صفحه 1:
یاعد
۳
صفحه 2:
00
دكتر عليرضا جشنى مطلو
فوق تخصص نوزادان و متخصص كودكان
عضو هيئت علمى دانشكاه علوم يزشكى البرز
صفحه 3:
مزاياي تغذیه با شیر مادربراي کودك:
* تازه و سالم است و آسان هضم میشود.
ل همواره در درجه حرارت مناسب در دسترس است.
*امكان ابتلا به بيماري و خطر آلرژي را در شیرخوار کاهش
میدهد.
+ تماس بدني نزديك کودك با مادرء موجب احساس آرامش و
امنیت در او می شود.
خر کیت تغذیه اي شیر مادر همگام با رشد کودك تغییر مي يابد.
صفحه 4:
مزاياي تغذبه با شیر مادر براي مادر:
~ نيازي به آماده سازي شیر. شستن شيشه شیر وسرپستانك نیست.
از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است.
*موجب رضایت خاطر و آرامش مي شود.
*رحم مادر سريعتر به اندازه قبل از ارداري برمي گردد.
اهرچه طول دوره شیردهی افزایش یابد. فوائد حاصل
از آن بیشتر و موثرتر ظاهر می شود
صفحه 5:
در مدت تغذیه انحصاري باشیر مادر. کودك نیاز به مصرف هیچگونه ماده
غذایی و حتی OF ندارد زیرا:
2 با توجه به رشد فزاینده کودك تمام نيازهاي غذايي را تأمين
فى کند.
+ بهترین و کاملترین غذا با آلرژي کمتر در مقایسه با شیر
مصنوعی است.
2 حاوي آنتي باديهاي ضدباكتري و ويروسي. شامل تیتر بالاي 519۸
است.
2 انتقال جواب مثبت تست توبر کولین باشیرمادر به نوزاد احتمال
انتقال 1۳]۱/17۱3۲۲۷ ,۲-0511 را مطرح میکند
صفحه 6:
همچنین:
رشد ویروس اوریون آتفولانزا, واکسینا (آبله) رتاویروس و
ویروس انسفالیت 3 ژاپنی. توسط ماده اي در شیر مادر مهار
مي شود.
*ماکروفاژ موجود در شیر انسان (کلستروم و شیر رسیده) باعث
سنتز کمپلمان, لیزوزيم و لاکتوفرین مي شود.
2 شیر مادر منبع لاکتوفرین است که يك پروتتین متصل به آهن
است و تقریباً بطور طبيعي يك سوم آن با آهن اشباع مي شود
و اثر مهاري بر رشد ۲-011 در روده دارد.
صفحه 7:
همچنین:
*مدفوع شيرخواراني که باشیر مادر تغذيه مي شوند 7211 كمتري
نسبت به مدفوع كودكاني دارد كه با شير كاو تغذيه مي شوند.
* ليباز نمك هاي صفراوي شير مادر زيارديالامبليا و
انتاماباهيستولتيكا را مي كشد.
*در مدت تغذيه انحصاري با شير مادر. مصرف قطره مولتي
ويتامين و يا آ+د ضروري است و در شرايط بيماري مصرف دارو
ويا 0195 اشكالي ندارد.
صفحه 8:
مصرف قطره مولتي ویتامین و یا آ+د
*از روز 15 بعد از تولد شروع ميشود.
+روزانه 400 واحد ویتامین د موردنیاز است که با دادن 20
قطره آ + د یا 25 قطره مولتي ویتامین تامین میشود
© حرف | 1د یا مولتي ویتامین تا 24 ماهگي ادامه یابد .
صفحه 9:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
هر گونه برنامه تسهيلاتي که در بردارنده خدمات و مراقبت براي مادران و شیر خواران است
۰ باید:
1. داراي يك سیاست تدوین شده باشد که دائما" تمام کارکنان
بهداشتي در جریان آن قرار گيرند.
2. به تمام كاركنان . آموزش لازم براي اجراي اين سياست داده
شود.
3. به تمام زنان باردار در مورد مزایا و نحوه صحیح شيردهي:
اطلاعات کافی بدهد.
صفحه 10:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
4 به مادران كمك کند تا در نیم ساعت اول تولد به نوزادشان
شیر بدهند ( 30-15 دقیقه در نیم ساعت اول)
افزایش شيردهي (پس از زایمان و 2 تا 3 ماهگي)
تدوام تغذیه انحصاري با شیر مادر
بهبود مکیدن نوزاد
بهبود ارتباط مادر و کودك و رفتارهاي مادري
افزایش دماي پوست نوزاد
میزان بالاتر گلوکز خون (5/1 ساعت بعد از تولد)
گریه کمتر
صفحه 11:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
5 سیگار کشیدن ونوشیدن مشروبات الكلي باید منع
گردد.
6 مهم است مادران شیرده از خستگي پرهیز کنند.بهر
حال مادر بايد باندازه es ورزش کند تا شادابي لازم را
داشته باشد.
7 مكيدن نوزاد بلافاصله يس از زايمان موجب افزايش
فعاليت رحم و كاهش خطر خونريزي مي شود.
8 روش صحیح شيردهي و تداوم آن به ۳ مادران .حتي
آنهايي که از نوزادشان دور هستند را آموزش دهد.
صفحه 12:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
9 به مادران اجازه داده شود که در تمام ساعات شبانه روز در
كنار كود كشان باشند.
* آغاز شدن سريعتر توليد شير
* افزايش احتمال تداوم شيردهي
\ * افزايش تعداد دفعات شيردهي
افزايش وزن گيري
کاهش احتمال سوء استفاده از کودك و بي توجهي به او
۳ | * ایجاد ارتباط قوي بین مادر و کود ©
مزا | .
صفحه 13:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
0. هم اتاقي شبانه مادر و کودك
۱ * خواب آرامتر کودك بدون تأثیر روي ساعت و کیفیت خواب
مادر
أ " افزایش تعداد بار شيردهي در طول شب (3 بار)
5 * کاهش تعداد دفعات كريه كردن كودك
مزا | * اثر احتمالي محافظت کننده در برابر سندروم مرگ ناگهاني
يا: ل شیرخواران
1 هيج عاملى بانداژه شاذابى و خوشخالى مادر :در موفقيت
هیچ عاملي يي ي
شير دهي مؤثر نيست.
صفحه 14:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
2. به نوزادان هیچ غذا یا نوشیدنی به جز شیر مادر داده نشود.
* احتمال تغذیه انحصاري با شیر مادر تا 6ماهگي کاهش
مي يابد.
در صورت استفاده \ سيسيس نوزادي |
از غير شير مادر: ۰
* احتمال اقامت طولاني تر در بيمارستان افزايش مييابد
J
احتی آب نیز موجب کاهش تغذیه انحصاری بل شیر مادر
ميشود
صفحه 15:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
3. خوردن بعضي غذاها(مثلا توت فرنگی. گوجه
فرنگي. پیاز. خانواده کلمهاء شکلات. ادویه, و
چاشنيها در مادر گاهي باعث دیسترس
ومدفوع شل در نوزادميشود.ولي هیچ غذايي
نباید حذف شود مگر ثابت شود که باعث
دیسترس درشیرخوار میگردد.
صفحه 16:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
4 تنظیم برنامه شیردهی بر اساس خواسته کودك:
5
افزایش احتمال تداوم تغذیه انحصاري با شیر مادر
کاهش احتمال بزرگ و دردناك شدن پستانها
کاهش احتمال حساس و زخم شدن نوك پستانها
بهبود وزن گيري (روز پانزدهم)
کاهش میزان بيلي رویین سرم (روز سوم)
صفحه 17:
موارد توصیه شده براي موفقیت در شيردهي:
5. برنامه از پیش تعیین شده براي شيردهي, موجب
تولید و دریافت ناكافي شیر مي شود.
به شیرخوار باید فرصت داده شود تا هر چقدر ميخواهد پستان را بمکد و
خود پستان را رها کند و هر موقع شير طلب کند به او شیر مادر داده شود.
ve
6 . به هیچ وجه پستانك يا بطري به کودك داده نشود.
7. به برقراري گروههاي حمايتي در اين زمینه کمك شود
و مادران هنگام ترخیص از بیمارستان به این
گروهها ارجاع داده شوند.
صفحه 18:
آماده سازی مادر برای شیر دادن
اکثریت مادران قادر به شيردهي موفق ميباشند بویژه اگر:
*پزشکان درزمینه شیر مادر با مادر باردار صحبت کنند.
+ و به او اعتماد به نفس و اطمینان خاطر بدهند
+ حمايتهاي پس از زایمان را نیز ادامه دهند.
صفحه 19:
برقراري و استمرار شيردهي
شیر دادن هر چه زودتر بعد از زایمان شروع شود.
مکیدن مکرر طفل. سلامتي, نشاط و آرامش مادر عوامل موثري در
موفقیت مادر براي شيردهي است
ناراحتي و نارضايتي مادر. نگراني و تشویش او بیشترین اثر را بر
کاهش شیر خواهد داشت.
شستشوي پستانها با آب روزي یکبار كافي است
+ برنامه غذايي مادر. دریافت كالري كافي, اجتناب از کاهش وزن و
مصرف شیر خيلي مهم است اگر مادر به شیر حساسیت دارد مي
تواند از سایر جانشین هاي شیر مثل ماست , پنیر. کشك استفاده
کند و يا روزانه 1 گرم کلسیم بصورت مکمل دارويي مصرف کند.
صفحه 20:
سس
نشانه های کفابت شیر مادر
خواب راحت براي 2 تا 4 ساعت بعد از شیر خوردن
افزایش وزن مطلوب شیر خوار بر اساس منحني رشد
دفع ادار 6 تا 8 بار به صورت كهنه كاملا" خيس در 24ساعت
( درصورتيكه شير خوار به جز شير مادر مايعات ديكري مصرف
نكند)
دفع مدفوع 2 تا 5 بار در روز (با افزايش سن تعداددفعات آن كم
ميشود
شادابي پوست. هوشياري و سلامت ظاهري شیر خوار
be اس
>»
اگر شیرخواری هر دو پستان را تخلیه کند و به خواب نرود یا خوابش
سبک باشد و بعداز چند دقیقه بیدار شود و کمتر از حد طبیعی وزن بگیرد
نشانه کمبود شیر است
صفحه 21:
موارد منع شيردهي
بيماري هاي مزمن و صعب العلاج مادر
داروها و مواد رادیواکتیو
درموردکودك . از جمله بیماریهای متابولیک که نباید شیر مادر
بخورد گالاکتوزمی است.
صفحه 22:
ضرورتهاي تجویز شیر مصنوعي
A
A
A
A
مطلوب نبودن نمودار رشد پس از 15 روز از ملاقات
اولیه و توصيههاي لازم جهت شيردهي از پستان مادر
بطور صحیح.
چند قلويي چنانچه رشد آنان مطلوب نباشد.
جدايي والدین در صورتیکه نگهداري شیرخوار بر عهده
پدر باشد.
فوت مادر و فرزندخواند گي
صفحه 23:
حتما لابتلاء شیرخوار به اسها([زیاد میشود. زیرا(
.الف)دستگاه گوارش شیرخوار هنوز تکامل نیافته است
ب)ممکن آاستماده غذايي تهیه شده, آلوده وبا در نگهدار:
.آن دقت کافي نشده باشد
چونگنجایشمعدم ae
.الف)ممکن است جایگز, تک ید و 3 ce شود
به
.ب)رغبت شيرخوار
ح)شير كمتري ترشح
د)کمبود انرژي از مواهيتتنايي دريافتي در مقایسه با شیر
مادر بیشترميشود که این خود سبب سوء تغذیه و عدم
.رشد كافي کودك میگردد
.) احتمال بروزآلرژي بیشتر میشود
کمتر شود
صفحه 24:
كمكي
نشیر مادر به تنهاییقادر به تامینن یازهایت غذیه ایک و
پایان شش ماهگي به بعد نیست امکان دارد رشد کودك کند lg
ار توقف شود
.ممكناستشيرخوار عملجویدن را ياد ن گیرد(6
کاس آشنا شدناو با مزه و قولم انولع غناها به تاخیر ب
یرخوار تمایليیه استفاده از غذاهايجامد نداشته باشد(
مینمسئله ممکر؛ سنسبیبی روز سوء تغذیه ولفنوشد شود(
صفحه 25:
1)قبل و بعد از تهبه غذا دستها را بشوپید.
با
3)غذاي کودك را تازه تهیه و مصرف نمایید.
4)غذاهاي پخته را به طور صحیح نگهداري کنید.
5)غذاهاي باقیمانده را قبل از مصرف حرارت
دهید.
6)غذاهاي خام و پخته را مجزا نگهداري
کنید.
صفحه 26:
7)محل تهیه و پخت غذا را تمیز نگهدارید.
nite را از دسترس حشرات و جوندگان دور نگه
دارید.
9)آب پاکیزه مصرف کنید.
0مواد غذايي پاستوریزه مصرف کنید.
#از اضافه کردن هر نوع نمك,ادویه و... به غذاي
ar زیر یکسال خودداري شود.
*بعد از پایان يكسالگي, کودك میتواند از غذاهاي
سفره(خانوار) استفاده کند.
صفحه 27:
——
سقوی كردن طواق أوذلك --
يعني موادي به غذاي كودك اضافه كنيم كه انرزي آنرا
روغنها داراي انرژی هستند و افزودن مقدار کمي روغن به
غذاي كودكي که آهسته رشد میکند نوصیه میشود.زیرا:
1)انرژي روغن نسبت به مواد غذايي دیگر بیشتر است.
2)روغن(کره,روغن زیتون,روغن مایع....)بدون اضافه
كردن حجم غذا انرزي انرا بيشتر ميكند.
3)روغن باعث نرم شدن غذا ميشود.
صفحه 28:
ve ee ape تا حد امكان كمي گوشت اضافه کنید
حبوبات پخته شده را بعد از هشت ماهگي اضافه کنید.
۷به غذاي کودك تخم مرغ اضافه کنید(تا يك سالگي از دادن
سفیده تخم مرغ خودداري کنید.)
به غذاي کودك انواع سبزیجات سبز برگ که داراي ویتامین
ث و آهن هستند اضافه کنید.
كيه غذاي كودك انواع سبزیجات زرد ونارنجي(کدو حلوايي, هو
که داراي وبتامین آ هستند اضافه کنید.
"از جوانه غلات و حبوبات نیز که منبع غني ويتامينها و املاح
استفاده:نمابيد.يراي كودكان به شكل له شده و با جوانه آسأ
22 slats a pau op laa) ee cos tac as ده
و انواع
v
صفحه 29:
فرني آرد برنج
شیر: يكل یوازی ر(شیر گاو. شير پاستوریزه,-۱
شیر مادر) 2-آرد برنج : 2قاشقمرباخوری
شكر: 3 قاشقمرباخوركة
)
صفحه 30:
حريره بادام
5
i
رد برنج:يك قاشق مربا خوري
** شکرنصف قاشق مربا خوري
شتیردنصف لیوا
بادام:5 عدد
صفحه 31:
ليوانة/2
كاسه 2/3
حداقل 2 وعده
در 100 كرم(5ق.غ)
صفحه 32:
صفحه 33:
پوره برتچ وسيب زميني
سیب زميني : يك عدد
برنج : 2ق.ع
در 100 گرم(5ق.ع]
بکیاو کالري:
ق.غ © 57
0 /2كرم بروتئين
صفحه 34:
برنج:1ق.ع
سیب زميني:يك عدد كوح
صفحه 35:
صفحه 36: