منابع خطا در آزمون های انعقادی
اسلاید 1: 1منابع خطا در آزمونهای انعقادیبه نام ایزد دانا و توانا
اسلاید 2: 2منابع خطا در آزمونهاي انعقادي
اسلاید 3: 3منابع خطا در آزمونهای انعقادی (PT, PTT)1-خطا در شناسایی و تعیین هویت بیمار2-خطا در شناسایی محل آناتومیک مناسب جهت نمونه گیری تست انعقادی3-خطا در نحوه کاربرد گارو و توزیع خون4-خطا در جمع آوری حجم استاندارد خون/ خطا در حجم و غلظت ضد انعقاد سیترات مورد استفاده5-خطا در مخلوط شدن نمونه خون6-خطای ناشی از همولیز نمونه خون 7-خطا در نگهداری نمونه خون 8-خطا مراحل جداسازی نمونه خون9-خطا ناشی از انتخاب سوزن نامناسب و لوله آزمایش نامناسب10-خطا ناشی از عدم تنظیم میزان ضدانعقاد در هماتوکریت های بالای 55 درصد
اسلاید 4: 41- خطا در شناسایی و تعیین هویت بیمارروش پیشگیری از این خطا: - درخواست بیان نام بیمار از زبان خود بیمار - استفاده از سیستم بارکد - بازبینی مضاعف هویت بیمار توسط دو نفر
اسلاید 5: 52- خطا در شناسایی محل آناتومیک مناسب جهت نمونهگیریبه جز موارد اجباری و خاص، نمونهگیری از اندامهای تحتانی و قوزک پا جهت آزمونهای انعقادی نبایستی صورت گیرد. علت: سکون نسبی گردش خون و تمایل بیشتر به انعقادپذیرینمونهگیری از شریانها نیز جهت آزمونهای انعقادی توصیه نمیشود. علت: تماس سوزن با پلاکهای آترواسکلروتیکنمونهگیری از فیستولها و کاتترهای وریدی و شریانی ممنوع است و در صورت اجبار بایستی حداقل 10 سیسی اول نمونه دور ریخته شود و نمونه بعدی که فاقد هپارین است جمعآوری شود.
اسلاید 6: 63- خطا در نحوه کاربرد گارو و توزیع خوناستاز وریدی ناشی از بستن گارو (بیش از یک دقیقه) موجب: فعال شدن فاکتورهای 8 و VWF (مجموعا مسیر داخلی انعقاد) میشود مصرف فاکتورهای انعقادی افزایش کاذب آزمونهای انعقادیغلیظ شدن خون نامتناسب شدن نسبت خون و ضدانعقادتخلیه گرانولهای پلاکتیافزایش فعالیت سیستم فیبرینولیز نکات کاربردی:درصورت دسترسی به ورید مناسب، استفاده از گارو ضرورتی نداردبلافاصله پس از ورود سوزن به رگ بایستی گارو باز شوددرصورت استفاده از لوله وکیوم بهتر است از لولههای آخر برای آزمونهای انعقادی و هماتولوژی استفاده شوددرصورت استفاده از سرنگ معمولی بهتر است اولین لوله که درون آن خون ریخته میشود لوله آزمونهای انعقادی و هماتولوژی باشد
اسلاید 7: 74- خطا در نسبت خون به ضدانعقاد سیتراتنسبت استاندارد حجم خون به ضدانعقاد سیترات در آزمونهای PT و PTT برابر 9 به 1 است نکات کاربردی:اگر حجم خون به ضدانعقاد سیترات کم باشد افزایش کاذب پاسخهااگر حجم خون به ضدانعقاد سیترات زیاد باشد بروز لختههای ریز و درشت افزایش کاذب پاسخهابکار گیری ضدانعقاد نامناسب به جای سیترات سدیم (مثلا اگزالات سدیم یا پتاسیم) افزایش کاذب پاسخها
اسلاید 8: 85- خطا در مخلوط شدن نمونه خونپس از نمونهگیری بایستی خون بیدرنگ 4-3 بار به آهستگی با ضدانعقاد مخلوط شود نکته:تکان دادن شدید نمونه موجب همولیز نمونه و فعال شدن پلاکتها میشود کاهش کاذب PT و PTT وجود لخته در نمونه باعث طولانی شدن کاذب PT و PTT میشود
اسلاید 9: 96- خطای ناشی از همولیز نمونه خونهمولیز نمونه موجب کاهش کاذب PT و PTT میشود روشهاي جلوگيري از هموليز - موضع نمونهگيري پس از ضدعفوني كردن بايد در مجاورت هواي محيط خشك شود. - بهتر است سوزن با اندازه كوچك استفاده نشود (سوزن ظریف و باریک با تاخیر در ورود نمونه به داخل سرنگ موجب ایجاد همولیز میشود). - از محل هماتوم نمونهگيري نشود. - بايد سوزن كاملاً به سرنگ متصل باشد تا هيچگونه حباب هوا هنگام نمونهگيري تشكيل نشود. - پيستون سرنگ بايد به آرامي كشيده شود. - نمونههايي كه در لولههاي حاوي ماده ضد انعقاد ريخته ميشوند بايد بلافاصله و به آرامي بين 10-5 بار مخلوط شوند. درصورتيكه نمونه در لوله بدون ماده ضد انعقاد ريخته ميشود (مثلا برای آزمونهای بیوشیمیایی) بايد به آرامي به جدار داخلي لوله تخليه گردد.
اسلاید 10: 107- خطا در نگهداری نمونه خونفاصله زمان نمونهگیری تا انجام آزمونهای انعقادی بایستی تا حد امکان کوتاه بوده و هرگز بیش از 2 ساعت تاخیر نباشد. چنانچه پلاسما بیدرنگ جدا شود و در دمای 4 درجه قرار گیرد میتوان تا 4 ساعت انجام آزمون را به تاخیر انداخت ولی تاخیر بیش از 6 ساعت مطلوب نیست. به علت فعال شدن فاکتور کالکرئین و فعال شدن فاکتور 7 در دمای یخچال، گاهی PT نمونههای نگهداری شده در یخچال کوتاهتر خواهد شد (برای نگهداری 4 ساعت حدود 2 ثانیه کوتاهتر میشود). نکات کاربردی:درصورت تاخیر بیش از 4 ساعت افزایش کاذب آزمونهای انعقادیدرصورت عدم امکان انجام در طی 4 ساعت نمونه پلاسمای فاقد پلاکت بایستی در 70- درجه سانتیگراد (به مدت 6 ماه) و یا در 20- درجه سانتیگراد (به مدت 1 ماه) فریز گردد (در لولههای درپیچدار)آلودگی لولههای شیشهای به دترژنت باعث اختلال در آزمون میشود
اسلاید 11: 118- خطا مراحل جداسازی نمونه خونزمان و دور استاندارد سانتریفوژ برای آزمونهای انعقادی برابر 15 دقیقه در g 1500 است در این شرایط تعداد پلاکتها به کمتر از ده هزار در میکرولیتر میرسدزمان و دور ناکافی سانتریفوژ ماندن پلاکتها در پلاسما کاهش کاذب PTT (به دلیل آزادسازی فسفولیپید و PF4 که به ترتیب باعث مهار LA و غیرفعال شدن هپارین میشوند)لازم است به هنگام سانتریفوژ لولهها درپوش داشته باشند (برای جلوگیری از تبخیر)
اسلاید 12: 129- خطا ناشی از انتخاب سوزن نامناسب و لوله آزمایش نامناسبنمونهگیری با سرسوزنهای با گیژ بالا یا اسکالپوین در نوزادان و افراد بد رگ موجب بروز خطا در آزمونهای انعقادی میشود (به دلیل بروز همولیز یا لخته و یا حجم ناکافی نمونه) نکات کاربردی:بهترین وسیله نمونهبرداری برای آزمونهای انعقادی سیستم وکیوم استتفائت معنیداری بین لولههای شیشهای و پلاستیکی وجود ندارد
اسلاید 13: 1310- خطای ناشی از عدم تنظیم میزان ضدانعقاد در HCT > 55% در افراد پلي سايتمي، به علت كاهش حجم پلاسما بايد از مقدار اندكي ضد انعقاد در مقايسه با افراد سالم استفاده كنيم. در غير اين صورت تست هاي PTوPTTبه طور كاذب طولاني ميشوند×V (HCT -100 ) × 00185/0 =حجم سيترات مورد نيازV=حجم خون مورد نيازHCT=هماتوكريت بدون در نظر گرفتن واحد درصد درفرمول قرار ميگيرد
اسلاید 14: 14تصحیح سیترات سدیمHCT>55HCT<20X=(100-PCV)/(595-PCV)X=(100-55)/(595-55)=0.08 برای یک میلی خون باید 0.08 میلی سیترات و 0.92 میل خون ریخت
اسلاید 15: 15منابع خطا شایع حین آنالیز در تستهای انعقادی:1- دستورالعمل کاری نامناسب تست انعقادی2- اپراتور فنی کمتجربه یا بیتجربه3- معرف فاسد و تاریخ گذشته 4- حرارت و زمان نامناسب انکوباسیون5- ابرزار حجمی نامناسب6- عدم استفاده از کنترل پلاسمای نرمال7- کرنومتر غیرکالیبر و نامناسب
اسلاید 16: 161- دستورالعمل کاری نامناسب تست انعقادیاستفاده از بروشور و دستورالعمل کاری یک شرکت سازنده به جای شرکت سازنده دیگرعدم رعایت دقیق زمانهای انکوباسیون ثبت شده در بروشور کیت
اسلاید 17: 172- اپراتور فنی کمتجربه یا بیتجربهتکرارهای غیرضروری به دلیل عدم اعتماد به نفس اپراتور و نداشتن شرح حال از بیمار (مثل سابقه مصرف هپارین و یا وارفارین)سمپلینگ نامناسب یا استفاده از رقیقکننده نامناسبعدم تسلط به کار با کرنومتردید و روشنایی ناکافی جهت تایید نقطه تشکیل لخته در لوله تست
اسلاید 18: 183- معرف فاسد و تاریخ گذشتهبخشهای پایانی هر معرف آزمونهای انعقادی ممکن است دچار تخریب شودحمل ونقل و نگهداری نامناسب معرفها م
اسلاید 19: 193- معرف فاسد و تاریخ گذشتهبخشهای پایانی هر معرف آزمونهای انعقادی ممکن است دچار تخریب شودحمل ونقل و نگهداری نامناسب معرفها میتواند در باعث خطا در نتایج شوند
اسلاید 20: 204- دما و زمان نامناسب انکوباسیوندمای مناسب آزمونهای انعقادی 37 درجه با حداقل نوسان قابل قبول 1+/- درجه استبیش از 10 دقیقه انکوباسیون منجر به تخریب و کاهش فاکتورهای انعقادی 5 و 8 میشود افزایش کاذب aPTT
اسلاید 21: 215- ابرزار حجمی نامناسبسمپلر غیرکالیبر یا دارای دقت نامناسب مثل سمپلر 100 یا 200 لاندا با بایاس یا ضریب تغییرات بالای 6% باعث خطا در آزمونهای انعقادی میشود. نکات کاربردی:در روش دستی از لولههای 10 75 میلیمتری استفاده میشودوجود مواد پاک کننده و دترژنتها در لولههای شسته شده موجب تجزیه عوامل انعقادی و طولانی شدن آزمونها میشودلولههای آزمایش و معرف آزمونهای انعقادی نبایستی در کنار ظرف و یا بخار فرمالین قرار گیرند. فرمالین باعث غیرفعال شدن عوامل انعقادی میشود
اسلاید 22: 226- عدم استفاده از کنترل پلاسمای نرمالاین کنترلها بصورت تجاری یا پولد پلاسما قابل تهیه هستندجهت تهیه پلاسمای پولد نرمال بایستی حداقل از 6 نمونه پلاسمای طبیعی سیتراته استفاده کرد. این پلاسما در دمای 70- حداقل 28 روز پایدار است - این افراد نبایستی زنان باردار یا زنانی که قرصهای ضد بارداری مصرف میکنند باشند - این افراد نبایستی مبتلا به بیماریهای التهابی باشندکاربرد پلاسمای پولد نرمال در هر ردیف کاری الزامی است توصیه میشود به ازاء هر 20 آزمون یک کنترل پلاسمای نرمال بکار گرفته شودبه هنگام بکارگیری کنترلهای تجاری جدید بهتر است از دو سطح کنترل طبیعی و غیرطبیعی بصورت همزمان استفاده شود
اسلاید 23: 23نکات مهمضریب تغییرات مجاز برای آزمونهای انعقادی روتین 5% استبهتر است آزمونهای انعقادی بصورت دوتایی گذاشته شوند. نوسان بین دو نتیجه در آزمونهای دوتایی (Duplicate) تا 10% مجاز است نوسان بین دو نتیجه در آزمونهای دوتایی (Duplicate): - در افراد سالم بایستی در محدوده ± 0.5 ثانیه باشد - در افرادی که دارو (وارفارین) مصرف میکنند بایستی در محدوده ±1 ثانیه باشدبهترین رقیق کننده برای معرفهای لیوفلیزه آب دیونیزه عاری از فلزات سنگین است
اسلاید 24: 24منابع خطا پس از آنالیز در آزمونهای انعقادی:1- خطاهای ناشی از رونویسی نادرست - جابجایی در ثبت نتایج - ثبت نتایج کنترل به جای تست - عدم ثبت اکتیویتی2-تحویل جواب های ابنرمال بدون داشتن شرح حال داروئی 3-تحویل جواب بیماران سابقه دار بدون دلتا چک نتایج 4-آزمایش زمان پروترومبین به کاهش فاکتورهای 5و7و10 حساس است 24معمولا کاهش شمارش پلاکت روی نتایج زمان پروترومبین بی تاثیر است لذا تکرار تست زمان پروترومبین نرمال در افراد ترومبوسیتوپنی ضرورتی ندارد. 5- زمان خونگیری برای هپارین درمانی حدود 6 ساعت پس از تزریق هر دوز است.
اسلاید 25: 25منابع خطا در آزمون زمان سیلان (BT) و زمان انعقاد (CT)
اسلاید 26: 26منابع خطا در آزمون زمان سیلان (BT)ضربه غیر استاندارد لانست و در نهایت عمق کم یا زیاد شکاف میتواند موجب تغییر در نتایج شودعمق استاندارد شکاف 5/2 میلیمتر استخشک نشدن کامل الکل پیش از زدن لانست موجب افزایش کاذب BT میشوداستفاده از کرنومتر نامناسب و غیرکالیبر - توصیه میشود پیش از انجام BT، شمارش پلاکت بیمار انمجام گیرد در بیماران با شمارش کمتر از 50هزار، BT افزایش مییابد
اسلاید 27: 27منابع خطا در آزمون زمان انعقاد (CT)حرارت کمتر از 35 یا بیشتر از 45 درجهاستفاده از لوله پلاستیکی افزایش کاذب CT استفاده از لوله غیرهمولیز با قطر زیاد افزایش کاذب CT نکات مهم:زمانی که خون وارد لوله شیشهای میشود سنجش زمان شروع میشود و نه زمانی که وارد سرنگ میشودآزمون CT در کل یک آزمون غیرحساس و غیراختصاصی برای بیماریهای انعقادی است. این آزمون زمانی که سطح فاکتورهای انعقادی به کمتر از 2% برسد طولانی میشود.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.