صفحه 1:
صفحه 2:
رین
Shs ae 5
صفحه 3:
ay 33290 الور و90
Boo?
صفحه 4:
=
"این روز با
نولاوز دز دوره اسلاعل:
صفحه 5:
الأزابى جني توروزی 3 ۳
۱۳-۳
۱۳۷۶ وز se. 5
صفحه 6:
٩ ۳ 35
ee aS ی را 108
معا | ee? ع
دابع برد بسانم با ۱۳ pee) &
توت 1
صفحه 7:
صفحه 8:
صفحه 9:
صفحه 10:
صفحه 11:
صفحه 12:
صفحه 13:
صفحه 14:
صفحه 15:
بسم اهلل الرحمن الرحیم
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
معاونت اسناد ملی
اداره کل اطالع رسانی و ارتباطات
گروه ارتباطات آرشیوی
اسفند 1386
نوروز در افسانهها:
نوروز
بيشتر روايات اسطورهاي -افسانهاي ايران ،دوره پيشدادي را زمان پيدايي ن$$وروز و
جمشيد ،چهارمين پادشاه پيشدادي را بنيان گذار نوروز به شمار آوردهان$$د .پيون$$د
نوروز با جمشيد ،از سويي به كهن سال بودن نوروز ،و از سوي ديگر به محب$$وبیت
جمشيد ،اشاره دارد.
پيشينهی تاريخي نوروز:
از پيشينه و خاستگاه تاريخي نوروز و آئينهاي آن ،آگاهي دقيقي در دست نيس$$ت.
بي ترديد نوروز و جشنهاي نوروزي ،آئينی كهنسال مربوط ب$$ه پديده نوگش$$تگي
سال و دگرگوني طبيعت از حالتي به حالت ديگر در ميان اق$$وام مختل$$ف جهان و
بوميان ايران ،پيش از آمدن آرياييها به اين سرزمين بوده است.
در اوستا كتاب ديني زرتشتيان به نوروز و آئينهاي نوروزي اشارهاي نشده اس$$ت.
ولی در نوشتههاي پهلوي و مانوي از نوروز جشن اول سال نو بسيار س$$خن رفت$$ه
است .در كتاب دينكود كه دانشنامه دين مزديسني و به زبـان پهلوي و نوشتهاي از
سده سوم هجري است از نوروز به عنوان جشنهاي كهن ايران ياد شده است.
نوروز در دوره هخامنشي:
شروع نوروز و برپايي آئين نورزي نزد هخامنشيان به سبب كاربرد گاه ش$$مارهاي
چند گانه مورد اختالف اس$$ت .ب$$رخي از محقق$$ان ن$$وروز را در آغ$$از پادش$$اهي
داريوش در اول تابستان و بعضی در اواخر پادش$$اهي او در اول بهار دانس$$تهاند.
سنگ نگارههاي تخت جمشيد كه نمايندگان اقوام و ملل سرزمينهاي مختلف را در
حال حمل هدايا نشان ميدهد نمايانگر برگزاري چنين آئيني در جشن ن$$ورزي در
دوره هخامنشي است.
نوروز در دوره اشكاني و ساساني:
در زمان اشكانيان و ساسانيان نوروز را بنا به سنتهاي فرهنگي رايج در آغاز سال
نو جشن ميگرفتند .در دوره ساساني نوروز را در چند (شش تا سي) روز جشن
ميگرفتند و نوروز را به «نوروز عامه» و «نوروز خاصه» تقسيم ميكردند .نوروز
عامه يا نوروز كوچك پنج روز بود كه از اول فروردين شروع می شد و نوروز
خاصه از شش فروردين يا خرداد «روز» بود كه آن را جشن بزرگ نيز ميناميدند.
شاه ،نوروز بزرگ را براي خود و رازداران و همدمان خويش ويژگي مي داد و در
اين روز با آنان به رامشگري و سرخوشي مي پرداخت.
نوروز در دوره اسالمي:
با ورود اسالم به ایران ،حكومتهاي محلي در دوره عباسيان و پس از عباس$$يان ب$$ه
ويژه سامانيان در خراسان بزرگ و آل بویه در ايران جنوبي و عراق ،برای زن$$ده و
پويا نگه داشتن نوروز و آئين هاي ن$$وروزي نقش بس$$يار مهمي داش$$تند .در دوره
سلجوقيان به گردش ماه ها در سال پایان داده شد و نوروز به ط$$ور ث$$ابت در اول
بهار نجومي يعني نخستين روز ماه فروردين قرار گرفت.
در دوره صفوي جشن و آئين هاي نوروزي با برخي از آئين ها و آداب اس$$$المي
درآميخت و رنگ تازه و مفهوم ديني گرفت.
عالمه محمد باقر مجلسي به نقل از امام موسي بن جعفر(ع) آورده است :خداون!!د در
نوروز آفتاب را برتاباند و بادها را فرمان داد تا بوزند و ابرها راگفت كه ببارن$$د ت$$ا
گ$$$ل و گياه روي زمين بروين$$$د .در اين روز اب$$$راهيم(س) بتها را شكس$$$ت و
پيامبر(ص) علي(ع) را در غدير خم به جانشيني خود و به عنوان خليفه مس$$لمانان
برگزيد و به امتش معرفي كرد.
امروز پس از گذشت قرنها؛ نوروز همچنان در ايران و آن دسته از كشورهاي متأثر
از فرهنگ ايراني -آسياي ميانه ،قفقاز ،افغانستان ،هند و پاكستان ،عراق ،تركيه و
برخي كشورهاي عربي -پا بر جا است .این سنت اصیل ای$$رانی با رن$$گ و ب$$وی
اسالمی ،روزی فرخنده و خجسته ،مقدس و الهی به شمار می رود.
منبع :بلوكباشي ،علي ،نوزایی جشن نوروزي آفرينش؛ تهران :دفتر پ$$$ژوهش هاي
فرهنگي -1380صص 13-33
براي اطالع بيشر ر.ك :
بهار ،مرداد جستاري چند در فرهنگ ايران ،تهران فكر روز 1374
بيروني ،ابوريحان ؛ آثار الباقيه عن القرون الخاليه ،ب$$ه کوشش زاخ$$ائو ،آلمان:
اليپزيك 1923
عزيزي ،حشمت ا ، ...نوروز در نزد ايرانيان ،نشريه اصالح و تربيت شماره 109
فردوسي ،ابوالقاسم؛ شاهنامه ،تهران :بروخيم1314 ،
كريستين سن ،آرتور ،ايران درزمان ساسانيان ،ترجمه رشيد ياسمي ،تهران :دنياي
كتاب؛ 1370
فهرست اسناد
-1تلگراف تبریک عید از طرف نایب السلطنه امیر کبیر به حاجی آقا محمد .
-2دعاگوئی انجمن ناصری زرتشتیان کرمان به مظفرالدین شاه به مناسبت فرا رسیدن
بهار.
-3پیام تبریک انجمن ناصری کرمان به وزارت داخله به مناسبت عید نوروز.
-4درخواست تعیین وقت از ریاست وزراء (احمد قوام) برای تبریک سال نو.
-5اعالم ایام تعطیل رسمی مدارس در عید نوروز از طرف اداره کل معارف.
-6درخواست پرداخت مبالغی پول برای برگزاری مراسم دید و بازدید عید به کارکنان
دولت.
-7گزارش اداره فرهنگ شهرستان جهرم درخصوص برگزاری جشن چهارشنبه سوری
توسط دانش آموزان.
-8گزارشی در مورد ضیافت سفیر ایران در پاکستان به مناسبت عید نوروز.
تلگراف تبریک عید از طرف نایب السلطنه امیر کبیر به حاجی آقا محمد.
تاریخ سند1296 :ق.
شماره سند295001592 :
دعاگوئی انجمن زرتشتیان کرمان به مظفرالدین شاه به مناسبت فرا رسیدن بهار
تاریخ سند1323 :ق.
شماره سند295000564 :
پیام تبریک انجمن ناصری کرمان به وزارت داخله به مناسبت عید نوروز.
تاریخ سند1281 :ش.
شماره سند293006056 :
درخواست تعیین وقت از ریاست وزراء(احمد قوام) برای تبریک سال نو.
تاریخ سند1300 :ش.
شماره سند290007048 :
اعالم ایام تعطیلی رسمی مدارس در عید نوروز از طرف اداره کل معارف.
شماره سند297025382 :
تاریخ سند1310 :ش.
درخواست پرداخت مبالغی پول برای برگزاری مراسم دید و بازدید عید به کارکنان
دولت.
تاریخ سند1323 :ش.
شماره سند297035517 :
گزارش اداره فرهنگ شهرستان جهرم درخصوص برگزاری جشن چهارشنبه سوری
توسط دانش آموزان.
تاریخ سند1334 :ش.
شماره سند297029247-1 :
شماره سند297029247-2 :
گزارشی در مورد ضیافت سفیر ایران در پاکستان به مناسبت عید نوروز.
تاریخ سند1336 :ش.
شماره سند297022683 :