مهارت برقراری ارتباط موثر

صفحه 1:
3 cree) روانشناس بالینی ۲۷ ب هداشت مانب اعتیاد 

صفحه 2:


صفحه 3:
9 Sy ‏اكت‎ ۱ بتوانند: ال ل سين ۰ اهمیت ارتباط را بفهمند ؟ ۰ انواع ارتباط را بدانند ؟ ۰ عناصر اصلی ارتباط درک نمایند ‎٩‏ ‎ao Cs a Le ae‏ رز بکارگیرند !! مسلماً تحقق این هدف در برخی از شرکت کنندگان باعث افزايش آكاهى » در بعضى موجب بهبود نكرش و دو ‎ee ne)‏ ا لم ا ل 

صفحه 4:
ا ل اس( چون : ارتباط از موّلفه های اصلی زف فنون برقراری ارتباط مور بهعنوان یکی از اصلی 3 ‎toe‏ رز 7 مى شوند ‎٠‏ 

صفحه 5:
Se eee ee rahe 3 4 هدف اصلی از برة اری ارتباط انقال پم است ۳ 3 eo ‏تلال درارتب‎ 0 ‏ک تفر بیامی و ع‎ 0 ‎OE 7‏ وا رع 

صفحه 6:
۱ Pee ed re eC OP Re ere eres ro Soe eS ee I ‏درارتباطاتى است كه مى تواند ابحاد كند.‎ 

صفحه 7:
ویز گیهای ار تباط ۰ ارتباط مور : - تنها وسیله ی انتقال اطلاعات بین افراه می باشد . PE ere) ‏ل‎ or | Prem ee) re 0) Bae ee FEL ‏ا‎ ‎ecw! Elio Ss wi, 4057 

صفحه 8:
ارتباط ناموثر: ee Be) Te ol ee oe Ap Sie aman arena ۳ ‏در طول زمان هی تواند اعتماد به نش‎ - ۱۳ ‏ول لم‎ Beer ea YO / da eee 2 ٠ ‏هش مى ذهد‎ 

صفحه 9:
‎did‏ را را ‎٠ ‏فرستنده : ارسال كننده اطلاعات‎ ١ ٠ ‎7 ‏؟- كيرنده : دريافت كننده اطلاعاة‎ ٠ ‏ل رز جريان مى يابد . ‎۰ ‏۰ ۵ معني : عه ای از مفاهیم شناختی و عاطة ‎ha re TS‏ در فتن انرا ارت ع فود ‎suse gopehda bigs‏ ‎BrP eat ee Fe‏ 5 ‏نقش دارند . 

صفحه 10:
عناصر اصلی ارتباط : ۱ هرنوع ارتباط شفاهی و کتبی دارای دو وجه کلام ل ل ‎fer‏ ‏4 re ore ‏که دربیم با ل‎ ‏اما جه فا زباني درارتباط لتقافى شامل : بلددى صنا» لعل‎ . ‏أم» مكث و ... است‎ ‏ارتباط کتبی شامل : : نوع خط ء رنكى جوهرء ث‎ pe Perro st » ‏شمی » حالت بدن‎ 000 a 0 ky ‏م ماح‎ ٠. ‏است‎ غیر کلامي در ارتباط کتبی شامل : رنگ کاغذ » زمینه کاغذ » اشکال در ‎a 0 es)‏ رت 

صفحه 11:
به عبارت دیکر : ال ‎POS Te ety‏ 0 ‎REN‏ ۱ 2-0 و ‎ey ey 0007 PCL ed‏ ‎erases‏ که ‎ree‏ ‏4 لا است كه برزبان مى یب ‎Ae eer)‏ ای 5 از ۳7 ‎jt‏ ‏ایند ارتباط اع يي موقعیتی ول عناصر غير غير ان ۳1 ‎eed Mobes a5 iia B15 13) a>‏ 0 TRIN res peers ۳ 7 #9 ‏لس وت‎ henna . ‏رانام برد‎ oe ‏يرأى يمان منظو رواحساسات خ‎ oft 0 1 ودع 2 دتقران راي تقال بام مود لوه ب كات اال 

صفحه 12:
0 Bt TO elt ba See را بعهده دارد حدود ۵۵درصد و کون ‎SOLS ed asm)‏ ل 

صفحه 13:
اجزای ارتباط: ‎ila‏ اما ویو توآن به اين صورت تعريف تمود ‎Roger‏ اینکه موضوع كفتكو جيستءخود مى تواند به | ‎Pore orn cee‏ ‎FTI eee ee ers‏ تسیز ‎PAM AI NST SEE TE‏ مى سو صحبت : نوع آغاز محاوره »يعنى اولين جملات واولين ‎١‏ ‎eH‏ رب 7 ال ‎٩ TR PR‏ 1 میس ‎eR a lg‏ ‎ ‎00002 PCR ee ‏بر شش‎ ۳ ‏۳۳ | بط ۳ ‎garies‏ و ی ۳ است که رن ولي 

صفحه 14:
اذامه احزاى ارتباط : زمان بندی ار تب : هر ارتباط زمان خاصی ‎eee‏ ‎emt as‏ همكان أن رارعايت مى " اس ‏0 ولى بر خى زمان + ‎Phere‏ 0 ان ان بندى » هم زمان برفرارى ارتباط » هم مدت آن وهم طول كلام در زمان هابى است كه فرد نفش كوينده رادرارتباط به عهده مى كيرد ‎٠‏ ‏و ‏ممع م ‎ere rg RP Ae‏ اعى از ديكرعواملى چگونگی جمع بندی وختم ارا و ‎eed orden wabed‏ ی ‎(a ees Cut sig BLS! Papen cle ‎ee See ‎ce Te) 

صفحه 15:
أدامه احزا ارشباط : ‎Rote‏ دای که ‎pF opie ie #8 Ee‏ ل و و ‏هنى صدا 0 هاى ی او ‏۳ 2 رها ‎aera RON Oe)‏ ‏تماس جشمى ‎ree‏ ‏تماس ‏ع اه ام هی رود اج 3 ‏تاد جهره ونوع حرکات ابرو ودهان نیز پبام هابی : ‏مخاطب سای وم ‎te‏ موا ‏سازند سای 6 ‎» ‏در / أرتباط ما کلام‎ ror) ‎teers‏ ی ‎Pre eas Be‏ دست هارانکشت هاءباهاوباقی اندام ‏های بدن برای انتقال پیام استفاده می نمایند . ۳ 

صفحه 16:
كوش دادن فعال : ‎ri9h'9 cy ۱‏ ا ۱ ع 0 اراد ور ‎A EI a‏ 1 ابن عمل غير ارا دادن فعاليتي انتخابي است که شامل در یافت وا ى 20027 دا ال 5 ت وس محر ‎oo‏ ‏7 ني دن بون طن الى تسم مى شود ان دوق عبار الو از کیفیت کمی با ازشنیدن | دان 3-6 رال ‎ww‏ ‎or 9‏ 7 رت 7 7 در( ادب ۱ ‎gels‏ دیلوت ۲ داي ان ادج بخسی بخسى از ذهن ۳ یرل ‎J‏ ‏زر 4 9 رل ادن زر ‎ION OSE‏ فوش شاد ۳ * اهداف كوش دادن فعال عبارتند از : کسب اطلاعات » لا ا ‎Meer ge Core Cel RRO‏ ‎erey)‏ و ی ديكران تا 

صفحه 17:
روش های موثر برای کوش دادن فعال: ‎-١‏ به فرد مقابل توجه كنيد: ‏۱ ‎ie)‏ رل ا لل ۱ ‎٠‏ _نشانه هاى غي ركلامى اورا به ثبيوه اى ظريف تكرار كني ‏کلماتی اورا به صحبت بیشتر درمورد موضوع تشویق ۲ و ۱ * ببينيد هرجيزى راجكونه مى كويد . 

صفحه 18:
ادامه روشها: ۲- سوّال کنید . به این ترتیب : لي ا ل ى كني . ‏اطلاعات راجمع كرده وسازمان مى كنيد‎ ٠ ۰ a TT eran ‎i‏ ردان رام راهى برای بررسی این است که آيا ب ‏درست است ‏0 ای ازور داهن نج را وید هس تکار مود ‎PERN :‏ چند کلمه آخر گوینده اورا بهادامه گفتار تشویق ‎«Ais (50‏ 

صفحه 19:
ادامه روشها : 1 3 ل ها ار اد اس Fe ‏ل‎ ied 005 نپرداختن به تخیل یا عدم اشتغال ذهنی بامسائل دیگر ‎١‏ +« عدم سلطه جوبی درمکالمه ۱ Tan ee roe tea دادن بازخورد پرسیدن سوّال های باز 

صفحه 20:
توصیه هایی برای کار آمدتر کردن ارنباط کلامی * ‎de CaS ae at ae‏ سب( لل ‎eR‏ ‏"۰ به شنونده نگاه کنید . ‎Oe Tee ee we ee Tae ‏قن وآهنى صداى خود رات‎ * Ce eS Sat ed ‏۱ 3 هنگام گوش دادن : ‏ی ‎۱ eT il fer ‏۰ گوش کنید واز قضاوت درباره آنچه که گوینده می گوید پرهیز کنید. ‎ 

صفحه 21:
Se ie eS موانع ار تباط موتر: 1 gon دران فس ۳ ‎ee eee)‏ که راه های ارت ومانع از برقراری ارتباط ‎reer‏ ۳ نوع پیام ها عبارتنداز : دستور دادن .هدایت کردن»ابلاغ کردن اخطارءتهديد» هشداردادن ee Tey توصیه »پیشنهادیار اه حل ارائه دادن ۱ ‎ee Rey od‏ ا ‎Pe‏ ‏ی 000 اسم روی هم گذاشتن»مسخره کردن و تحقیر کردن 

صفحه 22:
‎yb‏ ی ‎gran Pear PPC eve reper . ‏واحساساتش راابر از کند‎ 7 re iO eo ee ‏خير باسخ داد.‎ ‏* این پرسش ها به صورتی جمله بندی می شوند که طرف مقابل تشویق بعه صحبت 1 

صفحه 23:
واقعيت هابى راكه دريافت كرذه ‎ast‏ ‏مى كنيد . پ مثال : بس كفتى كه اول درست را ۳ Tred me) Fe ee rere oy کردی ولی قضیه از کنترل تو خارج بود . 

صفحه 24:
er) en eee) (Ord Te hers ae eS ee TC el eagey | ‏تا‎ rd ot TC ۰ مثال : به چه دلیل اصرار داری دعوت نویك | ی ‎ry re)‏ . برایم بیشتر توضیح بده که چرا می خواهی این درس را حذف کنی ؟ 

بنام آفريدگار زيبائيها مهارت برقراري ارتباط موثر محمودرضا هاشم ورزي روانشناس باليني M PHبهداشت روان و اعتیاد   ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ از شركت كنندگان در اين كارگاه انتظار مي رود درپايان كالس بتوانند: ‌ ارتباط را تعريف كنند ؟ اهميت ارتباط را بفهمند ؟ انواع ارتباط را بدانند ؟ عناصر اصلي ارتباط درك نمايند ؟ و مهمتر آنكه اجزاي ارتباط را در جريان زندگي روزمره بكارگيرند !! مسلمٌا تحقق اين هدف در برخي از شركت كنندگان باعث افزايش آگاهي ،در بعضي موجب بهبود نگرش و در تعدادي منجر به تغيير رفتار و كسب مهارت خواهدشد !! چون : ارتباط از مؤلفه هاي اصلي زندگي اجتماعي است . مهارت برقراري ارتباط مؤثر يكي از مهم ترين پيش بيني كننده هاي سالمت روابط بين فردي است . فنون برقراري ارتباط مؤثر به عنوان يكي از اصلي ترين قسمت هاي آموزش مهارتهاي زندگي در نظر گرفته مي شوند .      ‏ برقراري ارتباط اولين ضرورت يك زندگي اجتماعي است. عده اي انسان راحيواني اجتماعي مي دانند . بنابراين شايد يكي از برتري هاي انسان برسايرجانداران ،تنوع گستره وسيع درارتباطاتي است كه مي تواند ايجاد كند.  - ارتباط مؤثر : تنها وسيله ي انتقال اطالعات بين افراد مي باشد . تنها راه نشان دادن احساسات به ديگران است . بهترين راه تصحيح سوءتفاهم ها است . پيش شرط هرنوع آموزش مؤثر،ودرنتيجه الزمه رشد يك اجتماع است . - - ارتباط ناموثر : باعث ایجاد سوءتفاهم مي شود . منجر به نارضايتي،احساس تنهايي وتعارض درافرادخانواده وجامعه مي گردد . در طول زمان مي تواند اعتماد به نفس فرد رامختل كند واحساس درماندگي ودرنتيجه آسيب هاي رواني واجتماعي ايجاد نمايد . توانايي فرد براي مقابله بامشكالت زندگي را كاهش مي دهد .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ -1فرستنده :ارسال کننده اطالعات . -2گیرنده :دریافت کننده اطالعات . -3راه ارتباطی :مسیری که اطالعات برای انتقال در آن جریان می یابد . -4پیام :حاوی اطالعاتی است که باید منتقل گردد. -5معنی :مجموعه ای از مفاهیم شناختی و عاطفی است که ذهن افراد را تشکیل می دهد . پس معنی یک مفهوم بیرونی نیست ،یک مفهوم درونی است که در ذهن افراد جاری می شود و عوامل متعدد فردی مانند : فرهنگ ،تحصیالت ،تجربیات ،حاالت عاطفی و ...در آن نقش دارند .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ارتباط می تواند شفاهی باشد یا کتبی . هرنوع ارتباط شفاهی و کتبی دارای دو وجه کالمی و غیر کالمی است . جنبه کالمی در ارتباط شفاهی و کتبی : این جنبه دارای دو وجه می باشد :زبانی – فرا زبانی . جنبه زبانی در ارتباط شفاهی و کتبی شامل :کلمات و دستور زبانی است که در پیام بکار رفته است . اما جنبه فرا زبانی در ارتباط شفاهی شامل :بلندی صدا ،لحن ،لهجه ، سرعت کالم ،مکث و ...است . جنبه فرازبانی در ارتباط کتبی شامل :نوع خط ،رنگ جوهر ،شکل و اندازه حروف و ...است . غیر کالمی در ارتباط شفاهی شامل :نحوه ارتباط چشمی ،حالت بدن ، فاصله بین گیرنده و فرستنده ،حرکات و حاالت بدن ،حالت چهره و ... است . غیرکالمی در ارتباط کتبی شامل :رنگ کاغذ ،زمینه کاغذ ،اشکال در زمینه کاغذ ،طرح بیرونی کاغذ ،طرح روی جلد و ...است .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ارتباط وجوه مختلفي دارد .ارتباط متضمن دو عنصراصلي است .اين دو عنصر عبارتندازعناصر كالمي وعناصر غير كالمي ارتباط . عناصر كالمي ارتباط شامل آن وجهي از ارتباط هستندكه اختصاصٌا به محتواي كالمي وفرايند بيان كالمي مربوط مي گردد . منظور از محتواي كالم ،آن چيزي است كه برزبان مي آوريم .براي مثال جذاب بودن محتواي كالم،تهديدآميز نبودن آن،شوربرانگيز بودن موضوع صحبت،غم افزا نبودن ونظاير آن با تسهيل ارتباط مي گردد .توجه به ابعاد فرهنگي وحتي خرده فرهنگي درمحتواي كالم يكي ازمهم ترين عوامل درافزايش كارآمدي ارتباط مي باشد . فرايند برقراري ارتباط كالمي شامل چگونگي شروع صحبت،نحوه جمله بندي ،مالحظات موقعيتي،وباالخره چگونگي جمع بندي وختم ارتباط مي باشد . عناصر غير كالمي ارتباط شامل آن وجهي ازارتباط هستند كه اختصاصا به جنبه هايي غير تن ازمحتواي كالمي وفرايند بيان كالمي مربوط مي گردند .دراين مقوله مي توان صدا،آهنگ صدا،تماس چشمي،حاالت چهره اي،ژست ها،حاالت بدني وگوش دادن رانام برد . برخي افراد براي بيان منظورواحساسات خود فقط ازكلمات استفاده مي كنند درحالي كه ديگران براي انتقال پيام خود،عالوه بركلمات ازحاالت چهرهاي وحركات بدني يعني آنچه كه عناصر غيركالمي ارتباط مي ناميم نيزاستفاده مي كنند .  در ارتباط بخش غیر کالمی بیش از نیمی از انتقال معنی را بعهده دارد حدود 55درصد و گوش دادن فعال حدود 38درصد ( فرازبانی درارتباط کالمی ) جنبه زبانی در فرایند ارتباط کمتر از 10درصد است .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ عناصر كالمي وغيركالمي ارتباط هركدام اجزاي خودرادارند .اين اجزا را مي توان به اين صورت تعريف نمود : محتواي كالم :اينكه موضوع گفتگو چيست،خود مي تواند به ادامه ارتباط يا قطع آن منجر گردد. توجه به ابعاد فرهنگي وخرده فرهنگي :هنگامي كه گوينده وشنونده به ويژگي هاي فرهنگي وحتي خرده فرهنگي فردمقابل توجه نمي كنند،ارتباط قطع مي شود. چگونگي شروع صحبت :نوع آغاز محاوره ،يعني اولين جمالت واولين نشانه هاي غيركالمي برقراري ارتباط تعيين كننده تداوم ارتباط هستند . نحوه جمله بندي :چگونگي جمله بندي به اندازه خودمحتواي كالم داراي اهميت است . زمان بندي ارتباط كالمي :هر ارتباط زمان خاصي دارد .برخي ازاين زمان بندي هاعمومي وكلي هستندوتقريبا همگان آن رارعايت مي كنند .مثال كسي نيمه شب به ديگري تلفن نمي زند .ولي برخي زمان بندي ها رابه خوبي رعايت مي كنند .منظور اززمان بندي ،هم زمان برقراري ارتباط ،هم مدت آن وهم طول كالم در هريك از زمان هايي است كه فرد نقش گوينده رادرارتباط به عهده مي گيرد .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مالحظات موقعيتي :جايگاه اجتماعي افراد ،مكان ،وفضاي اجتماعي از ديگرعواملي هستند كه مي توانند به ارتباط مؤثر يا نامؤثر منجر گردند . نوع آغاز محاوره :يعني اولين جمالت واولين نشانه هاي غيركالمي برقراري ارتباط تعيين كننده تداوم ارتباط هستند . نحوه جمله بندي :چگونگي جمله بندي به اندازه خودمحتواي كالم داراي اهميت است . زمان بندي ارتباط كالمي :هر ارتباط زمان خاصي دارد .برخي ازاين زمان بندي هاعمومي وكلي هستندوتقريبا همگان آن رارعايت مي كنند .مثال كسي نيمه شب به ديگري تلفن نمي زند .ولي برخي زمان بندي ها رابه خوبي رعايت مي كنند .منظور اززمان بندي ،هم زمان برقراري ارتباط ،هم مدت آن وهم طول كالم در هريك از زمان هايي است كه فرد نقش گوينده رادرارتباط به عهده مي گيرد . مالحظات موقعيتي :جايگاه اجتماعي افراد ،مكان ،وفضاي اجتماعي از ديگرعواملي هستند كه مي توانند به ارتباط مؤثر يا نامؤثر منجر گردند . چگونگي جمع بندي وختم ارتباط :عالوه برآغاز كالم چگونگي ختم ارتباط وگفتگو نيز عاملي مهم دربرقراري ارتباط مؤثر است .مثال جمع بندي نهايي وخالصه كردن گفتگو راهي مؤثر براي ختم ارتباط است .  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تن صدا :افرادي كه دربرقراري ارتباط ماهر وكارامد هستندبه كشش هاي آوايي كالم خوددر طول محاوره توجه دارند . آهنگ صدا :عالوه بركشش هاي آوايي ريتم وآهنگ كالم نيزبه مؤثر واقه شدن ارتباط كمك مي كند .به سبك كالم افرادي كه از موقعيت اجتماعي برخوردارند توجه كنيد . تماس چشمي :به خاطر داشته باشيد كه ارتباط تنها گفتن وشنيدن نيست تماس چشمي ابزاري خوب جهت انتقال پيام هاي ظريف اجتماعي حفظ توجه مخاطب وانتقال عاطفه است . حاالت چهره اي :چهره ونوع حركات ابرو ودهان نيز پيام هايي به سمت مخاطب مي فرستند كه ارتباط را تسهيل كرده ويا بامانع مواجه مي سازند .حاالت چهره به شدت به فرهنگ وابسته اند . ژست ها :افرادي كه دربرقراري ارتباط ماهر هستندبه كالم ، چشم،وحاالت چهره اكتفا نكرده واز دست ها،انگشت ها،پاهاوباقي اندام هاي بدن براي انتقال پيام استفاده مي نمايند . حاالت بدني :سبك نشستن،ايستادن،وراه رفتن يك فردنيز به طور خودكارپيام هايي به مخاطب منتقل مي سازند .  شنيدن وگوش دادن دو مقوله متفاوت هستند . شنيدن عامل ادراك اصوات مي باشد .اين عمل غير ارادي بوده وفقط به دريافت محرك هاي شنيداري اطالق مي گردد . گوش دادن فعاليتي انتخابي است كه شامل دريافت وتفسير محرك هاي شنيداري مي باشد اين عمل رمز گرداني اصوات به معاني رانيز دربردارد. گوش دادن به دوطبقه اصلي تقسيم مي شود .اين دوطبقه عبارتند ازگوش دادن نافعال وگوش دادن فعال . گوش دادن نافعال از نظر كيفيت كمي باالتر ازشنيدن است وزماني رخ مي دهد كه گيرنده پيام ،انگيزه زيادي براي گوش دادن دقيق ندارد وگوش دادن به موسيقي ،تلويزيون،گوش دادن از روي ادب ،نمونه هاي ازگوش دادن نافعال هستند .ازآنجا كه درگوش دادن نافعال تنها بخشي از ذهن ما درگير توجه كردن مي باشد لذا هنگام گوش دادن به ديگران ،احتمال پرت شدن حواس وجود دارد. بهترين راه براي حل اين مشكل ،گوش دادن فعال يعني گوش دادن هدفمند مي باشد بنابراين گوش دادن فعال رامي توان گوش دادن هدفمندمعرفي كرد . اهداف گوش دادن فعال عبارتند از : كسب اطالعات ،گرفتن راهنمايي ،درك راهنمايي ،درك ديگران ،حل مشكالت ،فهميدن احساسات ديگران ،حمايت عاطفي ديگران  -1به فرد مقابل توجه كنيد: به فرد مقابل نگاه كنيد . نشان دهيد كه به حرف هاي او عالقه مند هستيد . كمي به طرف اومتمايل شويد . نشانه هاي غيركالمي اورا به شيوه اي ظريف تكراركنيد .با گفتن كلماتي اورا به صحبت بيشتر درمورد موضوع تشويق كنيد . سعي كنيد آنچه راكه گفته نمي شود را بشنويد . ببينيد هرچيزي راچگونه مي گويد . كمتر صحبت كنيد .  -2سؤال كنيد . به اين ترتيب : به فرد مقابل نشان مي دهيد كه گوش مي كنيد . اطالعات راجمع كرده وسازمان دهي مي كنيد . -3مطالب را بازخورد داده ،نموده وخالصه نماييدتوجه كنيد كه : بازخورددادن راهي براي بررسي اين است كه آيا برداشت شما درست است يا خير . براي بازخورد دادن ،آنچه راكه گوينده گفته است تكرار نموده يا بازگو نماييد . گاهي تكرار چندكلمه آخر گوينده اورا بهادامه گفتار تشويق مي كند .  ‏ - براي گوش دادن فعال ،شنونده بايد پيام هاي مختلف راشنيده ،معاني رادرك كرده وسپس باارائه بازخورد مطمئن گردد كه برداشت وي صحيح بوده است . چند نمونه از خصوصيات گوش دادن فعال : اختصاص زمان بيشتر به گوش دادن بجاي صحبت كردن عدم تكميل جمالت ديگران عدم پاسخ سؤال بايك سؤال ديگر آگاه بودن از سوگيري ها نپرداختن به تخيل يا عدم اشتغال ذهني بامسائل ديگر عدم سلطه جويي درمكالمه تعيين پاسخ هاپس ازاتمام صحبت هاي فرد مقابل دادن بازخورد پرسيدن سؤال هاي باز  هنگام صحبت كردن : مطمئن شويد كه شنونده فرصت سؤال كردن يا اظهار نظر كردن رادارد . سعي كنيد خودرا جاي شنونده قرار دهيد واحساسات اورا درنظر بگيريد . آنچه رامي خواهيد بگوييد ،واضح بيان كنيد . به شنونده نگاه كنيد . مطمئن شويد كه انچه مي گوييد با تن صدا وزبان بدني شما هماهنگي دارد . تن وآهنگ صداي خود راتغيير دهيد . مبهم صحبت نكرده وبابيان جزئيات زياد موضوع راپيچيده نكنيد . ازديدن عالئم آشفتگي درشنونده غفلت نكنيد . هنگام گوش دادن : سؤال بپرسيد تاكامال متوجه شويد كه موضوع چيست . موضوعات راآن طوري كه فهميده ايد خالصه كنيد . گوش كنيد واز قضاوت درباره آنچه كه گوينده مي گويد پرهيز كنيد .  ‏ ‏ .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 تا كنون درباره چيزهايي صحبت كرده ايم كه مي توانند موجب برقراري ارتباط مؤثر شوند . دراين قسمت توجه شما رابه موانعي جلب مي كنيم كه راه هاي ارتباط رابسته ومانع از برقراري ارتباط مؤثر مي شوند . اين نوع پيام ها عبارتنداز : دستور دادن ،هدايت كردن،ابالغ كردن اخطار،تهديد،هشداردادن موعظه ،نصيحت توصيه ،پيشنهادياراه حل ارائه دادن وادارسازي از طريق استدالل،سخنراني يابحث كردن قضاوت كردن،انتقاد كردن،مخالفت كردن ومقصرشمردن ديگري تحسين،تاييد،موافقت،ارزشيابي مثبت اسم روي هم گذاشتن،مسخره كردن و تحقيركردن  ‏ ‏ با استفاده از پرسش هاي باز فردمقابل راتشويق كنيدكه با شما صحبت كرده واحساساتش راابراز كند . تعريف :پرسش هاي باز رانمي توان با بله يا خير پاسخ داد. اين پرسش ها به صورتي جمله بندي مي شوند كه طرف مقابل تشويق بعه صحبت كردن شود .  خالصه سازي يعني اينكه دريك جمله همه واقعيت هايي راكه دريافت كرده ايد خالصه مي كنيد . مثال :پس گفتي كه اول درست را مي خواني وبعد اتاق رامرتب مي كني . داري به من مي گويي كه نهايت سعي ات را كردي ولي قضيه ازكنترل تو خارج بود .  پرسش ها وعبارات خنثي به دليل خنثي بودن ،فرد مقابل راتشويق مي كند،برخي قسمت هاي موضوع را مفصل تر توضيح دهد . مثال :به چه دليل اصرار داري دعوت نويد را قبول كنم ،درحالي كه براي بقيه چنين اصراري نمي كردي ؟ .برايم بيشتر توضيح بده كه چرا می خواهی اين درس را حذف كني ؟