گنبد

گنبد

اسلاید 1: 1- تعریف هندسی گنبددر تعریف هندسی، گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید. زبان معماری گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود.2- تعریف کاربردی گنبدسقفي است نيم كروي يا مقعر كه معمولاً در بالاي پلان هاي مدور يا مربع و كثيرالاضلاع، كه با كمك گوشوار مدور مي شود، تعبيه ميگرددگنبد

اسلاید 2: پوشش گنبد در ايران پييشنه ای ديرينه دارد. کمبود چوب های استوار و کشيده گنبد تاریخچه گنبد عنصر اصلی پوشش تختدهانه هایوسيع تر جای پوشش تخت را بگيرد

اسلاید 3: اکتشافات اخیر در محوطه باستانی تپه چغامیش ،۶۸0۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد ، واقع در دشت دزفول استفاده از گل آجر و سازه های خشتی در ساخت گنبد را نشان میدهددوران هخامنشی پوشش مرتفع و مسطح اوج قدرت و کارائی ولی چه قبل و چه بعد از آن فراهم نبودن شرايط خاص اقتصادی در اين دوران آوردن چوب سدر از جبل عامل و ساج ميسر نبودهمعماری پارسی ساسانی گنبد سازی بین النهرین خرابه های کاخ اردشیر بابکان(1) و قلعه دختر فیروزآباد در استان فارسطاق های منحنی و گنبد جای اصلی خود را به عنوان يک پديده ساختاری و اقليمی در معماری ايران به آسانی پيدا می کنندارث12

اسلاید 4: برای استفاده از فرم گنبدی در معماری ایرانی می توان دو دلیل عمده را برشمرد :1- جایگاه اعتقادی ویژه شکل کروی در فرهنگ ایرانی2- مصالح در دسترس معمارفرم گنبد ساختمان مربع یا مستطیل شکل که بشن خوانده میشود را نماد زمین و گنبد را نماد آسمان خوانده انددر فرهنگ اسامی علاوه بر معانی ذکر شده قوس مقرنس کاری شده آن همچون حلقه واسط زمین و آسمان تلقی میگردد.در معماری ایرانی گنبد بدون استفاده از قالب، در برابر انواع نیروهای لرزه ای و رانشی بهترین مقاومتفرم هندسی گنبدها کمترین تنش کششی ساختن گنبد ها با مصالح ساختمانی گل، آجر، سنگ که قابلیت تحمل نیروهای خمشی را ندارند کاملا امکا نپذیر است. از مزایای دیگر طاق قوسی و گنبد این است که باد از روی سطح محدب، با سهولت بیشتری رد میشود و فرسایش و تخریب کمتری را موجب میگرددمعانی ویژهنظم حاکم بر آن

اسلاید 5: در سرزمی نهایی مثل روم شکل نیمکره را برای گنبد بر میگزیدند و چون میانتار رانش بر منحنی آن منطبق نمیشد کناره های آن را ستبرتر می کنند.معماران ایرانی نیم دایره را برای پوشش مناسب نمیدانستند شکل هایی نظیر تخم مرغی و هلو چینی و بیضیضخامت گنبد را در خاستگاه و پاکار تنها به اندازه یک شانزدهم دهانه بگیرند (که البته هرچه بالاترمی رفت نازک می شد).1) گنبد پیازی، 2) گنبد مقرنس، 3) گنبد بیضوی، 4) گنبد سهمی، 5) گنبد چندگوش، 6) گنبد بادبانی، 7) گنبد نعلبکی، 8) گنبد چتریانواع گنبد از نظر شکل ظاهریرانش سدیگنبد در سرزمین‌های روم

اسلاید 6: گنبد مقرنسگنبد چتریگنبد پیازی

اسلاید 7: گنبد بیضویگنبد سهمی

اسلاید 8: گنبد بادبانی گنبد نعلبکی

اسلاید 9: بنا بر تقسیم بندی استاد پیرنیا، گنبد از لحاظ فرم به دو گروه اصلی تقسیم میشود:1- گنبد نار 2- گنبد رکانواع گنبد در ساختار بناهای سنتی ایران(پیرنیا)مسجد شیخ لطف الله