چشم اندازی در زندگی و اشعار مهدی اخوان ثالث

چشم اندازی در زندگی و اشعار مهدی اخوان ثالث

اسلاید 1: اخوان را بهتر بشناسیم...

اسلاید 2: اگر بخواهیم از میان همه شاعران معاصر چند نام را برگزینیم که عامل موفقیت شعر آزاد شدند و اگر آن ها و آثارشان نمی بود، معلوم نبود سرنوشت شعر نیمایی به کجاها ختم می شد، بی تردید، مهدی اخوان ثالث یکی از آن ها خواهد بود و یکی از شاعرانی که به شعر معاصر ایران هویت داد. آنچه به شعر اخوان «تمایز و تشخص» می دهد، اشعار آزاد اوست.

اسلاید 3: مهدی اخوان ثالث (۱۰ اسفند ۱۳۰۷ مشهد) شاعر  پرآوازه و موسیقی‌پژوه ایرانی بود. نام و تخلص وی در اشعارش م. امید بود. اشعار او زمینهٔ اجتماعی دارند و گاه حوادث زندگی مردم را به تصویر کشیده‌است.زندگی شعری اخوان، مثل زندگی تاریخی اش، در تلاطم امواج خروشانی سپری شد. از مهاجرت به تهران گرفته تا پیوستن به صف حامیان مصدق و زندانی شدن پس از شکست نهضت ملی و تا روزهای انقلاب اسلامی که کورسوی امیدی در دلش پدیدار شد و تا سال های یاس تنهایی و اندوه.

اسلاید 4: زندگی اخوان را میتوان به چند دوره تقسیم کرد.تبارپدر او که علی نام داشت، یکی از سه برادری بود که از فهرج در استان یزد به مشهد کوچ کرده بود و از این رو آنان نام خانوادگیشان را اخوان ثالث به معنی برادران سه‌گانه گذاشتند.دوره اول زندگی اخوان در مشهد گذشت؛ شاعری تازه کار که سودای یار و دلدار داشت. مجموع حالات و روحیات این دوران، در دفتر «ارغنون» گرد آمده است.دوره دوم زندگی او در سال 1326 از مهاجرت به تهران آغاز شد و فعالیت های مبارزاتی خود را بجدّ آغاز کرد.او از طرفداران پر و پا قرص مصدق بود. اشعاری که در این دوره سروده سرشار از حس امید، نشاط و مبارزه با بدی ها و بی عدالتی هاست.اما حادثه مهم شکست نهضت ملی ـ1332ـ سرآغازی شد برای دوره ای دیگر در زندگی اخوان.این شکست بزرگ و سپس زندانی شدن اخوان به جهت حمایت از مصدق تکانه روحی شدیدی بود که باعث خلق دو شاهکار اخوان، یعنی «آخرشاهنامه» و «زمستان» شد. در این دوره اخوان اشعار خود را با طنزی تلخ و گزنده خشم و نفرت خود را از مردمی که او و امثال او را در میدان مبارزه تنها گذاشتند ابراز می کند.در دوره چهارم زندگی اخوان که از حدود سال 1339 آغاز می شود، هنوز شاهد پس لرزه های روحی ناشی از شکست بزرگ هستیم.شکست عاطفی ناشی از شکست نهضت ملی و وقایع بعدی، اخوان را از مردی مبارز با روحیه حماسی، تبدیل کرد به شیری که در قفس گرفتار آمده و در ادامه، به مردی مایوس که هم از مردم ناامید شده و هم از زندگی.حاصل این حالات روحی « از این اوستا» را به بار می آورد؛ با منظومه «شکار».دوره پنجم از حدود سال 1346 آغاز شده و تا 1360 ادامه پیدا می کند.حرکت های اجتماعی حول و حوش انقلاب اسلامی در روحیه اخوان اندک امیدی را ایجاد کرد اما خیلی زود فروکش کرده و دوباره یاس و نومیدی بود که همچنان فرمانروای بی چون و چرای ملک وجود او گردید.«در حیاط کوچک پاییز در زندان»، «دوزخ اما سرد» و «زندگی می گوید اما باز باید زیست» بیانگر حس و حالی است که اخوان در این سال ها داشته است.در دوره ششم که بین سال های 1360تا 1369 است، اخوان نومید، خسته و اندوهگین را میبینیم که دوباره به شعر سنتی روی آورده است.

اسلاید 5: دوره اول «ارغنون»دوره دومدوره سوم «آخرشاهنامه و زمستان»دوره چهارم «از این اوستا»دوره پنجم «دوزخ اما سرد، زندگی می گوید اما باز باید زیست، در حیاط کوچک پاییز در زندان»دوره ششم «ترا ای کهن بوم بر دوست دارم»در یک نگاه

اسلاید 6: موسیقیزندگی کودکی و نوجوانی اخوان با هنر موسیقی و شاعری آمیخته است، او چندان شیفته نواختن تار است که در خلوت می کوشد تا به نیازهای درونی خویش پاسخ گوید، این نیاز تا پایان عمر با او همراه بود و همواره دل و جان خویش را با نواختن تار آرامش می داد، اگرچه پدر او علی آقا که مردی مذهبی است و تصور می کند صدای تار همان صدای شیطان است که به گوش می آید اما مهدی می کوشد تا به گونه ای پدر را متقاعد کند که موسیقی، هنر است و از پدر می خواهد این موهبت را از او نگیرد.

اسلاید 7: 7