وسایل پیشگیری از بارداری

وسایل پیشگیری از بارداری

اسلاید 1: آی – یو – دی

اسلاید 2: آی – یو – دی کاپرتی ( TCu 380 ) توضیح روش : این نوع آی – یو – دی یک وسیله کوچک حاوی مس است که در داخل رحم کار گذاشته شده و تا ده سال از بارداری پیشگیری می کند . ارائه خدمت این روش توسط پزشک ، ماما و یا کارکنان بهداشتی آموزش دیده صورت می گیرد . مکانیسم عمل : 1- ایجاد التهاب در حفره رحم و صدمه به اسپرم 2- اختلال در حرکات لوله های رحمی و جلوگیری از انتقال اسپرم رسیدن آن به تخمک اثر بخشی : اثر بخشی آی یو دی (TCu 380 ) حدود 2/99 درصد می باشد .

اسلاید 3: مزیت ها : * اثر بخشی بالا * قابلیت برگشت باروری بلافاصله پس از خروج IUD * طولانی مدت بودن اثر پیشگیری از بارداری ( 10 سال ) * نیاز نداشتن به یاد آوری روزانه * عدم تاثیر بر شیردهی * نداشتن آثار و عوارض هورمونی * قابل استفاده بودن در اوایل دوران منوپوز * عدم تداخل با تماس جنسی * تداخل نداشتن با مصرف داروها عیب ها : لزوم کارگذاری و خروج توسط فرد دوره دیده * خروج خودبخودی * عدم پیشگیری از انتقال بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی ) STD ) * لزوم معاینه دوره ای

اسلاید 4: عوارض شایع و برخورد با آنها : 1- افزایش خونریزی و درد هنگام قاعدگی : به فرد آگاهی لازم داده می شود که این مشکل طی 3-2 ماه پس از گذاردن IUD رفع خواهد شد . در صورت نیاز ، درمان با داروهایی مانند ایندومتاسین ، مفنامیک اسید ( روزانه 3 بار و در هر بار 2 کپسول 250 میلی گرمی بمدت 5 روز ) ، ... و آهن آغاز می شود . اگر مشکل خونریزی و درد زمان قاعدگی با این درمان برطرف نگردد ، علت آن بررسی و در صورت نیاز باید IUD را خارج نمود . 2- خونریزی نامنظم و لکه بینی قاعدگی ها : به فرد آگاهی داده می شود که این مشکل در عرض 3-2 ماه بر طرف خواهد شد . اگر مشکل پس از گذشت 3-2 ماه ادامه یافت ، ارجاع به متخصص زنان ضرورت می یابد . 3- افزایش ترشحات واژینال : در صورت افزایش ترشح واژینال ، نوع آن بررسی و سپس درمان آغاز گردد . در صورت نیاز ، ارجاع به متخصص زنان ضروری است . ( ترشحات عفونی بدبو ، همراه با سوزش و خارش بوده و رنگ آن با ترشحات غیر عفونی تفاوت دارد . )

اسلاید 5: عوارض غیر شایع و برخورد با آنها : 1- بیماری های التهابی لگن (PID ( در 20 روز اول پس از کارگذاری مشاهده می شود . دلیل اصلی آن تشخیص ندادن عفونت موجود قبل از IUD گذاری و یا رعایت نکردن استریلیتی در زمان جای گذاری است . باید در این موارد فرد را به بیمارستان ارجاع نمود . 2- سوراخ شدن رحم هنگام کارگذاری ( که به دو صورت اتفاق می افتد): الف - با علائم بالینی : معمولاً هنگام اندازه گیری عمق رحم (با هیسترومتر( و یا کارگذاری IUD رخ داده و فرد احساس درد دارد . ب - بدون علائم بالینی : علامتی نداشته و از علائم آن پی بردن به کوتاه شدن طول نخ است . در موارد احتمال سوراخ شدن رحم ، در صورت امکان باید IUD را خارج کرده و فرد را به متخصص زنان یا بیمارستان ارجاع داد .

اسلاید 6: موارد منع مصرف مطلق : * شک یا اطمینان به حاملگی * سابقه PID با بستری در بیمارستان * رحم با شکل غیر طبیعی * بیماری ویلسون یا حساسیت به مس ( برای IUD های مس دار )* نقص سیستم ایمنی * نئوپلازی درمان شده سرویکس * فیبرومی که اندازه و شکل رحم را تغییر داده باشد * خون ریزی شدید قاعدگی ( دفع لخته ) یا آنمی شدید * خونریزی واژینال بدون علت مشخص * اختلالات انعقادی * سابقه بارداری خارج رحمی * شک به وجود بدخیمی رحم یا سرویکس و یا قطعیت وجود آن

اسلاید 7: * پاپ اسمیر غیر طبیعی * در فاصله زمانی درمان و پیگیری مول ( حداقل 1 سال ) * نداشتن سابقه زایمان * سل لگنی موارد منع مصرف نسبی : * سابقه PID بدون بستری در بیمارستان * داشتن شریک های جنسی متعدد ( در زن یا همسر وی ) * بیماریهای دریچه ای قلب که نیاز به دریافت آنتی بیوتیک پروفیلاکسی پیش از گذاشتن IUD داشته باشند . * ابتلای به STD یا سابقه آن ( ابتلای اخیر ) * اندومتریت پس از زایمان و یا سقط عفونی در 3 ماه گذشته * سرویسیت و واژینیت درمان نشده توجه : استفاده از IUD در افراد دیابتی نیاز به کنترل خاصی ندارد.

اسلاید 8: زمان شروع استفاده از IUD : 1- در زمان قاعدگی : با توجه به اطمینان از باردار نبودن ، نرمی سرویکس و راحت تر بودن ارائه خدمت ، کارگذاری IUD در 5 روز اول خونریزی قاعدگی توصیه می شود . ( خونریزی و درد ناشی از کارگذاری IUD ، با خونریزی و درد دوران قاعدگی پوشیده خواهد شد . )2- پس از زایمان ( طبیعی ، سزارین ): کوتاه ترین فاصله زمانی ممکن برای آغاز استفاده از IUD ، 6 هفته پس از زایمان طبیعی یا سزارین است . ضمناً شیردهی مانع گذاشتن IUD نبوده و IUD اثری بر شیر مادر ندارد . 3- پس از سقط یا کورتاژ : پس از سقط یا کورتاژ زیر 12 هفته و به شرط عفونی نبودن آن می توان در 5 روز اول پس از سقط IUD گذاری را انجام داد . در موارد سقط بالای 12 هفته ، این کار باید با 6 هفته تاخیر و پس از بررسی های لازم توسط متخصص انجام شود . 4- در مادران شیردهی که قاعدگی آنها برنگشته است : IUD را می توان 6 هفته پس از زایمان با انجام آزمایش HCG – B و اطمینان از عدم بارداری کار گذاشت.

اسلاید 9: آزمایش ها و معاینه های لازم : اولین مراجعه : 1- معاینه لگنی برای بررسی اندازه و وضعیت رحم و آدنکس ها 2- بررسی موارد کنتراندیکاسیون های مطلق و نسبی مراجعه بعدی : 1- دیدن نخ IUD ( معاینه توسط خود فرد لازم نیست ) : بررسی نخ IUD پس از اتمـام اولیـن دوره خونـریزی قاعـدگی بعـد از گـذاشتن IUD انجام شده و کنترل های بعدی آن هر 6 ماه یکبار ( در غیر از زمان قاعدگی ) صورت خواهد گرفت.شایان ذکر است که در چند ماه اول پس از گذاشتن IUD و بویژه در دوران قاعدگی احتمال خروج خود بخود آن وجود دارد . در صورت افزایش طول نخ و یا در حال خروج بودن آن ، باید نسبت به خروج کامل IUD اقدام شود . بلافاصله پس از خروج IUD و در صورت مناسب بودن شرایط فرد ( حامله نبودن ، نداشتن عفونت و تقاضا برای ادامه روش ) ، می توان نسبت به گذاردن IUD جدید اقدام کرد . 2- معاینه لگنی برای بررسی ترشح ها و حساسیت رحم و آدنکس ها

اسلاید 10: 3- انجام پاپ اسمیر براساس دستورعمل کشوری 4- بررسی وضعیت رضایتمندی ، داشتن مشکل با استفاده ازIUD ، تقاضا برای تغییر روش و یادآوری مسایلی که فرد در صورت بروز آنها باید مراجعه نماید . تذکر : در صورت رویارویی با هر کدام از علائم ، عارضه ها و هشدارها مراجعه به مراکز ارائه خدمت ضروری است . هشدارهاو چگونگی برخورد با آنها : 1- دیده نشدن نخ یا عدم لمس نخ IUD توسط فرد معاینه کننده : اگر نخ IUD دیده نشود ، باید برای بررسی بیشتر از نظر حاملگی ، پاره شدن نخ ، سوراخ شدن رحم ، ورود IUD به حفره شکمی و خروج IUD سونوگرافی درخواست شده و در صورت نیاز ارجاع صورت گیرد . 2- تاخیر قاعدگی : در موارد تاخیر قاعدگی ، آزمایش بارداری برای حصول اطمینان درخواست می شود . اگر پاسخ آزمایش بارداری همزمان با استفاده از IUD مثبت باشد ، باید حاملگی را از نظر داخل و یا خارج رحمی بودن بررسی نمود . شانس بارداری خارج رحمی با استفاده از IUD افزایش نیافته ولی در صورت وقوع حاملگی هم زمان با استفاده از IUD باید بارداری خارج رحمی را مد نظر داشت.

اسلاید 11: 3- در موارد : الف : حاملگی داخلی رحمی : اگر در نیمه اول حاملگی باشد و نخ IUD دیده نشود فرد ارجاع خواهدشد ولی اگر بتوان نخ را دید ، سعی می شود که با کشیدن آن IUD را خارج کرد . اگر این مانور با موفقیت همراه نباشد ، ارجاع به متخصص انجام خواهد شد .در نیمه دوم حاملگی با هر شرایطی(دیده شدن یا دیده نشدن نخ ) ارجاع فرد انجام می شود . ب : حاملگی خارج رحمی : فرد را باید فورا به بیمارستان ارجاع داد . شایان ذکر است که : * در موارد ادامه حاملگی با داشتن IUD ، باید به فرد هشدار داد که اگر به هر کدام از علائم عفونت مانند تب ، علائم شبه آنفلوانزا ، درد شکمی و خونریزی دچار شود ، ضرورت دارد که در اولین فرصت به مرکز بهداشتی درمانی برای ارجاع فوری و یا مستقیما و فوری به بیمارستان مراجعه نماید . * درصورت سقط با IUD(بویژه درسه ماهه دوم)،خطرسپتی سمی وجود دارد . * اگر بارداری با داشتن IUD تا ترم ادامه یابد ، وجود IUD در رحم باعث ناهنجاری جینی نخواهد شد .

اسلاید 12: 4- وجود علائمی چون درد پایین شکم ، ترشح واژینال چرکی و بدبو ، تب و لرز ، استفراغ و حرکت دردناک سرویکس احتمال وجود بیماریهای التهابی لگن را مطرح نموده و باید فرد به بیمارستان ارجاع شود . 5- بدخیمی دستگاه تناسلی : اگر هر کدام از موارد بدخیمی دستگاه تناسلی قطعیت پیدا کند ، باید IUD را خارج نموده و فرد را به متخصص ارجاع داد . پیگیری : مراجعه های پیگیری IUD در مرکز ارائه خدمت به دو دسته بوده و به شرح زیر انجام می شوند : * مراجعه هایی که به منظور کنترل انجام می شوند : 1 ماه پس از کارگذاری IUD ( پس از پایان خونریزی قاعدگی ) و سپس هر شش ماه یک باردر دوره پاکی برای بررسی نخ IUD * مراجعه پس از پایان مدت اثر بخشی IUD : برای خروج IUD و در صورت نیاز جای گذاری IUD جدید

اسلاید 13: خروج IUD : اگر فرد بخواهد که IUD را زودتر از پایان مدت اثر آن خارج نموده و نیز تمایلی به بارداری نداشته باشد ، باید در زمان قاعدگی برای خارج نمودن IUD به مرکز ارائه خدمت مراجعه نموده و پس از خارج نمودن آن بلافاصله از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده نماید . اگر IUD در زمانی غیر از دوران قاعدگی خارج شود ، احتمال بارداری وجود داشته و در صورت وجود تماس جنسی در عرض 72 ساعت گذشته ، استفاده از روش های اورژانس پیشگیری از بارداری ضرورت دارد .

اسلاید 14: فصل هشتم کـانـدوم

اسلاید 15: کـانـدوم توضیح روش : کاندوم یک وسیله پیشگیری از بارداری از جنس لاتکس است . کاندوم تنها روشی است که علاوه بر پیشگیری از بارداری از انتقال بیماریهای قابل انتقال از تماس جنسی مانند STIs/HIV/AIDS نیز پیشگیری می نماید . این وسیله در اندازه ، طرح و رنگهای مختلف در دسترس بوده و توسط کارکنان بهداشتی تعلیم دیده تجویز می شود . مکانیسم عمل : جلوگیری از ریختن مایع منی به داخل واژن و ممانعت از رسیدن اسپرم به تخمک اثربخشی : اثر بخشی کاندوم با استفاده صحیح ، حدود 97 درصد می باشد

اسلاید 16: مزیت ها : *جلوگیری ازانتقال بیماریهای منتقله از راه تماس جنسی ) STIs/HIV/AIDS) * کاهش خطر بروز سرطان دهانه رحم * قابل استفاده در هر گروه سنی * کمک به جلوگیری از انزال زودرس * آسانی استفاده و نداشتن عوارض موضعی و عمومی * نداشتن آثار هورمونی * قابل استفاده بلافاصله پس از زایمان * نداشتن اثر بر شیردهی

اسلاید 17: عیب ها : * ایجاد حساسیت به کاندوم ( در بعضی از کاربرها ) کاهش لذت جنسی به دلیل کاهش حس لمس* لزوم استفاده پس از ( Erection ) * احتمال خارج شدن یا پاره شدن آن

اسلاید 18: موارد منع مصرف کاندوم : * حساسیت به لاتکس و بروز خارش یا لکه های پوستی در هر کدام از زوجین * ناهنجاری های دستگاه تناسلی مرد نکته های قابل توجه در مصرف کاندوم : 1- در هر بار نزدیکی باید از یک کاندوم جدید استفاده شود . 2- کاندوم باید پیش از مصرف مشاهده و ازسالم بودن آن اطمینان حاصل شود.3- کاندوم باید در حالت erection استفاده شود. 4- لازم است بلافاصله پس از انزال برای خروج کاندوم اقدام شود .

اسلاید 19: 5- با توجه به اینکه مالیدن لوبریکانت ها ( وازلین ، روغن های نباتی و گیاهی و ... ) احتمال آسیب به کاندوم و پاره شدن آن را افزایش خواهد داد ، لازم است که استفاده از این گونه مواد خودداری گردد ( با توجه به افزایش احتمال پاره شدن کاندوم در صورت استفاده همسر از کرم های طبی ، باید مصرف این کرمها به پس ازتماس جنسی موکول گردد.) 6- حین استفاده باید مواظب بود که کاندوم با ناخن ، انگشت یا انگشتر سوراخ نشود

اسلاید 20: 7- باید توجه نمود که کاندوم پس از انزال در داخل واژن باقی نماند . 8- نباید از کاندوم های شکننده ، تاریخ گذشته ، تغییر شکل و تغییر رنگ داده و یا کاندومی که بسته بندی داخلی آن صدمه دیده است ، استفاده کرد . موارد قابل توجه در پیگیریها و مراجعه های بعدی : در پیگیری استفاده کنندگان کاندوم باید موارد ذیل به کاربرها تاکید شود : 1: 4-3 هفته پس ازدریافت کاندوم ، برای دریافت بسته بعدی ، مراجعه نماید. 2: در هر مراجعه برای دریافت کاندوم می بایست رضایت از روش ، شکایت ها و چگونگی استفاده از کاندوم با دقت بررسی شود

اسلاید 21: 3- آگاهی فرد از روش اورژانس پیشگیری از بارداری ( EC ) بررسی شده و در صورت نیاز به فرد آموزش داده شود 4- باید داشتن قرصهای روش EC از فرد سئوال شده و در صورت نیاز قرص های لازم در اختیار او قرار گیرد . ( مطابق دستورعمل مربوطه) چگونگی نگهداری کاندوم : کاندوم بایستی دور از نور آفتاب ، گرما ، رطوبت ، نور لامپ فلوئورسانس و اشعه ماورای بنفش بوده و در جای خنک و تاریک نگهداری شود .