پوکایوکه

پوکایوکه

اسلاید 1: اموضوع : خطاناپذیر سازیاستاد : دانشجو:

اسلاید 2: رویكردي كه از ابزارهاي اتوماتیك و یا روشهایي جهت جلوگیري از خطاهاي ساده انساني و ماشیني بهره مي برد .• منشأ این خطاها مي تواندعدم درك مسائل، فراموشي، خطا درشناسایي، عدم تجربه و تمركز حواس، تأخیرات و . .... باشد• خطا ناپذیري با رویكردي پیشگیرانه خطاها را در منشأ وقوع قبل از تبدیل شدن به خرابي نقص حذف نماید.خطا ناپذیرسازي ) ZQC )Zero Quality Control

اسلاید 3: ZQC خطا ناپذير فرآيند توليد را مي سازد . شكست ناپذيرخطا ناپذير سازي : در ارتباط با انسان است و مي پردازد به موضوع اشتباهات غير عمدي افراد در كارها كه امري طبيعي و عادي است.شكست ناپذيري : عوامل ديگري غير از خطا هاي غير عمدي افراد مي پردازد.

اسلاید 4: تولید کالا یا خدمت با کیفیت بالا هدف اکثر سازمانها است.از طرف دیگر شرکتی وجود ندارد که از اشتباه یا کالای مشکل دار مصون باشد.به همین دلیل حذف محصول معیوب و اشتباهات مورد توجه سازما نها قرار گرفت.

اسلاید 5: عناصر

اسلاید 6: عناصر ZQCبازرسي در منشأ: اين عنصر ضمانت مي كند تا شرايط مطلوب فرايند و اجزاي مرتبط با آن برقرار بمانند. در اين حالت بايد براي حفظ شرايط از ابتدا كليه عوامل مؤثر بر كار، كنترل و پايش گردند. خطا ناپذيري: خطا ناپذيري به عنوان عنصر دوم ZQC با ايجاد مكانيزم هايي، بروز خطا در منشأ پيدايش را شناسايي، يا از آن جلوگيري مي كند و سپس اقدام لازم به منظور كنترل عمليات براي حفظ شرايط مطلوب انجام مي شود. در حقيقت عنصر دوم ZQC نوعي بازرسي صد در صد است از فرايند است.

اسلاید 7: عملكرد بازرسي صد در صد از نوع سنتي : بازرسي در مرحله آخر فرايند و دادن بازخور به فرايندهاي قبلي. عملكرد بازرسي صد در صد در مفهوم خطا ناپذيري : دادن بازخور صد در صد عمليات، بلافاصله در همان فرايند. اقدام يا واكنش سريع: اقدام سريع يا Fast Reaction آخرين عنصر ZQC مي باشد كه در كوتاهترين زمان ممكن اقدام لازم جهت بازگرداندن فرايند به شرايط عادي، توقف عمليات به محض بروز عيب و اصلاح عمليات انجام مي شود.

اسلاید 8: تاریخچه پوکایوکهپوکایوکه توسط یک مهندس تولید ژاپنی به نام شی جی یو شینگو ابداع شد. او کسی است که باعث ایجاد تحولات عظیمی در بسط مفهوم کنترل کیفیت در ژاپن شد. وی ابتدا این سیستم را Fool proofing یا اشتباهات احمقانه نام گذاشت که چون برای کارگران خوشایند نبود، نام آن را به Mistake proofing یا اشتباهات فراموشی تغییر داد و سپس آن را Fail safing یا خطاناپذیری نامید.پوکا یوکه که به صورت Poh-Kah Yoh-Key تلفظ میشود، در فارسی به معنای (پوکا) خطاهای غیر عمدی و (یوکه )پرهیز است.نتیجه اینکه پوکایوکه سیستمی ا ست که از هدر رفتن انرژی، زمان و منابع قبل از بروز خطا در آینده، جلوگیری میکند

اسلاید 9: تعاریف پوکایوکه:• پوکایوکه هر نوع مکانیزمی است که در روند یک فرایند،مانع رخداد خطا میشود.• پوکا یوکه بر این فلسفه استوار است که مردم به عمد اشتباه نمی کنند یا کار را نادرست انجام نمی دهند.• هدف پوکایوکه حذف عیب در محصولات به وسیله ی جلوگیری، تصحیح و یا جلب توجه به خطای در شرف وقوع است.

اسلاید 10: اساس پوکایوکها ساس پوکایوکه بر احترام به ذکاوت و هوش کارگران و کارمندان مبتنی است. پوکایوکه با حذف کارهای تکراری و فعالیتهایی که وابسته به حافظه و احتیاط هستند، وقت و فکرکارمندان را آزاد میکند تا آنها بتوانند وقت خود را به انجام فعالیتهای ارزش آفرین اختصاص دهند.

اسلاید 11: اصول پایه ای پوکایوکهاصول پایه ای پوکایوکه، طراحی یا استفاده از ابزارهای پیشرفته یا گاه ساده، تکنیکها و فرایندهایی است که اشتباه کردن را برای استفاده کنندهغیر ممکن میکند. پوکایوکه قانون ساده ایست که باعث صرفه جویی های کلانی میشود. با ایجاد خطاناپذیری در سیستم، اگر استفاده کننده در شرایط عادی و نرمال هم نباشد، در استفاده از سیستم نمی تواند خطایی کند و این خود باعث جلوگیری از اتلاف، خرابی، ضایعات و حادثه می شود.

اسلاید 12: هدف نهایی پوکایوکههدف نهایی پوکایوکه پیشگیری ازتمامی خطاهاست ، نه فقطکاهش تعداد آنها

اسلاید 13: اهداف پوکایوکه: مزایای رقابتی : پوکایوکه هزینه رسیدن به کیفیت را پایین می آورد.نیروی کار مطلع: اجرای پوکایوکه نیروی کار را در روند حذف خطا دخیل می کند.قابل پیش بینی بودن: پوکایوکه با حذف خطا، نیازبه بازرسی های سنتی و دوباره کاری را کاهش می دهد.کم شدن ناسازگاری: پوکایوکه باعث کم شدن ناسازگاری قطعات مونتاژی با هم می شود.

اسلاید 14: مزایای پوکایوکه

اسلاید 15: وظایف اصلی پوکا یوکهوظیفه اصلی پوکا- یوکه عبارت است از کشف عیوب و جلوگیری از ایجاد آن

اسلاید 16:

اسلاید 17: اعلام خطا به صورت هشدار :برخی از روشها فقط قابلیت هشدار دارند، مثل چراغهای خطر، زنگ اخبار، پیغام خطا، صدای غیر عادی، بوی نامطبوع و ... .برخی از مثالهای این دسته می تواند به صورت زیر باشد:اگر قطعات خط تولید، رو به اتمام باشد، رنگ زرد روشن می شود. در صورت اتمام قطعات، رنگ قرمز چراغ و در صورت شارژ قطعات در خط تولید، رنگ سبر روشن خواهد شد . برخی از خودروها دارای کیت الكترونیكی اند که با بالا رفتن سرعت، بیش از حد مجاز، شروع به بوق زدن می کند.بازرسی صد در صد :در این روش با کنترل صد در صد، از تولید محصول معیوب جلوگیری میشود مثل گیجهای کنترلی، کلید حدمجاز (Limit Switch)، چشمیها و ... .برخی از مثالهای این دسته میتواند به صورت زیر باشد :وقتی خودرو در این تونل تست قرار می گیرد، پس از ثبت شماره خودرو توسط بارکد، راه ورودی و خروجی تونل بسته می شود و تا زمانیکه تنظیمات آن انجام نگیرد، در خروجی باز نمیشود . هنگام نصب موکت صندوق، با نصب خار طوسی رنگ در ابتدا، کلیه سوراخهای موکت با سوراخهای بدنه همراستا میشوند که به این ترتیب میتوان خارهای دیگر را بهراحتی نصب کرد. .

اسلاید 18: جلوگیری از خطای فراموشی :این مدل پوکایوکه باعث جلوگیری از فراموشی کار می شود، مثل مشخص کردن جای ابزار روی تخته ابزار یا سشوارهای بهداشتی که پس از ترک استفاده کننده، بهطور اتوماتیک خاموش میشوند و ... . برخی از مثالهای این دسته میتواند بهصورت زیر باشد : این تخته گم شدن یا نبودن قطعهای را در سر جای خود را نشان میدهد . این دست خشک کن دارای تایمری است که پس از ترک استفاده کننده، بهطور اتوماتیک خاموش میشود.خطا ناپذیری :نوع پیشرفته پوکایوکه به صورت ضد خطاست؛ بهگونهای که امكان ارتكاب خطا را از استفاده کننده میگیرد و حتی او را در انجام صحیح کار راهنمایی میکند، مانند سوکت های رایانه، فلاپی، فیشهای سه پایه تلفن و ... . برخی از مثالهای این دسته می تواند بهصورت زیر باشد :سوکت کابلهای کامپیوتر دارای گیرهای هست که احتمال درهم رفتن کابلها را بهجای هم از بین میبرد. این سوکتها یک زبانه پلاستیكی دارند که از گیرکردن و شكسته شدن و همچنین خروج راحت سوکت، جلوگیری می کند . فلاپی از یک جهت خاص وارد کیس رایانه می شود. گوشه پخ دار دیسكت هم راهنمای ورود و هم محلی برای هل دادن دیسكت در هنگام خارج شدن است. شكل ظاهری دیسكت چهارگوش نیست که این موضوع از ورودغیر صحیح جلوگیری میکند.

اسلاید 19: برای اینکه بتوانیم در سازمان خود، پوکایوکه یا خطاناپذیر سازی را پیاده سازی کنیم باید در آغاز بدانیم درسازمان ما چه دیدی نسبت به خطا وجود دارد.به طورکلی دو نوع دید درباره خطا وجود دارد:.1خطاها اجتناب ناپذیرند:اگر با این دید به خطا بنگریم پس به طور حتم در مراحل کاری ما امکان بروز خطا وجود دارد و باید به طور مرتبمنتظر دیدن آن و بروز مشکلات ناشی از آن باشیم2 خطاها قابل اجتناب هستند:درصورتیکه این نوع تفکر در سازمان ما موردتوجه قرار گرد میتوان به کمک آموزشهای موردنیاز به کارکنان،میزان بروز خطا را به کمترین میزان و یا حتی به صفر رساند.

اسلاید 20: انواع مختلف خطا:خطاهای انسانی به ده نوع مختلف تقسیم می شوند:1- بی توجهی و فراموشکاری 2- خطاهای ناشی از درک اشتباه 3- خطای شناسایی 4- خطاهای ناشی از بی تجربه بودن 5- خطاهای ناشی از خونسردی 6- خطاهای غیر عمد 7- خطاهای ناشی ازکندی 8- خطاهای ناشی از فقدان استاندارد 9- خطاهای غیر منتظره 10- خطاهای عمدی

اسلاید 21: 1- بی توجهی یا فراموشکاری وقتی ما تمرکز نداریم، بعضی چیزها را فراموش می کنیم. مانند وقتی که رئیس ایستگاه فراموش می کند سوزن خط را جابجا کند.

اسلاید 22: 2- خطاهای ناشی از درک اشتباه:گاهی ما مرتکب اشتباه می شویم، چون قبل از آشنا شدن با شرایط محیطی، فورا ً نتیجه گیری می کنیم. مثل کسیکه تا به حال با خودروی اتوماتیک کار نکرده است پای خود را روی ترمز فشار می دهد، چون فکر می کند کلاچ است.۳- خطای شناسایی : گاهی ما در خصوص یک موقعیت، اشتباه قضاوت می کنیم ، چون یا خیلی سریع به آن نظر می افکنیم یا آن موقعیت چندان از ما دور است که نمی توانیم آن را به وضوح تشخیص دهیم. مثلا ً وقتی که یک اسکناس ۱ دلاری را ۱۰ دلاری می بینیم، دچار چنین خطایی شده ایم. راه های پیش گیری از بروز چنین خطاهایی عبارت است از : آموزش، دقت و احتیاط.

اسلاید 23: 4- خطاهای ناشی از بی تجربه بودن ( یا آماتور بودن) : گاهی ما به دلیل فقدان تجربه اشتباه می کنیم. مثلا ً یک کارگر تازه کار نمی تواند کار خود را به خوبی انجام دهد،چون هنوز تجربه لازم را کسب نکرده است.

اسلاید 24: ۵- خطاهای ناشی از خونسردی : گاهی ما تحت برخی شرایط، قوانین را نادیده می گیریم، برای مثال زمانی که چراغ قرمز است از خیابان عبور می کنیم چون در آن لحظه اتومبیل دیگری وجود ندارد.

اسلاید 25: ۶- خطاهای غیرعمد : گاهی ما به دلیل حواس پرتی و بی آنکه متوجه شویم، اشتباه می کنیم. برای مثال فردی که غرق در افکار خویش است ، بدون توجه به اینکه چراغ قرمز است سعی می کند از خیابان عبور کند.