مقدمه‌ای بر مدیریت توسعه فناوری

صفحه 1:
وزارت علوم. تحقیقات و فناوری سازمان يزوهشهاى علمى و ‎eet Sb Lene‏ ۱ شهريور 48 

صفحه 2:
مولفه‌هاي اصلي فناوري ۱ rd ‏لا ابزار لازم براي‎ (Production - Tools and Facilities) به موّلفه‌اي ‎ee‏ ی اطلاق ‎pe este‏ os 39 ‏لازم‎ a 0 (production - skills and experience ) ۱ clk Sy eS Pe ae Le ‏ل کلیه مهارت‌ها. تواناثيهاي لازم براي تبدیل داده‌هاً به ستانده‌ها‎ أخط توليد مىباشد. جربیات به شکل تخصص. خلاقیت و نوآوريهاي انساني ظهور مي‌کند 

صفحه 3:
مولفه‌هاي اصلى فناوري (ادامه) لا اطلاعات لازم براي توليد 1 بسمت أ مصصره: (Production -Facts ani ‎bls Dylao g oll JRE 9 45 0955 50‏ ‎eee yew Mie amr ore ||)‏ 1 فا را عهده‌دار است. لین اطلاعات به شکل. طراحي, اعداد: هده‌هاء روابط , معادلات و منحني‌ها خود را نشان مي‌دهند. ‏زم براي تولید ‎(ile Ce welts eevee Couto) ‎RUG Sore od Re ee CRSA SS EBLE. ‏دو شامل چارچوب‌هاي مورد نیاز براي تبدیل داده‌هابه ستانده‌ها‎ ‎ ‎ ‏۱ ‏اليتهاي مديريتي ظاهر مي كردد. ‎ 

صفحه 4:
فناوری عنصر موّثر در تبدیل منابع 

صفحه 5:
10 ‏ا ا‎ TO ssh oy ‏فتاوري » وت به توسعه‎ el 

صفحه 6:
۱ Deere mer re eRy Ree ren ee rene ene [9 1000 

صفحه 7:
00 rr) ‏ا ا ا‎ eeN ‏هیچ برنا‎ ‏ريزي علوم و فتاوري را در خود ادغام کرده باشد. در ان‎ ‏أوري را علت توسعه ولحاظ كردن برنامه ريزي توسعه فتاوري‎ ‏توسعه مى داند.‎ ر خلاصه توسعه فناوري رابطه متقابل با ۳ جزئي تفكيك پر از لین است و در حقیقت مي توان لن را يك سیستم فرعي از أسعه اقتصادي-اجتماعي در نظر گرفت. 

صفحه 8:
0 ‏فتاوري‎ cue 9 ies reel 

صفحه 9:
اجامعه مستزوف اختراع دویا ۰ ۰ آورد. ي دائم به كشورهاي خارجي. .م توسعه فتّاوري در دراز مدت. 

صفحه 10:
ند توسعه فتاوري بسیار کند اتفاق مي افتد. ينه گزاف براي کشور. 

صفحه 11:


صفحه 12:
یت نوآوري ‎EES‏ ‏نوآوري بحي اختراع 

صفحه 13:
مدیریت نواوري در رابطه با خلق و توسعه.:ايده‌هاي جدید است . در حالي كه مديريت فناوري بر تحصيل و بكارگيري نوآوري‌هاي موجود متمرکز است. 

صفحه 14:
۱۳ ‏ل‎ kon 

صفحه 15:
7 “ ys Sk srolis cu psr0 ‏اصلي > توليديثزرّوت” دارد. مفهوم “توليد ثروت‎ ‏"یش ا بلکه فاكتورهايي از قبیل‎ ‏اررثقاء دانشء» سرمايههاي فكريء كاربرد مؤثر‎ 0200 ‏حفظ و نكهداري محيط طبيعي‎ ee) pais 65055 ry lait! Giusljal 52 aS (ule ygiSlo SS fens Fl OR BIE Sst © 

صفحه 16:
۳ تعریف 1107 در سطح ملي عبارت است از: حوزه ‎JloeNa aS yuils jl sl‏ ۷7 7 7 noe Rem sD) LO mee Bre ceoern eels] SECS IBON te ‏ضي گذارد.‎ هدف این حوزه از دانش ایجاد انگیزه نوآوري» ایجاد ‎Pov PST) CCL Sees (Mere re mer eae ier 5)‏ ‎cure cul lo glow 49 Yluil sricojgs‏ فتّاوري تأکید بر نقش آن دسته از سياست‌هاي ‎nee Bere SS] ieee‏ ۱ 

صفحه 17:
دانش‌هاي اصلي مورد نیاز مدیریت فتأوری 321111 110 221000 رشته‌هاي مبتني بر دانش ‎pres 5‏ * فرایند نوآوريهاي تکنولوژیکی * فتاورى مواد * مديريت تحقيق و توسعه | ‏+ ریرساحت 136 و مدیریت نیییر ‏ الل 000 * کارآفرينی تکنولوژیکی سس ات ‏* دوره زتدكي محصول / قراء ‎Pee reer lel‏ * برنامهريزي و بيشبيني فتاورى ‏* انتقال فتاورى ‎۳ ‏* مدیریت پروژه‌هاي فني ‏* تصمیم‌گيري مالي و تکنولوژیکی ‏* موضوعات بهره‌وري و کیفیت ‏* موضوعات آموزش و برورش ‏* موضوعات فتاورى و فرهنى ‏اجتماعي - لنشاني | * مديريت فثاورى در خدمات ‎ ‎ ‏* مدیریت فثاوری در صنعت 

صفحه 18:
مفهوم و مضامین توانمندي فناوري ۶ اگر فناوري روش اجراي یك کاري باشد. استفاده از امن روش ۳ ابزار / ‎me‏ بوط به روش جام دادن آن روش ك و فهم روش ‎1 CCS ne ene SC ee ‏می‌گردد.‎ ‎ 

صفحه 19:
اشکال مختلف توانمندی فناوری در سطح بنگاه OT ‏ا ا‎ epernreeee Pee CS Tt cece ea NAL EL a ak a 2 alee aa Res ta توانمندیها شامل : مشخض کردن موضوع. آماده‌سازي, طراحي. استقرار ماشین‌آلات و شروععملیات مي‌باشد. توانمنيوه 0 ری ۱ See eee oc ed eM oy) (Obit Cite liam iret |) ۳ الل ل ا ا 50 ا ۱ الأوانمندى ارتباط ‎(QB rice (ervey VLA‏ ‎Ko‏ مهارتهاي مورد نیاز براي تبادل اطلاعات اعسم از تبادل اطلاعات و دانش ‎el eke ree |‏ 0 

صفحه 20:
Size of ‏اونا مانا‎ ۲ 0 Orie coe aio Ovbsidies 

صفحه 21:
7 ساسلا 4 ‎el i‏ ددص برع 0000 0000 8080 e000 0001 000 oni oo oerey 00088 oreo رن 0 00 رت ۰ 1901 1) INTERNAL FACTORS 2) EXTERNAL FACTORS 3) INTERNATIONAL 

صفحه 22:
0 توآوري فرآیند تولید 0 نرع آوري 

صفحه 23:
1 RGEC US EOSIN SOD) ‏وارداتي بودن«قناوريهاي مورد استفاده‎ ‏است. خقبلت عمومي تغییرات فني در‎ or) OPEC er Pom precede cer SO ‏ا ل‎ an) ‏بهبود تدريجي در فناوري‎ 5-5-6 Pree ‏.فرایند تولید مي‌باشد‎ 

صفحه 24:
با طي مراحلي که‌يك فناوري وارداتي طي ۱ | الا ل ل 00 يهؤود كاربري و سرانجام صدور به بازار كشورهاي در حال توسعه) و میزان تسلط بر این فناوري» يك کشور مي‌تواند ادعاي بومي wubb aiavls L, sy9lh9 ol vos 

صفحه 25:
شدت تلاشهاي بومي و فرایند يادگيري تكنولوژيك در سرعت بخشیدن به روند تیط احاطه یافتن بر فناوري وارداتي .و بومي نمودن آن نقش دارند 

صفحه 26:
آن لك که يادگيري تکنولوژيك عموماً از تكنولوني هاي بالغ و جا افتاده 

صفحه 27:
مراحل تاريي يادگيري تکنولوژیل در ‎Sens‏ | ل ‎Ce‏ 7 نسه مرحله مهندسي (8), توسعه (2) و 91855 ا ۱ 0 ا ار ال الك فناوريه است که به صورت ۱۳۱۵۲ ۱۲ 

صفحه 28:


صفحه 29:
مدل رانش تکتولوژي ‎Technology-Push)‏ ( ا ‎DVCe‏ 1 بوده و اصالت به ايجاد “علم و دانش جديد” است. این است که علم و دانش مسیر خود را در بازارطي ا ل 0 

صفحه 30:
ل ‎err‏ ‏ا تحقیقات پایه كار مهندسي (نمونه سازي) ساخت وتولید (تولید انبوه) بازاريابي فروش 

صفحه 31:


صفحه 32:
تحقیقات ‎Sd einen ad‏ سازي) ۱ بازاروفروش 

صفحه 33:
( Coupling-Mo 7 تن واهميت “بازار” و “علم” كرلبى شده ۱ ی بر" اصالت بازار" و" اصالت دانش " بوده وبا توجه به نياز از يك طرف رین پدیده هاي علمي از طرف دیگر توسعه قناوري تحقق مي یابد. 

صفحه 34:


صفحه 35:
تحقق یلبد جامعه بر سر دو راهي "ایجاد فناوري " ویا "انتقال ۳ ل لا متفاوت و جدا از همدیگر بررسي مي شود و انتخاب مي گردد و جامعه باید ور ی 0 

صفحه 36:
‎i eee oad 2‏ “ توانمندي تكنولوزيك “ ذهنيت حاكم براي توسعه ‎Nae‏ ار ا قرار ندارند و با نگاه به توانايي دورني و توجه به امکانات يك رابطه ديناميك و دو طرفه برقرار مي كنند وليكن ‎BU wy‏ ا 7 ويك رابطه ديناميك بين كيرنده و دهنده فثاوري برقرار 

صفحه 37:
مقايسه يارادايم “تكنولوز یت وا ۳ 0 eon is ‏عامل خار.‎ تلوري جانشيني تكنولوژي باید ایجاد گردد مکتب وابستگي Fea oath een at ec ‏را‎ ‎۳۳۳ ey ied توانمندي تکنولوژ رس سرت شركتهاي چندمليتي عم انتقال ست تئوري مكمليت 2 eens ra) 000000 تقويت كننده eee ‏(مکتب توسعه تکنولوژی ونوآوری)‎ ‏ل‎ ‎eS ‎0 eee 3 Bea eee 

صفحه 38:


صفحه 39:
ي گردد که توسعه فتاوري را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار شامل قوانین و مقررات خاص پیرامون توسعه فتاوري مي باشند از 

صفحه 40:
۱ فتاوري درکشور قابل توجه مي باشد. 

صفحه 41:


صفحه 42:
عوامل موثر برتوسعه فناوري ب 25 ‎Lsw‏ ۱ ۹ - 511001۲7) آن بستگي دارد. ‎e Biked‏ ل ا ا ‎ee)‏ ا ا ا ا ان سنجيده مي شود 

صفحه 43:
عوامل موثر بر توسعه فناوزی دس طرف عرضه (فشار عرضه) نهادها senna ي مديريتي (قوانین و 7 اطلاعات فناوری طرف تقاضا (کشش تقاضا) انگیزشها 0 ارزي - بولي) 1 ‎ene‏ م | 7 سياستهاي تجاري | oe 

صفحه 44:
۳۱۳۱۰ ‏سریع آن‎ are re ee Pr + ‏آن در‎ ae 3 سازمانء براي توليد ارزانتر و بهتر محصولات يا ‎Deer eas oe BR eas re 2‏ ی دستة"تقسيم كرده است: -معرفي محصول جديد يا يتغييز در كيفيت محصول موجود ۱ در كيفيت فرآيند موجود 0 Cer eee ‏-نوآورعلإار منابع جديد (مواد اوليه)‎ ee ey 

صفحه 45:
eee Tr rer ۳ ۳ ت تکنولوژيکي در آنها 

صفحه 46:
A ‏را‎ 8 نوآورچا بنيادي 061 به خلق - توآوري تكاملي در محصول موجود که 1 

صفحه 47:
نوآوري ف رآیند ‎ered 2‏ 55 8 در تكنولوي توليد محصول (در روشهاي مديريتي ويا ‎5 ‎AG ‎33 ‎2 ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ا ا ا ‎cess sl‏ ‏3 نواأوري فرايند و محصبول كاملا به 95-5 ۳۳ - هرجه نرخ نواوري محصول کاهش مي‌یابد نرخ رشد نواوري فرایند افزایش مي‌پابد. 

صفحه 48:
Techno-Economic Environment Incentives and Stimuli Creation and Learning of Knoeledge Scientific and Technological Infrastructure Social-Cultural Environment 

صفحه 49:
۱ 

صفحه 50:
elt eed 2 55 است. نْ نوآوری بر کنش متقابل بنگاههای اقتصادی (صنعت)» نهادهای آکادمی ال 0 سيستم ملى نوآورى تكامل يافته نظریه‌های سنتی نوآوری است. نظريه ل ا ل ل ل ا 0ك ا ل ‎Ree‏ | Tee by Sins ie ot oe Cones ‏ا ارس لي يم‎ UES oe Or te ee ‏ی‎ 

صفحه 51:
‎Oss ۱‏ الا رن اليس ‎a‏ در فعالیتهای علمی و تکنولوژیکی کارآته پیار ‎ ‎EC ep weer Tr VOR ‏ا ا‎ ‎ 

صفحه 52:
۹ Ce Oey Meee acy, eae eel ‏نیروی‎ eB) es ‏مشخص می‌شود‎ 

صفحه 53:


صفحه 54:
مت درگیر با 0 ل اا ‎once‏ oles ‏ا‎ car re Pea فیمابین بازیگران از قبیل دانشگاهها. مسسات ‎gp R&D‏ بنگاههای خصوصی بعنوان يك سیستم تعاونی تولید و | 

صفحه 55:
000 ا وا ملی نوآوری یک کشور با نهادینه شدن فضاها و محیط‌های فوق تعریف می‌شود. بطور مستقیم و غیرمستقیم و اطلاعات فنى و بر بنكاههاى نوآور تأثير م ىكذارد. 

صفحه 56:
ينجم: در سطح بنكاههاء مشخصات بنكاههاى بزرك. روابط آنها ب| ‎Free TE Py‏ ار و ارتباط بین تولیدکنندگان مواد و سایر تولیدکنندگان 0 ل 0 001 تال 9 ‎RC Be yee ees Pesce oe‏ عات در همه كشورها وجود دارد. ليكن كشور به كشور شدت متفاوت است و لذا تفاوت 1115 در سطح المللى را بوجود مىآورد و 1115 بين دو كشور توسط ‎aye‏ ا | 

صفحه 57:
۰ cok Ea SC PS CC ‏اجتماعى؛ فرهنكى و فنى كشوز بستكى دارد.‎ ؟ "زیرساخت علومژ فناوری" یعنی مجموعه‌ای از مژسسات ش علمی و تکنولوژیکی تولید می‌کنند و آن را به می‌دهند. محور سیستم ملی نوآوری محسوب می‌شود. زیرا به ‎RS Poe‏ Se Te ee Ee Dn ee eee) ‏توانمندی تکنولوژیکی خود به بازار ارائه كند‎ 

صفحه 58:
اقتصاد و پوبایی بازار بر اساس ميزان رقابتهايى است كه | ‎PS.‏ فعالیتهای بنگاه نوآوری نامیده می‌شود. این نوآوریها با ‎ree ewe‏ اق ‎TS‏ 5 ‎ne‏ | 

صفحه 59:
۱ 7 نياز به توانمندى تكنولوزيكى و يادكيرى دارد. ۱ ‏ا ا‎ cea ‏ا ل ا‎ 

صفحه 60:
و Ree ORC CA ee Does ‏است كه به توسعه توانمندى آن صنعت مىانجامد و اين‎ 

صفحه 61:
#بنابراین برای فهم طبیعت و ماهیت ۱19[ ضرورت دارد که فرايند يادكيرى در سطح بنكاه.زا خوب بفهميم و درك كنيم. یکی در سطح بنگاه هم در سطح افراد داخل سطح سازمان کل اتفاق می‌افتد. لیکن فاکتور يادكيرى سازمانى به يادكيرى افراد داخل بنكاه كيرى سازمانى“ جمع "يادكيرى انفرادى”“ نيست,. بلكه ‎Dee Sa ee eee ae‏ همه افراد به آن اعتبار می‌دهند و آن را قبول دارند و سپس در ا ا ا ل 

صفحه 62:
#اثربخشى فعاليتهاى يادكيرى 5-08 كاملاً | ا ا ل ا ا ار که = شهاى يادكيرى زياد مىشود توانمندى SOS ee CS ened ey er ens ken ee Rees e398 core) Sead OS) ke es ae re eS 1 ‏ا ل‎ ‏موّثر بر یادگیری به حساب آوریم.‎ 

صفحه 63:
035 ۹ب اتوسعه ‎ree‏ ‏تعداد ثبت پتنت ‎ie‏ ۳ ميزان سرانه دريافتها بايد ‎zs‏ حق لیسانس و رویالتی (برحسب دلار) ‎cree) ۳‏ 0 ‎Ea DEE EBS NS CRG eeCee)‏ ۱ ت محصولات فتاوريهاى متوسط و ييشرفته از كل صادرات fe ‏ا‎ ie) ‎reser)‏ ا اين ان 

صفحه 64:
RS ere aC ec RT teeny] in ‏میلیون نفر:‎ ‏برابر با ۱۵ فقره در هر میلیون نفر‎ ۲ ‏جهانی این نشانگر ۶۸ فقره در میلیون می‌باشد.‎ ۵ ‎-١‏ تعداد ثبت يتنت در ‎۳ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ن سرانه دریافتی بابت فروش حق لیسانس و روبالتی: 1 امتوسط جهانی این نشانگر برابر با ‎٩/۱۱‏ دا ۰ ۲ ۱ ۱ ۳ ‎(Oca arr er ‏لما‎ 

صفحه 65:
ا ا ا 0 ‎ns‏ ل برای ایران ‎Peseta hm eee) rae‏ ‎ ‎ ‎ ‏نعداد دانشمندان و مهندسان شاغل در (1621 (در يى ‏يليون نفر): ‏ن شاخص در حال حاضر ۳۳ ۱ ‏00 توسعه انسانى ‎0٠١7‏ 

صفحه 66:
۱ Bye ccc ast CEES antl eecse oly ee ee ee) = 52 eee ree) ۱۹ ۱ ‏أ یا‎ Ue ‎lite eee‏ )> | مت ‎ae eee eee‏ ‎Lo Rene hed ae ioe ‏هن | ذف | بيد عن | كي | سس ‎2 ora ‏= = ند 10 ا 2 3 1 لب ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

وزارت علوم ،تحقيقات و ف ّناوري سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران مقدمه ای بر مدیریت توسعه ف ّناوري دكتر حجت(‌اله حاجي‌حسيني پژوهشکده مطالعات و تحقیقات فناوری شهریور 48 مؤلفه‌هاي اصلي ف ّناوري ‏ ابزار الزم براي توليد ( )Production - Tools and Facilities به مؤلفه‌اي از ف ّناوري اطالق مي‌گردد كه به صورت شيئي نمايان مي‌گردد و شامل كليه ابزارها و تجهيزات فيزيكي مي‌باشد كه عمليات تبديل داده‌ها به ستاند ‌ه ها را در فرآيند توليد عهده‌دار است. مهارت و تجربيات الزم براي توليد ( )production – skills and experience به مؤلفه‌اي اطالق مي‌گردد كه به صورت انسان نمايان مي‌گردد و شامل كليه مهارت‌ها ،توانائيهاي الزم براي تبديل داده‌ها به ستانده‌ها در خط توليد مي‌باشد. اين تجربيات به شكل تخصص ،خالقيت و نوآوريهاي انساني ظهور مي‌كند.  مؤلفه‌هاي اصلي فناوري (ادامه) اطالعات الزم براي توليد ()Production -Facts and Information بDه مؤلفDه اي از ف ّناوري اطالق مي‌گردد كDه در شكDل اسDناد و مدارك نمايان مي‌گردد و شامDل كليDه اشكال از واقعيت‌هDا ( )factsمي‌شود كDه عمليات تبديDل داده‌هDا بDه سDتانده‌ها را عهده‌دار اسDت .ايDن اطالعات بDه شكDل ،طراحي ،اعداد، مشخصات مشاهده‌ها ،روابط ،معادالت و منحني‌ها خود را نشان مي‌دهند. ‏ مديريت الزم براي توليد ( )linkage Production- Arrangement and بDه مؤلفه‌اي از ف ّناوري اطالق مي‌گردد كDه بDه شكDل سDاختار و سDازمان نمايان مي‌شود و شامDل چارچوب‌هاي مورد نياز براي تبديDل داده‌هDا بDه سDتانده‌ها مي‌‌باشد. ايDن سDاختارها بDه شكDل سDيستم‌ها ،گروه‌بندي‌هDا ،سDازماندهي‌ها ،شبكه‌هDا و فعاليتهاي مديريتي ظاهر مي‌گردد. فرهنگ سياسي و اجتماعي ملي و فرهنگ علوم و ف ّناوري ملي روDابط بين الملل و محدوديتها فعاليت تبديل هر نوع منابع ستانده ها دادهها ف ّناوري ف ّناوری عنصر مؤثر در تبديل منابع روابط بين الملل و محدوديتها مفهوم توسعه ف ّناوري به طور كلي توسعه ف ّناوري ناظر بر تمامي تالشها و فعاليت‍‍هايي است ك ه براي ارتقاء س طح ف ّناوري ص ورت م ي گيرند .اين تالشه ا ممك ن اس ت ب ه خل ق يك ف ّناوري جديد منج ر شده و يا ف ّناوري موجود را بهبود بخشد .توس عه ف ّناوري در نهايت ب ه توس عه مناب ع انس اني، توس عه و بهبود فرآينده ا و نهايت ا ب ه افزايش بهره وري در انجام امور توليدي و يا خدماتي مي انجامد. دو ديدگاه در برنامه ريزي ف ّناوري ديدگاه اول: توس عه ف ّناوري داراي ماهي ت مس تقلي نيس ت و ص رفا حاص ل توس عه اقتص ادي اس ت لذا برنام ه ريزي توس عه ف ّناوري ب ي مفهوم اس ت و ف ّناوري فق ط براس اس عملكرد فاكتورهاي بازار اتفاق افتاده ورشد و ارتقاء مي يابد. ديدگاه دوم: هي چ برنام ه ريزي در س طح كالن اقتص ادي كارس از نخواه د بود مگ ر آ ن ك ه برنام ه ريزي علوم و ف ّناوري را در خود ادغام كرده باشد .در اين ديدگاه ف ّناوري را عل ت توس عه ولحاظ كردن برنام ه ريزي توس عه ف ّناوري را الزمه توسعه مي داند. ب ه طور خالص ه توس عه ف ّناوري رابط ه متقاب ل ب ا توس عه و جزئ ي تفكي ك ناپذير از آ ن اس ت و در حقيق ت م ي توان آ ن را يك س يستم فرع ي از توسعــــه اقتصادي-اجتماعي در نظر گرفت. راهبرد هاي توسعه ف ّناوري -1انتقال مجموعه كاملي از ف ّناوري هاي موجود از خارج. -2توليد همه ف ّناوري ها در داخل. -3انتقال برخي وتوليد برخي ديگر. راهبرد انتقال مجموعه كامل از خارج محاسن : • بيدرنگ به نتيجه مي رسد. • وقت وانرژي جامعه مصروف اختراع دوباره نمي شود. • الزم نيست منتظربمانيم جامعه دانش كافي جهت ايجاد ف ّناوري جديد بدست آورد. معايب : • وابستگي دائم به كشورهاي خارجي. • عدم توسعه ف ّناوري در دراز مدت. راهبرد توليد تمامي ف ّناوري در داخل محاسن : • اتكاي به نفس. • به كارگيري توان ومنابع داخلي. • تقويت بخش هاي مختلف داخلي. معايب : • فرايند توسعه ف ّناوري بسيار كند اتفاق مي افتد. • هزينه گزاف براي كشور. راهبرد انتقال برخي وتوليد برخي ديگر محاسن : • توسعه ورشد ف ّناوري سريع. • هزينه كم. • كاهش شكاف ف ّناوري با كشورهاي پيشرفته. • توسعه ورشد اقتصادي سريع. مديريت نوآوری و مديريت فناوری نوآوري انتشار مديريت نوآوري اختراع مديريت فناوري مديريت نوآوري در رابطه با خلق و توسعه ايده‌هاي جديد است . در حال ي ك ه مديري ت فناوري بر تحص يل و بكارگيري نوآوري‌هاي موجود متمركز است. طبيعت ميان رشته‌اي مديريت ف ّناوری علوم طبيعي علوم اجتماع ي تجربيا ت صنعتي مهندس ي ‏MOT تئوري كسب و كار مديريت فنّاوري تأكيد بر “ فنّاوري” بعنوان عامل اصلي ً توليد ثروتً دارد .مفهوم “توليد ثروت ً ازً پول است .بلكه فاكتورهايي از قبيل “يش ارتقاء دانش ،سرمايه‌هاي فكري ،كاربرد مؤثر منابع ،حفظ و نگهداري محيط طبيعي و ساير فاكتورهايي كه در افزايش استاندارد زندگي بشر مؤثرند را شامل مي‌گردد. مديريت ف ّناوری در سطح ملی تعريف MOTدر سطح ملي عبارت است از :حوزه اي از دانش كه با اعمال سياست‌هاي مناسب، توسعه فنّاوری را بحث و بررسي و آن را بكار مي‌گيرد و بر روي جامعه سازمان و طبيعت تأثير مي‌گذارد. هدف اين حوزه از دانش ايجاد انگيزه نوآوري ،ايجاد رشد اقتصادي و تقويت كاربردهاي فنّاوری در جهت بهره‌مندي انسان در سطح ملي است .مديريت فنّاوري تأكيد بر نقش آن دسته از سياست‌هاي عمومي دارد كه در پيشرفت علوم و فنّاوري مؤثرند. دانش‌هاي اصلي مورد نياز مديريت ف ّناوری رشته‌هايمديريت كسبوكار رشته‌هاي مبتني بر دانش * حسابداري * مالي * مديريت * بازاريابي * اقتصاد * قوانين تجارت مديريتفنّاوری ‏MOT * فنّاوری مرتبط با امور بلن د مدت /راهبردي * سياست علم و فنّاوری * فرايند نوآوريهاي تکنولوژيکی * مديريت تحقيق و توسعه * زيرساخت R&Dو مديريت تغيير * كارآفريني تکنولوژيکی * دوره زندگي محصول /فرايند * برنامه‌ريزي و پيش‌بيني فنّاوری * انتقال فنّاوری * آناليز فنّاوری و اقتصاد * مديريت پروژه‌هاي فني * تصميم‌گيري مالي و تکنولوژيکی * موضوعات بهره‌وري و كيفيت * موضوعات آموزش و پرورش گ * موضوعات فنّاوری و فرهن اجتماعي -انساني * آناليز ريسك فنّاوري * مديريت فنّاوری در خدمات * مديريت فنّاوری در صنعت ‏مهندسیوعلم رشته‌هاي مبتني بر دانش * رشته‌هاي علوم * فنّاوری مواد * فنّاوری محصول * فنّاوری توليد /فرايند * فنّاوری اطالعات * فنّاوری علوم محيطي مفهوم و مضامين توانمندي فناوري ‏ اگDر ف ّناوري روش اجراي يDك كاري باشDد ،اسDتفاده از ايDن روش نيازمند دو ابزار است : )1 اطالعات مربوط به روش ابزار انجام دادن آن روش درك و فهم روش )2 )3 توانايDي براي فهDم روش (فناوري) از توانايDي انسDاني و سDازماني حاصDل مي‌گردد. اشكال مختلف توانمندي فناوري در سطح بنگاه توانمندي سرمايه‌گذاري ) )Investment Capability عنايت به كليه مهارتهاي مورد نياز براي اجراي يك پروژه صنعتي دارد .اين توانمنديها شامل :مشخص كردن موضوع ،آماده‌سازي ،طراحي ،استقرار ماشين‌آالت و شروع عمليات مي‌باشد. توانمندي توليد ( )Production Capability شامل كليه توانمنديها و مهارتهاي الزم براي بهره‌برداري از يك پروژه به صورت مؤثر و كارآ مي‌باشدD. توانمندي نوآوري () Innovation Capability شامDل كليDه توانمنديهDا ازً اختراعً (ايجاد يDك ايده ،محصDول و فرآينDد) تDا “نوآوري“ (اولين كاربرد تجاري اختراع) و اصالح آن مي‌شود. توانمندي ارتباط ()Linkage Capability شامDل مهارتهاي مورد نياز براي تبادل اطالعات اعDم از تبادل اطالعات و دانDش بين مصرف‌كنندگان و ايجاد‌كنندگان فناوري . Exch an g e Rate GNP Change P ric e Size o f in d u s t ria l secto r LOAN R&D Su b s id ie s N TC G o v e rm e n t p o lic y T a r i ff V e n t u re C a p ita l in s titu tio n FACTORS WHICH AFFECT FTC M ACRO ECO N VARI G O VER P O L IC Y LO CAL S .& T . IN F R A S . E D U C A T. SY STE M CO M P. W IT H IN C O U N TR Y O W NER STR U . PACE O F TE C H C HAN G E FTC S TA R R Y & C U L TU R E F IR M ' S S IZ E M ANAG . ROL E IM P A C T O F F O R E IG N TE C H. 1) INTERNAL FACTORS 2) EXTERNAL FACTORS 3) INTERNATIONAL ACCESS TO F O R E IG N TE C H. ويژگي‌های رشد فناوري نوآوري فرآيند توليد نرخ آوري نوآوري محصول ويژگي‌هاي رشد فنّاوري در كشورهاي صنعتي زمان تثبيت بلوغ انتقال فنّاوری ظهور فنّاوري انتقال فنّاوری انتقال فنّاوری يادگيري تكنولوژيك توليد فنّاوري بهسازي ويژگي‌ها بهسازي جذب و انطباق كسب ،انتخاب و بدست آوردن ي رشد جذب و انطباق فنّاوري در كشورهاي انتخاب و بدست آوردن صنعتي زمان ويژگي عمده روند ً صنعتي شدن با تأخيرً ، وارداتي بودن فناوري‌هاي مورد استفاده است .خصلت عمومي تغييرات فني در اينگونه كشورها نه نوآوري در فناوري محصول بلكه تقليد از كشورهاي پيشتاز در اين زمينه و بعضا ً بهبود تدريجي در فناوري .فرايند توليد مي‌باشد ب ا ط ي مراحل ي ك ه ي ك فناوري واردات ي ط ي مي‌كن د (انتخاب ،كس ب ،ب ه تولي د رس يدن، انطباق ب ا بازار داخلي ،اعمال تغييرات جزئي و بهبود كاربري و س رانجام ص دور ب ه بازار كشورهاي در حال توس عه) و ميزان تس لط بر اي ن فناوري ،ي ك كشور مي‌توان د ادعاي بوم ي شدن آن فناوري را داشته باشد. شدت تالشهاي بومي و فرايند يادگيري تكنولوژيك در سرعت بخشيدن به روند تسلط و احاطه يافتن بر فناوري وارداتي .و بومي نمودن آن نقش دارند تجارب كشورهاي در حال توس عه بيانگ ر آ ن اس ت ك ه يادگيري تكنولوژي ك عموما ً از تكنولوژ ي هاي بال شروع مي‌شود. غوج ا افتاده مراح ل تاريخ ي يادگيري تكنولوژي ك در كشورهايي كه با تأخير صنعتي مي‌شوند ،از س ه مرحل ه مهندس ي ( ،)Eتوس عه ( )Dو تحقيق ( )Rمي‌گذرد يا .E&D&Rاين روال برعك س روال كشورهاي ص احب فناوري است كه به صورت R&D&Eمي‌باشد. مدل هاي نوآوري و توسعه ف ّناوري -1مدل ‘رانش تكنولوژي’ (.)Technology-Push -2مدل ‘كشش بازار’ (.)Market-Pull -3مدل ‘زوج درنوآوري وتوسعه ف ّناوري’ (.)Coupling-Model مدل رانش تكنولوژي () Technology-Push • مهمتري ن عام ل تعيي ن كننده در اي ن مدل ،فاكتورهاي “عرض ه تكنولوژ ي” بوده و اص الت ب ه ايجاد “عل م و دان ش جدي د” اس ت. اعتقاد بر اي ن اس ت ك ه عل م و دان ش مسير خود را در بازارطي مي كند و كاربردي مي شود و محصوالت جديدي برپايه اين علم به بازارعرضه مي شود. مدل رانش تكنولوژي ‏Technology-Push تحقيقات پايه كار مهندسي (نمونه سازي) ساخت وتوليد (توليد انبوه) بازاريابي فروش مدل كشش بازار () Market-Pull • مدل نوآوري و توس عه ف ّناوري مبتن ي بر كش ش بازار بع د از ده ه 1960مطرح شد. براساس مطالعات عملي دربازارمشخص شدكه بسياري ازنوآوريها ازبازار شروع مي شود. در اين مطالعات نق ش بازار ب ه عنوان عام ل مه م ايجاد و توس عه نوآوري در اث ر تقاضاي بازار مطرح و تأييد شد. در اين مدل اصالت به “ بازار” داده شده است. مدل كشش بازار )(Market-Pull تقاضاي بازار تحقيقات پايه تحقيقات مهندسي(نمونه سازي) ساخت وتوليد(توليد انبوه) بازاروفروش مدل زوج در نوآوري وتوسعه ف ّناوري () Coupling-Model • در اين مدل تأكيد بر همزماني و اهميت “بازار” و “علم” گرايي شده است واساس اين مدل مبتني بر” اصالت بازار” و” اصالت دانش” بوده و با توجه به نياز از يك طرف و توجه به آخرين پديده هاي علمي از طرف ديگر توسعه ف ّناوري تحقق مي يابد. پارادايم هاي توسعه ف ّناوري • پارادايمً تكنولوژي مـنـاسـب ً. ً تكنولوژيك . • پارادايمً توانمندي پارادايمً تكنولوژي مناسب ً • دهه 1960پارادايم “ تكنولوژي مناسب ” مطرح شد. • دهه 1970دوره فروپاشي پارادايم “ تكنولوژي مناسب ” فرا رسيد. • در پارادايم فوق ذهني ت ارائ ه كنندگان آ ن براي اينك ه توس عه ف ّناوري دركشورهاي درحال توسعه تحقق يابد جامعه بر سر دو راهي “ايجاد ف ّناوري” و يا “انتقال ف ّناوري” قرارداردواين دو راهي به صورت مكانيكي اعمال مي شود يعني راه“ايجاد” و” انتقال” دو مس ير متفاوت و جدا از همديگ ر بررس ي م ي شود و انتخاب م ي گردد و جامع ه بايد يكي از اين دو مسيررا انتخاب كند. • دهه 1980پارادايم “ توانمندي تكنولوژيك” مطرح شد. • دهه 1990دوره رونق بود وتاكنون ادامه دارد. • در پارادايم “ توانمندي تكنولوژيك “ ذهنيت حاكم براي توسعه فنّاوري بر اي ن اس ت ك ه كشورهاي در حال توس عه بر س ر دو راهي قرار ندارند و با نگاه به توانايي دورني و توجه به امكانات بيرون ي ي ك رابط ه دينامي ك و دو طرف ه برقرار م ي كنن د وليك ن س هم طرف داخل ي در مديري ت فنّاوري اهمي ت بس ياري پيدا م ي كن د و ي ك رابط ه دينامي ك بي ن گيرنده و دهنده فنّاوري برقرار است. معاونت فنٌاوري -سازمان پژوهشهاي علمي وصنعتي ايران پارادايم “ توانمندي تكنولوژيك “ مقايسه پارادايم “تكنولوژي مناسب” و “توانمندي تكنولوژيك” الگوي فعاليت اقتصادي نگرش نسبت به تأثير عامل خارجي نگرش نسبت به رابطه تكنولوژي داخلي و خارجي نگرش نسبت به استراتژي توسعه تكنولوژي رابطه بين تكنولوژي انتقالي با تكنولوژي داخلي جايگزيني واردات تشويق و توسعه صادرات شركتهاي چندمليتي منفي هستند شركتهاي چندمليتي عامل انتقال تكنولوژي هستند تئوري مكمليت تكنولوژي بايد ايجاد گردد تكنولوژي در يك استراتژي تركيبي هم بايدايجادگرددوهم بايد انتقال يابد تضعيف كننده تقويت كننده تئوري جانشيني مكتب رشد اقتصادي مكتب وابستگي مكتب تحت تأثير (مكتب توسعه تكنولوژي ونوآوري) توانمندي تكنولوژيك مفهوم عملياتي از كليد واژه تكنولوژي مناسب يعني تكنولوژي مقياس براساس قدرت جذب، كوچك و كارگربر در مقابل تكنولوژي پذيرش و انطباق تكنولوژي صنايع بزرگ و سرمايه بر خارجي استوار است معاونت فنٌاوري -سازمان پژوهشهاي علمي وصنعتي ايران عوامل مقايسه نوع پارادايم تكنولوژي مناسب توانمندي تكنولوژيك عوامل مؤثر برفرايند توسعه ف ّناوري -1عوامل مستقيم. -2عوامل ضمني (غير مستقيم). -3عوامل زمينه اي. عوامل مستقيم بر فرايند توسعه ف ّناوري • به عواملي اطالق مي گردد كه توسعه ف ّناوري را به صورت مستقيم تحت تاثير قرار مي دهد .اين عوامل شامل قوانين و مقررات خاص پيرامون توسعه ف ّناوري مي باشند از قبيل قوانين و ضوابط انتقال تكنولوژي خارجي به كشور ،ويا قوانين مربوط به كميت و كيفيت امور پژوهش در داخل كشور. عوامل ضمني (غير مستقيم ) مرتبط با توسعه ف ّناوري -1عوامل اقتصادي در سطح ملي. • مالي وماليات ها. • تعرفه ها. • پولي واعتباري -2عوامل انساني • سيستم آموزش وپرورش ونوع آموزش وايجاد مهارتها. • سيستم آموزش عالي. • سيستم آموزش هاي صنعتي. -3عوامل فرهنگي • كلي ه عوام ل فرهنگ ي از جمل ه فرهن گ عموم ي ك ه تأثيرات آ ن برحوزه علوم و ف ّناوري دركشور قابل توجه مي باشد. عوامل زمينه اي مرتبط با توسعه ف ّناوري عوامل زمينه اي عواملي هستند كه در اثر گذشت قرون در يك كشور ايجاد شده اند. • نوع آب وهوا. • موقعيت جغرافيايي سياسي. • اندازه وبزرگي كشور. • موارد اجتماعي -آداب ورسوم وسنت ها. • فرهنگ ديني ومذهبي. عوامل موثر برتوسعه فناوري توسDعه ف ّناوري بDه كشDش DتقاضDا ( )Demand – Pullو فشار عرضه ( )Supply – Pushآن بستگي دارد. ‏ كشش تقاضا از طريق سيستم انگيزشي جامعه بوجود مي‌آيد. فشار عرضه از طريق توانمنديهاي تكنولوژيك و نهادهاي مرتبط با آن سنجيده مي‌شود عوامل موثر برتوسعه فناوری طرف عرضه (فشار عرضه) نهادها نهادهاي آموزشي (فني – حرفه‌اي – آموزش عمومي – آموزش عالي) ‏نهادهاي پژوهشي ‏نهادهاي طراحي – مهندسي ‏نهادهاي مالي ‏نهادهاي برنامه‌ريزي ‏نهادهاي توسعه فناوری ‏نهادهاي مديريتي (قوانين و مقررات) توانمندي‌ها مهارتها ‏سرمايه اطالعات فناوری (ادامه) طرف تقاضا (كشش تقاضا) انگيزشها سياستهاي اقتصادي (مالي – ارزي – پولي) سياستهاي صنعتي سياستهاي توسعه فناوری سياستهاي تجاري حقوق مالكيت معنوي نوآوري تعريف ارائه ايده جديد و مفيد و انتقال سريع آن به بازار و بكارگيري آن در سازمان ،براي توليد ارزانتر و بهتر محصوالت يا كسب حمايت مؤثرتر مشتريان ‏تبديل يك ايده به عمل براي اولين بار ‏شومپيتر نوآوري را به پنج دسته تقسيم كرده است: معرفي محصول جديد يا تغيير در كيفيت محصول موجودمعرفي فرايند جديد يا تغيير در كيفيت فرآيند موجودنوآوري در ايجاد بازار جديدنوآوري در منابع جديد (مواد اوليه)-نوآوري در سازماندهي نوآوري تكنولوژيكي خلق محصوالت و فرآيندهاي جديد و يا تغييرات تكنولوژيكي در آنها نوآوري محصول نوآوري بنيادي در محص ول ك ه ب ه خل قمحصول جديد منتهي مي‌شود. نوآوري تكامل ي در محص ول موجود ك هب ه بهبود محص مي‌شود. ول جدي د منته ي نوآوري فرآيند نوآوري بنيادي در تكنولوژ ي تولي د محص ول (درقال ب تجهيزات جدي د ي ا روشهاي مديريت ي و ي ا هر دوي آنها) نوآوري تكاملي در فرآيند توليد محصوليادآوري :نوآوري فراين د و محص ول كامال ً ب ه يكديگر وابسته‌اند – هرچه نرخ نوآوري محصول كاهش مي‌يابد نرخ رشد نوآوري فرآيند افزايش مي‌يابد. Techno-Economic Environment Social-Cultural Environment Incentives and Stimuli Firms Creation and Learning of Knoeledge Scientific and Technological Infrastructure سيستم ملي نوآوري محيط اقتصاد بين‌المللي مؤسسات مالي مؤسسات ارتباطي محيط اقتصاد داخلي عرضه‌كنندگان توليدكنندگان توليدكنندگان شركتهاي رقيب خريداران و مصرف‌كنندگان خوشه‌هاي صنعتي شركتهاي رقيب خوشه‌هاي منطقه‌اي محيط فرهنگي -اجتماعي زيرساخت تكنولوژيكي مؤسسات$ تحقيقات$ عمومي دانشگاهها محيط بين‌المللي علوم و تكنولوژي دولت نظريه سيستم ملي نوآوري نوآوري و يادگيري بعنوان دو مكانيسم پيشرفت تكنولوژي بواسطه تصميم‌گيري مستقل افراد (در نظريه نئوكالسيك) و بنگاههاي اقتصادي (در نظريه اقتصاد تكاملي) شكل مي‌گيرد. ‏امروزه نظريه ًفشار علم ً و يا ًكشش بازار ً به تنهايي مشروعيت خود را از دست داده و نظريه نوين نوآوري مبتني بر نظريه سيستم‌ها جايگزين شده است. نظريه نوين نوآوري بر كنش متقابل بنگاههاي اقتصادي (صنعت) ،نهادهاي آكادمي (دانشگاه) و دولت و ساير نهادهاي ملي در يادگيري و نوآوري تأكيد مي‌كند. نظريه سيستم ملي نوآوري تكامل يافته نظريه‌هاي سنتي نوآوري است .نظريه سيستم ملي نوآوري در اواخر دهه 80با كارهاي اوليه الندول ،فريمن ،نلسون و . . .شروع شد و در دهه 90توسط آنان توسعه يافته است. الندول مفهوم سيستم ملي نوآوري را بطور اساسي بر مبناي ياديگري و توليد دانش تعريف كرده است .از منظر الندول دانش منبع اساسي اقتصاد مدرن است و يادگيري يك فرايند مهم است كه بدون زمينه‌هاي نهادي و فرهنگي نهادينه شده در جامعه قابل فهم نيست. اول :دولت نقش مهمي در هماهنگي همه فاكتورها و بازيگران ايفا مي‌نمايد تا كشور در فعاليتهاي علمي و تكنولوژيكي كارآتر ،پوياتر، رقابت‌پذيرتر و همه فعاليتها مرتبط با رشد اقتصادي گردد ،دولت سياستهايي را باجراء در مي‌آورد تا دانش توليد و توزيع شود. سياستهاي نوآوري دولت در سه دسته تقسيم مي‌شود: سياستهاي توليد نوآوري (عرضه) سياستهاي تقاضا سياستهاي اشاعه بر حسب خلق ،اشاعه و كاربرد علم  سياستهاي عرضه نوآوري بوسيله فعاليتهاي دولت تعريف و مشخص مي‌شود بطوريكه بايد منابع از قبيل نيروي انساني متخصص و تأمين منابع اطالعات نوآوري را تأمين و تسهيل نمايد تا بنگاه در بستر مناسب فعاليت كند. سياستهاي تقاضاي نوآوري به آن دسته از سياستها اطالق مي‌گردد كه مستقيماً بر روي بنگاه و مصرف‌كننده نهايي دانش تأثير مي‌گذارد تا دانش توليد شده بكار گرفته شود. سياستهاي اشاعه نوآوري به سياستهايي اطالق مي‌گردد كه هم بر طرف عرضه و هم بر طرف تقاضاي نوآوري تأثير مي‌گذارد. دوم :زيرساختهاي تكنولوژيكي يكي از فاكتورهاي مهم NISاست بطوريكه فعاليتهاي نوآورانه يك كشور به آن بستگي تام دارد .ويژگيهاي ”زيرساخت تكنولوژيكي“ عمدتاً غيرقابل لمس بودن” ،همبستگي بيشتر داشتن““ ،تنوع بيشتر“ و ”ساختار ارائه سرويس مشخص و تخصصي دادن“ را دارد. اين زيرساختها شامل شبكه مخابراتي و ارتباطات ،سخت‌افزارهاي ،R&D سرمايه انساني ،ساختارهاي نهادي ،شبيه سيستم ثبت اختراع مي‌شود. زيرساخت تكنولوژيكي در مفهوم NISشامل :سيستم آموزشي ،تحقيقات دانشگاهي ،مؤسسات تحقيقات عمومي ،سيستم اختراع و سيستم انتشار اطالعات مي‌شود. ي‌شود .سيستم انتشار ” سيستم آموزشي“ بعنوان زيرساخت مرسوم تلقي م ‌ اطالعات و سيستم مالكيت صنعتي بعنوان زيرساخت اساسي تلقي مي‌شود و تحقيقات دانشگاهي و مؤسسات تحقيقات عمومي بعنوان زيرساخت پيشرفته بحساب مي‌آيند. سوم :سيستم ارتباطي سيستم ارتباطي ( )Bridgingقسمت مهم NISبشمار مي‌رود. فهم ارتباط فيمابين بازيگران اصلي درگير با نوآوري در سطح ملي كليد اصلي براي اصالح عملكرد نوآوري محسوب مي‌گردد. عملكرد نوآوري در سطح كشور كام ً ال به ارتباط مناسب فيمابين بازيگران از قبيل دانشگاهها ،مؤسسات R&Dو بنگاههاي خصوصي بعنوان يك سيستم تعاوني توليد و كاربرد دانش دارد. چهارم :محيط حقوقي و فرهنگي از مجموعه سيستم ملي نوآوري بحساب مي‌آيد .اين محيط عناصر متعددي از قبيل سيستم مالي ،فرهنگ سازماني، روابط كار ،فرهنگ مذهبي ،آداب و رسوم اجتماعي و غيره دارد. سيستم ملي نوآوري يك كشور با نهادينه شدن فضاها و محيط‌هاي فوق تعريف مي‌شود .بطور مستقيم و غيرمستقيم اين محيطها بر روابط فيمابين بازيگران و نحوه جريان اطالعات فني و بر بنگاههاي نوآور تأثير مي‌گذارد. پنجم :در سطح بنگاهها ،مشخصات بنگاههاي بزرگ ،روابط آنها با كوچك‌ها و متوسط‌ها ،روابط آنها با استفاده‌كنندگان محصوالت و ارتباط بين توليدكنندگان مواد و ساير توليدكنندگان محصوالت از مجموعه فاكتورهاي مهم در NISاست .همه اين فاكتورها از محيط فرهنگي و اجتماعي كشور تأثير مي‌پذيرد. اين موضوعات در همه كشورها وجود دارد .ليكن كشور به كشور از نظر شدت متفاوت است و لذا تفاوت NISدر سطح بين‌المللي را بوجود مي‌آورد و NISبين دو كشور توسط فاكتورهاي فوق متفاوت است.  نوآوري بنگاه كام ً ال به انگيزه‌هاي برخاسته از فضاي اقتصادي، اجتماعي ،فرهنگي و فني كشور بستگي دارد. ” زيرساخت علوم و فناوري“ يعني مجموعه‌اي از مؤسسات عمومي كه دانش علمي و تكنولوژيكي توليد مي‌كنند و آن را به بنگاه انتقال مي‌دهند. بنگاه محور سيستم ملي نوآوري محسوب مي‌شود .زيرا به فعاليتهاي اقتصnادي و كاربرد علم و دانش اشتغال دارد. بنگاه افراد و مواد اوليه را بكار مي‌گيرد تا محصولي بر پايه توانمندي تكنولوژيكي خود به بازار ارائه كند  اقتصاد و پويايي بازار بر اساس ميزان رقابتهايي است كه فيمابين شركت (بنگاهها) بوجود مي‌آيد. بنگاه براي اينكه در بازار موفق باشد بايد فعاليتهاي نوآورانه داشته باشد. بنگاه تالش مي‌كند محصول و خدمات جديد كه هزينه كمتري دارد ارائه كند. همه فعاليتهاي بنگاه نوآوري ناميده مي‌شود .اين نوآوريها با موضوعات اقتصادي ،اجتماعي و فرهنگي درآميخته و از همديگر متأثر مي‌گردند.  يك بنگاه ممكن است با مشكلي روبرو شود كه براي حل آن نياز به توانمندي تكنولوژيكي و يادگيري دارد. موضوع يادگيري بنگاه تحت تأثير فاكتورهاي ساختار بازار، فرهنگ سازماني ،سياستهاي عمومي دولت ،آموزش و پرورش رسمي ،ساختار سازمانهاي عمومي ،پايه‌هاي علوم و فناوري عمومي كشور و محيط فرهنگي و اجتماعي كشور مي‌باشد. ديناميزم فرايند يادگيري تكنولوژيكي بنگاه كام ً ال با مفهوم سيستم ملي نوآوري همبستگي و مرتبط است.  بنگاه توانمندي تكنولوژيكي خود را از طريق تالشهاي داخلي ايجاد مي‌كند .سپس آن را توسط مؤسسات داخلي و خارجي توسعه مي‌دهد و اين تالشها توسط سيستم انگيزشي دولت گسترش مي‌يابد. فرايند توسعه (توانمنديهاي فوق‌الذكر) به شدت با فرايندي مرتبط است كه به توسعه توانمندي آن صنعت مي‌انجامد و اين فرايند محور بحث NISاست.  بنابراين براي فهم طبيعت و ماهيت NISضرورت دارد كه فرايند يادگيري در سطح بنگاه را خوب بفهميم و درك كنيم. يادگيري تكنولوژيكي در سطح بنگاه هم در سطح افراد داخل بنگاه و هم در سطح سازمان كل اتفاق مي‌افتد .ليكن فاكتور اصلي در فرايند يادگيري سازماني به يادگيري افراد داخل بنگاه برمي‌گردد. ” يادگيري سازماني“ جمع ”يادگيري انفرادي“ نيست ،بلكه فرايند خلق دانش است كه در سراسر سازمان جريان مي‌يابد و همه افراد به آن اعتبار مي‌دهند و آن را قبول دارند و سپس در استراتژي و مديريت سازمان نهادينه مي‌شود.  اثربخشي فعاليتهاي يادگيري يك بنگاه كام ً ال به دانش انباشته قبلي و همچنين ”شدت يادگيري“ بنگاه بستگي دارد .زماني كه دانش قبلي و شدت تالشهاي يادگيري زياد مي‌شود توانمندي تكنولوژيكي بنگاه به سرعت افزايش مي‌يابد. ” شدت تالش براي يادگيري“ از دانش مبهم انباشته شده در بنگاه بسيار با ارزش‌تر است و در دراز مدت موجب رقابت‌پذيري بنگاه مي‌شود .البته در كنار تالش بايد آموزش داخلي، فعاليتهاي R&Dو تجربه توليد را از مهمترين فاكتورهاي مؤثر بر يادگيري به حساب آوريم. .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9 .10 شاخصهاي اصلي توس$عه ف ّناوري تعداد ثبت پتنت در هر ميليون نفر ميزان سرانه دريافتها بابت فروش حق ليسانس و رويالتي (برحسب دالر) نسبت مخارج تحقيق و توسعه به توليد ناخالص داخلي تعداد دانشمندان و مهندسان شاغل در فعاليتهاي ( R&Dدر يك ميليون نفر) نسبت صادرات محصوالت ف ّناوريهاي متوسط و پيشرفته از كل صادرات محصوالت تعداد مراكز تحقيقات توسعه ف ّناوري در بخش خصوصي تعداد مراكز رشد ف ّناوري تعداد شركتهاي كوچك و متوسط ( )SMEsكه حاصل از نتايج تحقيقات شكل گرفته‌اند. ميزان اعتبار سرمايه‌گذاري ريسك‌پذير ()VC تعداد مراكز سرمايه‌گذاري ريسك‌پذير ()VC وضعيت موجود شاخص‌هاي كمي توسعه ف ّناوري -1تعداد ثبت پتنت در هر ميليون نفر: مقدار اين نشانگر در سال 1382برابر با 15فقره در هر ميليون نفر مي‌باشد و متوسط جهاني اين نشانگر 68فقره در ميليون مي‌باشد. ( : UNDPگزارش توسعه انساني )2003 -2ميزان سرانه دريافتي بابت فروش حق ليسانس و رويالتي: مقدار اين شاخص در ايران در سال‌هاي قبل نزديك به صفر مي‌باشد. متوسط جهاني اين نشانگر برابر با 9/11دالر و متوسط كشورهاي در حال توسعه برابر 1/0دالر مي‌باشد. ( : UNDPگزارش توسعه انساني )2003  -3نسبت مخارج تحقيق و توسعه به توليد ناخالص داخلي: براساس نتايج مطالعات انجام شده مقدار فعلي اين شاخص براي ايران 56/0درصد و متوسط كشورهاي OECDبرابر با 6/2درصد و متوسط كشورهاي آسياي جنوب شرقي و اقيانوسيه برابر با 5/1 درصد و متوسط جهاني برابر با يك درصد مي‌باشد. ( : UNDPگزارش توسعه انساني )2003 -4تعداد دانشمندان و مهندسان شاغل در ( R&Dدر يك ميليون نفر): مقدار اين شاخص در حال حاضر 590نفر مي‌باشد و متوسط كشورهاي OECDبرابر با 2324نفر و متوسط جهاني آن 1210نفر مي‌باشد. ( : UNDPگزارش توسعه انساني )2003 مقايسه شاخصهاي علوم و ف ّناوري چند كشور پيشرفته ،توسعه يافته جديد و در حال توسعه درصد شاغلين خدمات ‏HiTech از كل نيروي شاغل درصد شاغلين ‏HiTech از كل نيروي شاغل 1999 درصد صادرات ‏HiTech از كل صادرات صنعتي 1999 درصد دانشجويان علوم مهندسي مبلغ پرداختي حق ليسانس ميليون دالر 1999 مبلغ دريافتي از فروش ليسانس ميليون دالر 1999 تقاضاي ثبت شده پاتنت خارجي در كشورها 1998 تقاضاي ثبت شده پاتنت توسط شهروندان كشورها 1998 مقاالت 1997 تكنسينهاي شاغل ‏R&D به ازاء يك ميليون نفر هزينه در ‏R&D درصد از ‏GDP 2000 تعداد محققين در يك ميليون نفر 77-1997 كشور 4/30 2/11 17 47 4405 3017 134981 67790 36233 1472 1993 4/2 2831 1996 آلمان 6/39 6/7 30 34 6301 7942 147298 28889 38530 7/10 1993 86/1 2448 1996 انگليس ـــــ 2/6 27 21 9855 8910 77036 360338 43891 827 1994 98/2 4909 ژاپن ـــــ 3/5 1995 35 ـــــ 275/13 467/36 121445 141342 16682 9 ـــــ 69/2 3776 1993 امريكا ـــــ ـــــ 32 32 2661 455 71036 50714 4619 318 1994 82/2 1997 2193 1992 كره ـــــ ـــــ 1 39 ـــــ 00 159 337 332 166 1994 48/0 560 1994 ايران ـــــ ـــــ 0 12 329 46 1139 494 1108 341 1991 22/0 459 1991 مصر ـــــ ـــــ 4 45 ـــــ ـــــ 37155 231 2116 ـــــ 45/0 291 1996 تركيه ـــــ ـــــ ـــــ 25 315 23 7997 2111 8439 108 73/0 149 1994 هلند ـــــ ـــــ 10 39 ـــــ ـــــ 32910 40 123 ـــــ 07/0 182 اندونزي ـــــ ـــــ 59 27 ـــــ ـــــ 6272 179 304 89 1992 24/0 117 1994 مالزي