صفحه 1:
v
صفحه 2:
صفحه 3:
تاریخ و جغرافیای همدان
صفحه 4:
صفحه 5:
نام همدان
”نام همدان براى اولين بار در سال ۱۰۰اق. م در کتیبه تیگلات پلیسر اول .شاه آشور به چشم می خورد
که آن را امدلنه یا همدلنا ذکر کرده است ولی در کتیبه های عهد هخامنشی آن را هگمتان ودر کتاب
هردوت یونلنی اکباتان می خوانیم .اسم اصلی این شهر هلنگ ماتلنا یا هاکاماتلنا بوده که معنی آن محل
اجتماع می باشد وبه واژه انجمن نزدیک است در تورات اخمشا نوشته شده که مرکب است از هاخای زندی
وثانای پللی که شعبه ای از زبان سانسکریت است وثلفا به معنی ستان فارسی است که مجل ومکان باشد
واخمثا رابه شهر دوستی ومحل دوستی ترجمه کرده لند » زیرا شاهان ایران در تابستان .دوستان خود ay Ly
این شور دعوت می کرحت اعتماه السلطته بر لین عقیده بود که اسم این شهر متا بوده چه هم معنی.
اتفاق و دان معنی ظرفیت را می رساند .یعنی مجمع متفقین
صفحه 6:
قدمت تاربخی شهر همدان
*موقعیت استان همدان از نظر اقلیمی و طبیعی که ن را جهت فعالیتهای کشاورزی و
دای ما رها ترا acl ی ی سل ترا رش رای
تمدنهای باستانی باشد .وجود تعداد قلبل ملاحظه ای از تبه های باستانی ماقبل تاریخ در
تقاط مختلف استان دلیل بر اثبات این مدعا است ls مطالعات و کاوشهای تیه کیان
نهاوند نشان میدهد که مردمان ساکن در استان در ۶ هزار سال پیش از فرهنگ و تمدن
نسبتا پیش رفته ای برخوردار بوده اند. قدیمیترین متون سنگ نوشته آشوری همدان را
تحت عنوان اکسا به معنی شهر تاسیان نام می برد و لین اسر نشان مدهد که بسنه
مدنیت مرکز استان حداقل به هزاره سوم قبل از میلاد باز میگردد.
صفحه 7:
تمدن در همدان
*انجام حفاریهای باستان شناسی در تپه های گودین و سگاوی نزدیک کنگاور و
نیز نوشیجان ملایر گوشه هلیی از فرهنگ وتمدن اقوام ماد را در لین زمان بر ما
one se | را
نگارش و اشکال اولیه سکه و نخستین مظاهر فرهنگ دینی و معماری ایرانی
اشاره نمود .براساس آنچه که هردوت مورخ یونلنی نگاشته است مادها در اواخر
قرن هشتم قم به رهبری شخصی به نام دیاکو توانستند به تشکل سیاسی
ونظامی دست يافته ونخستین دولت مقتدر فلات ایران را پایه گذاری کنند.
صفحه 8:
اقدامات دیاکو و حکومت مادها در همدان
*دیاکو شهر همدان رابه پایتختی برگزید وبدستور او استحکامات عظیمی شامل هفت حصار
gt در تو که هرکدام به رنگی خاص Gaye شده بود ساخته شد .دو حصار مرکزی یکی با
الواح سیمین ودیگری با الواح زرین پوشانیده شد وکاخها وخزاین درون حصار مرکزی برپا
گردید ومردم پیرامون لین حصار ها ی هفتگلنه منازل خود را برپا داشتند .اکثر محققین
علوم تاریح وباستان شناسی را عقیده برلن است که نبه هگمتلنه همدان برجا مانده همین
اسسکامات است شهر همدان طی ۱۵۰سال حعومت مادها ار شمت وابادنی فراونی
برخوردار بود و بعد از انقراض آن دولت هر چند مرکزیت نخسیتن را از دست داد ولی
بعنوان یکی از سه پایتخت هخامنشیان مورد توجه خاص بود .
صفحه 9:
اهمیت شهر همدان
"وجود کتیبه های گنجنامه بقایای ستونهای سنگی .کاخهای هخامنشی .جامها و الواح زرین
وسیمین بدست آمده از همدان مربوط به این دوره حاکی ازاهمیت این شهر و منطقه در
این زمان است .در سال ۳۰ "قم شهر همدان بدست اسکندر مقدونی ویران گردید ولی
بدلیل موقعیت استراتژیک ن تبدیل به مقر نظامی او شد .در اواخر دوره سلوکی شهر
مت سل تاه و ورد نان ااسکنان سب تاک بان در تال دمای م
lesa slays نی مسرت کرت ار وه اش مر سر
وبقایای یک گورستان در شهر همدان وأثار مختصری از معبد لائودیسه در شهر نهاوند
برجای مانده است .
صفحه 10:
اهمیت همدان در دوره حکومت هخامنشیان
۰ سال بيش از این شاهنشاهی هخامنشی نیمی از دنیای باستان را در اختیار خود داشت و هگمتانه
به عنوان یکی از دو پایتخت لین امپراطوری نگین جهان هستی بود. داریوش اول (۵۲۲ا ۸۶آق.م) بر دل
خره های الوندکوه مقدس. پس از کتیبه ی بیستون دومین کتیبه خود را برای آیندگان به یادگار
گناشت و پس از وی فرزندش خشابارشاه اول (۴۸۶ تا ۳۶۶قبم) همان متن کتیبه رابا اندک
نام خود جاودان کرد. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های "پارسی باستان "
و "بابلی نو" نوشته شده‌اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح قرار گرفته است و پهنایی معادل
۵ سانتیمتر دارد؛ متن عیلامی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن بابلی نو در ستون سوم قراردارد.
صفحه 11:
همدان در حمله اعراب به ایران
el cel در سال ۶ هری را با ۳۲۵ دی واره همتان شتند از اواسط فرن سوم
ریاست شهر در اختیار علوبان قرار گرفت و بنای ارزشمند گنبد علویان یادگار این دوره
است . در سال ۲۱۹هجری قمری .مرداویج زیاری بانی آل بویه به قهر بسیاری از ساکنان آن
را هلاک نمود و شیر کی معروف را از درواره های شهر ی حاک افعند در تال
۵هجری قمری شهر براثر زلزله خسارت فراوان دید وتشنجات مذهبی نیزدرسال
۱هجری قمری جان بسیاری از مردم را گرفت .در قرن ۴و۵کشمکشهای فراوانی بین
سلسله های حسنویه .دیلمیان .و کاکویه درهمدان که یکی از مراکز عمده جنگ وستیز میان
آنها بود رخ داد.
صفحه 12:
همدان. حمله مغول هاء شکل گیری همدان نو
*یورش مغولان (۶۱۸و۶۲۱ هجری قمری) بسیاری از آبادیها وشهرهای استان از جمله
همدان رایکسره دستخوش ویرلنی ساخت وکثیری از اهللى آن در دفاع قهرمننه درمقابل
میاه زار ول ان اخ الى ل شپریی در جومه تمالی شهر سای 0ه سناو
گرفت .در دوره ایلخانیان این شهر تا حدودی اهمیت سابق را باز یافت و در زمان وزارت
خواجه رشیدالدین فضل لله همدلنی (۷۱۸هجری قمری)شهر همدان مورد توجه خاص بود .
اب انا ار ات رسای رسای با ات ار سر ی
اک را
صفحه 13:
همدان در دوره صفویه
*دوران صفویه. دوران شکوفایی و آبادلنی ایران است. همدان نیز به عنوان یکی از شهر های
ايران» دجار تغييرات مفيدى در اين دوره شد. بناهاء كاروانسراهاء مساجد و ... بسیار زیادی
در اين دوره ساخته ويا بازسازى شد. بيشتر توجه صفويان به شهر تويسركان در نزديكى
شهر همدان معطوف شد.
صفحه 14:
صفحه 15:
"استان همدان با ۲۰۳۱۷۳ کیلومتر مربع وسعت. از سمت شمال به استان‌های زنجان و قزوین. از سمت
جنوب به استان لرستان» از سمت شرق به استان مرکزی و از سمت غرب به استان‌های کردستا و کرمانشاه
محدود شده‌است. این استان بین مدارهای ۲۳ درجه و ۵٩ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه ی عرض شمالی
از خط استوا و ۴۷ مرچه و ۳۴ حقیقه ا ۴۹ درچه و ۳۶ دقیته طول شرفی از نصف النهار گرینویچ قرار
گرفته و شامل ٩شهرستان» ۲۵ بخش ۳۰ شه ۷۳ دهستان و ۱۲۱۰روستا است.
صفحه 16:
جاذبه های گردشگری شهر همدان
بناها و اماكن تاريخى و آثار طبیعی مشهور شهر همدان
صفحه 17:
آثار باستانی (انسانی)
صفحه 18:
آرامگاه باباطاهر
در حدود سال های ۱۰۰۰ میلادی فرزندی
با نام «یاباطاهر» به دنیا آمد که تبدیل به
یکی از بزرگترین عرفای تاریخ ایران گشت.
«LLY لقبی بوده که به پیروان وارسته
می‌داه‌لند و «عریان» به دلیل بریدن وی از
تعلقات دنیوی بوده است؛ او که نزدیک به
هه سال عبر کرد و تماسی عمرش را به
مسلک درویشی و فروتتی که شیوه ی عرفا
مود گذراند و با سرایدن دو بتی هایش
توانست نام خود را هر تاريخ لدبيات آيران و
همدان جاودان كند.
صفحه 19:
شیر سنگی همدان
مجسمه شیر سنگی معروف به سنگ شیر
یکی از آثاربه جا مانده از دورهفرمانرویی
پادشاهان باستانی ایران در لین منطقه از
کشو می‌باشد. که در شهر همدان قرار گرفته
است. شهر کنونی همدان مرکز فرمانروایی
پادشاهان ماد و پایتخست تابستانی
هعامنشیان بوده است با لین وجود از آن
دوران بقاياى اندكى بلقى مانده و لين مجسمه
يكى از مهوترين آنها به شمار مىرود. در
دوران حکیمت مادها و هخامنشیان ساخت
اين مجسمدها اهميت زيادى داشت زيرا
طلسم شهر بودند وبه اعتقاد آنها بلایا و
مصيبت را از شهر دور میکردند
صفحه 20:
مسجد جامع همدان
اين مسجد از بناهای دوره
قاجاریه است و تاریخ شروع ساخت آن
سال ۱۳۵۳ هجری قمری است . مسجد
جلمع همدان دارای چند در ورودی می
باشد . بنای مسجد دارای پلان مربع
مستطیل شکل‌با چهار ایوان مرتفع يا
رسم بندی جلوی آن از آجر و کاشی
معلق ساده است. شبستان اصلی
مسجد هم دارای ۵۵ ستون می باشد.
لين بنا در تاریخ ۲۶/۳/۱۳۷۵ به شماره
۳ در فهرست آار تاریخی‌به ثبت
رسیده است.
صفحه 21:
آثار طبیعی 3 جاذبه های
گردشگری
صفحه 22:
صفحه 23:
بام همدان
جنوب غربی شهر همدان و بر دامته
الوند کوه. تپه ی کوچکی قرار دارد که
آمروزه تبدیل به یکی از جذاب ترین
جاذبه های گردشگری همدان گشته
که نامش «تپه عباس آیاد» است. در
گذشته این تپه معروف به «تپه نقاره
خانه» بوده. از این روی که هرگاه
حاکمی تغییر می کرده با ساز و طبل
مخصوص بر بالای این تپه مردم را از
این مهم آگاه می کردند. بر همین
اساس به نقاره خانه شهرت یافت.