مبانی و سیر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و مباحث مهم آن

مبانی و سیر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و مباحث مهم آن

اسلاید 1: عرفانی ابعاد شخصیت امام فلسفی- کلامی فقهی- اصولی ادبی -تفسيري سیاسی بسمه تعالي مبانی و سیر اندیشه سیاسی امام و مباحث مهم آن دكتر يحيي فوزي

اسلاید 2: اهميت انديشه امام ‌خمينياهميت انديشه امام ‌خميني در جهان امروز از ابعاد مختلف قابل بررسي است:اولاً؛ امام ‌خميني ايدئولوگ انقلاب اسلامي بود، از اين‌رو و براي شناخت ايدئولوژي اصيل انقلاب اسلامي مي‌بايد ابعاد و زواياي انديشه ايشان را بازشناسيم. اصولاً انقلاب اسلامي بدون نام امام ‌خميني شناخته شده نيست و آرمان‌هاي اين انقلاب همچون اسلام‌خواهي، احياي رابطه دين و سياست، بازسازي سياست براساس معيارهاي اسلامي، عدالت‌خواهي، معنويت‌خواهي و احياي انسانيت آدمي و آزادي و استقلال و نيز نقش مردم در سياست، با انديشه امام خميني پيوندي تنگاتنگ دارد و اصولاً شناخت دقيق اين آرمان‌ها نيازمند شناخت انديشه امام ‌خميني است.ثانياً؛ با شناخت انديشه ايشان مي‌توان شاخص مناسبي براي ارزيابي درستي مسير حركت انقلاب اسلامي تعيين كرد و به آسيب‌شناسي انقلاب پرداخت.ثالثاً؛ شناخت انديشه امام ‌خميني به‌عنوان الگو و مصلح ديني در جهان معاصر براي مسلمانان اهميتي بسيار دارد؛ چراکه ايشان کوشيد ميان مذهب و سياست در جهان معاصر پيوندي مجدد را برقرار سازد و با احياي جايگاه معنويت و دين‌گرايي در جهان کنوني، رابطة تخريب‌شده دين و دنيا و عقل و دين را بازسازي كند. ايشان از مدلي از توسعه و پيشرفت حمايت نمود که بتواند با معنويت نيز توأم گردد. مجموعه اين تفكرات دغدغه‌هاي اصلي مسلمان امروز است و به همين دليل شناخت انديشه‌هاي امام خميني به‌عنوان انديشمندي دين‌آشنا كه تلاش نموده است به اين دغدغه‌ها پاسخ دهد و راهكار برون رفت از آنها را مطرح سازد براي همه كساني كه اين دغدغه‌ها را دارند بسيار با اهميت است و شناخت آن مي‌تواند در جهت حل بسياري از مشكلات امروز راهگشا باشد.

اسلاید 3: رديفنام آثار امام خمينيسال تأليفموضوع1شرح دعاي سحر1307عرفاني2تعليقه بر شرح قوائد الرضويه 1308عرفاني3مصباح الهدايه الي الخلافة و الولايه1309عرفاني ـ كلامي4تعليقات علي شرح فصوص الحكم و مصباح الانس1315عرفاني5سرالصلوه، معراج السالكين و صلوه العارفين1318عرفاني6شرح چهل حديث1318عرفاني ـ كلامي7آداب الصلوه1321عرفاني8طلب و اراده1331كلامي ـ فلسفي9ديوان امامعرفاني ـ ادبي10انوار الهدايه في التعليقه علي الكفايه1328اصولي ـ فقه11مناهج الوصول الي علم الاصول1330اصول فقه12رسائل (دو جلد)32 ـ 1327اصول فقه13تعليقه علي العروه الوثقي1335فقهي14كتاب الطهاره (سه جلد)37 ـ 1333فقهي15تهذيب الاصول39 ـ1333اصول فقه16مكاسب محرمه (در شش جلد)40 ـ 1337فقهي17تعليقه علي وسيله النجاه1342فقهي18تحريرالوسيله44 ـ 1343فقهي19كتاب البيع55 ـ 1340فقهي20كشف الاسرار1323سياسي21ولايت فقيه1348سياسي22صحيفه نور (صحيفه امام)68 ـ 1341سياسي ـ اجتماعي

اسلاید 4: اندیشه سیاسی= اندیشه مرتبط با حکومت و قدرت سیاسیسوالات و مباحث مهم اندیشه سیاسی امام:- ضرورت تأسیس حکومت اسلامی- منشأ مشروعیت حکومت اسلامی - ساختار حکومت اسلامی- ویژگی‌های حاکم در حکومت اسلامی- اهداف حکومت- نقش مردم در حکومت

اسلاید 5: مباحث مهم سیاسی وصیتنامه امام (9 آذر66)الف) مباحث اندیشه‌ای:1. خطر تفکر جدائی دین از سیاست 2. اهمیت و ضرورت تأسیس و تداوم حکومت اسلامی3. نقد دیدگاه قائلین به کهنه بودن قوانین اسلام و مرتجعانه بودن آن 4. اهمیت و ضرورت اتحاد و ائتلاف با مستضعفان و مسلمانان برای ایجاد جمهوری‌های آزاد و مستقل و تقویت جایگاه قدرت حکومت اسلامی در جهانب) مباحث عملکردی و آسیب شناسانه نظام اسلامی1. ضرورت مقایسه عملکردی انقلاب ایران با انقلاب‌های دیگر2. عمل به اسلام در جمهوری اسلامی در حد مقدورات3. توصیه به مخالفان نظام4. توصیه به نهادها و قوای سیاسی کشور5. وارد نشدن نیروهای نظامی در سیاست6. جلوگیری از آزادی‌های خلاف شرع7. انتقاد شدید از برخی سران عرب و اسلامی

اسلاید 6: ویژگی‌های اندیشه سیاسی امام مبنا داریمستدلقابلیت اثبات و رد

اسلاید 7: مبانی اندیشه سیاسی امام: مبانی انسان شناسی اسلام - دو ساحتی بودن انسان، غایتمند بودن زندگی بشر، دنیا و جامعه محل رشد و تعالی انسان و ضرورت اصلاح جامعه بعنوان محل تعالی انسان،ضرورت اصلاححکومت بعنوان مدیر سیاسی جامعه مبانی کلامی اسلامی- شیعیتوحیدحاکمیت خداوندقانون‌گذاری خداوندنبوتتأکید بر سیره سیاسی پیامبر و ضرورت تداوم آنامامت- امامان بعنوان حاکمان مشروع از جانب خداوند (منصوص)- نامشروع بودن حکومتهای غیر امام- ضرورت جواز حکومت در دوران غیبت از سوی امام (نیابت) مبانی اصولین شیعی- تأکید بر نقش عقل بعنوان منبع استنباط شریعت- تأکید بر اجتهاد- تأکید بر نقش زمان و مکان در اجتهاد- تأکید بر مصلحت- احکام حکومتی

اسلاید 8: قواعد فقه سیاسیفقه سیاسی شیعیانعدالتعدالتغیبت و نیابت امامتسیره سیاسی پیامبرتوحید در حاکمیت توحید در تشریعانسان شناسی اسلامهستی شناسی اسلاممعرفت شناسی اسلاماحکامو فقهاحکامو فقهاحکامو فقهاحکامو فقهاعتقاداتو کلاماعتقاداتو کلاماعتقاداتو کلاماعتقاداتو کلاماعتقاداتو کلاماعتقاداتو کلاممعارففلسفه وعرفانمعارففلسفه وعرفانمعارففلسفه وعرفانمبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاممبانی نظری اسلاماست :اندیشه سیاسی امام

اسلاید 9: سیر اندیشه سیاسی امام:- امام خمینی از سال 1281(زمان تولد) تا 1320 (سقوط رضا شاه و اوائل حکومت محمد‌رضا شاه) به دلائل خاص مواضع سیاسی خود را اعلام نمی‌کند.- اولین اثر سیاسی امام کشف‌اسرار در سال 1321 می‌باشد.- 1321(ه.ش) نگارش کتاب کشف‌اسرار (در پاسخ به کتاب اسرار هزار ساله) محورهای مهم کتاب مذکور- تأکید بر اندیشه امامت شیعه بعنوان حکومت حق- تأکید اصالت حاکمیت فقها بعنوان نایبان امام- تأکید بر اینکه در شرایط موجود فقها به دلیل برخی مصالح با سلطنت مخالفت ندارند- تأکید بر ضرورت حکومت بر اساس قانون الهی- تأکید بر قوانین اسلام بعنوان قوانینی کامل که قابلیت انطباق با زمان و مکان را دارد

اسلاید 10: - دومین مرحله ارائه نظرات سیاسی امام در اوائل دهه 40 ه.ش و با نگارش جلد دوم کتاب البیع مطرح می‌شود مباحث این کتاب با عنوان شئون و اختیارات ولی فقیه به فارسی ترجمه شده است.محورهای مهم کتاب مذکور - تأکید بر سیاسی بودن بخش مهمی از احکام اسلام- تأکید بر ضرورت تاسیس حکومت اسلامی در دوران غیبت به دلائل زیر:- تأکید ولایت سیاسی فقها در دوران غیبت و ارائه دلائل نقلی و عقلی در این موردمباحث مهم کتاب البیع (1341-1355)- نقش سیاست در احکام اسلامی- لزوم حکومت از دیدگاه عقلی: به منظور بسط عدالت و لزوم رفع ظلم و حراست از مرزهای کشور- لزوم حکومت در روایات: ویژگی‌های والی در اسلام - علم به احکام الهی - عدالت - کفایت و صلاحیت - وجوب تشکیل حکومت از سوی فقها بعنوان واجب کفائی- ولایت فقیه در روایات ذکر پنج روایت روایت حصون اسلام توقیع مبارکه امام عصر حدیث نعر ب حنظله صحیحه قداح - فقیه وسهم امام: خمس مربوط به امام و حکومت اسلامی است- ولایت فقیه و امور حسبیه: ذکر امام حکومت را جزء امور حسبیه می‌داند که خداوند راضی به وانهادن آن به غیر نیست.- تأکید بر ولایت عدول مونین در فقدان فقیه عادل - بحث تزاحم ولایت فقها با هم

اسلاید 11: . دلايل امام خميني در نفي تفكيك دين از سياست وضرورت تاسيس حكومت مبتني بر اسلام-. جامعيت دين اسلام-. يكسان بودن هدف دين و هدف سياستسياست اين است: ...تمام مصالح جامعه را در نظر بگيرد و تمام ابعاد انسان و جامعه را در نظر بگيرد و اينها را هدايت كند به طرف آن چيزي كه صلاحشان هست.-. جدا نبودن دنيا از آخرت-. پيوند دين و سياست در آموزه‌هاي قرآن و سيره پيامبر و ائمه-. ماهيت سياسي بسياري از احكام اسلام-ناكافي بودن قانون براي اصلاح جامعه-. تأسيس حكومت توسط پيامبر اسلام-. تعيين حاكم اسلامي و خليفه از سوي پيامبر واجماع مسلمین بر ضرورت تداوم حکومت بعد از رحلت پیامبر-. نياز بسياري از قوانين اسلام در اجرا به حكومت- ضرورت استمرار اجراي احكام اسلام- تاکید آیات قران بر نفی طاغوت و نظامهای غیر الهی- تأكيد روايات بر ضرورت تشكيل حكومت اسلامي

اسلاید 12: - سومین مرحله نظرات سیاسی امام در مجموعه 13 سخنرانی ایشان در نجف در سال 1348 مطرح شد که بعدها در کتابی با عنوان ولایت فقیه منتشر شد مباحث مهم کتاب ولایت فقیه - ضرورت تشکیل حکومت اسلامی سیره پیامبر و امامان ضرورت استمرار اجرای احکام الهی ماهیت و کیفیت قوانین اسلام (جزاء، دفاع، مالی و....) - تفاوت حکومت اسلامی با سایر حکومتها مبتنی بر قانون اسلام حاکمیت عالم به قانون اسلام و عادل   ولایت فقیه دلائل عقلی روایات نقلی (14 روایت) روایت ارحم خلفائی روایت حصون اسلام امنا و رسل شریح توقیع امام زمان عمربن حنظله- اختیارات حاکم- ابزار بودن حکومت و هدفهای متعالی آن- برنامه تشکیل حکومت اسلامی

اسلاید 13: دلائل عقلی در اثبات ولايت فقها. امام ‌خميني ا بتدا در خصوص ضرورت عالم بودن حاكم به دلائل عقلی زیراستناد می کند و معتقد است که اولا ماهيت حكومت اسلامي ايجاب مي‌كند حاكمْ قانون‌دان باشد؛ زيرا حكومت اسلامي حكومت قانون است و نه فقط براي زمامدار، بلكه براي همه افراد ـ در هر شغل و مقامي باشند ـ داشتن چنين علمي ضرورت دارد.ثالثا ايشان معتقد است عدم‌تسلط حاكم بر قوانين اسلامي باعث تبعيت حاكم از ديگران و از بين رفتن اقتدار حكومت اسلامي مي‌شود. به ديگرسخن، چنانچه زمامدار مطالب قانوني را نداند لايق حكومت نيست؛ چه آنکه اگر تقليد كند، قدرت حكومت شكسته مي‌شود و اگر نكند، نمي‌تواند حاكم و مجري قانون اسلام باشد.با توجه به دلائل مذکور ، امام ‌خميني لزوم حاكميت عالِم و قانون دان اسلامی را در حكومت اسلامي امري بديهي و عقلاني مي‌داند و بدين‌رو بر حاكميت فقها كه در واقع عالمان به احكام شريعت و قوانين فقهي‌اند تأكيد مي‌ورزد.

اسلاید 14: دلائل نقلي .امام خمینی براي اثبات ولايت فقيه روايت اولامام زمان× طي نامه‌اي به يكي از نواب اربعه اعلام كرد:دربارة حوادث واقعه [= حوادث روز و مسائل جديد] به راويان حديث و سنت ما رجوع كنيد. همانا آنان دليل و حجت من بر شما هستند و من نيز حجت خدا بر شمايم.[1]روايت دومامام صادق× پس از آنكه در پاسخ به عمر بن حنظله رجوع به حاكمان طاغوت را در موارد منازعهٔ در قرض و ميراث حرام دانسته، در جواب اين پرسش كه شيعيان در اين موارد چه كنند، فرموده است:در اختلافات و شكايات، به فردي از شما كه حديث ما را روايت مي‌كند و در حلال و حرام ما مي‌نگرد و احكام ما را مي‌شناسد، مراجعه كنيد و او را به قضاوت و داوري بپذيريد؛ چراكه من چنين فردي را بر شما حاكم قرار دادم. پس اگر به حكم ما قضاوت كرد و از او نپذيرفتند، حكم الهي را كوچك شمرده و ما را رد كرده‌اند و هركس حكم ما را مردود داند، حكم الهي را مردود دانسته و چنين كسي در حد شرك به خداست.[2]روايت سومامام صادق× مي‌فرمايد: فردي را كه به‌خوبي حلال و حرام ما را مي‌شناسد، [براي فصل خصومت و داوري] تعيين كنيد؛ زيرا من او را بر شما داور [= قاضي] قرار دادم و مبادا كه بعضي از شما عليه برخي ديگر، به زمامدار ستمگر ـ براي شكايت ـ مراجعه كند.[3]روايت چهارمامام صادق× از رسول‌خدا| چنين نقل كرد: «فقيهان امانت‌داران رسولان هستند.»[4]روايت پنجمعلي× به يكي از قضات به نام شريح فرمود: اي شريح! تو بر جايگاهي تكيه زده‌اي كه جز پيامبر يا وصي پيامبر يا انسان نگون‌بخت، كسي ديگر بر آن تكيه نمي‌زند.[5]روايت ششمامام صادق× فرمودند:از تصدي مقام حكومت و داوري بپرهيزيد؛ زيرا حكومت براي پيشوايي است كه دانشمند به قضاوت و در ميان مسلمانان عادل و دادگر باشد. چنين امري براي پيامبر يا جانشين اوست.[6] [1]. ... «و اما الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الي رواة حديثنا فانهم حجتي عليكم و انا حجة الله... .»(وسائل الشیعه ،شیخ حر عاملی ،کتاب القضا باب 11 )[2]. «... ينظر ان من كان منكم ممن قد رَوي حديثنا و نظر في حلالنا و حرامنا و عرف احكامنا... فليرضوا به حكماً. فاني قد جعلته عليكم حاكماً... فاذا حكم بحكمنا فلم يقبل منه فانما استخفَّ بحكم الله و علينا ردّ و الراد علينا الراد علي الله و هو علي حد الشرك بالله.»(اصول کافی 67/1 باب اختلاف حدیث )[3]. «... اجعلوا بينكم رجلا قد عرف حلالنا و حرامنا فاني قد جعلته عليكم قاضياً و اياكم ان يخاصم بعضكم الي بعضاً الي السلطان الجائر. .»(وسائل الشیعه ، جلد 18 ص 100 کتاب القضا)»[4]. «... عن ابي عبدالله×: قال رسول‌الله|: الفقها امناء الرسل ما لم يدخلوا في‌الدنيا، قيل يا رسول‌الله و ما دخولهم في‌الدنيا؟ قال اِتباع السلطان. فاذا فعلوا ذلك فاحذروهم علي دينكم.» (محمدبن يعقوب كليني، الکافي، ج 1، ص 46.)[5]. «يا شريح قد جلست مجلساً لايجلسه الا نبي او وصي نبي او شقي. (شيخ صدوق، من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 4.)[6]. «عن ابي عبدالله× قال: اتقوا الحكومه، فان الحكومه إنما هي للأمام بالقضاء العادل في المسلمين، لنبي او وصي نبي.»

اسلاید 15: روايت هفتمامام كاظم× فرمود: «فقهاي مؤمن دژهاي اسلام‌اند؛ همان‌گونه كه ديوارهاي شهر، دژ مستحكم آن هستند.»[1]حضرت امام در استنباط از اين روايت نيز مي‌گويد:اينكه فرموده‌اند «فقها دژهاي اسلام‌اند»، يعني مكلف‌اند اسلام را حفظ كنند و زمينه حفظ اسلام را فراهم آورند [= حكومت تشكيل دهند] كه بتوانند حافظ اسلام باشند و اين از اهم واجبات است.[2]روايت هشتمامام علي× به نقل از رسول‌خدا| فرمود:بار خدايا! جانشينان من را مورد رحمت خويش قرار ده. پرسش شد: اي فرستادة خدا! جانشينان شما چه كساني هستند؟ فرمود: كساني كه پس از من مي‌آيند و گفتار مرا بازگو مي‌كنند و سنت و روش مرا روايت مي‌نمايند.[3]روايت نهمرسول‌خدا فرمود:عالمان وارثان پيامبران هستند. به‌درستي انبيا درهم و دينار از خود به ارث نمي‌گذارند، اما ارث آنان «علم» است. پس هر كس از آن [= علم] بهره گيرد، بهرة فراوان برده است.[4]روايت دهمامام رضا× فرمود:منزلت و جايگاه فقيه در اين زمان، همچون جايگاه منزلت پيامبران بني‌اسرائيل است.[5]روايت يازدهمپيامبر| فرمود:من در روز قيامت به دانشمندان امت خود مباهات مي‌كنم و مي‌گويم: دانشمندان امت من همچون پيامبرانِ پيش از من هستند.[6]روايت دوازدهمعلي× فرمود: «دانشمندان رهبران مردم هستند.»[7] امام خميني، درباره اين روايت مي‌گويد:روايت سيزدهمامام علي× فرمود:جريان امور و احكام به دست دانشمندان الهي است كه به حلال و حرام خدا امين هستند.[8] [1]. «لان المؤمنين الفقها حصون الاسلام كَحِصن سور المدينه لها.» (محمدبن يعقوب كليني، الکافي، ج 1، ص 38.)[2]. روح‌الله موسوي‌خميني (امام)، پيشين، ص 67 ـ 68.[3]. «اللهم ارحم خلفائي. قيل يا رسول‌الله| و مَن خلفائك؟ قال|: الذين يأتون من بعدي يروون عني حديثي و سنتي.» (شيخ صدوق، عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 37.)[4]. «عن ابي عبدالله× قال: قال‌رسول الله|: ... ان العلماء ورثة الانبياء لم يورثوا ديناراً ولا درهماً ولكن ورثوا العلم، فمن اخذ منه اخذ بحظ وافر.»(اصول کافی ج 1،کتاب فضل العلم )[5]. «منزله الفقيه في هذا الوقت كمنزله الانبياء من بني‌اسرائيل.» بحار الانوار جلد 78 ص 346.[6]. «افتخر يوم القيامه بعلماء امتي فاقول: علماء امتي كسائر انبياء قبلي.». (جامع الاخبار ،ص38 فصل بیستم ).[7]. «العلماء حكام علي الناس.».(مستدرک الوسائل ج17ص 316 کتاب القضا)[8]. «مجاري الامور و الاحكام علي ايد العلماء بالله الامناء علي حلاله و حرامه... .» به نقل از روح‌الله موسوي‌خميني (امام)، شئون و اختيارات ولي فقيه، تهران ،نشر كنگره ،1365 ص 46

اسلاید 16: - چهارمین مرحله نظرات سیاسی امام در سال‌های 57 و 58 در آستانه پیروزی انقلاب و در مصاحبه‌های ایشان با خبرنگاران مخصوصاً در پاریس و به دنبال آن سخنان ایشان در آستانه رفراندم نظام جمهوری اسلام در رفراندم قانون اساسی ج.ا. مطرح شد در این ایام گروه‌های مخالف با ارائه نظرات خود می‌پرداختند و امام برای پاسخ به آنها نظرات حکومتی خود را صریح‌تر مطرح کردند.ویژگی‌های مباحث این دوره 1- ارائه الگوی جمهوری اسلامی بعنوان نظام حکومتی مطلوب2- طرح ولایت فقیه در قالب نظام جمهوری اسلامی   3- ویژگی‌های نظام جمهوری اسلامی - نقش مردم در   - حاکمیت قانون اسلام از طریق شورای نگهبان 4- ویژگی‌های حاکم بر اساس ویژگی‌های مورد نظر خداوند   شامل: - عالم به احکام الهی (فقاهت) - عادل و با تقوا - کفایت و توانایی سیاسی لازم - منتخب مردم  تعیین نظام سیاسیتصمیم گیرینظارتمقبولیت

اسلاید 17: -. مباني نظري امام در دفاع از نقش مردم در حكومت اسلاميحال پرسش اين است كه دفاع امام از نقش مردم در حكومت، مبتني بر چه مبناي نظري مشخصي است؟ بي‌شک امام خميني در جايگاه فقيهي شيعي ديدگاه‌هاي سياسي خود را از درون مباني فقهي، كلامي و اصلي خود برگرفت. در يك جمعبندي از مباحث امام در مورد نقش مردم در حكومت، مي‌توان مباني نظري ايشان را بدين شرح دانست.یک. حق تعيين سرنوشت انسان دو. غیر شرعی بودن ‌تحميل بر مردمسه.. وجوب امربه‌معروف و نهي‌ازمنكرتوسط مردمچهار - حضورمردم، مقدمه‌اي واجب براي تشكيل حكومت و استمرار آنپنج . اعتبار رأي اكثريت در انتخاب مسئولان و تعیین مصالح عمومی در مجموع امام خمینی بر اساس این مبانی نظری که ریشه در مبانی فلسفی و فقهی ایشان دارد به قوت بر لزوم حضور مردم در عرصه سیاسی و جایگاه مهم آنها در یک نظام اسلامی باورر دارد که در ادامه به بررسی جایگاه مردم در اندیشه سیاسی امام می پردازیم

اسلاید 18: اهداف مهم حكومت اسلامي از ديدگاه امام خميني- عدالت- احياي هويت ديني در جامعه ورفع موانع رشد تكاملي انسان - آزادي- استقلال-پيشرفت وتمدن سازي

اسلاید 19: - پنجمین مرحله نظرات سیاسی امام در اوائل دهه 60 ه.شدر این ایام دولت نوپای جمهوری اسلامی یا برخی مشکلات اندیشه‌ای مواجه شد و مباحثی همچون: گرفتن مالیات، نرخ‌گذاری بر کالاها، برخورد با محتکران به بیمه کارگران و .... موجب طرح سوال از حد و حدود اختیار دولت اسلامی شد که در پاسخ امام خمینی طی نامه‌هایی مباحث زیر را که در فقه شیعه ریشه داشت احیا کرد:1- بحث ولایت مطلقه در مقابل ولایت مقید2- بحث مصلحت3- بحث احکام حکومتی

اسلاید 20: - مفهوم ولایت مطلقه ولايت مطلقه در برابر ولايت مقيده قرار دارد معناي موردنظر امام از مطلقه بودن حكومت ، مبسوط‌اليد بودن حاکم مشروع در حكومت اسلامي است تا بتواند در شرائط خاص بدون هرگونه مانعي در تحقق مصالح مسلمين اقدام كند و در واقع امام حكومت اسلامي را از اهم احكام اوليه اسلام ومقدم بر بقيه احكام وآن را ادامه ولايت رسول الله مي داند و اختيارات حكومت را فراتر از چارچوب احكام فرعيه الهيه مي داند لذا ايشان با طرح ولايت مطلقه براي حكومت اسلامي، راه را براي رفع هرگونه مانع بر سر راه اقتدار كامل دولت اسلامي در پيشبرد مصالح عمومي باز كرد.- مفهوم مصلحت امام خميني توجه به مصلحت را ركن اساسي هر نوع فقه سياسي مي داند ومعتقد است حاكم مسلمين بايددر موضوعات طبق صلاح مسلمين وصلاح حكومت اسلامي عمل كند وهمواره بر لزوم تقيد ولايت فقيه به مصلحت و مصالح عامه تأكيد مي‌كنند يعني در كنار عمل به قوانين اوليه و ثانويه شريعت اين موضوع همواره مدنظر امام خميني است كه در صورت علم به اينكه اجراء و يا عدم اجراء حكمي به مصلحت اسلام و مسلمين است نبايد در شرعي بودن اجراي آن حكم ترديد كرد. ايشان تشخيص مصلحت را توسط حاكم وبا استفاده از نظرات كارشناسان مي داند

اسلاید 21: احکام حکومتی «احكام حكومتي تصميماتي است كه ولي امر در سايه قوانين شريعت و رعايت موافقت آنها به حسب مصلحت زمان اتخاذ مي‌كند و طبق آنها مقرراتي وضع نموده و به اجرا درمي‌آورد. مقررات مذكور لازم الاجرا بوده و مانند شريعت داراي اعتبار هستند. با اين تفاوت که قوانين آسماني، ثابت و غيرقابل تغيير ند اما احکام حکومتی مقررات وضعي وقابل تغييرند و در ثبات و بقا، تابع مصلحتي هستند كه آنها را به وجود آورده است و چون پيوسته زندگي جامعه انساني در تحول و رو به تكامل است، طبعاً اين مقررات تدريجاً تغيير و تبديل پيدا كرده جاي خود را به بهتر از خود خواهند داد.»-ویِژگیهای احکام حکومتی احکام حکومتی دارای ویژگیهای زیر است : 1- مبناي حكم حكومتي، تشخيص مصلحت در نظر حاكم مشروع است كه شخصاً و يا به كمك مشاورين و كارشناسان خبره، آن مصلحت را تشخيص مي‌دهد.. . 2-ویژگی دوم حکم حکومتی ، اجتماعي بودن آن است؛ 3- احكام حكومتي، موقت و قابل تغيير است. چون احكام حكومتي برخواسته از مصلحت و مفسده ملزمه‌اي است كه حاكم آن را تشخيص داده است و لذا هرگاه اين دو باقي باشد، حكم حكومتي نيز هست 4- پيروي از احكام حكومتي بر همگان لازم است، از آنجا كه احكام حكومتي براي اداره نظام و حكومت صادر مي‌گردد، از اين رو هيچ كس حتي فقها، اگرچه از حاكم داناتر باشند، حق نقض آن و پيروي نكردن از آن را ندارند.

اسلاید 22: - ششمین مرحله نظرات سیاسی امام در پیامهای امام در سال 67در این پیامها امام عمدتاً به بحث نحوه تقویت قدرت جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی پردازد و برای این منظور راهکارهای زیر را ارائه می‌دهد:1- ضرورت دستیابی نظام اسلامی به سنگرهای کلیدی قدرت در جهان2- ضرورت اتحاد و ائتلاف با به منظور ایجاد بلوک قدرت جدید در مقابل ابر قدرتها- جهان اسلام- مستضعفان3- دفاع از حرکتهای آزادیخواهانه و استقلال طلبانه کشور هاي مستضعف و اسلامي بعنوان قدمی به سوی ايجاد اتحاد جماهير اسلامي4- صدور ارزشهای معنوی انقلاب در جهان - علم - تکنولوژی- اقتصاد- قدرت نظامی

اسلاید 23: تحلیل:سیر روند اندیشه سیاسی امام روندی تکاملی بوده است که در عین حفظ هسته مرکزی آن یعنی - تأکید بر ضرورت تأسیس حکومت در دوران غیبت - تأکید بر ضرورت اجرای احکام الهی- تأکید بر نیابت سیاسی فقها در دوران غیبتبتدریج گسترش بیشتری یافت و مباحثی همچون موارد زیر را در بر گرفت:- ضرورت مقبولیت مردمی ولایت فقیه جامع الشرائط برای حکومت- بحث مطلقه بودن اختیارات حکومت اسلامی و بحث احکام حکومتی به منظور شکستن بن بست‌های حکومت- بحث مصلحت عمومی نظام اسلامی بعنوان معیار مهم تصمیم گیری‌ها- بحث ضرورت تقویت قدرت نظام اسلامی در نظام بین‌المللی بعنوان عاملی برای استمرار و ضمانت بقاء و رسیدن به اهداف غائی - طرح بین‌الملل اسلامی و حرکت به سوی اتحاد جماهیر اسلامی

اسلاید 24: با تشكر از توجه شماموفق باشيد