صفحه 1:
doe م
صفحه 2:
مهارت حل مسئله
صفحه 3:
هدف nails
آشنا كردن و توانمندسازي افراد در زمينهي
مهارت حل مسئله
اهداف ویژه
* آشنا کردن افراد با مفاهیم پایه در حل مسئله
pie Wo Seren Ue CYS BOIS: Nes eve
صفحه 4:
TES Ree She SESS eee) رك
از خانواده مستقل شود و ازدواج كند ولي اكر بخواهد
IRENE iy ا Fee PUT
در صورتي كه زودتر براي ازدواجشان فكري نكند»
بايد از هم جدا شوند. اما اكر بابك ازدواج بكند بايد
ترا یل ا له
حالت دیگر قادر به ادامه تحصیل نخواهد بود.
صفحه 5:
به نظر شما احساس بابک چیست؟
صفحه 6:
RANE Parcs eer pcs Pow oy air ean ea
که توسط خود فرد هدایت میشود و فرد سعی میکند
با كم آن راهحلهاى مؤثر يا ساز كارانهاى براى
مسایل زندگی روزمره خویش پیدا کند. به اين ترتیب
0 reer Caner] pC mee | camedng Co
Rue) pee ne.)
صفحه 7:
1۱ ow ل ee CoE
فردی به حل مسئله میپردازد. نوعی مقابله انجام
I SL el Te eh eee ete
زمانى مقابله مؤثر است كه مسئله حل شود و البته
مسئله به گونهای حل شود که حداکثر نتایج» مثبت
بهدست آمده و حداقل عواقب منفى به بار آيد.
صفحه 8:
مقابلهی مسئلهمدار و مقابلهی هیجانمدار
۱
ا ل م
است.
] ا ل اا ات ل
0300 pen ore eee BPE ene]
صفحه 9:
| her mers area re]
EN ee Ee oe ا nC arc)
مسئله)
برنامهریزی (مثل فکر کردن در مورد این که چگونه میتوان با مسئله
et eee ee Sa ee eee لت
برای مقابله صورت گیرند)
تلاش در جهت یافتن منابع حمایت اجتماعی که میتوانند عملا موثر
Ramee re a emcne sae oce Rr eT)
در مورد آنچه که باید در جهت حل مسئله صورت گیرد)
در يى حمايت اجتماعى عاطفى برامدن (حس دلسوزى و حمايت
عاطفى كسى را بهدست آوردن)
صفحه 10:
يناه بردن به مذهب (افزايش فعاليت و رفتارهاى مذهبى)
|
Lo] ROE EN Ande ree wd) ا ل MOREL رت
کردن و مسئله را از جنبههای مثبت و سازندهی آن دیدن)
Crores ate erent by]q |
۳ ۹0
Serie ron peers eer a eon le Beene sey
العام مى ذهد رن در PAA cgeed nyc ean ones
(eS yer towarg cg
های مقابلهای فرد بتوانند موّثر واقع شوند)
صفحه 11:
۱
كه فرد تجربه مى كند و تمايل به تخليه اين هيجانات)
(OL MPI Da Soe SOP pe) S|
Re LTS ECON م
UE ES Seed Reber aD OTe) cea eee cee)
موضوعات ديكر) 7
00 ا CaN Coe Decale S I OCS]
تسلیم شدن و به دنبال هدفی که مسئله آفریده است نرفتن)
مصرف الكل و مواد مخدر (استفاده از الكل و مواد مخدر يا دارو به
| DONT bene pyre fees
CEST ENS La Re ace fet a
تسلیم شدن. دست از تلاش کشیدن و پذیرش شرایط (مثلا
Fe Pcl mar rom irene peepee mone Peel Rue pee)
است)
صفحه 12:
Ve Ey) ا
۱ me BTEC IeLETy
مسئله نمى شوند بلكه آسيبهاى اجتماعى و روانى نيز
۱ Me CSS RSCSS PEN Cae H
ساز گارانه منجر به کاهش موقت استرس و ناراحتی
ناشی از رویارویی با شرایط بغرنج میشوند ولی در
هر حال چون هیجانمدار هستند با عث تسکین فرد
مى شوند اما اقدامى عملى در جهت حل مسئله نيستند
eer Pr ا ال CoE)
صفحه 13:
بهمنظور اتخاذ یک مقابلهی مسئلهمدار سازنده
(بهجای مقابله هیجانمدار غیر موّثر) فرد باید
متوجه شود مسئلهاى بهوجود آمده است و وجود مسئله را
انکار نکند.
آنچه را که اتفاق افتاده است به شکل یک مسئله ببیند و
ل
توجه داشته باشد که حل مسئله برای سلامت روانی و رفاه
اجتماعی او حایز اهمیت است.
۱ Finger Eo)
ur) ened Con ا
بداند که حل مسئله نیاز به زمان و تلاش دارد و مایل باشد
Co Hl pee cme Py ERO TY 0 9[
صفحه 14:
چهار مرحله است:
Se ele Dee Reid
تولید وخلق راهحلهای متعدد
ارزيابى سود و زيان يا بررسى معايب و محاسن هر
d> ol,
به کار گیری راهحل و ارزیابی و بازنگری آن
صفحه 15:
تعریف و فرمولبندي مسئله
* مشکل بابك چیست؟
صفحه 16:
صفحه 17:
تولید وخلق رامحلهاي متعدد
روش بارش ذهني:
جه رامحل هايي براي مسئلدي بابك ييشنهاد ميكنيد؟
صفحه 18:
ارزيابي سود و زيان يا معايب و محاسن
9
٠ استفاده از بركدي ارزيابي راه حلها
صفحه 19:
بمكاركيري راهحل و ارزيابي و بازنكري آن
٠ بابك جه اقداماتي انجام دهد؟
٠ جكونه با موانع مقابله كند؟
صفحه 20:
حل مستلهي ماهرانه» مستلزم عبور گاءبهگام
از اين مراحل است
بسم اهلل الرحمن الرحيم
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
1
مهارت حل مسئله
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
2
هدف كلي:
آشنا كردن و توانمندسازي افراد در زمينهي
مهارت حل مسئله
اهداف ويژه
• آشنا كر,دن افر,اد با مفاهيم پايه در ,حل مسئله
• توانمندساز,ي افراد در ز,مينه مهارت حل مسئله
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
3
بابك سال چهارم رشته پز,شكي است .وي دوست دارد
از خانواده مستقل شود و ازدواج كند ولي اگر بخواهد
مستقل شود بايد كاركند واخير,اً نامزدش بهاو گفته است
در صورتي كه زودتر براي ازدواجشان فكري نكند،
بايد از هم جدا شوند .اما اگر بابك ازدواج بكند بايد
كاركند چون ميخواهد از خانواده مستقل شود و دراين
حالت ديگر قادر به ادامه تحصيل نخواهد بود.
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
4
به نظر شما احساس بابك چيست؟
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
5
"حل مسئله" عبارت است از فرايند شناختي -رفتاري ای
كه توسط خود فرد هدايت ميشود و فرد سعي ميكند
با كمك آن راهحلهاي مؤثر يا سازگارانهاي براي
مسايل زندگي روزمره خويش پيدا كند .به اين ترتيب
حل مسئله يك فرايند آگاهانه ،منطقي ،تالش بر و
هدفمند است.
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
6
• راه حل مسئله ،يك "پاسخ مقابلهاي" است .وقتي
فردي به حل مسئله ميپردازد ،نوعي مقابله انجام
ميدهد .مقابلهي فرد ميتواند مؤثر يا نامؤثر باشد.
زماني مقابله مؤثر است كه مسئله حل شود و البته
مسئله بهگونهاي حل شود كه حداكثر نتايج ،مثبت
بهدست آمده و حداقل عواقب منفي بهبار آيد.
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
7
مقابلهي مسئلهمدار و مقابلهي هيجانمدار
• هدف مقابلهي مسFئلهمدار ،تغييFر شرايFط اسFترسآفرين
در جهFFت بهبود وضعيFFت و كاهFFش فشار و حFFل مسFFئله
است.
• هدف مقابلهي هيجانمدار ،مديريFFFFFت هيجانهاي
ايجادشده در اثر موقعيت استرسآفرين است.
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
8
انواع مقابلههاي مسئلهمدار و هيجانمدار
•
•
•
•
مقابلههاي فعال (مثل اقدام عملي يا تالش در جهت برطرف نمودن
مسئله)
برنامهريزي (مثل فكر كردن در مورد اين كه چگونه ميتوان با مسئله
يا مشكل روبرو شد يا برنامه ريزي در مورد اقدامات فعاالنهاي كه بايد
براي مقابله صورت گيرند)
تالش در جهت يافتن منابع حمايت اجتماعي كه ميتوانند عمالً مؤثر
واقع شوند (مثالً كمك گرفتن ،كسب اطالعات ،يا نظر مشورتي گرفتن
در مورد آنچه كه بايد در جهت حل مسئله صورت گيرد)
در پي حمايت اجتماعي عاطفي برآمدن (حس دلسوزي و حمايت
عاطفي كسي را بهدست آوردن)
9
•
•
•
•
پناه بردن به مذهب (افزايش فعاليت و رفتارهاي مذهبي)
تفسير مجدد مسئله به سبكي مثبت و آن را به عنوان فرصتي براي
رشد و بلوغ اجتماعي ديدن (از موقعيت نهايت استفاده را براي رشد
كردن و مسئله را از جنبههاي مثبت و سازندهي آن ديدن)
بازداري مقابله ( مقابلهي منفعالنه بهصورت عقبنشيني و دست از
تالش برداشتن تا زماني كه شرايط به شكلي در آيد كه راهبرد كنار
گذاشتن ساير فعاليتها (توجه نكردن به ساير فعاليتهايي كه فرد
انجام ميدهد تا به اين ترتيب بتواند با تمام قوا و با تمركز كامل به
حل مسئله بپردازد)
هاي مقابلهاي فرد بتوانند مؤثر واقع شوند)
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
10
•
•
•
•
•
•
•
تمركز بر تخليه احساسات (توجه زياد به ناراحتي و فشار رواني اي
كه فرد تجربه ميكند و تمايل به تخليه اين هيجانات)
انكار (تالش براي ناديده گرفتن رويداد مسئلهآفرين)
پرت كردن حواس خويش (فكر نكردن به هر آنچه كه يادآور
مسئله است مثآل خيالپردازي ،خوابيدن يا سرگرم كردن خود با
موضوعات ديگر)
انجام رفتارهايي غير از حل مسئله (مثالً دست از تالش كشيدن،
تسليم شدن و به دنبال هدفي كه مسئله آفريده است نرفتن)
مصرف الكل و مواد مخدر (استفاده از الكل و مواد مخدر يا دارو به
عنوان راهي براي فراموش كردن مسئله)
شوخي (مسئله را به شوخي گرفتن يا طنز پردازي در مورد آن)
تسليم شدن ،دست از تالش كشيدن و پذيرش شرايط (مثالً
پذيرفتن اين واقعيت كه استرس اتفاق افتادهاست و مسئله واقعي
است)
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
11
مقابلههاي هيجانمدار سازگارانه و ناسازگارانه
• مقابلههاي هيجانمدار ناسازگارانه نهتنها منجر به حل
مسئله نميشوند بلكه آسيبهاي اجتماعي و رواني نيز
بهدنبال ميآورند ،درحاليكه مقابلههاي هيجانمدار
سازگارانه منجر به كاهش موقت استرس و ناراحتي
ناشي از رويارويي با شرايط بغرنج ميشوند ولي در
هر حال چون هيجانمدار هستند با عث تسكين فرد
ميشوند اما اقدامي عملي در جهت حل مسئله نيستند
و در نيتجه مسئله را حل نميكنند.
12
بهمنظور اتخاذ يك مقابلهي مسئلهمدار سازنده
(بهجاي مقابله هيجانمدار غير مؤثر) فرد بايد
•
•
•
•
•
متوجFه شود مسFئلهاي بهوجود آمدهاسFت و وجود مسFئله را
انكار نكند.
آنچFه را كFه اتفاق افتاده اسFت بFه شكFل يFك مسFئله ببينFد و
نه به عنوان يك مشكل غامض يا الينحل.
توجFه داشتFه باشFد كFه حFل مسFئله براي سFالمت روانFي و رفاه
اجتماعي او حايز اهميت است.
بFه ايFن باور رسFيده باشFد كFه خودش قادر بFه حFل مسFئله
است و مسئله نيز قابل حل شدن است.
بدانFد كFه حFل مسFئله نياز بFه زمان و تالش دارد و مايFل باشFد
وقت يازمان كافي را به حل مسئله اختصاص بدهد.
13
مقابلهي مسئلهمدار مستلزم عبور از
چهار مرحله است:
.1
.2
.3
.4
تعريف و فرمولبندي مسئله
توليد وخلق راهحلهاي متعدد
ارزيابي سود و زيان يا بررسی معايب و محاسن هر
راه حل
بهكارگيري راهحل و ارزيابي و بازنگري آن
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
14
تعريف و فرمولبندي مسئله
• مشكل بابك چيست؟
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
15
تعريف واضح مسئله
• چطور...................................................
• يعني....................................................
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
16
توليد وخلق راهحلهاي متعدد
ر,وش بار,ش ذهني:
چه راهحل هايي بر,اي مسئلهي بابك پيشنهاد ميكنيد؟
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
17
ارزيابي سود و زيان يا معايب و محاسن
هر راه حل
• استفاده از برگهي ارزيابي راه حلها
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
18
بهكارگيري راهحل و ارزيابي و بازنگري آن
• بابك چه اقداماتي انجام دهد؟
• چگونه با موانع مقابله كند؟
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
19
حل مسئلهي ماهرانه ،مستلزم عبور گامبهگام
از اين مراحل است
دكتر الدن فتي -مهرداد کاظم زاده عطوفی
20