چینه شناسی

چینه شناسی

اسلاید 1: بنام خداوند بخشنده مهربان

اسلاید 2: چينه شناسي

اسلاید 3: طرح درس تا اوايل قرن نوزدهم اين شاخه از علمزمين شناسي بيشتر به مطالعه لايه هايي از سنگهاي رسوبي مي پرداخت که در سطح زمين بيرون زدگي داشتند . با پيشرفت فناوري و احتياج بيشتر به منابع معدني اهميت چينه شناسي و بررسي هاي آن به قسمتهاي زير زيمين نيز کشانده شد در اين درس ترتيب توالي اوليه لايه ها ، مراحل رسوب گذاري ، ضخامت ، انواع ساختهاي رسوبي و غيره بررسي مي شود .

اسلاید 4: فصل اول تعريف چينه شناسي،رخساره ها و ناپيوستگي هدف کلي : آشنا شدن با تعريف چينه شناسي ، نمونه برداري ، ساختهاي رسوبي و ...

اسلاید 5: تعريف چينه شناسي وارتباط آن با ساير شاخه هاي علم زمين شناسي چينه شناسي عبارت است از بررسي سنگهاي لايه اي(و توده اي) ازنظرتوالي زمان زمين شناختي وترتيب قرارگرفتن آنها به رويهم،گسترش جغرافيايي، تطابق و هم ارزي لايه ها با يکديگر،حوادثي که بر لايه ها گذشته،وديگرمشخصه هاي موجود درسنگها

اسلاید 6: چينه شناسي تقريبا با تمام شاخه هاي علم زمين شناسي درارتباط است، ولي ارتباط آن با بعضي شاخه ها مانند ديرين شناسي، سنگ شناسي، زمين شناسي ساختماني و زمين شناسي اقتصادي آشکارتر است.

اسلاید 7: در صورتي که فسيل هاي مشخص دوره ها يا دوران هاي گذشته زمين شناسي را در بين لايه هاي رسوبي پيدا نکند و با ساختهاي رسوبي مفيد هم که ممکن است در بين لايه هاي رسوبي وجود داشته باشد برخورد نکند،بدون استفاده از شواهد اطراف،يعني نقاط مجاور که قبلا وضعيت همين لايه ها را در آنجا تشخيص داده، تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و در نتيجه طبقات جديدتر و طبقات قديم تر مشکل خواهد بود.

اسلاید 8: نداشتن اطلاعات در زمينه فسيل شناسي يا پيدا نشدن فسيلهاي مفيد دربين لايه ها و نيز نبودن نشانه هاي ديگر چون ساختهاي رسوبي سبب مي شود که نتوانيم در صحرا و در موقع کار زير و روي طبقات و در نتيجه طبقات جديدتر و قديم تر را مشخص کنيم.

اسلاید 9: در اينجا لازم است با نمونه برداري از لايه هاي سنگها و استفاده از فسيلهاي ميکروسکوپي يا استفاده از روش هاي راديواکتيو در آزمايشگاه، سنگهاي جديدتر و قديم تر را معلوم کرد.

اسلاید 10: در موقع مطالعه ي يک منطقه از نظر چينه شناسي،زمين شناسان بايد به تغييرات و جا به جاييهايي که بر اثر عوامل زمين شناختي ساختماني به وجود آمده نيز توجه کنند.

اسلاید 11: در اکتشاف و استخراج سوختهاي فسيل و ديگر منابع معدني که به زمين شناسي اقتصادي مربوط مي شود نيز چينه شناسي داراي اهميت است و زمين شناساني که در جستجوي سوختهاي فسيل مثل زغال سنگ ونفت اند ازچينه شناسي به مقدار زياد استفاده مي کنند.

اسلاید 12: چينه شناسي همچنين در مطالعات آب شناسي و پي بردن به ذخاير آبهاي زير زميني کاربرد دارد. به اين ترتيب که با بررسيچينه شناسي هر منطقه و معلوم کردن لايه هاي نفوذپذير و نفوذناپذيرو همچنين مشخص کردن سنگهايي که درز و شکاف بيشتري دارند مي توان مناطقي را که احتمال آبدهي بيشتري دارند مشخص و سپسچاه حفر کرد.

اسلاید 13: رخساره و مشخصات آن مفهوم رخساره رسوبي را اولين بار آرمانز گرسلي در1838 موقع مطالعه سنگهاي دوره ژوراسيک در سوئيس به کار برد.

اسلاید 14: تعريف رخساره به شرح زير است : رخساره رسوبي عبارت است از مجموعه اي از لايه هاي سنگهاي رسوبي که تحت شرايط يکسان در محيط رسوبي ته نشين شده اند و داراي مشخصات سنگ شناسي و ديرين شناسي همانندند.

اسلاید 15: البته اصطلاح رخساره مفهوم انحصاري و خاص، براي سنگهاي رسوبي نيست. اين واژه همچنين براي مناطق دگرگوني هم به کار مي رود.

اسلاید 16: تجزيه وتحليل لايه هاي موجود در رخنمونها ومقايسه آنها بالايه هاييکه امروزه در محيطهاي رسوبي ته نشين مي شوند کليدي استکه از آن مي توان براي تعبير و تفسير رخنمونها استفاده کرد.

اسلاید 17: در بررسي رخنمون لايه هاي سنگها يا به عبارت ديگر رخساره ها بايد به چهار مشخصه زير توجه کرد.اندازه،شکل يا حدود گسترش رخنمون لايه ها مشخصات سنگ شناسي لايه ها فسيلهاي موجود در لايه هاساختهاي رسوبي موجود در لايه ها

اسلاید 18: جمع آوري منابع سنگي وداده هاي فسيلي سطح الارضي و تحت الارضي و معرفي ساختهاي رسوبيجمع آوري منابع سنگي و داده هاي فسيلي با بررسي سطح الارضيلايه ها از جمله کارهاي اساسي است که در بررسي لايه هاي سنگهاي مختلف صورت مي گيرد.

اسلاید 19: در بررسيهاي صحرايي، حتي اگر توضيحات بسيار کاملي تهيه شود، جمع آوري نمونه از سنگها، کانيها و فسيلها لازم و ضروري است تا بتوان با کمک ميکروسکوپ يا زمين شناس با تجربه تر سنگها را با دقت بيشتري مورد بررسي و شناخت قرار داد.

اسلاید 20: گردآوري فسيل ها گردآوري فسيل ها به سه دليل اهميت دارد:1.تعيين سن نسبي زمين شناسي و توالي سنگها،2.تعيين ارتباط وهم ارزي واحدهاي سنگي با ديگرسنگهاي فسيلدار،3. کمک به تعيين محيط ته نشست رسوبات.

اسلاید 21: قبل از آغاز مطالعه ي صحرايي، بايد فهميد چه نوعي از فسيل ها مفيدند . مثلا زمين شناسي که دست اندر کار کاوش در سنگهاي پالئوزوئيک است بايد با ظاهر تريلوبيتها، گراپتوليتها، براکيوپودا و فوزولينيدها آشنايي پيدا کند.

اسلاید 22: ميکروفسيلها، فسيلهاي کوچک که طبق عادت به اين نام خوانده مي شوند،غالبا ارزش زيادي دارند زيرا :1.معمولا مي توان آنهارا از سنگها جدا کرد؛2.تعداد زياد و گسترش وسيعشان آنها را براي مطالعات زيست چينه اي ايده ال مي سازد؛3.آنها رامي توان ازنمونه هايي که با حفاري به دست آمده اند(مغزه ها) جدا ساخت.

اسلاید 23: شماره گذاري و مشخص کردن نمونه ها هر نمونه ي سنگ يا فسيل بايد با شماره اي که روي آن نوشته وروي نقشه يا عکس هوايي ثبت مي شود مشخص گردد .

اسلاید 24: اگر از محلي بيش از يک نمونه برداريم،بايد حروف فرعي را پس ازشماره ي محل به کار بريم. شماره ي محل را بايد با حروف يا شماره هايي معين کرد که نقشه ي پايه يا عکس هوايي محل آن درروي زمين مشخص شده است .

اسلاید 25: تعداد کم نمونه هاي نسبتا سبک را مي توان در جعبه هاي مقوايي محکم به نقاط ديگر ارسال کرد، اما وقتي تعداد زيادي از نمونه ها يا نمونه هاي خيلي سنگين قرار است به نقاط دور فرستاده شود بايد ازجعبه هاي چوبي استفاده کرد. بسته بندي نمونه ها براي ارسال

اسلاید 26: توصيف موقعيت محل نمونه ها فسيل ها و نمونه هايي که ارزش جمع آوري دارند ارزش اين را نيز دارند که موقعيت محل آنها با دقت مشخص شود .

اسلاید 27: هدف از توصيف موقعيت محل عبارت است از :1.کمک به ديگران در يافتن محل؛2.کمک به زمين شناس براي بازديد دوباره ي محل؛ 3.به وجود آوردن وسيله اي براي پياده کردن محل ها بر روي يک نقشه ي پايه ي مناسب،در صورتي که وجود داشته باشد .

اسلاید 28: علاوه بر نمونه هايي که با مطالعات سطحي برداشت مي کنيم، داده هاي تحت الارضي که شامل مغزه ها وخورده سنگهايي است کهضمن حفاري از عمق به سطح آورده مي شود نيز در مطالعاتچينه شناسي و تعبير و تفسير وضعيت لايه هاي سنگها کاربرد دارند.

اسلاید 29: براي بررسي چينه هاي هر منطقه، ابتدا زمين شناسان نقشه ي توپوگرافي منطقه را بررسي و عکس هاي هوايي آن را در آزمايشگاه با وسيله اي به نام استريوسکوپ مطالعه مي کنند و مسيرهايي را که عبور از آنها در کوهستان (صحرا ) ساده تر است انتخاب مي کنند .

اسلاید 30: اين مسيرها گاه دره هايي است که مسير عبور جريان آب است. پساز آن در صحرا و در مسيرهاي انتخاب شده، لايه هاي سنگهاي مربوط به زمان هاي مختلف را در جهت عمود بر امتداد طبقات انتخاب مي نماييم.

اسلاید 31: واژه ي چينه و چينه بندي براي طبقاتي به کار مي رود که يکي بعداز ديگري روي هم رسوب مي کنند و فقط در سنگ هاي رسوبي ديده مي شوند.

اسلاید 32: چينه بندي نوعي از لايه شدن سنگهاي رسوبي است که بر اثر تغييرات محيط و تحت شرايط معيني در محيط رسوبي به وجودمي آيد.

اسلاید 33: عواملي که در تشخيص چينه ها نيز موثرند به شرح زيرند:تغيير در جنستغيير در اندازه ي دانه ها3. اختلاف درجه فشردگي و تراکم يا سيماني شدن4. جدا شدن لايه هاي ضخيم تر توسط لايه هاي نازک

اسلاید 34:

اسلاید 35:

اسلاید 36: ضخامت لايه ها معرف چيست؟لايه هاي رسوبي در محيط هاي مختلف رسوبي اعم از درياها، درياچه ها، مردابها و ... همواره به صورت افقي يا تقريبا افقي و ميلي متر ميلي متر بر روي هم ته نشين مي شوند و در شرايط يکنواخت هر چه زمان بيشتري بگذرد بر ضخامت رسوبات ته نشينشده در کف حوضه رسوبي افزوده مي گردد.

اسلاید 37: بنابراين مي توان گفت که ضخامت رسوبات معرفگذشت زمان است.

اسلاید 38: ضخامت طبقات را مي توان با اندازه گرفتن فاصله بين سطح بالا و پايين لايه ها به دست آورد.

اسلاید 39: در مواردي که لايه ها از حالت افقي خارج شده و به صورتشيب دار در آمده باشند، اندازه گيري ضخامت با فرمول هاي ديگريانجام مي شود.

اسلاید 40:

اسلاید 41:

اسلاید 42:

اسلاید 43: در فرمول کلي t ضخامت حقيقي طبقه يا سازند، s فاصله يا طول سرازيري اندازه گرفته شده بين بالا و پايين طبقات يا سازند، شيب حقيقي طبقه، زاويه شيب سرازيري (شيب توپوگرافي) که در جهت حرکت بر روي طبقات اندازه گرفته شده، زاويه بين امتداد طبقه و جهت اندازه گيري عرض بيرون زدگي در سطح افقياست.

اسلاید 44: ساختساختهايي که در لايه هاي سنگهاي رسوبي دورانهاي گذشته زمين شناسي ديده مي شوند و جزو فسيلهايند در چينه شناسي اهميت دارند و در تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و در نتيجه معلوم کردن طبقات عادي و برگشته کمک مي کنند.

اسلاید 45: سوراخها و حفره هايي که جانوران ساحلي و منطقه کم ژرفا ايجاد مي کنند نيز مانند رد پاي جانوران در سواحل دريا قابل مشاهده اند.

اسلاید 46: اين سوراخها در برش عرضي به صورت قائم،مايل يا تقريبا افقي اند و در اعماق مختلف در اغلب قسمتها وجود دارند.

اسلاید 47:

اسلاید 48: در نزديکي ساحل که اثر امواج و در نتيجه فرسايش شديدتر است جانوران بيشتر سوراخهاي قائم ايجاد مي کنند، ولي در قسمتهاي عميق تر که اثر فرسايشي امواج کمتر مي شود، جانوران سوراخهايمايل و تقريبا افقي حفر مي کنند.

اسلاید 49: بقاياي موجودات دورانهاي گذشته زمين شناسي ، يعني فسيل ها، در چينه شناسي از نظر تشخيص سطح بالا و پايين طبقات از نظر عادي يا برگشته بودن، مانند ساختهايي که قبلا توضيح داديم، اهميت دارد.

اسلاید 50: اين بقايا از دو نظر جالب اند؛ يکي از نظر شکل قرار گرفتن آنها در رسوبات و ديگري از نظر تعيين سن نسبي.

اسلاید 51: اثر ريشه گياهان در معادن زغال سنگ مانند ساختهايي که قبلا توضيح داديم در چينه شناسي اهميت دارد و در تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و در نتيجه معلوم شدن طبقات جديدترازطبقات قديم تراستفاده مي شود.

اسلاید 52: نحوه عمل به اين ترتيب است که سمتي که ريشه ها انشعاب بيشتري دارند جهت پاييني طبقه، سمتي که انشعابات به يک قسمت، يعني زيررگه زغالي مي رسد،جهت بالاي طبقه است.

اسلاید 53:

اسلاید 54: در مناطق نسبتا کم عمق بستر دريا در سطح رسوبات نرم از جنس گل ممکن است بر اثر جريان آشفته آب و تاثير عمل فرسايشي آن فرورفتگي هايي به وجود آيد که ساخت فلوت نام دارد.

اسلاید 55: اين فرورفتگي ها پس از به وجود آمدن ممکن است بر اثر تغيير شرايط محيط رسوبگذاري، مثل عقب نشيني آب دريا، با رسوبات ماسه اي پر و تحت شرايط مناسب حفظ و سپس سخت شود.

اسلاید 56: در اين حالت فرورفتگي هاي پر شده با رسوبات ماسه اي به صورتبرجستگي هايي که شکل فرورفتگي دارند در سطح پاييني طبقه ماسه سنگي(رسوبات ماسه اي قبلي)که روي طبقه واجد فرورفتگيها قرار گرفته منعکس شود و ساختي را به وجود مي آورد که ساختفلوت نام دارد.

اسلاید 57:

اسلاید 58: اين نوع ساخت نيز مانند ساختهايي که قبلا توضيح داديم در چينه شناسي از نظر تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و در نتيجه معلوم کردن طبقات جديدتر از طبقات قديم تر و پي بردن به برگشته يا عادي بودن طبقات اهميت دارد.

اسلاید 59: از ساخت فلوت براي تعيين جهت جريان آب در زمان ته نشين شدن لايه ي واجد آن نيز مي توان استفاده کرد.

اسلاید 60: نتيجه اينکه بعد از مدتي فرو رفتگي تقريبا به صورت فرورفتگي مثلثي شکل در مي آيد که جهت جريان از راس به طرف قاعده ي آناست. بنابراين، در در برجستگي هايي که در سطح زيرين لايه هايماسه سنگي متعلق به دوران هاي گذشته ديده مي شود، جهت جريانقديمي از راس برجستگي به سمت قاعده ي آن است.

اسلاید 61: ساخت ديگري که زمين شناس در سطح زيرين لايه ي ماسه سنگيمي بيند و همانطور که گفتيم به ساخت گرو معروف است، مانند ساخت فلوت در سطح رسوبات نرم بر اثر فرسايش با جريانات آشفته ي کوچک به وجود مي آيد.

اسلاید 62: اين ساخت که به صورت شيارهاي خطي کوتاه،ناپيوسته و تقريبا موازي اند در مناطق کم عمق آب توليد مي شوند.

اسلاید 63: ساخت دانه ترتيبي در حاشيه قاره ها و لبه دلتاها يعني جايي که شيبسرازيري زياد است به وجود مي آيد.

اسلاید 64: ساخت دانه ترتيبي هم مثل ساختهايي که تاکنون زمين شناس ديده بود و تشريح کرديم، از نظر تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و معلوم کردن طبقات جديدتر از قديم تر و پي بردن به برگشته يا عادي بودنطبقات اهميت دارند.

اسلاید 65: نحوه استفاده از اين نوع ساخت به اين ترتيب است که دانه هاي درشت همواره معرف سطح پاييني و دانه هاي ريز نشان دهنده سطحبالايي طبقات است.

اسلاید 66: يکي ديگر از انواع لايه بندي که به صورت لايه هاي کوچک در داخل يک يا چند لايه بزرگ ترممکن است ديده شود واز ساخت هايبارز است لايه بندي مورب است.

اسلاید 67: اين ساخت که بخصوص در تلماسه ها و نيز رسوبات ماسه ايو سيلتي رودخانه ايي و دلتايي ديده شده شامل لايه هاي کوچکي است که به صورت مايل در داخل لايه هاي ديگر قرار گرفته و ممکن است با لايه هاي افقي که در بالا و پايين آنها قرار دارد از طبقاتبالا و پايين جدا شود.

اسلاید 68: چگونگي به وجود آمدن لايه بنديهاي مورب به اين ترتيب است کهابتدا مواد تخريبي ناپيوسته به اندازه ماسه و سيلت بر اثر جريان بادبه حرکت درمي آيد و براثربرخورد با مانع روي هم انباشته مي شودو به صورت تپه هايي در مي آيد.

اسلاید 69: اين تپه ها همان طور که مي دانيد تلماسه نام دارند. ادامه حرکت ماسه ها سبب مي شود که تلماسه بزرگ تر شود و به تدريج به طرف جلو حرکت کند.

اسلاید 70: در اين حرکت ذرات ماسه و سيلت از دامنه کم شيب تلماسه بالامي رود و پس از عبور از قله آن روي دامنه پر شيب مي ريزد و به اين ترتيب تلماسه به طرف جلو حرکت مي کند و در آنلايه بندي مورب به وجود مي آيد.

اسلاید 71: لايه بنديهاي موربي که بر اثر جريان باد به وجود مي آيد اغلب بزرگ تر از آنهايي است که با جريان آب توليد مي شوند. لايه بنديهاي مورب از نظر شکل ظاهري ممکن است ساده يا عدسي شکل باشند.

اسلاید 72: لايه بنديهاي مورب نوع ساده در مواقعي که سرعت و جهت جريان آب يا باد ثابت باشد به وجود مي آيند و هنگامي که سرعت و جهت جريان آب يا باد تغيير کند لايه بنديهاي نوع عدسي شکل توليدمي شود.

اسلاید 73: اهميت لايه بنديهاي مورب در چينه شناسي در اين است که مي تواناز آنها هم براي تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و معلوم کردن طبقات جديدتر از طبقات قديم تر و در نتيجه پي بردن به برگشته يا عادي بودن طبقات استفاده کرد و هم جهت جريان قديمي را با استفادهاز لايه بنديهاي مورب نوع ساده مفيد معلوم کرد.

اسلاید 74: در لايه بندي نوع ساده براي تشخيص سطح بالا و پايين طبقات از نحوه برخورد لايه بنديهاي مورب با سطح بالايي و پاييني استفاده مي شود، به اين ترتيب که لايه بندي مورب سطح بالايي را که در واقع جهت بالاي طبقه است با زاويه بزرگ قطع مي کند، در حالي که با سطح پاييني مماس مي شود.

اسلاید 75: پس بنابراين اگر در يکسري از لايه هاي رسوبي لايه بنديهاي مورب نوع ساده ديده شد، جهت بالايي طبقات يا به عبارت ديگر طبقات جوان تر به سمتي است که لايه بندي مورب سطح مجاور خود را بازاويه بزرگ قطع کند و جهت پايين آن يا طبقات قديم تر به سمتي است که لايه بندي مورب با سطح مجاور خود مماس شده است.

اسلاید 76: از لايه بندي مورب نوع ساده علاوه بر اينکه مي توان سطح بالا و پايين طبقات را معلوم کرد، مي توان جهت جريان آب يا باد را هم مشخص کرد.

اسلاید 77: در لايه بنديهاي مورب نوع عدسي شکل براي تشخيص سطح بالا و پايين طبقات از ظاهر عدسي شکل بودن آنها استفاده مي شود، به اين ترتيب که در لايه بنديهاي مورب نوع عدسي شکل همواره تحدب عدسيها به طرف پايين و تقعر آنها به طرف بالاست.

اسلاید 78: از جمله ساختهاي جالب که در سطح طبقات ماسه سنگي قديمي زيادديده مي شود و مي توان آن را در سطح رسوبات امروزي هم ملاحظه کرد ريپل مارک است.

اسلاید 79: بر اساس شکل هندسي ، ريپل مارکها به دو دسته تقسيم شده اند؛يکي نامتقارن( جرياني ) و ديگري متقارن( موجي ).

اسلاید 80: در ساختمان هر ريپل مارک شش قسمت ديده مي شود. اين قسمتها رادر شکل زير نشان داده ايم :

اسلاید 81: اهميت ريپل مارکهاي متقارن در چينه شناسي از اين جهت است که مي توان از آنها در تشخيص سطح بالا و پايين طبقات و معلوم کردنطبقات جديدتر از قديم تر و در نتيجه پي بردن به برگشته يا عادي بودن طبقات استفاده کرد.

اسلاید 82: علت اينکه از اين نوع ساخت نمي توان براي تعيين سطح بالا و پايينطبقات استفاده کرد اين است که در اين نوع ريپل مارک خود ريپل با قالب آن شبيه به هم اند.

اسلاید 83: ترکهاي گلي شايد يکي از فراوان ترين و عادي ترين ساختهايي باشدکه ا مروزه در سطح رسوبات نرم از جنس گل ديده مي شودو همگي شما شايد تقريبا انها را ديده باشيد.

اسلاید 84: اين اشکال معمولا در محلهايي به وجود مي آيد که رسوبات نرم درحد رس در معرض تابش اشعه خورشيد قرار گيرد و آب از دستدهد؛ مثلا،در کنار رودخانه ها،در انتهاي مسيرسيلابها و کنار درياها

اسلاید 85: اهميت اين ساختها در چينه شناسي در اين است که مي توان از آنهابراي تشخيص سطح بالا و پايين طبقات استفاده کرد.

اسلاید 86: نوع ديگر از ترکهاي گلي ترکهاي خطي است که به صورت مستقيم يا منحني شکل و به طور منفرد يا مجتمع در رسوبات نرم و دانه ريز حاشيه درياچه ها، درياها و رسوبات نرم کف کانالها به وجود مي آيد.

اسلاید 87: طول آنها حدود 2 تا 8 سانتي متر است و در مواقعي به وجودمي آيند که رسوبات دانه ريز در معرض تابش شديد خورشيد و تبخير زياد قرار نگيرند. در اين حالت انقباض به آرامي صورتمي گيرد و ترکهاي گلي خطي ايجاد مي گردد.

اسلاید 88: همچنين اگر رسوبات نرم روي سطوح ناهموار يا روي ريپل مارکهاته نشين شود، به علت ناهموار بودن سطح زيرين يا وجود ريپل مارکها، ممکن است بر اثر متراکم شدن رسوبات نرم ترکهايگلي خطي به وجود بيايد.

اسلاید 89: آثار قطره هاي باران به شکل فرورفتگيهاي نيم کروي کوچک اند که به صورت مجتمع ديده مي شوند. قطر آنها متغيير و حداکثر به5/1سانتي مترمي رسد وحاشيه آن کمي بالاتر ازسطح اطراف است.

اسلاید 90: اهميت اين نوع ساخت در چينه شناسي مانند ساير ساختهايي کهتاکنون توضيح داديم در اين است که مي توان از آنها براي تشخيصسطح بالا و پايين طبقات استفاده کرد.

اسلاید 91: نحوه عمل به اين ترتيب است که، سطحي که در آن برآمدگي يا به عبارت ديگر قالب آثار باران ديده مي شود معرف سطح زيرين طبقه و جهت مخالف آن نشان دهنده سطح بالايي طبقه است.

اسلاید 92: حفره ها يا حبابهاي حاصل از خروج گازاين نوع اشکال در مواد رسوبي، بيشتر در رسوبات نرم و دانه ريزبخصوص در محلهايي که رسوبگذاري شديد بوده و سبب شده است که مقداري آب و هوا در بين رسوبات قرار بگيرد ديده شود.در اين محلها در خلال متراکم شدن رسوبات آب و هواي به تله افتادهخارج مي گرددو سبب به وجود آمدن حفره هايي مي شود

اسلاید 93: اشکال بالشي بعضي از گدازه ها به ويژه آنهايي که ترکيب بازالتي دارند گاهي به صورت اشکال بالشي در بين لايه هاي سنگهاي رسوبي ديده مي شودکه شکل بيضوي دارند و قطر آنها از 30 تا 100 سانتي متر است.

اسلاید 94: اين اشکال بالشي که قاعده اي نسبتا مسطح و تحدبي به طرف بالا دارند براي تشخيص سطح بالا و پايين گدازه هاي قديمي و در نتيجهمعلوم کردن سطح بالا و پايين طبقات کاربرد دارند .

اسلاید 95: به اين ترتيب که قسمت محدب گدازه بالشي همواره معرف سطح بالايي و قاعده نسبتا مسطح آن معرف سطح پاييني گدازه و در نتيجهطبقات است.

اسلاید 96: زمين شناس، پس از شناخت ساخت هاي مختلف و مشخص شدن وضعيت لايه ها از جهات مختلف، برش عرضي و ستون قائمچينه شناسي سازند شناسايي شده را رسم مي کند.

اسلاید 97: ناپيوستگي ناپيوستگي يکي از نشانه هاي بارز چينه شناسي است که مي توان آنرا در بين بعضي از لايه هاي سنگهاي رسوبي، يا بين سنگهاي رسوبي،آذرين و دگرگوني ملاحظه کرد.

اسلاید 98: تعريف ناپيوستگيناپيوستگي عبارت است از قطع شدگي در توالي لايه هاي سنگها ازنظر چينه شناسي که بر اثر آن لايه هاي سنگهاي جديدتر روي سنگهاي قديم تر که ممکن است هوازدگي را متحمل شده باشند يا نشده باشند به طوري قرار مي گيرند که معرف توالي واقعي لايه هانيست و منعکس کننده وقفه (نبود چينه) در رسوبگذاري است.

اسلاید 99: هياتوسبه مدت زمان زمين شناسي که طي آن ضخامتي از لايه هاي رسوبيبر اثر فرسايش (اگر عمل فرسايش اتفاق افتاده باشد) از بين رفته، به اضافه طول زمان زمين شناسي که طي آن رسوبگذاري انجام نشده هياتوس مي گويند.

اسلاید 100:

اسلاید 101: نشانه هاي تشخيص ناپيوستگيبراي تشخيص و پي بردن به وجود ناپيوستگيهاي موجود در بينلايه هاي سنگهاي رسوبي يا بين سنگهاي رسوبي، آذرين و دگرگونيبايد از نشانه هاي چندي استفاده کرد.

اسلاید 102: نشانه هاي تشخيص ناپيوستگي عبارتند از :اختلاف زاويه شيب سطح فرسايشي آثار دگرگوني فسيلها

اسلاید 103: انواع ناپيوستگيبه طور کلي دگرشيبي ها بر اساس نوع مجاورتو نشانه هاي موجودبين دو دسته از لايه هاي سنگهاي رسوبي يا سنگهاي رسوبي با سنگهاي آذرين و دگرگوني به چهار نوع تقسيم شده اند.

اسلاید 104: چهار نوع ناپيوستگي از حالت کاملا واضح تا حالت غير واضح که احتياج به بررسي دقيق فسيل شناسي دارد به شرح زير است:ناپيوستگي(دگرشيب) زاويه دار ناپيوستگي هم شيب ناپيوستگي آذرين پي ناپيوستگي پيوسته نما

اسلاید 105: ناپيوستگي دگرشيب :اين ناپيوستگي به دليل اينکه بين دو دسته از لايه هاي سنگهاي رسوبي که داراي زاويه شيب متفاوت اند قرار دارد، و به راحتي در بين لايه هاي سنگهاي رسوبي قابل تشخيص است.

اسلاید 106: ناپيوستگي هم شيب :نوعي ناپيوستگي است که در آن لايه هاي بالا و پايين سطح ناپيوستگي با هم موازي است و قطع شدگي (عدم ته نشست رسوبات) در توالي لايه هاي سنگهاي رسوبي را نشان مي دهد.

اسلاید 107: سطح ناپيوستگي در اين نوع، سطحي ناهموار و اغلب فرسايش يافتهاست. بدين معني که پس از ته نشين شدن دسته لايه هاي رسوبي ممکن است بدون اينکه چين خوردگي در لايه ها اتفاق بيفتد، وقفه ايدر رسوبگذاري پيش بيايد و سطح بالاترين لايه ها فرسوده شود و سپس رسوبگذاري مجددا صورت بگيرد.

اسلاید 108: ناپيوستگي آذرين پي :اين نام براي نوعي ناپيوستگي به کار مي رود که در آن لايه هاي سنگهاي رسوبي روي توده آذرين يا سنگهاي دگرگوني قديمي که تحت تاثير هوازدگي و فرسايش قرار گرفته ته نشين شده باشد.

اسلاید 109: ناپيوستگي پيوسته نما :نوعي ناپيوستگي است که در آن هيچ سطح قابل تشخيص واضحي وجود ندارد وطبقات بالا و پايين سطح ناپيوستگي با هم موازي است.

اسلاید 110: فصل دوم واحدهاي چينه شناسي و تطابق هدف کلي : آشنا شدن با واحد هاي چينه شناسي و انواع آن ، سن نسبي و مطلق و روشهاي مختلف تعيين آنها و ....

اسلاید 111: واحدهاي چينه شناسي و تطابق واحد چينه سناسي عبارت است از لايه يا مجمو عه اي از لايه ها يا توده هاي سنگي که بر اساس ويژگيهاي سنگ شناسي ،فسيل شناسي،حوادث کوهزايي و ناپيوستگيها، خصوصيات فيزيکي و شيميايي،الکتريکي،مغناطيسي ولرزه اي انتخاب مي شود.

اسلاید 112: واحدهاي فيزيکي سنگ چينه اي:واحدهاي چينه شناسي سنگيواحدهاي چينه شناسي زيستيواحدهاي زماني زمين شناختي واحدهاي چينه شناسي زماني واحدهاي چينه شناسي خاکواحدهاي آب وهوايي زمين شناختي

اسلاید 113: واحدهاي چينه شناسي سنگي بر اساس ويژگيهاي سنگ شناسي و ناپيوستگيها،واحدهاي چينه شناسي زيستي بر مبناي فسيلها،و واحدهاي زماني زمين شناختي و چينه شناسي زماني بر اساس فسيلها،حوادث کوهزايي و ناپيوستگيها انتخاب مي شود.

اسلاید 114: واحدهاي فيزيکي سنگ چينه اي:واحدهاي چينه شناسي سنگيواحدهاي چينه شناسي زيستيواحدهاي زماني زمين شناختي واحدهاي چينه شناسي زماني واحدهاي چينه شناسي خاکواحدهاي آب وهوايي زمين شناختي

اسلاید 115: واحدهاي فيزيکي سنگ چينه اي:واحدهاي چينه شناسي سنگيواحدهاي چينه شناسي زيستيواحدهاي زماني زمين شناختي واحدهاي چينه شناسي زماني واحدهاي چينه شناسي خاکواحدهاي آب وهوايي زمين شناختي

اسلاید 116: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 117: واحدهاي آب و هوايي زمين شناختي بر پايه شرايط آب و هوايي زمان کواترنر منظور شده است.

اسلاید 118: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 119: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 120: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 121: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 122: مشخصات واحد چينه شناسيهر واحد چينه شناسي اعم از سنگي،زيستي وزماني بايد داراي مشخصاتي باشد تا بتوان آن را واحدي جامع در نظر گرفت.براي واحدهاي سنگي و زيستي به ترتيب بايد به سنگ شناسي و فسيلهاي موجود در لايه تاکيد کرد.

اسلاید 123: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 124: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 125: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 126: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 127: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 128: در واحدهاي زماني حوادث زمين شناسي(مثل ظهور يا از بين رفتن ناگهاني عده اي از موجودات ،چين خوردگيها،دگرشيبي و...) و سن زمين شناسي اهميت دارد.

اسلاید 129: در معرفي هر واحد چينه شناسي بايد موارد زير را رعايت کرد.اسم هر واحد و مکاننوع واحد چينه شناسي و مرتبه آنتاريخچه استراتوتيپتوصيف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اوليه)

اسلاید 130: در معرفي هر واحد چينه شناسي بايد موارد زير را رعايت کرد.اسم هر واحد و مکاننوع واحد چينه شناسي و مرتبه آنتاريخچه استراتوتيپتوصيف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اوليه)

اسلاید 131: جنبه هاي منطقه ايتشريح محيط تشکيل سنگهاتطابق دادن با واحدهاي چينه شناسي معادل آنتعيين سن زمين شناسي واحد چينه شناسيمعرفي مراجع يا منابع مورد استفاده

اسلاید 132: در معرفي هر واحد چينه شناسي بايد موارد زير را رعايت کرد.اسم هر واحد و مکاننوع واحد چينه شناسي و مرتبه آنتاريخچه استراتوتيپتوصيف مشخصات هر واحد در محل اصلي (اوليه)

اسلاید 133: واحدهاي چينه شناسي سنگيواحد چينه شناسي سنگي عبارت از ضخامتي از لايه ها يا توده هاي سنگي است که قسمت اعظم آن را نوعي سنگ معين يا مجموعه اي از چند نوع سنگ تشکيل مي دهد و داراي نشانه هاي سنگ شناسي مشخص است.

اسلاید 134: اين نشانه هاي سنگ شناسي که وسيله اي اند براي تعيين و انتخاب اين واحد عبارت اند از:همگني کلي سنگهاي تشکيل دهنده واحدناپيوستگيهاتغييرات سنگ شناسي بارز در لايه هاي سنگهاتغييرات شديد در رنگ لايه هاي سنگها

اسلاید 135: در انتخاب واحدهاي چينه شناسي سنگي مفهوم تاريخ زمين شناسي يا ترتيب توالي موجودات فسيل شده نقشي ندارد.

اسلاید 136: ملاک اصلي براي تعيين هر واحد چينه شناسي سنگي همگني کلي آن از نظر سنگ شناسي است.

اسلاید 137: با اين حال وجود اختلاف در قسمتهاي مختلف هر واحد و نيز وجود فسيلهاي بارز در لايه هاي سنگها ممکن است نشانه بارزي براي تشخيص آن از واحدهاي ديگر در محل مقطع اصلي واحد و يا محلهاي دور از مقطع اصلي باشد.

اسلاید 138: طبقه بندي واحدهاي چينه شناسي سنگيهدف از طبقه بندي چينه شناسي سنگي،مرتب کردن لايه ها و توده هاي سنگي به صورت واحدهاي اسم دار است که معرف تغييرات سنگها از نظر ويژگيهاي سنگ شناسي در هر منطقه مي باشد.

اسلاید 139: چينه شناسي سنگي رکن اصلي علم چينه شناسي است که در آن واحدها بر مبناي ويژگيهاي سنگ شناسي مرتب مي شوند.

اسلاید 140: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 141: طبقه بندي چينه شناسي سنگي معمولا اولين کاري است که در بررسي چينه شناسي ناحيه انجام مي شود و هميشه عامل اساسي چينه شناسي ناحيه است و به صورت کليد مهمي براي بررسي تاريخ زمين شناسي ناحيه در نظر گرفته مي شود.

اسلاید 142: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 143: واحدهاي چينه شناسي سنگي عبارت اند از: طبقه،بخش،تشکيلات(سازند) وگروه.

اسلاید 144: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 145: طبقه (لايه)لايه از نظر مرتبه کوچک ترين واحد چينه شناسي سنگي است که در هر يک از واحدهاي بزرگتر قرار مي گيرد.

اسلاید 146: لايه عبارت است از چينه اي در توالي سنگهاي لايه اي که از نظر سنگ شناسي از لايه هاي بالا و پايين خود تشخيص پذير است.

اسلاید 147: ضخامت لايه متغير و ممکن است از يک سانتي متر تا چند متر برسد.

اسلاید 148: معمولا فقط لايه هاي مشخص ،يعني آنهايي که به عنوان لايه(طبقه) نشانه انتخاب شده اند ،براي هدفهاي چينه شناسي از قبيل تطابق مفيدند و آنها را واحد چينه شناسي سنگي مي نامند.

اسلاید 149: طبقات نشانه عبارت اند از طبقاتي که از نظر ترکيب سنگ شناسي،مشخصات ژئوفيزيکي،ژئوشيميايي،کاني شناسي،نمودارهاي الکتريکي يا راديواکتيو،فسيلها و ساختهاي رسوبي موجود در آنها و نيز از نظر رنگ از طبقات بالا وپايين خود کاملا مشخص اند و مي توان آنها را تا فاصله زياد در يک بخش يا سازند دنبال کرد.

اسلاید 150: طبقات نشانه از نظر چينه شناسي اهميت دارند.

اسلاید 151: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 152: بخشبخش يکي ديگر از واحدهاي چينه شناسي سنگي است که از نظر مرتبه بالاتر از طبقه قرار دارد و هميشه قسمتي از سازند است.

اسلاید 153: به علت داستن ويژگيهاي سنگ شناسي مشخص مثل ترکيب سنگ شناسي ،بافت فسيلها و ...از قسمتهاي مجاور خود (بالا و پايين) به آساني تشخيص داده مي شود.بخش ضخامت معين واستانداري ندارد.

اسلاید 154: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 155: انتخاب بخش که همواره قسمتي از سازند است به جز در مواردي که ضرورت ايجاب نمايد لازم نيست.

اسلاید 156: بخش ممکن است به صورت عدسي شکل باشد و در جهات مختلف گسترش سازند محو مي شود.

اسلاید 157: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 158: در حالتي که بخش به طرف خارج و دور از توده اصلي سازند ادامه پيدا کند زبانه نام مي گيرد.

اسلاید 159: سازند(تشکيلات)در بين واحدهاي چينه شناسي سنگي ،سازند واحد اصلي است و عبارت است از مجمو عه اي از لايه ها يا توده هاي سنگي با ويژگيهاي سنگ شناسي مشخص.

اسلاید 160: سازند در طبقه بندي واحدهاي چينه شناسي سنگي از نظر مرتبه بالاتر از بخش قرار دارد.

اسلاید 161: تغييرات سنگ شناسي و ويژگيهاي لازم براي تعيين و انتخاب سازند (و ساير واحدهاي چينه شناسي سنگي ) تابع قانون دقيق و يکنواختي نيست.

اسلاید 162: در انتخاب سازند بايد به چند مشخصه توجه کرد ،از جمله همگني کلي سنگهاي تشکيل دهنده واحداز نظر سنگ شناسي بافت و فسيلهايي که در لايه ها وجود داردتغييرات سنگ شناسي ناپيوستگي و تغييرات شديد در رنگ دو سري از لايه هاي سنگهاي متوالي عملي بودن از نظر نشان دادن سازند روي نقشه زمين شناسيتهيه برش عرضي و ستون چينه شناسي

اسلاید 163: سازند ضخامت معين و استانداردي ندارد و ممکن است از سنگهاي رسوبي،آذرين و دگرگوني و در بعضي موارد از دو يا هر سه اين سنگها تشکيل شده است.

اسلاید 164: سازند از نظر شناسايي ممکن است نشانه هاي خاصي داشته باشد ،مثل ريپل مارک ، ترکهاي گلي ،چينه بنديهاي مورب ،آثار کرمي شکل ،ساخت االيتيک ،فسيل و...به نحوي که با ديدن اين نشانه ها بلا فاصله مي توان آن را شناخت.

اسلاید 165: گروهگروه يکي از واحدهاي چينه شناسي سنگي است که از نظر مرتبه بالاتر از سازند قرار دارد.

اسلاید 166: واژه گروه براي دو يا بيش از دو سازند پياپي که ويژگيهاي سنگ شناسي مشترکي دارند به کار مي رود.

اسلاید 167: سازندهايي که نامگذاري مي شوند لازم نيست که هميشه در يک گروه مجتمع شوند، ولي هر گروه هميشه از مجموعه دو يا چند سازند تشکيل مي شود.

اسلاید 168: تعداد سازندهاي يک گروه در همه جا ممکن است يکسان نباشد، به اين ترتيب که در يک منطقه يک گروه مرکب از سه سازند باشد ودر منطقه ديگر به دليل تغيير رخساره مرکب از دو سازند شود.

اسلاید 169: واحدهاي چينه شناسي سنگي را مي توان به ترتيب از کوچک به بزرگ به صورت زير نوشت.طبقه (لايه) ........ بخش ........ سازند ......... گروه

اسلاید 170: زيرگروهمجموعه اي از سازندها را در مجموعه اي به نام زيرگروه قرار مي دهند.

اسلاید 171: گروه مافوقگروه مافوق متشکل از گروهها يا سازندهاي مربوط به گروه هاست.

اسلاید 172: نام واحدهاي چينه شناسي سنگينام رسمي يک واحد چينه شناسي سنگي ترکيبي است از اسم جغرافيايي يک ناحيه يا نام يک نوع سنگ که قسمت عمده واحد چينه شناسي سنگي از آن ترکيب شده (آهک بهرام) يا هر دو اينها همراه با يکي از اصطلا حات گروه، سازند، بخش يا طبقه

اسلاید 173: نام جغرافيايي بايد از نام يک شکل ثابت و طبيعي يا مصنوعي که در محل يا نزديک به واحد چينه شناسي سنگي قرار دارد گرفته شود.

اسلاید 174: از تکرار نامهاي جغرافيايي در واحدهاي چينه شناسي بايد اجتناب کرد. نبايد از نامي که براي واحدهاي سنگي انتخاب مي کنيد در قسمتهاي ديگر همان واحد يا واحدهاي ديگر نيز استفاده کنيد.

اسلاید 175: در مورد واحدهايي که براي مدت طولاني نام واحد چينه شناسي سنگي به صورتي متفاوت با تلفظ اصلي آن به کار برده شده بايد از همان تلفظ انتخاب شده استفاده کرد.

اسلاید 176: چنانچه نام جغرافيايي محلي تغيير کند، اين تغيير در نام واحد چينه شناسي سنگي اثري نخواهد داشت و واحد سنگي بايد با همان نام قبلي شناخته شود.

اسلاید 177: در مواردي که از جنس سنگ در نامگذاري استفاده مي کنيد بهتر است که از سادهترين واژه مثل سنگ آهک، ماسه سنگ، شيل، توف،گرانيت، کوارتزيت، سرپانتين و...استفاده کنيد.

اسلاید 178: در تعيين نام واحد چينه شناسي بايد از به کار بردن اصطلا حات يا واژه هايي که نشان دهنده چگونگي تشکيل سنگ است خودداري کرد (مثل توربيديتي يا فليش).

اسلاید 179: اصطلاح سنگ شناسي در سنگهاي آذرين دروني بايد به طور صريح معرف نوع سنگي باشد که قسمت عمده توده سنگ را تشکيل مي دهد، مثل گرانيت دوران.

اسلاید 180: اگر يک واحد چينه شناسي سنگي تحت تاثير دگرگوني قرار بگيرد تغيير نام آن به درجه دگرگوني و تغيير و تبديل سنگهاي آن به سنگهاي دگرگوني بستگي دارد.

اسلاید 181: اگر سنگهاي سازندي به طور کامل دگرگون و به سنگهاي دگرگوني تبديل شود نمي توان نام قبلي را براي آن به کار برد و بايد نام آن را عوض کرد. ولي اگر تغييرات جزيي باشد، مي توان همان نام قبلي را براي آن استفاده کرد.

اسلاید 182: صفتهاي توصيفي مثل نرم، سخت، چين خورده، برشي شده(خرد شده) و ... را نبايد در نام واحد چينه شناسي سنگي به کار برد.

اسلاید 183: واحدهاي چينه شناسي زيستيچينه شناسي زيستي بخشي از علم چينه شناسي است که در آن آثار و بقاياي مربوط به زندگي در گذشته مورد توجه قرار مي گيرد و بر اساس اين بقا يا، که در واقع همان فسيلهايند، لايه هاي سنگي به صورت واحدهاي زيستي مرتب مي شوند.

اسلاید 184: يک واحد چينه شناسي زيستي عبارت است از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي که بر اساس فسيلهاي موجود در آنها و نيز مشخصات فسيل شناسي بارز فسيلها تعيين و از لايه هاي مجاور خود بر مبناي همين خصو صيات تميز داده مي شود.

اسلاید 185: اهميت فسيلها در تعيين واحدهاي چينه شناسي زيستيواحدهاي چينه شناسي زيستي از ساير انواع واحدهاي چينه شناسي به اين ترتيب مشخص مي گردند که اين واحدها صرفا بر اساس فسيلهاي موجود در لايه ها تعيين مي شوند.

اسلاید 186: طبقه بندي واحدهاي چينه شناسي زيستي وانواع آنبه طور کلي هدف از طبقه بندي واحدهاي چينه شناسي زيستي مرتب کردن لايه هاي سنگهاي رسوبي به صورت واحدهاي نامگذاري شده است.

اسلاید 187: يک واحد چينه شناسي زيستي به طور ساده ممکن است بر اساس يکي از موارد زير انتخاب شود: تمام فسيلهاي موجود در لايه ها فقط يک نوع فسيل معينتاکسون فسيلطول زندگي تاکسون فسيلچند تاکسون فسيلتناوب و فراواني نمونه هاي فسيلمراحل توسعه و تکامل يک فسيل

اسلاید 188: زونزون واحد پايه در رده بندي چينه شناسي زيستي است و عبارت است از لايه يا مجموعه اي از لايه ها که با يک يا چند فسيل نامگذاري شده مشخص مي شود و اسم آن زون هم از آن فسيل يا فسيلها گرفته مي شود.

اسلاید 189: واژه زون محدود به چينه شناسي زيستي نيست و در انواع ديگر رده بنديهاي چينه شناسي و سنگ شناسي هم به کار مي رود و تعريف دقيق آن با مفاهيم چينه شناسي زيستي ميسر است.

اسلاید 190: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 191: زون چينه شناسي زيستي بر اساس فسيلهاي موجود در لايه ها و بدون توجه به سنگ شناسي و شرايط محيط رسوبي و نيز مفهوم زمين شناختي تعريف مي شود.

اسلاید 192: زون از نظر گسترش يا ابعاد متغير است و ممکن است شامل لايه اي مشخص با مجموعه اي از لايه ها با يک يا مجموعه اي از لايه ها با يک يا مجموعه اي از فسيلهاي مشخص و حتي تمام رسوبات يک دوران باشد.

اسلاید 193: زونولزونول عبارت است از کوچکترين واحد تشخيص داده شده در تقسيمات زون و معمولا شامل يک چينه يا ضخامتي از يک چينه است.

اسلاید 194: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 195: زونول ممکن است به صورت واحد کوچکي از يک زون در نظر گرفته شود که در اين صورت قابل مقايسه با بخش يا طبقه در واحدهاي چينه شناسي سنگي است.

اسلاید 196: پک زوننوع خاصي از زون که با وفور استثنايي بعضي از تاکسونها که بر مبناي آن نامگذاري شده اند مشخص مي شود و ممکن است نشان دهنده واقعه اي در گشترش استثنايي گروهي از تاکسونها باشد.

اسلاید 197: زون فراواني،اپي بول و فلود زون همان معني يک زون را مي دهند.

اسلاید 198: فاصلهعبارت است از فاصله بين دو مارکر يا شاخص چينه شناسي

اسلاید 199: افقافق چينه شناسي عبارت است از نشانه اي از موقعيتي خاص در توالي چينه شناسي که در عمل و به طور معمول لايه خيلي نازک مشخصي را گويند.

اسلاید 200: انواع واحدهاي چينه شناسي زيستيزون تجمعيآکروزون يا حدود زونزون فراوانيزون بينابيني(حد فاصل)

اسلاید 201: زون تجمعيعبارت است از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که بر اساس فسيلهاي مختلف يا فسيلهاي معيني که به طور طبيعي در تمام ضخامت لايه ها پراکنده اند انتخاب مي شود.

اسلاید 202: نام زون تجمعي از يک يا چند فسيل موجود در آن گرفته مي شود.

اسلاید 203: فسيلهاي مشخص کننده زون تجمعي يا فسيلهايي که براي نامگذاري زون تجمعي انتخاب شده اند فسيلهاي راهنماي زون تجمعي اند

اسلاید 204: آکروزون يا حدود زونعبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که در برگيرنده گسترش عمودي و افقي يک گروه حياتي خاص است و نامش از آن فسيل خاص گرفته مي شود.

اسلاید 205: حدود زون داراي انواع زير است.حدود زون تاکسونحدود زون برخورديزون سلسله النسب (فيلوزون)

اسلاید 206: حدود زون تاکسونعبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که نمايانگر حدود زندگي تاکسون بخصوصي است و حد بالا و پايين واحد زيستي با ظهور و از بين رفتن آن تاکسون بخصوصي تعيين مي گردد.

اسلاید 207: حدود زون برخورديعبارت ا ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که با دو يا چند تاکسون که در بين اجتماع فسيلهاي موجود در اين ضخامت وجود دارد انتخاب مي شود.

اسلاید 208: حد پاييني واحد زيستي با ظهور فسيلي معين و حد بالايي آن با از بين رفتن فسيل معين ديگري تعيين مي شود.

اسلاید 209: حدود زون برخوردي از انواع زونهاي رسمي است و براي اولين بار اپل که زون را تعريف کرد از آن استفاده و آن را معرفي کرد.

اسلاید 210: زون سلسله النسب (فيلوزون)عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که نمايانگر مراحل تکامل يا توسعه فسيل معيني است و حد بالا و پايين واحد زيستي با ظهور و از بين رفتن نهايي آن فسيل معين مشخص مي گردد.

اسلاید 211: زون فراوانيعبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که نمايانگر حداکثر توسعه يا حداکثر فراواني يک جنس، گونه يا تاکسونهاي ديگر است.

اسلاید 212: حد پاييني واحد زيستي با شروع کثرت و حد بالايي آن با پايان کثرت معين مي گردد.

اسلاید 213: زون بينابيني (حد فاصل)عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که نمايانگر فاصله بين دو افق زيست چينه اي مشخص است. مثلا دو افق ظهور يا دو افق از بين رفتن يا يک افق ظهور و يک افق از بين رفتن.

اسلاید 214: نامهاي رسمي و غيررسميواحدهاي چينه شناسي زيستي همانند ساير واحدها ممکن است رسمي يا غيررسمي باشد.

اسلاید 215: واحدهاي رسمي بايد با حرف بزرگ و واحدهاي غيررسمي با حرف کوچک نوشته شوند.

اسلاید 216: واحدهاي زماني زمين شناختي و چينه شناسي زمانيواحدهاي زماني زمين شناختي بر اساس بررسي فسيلها،تعداد و تنوع جانوران، انقراض آنها در مدت زمان زمين شناختي کوتاه، حوادث کوهزايي و ناپيوستگيها انتخاب مي شوند که هم ارز يا معادل آنها واحدهاي چينه شناسي زماني است.

اسلاید 217: هر واحد چينه شناسي زماني عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که در خلال فاصله زمان زمين شناختي معيني تشکيل شده است و با سطوح همزمان در بالا و پايين محدود مي شود.

اسلاید 218: مرتبه نسبي واحدهاي چينه شناسي زماني در تقسيمات انجام شده تابع طول فاصله زمان زمين شناختي است که در طي آن لايه هاي سنگها تشکيل شده اند و ضخامت لايه هاي سنگها در مرتبه آنها نقشي ندارد.

اسلاید 219: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 220: طبقه بندي واحدهاي زماني زمين شناختي و چينه شناسي زماني و انواع آنهاهدف از اين طبقه بندي، مرتب کردن اصولي توالي لايه هاي سنگهاي رسوبي به صورت واحدهاي نامگذاري شده است که مبنايي براي تطابق زماني و سيستم مرجعي براي ثبت حوادث تاريخي زمين شناختي است.

اسلاید 221: واحدهاي زماني زمين شناختي و چينه شناسي زماني به صورتي که در جدول خلاصه شده است تعيين مي شود.

اسلاید 222: سلسله مراتب اصطلا حات قراردادي چينه شناسي زماني و زمان زمين شناختيواحدهاي چينه شناسي زمانيايونوتماراتمسيستمسرياشکوبکرونوزونواحدهاي زماني زمين شناختي ايوندوراندورهدور عصرکرون

اسلاید 223: کرونوزون و کرون کرونوزون اصطلا حي است که براي پايين ترين مرتبه از تقسيمات در سلسله مراتب اصطلا حات چينه شناسي زماني به کار مي رود و هم ارز زماني زمين شناختي آن کرون است.

اسلاید 224: کرونوزون عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که در طي فاصله زمان زمين شناختي معيني،يعني همان کرون،تشکيل شده است.

اسلاید 225: کرونوزون از نظر طول زماني ممکن است بر مبناي طول زماني يک واحد زيستي يا يک واحد چينه شناسي سنگي نهاده شود و تمام لايه هايي را که آن واحد چينه شناسي زيستي يا سنگي در بر مي گيرد شامل مي شود.

اسلاید 226: نام کرونوزون از نام همان واحد چينه شناسي (زيستي يا سنگي) گرفته مي شود که بر آن منطبق شده (بر اساس آن انتخاب شده).

اسلاید 227: اشکوب و عصراشکوب يک واحد چينه شناسي زماني است که مرتبه کوچکي در سلسله مراتب اصطلا حات چينه شناسي زماني دارد و نشان دهنده فاصله نسبتا کمي از زمان زمين شناختي است.

اسلاید 228: هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي اشکوب عصر است و عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که در خلال فاصله زمان زمين شناختي معيني، يعني عصر، تشکيل شده است.

اسلاید 229: اشکوب يکي از واحدهاي پايه و کوچک استاندارد در سلسله مراتب واحدهاي چينه شناسي زماني است که در بررسيهاي جهاني مورد استفاده قرار مي گيرد.

اسلاید 230: حد بالا و پايين اشکوب در توالي لايه هاي سنگهاي رسوبي به ويژه سنگهاي رسوبي دريايي ممکن است بر افقهاي نشانه، مانند مرزهاي زونهاي زيستي،منطبق گردد.

اسلاید 231: فاصله بين مرز بالا وپاييني اشکوب نشان دهنده فاصله زماني بخصوص در زمان زمين شناختي است واين فاصله بخصوص همان عصر است.

اسلاید 232: اشکوبها از نظر طول زمان زمين شناختي متغيراند، ولي به طور متوسط طول زماني آنها از 3تا 10 ميلين سال است.

اسلاید 233: ضخامت اشکوبها از چند متر تا چند هزار متر مي رسد و ممکن است از محلي به محل ديگر تغيير کند.

اسلاید 234: نام اشکوبها بيشتر از نام جغرافيايي محلي که نزديک به محل مطالعه آنهاست انتخاب شده است.

اسلاید 235: براي عصر که هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي اشکوب است همان نامي به کار مي رود که براي اشکوب انتخاب شده است.

اسلاید 236: سري و دورسري يکي از واحدهاي چينه شناسي زماني است که در سلسله مراتب اصطلا حات چينه شناسي زماني مرتبه اي بالاتر از اشکوب دارد.

اسلاید 237: هم ارز يا معادل زماني زمين شناسي سري دور است.سري عبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که طي فاصله زمان زمين شناختي معيني، يعني دور، تشکيل شده است.

اسلاید 238: سريها معمولا شامل يک تا شش اشکوب اند حد پاييني و بالايي سري نشان دهنده فاصله بخصوصي از زمان زمين شناختي است. اين فاصله بخصوص همان دور است.

اسلاید 239: طول زمان زمين شناختي يک سري که به طور کامل به اشکوبها تقسيم شده عبارت است از مجموع مدت فاصله زماني اشکوبهاي ترکيب کننده آن.

اسلاید 240: نام يک سري ( دور) بهتر است از شکل جغرافيايي که در نزديکي مقطع نمونه آن قرار دارد گرفته شود.

اسلاید 241: نام يک سري با توجه به تقسيماتي که در سيستم صورت گرفته – مثل پاييني، مياني و بالايي – ممکن است به صورت سري پاييني، سري مياني و سري بالايي گفته شود.

اسلاید 242: سيستم و دورهدر سلسله مراتب اصطلا حات چينه شناسي زماني سيستم واحدي با مرتبه بزرگتر را نسبت به واژه هاي قبلي تشکيل مي دهد و مرتبه بالاتر از سري و پايين تر از اراتم قرار دارد.

اسلاید 243: هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي سيستم، دوره است و عبارت از ضخامتي از لايه هاي رسوبي است که در طي يک فاصله زمان زمين شناختي معين، يعني دوره، تشکيل شده است.

اسلاید 244: حد بالا و پايين سيستم نيز با مرزهاي مقطع نمونه آن مشخص مي شود و اگر سيستمي به سريها و اشکوبها تقسيم شود و مرز پاييني آن عبارت از حد پاييني قديم ترين سري يا اشکوب و مرز بالايي آن منطبق بر حد بالايي جوان ترين سري يا اشکوب است.

اسلاید 245: مدت فاصله زمان زمين شناختي يک سيستم را مي توان از روي طول زمان زمين شناختي مجموع سريها يا اشکوبهاي ترکيب کننده آن معلوم کرد.

اسلاید 246: نام سيستمهاي (دوره هاي) شناخته شده داراي منشاهاي مختلفي است. معرف يا نشان دهنده مرتبه اند، مثل ترسي ير (سومين) و کواترنر (چهارمين).بر اساس سنگ شناسي انتخاب شده اند، مثل کربونيفر ،از رسوبات زغالدار) و کرتاسه (از رسوبات گل سفيددار).

اسلاید 247: از نام قبيله يا طايفه اي که در نزديکي محلي که مقطع نمونه در آن مطالعه گرديده گرفته شده، مثل اردويسين (از قبيله اردويس) و سيلورين ( از قبيله سيلور).نام جغرافيايي گرفته اند، مثل دونين که از ناحيه دون شاير واقع در جنوب غربي انگلستان گرفته شده است.

اسلاید 248: نام دوره که هم ارز يا معادل سيستم است نيز همان نامي است که براي سيستم انتخاب مي شود.

اسلاید 249: اراتم و دوراندر سلسله مراتب اصطلا حات چينه شناسي اراتم بزرگتر و شامل چند سيستم مجاور هم است.

اسلاید 250: اراتمعبارت از ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که در طي يک فاصله زماني زمين شناختي معين، يعني دوران، تشکيل شده است.

اسلاید 251: هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي اراتم دوران است و نام آن همان نامي است که براي اراتم انتخاب مي شود.

اسلاید 252: اراتمها (دورانها) که بر اساس تغييرات بارز در تاريخ زندگي موجودات گذشته و نشانه هاي بارز زمين شناسي (مثل ناپيوستگيها) انتخاب شده اند عبارت اند از پالئوزوييک (ديرينه زيستي)، مزوزوييک (ميانه زيستي) و سنوزوييک (نو زيستي).

اسلاید 253: ايونوتم و ايونواژه ايونوتم واحد چينه شناسي زماني بزرگتر از اراتم است و هم ارز يا معادل زماني زمين شناختي آن ايون است.

اسلاید 254: ايونوتم شامل ضخامتي از لايه هاي سنگهاي رسوبي است که طي فاصله زمان زمين شناختي معيني، يعني ايون، تشکيل شده است.

اسلاید 255: از آنجايي که هر واحد چينه شناسي سنگي در فاصله زمان زمين شناختي بخصوصي تشکيل مي شود ، فقط اهميت سنگ شناسي ندارد، بلکه همچنين داراي اهميت زماني زمين شناختي نيز هست.

اسلاید 256: در واحدهاي چينه شناسي سنگي خصوصيات سنگ شناسي معمولا بيشتر تحت تاثير اوضاع محيط تشکيل قرار مي گيرد تا زمان آن، و سنگها در زمانهاي مختلف از نظر ترکيب شنگ شناسي و توالي چينه شناسي تکرار مي شوند.

اسلاید 257: واحدهاي چينه شناسي سنگي و زيستي انواع اساسي واحدهاي چينه شناسي اند و بر مبناي تشخيص معيارهاي مختلفي چون ويژگيهاي سنگ شناسي و زيستي (فسيلها) تعيين مي شود.

اسلاید 258: واحدهاي چينه شناسي سنگي و زيستي هر دو منعکس کننده محيط ته نشست اند، ولي واحدهاي چينه شناسي زيستي بهتر مي توانند نشان دهنده محيط و شاخصي براي سن نسبي زمين شناسي باشند.

اسلاید 259: سن نسبي و مطلقسن نسبي پديده زمين شناسي عبارت است از قدمت آن پديده نسبت به پديده ديگر که قبل يا بعد از آن وقوع يافته (بدون ذکر رقمي در مورد آن).

اسلاید 260: سن مطلق سن مطلق هر پديده زمين شناسي عبارت است از قدمت آن پديده نسبت به زمان حاضر که همواره با ذکر عدد مشخص مي شود.

اسلاید 261: براي تعيين سن نسبي توجه به اصول زير ضروري است. اين اصول عبارتند از:اصل افقي بودن و تداوم اوليه لايه هااصل روي هم قرار گرفتن لايه هااصل توالي جانوران و گياهان و تشابه لايه ها از نظر ديرين شناسياصل تغييرات بعدي

اسلاید 262: اصل تغييرات بعديتغييرات وضع حاصل از فرايندهاي دروني تغييرات وضع حاصل از فرايندهاي بيروني

اسلاید 263: اصل افقي بودن و تداوم اوليه لايه هارسوباتي که در حوضه رسوبي ته نشين مي شوند بدون توجه به وضع کف حوضه، به صورت لايه هاي افقي قرار مي گيرند.

اسلاید 264: لايه هايي که بدين ترتيب ته نشين مي شوند هميشه به صورت افقي باقي نمي مانند وتحت تاثير فرايندهاي بعدي به صورت چين خورده در مي آيند.

اسلاید 265: خارج شدن لايه هاي رسوبي از حالت افقي بر اثر عمل فرايندهاي دروني صورت مي گيرد و چون اين فرايندها بعد از ته نشين شدن رسوبات در محيطهاي رسوبي اتفاق مي افتد ،از نظر سن نسبي جوانتر از لايه هاي تشکيل شده است.

اسلاید 266: اصل روي هم قرار گرفتن لايه هامواد رسوبي در زمان ته نشين شدن در حوضه رسوبي به صورت افقي بر روي هم قرار مي گيرند. در اين طبقات هر لايه بالايي جديد تر از لايه زيرين خود است.

اسلاید 267: بايد توجه داشت که از هر فسيلي نمي توان براي تشخيص ارتباط لايه ها، و به عبارت ديگر در تعيين سن آنها، استفاده کرد بلکه بايد از فسيلهاي مميز يا مشخص استفاده کرد.

اسلاید 268: فسيلهاي مميز داراي ويژگيهاي زير مي باشنددر زمان معين و کوتاه مي زيسته انددر بخش وسيعي از زمين پراکنده شده اندسريعا تحول يافته اند

اسلاید 269: اصل تغييرات بعديتغييرات وضع حاصل از فرايندهاي دروني زمينتغييرات وضع حاصل از فرايندهاي بيروني زمين

اسلاید 270: تغييرات حاصل از فرايندهاي دروني زمينچين خوردگي گسل دگر شيبي نفوذ توده هاي آذرين

اسلاید 271: چين خوردگيغالب لايه هاي رسوبي بر اثر فرايندهاي دروني زمين حالت افقي خود را از دست داده و چين خورده اند. بعضي چين خوردگيها خفيف و برخي شديدند.

اسلاید 272: از نظر سن نسبي چين خوردگيها چون هر چين خوردگي هميشه بعد از رسوبگذاري اتفاق مي افتد، از آن جوان تر است.

اسلاید 273: گسلهر گاه در لايه هاي رسوبي چين خورده يا غير آن و توده هاي سنگي، گسل ايجاد شود، گسل نسبت به لايه هاي رسوبي و توده هاي سنگي جوانتر است.

اسلاید 274: دگر شيبيگاهي لايه هاي رسوبي يک ناحيه، توالي منظم ندارند، بدين معني که از دوره اي کوتاه يا بلند رسوبي بر جاي نمانده است. اين وضع را نبود چينه اي گويند.

اسلاید 275: نبود چينه اي عموما ناشي از قطع شدن عمل رسوبگذاري است و علت آن عقب نشيني درياست.

اسلاید 276: رابطه بين لايه هاي رسوبي اوليه، سطح ناپيوستگي (که ممکن است زاويه دار يا موازي باشد) و لايه هاي رسوبي جديدتر از نظر سن نسبي به صورت زير خواهد بود.لايه هاي رسوبي اوليه ........ سطح ناپيوستگي .......لايه هاي رسوبي بعدي جديدقديم

اسلاید 277: نفوذ توده هاي آذرينگاهي اوقات مواد مذاب دروني، ماگما، به علت تغيير شرايط دروني زمين به طرف بالا حرکت مي کنند و طبقات رسوبي را با فشار به بالا مي رانند يا اينکه در فواصل آن طبقات وارد مي

اسلاید 278: اين توده آذرين بزرگ يا کوچک در هر حال از نظر سن نسبي جوانتر از سنگهاي برآمده يا قطع شده اند.

اسلاید 279: تعيين سن مطلقسن نسبي فقط تقدم و تاخر نسبي لايه ها، توده هاي سنگي و حوادث زمين شناسي را نسبت به يکديگر تعيين مي کند. ولي سن مطلق، سن واقعي لايه ها و حوادث زمين شناسي را نشان مي دهد.

اسلاید 280: روشهاي مختلف براي تعيين سن مطلقروشهاي غير راديواکتيوروشهاي راديواکتيو

اسلاید 281: روشهاي غير راديو اکتيوروش محاسبه مدت سرد شدن زمينروش محاسبه مقدار نمک آب درياروش محاسبه مقدار رسوباتي که ته نشين شده اندروش استفاده از نشانه هاي تغيير فصل در رسوباترشد و نمو صدف بي مهرگان درياييحلقه هاي درخت

اسلاید 282: روشهاي استفاده از مواد راديو اکتيواز اين روش براي تعين سن مطلق سنگها استفاده مي شود. اين عناصر به علت ناپايدار بودن، به راههاي مختلف به عناصر پايدار تبديل مي شوند.

اسلاید 283: عناصر مورد استفاده براي تعيين سن مطلقروش اورانيمروش کربن 14

اسلاید 284: تطابقتطابق عبارت است از مقايسه و ارتباط دادن سنگهاي دو يا چند منطقه مجزا از هم (نزديک يا خيلي دور)و تطبيق هم ارزي (معادل هم بودن) آنها با استفاده از ويژگيهاي سنگ شناسي، فسيلهاي موجود در سنگها، ناپيوستگي، سن نسبي و مطلق سنگها.

اسلاید 285: در هر يک از واحدهاي چينه شناسي از خصوصيات شاخص آن واحد براي مقايسه استفاده مي شود.

اسلاید 286: انواع تطابقتطابق سنگ شناسيتطابق بر پايه فسيلهاتطابق با استفاده از نمودار چاههاتطابق با استفاده از حوادث کوتاه مدت

اسلاید 287: تطابق با استفاده از نمودار چاههابا مطالعات انجام شده معلوم گرديده که سنگهاي با جنس مختلف خواص الکتريکي و راديواکتيويته متفاوتي دارند و در نتيجه شکل نمودار رسم شده آنها روي دستگاه هم مختلف است.

اسلاید 288: با شناخت و آشنايي با منحنيهاي رسم شده براي هر نوع سنگ در لاگهاي مختلف مي توان نمودارهاي رسم شده از چاههاي دور از هم را با يکديگر تطابق داد و لايه هاي هم ارز را مشخص کرد.

اسلاید 289: تطابق با استفاده از حوادث کوتاه مدت حوادث ناگهاني در ستون چينه شناسي افقهايي را ايجاد مي کند که افق حوادث نام گرفته و افقي است هم زمان.

اسلاید 290: ارزش افق حوادث فقط در پهنه هايي است که رسوبات مربوط به آن ته نشين شده است. نمونه اي از اين قبيل رسوبات آني، مواد مربوط به انفجارات آتشفشاني است.

اسلاید 291: مواد پرتابي موجود در افق حوادث در فاصله چند ساعت و گاهي چند روز در تمام محيطهاي اطراف ته نشين مي شود و افقي را ايجاد مي کند که در تمام محيطها همزمان است .روش تفرواستراتيگرافي

اسلاید 292: در روش تفرواستراتيگرافي، ته نشستهاي آتشفشاني به طور گسترده براي تطابق استفاده مي شود.

اسلاید 293: از جمله حوادث کوتاه مدت ديگر مي توان سقوط متئوريتها و ريزش ناگهاني حجم عظيمي از رسوبات که در سراشيبي قاره در محيط آب ته نشين شده اند را نام برد.

اسلاید 294: چينه نگاري مغناطيسيدر چينه نگاري مغناطيسي از مغناطيس فسيل در دوره هاي مختلف زمين شناسي استفاده مي شود. شدت و جهت ميدان مغناطيسي زمين از زماني به زمان ديگر و همچنين از نقطه اي به نقطه ديگر سطح زمين متغير است.

اسلاید 295: با استفاده از چينه نگاري مغناطيسي مي توان سنگهايي که داراي جهت ميدان مغناطيسي فسيل مشابه اند را در محدوده زماني معيني قرار داد و با هم تطابق داد.

اسلاید 296: چينه نگاري لرزه ايوقتي در پهنه اي از کره زمين زلزله اي اتفاق مي افتد وقوع آن به صورت امواج لرزه اي روي دستگاههاي زلزله نگار ثبت مي شود.

اسلاید 297: بنابراين با آشنايي و مطالعه امواج لرزهاي و استفاده از روش امواج لرزه اي مي توان به وضعيت چينه شناسي و تعيين مرز لايه ها و سازندها، موقعيت زمين شناسي ساختماني پي برد ودر مقياس بزرگ، در سطح گسترده تر، عمل انطباق را انجام داد.

اسلاید 298: چينه نگاري شيماييچينه نگاري شيميايي که در آن از برخي عناصر شيميايي مفيد استفاده مي شود در قلمرو دانش ژئو شيمي رسوبي قرار دارد و ارزش خود را به ويژه در امر تطابق چينه شناسي نشان داده است.

اسلاید 299: اگر در توالي رخساره هاي رسوبي مقدار عناصر مفيد (از جمله استرانسيم، منگنز و ...) در افقهاي مختلف شبيه به هم باشند، لا يکديگر هم سن و شرايط رسوبي آنها مشابه و تطابق پذيرند.

اسلاید 300: موارد استفاده از عناصر شيمياييتقسيم بند يهاي محيطهاي رسوبي کم عمق از نظر رخساره ها و رسوباتتشخيص و تفکيک رخساره هاي آهکي کم عمق از آهکهاي نواحي عميقتعيين نوع رسوبگذاري تجزيه و تحليل و تفسير انواع مختلف رخساره ها به کمک داده هاي ژئو شيمياييپي بردن به فرايندهاي انحلال،دياژنزاوليه و پايانيتشخيص عوامل محيطي لازم از لحظ بوم شناختي

اسلاید 301: فصل سوم جغرافياي ديرينه و تواليهاي رسوبيهدف کليآشنا شدن دانشجويان با جغرافياي ديرينه و آب و هواي ديرينه، مفهوم ژئوسنکلين، تواليهاي رسوبي .

اسلاید 302: توالي رسوبي مضاعفمنحني توالي مضاعف لايه ها از دو قسمت تشکيل شده است و لايه هاي مربوط به آنها روي هم قرار گرفته اند. در اين حالت ممکن است منحني ابتدا بالارونده يا مثبت و سپس پايين رونده يا منفي باشد که خود معرف تغيير عمق و پيشروي و پسروي درياست، همچنين توالي رسوبي بين دو ناپيوستگي محدود شده است.

اسلاید 303: هدفهاي رفتاريپس از مطالعه اين فصل بايد بتوانيد:1- مفهوم جغرافياي ديرينه و آب و هواي ديرينه را بيان کنيد.2- ژئوسنکلين،تغييرات سطح آب دريا، رخساه ها و تواليهاي رسوبي را تعريف کنيد.

اسلاید 304: جغرافياي ديرينهجغرافياي ديرينه ( پالئوژئوگرافي) عبارت است از مطالعه جغرافياي ديرينه زمين.

اسلاید 305: نقش چينه شناسي در شناسايي جغرافيايي ديرينه چينه شناسي نقش مهمي در شناسايي وضع جغرافيايي ديرينه زمين دارد، به اين ترتيب که با بررسي چينه هاي يک منطقه و معلوم نمودن نوع رخساره ها و استفاده از اصل يکنواختي مي توان معلوم کرد که در زمان ته نشين شدن و تشکيل لايه هاي رسوبي، چه نوع محيطي در منطقه وجود داشته و با مشخص کردن حدود لايه هاي رسوبي مي توان پي برد که وضعيت خشکيها و درياها در آن زمان چگونه بوده است.

اسلاید 306: آب و هواي ديرينههدف از بازسازي آب و هواي ديرينه تعيين وضعيت جوي و خصوصيات هوا کره، اقيانوسها و خشکيها در خلال زمان زمين شناختي است.

اسلاید 307: نحوه کسب اطلاعاتي در مورد آب و هواي گذشته به سه طريق ميتوان اطلاعاتي در مورد آب و هواي گذشته کسب کرد:استفاده از داده هاي شيميايياستفاده از داده هاي زيستياستفاده از داده هاي فيزيکي

اسلاید 308: استفاده از داده هاي شيمياييکاربرد وسيع روش شيميايي در بازسازي شرايط آب و هواي گذشته از طريق اندازه گيري ايزوتوپهاي مقاوم مثل اکسيژن صورت مي گيرد.ايزوتوپ اکسيژن که در ترکيب کربناتها از طريق رشد موجودات دريايي وارد مي شود داده اي براي پي بردن به درجه حرارت محيط آب در گذشته است.

اسلاید 309: استفاده از داده هاي زيستي آب و هواي گذشته را با استفاده از فسيلها هم مي توان استنتاج کرد. اگر گياه يا جانور معيني در محيطي با آب و هواي خاص زندگي کند مي توان از حضور يا انتشار آن در لايه هاي سنگها به گسترش محيط زندگي آن و آب و هواي زمان گذشته پي برد.

اسلاید 310: مسائل در کاربرد گونه هاي گياهان و جانورانيکي از مسائل دشوار در کاربرد گونه هاي گياهان و جانوران به عنوان شاخص تعيين آب و هواي گذشته اين است که بيشتر موجودات مي توانند در حدودي از شرايط آب و هوايي زندگي کنند که اين وضع ممکن است به اشتباه زياد در بازسازي آب و هواي گذشته بيانجامدد.

اسلاید 311: استفاده از داده هاي فيزيکي سنگهاي رسوبي مي توانند اطلاعات خوبي در مورد شرايط آب و هواي گذشته در اختيار بگذارند. مواد رسوبي ته نشين شده در محيطهاي مختلف را از نظر آب و هوايي مي توان به سه دسته تقسيم کرد:رسوبات آب و هواي گرم و خشک رسوبات آب و هواي باراني و مرطوبرسوبات آب و هواي سرد و يخبندان

اسلاید 312: رسوبات آب و هواي گرم و خشکدر بين رسوبات ته نشين شده در محيطهاي رسوبي، بهترين شاخصها براي تعيين محيطهاي خشک عبارتتد از:رسوبات تبخيري يا تبخيريهارسوبات با رنگ قرمز شديدهمراه با اکسيد آهنوجود دانه هاي گرد و ماتوجود مقدار زياد فلدسپات در ماسه سنگهاي آرکوزي

اسلاید 313: رسوبات آب و هواي باراني و مرطوب بوکسيت و زغال شاخص آب و هواي باراني هستند.بوکسيت که حاصل شستشوي قوي سنگهاي غني از آلومينيم و فرونشست خاک است، مشخصه آب و هواي با باران فراوان است.زغال از تجمع و انباشته شدن گياهان در شرايط بدون اکسيژن تشکيل مي شود و معرف آب و هواي مرطوب و باراني است.

اسلاید 314: رسوبات آب و هواي سرد و يخبندان شاخصاي اصلي براي تعيين آب وهواي يخبندان عبارتند از:تيليتهاوجود سنگهاي درشت در رسوبات با لايه بندي ظريف

اسلاید 315: بوم شناسي ديرينهبوم شناسي ديرينه عبارت است از مطالعه تاثير متقابل موجودات قديمي با محيط زندگي خود و با همديگر.فسيلها که يکي از اجزاي مهم تواليهاي رسوبي اند در اين مطالعه نقش مهمي دارند.

اسلاید 316: جغرافياي ديرينه قاره هادر مقياس کره زمين گسترش اقيانوسها و قاره ها از نظر جغرافياي ديرينه قابل توجه است.تحقيقات نشان داده که گسترش قاره ها و اقيانوسها در گذشته با شکل فعلي کاملآ متفاوت است و شواهد و مدارک فراواني بر تآييد اين موضوع بدست آمده است.

اسلاید 317: شواهد و مدارک مبني بر متفاوت بودن گسترش قاره ها و اقيانوسها با حالاز جمله شواهد و مدارک مبني بر متفاوت بودن گسترش قاره ها و اقيانوسها با حال مي توان به موارد زير اشاره نمود:انطباق حاشيه قاره هاانطباق کمربندهاي کوهزايي قاره ها شواهد ديرينه شناسي و چينه شناسي گذشتهشواهد گسترش کف اقيانوسهاوضع مغناطيس زمين در گذشته

اسلاید 318: شواهد ديرينه شناسي و چينه شناسي گذشتهاز آنجا که هر جانداري در شرايط محيطي خاصي زندگي مي کند، يافتن سنگواره جاندار بخصوصي در دو نقطه دور از هم که امروزه شرايط آب و هوايي متفاوتي دارند دليلي بر مجاورت دو مکان مزبور در آن زمان است.

اسلاید 319: ژئوسنکلينژئوسنکلين را مي توان حوضه رسوبي طويل تعريف کرد که کف آن دائمآ به طرف پايين فرو رفته و اين نشست سبب شده است که ضخامت رسوبات در ژئوسنکلين فوق العاده زياد شود.

اسلاید 320: انواع ژئوسنکلينژئوسنکلين داراي انواع زير است:ميوژسنکلينايوژئوسنکلينپارالياژئوسنکلين

اسلاید 321:

اسلاید 322: مراحل مختلف ژئوسنکلينالبه طور کلي تاريخچه هر ژئوسنکلينال را مي توان به دو مرحله تقسيم کرد:مرحله اصلي. در اين مرحله گسلهايي اتفاق افتاده و موجب فرونشيني، ايجاد گودي و محدود شدن ژئوسنکلينال مي شود.مرحله کوهزايي. در اين مرحله بر اثر فرونشيني گوديهايي به وجود مي آيد و بالا آمدگي و کوهزايي که گاهي عميق ترين قسمت ژئوسنکلينال را در بر مي گيرد تشکيل مي شود.

اسلاید 323: تغييرات سطح آب دريا، رخساره ها و تواليهاي رسوبيمطالعه امواج لرزه اي حاشيه قاره ها نشان داده که سطوح ONLAPPING و OFFLAPPINGرا مي توان به PACKAGEهاي رسوب تقسيم کرد که به تواليهاي رسوبي معروفند و هر يک از آنها از بالا و ايين به ناپيوستگي محدود مي شوند.

اسلاید 324: انواع تواليهاي رسوبيانواع تواليهاي رسوبي عبارتند از:توالي رسوبي عاديتوالي رسوبي معکوستوالي رسوبي مضاعفتوالي رسوبي تکراري

اسلاید 325: توالي رسوبي عاديدر اين توالي، لايه ها از دانه درشت به دانه ريز تحول پيدا کرده اند که معرف پيشروي و بالا آمدن سطح آب درياست.به اين نوع توالي که منحني آن در جهت افزايش عمق پيش مي رود توالي مثبت يا بالارونده مي گويند.

اسلاید 326: توالي رسوبي مثبت در همدر بعضي حالات توالي رسوبي ممکن است بالارونده و حالت مثبت داشته باشد ولي چنانچه بالا رفتن منحني به صورت پايين آمدن و بالا رفتن مجدد باشد به آن توالي رسوبي مثبت در هم مي گويند.اين نوع توالي تغييرات کوتاه مدت در عمق و بالا و پايين رفتن سطح آب دريا را نشان مي دهد.

اسلاید 327: توالي معکوس در اين توالي از لايه ها رسوبات از دانه ريز به دانه درشت تغيير پيدا مي کند و وضعيتي بر عکس توالي عادي دارد.در اين حالت سه نوع منحني را مي توان مشاهده کرد:منحني توالي لايه ها به صورت منفي يا پايين روندهمنحني منفي با توالي لايه هاي زيادتر که به آن منحني منفي بزرگ مي گويند.منحني منفي پايين رونده درهم

اسلاید 328: انواع توالي مضاعفدر اين توالي چنانچه نظم رسوبگذاري به گونه اي باشد که قسمت اول منحني به صورت مثبت و بالارونده و قسمت دوم آن منفي و پايين رونده باشد، توالي را مثبت – منفي و در حالت عکس آن را توالي منفي – مثبت مي گويند.

اسلاید 329:

اسلاید 330:

اسلاید 331: توالي تکراريدر اين توالي از لايه ها سه نوع منحني سنگ شناختي ممکن است ديده شود:توالي منظمتوالي نامنظم کاهندهتوالي نامنظم افزايش يابنده

اسلاید 332: توالي منظمدر اين نوع توالي ترتيب لايه ها به گونه اي است که دانه بندي در تمام توالي لايه ها ثابت است. مثل توالي تکراري آهک – ماسه سنگ که تا بالاي ستون چينه، توالي لايه ها به همين شکل باقي مي ماند.ضخامت يکنواخت لايه ها مبين ثبات شرايط رسوبگذاري در طول توالي لايه هاست.

اسلاید 333: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 334:

اسلاید 335: توالي نا منظم کاهندهدر اين نوع از توالي در ابتدا اختلاف دانه بندي بين لايه هاي رسوبي زياد است ولي بتدريج که در ستون به طرف بالا مي رويم اختلاف دانه بندي رفته رفته کم مي شود و نوسانات منحني دامنه کمتري پيدا مي کند.چون دامنه منحني به طرف بالا کاهش مي يابد به آن توالي نامنظم کاهنده و منحني حاصل را منحني کاهنده مي نامند که نشانه تغييرات آرام سطح آب و پيشروي درياست.

اسلاید 336:

اسلاید 337: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.

اسلاید 338: توالي نامنظم افزايش يابندهدر اين از توالي رسوبي هر چه به طرف بالاي ستون مي رويم دامنه منحنيها افزايش مي يابد. به اين نوع توالي از لايه ها توالي نامنظم افزايش يابنده و منحني حاصل را منحني افزايش يابنده گويند.اين نوع منحني نشانه تغييرات شديدتر سطح آب و پيشروي درياست.

اسلاید 339:

اسلاید 340: واحدهاي چينه شناسي خاک به صورت لايه اي که حاصل فرسايش سنگهاي قديمي است در قسمتهاي مختلف ستون زمين شناسي سن متفاوتي دارند و بر خلاف چهار واحد اول به آن مرتبه رسمي داده نمي شود.