پاورپوینت زیبایی از دیدگاه فرهنگ اسلامی

صفحه 1:


صفحه 2:
بسم تعالی ی را نام. استاد عزيز و كرامى: عنوان درس: 1 7 ADE ST pie Eres 

صفحه 3:
2 eee ETS Oe ieee ey eke Seo pee Sie ek eb ase) ‏ل‎ ee Tete ise nec ere eye eye ES EY a) چنان که برخی دیگر می گویند: «زیبایی به معنای شکوه و زینتی است که بر تصاویر و معانی واقع می شود.»(9) و حالتى است كه در شخص يا شى ء زيها وجود دارد. و از ديدكاه فلاسفه جمال و زيبابى صفتى أست كه در اشيا مورد ‎ewe Lee‏ ۱ ابن سينا فيلسوف مسلمان ده قرن بيش بر اين باور است كه زيبايى و شكوه هر جيزى عبارت است از اين كه به كونه اى ل ما ۱ است از قرار گرفتن یک ‎Cs etre‏ ا ل ‎ORE ES‏ SS ee ee PE ‏ا ا ا ا ا ا‎ ere ۱ ‏حالت روحی برگرفته از فطرت رو به کمال بشر بوده و حالتی نسبی و اضافی است.‎ 

صفحه 4:
را ا 0 * كلمه زيبا و مشتقات آن نه تنها در مورد طبيعت و اثار هنرى بلكه براى ابراز درك و لذت زيباشناسانه از جيزهاى ساخته انسان نيز به كار مى رود كه منظور ابتدايى از ساختن آنها يديد ال را ‎a Cer)‏ ا اا ا ا ا ا ا ‎Fes Fer‏ ‎cred Ota Rarer cate Own Snr ynree an CPT ntG| Prt irre Ped‏ 000 ا ‎Fess ee enlcecl OO Re Se ee bcc SCR Seige veges Mero asl‏ ‎ay igh alaiel Lad ay oS GibuS sly igh> SlejlS cobs uly 52 cul ySoo wcreule‏ ‎or ates‏ ا ا ‎[Sroen eek reer‏ ا 0 000 جكونه مى توان فرض كرد كه او آن را برای فرانمود عواطف انسانی به کار برده است؟ سیر ‎as)‏ ا ا 2 ا ا ل ا ا ‎Fee‏ ‏به گونه ای بنگرد که گویی دلالتی فراتر از ذات خود دارند و معنایی نمادین دارند. 

صفحه 5:
Seer era See eee Poe aCe] Kae By mere MOSSE ET) ‏خود را در شعرهایی همچون, ابیاتی که چند مایل بالاتر از صومعه‎ [Etec eote ‏ا ا ا‎ nope سیروسلوک والایی در مرز بین زیبایی شناسی و دین قرار می گیرد؛ حتى در تجربه زيباشناسانه دنيوى ترء ويزكى هاى فرانمودى را به ‎6c)‏ ا ‎Ret Seley Pr gee nor:‏ بی قرارند و به اين سو و آن سو می روند يا موج هایی که بر ساحل مى خزند صدايى آرام دارند. ولى اين ويركى ها در اشياى طبيعى وجود ا ا ا ل ا 0 

صفحه 6:
" اگر کسی نباشد که به آنها نگاه کند. نه اير‌ها بی فرازند و نه منظره آرامیخش داك نود اكد بحواهيم بد ابن سوال باسة دحيم كه جرا برحب أر اشلاى ‎aul os sas bok‏ باه وهای 0 ی را کت رورا ال در یر راز ی ولی اینکه چرا رنگ سر آرامیخش است, مساله ای روانشناختی است. ‎Cer ere coven gets oy‏ 1 کی را ما داشته باشد ولى مى تواند ما را به طور غيرمستقيم نيز تحت تاثير قرار ی ا ل الو اك ا ار 

صفحه 7:
0 ae ‏هنک اسلاني و‎ seeing iene: ‏بو سط‎ 1 ees ea * زببايي جاذبه است ازلي, بین آن و انسان است و در" ل ‎a‏ لا بدون آن كالبدي است بي روح و خالي از جاذبه: بنايراين از آنجايي كه هنر اسلامي نتیجه گسترش اسلام و تاسیس تمدن بزرگ اسلامي است و زيبايي تا رای ار ری را زر ار ‎se Gelli‏ ار ار ‎hes‏ ار از را را زیستند لذا مفهوم زيبايي در فرهنگ اسلامي متناظر مفهوم وجود و مراتب وجود و خالق وجود تببین مي شود و تمامي قرآن, مستقیم و غیرمستقیم بحث هراس و سیر انسان در مراتل وجود اسست. بتایراین همه آنها مباحت ‎Peer Fie eee Ppp tyres || Emery errr imperious Fra jey err] apgeres‏ در عصر حاضر خود دچار بحران است. این حالت به زيبايي شناسي و در نتیجه را 0 ‎eynn ear cromnes‏ ای را وا ار م ا مالل ‎pepe erm‏ هنرمندان مسلمان و شناخته شده كشورهاي اسلامي حال حاضر رايج است كه اال زيبايي شناسي معاضر اررشهاي رابج معماري را از فرهتق وسنت تهي كردة ‎erp emer are liste) cs‏ ری ار ی را 

صفحه 8:
واه وی سل وروی ی ات اارن 6ل ال تا اس ارس رصع ار ار امم ان حالت ‎a‏ زيبايي شناسي و در نتیجه به ساخته هاي عصر حاضر نیز سرایت کرده است. از اين رو در اين مقاله با بررسي و جمع بندي الا ار رن الک نحل کر ل ل 0 ما ور ان رای سل ی رت ات ترا هیچ یک از ساختارها و اصول معین هنر اسلامي سازگاري ندارد چرا که زيبايي شناسي معاصر ارزشهاي رايج معماري را از فرهنگ و سنت ا ا 1 7 کر ار کر 

صفحه 9:
زیبایی شناسی معماری در فرهنگ اسلامی | Smt rc hirer ipe sar Career] INec Create a) 6) ee sy ‏زیبایی برای هرفرد باتوجه به جهان بینی و نوع نگرشش به هستی تعاریف‎ erp) Esmee SST e SEWED etd ro) Peewcrpe] Emule L ers Coy] PTET) Fee ‏ار‎ ro 0 per ne ap more] cert] CMO) PORES NC RCS Oe Ce SD) ‏حقیقی ازنظر اسلام حقیقتی عینی است که درباره ی همه موجودات صدق‎ ‏می کند پس ما میتوانیم زیبایی را درخلال بحثهای فلسفی عرفانی و‎ . ‏روانشناسی بیابیم‎ 

صفحه 10:
ی ارات ان رن رن ارت رای ای دس ‎Gels gals‏ ل ا درمعماری ایرانی یک اصل ريشه دار بوده که فقدانش درغالب بناهای ‎men iercs NeNTTCy‏ ا ‎Ne rCr St Sip TE NEC SECT Or]‏ وحدت درکالبد و مفهوم خود باشد میتواند بخشی ازنیاز روح افراد درارتباط با آن بنا را ارضا کرده و همچنین ارلحاظ زیایی شناسی 1 ا ل ا بزرگان و نیز معانی واژگان ,به صورت استنادی و تاویلی ,گامی موثر ‎aisle y, sodlul S49 51 ly; alire pyplacg wiles wy 9?‏ شده و در استخراج عوامل زیبایی شناسی اسلامی در معماری به عواملی ازقبیل قرب ,وحدت,جمال و بها و زیبایی فرمال و سمبولیک دست يابد. 

صفحه 11:
ات لا ی وا توا انوا آن در مار ‎Sea NE‏ * ساختمان ها يكي از عناصر تأتيركذار غوامل زيبابي منظر در يك شهر ‎ter)‏ ل ا ا ا 00 تأثيرات كوناكوني بر محيط از لحاظ بصري و سيماي شهري دارند. اما آنجه به نظر ميرسد اين مجموعه ها نتيجه تصميم كيري ها و طراحي ‎cls‏ سم کات وا ری ری اس ان ار را را ‎nero‏ ا 2 ‎ETeCe Ee)‏ ا ا ا ل ل ا ات ی امن وال بان از مصعلت نمی ارس را همواره سعي مي کند نمود زيبايي را در زندگي و فضاهاي زیستن خویش در نظر بگیرد. از همین رو شناسايي معیارها و اصول زيبايي ‎Cee ta‏ ل ل ‎or‏ 

صفحه 12:
. به كارگيري معاني ومفاهیم زيبايي شناسي اسلامي در فضاهاي ا ا 7 فضاهاي زيستي شهري؛ سبب توجه و بازگشت به نظام ارزشي ۰ | ‎Pe Cy‏ م ‎eet‏ ‏ومیل ان رسب الا سرا ی ی بر روش پژوهش با استفاده از راهکار هاي تركيبي مي باشد که براي ‎Fev re Wepre A Ear PC erect Pe‏ 1 

صفحه 13:
[۱ BCCI Ve Brae err] nee BYE MG ECTmE ATT Sa 1 Ts) Pe arn Pere ereere Fran cn CSPI eto ‏بي نظمي, حرکت و آرامش, نور, آب, رنگ, شفافیت, فرم و صورت و‎ Be een oe] eres Pepe ‏ل‎ pF to Beerenrt Weer) ev] 

صفحه 14:
پژوهش نشان میدهد: تناسب و توزان. مقیاس, تکرار و تناوب, م ا ا ال 0 بي نظمي, حرکت و آرامش, نور, آب, رنگ, شفافیت, فرم و صورت و تزئین عوامل اصلي ایجاد زيبايي بخش ساختمان ها در معماري ۳ تقار 

صفحه 15:
الکوی رجا ل معماری بر اساش دیدگاه | ا 1 ببس« ‎sth‏ ل 1 ‎ee‏ ل ا در هر طرحن ا ل ن مي دهد معماري امروزي : 3 .5 ل ا ‎va) Ale‏ أبعاد دقيقي اثرالن در بات بشر در ببل به ا ۱ 3 ‎oll‏ ل ا ا از ‎wie Ih is ce‏ ای ای ی زر وی اه ‎oy‏ ار را را ار رک ان ‎nee rc aeerts) Rov asi Ce ote)‏ ا ‎Ne‏ 200 ا ‎Bree‏ 

صفحه 16:
* مبانی منحصر به فرد زیباشناسی در معماری ایرانی- اسلامی از رموز ماندگاری و ا ا ا ا 0 ‎rar) Ce‏ ل ا 7 ‎Rp‏ ‎sjloio slaS ing‏ م ا 02120 ‎we dl euler eds LBL,‏ را ‎re)‏ ا ا ا ا ا ‎Gree CYC‏ 

صفحه 17:
ال ری رس ال ار رل ی ‎Gere‏ ال در ان ی ی کر ری رب سم اه پروردگار می شود. از اين رو هدف اصلی این پژوهش, بررسی Pelee ‏ا‎ ene ee Ce eesti 

صفحه 18:
‎Geers Cone ١‏ ل ل ا 0 ‎iy Pe‏ ا اا و ‎ECB Ce,‏ ا ا ا ل 0 فرهنگي نیز به عکس, نشانگر شعور و ارادت تفکرات صاحبان خویش به آفریدگار باريتعالي و برگزیدگان ایشان است و بیش از آن که بخواهند اقتدار هنري و قدرت ‎Wee ering Wen me elie env eure‏ ‎Rr eC ee MOLES RC Ome rege ble emC Sree ne Le‏ جيستي و هويت خويش وا دارند. اماكن و فضاهاي مذهبي جون مساجد, تكايا و ‎blir ie vrreTe‏ ا ا ا ا ا ‎bed‏ 001 اند. بدون شك يكي از بي نظیرترین چنین آثاري. «مسجد گوهرشاد» مجموعه «حرم سر ریت ‎ 

صفحه 19:
0 re Caer See OP Se Cae Wy eeu] Eve ar va vel Cee Tre orlee eer RCS Merl Creer C me el acre omc Serva wed sco) ese jee ‏ای رت‎ ‏آدمیان به عنوان مهم ترین عاملی که در هر زمان توانایی آفرینش فضاهای‎ ‏شك رن بر ری بط لت ری مر وی‎ ‏باشند . مسجد در اسلام و کلیسا در مسیحیت ۰ قطب های مهم مذهبی اجتماعی‎ ‏انسان ها درطول - دوره های مختلف محسوب می شوند و همواره پناهگاه روحی‎ ‏و معنوی به شمارمی روند بنابراین به معماری چنین فضاهایی توجه می شود‎ 

صفحه 20:
این دو فضا هم از لحاظ طراحی وهم از لحاظ عملکردی دارای ‎Devry errr Fre sR Pra en Prana pee‏ 1 ل لل ‎Pe‏ 1۱۱ ‎LSP TUP TTT)‏ ا ‎Retr‏ 

صفحه 21:
* : زیبایی شناسی از دیدگاه فرهنگ اسلامي در فرهنگ اسلامي دانشي جداگانه به نام زيبايي شناسي هیچ گاه پدیدار نشده است و این امر دلايلي دارد .آنچه که در این باره مي توان یافت این است که " تعاریف زیبایی از ‎eee‏ ا شود نها مي توان گفت که در احکام فقهي به صورت ضمني مماحتي در باره موسيقي. ‎Eran Fe‏ ا 1۱ زا را ‎ys ea Paes ores Pell preg poverty‏ ار را( ‎ee eS‏ لین سینا با سهروردي و ملاصیرا و از جهتي دیگر در آثار ابوسیان توحبدي, مي توان اشاراني در باره زيبایي و بعضي هرها تند در آثار عارفاني امثل ‎ee er ee‏ م0 ‎[hy‏ ار را ار تا را 

صفحه 22:
۱ عالم اسلام در طول سده ها دست ب ه کار خلق چنین آثار ‎ae) Reem Eel ce Ree ceecOo‏ ا ا لك آورد؟ ‏پدید آورد؟ ‎ier Sava bye haretre ater evant Pvc | pres Ort] ee vara Pea ry Pre eC sree iret PP Bee DEES Soe veer Pacer ee ules Peary) ‏ا‎ evade yl evan ieee Ya ee ey Prec reee] eee vee ‏ا ا‎ Me Tree ITs 1 irs; ie cave ne perenne ieecal gnen a) Bee corte ‏ا ا ا‎ IS ‏ا ا‎ stantT pC) Pree rer ys oe CNet rarer career er rc Progra pve rnt,Jpverd roe regres pone or Det enon eee es Be) Bat reeanc Sars ee c BCS te TSC OE Pee OVE VE SR CHE DUST ee a) ie) etme] ‏پنویسند. 

صفحه 23:
ولي در عین حال بجز سیر دروني براي درك زيبايي, راه کسب بيروني نيز نفي نمي شود. هنرمند بيش از أنكه بخواهد براي كسب مباني م ل ای ار ا ی ار هنري ارتباط برقرار مي کند و مباني هنر را به طور شهودي و حضوري ار ‎He Sone‏ 

صفحه 24:
| ea Le ‏ارتاط درم ان هامي توان حکمت دروني آن هارا نافت نموه‎ ۳ eRe Re Lae eee ene Ly rear eY Roane SOB Rcrr ce Re TSR STE aT eM Lo Nec] ‏با روج قرآن که انسان کامل و پیامبر اکرم (ص) است يكي شود و‎ ‏لت‎ 

صفحه 25:
+5 از «انشمندار نامدار جهان اسلام ابن هيثم است . او در شمار بزركان علمي ‎Pry nee rrge 9 eI res kWh‏ ا 11 صبرا که *کتاب المناظر " او را تصحیح و چاپ کرده است, تعریف زيبايي او را ‎eaters corel yperaee une erSieroar yn ty rere‏ 7 رخدادهاي فرهنك هنرهاي بصري در دوران اسلامي آن زمان است .به كفته ‎Serna‏ ار بسیط بلکه به تعامل پیچیده اي میان بیست و دوع امل تعریف کرد: نورء رنگ» فاصله مکان, سختي, شکل. اندازه, جدايي, تداوم, تعداد, حرکت؛ سکون, زبري, نرمي؛ شفافيت: كدورت: سايه: تاريكي؛ زي بابي زشتيء ۱ 2 (نجيب اوغلوء 1880 : 708 ) اين نكته اي بسيار ظريف است كه ابن هيثم به مفهوم فراكير و تصويري حسن مي بردازد .تنها دو تا از اين عواملء نور و رنكٌ (كه خود 

صفحه 26:
فارابي بت زيبایي و رینت و جمال را در فصل هشتم ‎akg‏ سیاسه ‎eer ee‏ و هر جيزي را در نزديك شدن به أو مع رفي مي كند. به ‎bai": gl aia‏ 9 ‎dle‏ اس ‎cee ss op‏ ار ی ‎Cio] CVn ves] Reet nse seine art)‏ ۷ به این که هستي پدیدآورندة نخست رساترین و برترین هستي هاست. پس ‎ers wl enone Le eee ere ng‏ 0 ‎Conner S Moen Sor ERS ODE MOC Mere Laer eb ie)‏ است و اين زيبايي به دريافتي است كه او از كوهر خويش حواهد داشت: « (فارابي, ۰۱۳۷۶ ۸۶) 0 Peeve re] MODE) ‏ی هی ی‎ pu arcana 0 2 teed 

صفحه 27:
إنتيجه كيرى 2 آیات الهی و روایات پیشواین با یادآرری مظاهر زیبایی در آفرینش» از انسان می خواهد تا با توجه به جلوه های خلقت ستایشگر آفرینندهآنها شود و بدند که زیبیی خلقت انسان» زمین» آسمان» ستارگان و... همه او را به سوی خداوند دعوت می کنند. 0 ‏م‎ CS ee SI we ew ERE e Lo Tors. Oe oD re ree SD Rie nN E eco Y oto Sentra teen eye Co) RSVP ‏ااا‎ ‏در مرتبه ای فراتر از زیبایی های وجودی و توصیف رفتارهای زیباء اسلام بر آراستن و زیباسازی دستور‎ POLE SENT eon Drip Per nh veer et SCL CEOE: See vent Se Ee we EOP PROCITE PTs eae oe ar RETIN Pepe ‏بهترین لباس ها را برای حضور در پیشگاه خداوند بپوشند.‎ ‎eS Te oR Niet WSS be tlt wr Ts Sp rn)‏ سا ‎re SYP ISTE BET Seles Te"‏ م ‎SES ieee Rone ORE‏ ‎SSE Me EY Te Wr aeye Slee Lie 1111103‏ 

صفحه 28:


z بسم تعالی نام ونام خانوادگی: نام استاد عزیز و گرامی: عنوان درس: عنوان پروژه:زیبایی از دیدگاه فرهنگ اسالمی ‏z z تعریف زیبایی واژه «زیبایی» بر اساس تعریف دانشوران لغت ،عبارت است از نظم و هماهنگی که همراه عظمت و پاکی ،در شیئی ( )2 وجود دارد و عقل و تخیل و تمایالت عالی انسان را تحریک می کند و لذت و انبساط پدید می آورد. چنان که برخی دیگر می گویند« :زیبایی به معنای شکوه و زینتی است که بر تصاویر و معانی واقع می شود )3(».و حالتی است که در شخص یا شی ء زیبا وجود دارد .و از دیدگاه فالسفه جمال و زیبایی صفتی است که در اشیا مورد () 4 مالحظه قرار می گیرد و حالت رضایت و شادمانی درون آدمی به وجود می آورد. ابن سینا فیلسوف مسلمان ده قرن پیش بر این باور است که زیبایی و شکوه هر چیزی عبارت است از این که به گونه ای باشد که باید باشد )5(.و استاد محمدتقی جعفری ،زیبایی را نمودی نگارین و شفاف بر روی کمال می داند که عبارت ( )6 است از قرار گرفتن یک موضوع در مجرای بایستگیها و شایستگیهای مربوط به خود. بنابراین ،زیبایی وصف و حالت موجود در خارج و عالم عین و وجود است که با ایجاد رابطه بصری و لمس توسط انسان درک می شود و احساس خوشایند آن در درون آدمی ،سبب ایجاد حالت رضایت و سرور می گردد .این چنین حالت روحی برگرفته از فطرت رو به کمال بشر بوده و حالتی نسبی و اضافی است. z زیبایی و زیبایی شناسی کلم3ه زیب3ا و مشتقات آ3ن ن3ه تنه3ا در مورد طبیع3ت و اثار هنری بلکه برای ابراز درک و لذت زیباشناسانه از چیزهای ساخته انسان نیز به کار می رود که منظور ابتدایی از ساختن آنها پدید آوردن ی3ک اث3ر هنری نبوده اس3ت .مثال ً ی3ک دختربچ3ه و لباس3ش ه3ر دو زیب3ا نامیده م3ی شوند .به ویژ3ه کلمات زیباشناس3انه مشخ3ص تری وجود دارن3د ک3ه ب3ه س3ادگی در مورد همه نوع اشیای س3اخته انس3ان ب3ه کار م3ی روند .درس3ت همان گون3ه ک3ه طبیع3ت س3اخته نشده که چیزی را بازنمای3د ،ب3ه همان ترتی3ب ه3م س3اخته نشده ت3ا چیزی را فرانماید .درک زیباشناس3انه زیبایی طبیعت ،ممکن است در برابر عظمت کارهای خداوند ،برای کسانی که به خدا اعتقاد دارند ،به ی3ک مهاب3ت دین3ی ی3ا خداترس3ی تبدی3ل شود ،ول3ی ای3ن ام3ر دال بر ای3ن نیس3ت ک3ه طبیعت را فرانمود عواط3ف خدایی هنرمن3د تلق3ی کنندو اگ3ر بگوییم ک3ه طبیع3ت ساخته دس3ت خداوند است، چگونه می توان فرض کرد که او آن را برای فرانمود عواطف انسانی به کار برده است؟ سیر در ژرفنای طبیع3ت م3ی توان3د ب3ه مشرب وحدت وجود نی3ز نزدی3ک شود ک3ه پدیدارهای طبیعی را به گونه ای بنگرد که گویی داللتی فراتر از ذات خود دارند و معنایی نمادین دارند. z وردزورث ،همین ژرف کاری طبیعت 3را تجربه کرده بود و سیرو سلوک خود را در شعرهایی همچون ،ابیاتی که چند مایل باالتر از صومعه تینترن سروده شد ،و پیش درآمد شرح داده است .چنین تجربه یا سیروسلوک واالیی در مرز بین زیبایی شناسی و دین قرار می گیرد؛ حتی در تجربه زیباشناسانه دنیوی تر ،ویژگی های فرانمودی را به اشیای طبیع3ی نسبت می دهیم .در حقیقت می گوییم ابرها در آسمان بی قرارند و به این سو و آن سو می روند یا موج هایی که بر ساحل می خزند صدایی آرام دارند .ولی این ویژگی ها در اشیای طبیعی وجود ندارند ،همان گونه که ویژگی های بازنمودی نیز وجود ندارند. z ‏ اگر کسی نباشد که به آنها نگاه کند ،نه ابرها بی قرارند و نه منظره آرامبخش خواهد بود .اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چرا برخی از اشیای طبیعی را فرانمودی می یابیم ،باید خودمان را مطالعه کنیم ،نه طبیعت را ،در مورد آثار هنری بخشی از این پاسخ به روانشناسی مربوط می شود :ممکن است به دلیل وجود سایه های سبز ،منظره روبه رویمان را آرامبخش بیابیم، ولی اینکه چرا رنگ سبز آرامبخش است ،مساله ای روانشناختی است. همچنین باید توجه کنیم که چه نوع پاسخ یا واکنش عاطفی ای صورت می گیرد .یک منظره آرامبخش ممکن است مستقیما اثر آرامبخش بر احساسات ما داشته باشد ولی می تواند ما را به طور غیرمستقیم نیز تحت تاثیر قرار دهد ،یعنی موجب شود که ما فقط احساس آرامش کنیم یا سبب شود که به شیوه ای خاص ،آزاد از تعلق و زیباشناسانه احساس آرامش کنیم. بررسي مفاهيم زيبايي شناسي در فرهنگ اسالمي و بحران زدگي ‏ ازلي ،که هنر پل ارتباط بين آن و انسان است و درک معمارياست زيبايي جاذبه ‏z معاصر آن در زيبايي موهبتي است الهي و پايگاهي ذهني که به عينيت مي انجامد؛ و هنر بدون آن کالبدي است بي روح و خالي از جاذبه ،بنابراين از آنجايي که هنر اسالمي نتيجه گسترش اسالم و تاسيس تمدن بزرگ اسالمي است و زيبايي شناسي هنر اسالمي از يک طرف محصول غور و تفحص علما و فالسفه اسالمي در آيات و احاديث است و از سوي ديگر نتيجه نوعي درک شهودي و عمل هنرمنداني است که مغروق در فضاي ايمان و انديشه اسالمي مي زيستند لذا مفهوم زيبايي در فرهنگ اسالمي متناظر مفهوم وجود و مراتب وجود و خالق وجود تبيين مي شود و تمامي قرآن ،مستقيم و غيرمستقيم بحث وجودشناسي و سير انسان در مراتب وجود است ،بنابراين همه آنها مباحث حسن شناسي و زيبايي شناسي است اين در حالي است که ،شناخت شناسي در عصر حاضر خود دچار بحران است ،اين حالت به زيبايي شناسي و در نتيجه به ساخته هاي عصر حاضر نيز سرايت کرده است .از اين رو در اين مقاله با بررسي و جمع بندي مطالعات انجام شده و مطالعه کتابخانه اي ،اين نتيجه حاصل گرديد که؛ گونه هاي متنوع هنري با الهام از هنرهاي معاصر در بين هنرمندان مسلمان و شناخته شده کشورهاي اسالمي حال حاضر رايج است که با هيچ يک از ساختارها و اصول معين هنر اسالمي سازگاري ندارد چرا که زيبايي شناسي معاصر ارزشهاي رايج معماري را از فرهنگ و سنت تهي کرده و شرايطي را به وجود آورده که گويي مي بايست مباني زيبايي شناسي و z همه آنها مباحث حسن شناسي و زيبايي شناسي است اين در حالي است که ،شناخت شناسي در عصر حاضر خود دچار بحران است ،اين حالت به زيبايي شناسي و در نتيجه به ساخته هاي عصر حاضر نيز سرايت کرده است .از اين رو در اين مقاله با بررسي و جمع بندي مطالعات انجام شده و مطالع3ه کتابخانه اي ،اين نتيجه حاصل گرديد که؛ گونه هاي متنوع هنري با الهام از هنرهاي معاصر در بين هنرمندان مسلمان و شناخته شده کشورهاي اسالمي حال حاضر رايج است که با هيچ يک از ساختارها و اصول مع3ين هنر اسالمي سازگاري ندارد چرا که زيبايي شناسي مع3اصر ارزشهاي رايج معماري را از فرهنگ و سنت تهي کرده و شرايطي را به وجود آورده که گويي مي بايست مباني زيبايي شناسي و کاربردي در معماري معاصر مورد تجديد نظر قرار گيرد و متناسب با زيبايي شناسي در فرهنگ اسالمي گردد. زیبایی شناسی معماری در فرهنگ اسالمی ‏z ‏ زیبایی ازآن دسته مقوالتی است که تع3ریف دقیق نظیر مکان فضا و...ندارد زیبایی برای هرفرد باتوجه به جهان بینی و نوع نگرشش به هستی تع3اریف متفاوتی دارد فیلسوفان و اندیشمندان اسالمی درمورد زیبایی تع3اریف متفاوت دارند .بحث زیبایی نزد مسلمانان همواره با دیگر عناصری که درحکمت نظری و علمی بدان وابسته است بررسی شده است و زیبای حقیقی ازنظر اسالم حقیقتی عینی است که درباره ی همه موجودات صدق می کند پس ما میتوانیم زیبایی را درخالل بحثهای فلسفی عرفانی و روانشناسی بیابیم . z معماری ایرانی به دلیل همراه شدن با سنت اسالمی همواره درپی تلفیق تمامی جنبه هایش برای رسیدن به وحدت بوده است وحدت درمع3ماری ایرانی یک اصل ریشه دار بوده که فقدانش درغالب بناهای کنونی احساس میشود چنانچه یک اثرمعماری نمایش دهنده ی حس وحدت درکالبد و مفهوم خود باشد میتواند بخشی ازنیاز روح افراد درارتباط با آن بنا را ارضا کرده و همچنین ازلحاظ زیبایی شناسی جایگاه مناسبی کسب کندنگارنده با استفاده ازروش پژوهش کتابخانه ای به دنبال آن است تا ،از مسیر آیات قرآنی و بررسی اندیشه بزرگان و نیز مع3انی واژگان ،به صورت استنادی و تاویلی ،گامی موثر در بررسی معانی ومفاهیم مختلف زیبایی از دیدگاه اسالمی پرداخته شده و در استخراج عوامل زیبایی شناسی اسالمی در معماری به عواملی ازقبیل قرب ،وحدت،جمال و بها و زیبایی فرمال و سمبولیک دست یابد. زيبايي شناسي و بازشناسي اصول آن در معمار#ي اسالمي ساختمان ها يکي از عناصر تأثيرگذار عوامل زيبايي منظر در يک شهر مي باشند چرا که به دليل مقياس ،فرم و خصوصيات ساختماني، تأثيرات گوناگوني بر محيط از لحاظ بصري و سيماي شهري دارند .اما آنچه به نظر ميرسد اين مجموعه ها نتيجه تصميم گيري ها و طراحي هاي شتابزده ،يکنواخت و اجراي سريع در پاسخ به مسئله هستند؛ اين است که امروزه در اغلب ساختمان ها همواره از توجه به بسياري از اصول و معيارهاي معماري و شهرسازي و ارتباط آن با نيازهاي روحي و باطني ،هويت و حس زيبايي شناسي افراد کاسته شده است .زيبايي خاصيت وجود انسان و تمايل به آن از مختصات آدمي است ،انسان همواره سعي مي کند نمود زيبايي را در زندگي و فضاهاي زيستن خويش در نظر بگيرد .از همين رو شناسايي مع3يارها و اصول زيبايي بخش مع3ماري ،داراي اهميت وااليي است ‏z z . به کارگيري معاني ومفاهيم زيبايي شناسي اسالمي در فضاهاي شهري ،عالوه بر حس زيبايي شناسي منبعث از مفاهيم اسالمي در فضاهاي زيستي شهري؛ سبب توجه و بازگشت به نظام ارزشي منطبق با هويت اسالمي در شهرسازي خواهد گرديد .پژوهش حاضر تالشي است بر پايه مطالعات کتابخانه اي براي شناخت زيبايي شناسي و اصول آن در معماري اسالمي .در راستاي دستيابي به اين هدف، روش پژوهش با استفاده از راهکار هاي ترک3يبي مي باشد که براي انجام آن از تکنيک هاي تحليل-توصيفي استفاده شده است. z در نتايج پژوهش نشان ميدهد :تناسب و توزان ،مقياس ،تکرار و تناوب، تقارن ،تعادل ،مرکزيت ،هماهنگي ،تشابه ،تنوع و تضاد ،نظم ،نظم در بي نظمي ،حرکت و آرامش ،نور ،آب ،رنگ ،شفافيت ،فرم و صورت و تزئين عوامل اصلي ايجاد زيبايي بخش ساختمان ها در معماري اسالمي هستند. z در نتايج پژوهش نشان ميدهد :تناسب و توزان ،مقياس ،تکرار و تناوب، تقارن ،تعادل ،مرکزيت ،هماهنگي ،تشابه ،تنوع و تضاد ،نظم ،نظم در بي نظمي ،حرکت و آرامش ،نور ،آب ،رنگ ،شفافيت ،فرم و صورت و تزئين عوامل اصلي ايجاد زيبايي بخش ساختمان ها در معماري اسالمي هستند. الگوي زيبايي شناسي در معماري بر اساس ديدگاه انديشمندان اسالمي چکیده :ه3ر طراح3ي براي زندگ3ي انس3ان ب3ا مقول3ه هن3ر و همچني3ن ب3ا مفاهيم زيباي3ي شناس3انه در اي3ن ام3ر مرتب3ط اس3ت ،بح3ث «زيباي3ي شناس3ي معماري» ک3ه در واق3ع ب3ه مبان3ي کيف3ي و نظري در ه3ر طرح3ي مربوط م3ي شود م3ا را به بررس3ي بيشت3ر عناص3رخلق زيباي3ي و ي3ا ارزياب3ي اي3ن مفهوم هداي3ت م3ي کند مطالعات نشان م3ي ده3د معماري امروزي نتوانس3ت پاس3خگوي همه نيازهاي بش3ر باشد .در پ3ي چراي3ي آ3ن ،تحلي3ل بيشت3ر علوم انس3اني ابعاد دقيقي را بدس3ت م3ي ده3د ک3ه طراح3ي مع3ماري و اث3ر آ3ن در حيات بش3ر در ني3ل ب3ه اين اهداف غي3ر قاب3ل انکار دنياي معاص3ر اس3ت.پژوهش فوق پ3س از مقدم3ه به بيان نظريات اي3ن انديشمندان در ام3ر زيباي3ي شناس3ي در حوزه هن3ر پرداخته واز س3وي ديگ3ر ب3ا تع3ري3ف معماري -فض3ا اي3ن موضوع از بع3د زيباي3ي شناسانه بررس3ي خواه3د شد .در واق3ع معناي زيبايي در معماري در نگاه انديشمندان مطرح ک3ه در نهاي3ت الگوي3ي ک3ه م3ي توان3د براي بررس3ي معماري از بع3د زيبايي بکار گرفته شود ،بحث خاتمه مي يابد. ‏z z مبانی منحصر به فرد زیباشناسی در معماری ایرانی -اسالمی از رموز ماندگاری و شکوفایی آن محسوب میشود به طوریکه ریشه در فرهنگ و مذهب داشته و عالوه بر زیبایی ظاهری ،دارای زیبایی درونی است .این نوع هنر معماری دارای ویژگ3یهای متمایزی از دیگر سبکها بوده و به همین دلیل جای بسی تامل و تحقیق را دارا می باشد .معماری اسالمی دارای سبک خاصی است که با نظم و تکرار موزون و هندسه چشم نوازی که دارد ،نظر هر فردی را به خود جلب می ک3ند. z اسالمی برای مع3ماری واحد ،ارمغان معنویتآرامش و سوق 3به سوی بوده که این در جایگاه خود ،جلوه گاه روح وحدانیتروح انسان پروردگار می شود .از این رو هدف اصلی این پژوهش ،بررسی .شهرسازی ایرانی -اسالمی استمعماری در معنویتوشناسایی ‏ z آثار تاريخي عالوه بر آن كه يادماني با ارزش از تمدن و فرهنگ ملل گوناگون است، در حقيقت جلوه و انعكاسي از اعتقادات ،باورها ،انديشه ها ،و در برخي مواقع صحنه نمايش اقتدار طلبي حكام و ستم كشي رعيتي هستند كه خشت خشت بنا را با خون جگر فراوان و زير تيغ تيز آفتاب روي هم چيده اند .اما برخي آثار تاريخي -مذهبي يا فرهنگي نيز به عكس ،نشانگر شعور و ارادت تفكرات صاحبان خويش به آفريدگار باريتعالي و برگزيدگان ايشان است و بيش از آن كه بخواهند اقتدار هنري و قدرت معماري خويش را در ديدگان انسان ها ،جادويي خيره كننده بسازند ،برآنند تا به اعماق وجودي تماشاگران خويش رخنه كرده و آنان را به تعمق و تفكر پيرامون چيستي و هويت خويش وا دارن3د .اماكن و فضاهاي مذهبي چون مساجد ،تكايا و حسينيه ها ،آرامگاه ها و( ...معدودي از كليساها) بيشتر با چنين رويكردي احداث شده اند .بدون شك يكي از بي نظيرترين چنين آثاري« ،مسجد گوهرشاد» مجموعه «حرم مطهر رضوي» است. z مسجد و کلیسا به عنوان مکان هایی ک3ه فرصت می دهند تا احساسات و عواطف و تعلقات و پیوندهای معنوی آدمیان ،هم در مقیاس فردی و هم در مقیاس اجتماعی به ژرفا برده شوند ،قابل توجه می باشند .اعتقادات مذهبی و دینی آدمیان به عنوان مهم ترین عاملی که در هر زمان توانایی آفرینش فضاهای چشمگیر را در سطح شهرهای مختلف دینی داشته است ،همواره مورد توجه می باشند .مسجد در اسالم و کلیسا در مسیحیت ،قطب های مهم مذهبی اجتماعی انسان ها درطول – دوره های مختلف محسوب می شوند و همواره پناهگاه روحی و معنوی به شمارمی روند بنابراین به معماری چنین فضاهایی توجه می شود z ای3ن دو فض3ا ه3م از لحاظ طراح3ی وهم از لحاظ عملکردی دارای اختالفاتی هستند که این تفاوتها به دلیل اعتقادات و سنت ها است و در کلیس3ا ب3ه ص3ورت اغراق آمیزی ب3ه کار رفت3ه درحال3ی ک3ه درمس3جد با سادگی بیشتری به چشم می خورد اما هر دو بنایک هدف مشترک یعنی رسیدن به درگاه ایزد منان را دنبال می کنند . ‏ z ‏ :زيبايي شناس#ي از ديدگاه فرهنگ اسالمي ‏ در فرهن3گ اس3المي دانش3ي جداگان3ه ب3ه نام زيباي3ي شناس3ي هي3چ گاه پديدار نشده است و اي3ن ام3ر داليل3ي دارد .آن3چه ك3ه در اي3ن باره م3ي توان ياف3ت اي3ن اس3ت ك3ه ” تعاری3ف زیبای3ی از منظ3ر حکمای اس3المی و در متون فقه3ي بح3ث زي3باي3ي و هن3ر ب3ه ص3ورت مس3تقل طرح ن3مي شود.تنه3ا م3ي توان گف3ت ك3ه در احكام فقه3ي ب3ه ص3ورت ضمن3ي مباحث3ي در باره موسيقي، غن3ا ،نقاش3ي و مجس3م ه س3ازي طرح شد3ه اس3ت .ام3ا اي3ن ه3ا بح3ث هاي زيباي3ي شناسي و فلس3فه هن3ر نيس3ت .در متون كالم3ي اس3اسا ً چني3ن مواردي طرح نم3ي شود .م3ي ماند آثار حكم3ي و عرفان3ي در آث3ار فلس3في مثال ً درآثار فاراب3ي ،اب3ن س3ينا ي3ا س3هروردي و مالصدرا و از جهت3ي ديگ3ر در آثار ابوحيان توحيدي ،م3ي توان اشارات3ي در باره زيباي3ي و بعض3ي هنرها دي3د . 3در آثار عارفان3ي مث3ل اب3ن عرب3ي و مولوي اشارات بيشتري ياف3ت م3ي شود ؛ و لي وقت3ي هم3ه اي3ن اشارات را ي3ك ج3ا جم3ع 3كني3م هي3چ چيزي ب3ه ص3ورت س3يستماتيك ك3ه بتوان آن را فلسفه هنر يا زيبايي شناسي اسالمي ناميد ،از آن ها در نمي آيد« . z ‏ ول3ي 3پ3س چگون3ه هنرمندان عال3م اس3الم در طول س3ده ه3ا دس3ت 3ب ه كار خل3ق 3چنين آثار ارزشمندي بوده ان3د؟ آي3ا م3ي توان بدون درك و شهود شئون زيباي3ي و هن3ر چنان خالقيتي 3را پديد آورد؟ ‏ پاس3خ در اي3ن اس3ت ك3ه اس3اسا ً جهان بين3ي 3اس3المي اقتضاي پديدآمدن چني3ن دانش3ي 3را به طور مجزا نداشت3ه اس3ت .بر پاي3ه ديدگاه انديشمندان مس3لمان آنچ3ه ك3ه مبان3ي 3نظ3ري هنرمند را در مس3ير آفرين3ش هنري اش شك3ل م3ي 3ده3د عل3م حضوري ،شهودي و درون3ي اي اس3ت 3ك3ه به زيباي3ي 3پيدا كرده اس3ت .3براي اي3ن كار الزم اس3ت 3ك3ه هنرمن3د درون خود را زيب3ا كرده باشد . اينجاس3ت ك3ه اخالق جايگاه مهم3ي 3در فلس3فة هن3ر پيدا م3ي كن3د و مبان3ي 3نظري هن3ر ب3ه تدريج در فرآين3د تزكي3ة اخالق3ي 3در درون هنرمن3د شك3ل م3ي 3گيرد .پس باي3د توج3ه داش3ت 3ك3ه ويژگ3ي 3بسيار مه3م زيباي3ي 3شناس3ي 3انديشم3ندان مس3لمان اي3ن اس3ت ك3ه اي3ن دان3ش فق3ط ماهيت 3ظاهري و تجرب3ي 3ندارد ،بلك3ه الي3ه هاي عمي3ق ت3ر آ3ن برت3ر و غن3ي 3ت3ر و لذت بخ3ش ت3ر اس3ت؛ از اين رو اس3ت ك3ه آ3ن ه3ا ه3م 3هرگ3ز تالش نكرده ان3د ك3ه ب3ه شكل3ي 3تحص3لي 3و محدود مبان3ي 3نظري هنر بنويسند. z ول3ي در عي3ن حال بج3ز س3ير درون3ي براي درك زيباي3ي ،راه كس3ب بيروني ني3ز نف3ي نم3ي شود .هنرمن3د بي3ش از آنك3ه بخواه3د براي كس3ب مباني نظري ،ف3ل س3فه بخوان3د و آثار انديشمندان را مطالع3ه كن3د؛ با خودِ آثار هنري ارتباط برقرار م3ي كن3د و مباني هن3ر را به طور شهودي و حضوري بر اثر زندگي با اين آثار به دست مي آورد. z اشع3ار حافظ و مولوي نمونه هاي هنري اي هستند كه بر اثر انس و ارتباط دروني با آن ها مي توان حكمت د روني آن ها را يافت .نمونه كامل تر و نابتر آن انس با قرآن است .هنرمند حكيم مي تواند بر اثر اُنس با قرآن كريم ،به درك دروني و شهودي از قرآن دست يابد و خود با روح قرآن كه انسان كامل و پيامبر اك3رم (ص) است يكي شود و همين را در هنرش ظهور دهد. z يكي از دانشمندان نامدار جهان اسالم ابن هيثم است .او در شمار بزرگان علمي سدة چهار و پنج هجري تمدن اسالمي است و نزد غربيان شهرت فراواني دارد. صبرا كه “كتاب المناظر ” او را تصحيح و چاپ كرده است ،تعريف زيبايي او را جامع ترين و گسترده ترين تعريف زيبايي به زبان عربي مي داند كه الزمة فهم رخدادهاي فرهنگ هنرهاي بصري در دوران اسالمي آن زمان است .به گفته نويسنده مقدمه ” كتاب المناظر “« ابن هيثم زيبايي (حسن ) را نه به عاملي بسيط ،بلكه به تعامل پيچيده اي ميان بيست و دو ع امل تعريف كرد :نور ،رنگ، فاصله ،مكان ،سختي ،شكل ،اندازه ،جدايي ،تداوم ،تعداد ،حركت ،سكون ،زبري، نرمي ،شفافيت ،كدورت ،سايه ،تاريكي ،زي بايي ،زشتي ،همانندي ،ناهمانندي ” (نجيب اوغلو ) ۲۵۸ ، ۱۳۸۰ ،اين نكته اي بسيار ظريف است كه ابن هيثم به مفهوم فراگير و تصويري حسن مي پردازد .تنها دو تا از اين عوامل ،نور و رنگ (كه خود #ي ت###ع#ار#ی#فز#ی#بای#یاز : ز#ي#باي#يش##ناس#يو#جود ، #ی ف##ارا#ب#ي م#نظر حکمایا#س#الم : ‏z فاراب3ي بح3ث زيباي3ي و زين3ت و جمال را در فص3ل هشت3م كتاب سياسه المدينهتح3ت عنوان “شناخت پديد آورندة اول و ص3فات او مي آورد” و زيبايي ه3ر چيزي را در نزدي3ك شدن ب3ه او م3ع رف3ي م3ي كند .ب3ه گفت3ة او “ :زيبايي و جمال و آراي3ش در ه3ر هس3تيي بس3ته ب3ه آ3ن اس3ت ك3ه س3رشت در نوع خود به هس3تي برت3ر دس3ت يازد و ب3ه پايان كمال3ي ك3ه هدف اس3ت برس3د .ب3ا نگريستن ب3ه اي3ن ك3ه هس3تي پديدآورندة نخس3ت رس3اترين و برتري3ن هس3تي هاس3ت ،پس جمال و زيبايي او برتر و با فضيلت ت ر از هر زيبايي و جمال دارندگان جمال و زيباي3ي خواه3د بود و جمال و زيباي3ي پدي3د آورندة نخس3ت ،ه3م ب3ه خويشتن اس3ت و اي3ن زيباي3ي ب3ه دريافت3ي اس3ت ك3ه او از گوه3ر خوي3ش خواهد داشت« . (فارابي) ۸۶ ، ۱۳۷۶ ، فاراب3ي از انديشمندان متقدم فلس3فه اس3المي اس3ت .او خود دس3تي در هنر نتیجه گیری ‏z آیات الهی و روایات پیشوایان با یادآوری مظاهر زیبایی در آفرینش ،از انسان می خواهد تا با توجه به جلوه های خلقت ،ستایشگر آفریننده آنها شود و بداند که زیبایی خلقت انسان ،زمین ،آسمان ،ستارگان و ...همه او را به سوی خداوند دعوت می کنند. افزون بر این ،توجه و تأکید بر زیبایی های برخی اKز رفتارها و افعال بدین جهت صورت گرفته است که همگان را به سوی آنها با شوق و رغبت دعوت نماید و انسان را از زیبایی های ظاهری به زیبایی های حقیقی تر و باطنی فراخواند تا فهم اهمیّت روح زیبا را در مقابل ظاهر زیبا برای بشر فراهم سازد. در مرتبه ای فراتر از زیبایی های وجودی و توصیف رفتارهای زیبا ،اسالم بر آراستن و زیباسازی دستور می دهد و از پیروان خویش می خواهد که در مقابل دوستان با لباسی آراسته ظاهر شوند ،از جوانان می خواKهد که یا موی خویش را کوتاه نمایند و اگر موی خود را بلند گذارند آن را تمیز و زیبا شانه نمایند و بهترین لباس ها را برای حضور در پیشگاه خداوند بپوشند. اسالم به زنان دستور می دهد در برابر شوهران خویش آراسته و زیبا ،همراه با زینت ظاهر شوند .همه این فرامین به گونه ای بر زیبایی روحی روانی انسان می افزاید و محبوبیت و صمیمیت ویژه ای را به وجود می آورد و انسان را از گناهان که موجب زشتی روح او می شود باز می دارد. z