مبانی مهندسی نرم افزار: سیستم

صفحه 1:
مبانی مهندسی نرم افزار سيم د بي ارائه: مهندس مونا رشيدى راد دانشكاه آزاد واحد شهر رى ترم اول سال تحصیلی 40600-406 

صفحه 2:
اهداف این جلسه 4 4 آشنايي دانشجو با مفهوم سیستم د. شناخت اجزای سیستم 6 طبقه بندی سیستم ها آشنایی با سیستم های باز و بسته و ویژگی های هر یک مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 3:
منابع د ده " )- تجزيه و تحليل سيستمها و روشها, دكتر علي رضائيان, انتشارات سمت " ©- تجزيه و تحليل سيستمها و روشها, دكتر منصور منصوركيا " 2- تجزيه و تحليل سيستمها و روشهاء دكتر شمس السادات زاهدي 3 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 4:
a ‏واینبرگ در سال ۱۹۷۵ اعلام کرد:‎ « سیستم, راهی برای نگریستن به عالم هستی است.» 4 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 5:
۱- « سیستم. مجموعه‌ای از اشیاء و با متغیرهاست که اعتقاد بر آن است که رابطه‌ای بین آنها وجود دارد... مفهوم سیستم. وسیله‌ای است برای کمک به شما تا به‌طور گزینشی بر آنچه در محیط در حال تعامل است. متمرکز شوید. ایین [مفهوم] یک نوع ابزار ساماندهی بسیار قدر تمندی است.» ‎(Marry Budd Rowe,1974)‏ ۲- « سیستم. مجموعه‌ای از عناصر متعامل است.» ‎(Donella H. Meadows, 1982)‏ 5 مهندسی نرم افزار-ارایه مهس رشیدی راد 

صفحه 6:
2 تعاریف دیگری از سیستم کل ۳- «سیستم. متشکل از دو یا چند جزء متعامل است. برای نمونه. یک قیچجی. انسان, لانه مورچگان. خودروو یا الاکلنگ ممکن است بعنوان یک سیستم در نظر گرفته شوند. سیستم را می‌توان از محیط آن تمییز داد. محیط آنچیزی است که این مجموعه از اجزاء متعامل را احاطه می‌کند. و می‌تواند با محیط خود تعامل داشته باشد و يا نداشته باشد و یا جزئی از آن باشد.» (Kenneth Boulding, Alfred Kuhn and Lawrence Senesh, 1973) ۴- «سیستم. مجموعه‌ای از اجزاء هماهنگ برای تحقق مجموعه‌ای از اهداف می‌باشد.» (C.W.Churchman, 1968) 6 مهندسى نرم افزار-ارایه مهس رشیدی راد 

صفحه 7:
2 تعاریف دیگری از سیستم 1 8 ۵- «سیستم. گروهی از اشیاء وابسته به‌هم است که در قالب یک «کل» عمل می کنند. چهار مشخصه عمومی سیستمها عبار تند از: مرز سیستم. اجزاء جریان متابع و بازخور.» ‎(Rodger W. Bybee, 1997)‏ ‎get We‏ ماهیتاً از زیرسیستمها مشکیل شده‌اند و حودت ۴۳۳۲ زیرسیستمهایی از سیستمهای بزرگتر هستند... نگاه سیستمی مستلزم درک «کل» در قالب زیرسیستمهای متعامل. مرز سیستم. نفاده‌ها و ستاده‌ها. بازخور و روایط می‌باشد.» ‎(National Research Council, 1996)‏ 7 مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 8:
نمونه هايي از سیستم 4 سیستمها بیشمار هستند. برخي از نمونه هاي سیستم عبارت است از: مولکولها؛ سلولها؛ نباتات؛ حیوانات؛ انسانها؛ جوامع؛ ماشینها و دیگر نظامهاي مكانيکي؛ منظومه هاي كيهاني؛ نظامهاي اجتماعي, سياسي, اقتصادي و فرهنگي؛ سیستم اطلاعات؛ کامپیوتر؛ نظامهاي توليدي, آموزشي, تامین اجتماعي, خدمات درماني, ارتباط جمعي؛ حسابداري بايگاني؛ نظام حقوق و دستمزد, بازنشستگي, ارزشيابي, کارکنان و کنترل و .. 8 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 9:
خروجی پردازش ورودی بازخور 9 مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى 

صفحه 10:
10 1۳01 (درونداد» ورودع) + دروندادها یا داده ها عبارتند از کلیه آنچه که به نحوي وارد سیستم مي شود و تحرک و فعالیت سیستم را سبب مي گردد. بديهي است که بدون تزریق داده, ادامه حرکت و زیست سیستم ممکن نخواهد بود. در یک نظام توليدي داده ها عبارتند از. مجموعه اي از نيروي انساني با درجات متنوعي از مهارتها و تخصصها, مواد اولیه, سرمایه, انريژي, تكنولوژي, اطلاعات و غیره. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 11:
پردازش (فرایند تبدیل» میانداد) ‎“or Process‏ دروندادي که به سیستم وارد مي شود طبق برنامه سیستم در جریان تغییر و تبدیل قرار مي گیرد در واقع کار در. سیستم انجام مي شود و در نتیجه در داده ها تغییر به وجود مي آید در نظام دانشگاهي دانشجو که يکي از. داده هاي سیستم است در فرایند تبدیل قرار میگیرد و ذهن او با مفاهیم واژه ها و مطالب علمي آشنا مي شود و در نگرش او تغييراتي پدید مي ايد 11 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 12:
خروجی (برونداد» ستاده ها) ‎Out put‏ 4 داده هايي که در فرایند تبدیل قرار مي گيرند, طبق نظم و سازماني که بر سیستم حاکم است, به صورت کالا يا خدمت, از سیستم به محیط صادر مي شوند. دانشجوي فارق التحصیل, تحقیق و پژوهش, برخي از ستاده هاي نظام دانشگاهي هستند. كالاي تولید شده» ستاده یک نظام توليدي است. خدمات عمومي از ستاده هاي بعضي از سازمانهاي اجتماعي مي باشند. 12 مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 13:
بازخور (بازداد) ۴660001 4 13 بنا به نظر «لودویک فون برتا لانفي» (Ludwig Von Bertanffy) بازخور فرايندي دوراني است که در آن قسمتي از ستاده, به عنوان اطلاعات به درونداد پس خوانده میشود و به اين ترتيب, سیستم را خود کنترل میسازد مثل ترموستات که وظیفه حفظ دماي ثابت را بر عهده دارد. به عبارتي دیگر بازخور يعني یک مدار ارتباطي که نحوه عملکرد سیستم را مشخص مي نماید و انحرافات را تعیین مي کند. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 14:
هر سیستم در محيطي قرار دارد و از عوامل محیط تاثیر میپذیرد و بر آنها اثر مي گذارد. به عبارت دیگر, سیستم و عوامل محيطي, مانند عوامل طبيعي, فرهنگي, ايدئولوژيکي, اجتماعي, سياسي و اقتصادي بر هم تاثیر و تاثر متقابل دارند. به اين ترتیب, محيط هر سیستم را عواملي تشکیل مي دهند که اگر چه جزء سیستم نیستند, اما تغییر در هر یک از آنها مي تواند موجب تغييراتي در سیستم شود. 14 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشید 

صفحه 15:


صفحه 16:
تاکنون طبقه‌بندی‌های بسیاری از سیستمها ارائه شده است که برخی از آنهاعبارتند زد طبقه‌یندی بولدینگ (یر اساس پیچیدگی) طبقه‌بندی چکلند (بر اساس هدف و هدف‌مندی) طبقه‌بندی جُردن (بر اساس اصول سازماندهی) طبقه‌بندی ایکاف (یر اساس هدف یا مقصود سیستمها) سایر طبقه بندی‌ها 16 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد. 

صفحه 17:
17 ساختارهاء جا رجوبها ساعتگونهها مکانیزم‌های کتترلی (سایبرتتیکی) سیستمهای باژ ساختارهای کریستالی؛پل‌ها ساعت‌ها: ماشین: ‎dl‏ منظومه شمسی کتترل, حلقه بسته .| ترموستات؛ هومنوستات در ارگانیسم از لحاظ ساختاری خوود سلول نگهدارنده گیاهان قسمت‌های وظیفه‌ای ‏مغزی برای سازماندهی رفتار ‎Say‏ ‏كل, قابلیت یادگیری ‏خودآگاهی: زبان سمبليك فراه بشر نقش‌ها ارزش‌هاه هنجاره خانواده, سازمانها ‏مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 18:
طبقه بندی بویینگ 0 * اول- سطح بافنها و چار چوبهاي وجودي یا سازه هاي ايستايي: سطحي است که سیستم ها در آن حالت ایستا دارند. " دوم- سطح سیستم هاي دینامیک ساده پا ساعت گونه ها : در این سطح حرکت و پويايي آغاز مي شود و سیستم ها از خود حرکت نشان مي دهند . مثل گردش منظومه هاي كيهاني. * سوم- سطح سيستمهاي ((ساییرنتیک)) یا سيستمهايي که با مکانیسم با زخورکنترل مي شوند . مثل ترموسات: از ويژگيهاي این سطح انتقال و تبادل اطلاعات است (مثل الگوهاي تعادل بدن). 18 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 19:
19 2 * چهارم- سطح سیستم هاي با زب ‎“Sia‏ مات از ین ملطيم أغان مي شود مثل ‎Mente) pig‏ طور كلي. * پنجم- سطح نباتات يا سطح اركانيسم هاي يست: مشخصه اصلي اين سطح تقسيم كار بين ياخته هاست. ‎al)‏ ها حسي در اين سطح در حدي بسيار ابتدايي شروع به فعاليت مي كنند. مثلا كياه با كمك ريشه ساقه برك كل و ساير اجزاي خود كرما و سرما يا تاريكي و روشنايي را حس مي كند و عكس العمل مناسب از خود نشان مي اف " ششم- سطح حیوان: سطح يادگيري هوشياري و آگاهي نسبت به وجود خود وبا تحريى و رار قابل بيش بيني تكامل كيرئده هاو دستگاه هاي عصبي . مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 20:
20 * هفتم- سطح انسان : با خصوصیات تحریک زیاد ورفتار قابل پیش ‎jot ph 5g ABT gla val ay‏ آگاهي ده ها یت ود وجود خود بلکه نسبت به غير ارتباط به وسیله زبان و غیره. " هشتم سطح سیستم هاي اجتماعي : اجتماع انسانها با خصوصیات فرهنگي و نظام ارزشها و رفتارهاي خاص اجتماعات بشري. * نهم- سطح سیستم هاي نمادین و سطح استعلايي پا سطح ناشناخته ها و مطلقها : سیستم هاي نمادین مثل زبان منطق رياضيات علوم هنرها اخلاق و غیره . سطح نا شناخته ها سطحي است که ما فوق اجتماعات بشري و سطحي برتر از آن است که در حال حاضر بتوان آن را درک کرد. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 21:
طبقه بندی ایکاف ایکاف قصد دارد تا «عواقب ناهمخوانی (۷11500910018) بین واقعیت سیستمها و تلقی ما از آنیها» را مورد بررسی قرار دهد معیاری که وی برای دسته‌بندی سیستمها برمی‌گزیند. «هدف يا مقصود» سیستمها می‌باشد. هدف زمانی مطرح می‌شود که «انتخاب» (۲0106) در کار باشد. انتخاب یا به ابزار (۷168:5) بر می‌گردد یا ‎(Ends) Staal a‏ یک وجود. هدقمند (۳۷۲۵056۲01) است هرگاه بتواند هم مقصودها و هم راه رسیدن به آنها را در ۲ يا بیش از ۲ محیط. بر كزيند 21 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد 

صفحه 22:
طبقه بندی ایکاف سیستمها (مدل‌ها) جبری ‎(Deterministic)‏ جاندار ‎(Animated)‏ 22 اجزاء كل غیرهدفمند. غیرهدفمند غیرهدقمند هدقمند هدفمند. هدفمند ۳5 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد ee ماشین‌ها (خودرو: ساعت ‎(ong‏ انسان؛ حیوانات سازمان‌ها؛ شرکت‌هاء دانشگاه‌ها 

صفحه 23:
23 سیستم ها به دو دسته اصلي و فرعي تقسیم شده اند. سیستم هاي فرعي جزيي است که بر. خود نظارت دارد و وظیفه خاصي را انجام میدهد و برباي رسیدن به هدف. معيني مي کوشد . با دید گسترده تري ي اين سيستم فرعي که نقش ویژه اي را ایفا میکند خود يكي از اجزاي تشکیل دهنده سیستم بزيرگتري است که مي توان آن را سیستم اصلي نام نهاد. بنابراین سیستم اصلي از به هم پیوستن چند سيستم فرعي يديد مي آيد. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 24:
ب: تقسیم سیستم ها به باز و بسته ۳ 24 سیستم بسته سيستمي ساده است که با محیط خود ارتباطي برقرار نمیکند. سیستم باز سيستمي است که با محیط خود در ارتباط است. سیستم هاي بسته در برخورد با محیط سازمان خود را از دست میدهند یا جهت فعالیتشان تغییر مي کند. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 25:
آنتروپی ۳ 25 در هر سیستم عواملي وجود دارند که در خلاف جهت نظم سیستم عمل مي کنند و مختل کننده انتظام سیستم هستند. اين ‎(entropy) «gst» I Del se‏ مي خوانند. آنتروپي به دو گونه تقسیم مي شود: آنتروپي مثبت که عملکردش در خلاف جهت نظم سیستم است و آنتروپي منفي که عملکردش در خلاف جهت آنتروپي مثبت است يعني: براي ایجاد تغییرات و تعديلاتي در. جهت اصلاح انحرافات و به منظور بقاي سیستم در محیط عمل میکند. مهندسى نرم اقزار-ارايه مهندس 

صفحه 26:
‎a‏ با" خراص سیستم هاي باز ور 

صفحه 27:
کلیت و جامعیت وجودي 27 سیستم در کلیت وجودي خود خواصي را ظاهر مي سازد که در اجزاي تشکیل دهنده آن به تنهايي وجود ندارد اين کلیت نين نتیجه گرد آمدن اجزا مجرد نیست بلکه ارتباط اجزیا با یکدیگر و نحوه ترکیب نظم و سازمان یافتن آنهاست که کلیت سیستم را به وجود مي آورد و سبستم با چنین جامعیت وجودي است که خواصي را از خود نشان مي دهد. سیستم سازماني در کلیت و جامعیت وجودي خویش توان و بضاعتي را مي یابد که او را به انجام وظايفي قادر. مي سازد. مهندسی نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 28:
: سلسله مرلتب2 ۳ 28 در سيستم ها نوعي سلسله مراتبي از نظر ساختاربي (يعني نظم اجزا) عملكردي و رفتاري (يعني فررايندها) وجود دارد. در هر سیستم عناصري وجود دارد که آن عناصر به نوبه خود سیستم هاي كوچکتربي هستند که ساخت و عملکرد ساده تري دارند . به اين ترتیب مراتب وجود یک زنجیره مرتبه اي است که هریک از مرتبه ها ساخت و خواصي علاوه بر ويژگي هاي مرتبه پیشین دارد . مهندسى ترم افزار-ارايه مهندس 

صفحه 29:
©- همبستكي بين اجزا 4 يكي از مهمترین مشخصه هاي سیستم,وجود همبستگي بين اجزاي تشکیل دهنده آن است . منظور از. همبستگي این است که هر جز در سیستم , به نحوي با سایر اجزا مرتبط است و به علت وجود این همبستگي چنانچه در جزيي خللي وارد شود, ساير اجزاي نیز از آن خلل, متاثر مي گردنند اگر عضوي به درد آید, دیگر. عضوها نیز بي قرار مي شوند. 29 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 30:
“6- تناسب بين اجزا 4 بين اجزاي هر سيستم تناسب سنخيت و اكمال متقابل موجود است. وجود تناسب بين اجزا سبب حفظ هويت و كليت سيستم مي شود. جنائهه اجزاي سيستم با هم متناسب نباشد , در کار سیستم خلل ایجاد مي شود. در یک نظام دانشگاهي, تعداد دانشجویان بايستي با تعداد استادان متناسب باشد و همچنین بايستي بین کادر علمي و کار اداري و واحدهاي خدماتي تناسب لازم برقرار شود . 30 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشید 

صفحه 31:
گرش دایره وار 4 31 فرایند درونداد, تبدیل, و برونداد, جرياني مستمر و مداوم است. به اين معني كه با صدور برونداد, سيستم بار ديكر آماده كسب نيرو و تجديد فعاليت مي شود و اين جريان به شكل كردش دايره وار ادامه مي يابد. در يك نظام توليدي , وقتي كالايي توليد مي شود, به بازار عرضه مي گردد و با فروش آن در آمدي به دست مي آيد كه اين درآمد مجداً براي خريد مواد اوليه موريد استفاده قرار ميكيريد و سيستم از آن تغذيه مي كند و به حركت خود ادامه مي دهد . مهندسى ترم افزار-ارايه مهندس 

صفحه 32:
©- خاصيت توليد مثل 4 از ديكر ويزكيهاي سيستم هاي بان, ميل به جاودانكي است. سيستمها كرايش به جاودانه سازي خود دارند و تا جايي كه امكان داشته باشد به حيات خويش ادامه مي دهند. جنانجه در كار سيستم, نقصي يديد آيد, در رفع آن مي كوشد و براي ادامه حيات تلاش مي كند و در غير اين صورت, از طريق توليد مثل وجود خود را در ديكري ادامه مي دهد . 32 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 33:
م همپاياني 4 سیستم مي تواند از راهها و مسيرهاي متفاوتي به هدف واحدي برسد. به عبارت دیگر , حالات پاياني واحدي ممکن است از شرآیط اوليه متفاوت و بأ راههاي متفاوت حاصل شود . برتالنفي اصل همپاياني را در سال (90<00) مطرح کرد و مثالهايي نیز براي آن برشمرد . از جمله به خار پوست دريايي اشاره کرد که مي تواند از طریق يكي از راههاي زیر به وجود آید: الف- از یک تخمک کامل ب - از هر یک از دو نیمه یک تخمک تقسیم شده ج - از آمیزش دو تخمک کامل 33 مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 34:
©كرايش به فنا ۳ 34 در درون سيستم ها عواملي به وجود مي آيند كه سيستم را از جهت اصلي آن منحرف مي سازنند و تمایل در جهت عدم تعادل دارند . همان طور که قبلاً گفته شد این عوامل را آنتروپي مي خوانند . آنتروپي در سیستم هاي بسته , معیار کهولت یا از هم پاشيدگي سیستم است و باعث مي شود كه سیستم سرانجام به سوي بي نظمي و اختشاش تمایل یابد . مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشید 

صفحه 35:
©-كرايش به تكامل 4 35 منظور از تكامل عبارت اسث از بيجيدكي ساخت و تنوع خواص. چنانچه ساختار سیستم, پیچیده تر شود و در اثر آن پيچيدگي, عملكردهاي متنوع تري از سیستم به ظهور رسد و خواص بيشتري ارائه شود, سیستم متکاملتر شده است. مهندسى نرم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

صفحه 36:
0 گرایش به تعادل يا خودنگهداري پویا ۳۹ از دیگر ويژگيهاي سيستمهاي باز خصوصیت تعادل گرايي یا خودنگهداري پویا و حالت پابرجايي است. منظور از اين حالت که به هوموستاسیس معروف است تلاش سيستم در حفظ متغير‌هاي ضروري خود درمحدوده اي معین به منظور ادامه حیات سیستم مي باشد. 36 مهندسى ترم افزار-ارايه مهندس رشيدى راد 

مبانی مهندسی نرم افزار سیستم ارائه :مهندس مونا رشیدی راد دانشگاه آزاد واحد شهر ری ترم اول سال تحصیلی 1388-1389 اهداف این جلسه .1 .2 .3 .4 2 آشنايي دانشجو با مفهوم سیستم شناخت اجزای سیستم طبقه بندی سیستم ها آشنایی با سیستم های باز و بسته و ویژگی های هر یک مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد منابع ‏ ‏ ‏ 3 -1تجزيه و تحليل سيستمها و روشها ,دکتر علي رضائيان, انتشارات سمت -2تجزيه و تحليل سيستمها و روشها ,دکتر منصور منصورکيا -3تجزيه و تحليل سيستمها و روشها ،دکتر شمس السادات زاهدي مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد سیستم 4 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد سیستم چیست؟ 5 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد تعاریف دیگری از سیستم 6 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد تعاریف دیگری از سیستم 7 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد نمونه هايي از سيستم سيستمها بيشمار هستند .برخي از نمونه هاي سيستم عبارت است از: مولکولها؛ سلولها؛ نباتات؛ حيوانات؛ انسانها؛ جوامع؛ ماشينها و ديگر نظامهاي مکانيکي؛ منظومه هاي کيهاني؛ نظامهاي اجتماعي, سياسي ,اقتصادي و فرهنگي؛ سيستم اطالعات؛ کامپيوتر؛ نظامهاي توليدي ,آموزشي ,تامين اجتماعي ,خدمات درماني ,ارتباط جمعي؛ حسابداري بايگاني؛ نظام حقوق و دستمزد ,بازنشستگي ,ارزشيابي, کارکنان و کنترل و . ... 8 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد ترکيب سيستم محيط سيستم خروجی پردازش بازخور 9 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد ورودی ) Inputدرونداد ،ورودی( دروندادها يا داده ها عبارتند از کليه آنچه که به نحوي وارد سيستم مي شود و تحرک و فعاليت سيستم را سبب مي گردد. بديهي است که بدون تزريق داده ,ادامه حرکت و زيست سيستم ممکن نخواهد بود .در يک نظام توليدي ،داده ها عبارتند از مجموعه اي از نيروي انساني با درجات متنوعي از مهارتها و تخصصها ,مواد اوليه ,سرمايه ,انرژي, تکنولوژي ,اطالعات و غيره. 10 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد پردازش (فرايند تبديل ،ميانداد) ‏Through put or Process دروندادي که به سيستم وارد مي شود طبق برنامه سيستم در جريان تغيير و تبديل قرار مي گيرد در واقع کار در سيستم انجام مي شود و در نتيجه در داده ها تغيير به وجود مي آيد در نظام دانشگاهي دانشجو که يکي از داده هاي سيستم است در فرايند تبديل قرار ميگيرد و ذهن او با مفاهيم واژه ها و مطالب علمي آشنا مي شود و در نگرش او تغييراتي پديد مي آيد. 11 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد خروجی (برونداد ،ستاده ها) Out put داده هايي که در فرايند تبديل قرار مي گيرند ,طبق نظم و سازماني که بر سيستم حاکم است ,به صورت کاال يا خدمت ,از سيستم به محيط صادر مي شوند .دانشجوي فارق التحصيل ,تحقيق و پژوهش ,برخي از ستاده هاي نظام دانشگاهي هستند .کاالي توليد شده ،ستاده يک نظام توليدي است .خدمات عمومي از ستاده هاي بعضي از سازمانهاي اجتماعي مي باشند. 12 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد بازخور (بازداد) Feedback بنا به نظر «لودويک فون برتا النفي» ()Ludwig Von Bertanffy بازخور فرايندي دوراني است که در آن قسمتي از ستاده ,به عنوان اطالعات به درونداد پس خوانده ميشود و به اين ترتيب ,سيستم را خود کنترل ميسازد مثل ترموستات که وظيفه حفظ دماي ثابت را بر عهده دارد .به عبارتي ديگر بازخور يعني يک مدار ارتباطي که نحوه عملکرد سيستم را مشخص مي نمايد و انحرافات را تعيين مي کند. 13 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد محيط سيستم هر سيستم در محيطي قرار دارد و از عوامل محيط تاثير ميپذيرد و بر آنها اثر مي گذارد .به عبارت ديگر, سيستم و عوامل محيطي ,مانند عوامل طبيعي ,فرهنگي, ايدئولوژيکي ,اجتماعي ,سياسي و اقتصادي بر هم تاثير و تاثر متقابل دارند .به اين ترتيب ,محيط هر سيستم را عواملي تشکيل مي دهند که اگر چه جزء سيستم نيستند, اما تغيير در هر يک از آنها مي تواند موجب تغييراتي در سيستم شود. 14 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندي سيستم ها 16 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی بویینگ 17 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی بویینگ ‏ ‏ ‏ 18 اول -سطح بافتها و چار چوبهاي وجودي يا سازه هاي ايستايي: سطحي است که سيستم ها در آن حالت ايستا دارند. دوم -سطح سيستم هاي ديناميک ساده يا ساعت گونه ها :در اين سطح حرکت و پويايي آغاز مي شود و سيستم ها از خود حرکت نشان مي دهند .مثل گردش منظومه هاي کيهاني. سوم -سطح سيستمهاي ((سايبرنتيک)) يا سيستمهايي که با مکانيسم بازخورکنترل مي شوند .مثل ترموسات :از ويژگيهاي اين سطح انتقال و تبادل اطالعات است (مثل الگوهاي تعادل بدن). مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی بویینگ ‏ ‏ ‏ 19 چهارم -سطح سيستم هاي باز يا سطح ياخته با خصوصيت توليد مثل :حيات از اين سطح آغاز مي شود مثل سلولها و ارگانيسم به طور کلي. پنجم -سطح نباتات يا سطح ارگانيسم هاي پست :مشخصه اصلي اين سطح تقسيم کار بين ياخته هاست .ارگانيسم ها حسي در اين سطح در حدي بسيار ابتدايي شروع به فعاليت مي کنند .مثال گياه با کمک ريشه ساقه برگ گل و ساير اجزاي خود گرما و سرما يا تاريکي و روشنايي را حس مي کند و عکس العمل مناسب از خود نشان مي دهد. ششم -سطح حيوان :سطح يادگيري هوشياري و آگاهي نسبت به وجود خود و با تحريک و رفتار قابل پيش بيني تکامل گيرنده ها و دستگاه هاي عصبي . مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی بویینگ ‏ ‏ ‏ 20 هفتم -سطح انسان :با خصوصيات تحريک زياد ورفتار قابل پيش بيني با گيرنده هاي اطالعاتي پيشرفته و نيز :آگاهي نه تنها نسبت به وجود خود بلکه نسبت به غير ارتباط به وسيله زبان و غيره. هشتم -سطح سيستم هاي اجتماعي :اجتماع انسانها با خصوصيات فرهنگي و نظام ارزشها و رفتارهاي خاص اجتماعات بشري. نهم -سطح سيستم هاي نمادين و سطح استعاليي يا سطح ناشناخته ها و مطلقها :سيستم هاي نمادين مثل زبان منطق رياضيات علوم هنرها اخالق و غيره .سطح نا شناخته ها سطحي است که ما فوق اجتماعات بشري و سطحي برتر از آن است که در حال حاضر بتوان آن را درک کرد. مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی ایکاف 21 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد طبقه بندی ایکاف 22 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد الف :سيستم هاي اصلي و فرعي سيستم ها به دو دسته اصلي و فرعي تقسيم شده اند. سيستم هاي فرعي جزيي است که بر خود نظارت دارد و وظيفه خاصي را انجام ميدهد و براي رسيدن به هدف معيني مي کوشد .با ديد گسترده تري اين سيستم فرعي که نقش ويژه اي را ايفا ميکند خود يکي از اجزاي تشکيل دهنده سيستم بزرگتري است که مي توان آن را سيستم اصلي نام نهاد .بنابراين سيستم اصلي از به هم پيوستن چند سيستم فرعي پديد مي آيد. 23 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد ب :تقسيم سيستم ها به باز و بسته سيستم بسته سيستمي ساده است که با محيط خود ارتباطي برقرار نميکند .سيستم باز سيستمي است که با محيط خود در ارتباط است .سيستم هاي بسته در برخورد با محيط سازمان خود را از دست ميدهند يا جهت فعاليتشان تغيير مي کند. 24 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد آنتروپی در هر سيستم عواملي وجود دارند که در خالف جهت نظم سيستم عمل مي کنند و مختل کننده انتظام سيستم هستند .اين عوامل را «آنتروپي» ( )entropyمي خوانند. آنتروپي به دو گونه تقسيم مي شود :آنتروپي مثبت که عملکردش در خالف جهت نظم سيستم است و آنتروپي منفي که عملکردش در خالف جهت آنتروپي مثبت است يعني :براي ايجاد تغييرات و تعديالتي در جهت اصالح انحرافات و به منظور بقاي سيستم در محيط عمل ميکند. 25 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد خواص سيستم هاي باز -1کليت و جامعيت وجودي سيستم در کليت وجودي خود خواصي را ظاهر مي سازد که در اجزاي تشکيل دهنده آن به تنهايي وجود ندارد اين کليت نيز نتيجه گرد آمدن اجزا مجرد نيست بلکه ارتباط اجزا با يکديگر و نحوه ترکيب نظم و سازمان يافتن آنهاست که کليت سيستم را به وجود مي آورد و سيستم با چنين جامعيت وجودي است که خواصي را از خود نشان مي دهد .سيستم سازماني در کليت و جامعيت وجودي خويش توان و بضاعتي را مي يابد که او را به انجام وظايفي قادر مي سازد. 27 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  :سلسله مراتب2- در سيستم ها نوعي سلسله مراتبي از نظر ساختاري (يعني نظم اجزا) عملکردي و رفتاري (يعني فرايندها) وجود دارد. در هر سيستم عناصري وجود دارد که آن عناصر به نوبه خود سيستم هاي کوچکتري هستند که ساخت و عملکرد ساده تري دارند .به اين ترتيب مراتب وجود يک زنجيره مرتبه اي است که هريک از مرتبه ها ساخت و خواصي عالوه بر ويژگي هاي مرتبه پيشين دارد . 28 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -3همبستگي بين اجزا يکي از مهمترين مشخصه هاي سيستم,وجود همبستگي بين اجزاي تشکيل دهنده آن است .منظور از همبستگي اين است که هر جز در سيستم ,به نحوي با ساير اجزا مرتبط است و به علت وجود اين همبستگي چنانچه در جزيي خللي وارد شود ,ساير اجزاي نيز از آن خلل ,متاثر مي گردنند اگر عضوي به درد آيد ,ديگر عضوها نيز بي قرار مي شوند. 29 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -4تناسب بين اجزا بين اجزاي هر سيستم تناسب سنخيت و اکمال متقابل موجود است .وجود تناسب بين اجزا سبب حفظ هويت و کليت سيستم مي شود .چنانچه اجزاي سيستم با هم متناسب نباشد , در کار سيستم خلل ايجاد مي شود .در يک نظام دانشگاهي, تعداد دانشجويان بايستي با تعداد استادان متناسب باشد و همچنين بايستي بين کادر علمي و کار اداري و واحدهاي خدماتي تناسب الزم برقرار شود . 30 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -5گردش دايره وار فرايند درونداد ,تبديل ,و برونداد ,جرياني مستمر و مداوم است .به اين معني که با صدور برونداد ,سيستم بار ديگر آماده کسب نيرو و تجديد فعاليت مي شود و اين جريان به شکل گردش دايره وار ادامه مي يابد .در يک نظام توليدي , وقتي کااليي توليد مي شود ,به بازار عرضه مي گردد و با فروش آن در آمدي به دست مي آيد که اين درآمد مجدّّا براي خريد مواد اوليه مورد استفاده قرار ميگيرد و سيستم از آن تغذيه مي کند و به حرکت خود ادامه مي دهد . 31 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -6خاصيت توليد مثل از ديگر ويژگيهاي سيستم هاي باز ,ميل به جاودانگي است .سيستمها گرايش به جاودانه سازي خود دارند و تا جايي که امکان داشته باشد به حيات خويش ادامه مي دهند. چنانچه در کار سيستم ,نقصي پديد آيد ,در رفع آن مي کوشد و براي ادامه حيات تالش مي کند و در غير اين صورت ,از طريق توليد مثل وجود خود را در ديگري ادامه مي دهد . 32 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -7همپاياني سيستم مي تواند از راهها و مسيرهاي متفاوتي به هدف واحدي برسد. به عبارت ديگر ,حاالت پاياني واحدي ممکن است از شرايط اوليه متفاوت و با راههاي متفاوت حاصل شود . برتالنفي اصل همپاياني را در سال 1940مطرح کرد و مثالهايي نيز براي آن برشمرد .از جمله به خار پوست دريايي اشاره کرد که مي تواند از طريق يکي از راههاي زير به وجود آيد: الف -از يک تخمک کامل ب -از هر يک از دو نيمه يک تخمک تقسيم شده ج -از آميزش دو تخمک کامل 33 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد -8گرايش به فنا در درون سيستم ها عواملي به وجود مي آيند که سيستم را از جهت اصلي آن منحرف مي سازند و تمايل در جهت عدم تعادل دارند .همان طور که قبّال گفته شد اين عوامل را آنتروپي مي خوانند .آنتروپي در سيستم هاي بسته ,معيار کهولت يا از هم پاشيدگي سيستم است و باعث مي شود که سيستم سرانجام به سوي بي نظمي و اغتشاش تمايل يابد . 34 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد -9گرايش به تکامل منظور از تکامل عبارت است از پيچيدگي ساخت و تنوع خواص .چنانچه ساختار سيستم ,پيچيده تر شود و در اثر آن پيچيدگي ,عملکردهاي متنوع تري از سيستم به ظهور رسد و خواص بيشتري ارائه شود ,سيستم متکاملتر شده است. 35 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد  -10گرايش به تعادل يا خودنگهداري پويا از ديگر ويژگيهاي سيستمهاي باز خصوصيت تعادل گرايي يا خودنگهداري پويا و حالت پابرجايي است .منظور از اين حالت که به هوموستاسيس معروف است تالش سيستم در حفظ متغيرهاي ضروري خود درمحدوده اي معين به منظور ادامه حيات سيستم مي باشد. 36 مهندسی نرم افزار-ارایه مهندس رشیدی راد