کاربرد آمار در پژوهش های علوم پزشکی

کاربرد آمار در پژوهش های علوم پزشکی

اسلاید 1: كاربرد آمار در پژوهش هاي علوم پزشكيSTATISTICSمعصومه طاهرپورعضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی

اسلاید 2: رئوس مطالب مورد مشاوره آماری انتخاب روش نمونه گیری مناسب تعیین حجم نمونهتنظیم فرضیات تحقیقتنظیم جدول متغیرها ورود اطلاعات به نرم افزار مناسب آماری(SPSS)انتخاب آزمون مناسب جهت آزمون نمودن فرضیاتآنالیز خروجی های آزمون هانحوه گزارش دهی و انتشارنتیجه گیری های آماری

اسلاید 3: خطاهاي اندازه گيريعلم آمار:1. آمار توصيفي:شاخصها :مركزي: ميانگين، ميانه، نما ،صدك ، دهک و چارک هاپراكندگي: انحراف معيار، واريانس، دامنه نمودارها :دايره اي ؛ خطي ؛ ستوني؛ هيستوگرام ؛ جعبه ایجداول : جداول فراوانیجداول توافقی

اسلاید 4:

اسلاید 5:

اسلاید 6: خطاهاي اندازه گيري2. آمار تحليلينشان مي دهد كه شانس و تصادف تا چه حد مي تواند روابط بين متغيرهاي مشاهده شده را توجيه نمايد.1. براوردهای آماری2. آزمون فرضیه های آماری

اسلاید 7: فرضیات آماری: تعریف فرضیه آماریانواع فرضیات آماری

اسلاید 8: فرضیه صفر : هر گونه ارتباط بین متغیرها را رد می کند و با علامت H0 نمایش داده می شود.فرضیه مقابل : ارتباط بین متغیرها را تایید می کند و با علامت H1 نمایش داده می شود. مانند:H0 :رابطه ای بین مصرف غذاهای آماده وخطر ابتلابه سکته قلبی وجود نداردH1: مصرف غذاهای آماده با خطر ابتلا به سکته قلبی رابطه دارد مصرف غذاهای آماده خطر ابتلا به سکته قلبی را افزایش می دهد

اسلاید 9: انواع خطا در تصمیم گیری های آماری:

اسلاید 10: P-valueدر مطالعه ای که برای مقایسه اثر درمانی دو داروی A و B بدست آمد نشان داد که میزان مرگ در گروه تحت درمان با داروی A 37% و در گروه تحت درمان با داروی B 42% بوده است(P-value <0.05)معني عبارت فوق چيست؟

اسلاید 11: P-valueاز دیدگاه آمار محضP-value احتمال رد فرضیه صفر به شرط درست بودن آن بر اساس داده های مشاهده شده می باشد به عبارت ساده تر میزان شانسی بودن اختلاف مشاهده شده از فرضیه صفر می باشد هر چه قدر این احتمال عددی کوچک باشد اعتماد ما به واقعی بودن اختلاف مشاهده شده بیشتر است.  P-value ≤α RH0

اسلاید 12:

اسلاید 13: P-value دقیقا به این سوال پاسخ می دهد و نشان می دهد این اختلاف مشاهده شده بین فرضیه صفر و مقدار نمونه چقدر شانسی و تصادفی است. هر چه قدر این عدد P-value کوچکتر شود شانسی بودن اختلاف نیز کمتر می شود در نتیجه با یقین و گواه بیشتر می توانیم وجود اختلاف را اذعان کنیم. در تفسیر دیگرP-value میتوان گفت اگر در شرایط مشابه  ۱۰۰ بار آزمونی را تکرار کنیم P-value تعداد دفعاتی است که نشان می دهد اختلاف مشاهده شده شانسی می باشد.

اسلاید 14: نکته قابل توجه این است : که معناداری آماری لزوماً به معنی معنی داری بالینی نیست. !!!!!؟؟؟؟؟؟

اسلاید 15: :کاربردی ترین آزمونهای آماری تی تست(Independent two-sample test)تی زوجی (Paired t-test)آنالیز واریانس(Anova)آنالیز همبستگی(Pearson correlation)آزمون کای دو(کای اسکوئر)آزمون مک نمار(McNemar)اندازه گیری های تکراری(Repeated measurement)

اسلاید 16: آزمون کولموگروف – اسمیرنف: فرضیه صفر : داده ها دارای توزیع نرمال هستندفرضیه مقابل: عدم پیروی داده ها از توزیع نرمال

اسلاید 17: تی تست(Independent two-sample test) مثال:بررسی ارتباط مصرف آسپرین و مدت زمان لخته شدن خون در گروهی از افراد مبتلا به افزایش چربی خون ...مقایسه میانگین یک متغیر کمی در دو گروه مستقل از همدر صورت عدم پیروی داده ها از توزیع نرمال بجای تی تست از معادل ناپارامتری آن که آزمون من ویتنی است؛ استفاده خواهدشد.

اسلاید 18:

اسلاید 19:

اسلاید 20: آزمون تی زوجی:(Paired t-test) مثال:بررسی مدت زمان لخته شدن خون در گروهی از افراد مبتلا به هایپرلیپیدی قبل و بعد از مصرف آسپرین...مقایسه میانگین یک متغیر کمی در دو گروه وابسته به همدر صورت عدم پیروی داده ها از توزیع نرمال بجای تی زوجی از معادل ناپارامتری آن که آزمون ویلکاکسون است؛ استفاده خواهدشد.

اسلاید 21: آزمون مک نمار(McNemar)درصورتیکه نوع مطالعه قبل و بعد وابسته از نوع کیفی باشد؛ برای مقایسه نتایج قبل و بعد از مداخله از آزمون مک نمار استفاده می شود.بعنوان مثال محققی به مقایسه افسردگی ( دارد – ندارد) در یک گروه از افراد قبل و بعد از مصرف امگا3 می پردازد...

اسلاید 22:

اسلاید 23: آنالیز واریانس(ANOVA) Analysis of Variation

اسلاید 24: حداقل ميانگين هاي دو جامعه متفاوتندمثال: محققی قصد دارد اثر سه نوع مداخله را بر روی کاهش اندازه زخم ( میلی متر) ناشی از سالک بررسی نماید...

اسلاید 25: در صورت رد فرضیه صفر .... جهت بررسی بیشتر وجود اختلاف ؛ از آزمون های تعقیبی مانند Tukey post-hoc ؛ Scheffe post-hoc استفاده می شود.در صورت عدم پیروی داده ها از توزیع نرمال از آزمون کروسکال والیس استفاده می نماییم.)Kruskal-Wallis)

اسلاید 26:

اسلاید 27: آزمون کای دواین آزمون برای تعیین وجود ارتباط بین دو متغیر کیفی( دو یا چند حالتی) استفاده می شود.مثال : مقایسه شیوع افسردگی (دارد-ندارد) در سه گروه از مصرف کنندگان امگا3 (0.5 ؛ 1.5 و 2 گرم در روز)

اسلاید 28:

اسلاید 29: آنالیز همبستگی(ضریب همبستگی پیرسون)این آزمون برای تعیین وجود ارتباط بین دو متغیر کفی( دو یا چند حالتی) استفاده می شود.در صورت عدم پیروی داده ها ار توزیع نرمال از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده می شود.

اسلاید 30:

اسلاید 31:

اسلاید 32:

اسلاید 33: آنالیز واریانس با اندازه گیری های تکراری Repeated measures of variance مقایسه اختلاف در میانگین متغیر کمی در بیش از دو گروه و بیش از یک بار اندازه گیریمثال : مقایسه اثر زخم سالک در افراد 18-10 ، 30-19 و 40-31 ساله در هفته های 4 ؛ 8 و 12 پس از کرایوتراپیدر صورت عدم پیروی داده ها از توزیع نرمال از آزمون فریدمن (Friedman) استفاده می شود.