صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
علیرضا و همکلاسیهایش ورزش میکنند. آنها خم میشوند»
میدوند. به توپ ضربه میزنند و آتن را پرتاب میکنند. آنها
بخشهای گوناگون بدنشان را حرکت میدهند. به نظر شما آنها
چگونه حرکت میکنند؟ چگونه دستها و پاهایشان را خم و راست
میکنند؟ بازو و ساعد دست خود را لمس كنيد. جه چیزهایی را
زیر پوستتان حس ميكنيد؟ ساعد يكك دست را روى بازو خم
کنید؛ چه تفاوتی را روی بازو و زیر آنن احساس ميكنيد؟
قسمتهای نرم زیر پوست دست. ماهیچه ها و بخشهای سفت؛
استخوان هایتان هستند. وقتی ساعد را خم میکنید ماهیچه های
روی بازو و پشت آنن در اين حركت جه تغييرى ميكنند؟
استخوان ساعد جككونه به حركت در ميآيد؟ براى ياسخ دادن به
اين يرسش فعاليت زيررا انجام دهيد .
صفحه 4:
اطع سبح لذ ٠ لص م
مدلى يراى حركت وسايل و مواد لازم:
روش اجرا: 1 ي_
-١ يك تقه مقواى سفيد و يك ته مقولى زرد رنك را به
طول ۱۳ و عرض ۴ ساتی‌تر ببرید.
=
هر يك از مقواها را ماتتد شكل در جاهايى كه با عد
Bias yn ite days
ول 17 و عرض سانتى مت
0
دو دل نغ كامواى آبى و قرمزرتك
godly انیم
/.
7 یک مخ بای سوداغ کردن ماو
مشتص شده است. با استفاده از میخ سوراغ كنيد. یک مدد دکه‌ی فشاریء
۵
=o 0
-_
۳-سر نخ قرمز را در سوراغ ۱ گره بزنید و دنله‌ی آن را از سوراخ شماره‌ی ۴ عبور دهید.
نخ آبى را در سوراخ “/ گره بزنید و از سوراخ شماره‌ی ۵ ملقای دیگر عبور دهید.
دو مق راماند شکل روی هم قرار دهید؛ به‌طوری که سوراخ‌های ۲ و ۶ روی هم قرار گیرند. با
استفاده از دکمه‌ی فشاری آنها اه هم وصل eS
اكتون دو مقوًا رادر حالت عمود روی هم قرار دهید و به ترتیب. نخ‌های قرمز و آبی را بکشید.
وقتی هر یک از نغ‌ها را می‌کشيد. ملوای زرد رنگ چگونه حرکت میکند؟ مشاهده‌ی خود را در
جدول زیر یادداشت کنید.
كشيدن نع
قرمز
مقای زرد چگونه حرکت میکند؟
wl
دكمدى قشارىٍ
صفحه 5:
سیستم حرکتی بدن
سازه اصلی سیستم حرکتی بدن انسان استخو ان های او است. این استخوان ها با نظم مشخصی در کنار یکدیگر قرار
تا سیستم اسکلتی را بسازند. این سازه یک ساختار محکم و مقاوم را ایجاد میکند تا دیگر ارگان ها و اعضای بدن به آن
متصل شوند. یا بر روی آّن قرار میگیرند و یا در داخل آن. در بعضی قسمت ها مانند مغز یا قفسه سینه استخوان ها اعضاء
حیاتی بدن را محصور کرده و از آن حفاظت میکنند.
اسکلت نه فقط چهارچوب و محل اتکای دیگر اعضای بدن است بلکه قابلیت تغیبر شکل را دارد. این قابلیت از طریق
مفاصل ایجاد ميشود. مفصل مکانی است که دو استخوان در کنار یکدیگر قرار گرفته و میتوانند در کنار هم حرکت کنند.
پس حرکت مجموعه استخوان ها در کنار هم این قابلیت را به اسکلت میدهد که بتواند دائما شکل کلی خود را عوض کند.
صفحه 6:
سیستم حرکتی بدن
برای به حرکت درآوردن استخوان ها عضلاتی بر روی آنها متصل میشوند. هر عضله حداقل در دو محل مجزا به دو
استخوان متفاوت متصل ميشود. انقباض عضله موجب تغییر شکل آن شده و اين تغيير شكل با انتقال نيرو به محل اتصال به
استخوان ها موجب حرکت آنها ميشود. به این ترتیب استخوان ها میتواند وضعیت خود را نسبت به همدیگر تغییر دهند يا به
عبارت دیگر حرکت کنند. این حرکت موجب میشود تا انسان بتواند بر محیط زند گی خود تاثیر گذاشته و آن را تغییر دهد.
حرکت اندام های تحتانی از طریق اعمال نیرو بر زمین میتواند موجب تغییر مکان کل اسکلت بر روی زمین شود. به اين
ترتیب است که انسان راه میرود و جای خود را بر روی زمین تغییر می دهد.
صفحه 7:
سیستم حرکتی بدن
قسمت دیگر سیستم حرکتی بدن انسان تاندون پا زردپی است. در بسیاری نقاط عضلات مستقیما به استخوان متصل نمیشود
بلکه این اتصال را از طریق بافتی دیگر به نام تاندون انجام میدهد. تاندون طناب بافتی محکمی است. که از یک سر به عضله
متصل شده و از طرف دیگر به استخوان وصل میشود. تاندون نیروی حاصل از انقباض عضله را به استخوان منتقل ميکند.
با اینکه استخوان هاى در محل مفصل در كنار هم قرار گرفته و حرکت میکنند ولی قرار گرفتن و حرکت نیاز به یک اتصال
پایدار و متحرکک دارد. این پایداری عمدتا به توسط رباط ها یا لیگامان ها صورت میگیرد. رباط یا لیگامان پرده بافتی
محکمی است که دو سر آن به دو استخوان که در مفصل کنار هم قرار گرفته اند متصل میشود. این اتصال محکم موجب
میشود تا استخوان ها در محل مفصل در کنار هم باقی بمانند و از هم دور نشوند و در عين حال به علت. خاصیت انعطاف
پذیری که رباط دارد به استخوان ها اجاره میدهد تا در محل مفصل در کنار هم حرکت کنند.
صفحه 8:
ماهیچهی
شکلهای روبه رو ماهیچه های بازو را در دوحالت نشان peer
میدهند. ماهیچه ای که روی استخوان بازو قرار دارد در
شکل آنسبت به شکل ۱چه تغیبری کرده است؟ ماهیچه ی
مخت یم
پشت بازو چه تغیبری کرده است؟
ruse
شکل ماهیچه‌ها را با مدلی که ساخته‌اید. مفایسه کنید.
۱ -- کدام مقّا استخوان بازو وکدام مقژا استخوان‌های ساعد را نشان میدهد؟
۲ - نخ قرمز نشان‌دهنده‌ی کدام ماهیچهی بازوست؟
۳- نخ آیی دام ماهیچهی بازو را نشان میدهد؟
۴- وقتی ساعد روی بازو خم میشود. کدام ماهیچه کوتاه شده است؟
۵- وقتی ساعد در حالت راست قرار میگیرد. کدام ماهیچه کوتاه شده است؟
صفحه 9:
عملکرد ماهیچه
ماهیچه دوسر بازویی یکک ماهیچه دو مفصلی است که بر روی حر کات دو مفصل شانه و آرنج نقش دارد. این ماهیچه در
عمل خم کردن مفصل شانه به ماهیچه‌های دالی (دلتوئید) و غرابی بازویی (ماهیچه کوراکو براکیالیس) کمک میکند.
عمل این ماهیچه در ارتباط با مفصل آرنج خم کردن ساعد بر روی بازو و همچنین کمک به چرخش ساعد به خارج
(سوپیناسیون) است.
صفحه 10:
ماهیچه ها به استخوانها وصل اند. وقتی ماهیچه کوتاه میشود استخوانی که به آن وصل است را میکشد و استخوان به
حركت در ميآيد.
ماهيجه ها
ماهیچه ها کارهایی مانند پلک زدن حرکت چشم؛ هاء تنفس, خندیدن؛ صحبت کردن, راه رفتن؛ دوبدن و ... a
امکان پذیر میکنند. در بخشهایی از بدن, مانند معده و قلب نیز ماهیچه وجود دارد. ماهیچه ی قلب شون را در رگها
به جريان در میآورد. ماهیچهی معده نیز به گوارش غذا کمکک میکند.
§ a4
برخی ماهیچه‌های بدن
صفحه 11:
دستگاه ماهیچه‌ای از ماهیچه‌ها تشکیل میشود. ماهیچه‌ها برای حر کت بدن استفاده میشوند. ماهیچه‌ها انرژی شیمیاب
مواد غذايى را به انرژی مکانیک, تبدیل می کننده حرکت بدن از انقباض و انبساط ماهیچه‌ها حاصل میشود. ماهیچه‌ها به
نسبت شکل و اندازه‌ای که دارند تقسیم‌بندی می‌شونده در بدن سه نوع ماهیچه وجود دارد:
ماهیچه‌های اسکات , (مخطط) که در افراد معمولی حدود ۸۴۰ وزن بدن را تشکیل میدهد.
ماهیچه‌های صاف مانند ماهیچه‌های خود کار دیواره ر گ‌هاء روده و معد.ه که حدود ۱۰ از بدن را تشکیل میدهد.
ماهیجه‌های قلب ماهیچه قلب مخطط است ولی غیرارادی است.ما فقط یک ماهیچه مخطط منشعب و غیر ارادی در بدن
داریم که ماهیچه قلب است.
© تولید گلبول‌های سفید و قرمز, انبار کردن املاح و بالا بردن توان جابجایی را استخوان انجام میدهد.
صفحه 12:
اسکلت
ابتداانگشتان دست. زانو و سر خو د را لمس کنید و کمی فشار دهید. سپس
روی شکمتان را لمس کنید. چه تفاوتی را مشاهده میکنید؟ شکل روبهرو را
ببينيد. بخشهاى بدن ما يعنى سرء گردن» تنه؛ دست و پا تعداد زیادی استخوان
دارند. آیا استخوانها شکل یکسانی دارند؟ مجموع استخوانها؛ اسکلت درونی
بدن ما را تشکیل میدهند. اسکلت» شکل بدن ما را به وجود می آورد.
بخشهای مختلف دست و پایتان را حرکت دهید. اگر دست يا پا فقط از یک
استخوان تشکیل شده بود چگونه میتوانستید آن را حرکت دهید؟
صفحه 13:
۱ دو چوب بستنی را بردارید و یکی از انگشتان خود را میان آنها
قرار دهید.
۳- از دوستتان بخواهید پا نخ کاموا چوب بستنی‌ها را به دور انگشت
شما محکم ببندد.
۳- مرحله‌ی ( یک و دو) را برای هر پنج انگشت خود انجام دهید.
اکنون سعی کنید انگشتان خود را به‌حرکت درآورید و کاری انجام
دهید. آیا می‌توانید مانند قبل انگشتان دستتان را حرکت دهید؟
مقداری نخ کاموا
صفحه 14:
استخوانها با رشته هایی محکم به هم وصل شده
اند. جایی را که دو استخوان به هم وصل شده اند
مفصل میگوییم. مفصل حرکت استخوانها را امکان
پذیر میکند. شکل زیر را بینید. در مفصل بين
استخوانهاه غضروف وجود دارد.
صفحه 15:
ستون مهره ها
سر خود را خم کنید و پشت گردنتان را با دقت لمس کنید. چه چیزی حس میکنید؟
شکل روبه رو ستون مهرهی بدن ما را نشان میدهد.
استخوان مهره:
غضروف
صفحه 16:
هر مهره یک سوراخ دارد. مهرههای بدن روی یکدیگر قرار گرفته اند. از
روی هم قرار گرفتن مهره هاء لوله ای به وجود می آید که نخاع درون آن
قرار دارد.
مراقب باش!
فرهاد هنگام بازی زمین خورد و پایش درد گرفت؛ طوریکه نمیتوانست
بزشكك برای اينکه میزان آسیبدید گی پای فرهاد را
بهراحتی راه برود.
تشخیص دهد دستور داد که از آن عکسبرداری کنند. شکل روبه رو
تصویر پای فرهاد را نشان میدهد.همانطور که مشاهده میکنید استخوان
پای او آسیب دیده است.
نده است و از مواد محکمی ساخته شده است. گاهی استخوانها
در اثر ضربه آسیب میبینند» ت رک برمیدارند پا میشکنند.
استخوا!
صفحه 17:
سنون مهره
نقش ستون مهره‌ها؛ حمایت از کل بادن؛ توانایی در خم شدن و چرخیدن در تمام مسیرها؛ و نیز حمایت از ساختمان‌های
حیاتی بدن مثل اعصاب و نخاع است که در داخل آن قرار دارند.
ستون مهره‌ای؛ محور مر کزی بدن را تشکیل داده و در عقب ناحية تنه و در خط وسط قرار دارد و از قاعدةٌ جمجمه
شروع میشود و در تمامی طول گر دن و طول تنه امنداد دارد. در کود کان تعداد مهرههای ستون مهره‌هاه ۳۳ عدد است
كه در بالغين ينج تاى ما قبل آخر بهم جوش خورده و استخوان خاج را تشکیل میدهند و ۴ مهرف آخر نیز به‌هم
جوش خورده؛ استخوان دنبالجه را بءوجود مى آورند؟ بنابراين» تعداد مهردها در افراد بالغ به 18 قطعه تقليل مى يابد.
از ۲۶ مهرق آزاد ۷ عدد مهرههای گردن» ۱۲ عدد مهرههای پشتی و ۵ عدد مهره های کمر را تشکیل میدهند.
مهره‌هایی که در سا سینه شرکت دارند. ۱۲ عدد مهرههای پشتی هستند. مهره‌ها دارای شکل مشابهی هستندء
تنه مهره كه در جلو واقع شده؛ استوانه‌ای شکل است. قوس مهره که در عقب قرار دارد و با تنه مهره تشکیل سوراخ
مهره را میدهد. signe sh SEL bere مهره‌ای نامیده میشود که در آن نخاع جای دارد. این مجرا در بالا
به‌وسیله سوراخ استخوانْ بس سری به تمام دنده‌های قفسه سینه به ۱۲ عدد مهرههای پشتی ستون مهره‌ای؛ متصل هستند.
صفحه 18:
خوردن لبنیات کافی و قرارگرفتن در معرض آفتاب سبب میشود استخوان‌های شما خوب رشد
کنند و محکم شوند و در دوران بزرگسالی استحکام خوبی داشته باشد. پزشکان سفارش میکنند که
هر فرد روزانه یک لیوان شیر بنوشد.
صفحه 19:
مغز و نخاع
چگونه نام خود را به یاد می آورید؟ چگونه یک مستله را حل میکنید؟ چگونه چیزی را یاد میگیرید؟ وقتی میدوید:
ضربان قلب و تنفس شما چگونه افزایش مییابد؟ وقتی دیگر نمیدوید» قلب و ششها چگونه بهحالت عادی
برمیگردند؟
مغز مستول و فرمانده این کارها و همهی کارهای بدن ماست.حتّی وقتی در خواب" هستیم مغز فعالیت قسمتهای
گوناگون بدنمان مثل قلب و ششها را کنترل میکند. نخاع نیز در کنترل فعالیتهای بدن به مغز کمکک میکند. مغز و
نخاع نرم و آسیب پذیرند. به همین دلیل مغز درون جمجمه و نخاع درون ستون مهره قرار دارند.
صفحه 20:
eh
مغز بخشی از دستگاه عصبی مرکزی است که در بالای نخاع و درون جمجمه جای دارد این بخش از پایین به بالا شامل پیاز نخاع ؛ پل
مغزی و مخچه . مغز ميانى » مغز واسطه‌ای و نیمکره‌های مخ است.
نیمکره‌های مخ
دو نیمکره مخ توسط پلی از ماده سفید به نام جسم پینه‌ای بهم مربوطند. هر نیمکره با دو بخش سفید در وسط و خاکستری در قشر
مشخص شده است. بخش خاکستری به ضخامت ۳ - ۲ میلیمتر این قسمت مخ را تشکیل میدهد.
مخچه
مخچه که تعادل بدن را حفظ می کند دارای بخش خاکستری در قشر و بخش سفید در مرکز است
صفحه 21:
در شکل زیر یک سول عصبی را میبینید. میلیونها
میلیون سلّول عصبی در مغز و نخاع قرار دارند. این
سلولها دستورهای لازم برای بخشهای گوناگون بدن
را صادر میکنند 3
صفحه 22:
همانطور که دیدید برای اينکه بتوانید ساعد خود را خم کنید. ماهیچهی روی بازویتان باید کوتاء
شود.شکل زیر را به دقّت نگاه کنید و با استفاده از آن توضیح دهيد كه وقتى تصميم مى كيريد ساعد
خود را خم کنید.دستورکوتاه شدن چگونه به ماهیچه می‌رسد؟
صفحه 23:
سوالات
۱-اسکلت را تریف کید؟
۲-مفصل چیست ؟مثال بزنید؟
۳-برای مراقبت از ستون مهره های خود چه نکات بهداششتی را باید رعایت کرد؟
۴-بدن ما چگونه از مغز و نخاع محافظت می کند؟
۵-خوردن چه غذاهایی برای رشد ماهیچه لازم است؟
صفحه 24: