مسیحیت در ایران

صفحه 1:


صفحه 2:
؟موضوع:مسیحیت در ایران ؟ گردآورنده:شبنم عباسیان ؟استاد: حجهٌ الاسلام دکتر محسن اکبری تبریزی 

صفحه 3:
مسیحیت در ایران پیش از اسلام يخ ورود مسیحیت به ایران ee تعيين تاريخ دقيق ورود مسيحيت به ايرأن نه فقط امری است مشکل بلکه غیرممکن, اصولا دین کر ذل اک آسانى بر روى كاغذ أورد و به علاوه آگاهی از رموز قلبی فراد و چگونگی نشر آن دقیقا ميسر نيست وبشايد از اين جت بو نبت که مورخین قدیم هم کمتربه آن پرداخته و بهذکر وقایع ظاهری که در حقیقت نتیجه عقایدباطتمهنت آکتفاکردة انم با جود قلات و ابهامات زياد. مورخين با تحقيقات و موشكافى هاى بسيارسعى كرده اند كه رموز نهفته تاريخ را أشكار سازند و در اين بأره نيز تحقيكاتئ كرك اند در انجیل (اعمال رسنولان 2: 9) مسطور است كه روز ينطيكاست كه حواريون صيح به زبان هاى مختلف به مسیح که پنجاه روز پیش آن صعود فرموده بود شهادت می دادند عده زیادی از فرق مختلف در آنجا حشور داشتند و سخن ایشان را شنیدند. از آن جمله ‎GUI‏ ‏ماديان و عيلاميان و ساكنان جزيره (بين النهرين) مى باشند. چنان که ملاحظه می شود چهارفرقه مزبور از تقاط مختلف کشور ایران احتمال قوی دارد که بعضی از آنها از مزده انجيل متأئر شده آن را براى هم ميهنان خود به سوغات برده باشند. روايات آشورى كو, قرن اول میلادی یکی از اشخاصی که مسیح را به جشم خود ديده بود بنام (مارعداى) به (ادسا)رفته مسيحيت را به آنجا برد. شاكرد او (ماری) خبر مسيحيت را به ايران برد و حتى به فارس هم رفت و او در آنجا خبر تومای حواری؛ رسول معروف هندوستان را شنید از اين که در دوره اشکانیان يعنى در قرون اول و دوم ميلادى مسيحيت به ايران رسيده است حرفى نيست ولى كفتكو در إينجا است كه آيا كليسا تا آن زمان تشکیلاتی هم داشته است يا نه؟ نويستدكان امروزى از جمله (وستفال) و (لابورت) كه در اين قسمت از تاريخ متخصص مى باشند به روایات آشوری فوق الذكر جندان اهميت تاريخى نمى دهند و با اين كه وجود (عداى) و (مارى) را احتمالا تصديق مى كنند وجود تشكيلات منظم كليسا را در زمان اشكانيان به كلى منكر مى باشند و شروع كليسا را در ايران از زمان اسقفى (يايا) نام که در حدود سال 300 میلادی در سلوکیه می زیست می دانند. چنان که گفته شد مقصود محققین مزبور تشکیلات منظم کلیسایی است و اگرنه بهطور بقین از همان قرن ال خبر مسیحیت به ایران رسیده بود زرا که بدیهی است که بايد جندين سال بكذرد و مسيحيانى بيدا شوند تا با ایجاد تشکیلاتی موفق گردند يس بايد ورود مسیحیت را به ایران از همان قرن اول دانست منتهی یکی دو قرن طول کشید تا نضح و قوام بگیرد. 

صفحه 4:
مسیحیان در دوره اشکانی: سلاطین اشکانی کمتر به مذهب علاقه نشان می دادند و بدان چندان اعتنایی نمی کردند؛ از این جهت پیروان مذاهب مختلفه رسما آزاد بودند و مخصوصا مسیحیان روزبه روز پیشرفت می کردند. فقط جفاهایی که به مسیحیان وارد می آمد از طرف مغ ها و پیروان مذاهب دیگر بود که از ضعف دولت مرکزی سوء استفاده می کردند و همدیگر را آزار می دادند. اما مسیحیان با وجود جفاهای جزئی و محلی پیشرفت ها کرده از کوه های کردستان تا خلیج فارس" کلیساها ساختند و در حدود 20 اسقف از خود داشتنددر دورة اشکانی از آغاز دوره عيسويت عده اى از سكنه نواحى غربى ايران به دين ترسايان كرويده , و كليساهاى مخصوصا معتبر در نواحى شرقى و غربى فرات داير كرده و خاصى را که به طریقه نسطوری معروف است پسندیده و بدان ایمان آورد بودند و کم کم در داخله ایران رفته.تا دورترین نواحی شمال شرقی"! در ماوراءالنهر رفته و از آنجا به چین هم رفته و طریقه نسطوری را با خود 4 چین برده بودند 

صفحه 5:
*مسیحیان در زمان سباسانیان: 

صفحه 6:
علت و منشا پیدایش عیسویت در ایران از دیدگاه کریستن سن راجع به علت و منشا پیدایش عیسویت در ایران» کریستن سن می نویسد: «در موقعی که سلسله ساسانی جانشین اشکانیان شد. عیسویان مرکز تبلیفی مهمی در شهر «الرها» (در آسیای صفیر, ترکیه فعلی) داشتن... دولت در جنگهای بزرگی که با روم کرد. اسیران را در نواحی دور دست کشو ایران مسکن داد.پادشاهان ایران در لشکر کشی های خود به سوریه گاهی تمام سکنه یک شهر یا یک ناحیه را کوج داده‌در یکی از نقاط داخلی کشور مقیم می کردند. چون قسمت اعظم این مهاجرین عیسوی مذهب بودند. دیانت مسیح در هر گوشه ای از ایران اندکی رواج گرفت». در کتاب تمدن ایرانی, به قلم جمعی از خاورشناسان می نویسد: «در حقیقت. مذهب مسیح در ایران به دست آرامیها که در سوریه اقامت داشتند با مبلغاتی که از ادس (لورفه) آمدند و پا به دست اسرای چنگی وارد این سرزمین شد. از سال یکصد میلادی دسته هایی از مسیحیان در «اریل » بودند و بین سال 148 تا 191 در «کرکوک » فعلی آثاری از وجود آنها هست. اگر چه هنوز در ايران مذهب مسیح تشکیلات رسمی به خود نداده بود ولی مسیحیت توجه بسیاری از ایرانیان خصوصا شخص مانى را به خود جلب كرد». ايضا در همان كتاب تحت عنوان «دين مسيح در ايران عهد ساسانى » مى نويسد: «در بيزانس اميراطور و دربار و تمام جامعه مسيحى بودند. در ايران» گذشته از اینکه مملا قدرت در دست زردشتیان بود. اصولا از ابتدای مهد ساسانی دولت هم از دین زردشت كه دين رسمی بود حمايت مى كرد. 

صفحه 7:
اردشیر بابکان در سال 226 میلادی در کشوری روی کار آمد که در آن وحدت ملی و [77 مذهبی وجود نداشت. بزرگترین سیاست او ایجاد یک مذهب رسمی و ملی بود و برای این" کار دین باستانی ایران یعنی آئین زردشت را وسیله ساخت و به حمایت جدی مفان پرداخت. بتکده ها را خراب و به جای آنها آتشکده بنا کرد؛ و زردشتیان را دلگرم کرده تشویق نمود و با غیر زردشتیان خشونت پیش گرفت و بدین وسیله آزادی عقیده و مذهب را که از اصول عاليه است فداى مليت برستى كوركورانه نمود. اين سياست كم و بيش سياست مذهبو] شاهان ساسانی بود و گاه و ناگاه مسیحیان به سختی تحت شكنجه و آزار شديد قرار م[ گرفتند. 2 

صفحه 8:
وضع مسیحیان ایران در زمان شاپور دوم عدم تعصب درباره مسیحیان از ابتدای ظهور دین مسیح به وجود نیامده بود.در زمان شاپور دوم که از نظر سیاسی با کنستانتین دشمنی داشت,وضع مسیحیان ایران بسیار سخت بود...در ابتدا مسیحیان به شدت مورد آزار قرار گرفتند.بدون محاکمه یا بعد از مجاکمه مختصری آنها را به شهادت می رساندند يا به طریق بسیار شدیدی عذاب می دادند.شرح شکنجه شهدای مسیحی به زبان شامی به دست ما رسیده و نشان می دهد چگونه این مسیحیان با قدرت و شجاعت شهید شده اند. 

صفحه 9:
جنگ شاپور با والرین و اسرای مسیحی: بعد از اردشير شابور | اول در سال 240 به تخت پادشاهی نشست. از کارهای مهم او جنگ با دولت روم و اسیر کردن والرین مى باشد تاتتری که این جنک به حال مستحتان ابرانی داشت این بور که وقتی بین النهرین و سوریه فتح شد هزاران هزار از ساکنین آنجا را به خوزستان کوچانیده ایشان را در جندی شاپور مسکن داد. درمیان این اسرا عده زیادی مسیحی بودند که برعده مسیحیان ایران اضافه شدند و مخصوصا چون قبلا تابع دولت روم يودتد مدديحيان ابران را نا كلتساد روم آشنا ساحن 

صفحه 10:
مقام طلبی پاپا: در سال 280 ‎wasn asthe‏ بنام «پاباه به:ععام اتقفی مداین که پانتجت کنتبوز آیزان بود عتضوت گردید,این شعص به:فکز افتاد که مسیحیان:پزاکنده آیران زاجمع کروه:ج کری:برای آنمازدر مداین: _ تشكيل دهدوو ان خودیسندی که داسیت»خویشتن: زا لایق رعاست بر آتا من دانست و چون دیگرآن: زیر بار او ترفتند پاسققانی که نبعه دولت روم بودند پناهنده شد و به ان مقامی که می خواست بدست آورد و خویشتن را (جائلیق) و رئیس کل کلیسای ایران نامید. اين گونه مقام طلبی بدبختانه کم و بیش در تاریخ کلیسای مشرق زمین ادامه داشته و یکی از علتهای | تقابت و جاهتطلنی ها بووه 

صفحه 11:
در حال ۳۳ ی در سال 312 میلادی در روم اتفاقی افتاد که به تنهایی چندان قابل ار ی ال نا ا اد 0 ا شد قططيطن مورا رم تالاير رن داختاهان ساسا ای ا الك كن ار قرفي وان کر او ار در کشورانها می زینستنه ولی حال که بزرکترین دشعن آیشان بعتی ری ل ی 1 5 خوذ را با دشمتان ایشان همکیش می دانستند تحمل کنقد. يخضوص ار کر كمكشان رومن خور ده می حوردید و آرزو من كرد آنها هم له ی هواس آراد تنود و ار ابن جهت از حك اروم توزدارى مى كردند و حتى كاهى شكست ايران را از روميان بيش بينى مى کی ات کر رم وی از ال ور ان روركاران يه آن امقتقد بودند فرق دارر, 

صفحه 12:
معنی «ملت » در قدیم: در قدیم بیشتر به مذهب نظر داشتند و حتی لفظ ملت را هم به معني. فرقه مذهبی بکار می بردند. معنی این کلمه از مشروطیت تا به حال ۰ در فارسی فرق کرده و به اهالی یک کشور از هر دینی که می خواهند" باشند اطلاق می گردد.اصولا باید دانست که وطن پرستی و دفاع از آب و خاک به شکلی که امروز وجود دارد چیزی است تازه والا حتی در اروپا هم بیشتر نظر به مذهب داشتند و اختلافات و اتحادیه ها اغلب مذهبی بوده است. بنابراین نباید مسیحیان ایرانی دوره ساسا یکباره خائن شمرد بخصوص اینکه با وجود آزارهای بی اندازه ستخب بوسیله هم میهنانشان به ایشان می رسید هیچگاه شورشی نکرده ‎ple‏ طغیان برنیفراشتند با این که عده ایشان زیاد بود. 

صفحه 13:
جفای شدید در زمان شاپور دوم: بعد از آنکه قسطنطین وفات کرد جنگ ممتدی که 25 سال ادامه داشت بين ايران و روم شروع شد و بالاخره به پیروزی شاهپور دوم انجامید و نتیجه اين شد که تسلط ایران بر قسمت غرب یعنی بین النهرین و بویژه نصیین زیادتر گردید. چیزی از ابتدا این جنگ نگذشته بود که شاپور به «جاثلیق» مسیحیان که در اين وقت شمعون بود فرمان داد که باید مالیات دو برابر از عیسویان گرفته شود و چون جائلیق قبول نکرد پادشاه فوق العاده عصبانی شد و شمعون را توفیف و کلیسساها را خزات کرد: از این بسن :جوره‌جفای هولتاکن برای مستحیان شروع شد که تا مرگ شاهپور که 42 سال بعد اتفاق افتاد ادامه داشت. در طول این مدت مسیحیان را به انواع مختلف شکنجه داده می کشتند. در اول به اینشان:من گفتند ایمان خوددرا انکار کنید و اكن اين كاز را عمل:سن کردنه رهایی میافتند ولی اگر از انکار سرپیچی می کردند یا سنگسار می شدند و یا با شمشيز كشته می شدند ويا بأرة يازه هَى كشتند. اشتامى 16000 تفز كة بة قتل رسیده اند در تواریخ ثبت است.شاهپور دوم چون سابقه دوستی باً شمعون جائلیق داشت فرصت های زیادی به او داد تا ایمان خود را انکار کند؛ از جمله 5 اسقف و 100 کشیش را جلوروی او کشتند و بالاخره چون راضی نشد دست از ایمان خود بردارد او را هم به قتل رسانیدند. 

صفحه 14:
چون پادشاه از ایستادگی عیسویان جری شد حکم قتل آنان را در تمام امپراطوری خود داد و مدت ده روز مسیحیان را در همه جا قتل عام میکردند. از جمله «شاهدوست جائلیق» را که جانشین شمعون شده بود با 128 کشیش درگر تبز کشتنو: جافلیق بعدی یعنی: (باریعشمین)ررا هم.معبوس و مقتول کردند وبا آو 120 کشیش دیگر را هم کشتند. اين قسم آزارها در نواحی که به روم تزدیکتر بود نعتق در بین: آلنهزین زیادتر شیوع داشت. بالاخزه دز سال 379 طاپور در کشت و با مرگ اچداي مسیجیان ‎ax neatly anil‏ قوش نظر به فیح" و توکلبة آو مسیخیان نظر بة دربار داشتند. با هتراهی دربار خشور ی شدند و با جفا اگر محض جفا شد کمتر می تواند باعث تضعیف کلیسای مسیح گردد؛ بلکه به شهادت تاريخ ثابت شده است که خون شهدا تخم کلیسا می بلشه لها رك سیب ورگ دز مسیحیان: اورات دع ان ابن كه اغلب اوقات نظر به دربار و قدرت هاى اين جهان داشتند و ترق فربوط و كلفى كن منوط به ان مي داستزا احوال مسیحیان اشت در زمان بزدگرد اول. 

صفحه 15:
بدیهی است حال که کلیسا از بدن جدا شد مرکزیتی لازم ارت و البته دادن تشکیلات و داشتن مرکزیت ‎sly‏ بقا کلیسا لازم بود ولی یکباره همه قدرت را به یکنفر دادن و حق ایراد گرفتن و خرده گیری کردن سلب تعودن الته درست نیو اما این که بعضی کر یه رن کاس راک ار علل اتحفاط مسجت در مر رس دا ال اا كان تشكيلات را هم نداشت زودتر از بين رفته بود. مركزيت و تشكيلات در صورتی که البته از حد نگذرد نافع است به شرطى كه اوليا امور ای ای ‎SOU hee lees‏ خود قطع نمودند چه با تشکیلات و چه بی تشکیلات رویزوال خواهند رقت ول اک دروم صللة تفا دا یروت یر رها فد او 2 تربدت مردم برداختتر مرکریت و تشکلات سی قوف وس رعت در كارها د اجام ای ی ی و ری ور ساسانیان برای کلسااامر لازمی بود زیرا که مسیحیان یکی از اقلینها بت وا افلیها حای وس رس ی رات سای می قراس چنان که داشتند و به کمک این تشکیلات توانستند در برابر جفاهای شدید و مستقیم و غبر مستقیم زردشتیان ایستادگی کنند. 

صفحه 16:
وضع کلی عیسویان در عهد ساسانی: کریستن سن در فصل ششم کتاب خویش که راجع به عیسویان ان می 0 کند, وضع کلی عیسویان را در آن عهد چنین شرح می دهد: «برای ‎fyiog‏ روابظ 3 تین رم آیران در فرون چهارم و پنجم به وک ۱ ۷۹ ‎a yee‏ عیسویت در عهد ساسانی همیشه ی رگ بوره های زجر و تعدی, مجاز بوده است, اگر چه گاهی بعضی مجامع ۲ رها و زهات دستخوش آزار عمال ایرانی مي‌شدو اصول دیتی خود را در انجمنهایی که در سنوات 410 و 80 در پا ایران تشکیل بافت, با حضور دو نفر نماینده دولت ‎outed‏ بیزا نمفةند که یکی «ماروثا» اسقف میافارقین بود و دیگر «آکاس» ۱ و فطل 7 تداعظ خود را در سخت ترین ایام جوز و تعدی که 2 به عیسویان در زمان شاپور دوم جاری بود,نوشته است و معذلک اثری در ‎oil‏ ‏رسالات دیده نمی شنود حاکی از اینکه اجرای مراسم دیانت عیسوی در آن عهد به طور عادی و بدون مانع جریان نداشته باشد. فشار هميشه متوجه علمای دین ۲ هن كقته نشده أست كه عامه مسيحيان را زجر يا مجبور اي ارتداد نموده باشند. ظاهرا عیسویان چه در کشور ایران, چه در دولت امپراطوری روم در روابط حقوقی بین خود تایع قانون سریانی و رومی بودند که ظاهرا آن را با عرف محل وفق می داده اند. کشتارهای بزرگ به,ندرنت اتفاق ‎obs! Us‏ 3غالبایعیسویان می توانستند به آرامی:تحتهذایت معنوی جائلیقان و اسقفان خود زیست کنند». 

صفحه 17:
به طور کلی مذهب مس بء عنوان یک اقلیت عذهی آزاد بوره اسب و در عير كال مكدر از آنا مسيحيان در فواصل مختلف تاریخ باد می ده ظاهرا ایا » يعنى اقليت ‎WE oly!‏ در كشمكشتهاى ایران و ‎oo‏ روم به حكم ‎pen‏ ‏مذهی ان هم مزهان غود را نگاه دى دالشتة اند ويه هسن حفت مورد خشم سلاطین ایران قرار می گرفته اند. ‎ay es‏ ی که ای کر اول در روابط خود با عیسویان اظهار می کرد بلاشک معلول جهات سیاسی بود,زیرا با استوار کردن بنیان صلح ایران و روم می توانست ‎cla‏ جديله در ‎nts eae‏ را ی CHRISTIANITY — 

صفحه 18:
* موقعيت يافتن دين مسيح در ايران بزودى مقامات رسمی به این مطلب پی بردند که مسیحیان پر تجربه,از اتباع مناطق قرعی و خارجیهای نافرمان که هر ساعت خیانت می کردند نبودند,بلکه از ایرانیان حقیقی بودند که در زمان سابق از طرقداران جدی مذهب زرتشت محسوب می شدند و بعضی از آنها از اشخاص بسیار برجسته و مشهور بودند که در میهن پرستی آنها شکی نبود, فقط در حفظ عقیده خود بسیار ثابت قدم بودند. از آن به بعد قوای انتظامی تصمیم گرفت به جای تنبیه, گمراه شدگان را به راه راست هدایت نماید, ولى از اين نيز نتيجه مفيدى به دست نيامد. بنابراين با وجود مدت جهل سال آزار و شكنجه, دين مسيح در ايران موقعيت مطمئنى به دست آورد. وقتى ايام آزار به علت اشكالاتى كه در نتيجه حملات هونها و هیاطله در مشرق پیش آمده بود به پایان رسید, موقع برای ایجاد تشکیلات و وضع ثابت مسیحیان در ایران به دست آمد... مسیحیان ایران بزودی صاحب حیات معنوی و فرهنگی نیرومندی گردیدند که حتی آزارهایی که در قرن پنجم به وسیله یزدگرد دوم و بهرام پنجم به عمل آمد نتوانست شکستی بر آنها وارد آورد. در سلوقیه (تیسفون) و خصوصا در نصیبین, مکتبهای روحانی و مذهبی به صورت درخشانترین مکتبهای مشرق به وجود آمد. تاسیس صومعه ها باعث شد كه عده زیادی معلمین اصول مذهبی در آن صومعه ها تربیت شدند و این سنت هنوز در صومعه ها ادامه دارد. حیات واقعی مسیحیت ایران بیشتر از نتیجه تبلیغات آن ظاهر می شود». 

صفحه 19:
کریستین سن سپس به موضوع حیات مسیحیت در آن عصر و قدرت تبلیغات مسیحی در آن زمان و در آخر به شکستی که در مشرق از ‎al‏ ‏اسلام بر مسیحیت وارد شد,اشاره می کند و می گوید: «با یک نظر سریع ‎anna;‏ ای که اخیرا آفای «زدولیه» استاد داتشکده حفوق مرولوز» ضمن انتشار حاصل زحمت زیاد و پرفایده خویش نشر کرده روشن می شود که چگونه مبلغینی از ایالت کلده به کشورهای مدیترانه و دریای چین رفته و تا هندوستان جنوبی و تبت و کشور مغولستان, عده زیادی را به دین مسح در آورده اد آين تيلية در ميان كشورها نشد يلكه در ميان ملل ل ‎eee‏ ‏بردند.به اين طريق دين مسيح در اين نقاط بسيار دور تا قرن سيزدهم هنوز يابرجا بود و هنكامى كه مبلغين «فرانسيسكن» از قبيل «زان دويلان کارپن» و «روبروک» و مسافرینی مانند «مارکوپولو» به آن کشور مسافرت کردند, آن را در حال حیات یافتند. در میان اردوهای سیار رسای طوائف مغول که به دنبال پیروزی به طرف مغرب روان بودند و هنوز ار اف ای ی ان راهشان بود تردید داشتند. مذهب نسطوری طرفدار زیاد پیدا کرد و هنگامی رسید که احتمال می رفت تمام رقبای خود را شکست دهد. قبول دين اسلام از طرف مغول, شکست بزرگی برای مسیحیت در این نواحی بود». 

صفحه 20:
مسیحیت در زمان خسرو پرویز در زمان خسرو پرویز, مسیحیت در ایران بیش از هر وقت دیگر قوت گرفت. بسیاری از نزدیکان شاه که از ایراتیان اصیل بودند عیسوی شدند.چتانکه می دانیم خسرو پرویر در.اثز قیام و انقلاب بهرام چونین. تردار معروف ایزانی مجیوز شد ایزان" را ترک کند,ودیه,رقیبی: قدر تمندخويس: موريك يوس 4 فيصن روم يناه بورددو از أو:استمداد كته ونا ‎als‏ اصماراتي به اوزواها کمک او به پایتخت ترگردد. گوبند حسرو در ندتی که روم:مانده بود:مایلی:به:مسیحیت پیدا کرده بود: كريستن سن مى كويد «مویدان چندان, از بازگشت خسرو که در سال 581 میلادی اتفاق افتاد شادمان نشدند, زیرا که اين پادشاه از روم اين آرمغان را همراه داشت كه نسبت به اوهام و خرافات نصاری میلی حاصل کرده بود و موّید او در اين عقاید زنی عیسوی «شیرین» نام بود که سوگلی حرم او گردید». بعضی ادعا کرده اتد که ‎bank as‏ کیش ‎sags‏ رارها كروه ورسما به كمض مسيحي ون آمده: اسه .ولي كريستن سن من گوید: «محققا قول أوتيكيوس كه كويد خسره پزویز ‎kok cad © kanal‏ ند ارد ولب ‎W plus lg‏ فنصي «موریکیوس» که او را دي كرفتن تاج و تخت یاری کرد و مزاوجت او با شاهزاده خانم زومی موسوم یه «مانیا» و نقود محبیید آو«شیرین» که کیش عیتبوی ذاشت, آوترا وادار کرد که لااقل ظاهرا نسبت به رعایای عیسوی خود نظر مرحمتی داشته باشد. اما شخص خسرو هم ممکن است بعضی از خرافات عیسویان را بر موهومات سابق خود افزوده باشد...». 

صفحه 21:
همچنین می گوید: «خسرو با روحانیان زردشتی متحد شد تا مزدکیان را خارء كنا لكق نةرظيقة روحانوانوو نه. لبقةاشراق ,قر غهة أو به كدر ابق خود دست نمی یافتند. و اول, بلا زردشتى بوده و از ساير پادفاهان شاتاتی, ‎jlitel gil‏ را دارد که,در تال مذهنی جمود و تفضف توانتبته و سجن عقاند حجنلمه دیین اوه اهب فلسعی وضعت مشرتی شان فى دادة است: عيسويات زا دز فونسات‌عام الجتفعه استحدام من كود و ون اين كا رجردتدى يه عويش ره تمت :دام 

صفحه 22:
قدرت یافتن دو فرقه مسیحی یعقوبی و ری در دربار خسرو پرویز: کریستن سن پس از قدرت یافتن دو فرقه مسیحی بعقوبی‌تو نسطوری در دربار خسرو پرویز و کشمکشهای آنها با یکدیگر و مسیحی شد برخی از سرواران ایزانی از قبیل همهران کشنسب» که 0 ۱۳ راغسل تعمید دادند وربه نام «گیورگیس»نامیدند و همجه لگ بر ‎le Gloss‏ بانع كلد کریستن سن می گوید: «مهران گشنسپ چون به دین مسیح گروید. خود را به بیابان کشید تا در آنجا خقایق دین جدید را از رهبانان تعلیم بگیرد. روزی از خواهر خود پرسید که بعد از انتقال من به کیش نصاری در دربار چه می گفتند؟ خواهرش جواب داد: ‎sly‏ برای تو هیچ نیست. شاه وقتی که خبر تنصر تو را شنید, فقط فرمود: مهران كشنسب به دوزخ شتاقت: حال راه خود را بيش كير. ممكن است بادشاه مقرر فرمايد كه املاكت را نيز يس بدهتد. جندى بعد مهران گشنسپ خواهر خود را ملاقات کرد در وقتی که به عقد یکی از اشراف در آمده بود. پس چند قدمی پیش رفته, با کمال احترام به او نماز برد و تعظيم كرذ. حواذ, از مسند حود يرخاسته. يا كمال مهريائن دست را به جانب او دراز کرد. آنگاه خندان به او گفت: شادباش, من نیز عیسوی هستم». 

صفحه 23:
* در نتیجه: اولا عیسویت به طور طبیعی در ایران زردشتی در حال پیشروی ک کت ور ال بر هدن ستوال باقی ‎Gly, Coy Lose Ga‏ وین زردشتی بود. و لاف زردستی کری داعبه جهانی جات( وتان رای عیسویت مرز نمی شناختند. فعالانه کوشش ‎BS SAE os‏ ‎aga‏ : خارج مرزهای ایران گستریش دهند و در 11 کم کسب کرده بودند. ثالثا اسلام که به ایران آمد,بیش از آنکه به زردشتی ‎cm‏ حال انحطاط بود ضریه بزند. به مسیحیت که در حال رشد و تور 59 بآزارش را شکست و آن را از میدان بدر کرد. اگر اسلا مسیحیت در سراسر مشرق ريشه می دوانید و تنها نفوذ معنوی اسلام بود که مانع گسترش مسیحیت در شرق نزدیک و شرق دور شد. پاپهای مسیحی همواره بیش از موبدان زردشتی از توسعه و نفوذ معنوی اسلام در ایران رنج می برده اند, زیرا آنها بیش از اينها احساس غین می 00005 > مهن جهت است كه امروز هم كه قرنها ازآن ثارج ی 5 که یک نویسنده تاپاک سرشت زیر نام ايران و ابران. للم ا دمي كيرد و تا آنجا که می تواند به اسلام حملممت ۱6۵6 ۲ ۶۱ از او تقدیر و تشکر می کند و به او مدال می دهد عالیجناب پاپ است. 

صفحه 24:
وضعیت عمومی کلیسا در ایران پیش اسلام و در سال 410 تقریبا چهل دایره اسقفی در ایزان بوده است‌بو دز از اين نواحی گروه بسیاری از مسیحیان می زیستند. در )قال 424 شا ای اسف شين 4 96 ريسيد جون مسيحيت اول از بين النهرين شروع شده بود قدرتش در انجا بيشتر بود ولى كم كم به نقاط ديكر نيز سرايت كرد به حدى كه بعدها شهرهای ری, اصقهان, سيستان, نيشابورء مرو و هرات هم اسقف نشین شد و حتی در کتب تاریخی اسم اسقفی را برده اند که اسقف وهای رها تاش در ون كردها ف مسحت سم داشته است. بعضى از محققين معتقدند كه على اللهى هايا اهل حق كه امروزه در كوه هاى كردستان زندكى مى كنند از بقاياى مسيحيانى هستند كه به واسطه فشاراعراب و مغول به تدريج اسم خود را تغيير دادند ولى هنوز شباهت های زیادی بین تعالیم و گفتارهای آنها با تعاليم انجيل هست. 

صفحه 25:
نزاع در بين سران جر اواغرسنانناییان هردگیان بسیار یشرقت می گردند به‌حدی کههفان .| زردشتی به هراس افتاده از مسیحیان دست کشیده تمام هم خود را صرف ۱ هردکیان کردند: دز این:موقع-مسیحیان بالسببه آراهشی داشتند ولی بدیختانم سران کلیسا بر سر مقام و علوطلبی در بین خود نزاع داشتند و چون نیروی آنها مصروگ جنگ وجدالهای داتلی گردید فرصت کازها یا اسانتی از بین‌برفت: 

صفحه 26:
Sl eS we push ‏ماراناه‎ آما خوشبختانه یکی از متنفذین زردشتی بنام «مارابا» مسیحی شد و با استعداد غریبی که:داشبتففام جاثلیقی انتخات گزدیده:تشکیلات: منظم و نیکوین هه کلیسای انران‌نداد. ولي نالاخزی«مارابا»بدست آنوشیروان مجیورس: ورصومات زیادی به او وارد آمد تا اين که بالاخره در سال 552 میلادی وفات یافت. 

صفحه 27:
*سازمان انتخاب جاثلیق از طرف شاه غیر مسیحی: در اين موقع جاثليق مسیحیان یکی از سران بزرگ کشوری محسوب می شد و شاید بعد از موبد موبدان اولین شخص مذهبی مملکت بود. او معمولا از طرف پادشاه تخاب می کردید و این ام الیته به ضرر کلیسا نود که رتیس زروجالی کیسا و شبان مسیضان رانک تفر رفس دولت عبر مسحی انتاب ک و مسیحیان نمی بایستی هیچ وقت زیراین بار می رفتند. تشکیلات کلیسا بسیار منظم و شباهت به تشکیلات دولتی داشت؛ کاتولیکوس یا بتربارخ رئیس کل کلیسای شرق بود و در مداین مسکن داشت. این شخص چند نفر اسقف اعظم در ایالات مختلفه از قبیل جندی شاپور, تصیبین» اربل: کر کوک و مرو در تحت نظر داشت و قريب صد انشقف دیگر در تحت ریاست این اساقفه اعظم در شهرها مشغول کار بودند. هر اسقف در ناحیه اسقف نشینی خود دارای قدرت کامل بود و اداره امور املاک کلیسا و مدارس و بیمارستان ها در دست او بود. هر اسقف اعظم اساقفه زیر دست ود را سالی دوبار برای شور در آمور تعوت می كرد وهر چهار سال یک مرت اسقف هاى اعظم در تحت رياست كاتولكوس تشكيل شورى مى دادند. 

صفحه 28:
مارابا رئیس تجار, رئیس زرگران و رئیس نقره کاران و متنفذین دیگرز جندی شاپورهمه مسیحی بودند. انوشیروان و خسرو پرویز هر دو زنان داشتند. یکی از پسران انوشیروان هم موسوم با نوشه زاد که بزرگمهر وزیر کاردان انوشیروان نیز پیرو مسیح بوده است 

صفحه 29:
سین 1 ene ata’ al ‏وا ان ای‎ ee ‏رهبانان زیادی در دیرها مسکن می گزیدند و عمر خود را‎ برداری انجیل و دعا و تدریس و تعلم می نمودند. تعداد ‎nee‏ در شمال بین النهرین مخصوصا زیاد بود و بخصوص در دوره های آخر ساسانی زو به فزونى كذارده بود. املاى ديرها در تحت نطراشاقفة آداره مي شد. ‎aula carly cule) oan ole‏ و البته رهبانيت صرف و تأكيد تادهم هه إن درست يست اما وجوداين ها ای ی صخره و بناهكاهى بود كه هر وقت جفايى يا بلابى وارد مى شد مردم دان جاهانيات ع بريد ودر ‎Seals Drool bec‏ بابدارى عيسويان هه بنشتر يود احتمال دارد همين زهد ‎SENS tule‏ به دنيا بعدها در ميان مسلمين اثر كرده باشد جنان كه بعضى از محققين از جمله «نيكلسن» معتقد است كه تصوف ايران از سرجشمه مسیحی آب میخورد. 

صفحه 30:
یشان در تارج مسطور است از ۴۳۳۱۰ نفر 0 رفقای خود به ترکستان رفته نوشتن و زراعت را به ترکها کر ترا مسیحی شدند. ‎ta‏ وی در بين ظايفه هياطله رواج يافته بود ز سال 851 یونانیان در جنگی هیاطله را شکست دادند و اسیر لت کت ای آنها شکل ‎Ly oom Els culo‏ دیدند خلا۰2 ۱ ‎۰٩ ۲ Oi]‏ در ااتر کازمبشرین ایرانی بیشتر از 20 اف ۲۱ طرف مشرق رود جیحون مشغول کار بودند. مسیحیان ایرانی غیر از ترکستان به عربستان و هندوستان هم مسافرت کرده به انتشار دین خود اک در تاريخ مشهود است در وقت ظهو انا و تال مختلف عرب مانند ربیعه. بهراء غسان ۰ رواج داشته است و حتی بعضی از شعرای جاهلیت هم مسیحی بوده اند. 

صفحه 31:
چنان که در تاريخ ادبیات عرب معروف است که یکی از شعرای تابنا نام متطوق بن قيس ين حتدل كه كنيه أو ابويصير و لقيش اعشى بوده است چند نفر ار بادشاهان تجران و اساقنه آنجا راامدح کزده است و بز عشهور است که امیه با الى الخلت اثبار زیادی از بهود : تصاری در اشعار خویش روایت کرده است و آنتها دلیل براین است که مسیحیت در عربستان رواج داشته و شیوخ و قبایل عرب از آن مطلع بوده اند. در هندوستان جنوبی هم امروزه کلیسایی است بنام «مارتوما» که تاریخ بسیار با كه در قرن شم ی را ۳ ميات وجود داشته ملشای ‎gis ileal jas wes Gleam‏ عذاين دار كن شده است. 

صفحه 32:
رابطه دوستی مسیحیان با یزدگرد بتنگری ‎wana Jol‏ نیت به مسیعیان بساز مقربان بود بعاعدی غدبآزار ۴ مغان كه دشمنان جدی مسیحیان بودند پرداخت و زردشتیان را از خویشتن مننفر ساخت و بین لحاظ باو لقبت گناهکار و بزهکار داتد آسعین پنام‌هار وا اغلب:آرطرف جربان زوم عجرباز بردگزهببه سمت ابلیگگگی رفت و آمد می کرد و چون پزشک هم بود و یزدگرد را هم از مرضی شفا داده بود مورد:توجه؛شدید او نود بوسبله تفود او پادشاه فرمان آرادی مسبحیان‌ورا داده نو به آنها کمک کرو تاقورائی در ‎Jl‏ 410 دن هداین:عشکیل دهد ع شخصى. وا بنام أسحق جاتليق معين كرد .مستجيان أ اللغات شاه تست 0ج سيار شاذهان:يودند ولى'نمى دالستتد كه يه قول سعدى.. «التد كه نري حك مر سلطان را زر بیاید.و باشد که سر برود و,حکما گفته:اتد از تلو, طبع.پادشاهان برحذر بايد يودن كه وقتى بسلامى برتجند و ديكر وقت به دشتامى خلعت دهند.. 

صفحه 33:
جسارت مسیحیان و عکس العمل یزدگرد ان ار | ۰ ۰ 399۱ کردند و بکارهايی دست رد ۱ مجبور شد برعلیه آنان قیام کند از جمله کشیشی (هاشو) نام در خوزستان یکی از آتشکده های بزرگ را خراب کرد. واضح است که اين عمل مغان متعصب زردشتی را تا چه اندازه غضبناک نمود. پادشاه (هاشو) و (عبدای) اسقف را احضار کرد و ایشان را از اهانت كردن به مذهب رسمی کشور سرزنش و توبیخ نمود. (عبدای) شرکت خود را در آن کار انکار نعود ولند (هاشو) با جسارت هزچه تمامتر عمل خود زا اقرار کردم بازهم. به آئین زردشتی اهانت کرد. پادشاه به (عبدای) دستور داد که آتشکده را دوباره بنا کند ولي (عيداق) تقيول ايك كان دن تداد.و ذر نتيجه به قثل ‎Sia‏ ‎5S) elds‏ نهل اتفاق افتاذ كه وليل بزبى احتياطى بنشؤايانمسيجي وجسازت آنآن می باشد كه باعث جفاهاى شديد كرديد و موجب سستى روحى كليسا مى شد. بى. سواد:بودن:عامه:ببی خبز بودن. از اصون حقیقو نداشتن اتجيل يزيان خوو»قايه بزرگفزین ‎SUE‏ ضعف کلیسا این بوذ که غامه از اضول غقاید مذهبی خودبی اطلاغ بودند. بی سوادی ترانج یود و به علاوه کتاب مقذش هم به زبان سریانی وانه نه,پپلوی خوانده می شد که عامه مردم از آن چيزي نمی فهمیدند. بتابراین نمی توانستند عقیده راسخی از خود داشته باشند و تنها تحت تأثیر پیشوایان خود بودند. پیشوایان هم خواهی تخواهي از عقایذ رومیان متاتر مي شوند چنانکه در در ضورای مداین اعتفادنامه تیقیه را که پایه عقیده کلیسای روم بود قبول کردند و اين البته کارخوبی بود اما به شرطی که عامه از ‎ol‏ اطلاع:نیدا کرد اضول آنزا دزک منکردند ولی بدبختانه چنین تبود 

صفحه 34:
جدایی از روم (شورای دادیشوع) از وقایع مهمی که در این اوقات براي مسیحیان ایران اتفاق افناد تشکیل شورایل بتام شورای دادیشوع بود. (دادیشوع) در سال 421 به ‎plas‏ جاقلیقی رسید و بعد از آنکه یکبار مورد غضت رادشاه شد و تاریانه خورد و از دنیا کناره گرفت باز بت بدرخواست اسقفان از کج عرلت بدر آمده شورایی از اساقفه مرو هرات- اصفهان- عمان تشکیل داد. در این شوری چند تصمیم گرفته شد که اغلب اشتباه بود. از جمله یکی آنکه مسیحیان ایرانی رابطه خود را بکلی با رومیان قطع کنند و البته این تصمیم را از روی تجربه های تلخی که 029 بودند گرفتند زیرا هر وقت جنگ ایران و روم شروع می شد مسیحیان ایرانی به تهمت دوستی با روم زجر می کشیدند اما مسیحیان فراموش کرده بودند که کلیسای مسیح مانند یک بدن است و به هیچ قیمتی اعضا یک بدن نباید از همدیگر جدا شوند. حق بود که در برابر جفاها ایستادگی می کردند و از ترس تهمت و افترا یگانگی روحانی خود را با برادران رومی خود حفظ می کردند در عین اين که به میهن خود ایران نیزعلاقه نشان می دادند. 

صفحه 35:
نسطوریت جدایی را تشدید کرد سرعت پیشرفت نسطوریت در ایران دو امر را ثابت می کند ‎tp,‏ ‏یکی علاقه به جدایی از روم که بدیختانه با نسطوری شدن کلیسای آپران به نجو کامل انجام شد و دیگری سطحی بودن عقاید مذهبی مردم ۹۳ چه زودی به توسط نفوذ چند نفر تفییر عقیده دادند. تصمیم دیگر شورای دادیشوع اين بوذ که مقام بسیار بلندی برا ۳۹ قائل شوند و حتی گفتند که از اين به بهد کسی نباید بر ‎Pell ol‏ او را (پتریارخ) نامیدند. در اینجا نیز اشتباه آنان اين بود كه فر بودند که نباید همه قدرت و قوت زا به یک نفر داد زیرا بشر ار داشتن قدرت زیاد هست می گردد: مسیح خود.خداوند .5 ‎Gils‏ ‏است و هیچ مقام بشری نباید جای او را بگیرد 

صفحه 36:
تبلیغ گسترده مسیحیت در ایران با 6 روش ‎is‏ درسالهاي اخیر كشورهاي اسلامي پذيراي موح وسیع و يردامنهاي از تبلیفات مسحيت بودهاند,كة در اين ميان اران ببشترين از ‎Dees‏ ‏هاي انن موج را دریافت کرده است. طي يك پژوهشي که انجام شده است مشخص شده که تبلیغات تلويزيوني, تبلیغات شهري, تبلیغات در اقشار, تبلیغات در كليساهاي خانگي, اینترنت و اغواگران, 6 راه تبلیغ مسیحیت در ایرآن هستند. فعالیت مبلغان مسيحي در اینترنت با استفاده از انبوهي ساینها و وبلاگ ‎ale‏ رو ار انالا تبدیل شده است که تبليفي را دریافت و يس از مدتي به محافل خانگي دعوت میشوند. همچنین از دیگر كاراييهاي اینترنت براي گروههاي مبلغ مسیحیت, مظلومنمايي, تشویش اذهان عمومي و ... ازطریق انتشار .اخبار کذب و بزرگنمايي شده است 

صفحه 37:
o~o ‏تبلیغات شهري‎ 4 vos ‏تبلیغات بو ال طيف وسيعي از اقدامات میشود. انا‎ بر روي دیوار اماکن عمومي و خصوصي, توزیع «بهای محیت», «حیات در مسيح», «تشبه ‎ce‏ ک ؟» «کلیسا», «بشارت شخصر ‎Dg‏ ‎oae‏ 3 ایدآدعا کرد؟», «خادم مسيحي: انجیل یوحنا», «اصول اعتقاد ما», «ماموریت کلیسا», 3 «مسيحي در جامعه» و ... و توزیع سي ديهاي تبليغاتي رای «عشق». «خدا محبت است», «کتاب آفزینش », «داستان خدا» و ... نیز از اين دست اقدامات است در جذب جوان, بر روي روابط بین دختران و پسران مانور داده میشود و از اين منظرء دين مسيحي, ديني سهلگیر معرفي ميشود, به صورتي که در آن دختران و پسران بدون محدوديتهاي اسلامي میتوانند با ۰ گوی‌رابطه داشته باشند 

صفحه 38:
تبلیغات در اقشار ام فعاا ای لیف بر تواان وی آها. کت قابل در ای است كه در جذب جدان. بر ردي روائظ بين تختران و بتشران ماثور دادة مت و ‎lI‏ منطر دين مستحن. دبي هلك مفرفى ميك ود به رصوريي كه در آن دختران و يسران بدون محدوديتهاي اسلامي ميتوانند با کار را هداس اند ‎C22)‏ هو ای نان الا كي رای سر اه وا دن ب تادههات دب كروههات صيلغ مسحت كسيد ار از ات وان معتادان, مخالفان سياسي نظام. دختران فراري و کودکان خياباني, بهائیان. لائیکها و معلولان جسمي و "“' ‎ ‎ 

صفحه 39:
تبلیغات در كليساهاي خانگي كليساهاي خانگي, منازلي هستند که کش جذب شده, مالکیت و یا اجاره آنها را در اختیار دارند. این محلها از سوي سازمانهاي كليشايي ‎١‏ هبالة قابل توجهي ,به اجارة در آوردة ند تا امورا ۴ جذبتذر آنها ضورت گنرد ابن اماكق عطينا شاحدرجوعجوانان نازم جذب ده هستدهمچیین پرتما کتب. سي دیها و جزوات, شينامهاي و وبلاگهاي اينترنتي, از اين اماکن تهیه و توزیع و به روز رساني میشوند گفته مي‌شود بیشترین آمار در كليساهاي خانگي مربوط به شهرهاي تهران. ‎ually eS‏ 

صفحه 40:
تبلیغات تلويزيوني ‎cee‏ 4 شبكه‌هاي ماهوارهاي متعدد تحت مجموعهاي رسانهاي که به صورت شبكهاي کاملاً هماهنگ به تحرک میپردازند به شيوههاي گوناگوني, به صورت مستقیم تبلیغات وسيعي را براي مسیحیت به مرحله اجرا در مر ورند افراد این گروه با سخنراني و تبیغ چهره به چهره در محافل و با راه اندازي وبلاگ و چت کردن مبادرت به -: ‎oh‏ اه گنه Christianity.mihanblog’ 

صفحه 41:
محورهاي القاي این شبکه‌ها عبارتند از؛ لق) بلیقات-منجتجبت مهیونیستی: يکي از ججزیان-«نجات‌ ینوی »۱۹ گوید:ه« اسرائیل سررمین فقدیسن ایست‌یین کی که گرد ‎BS‏ ‏استرائیل؛ آن »هرگ به توش رین میگروو 1 ب) انجام تبلیغات ویژه معتادان و معلولان با استفاده از تصاویر ساختگي و مجهول و انتشار موسيقي و تصاویر هیجان آور به صورت مداوم. ج) نشان دادن مسیحیت به عنوان یک دین فرآگیر که توانسته نمام ۳ را به تسم ود عدي كتد. 3 این گوته اقدامات عوام فریبانه اغلب با انتشار نماهتگهايي آز ذریطا نیز همراه ميشود. اغواگران همچمنین در اين بررسیها مشخص شده که برخي از اين گروههاي طیف وسيعي از اغواگران زن را در اختیار دارند واز اين گروه براي < افراد مذکر بهره برداري میکنند. افراد این گروه با سخنراني و تبلیغ چهر: به چهره در محافل و با راه انداري وبلاگ و چت کردن مبادر ۱9۳ جوانان هوس باز میکنند 

صفحه 42:
منابع: #تاریخ کلیسای قدیم در مملکت ایران, تألیف و- م- میلر: متقحه 225 *علل انحطاط مسیحیت در مشرق زمین, ترجمه و تألیف: ح- ب- دهقانی تفتی ۴ایران در زمان ساسانیان, کریستن سن, ترجمه رشید یاسمی, ص 1290 ‎yo‏ 1308 ص 321 ۴استاد شهید مرتضی مطهری, مجموعه آثار جلد 14 شيعه نيوز و00 

صفحه 43: