صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
م سمدم
انب 552 طبيعى و ظروف سفالى
آشی خانه
صفحه 4:
اکسید فلز | مس كبالت كروم طلا آهن
صفحه 5:
اطلاعات جمع آوری کنید
در شهرهایی مانند یزد. همدان و... ظرفهای سفالی و جینی مختلفی ساخته
مینسود. دربارة تنوع؛ ويزكىها و نحوة ساختن اطلاعات جممآوری کنید.
صفحه 6:
یکی از شهرهای در استان همدان بوده,
به عنوان مرکز تولید سثال, خاورمیانه شناخته شدهاست.
هشتاددرصد از جمعیت شهر لالجین به پ سفالگری,
سرامیککاری و شغلهای وابسته همچون نقاشی سفالینهها,
بسته بندی, خر ید ه فروش, محصولات سفالید, ... اشتغال, دارند.
صفحه 7:
لالجین از مراکز عمده ساخت سفال و سرامیک ایران و جهان
به شمار میرود و محصولات هنرمندان آن علاوه بر شهرهای
دور و نزدیک ایران به بسیاری از کشورهای دیگر صادر
میشود..
سفالینه لعابی با نقوش ثابت به سبک برجسته یا مینایی -
لالجين
صفحه 8:
۱7
خاک موردنیاز ساخت سفالینهها را از زمینهای اطراف
روستای دستحرد تهیه کرده, با کامیون به کارگاههای
سفالگری یا محلهای مخصوص ساخت گل منتقل میکنند.
خاک را داخل تغارهای بزرگ آهنین يا بشکه معمولی IL
مخلوط میکنند وب بل آن را به هم میزنن تابه
صورت دو غا
صفحه 9:
#پس از آن دوغاب گل را از الک - که در گوشه حوضی
به عمق تقریبی 30 سانتیمتر قرار میگیرد -میگذرانند
تا خاشاک و سنگریزهها را از آن جدا کنند. وقتی
حوض بر شد جند روز آن را , به همان حال رها میکنند
تا اندکی سفت شود. . سپس با چوبی بلند خطوطی
متقاطع (شطرنجی) به عمق چند سانتیمتر بر روی گل
ایجاد میکنند. چندی بعد گل داحل حوض 1 3
ترسیم خطوط, ترک میخورد و به شکل خشتهایی
ضخیم درمیآید. این خشتها را به داخل کارگاه حمل
کرده, انبار میکنند.
٩قسمتی از خاک کوبیده را نیز جهت پاشیدن به زیر
(به هنگام ورز دادن با پا یا دست) غربال کرده, در
1
صفحه 10:
خب ۱7
#یک یا دو نفر گل را (با سیم يا داس) در تکههایی ز تسبتاً بزرگ
از تودة كل انبارشده. جدا م ىكنتد و نخست با با آن را ورر
میدهند. هر بار آن را نخست يهن كرده با كناره كف با لكّد
میکنند و سپس آن را جمع کرده دوباره به همین ترتیب ورز
میدهند. این کار تا زمانی که گل کاملًآماده شود تکرار
میگردد و ممکن است تا هفت با
صفحه 11:
*آنگاه آن را به تکههای کوچکتر ميبرند
وان را با دست ورز میدهند و تقریباً به
شكل كلهقندهاى كوجى درمىاورند. اين
كل براى ساخت سفال آمادء است
صفحه 12:
-\e - سنگ گلفشاری تختهسنگ همواری است به
طول یک متر و عرض نیم متر که اين تختهسنگ در
سمت راست يا چپ سفالگر قرار دارد و برای ورز
دادن کل با دست بد کار مو رود
©- کارتراش یا گلتراش افزاری است برای تراشیدن
گل چسبیده به سنگ فشاری يا زمین (به هنگام ورز
دادن گل).
۶ کاسه لعابی: در سمت راست سفالگر یک کاسه
لعابی قرار گرفته و در آن آب ریختهاند. سفالگر هنگام
کار با آب این کاسه دستهای خود را تر میکند تا گل
Spica 1 1
صفحه 13:
صفحه 14:
مسی, نازک و تخت که به شکل
با ca sa مت وآن را گام کار و nian ar
برای هموار شدن سطح بیرونی سفالینه نگاه میدارند تا ظاهر
ظرف صاف شود.
- تراش: افزاری است آهنی و تخت به شکل . اين افزار را
در تراش دادن قسمت تحتانی سفالینه به کار میبرند.
#- چرخ: دستگاهی است که از چند جزء تشکیل یافته و در یک
محفظه گلی - آجری جای دارد. جدیداً دستگاه چرخ کلاً از آهن
ساخته میشود و قابلیت انتقال دارد.
#سفالگر بر روی جایگاهی که همچون نیمکتی کوچک در يشت
چرخ تعبیه می گردد. مینشیند و بعد از چرخش چرخ. AS را
که میخواهد از آن سفالینه بسازد, بر روی صفحه چرخ میکوبد.
#پیوند دو صفحه گرد و میلههای چوبی و آهنی چرخ سفالگری
چنان است که هرگاه یکی از آنها را به حرکت در آورند. تمام
جرخ به حركت درمىايد. حدودا سه دهه قبل از اين جرخ
Slaw sh cad anus Us Slaw به جرعش درمى[آنة اما
صفحه 15:
6- قالب: صفحه چوبی یا سفالی گرد به اندازه «سر
چرخ» ولی کمی نازکتر. هنگام کار قالب را روی «سر
چرخ» می چسبانند و سفالینه های بزرگ را با قالب از
روی سر چرخ بر میدارند و کنار میگذارند. سفالگر
به تعداد زياد قالب دارند؛ زیرا برای ساختن هر سفالینه
یک قالب لازم است.
6 - تخته: صفحهای به ابعاد تقریبی ۴۰۶۳۰ که از
اتصال چند تخته باریک (با پهنای حدوداً ۱۰ سانتیمتر)
ساخته شده و برای جابه جابی سفالینههای کوچک به
کار میرود.
صفحه 16:
#نحوه سفالگری
#نخست سفالگر پشت دستگاه روی یک صندلی
مینشیند و پای خود را بر صفحه زیرین چرخ میگذارد
و با جنبشی چرخ را به گردش در میآورد. سپس یکی
از چانههای کله قندی گل را بر قالبی که «روی سر
جرخ» گذاشته شدهاست, فى كدرد و ديواره ان ۳ با
انكشتان دو درست آهسته آهسته به سوی يايين
میکشد و به روی قالب که با آب تر کردهاست
میچسباند. برای اینکه ككل به قالب نچسبد پس از
گذشتن آن کمن خاک برم .در تیان زويه قالب مىباشد
ولی بقیه رویه آن را با آب تر میکند. اين خاک نرم
نمیگذارد که گل به قالب بچسبد و اگر بچسبد پس از
eater cae Tee a 0 نز
صفحه 17:
#گلهای پس از آنچه در بالا یاد شد, سفالگر با بالا
بردن دو دست خود درکنار دیواره گل, آن را هموار
و کم کم زیادی را از آن جدا میکند و رفته رفته به
شکلی که میخواهد در میآورد. sly خالی كردن
درون گل و نازک کردن دیواره آن. شست دست
چپ را در میان آن میگذارد و اندک اندک تا آنجا
که میتواند فرو میبرد. دست راست او همواره
به دیواره گل است تا نریزد. پس از اينكه كل به
شکل ظرفی که میخواهد در آمد آن را با
«مُسْتّه» هموار میکند و گلهای زیادی را ae
ظرف گرد آمدهاست با سوزن میگیرد و لبه
ظرف را هموار میکند. دراین هتگام کار ساختمان
صفحه 18:
از روی چرخ بر میدارد و در جایگاه سر پوشیدهای
که چند هواکش درسقف دارد و در جایگاه سر
پوشیدهای که چند هواکش
سفالینه دوازده ساعت در آنجا میماند تا اندکی خشک
شود ويس ار أن و يا اقرارهاتى كه در يالا ياد يشد
میتراشد و نقشهایی در آن پدید میآورد.
درسقف دارد میچیند.
#پس از تراش, ظرف را یک شبانه روز در جایی از
کارگاه که آفتاب نمیتابد میگذارند تا نترکد و سپس
آن را برای خشک شدن, در آفتاب میگذارند و پس از
آنکه خشک شد به کوره میبرند و برای پختن در کوره
میچینند. پس از پختن, سفالیز را لعابکاری میکنندو
دوباره به کوره فیبرند تا لعاب: آن بیزد.
صفحه 19:
#کورههای سفالگری از آجر ساخته شده, از دو قسمت
میشود: : قسمت پایین (تنوره) محل قرار
گرفتن مشعل بزرگ آهنی اننت و قسمت فوقانی
مكل جد SiS Be
چند ردیف طاقچهاست. در برخی از کورهها به جای
این طاقچهها, از تیغههای سفالین کمک گرفته میشود
لها ال لي
شدهاستد @
مى شوند ا أ
صفحه 20:
پیش از آن که کوره را روشن کنند استاد در کوره میرود و
17 اگردان سفالینههای لعاب زده را یکی یکی به او میدهند و او
آنها را روى طاقجدها مىجيتد. استاد سفالینهها را جنان مىجيند
که آثهائی را که رنگ مشكن دارند به آتش نزديك تر و آنهايئ
كه رنك زرد خوردهاند از آتش دور تر باشد و نيز دقت مىكنند
که سفالینهها از هم فاصلهای داشته باشند تا به هم نچسبند
زيرا اكر هنگام پنتن به هم بجسید پس از آن از هم جدا
نمیشوند. برای این که ظرفهای بر هم چیده به هم نچسبد,
aw شاخهای سفالین a نام « سه پایه» به کار میبرند. شکل
سه پایهها گاهی کمی با هم فرق و بستگی به نوع سفالینهها
دارد. چون جای um wl aw از پختن در ظرفها باقی میماند,
برای پختن سینی وظرف سفالینی به نام « قابلمه» میگذارند
صفحه 21:
#است و به گفته استا د صادق, تمام هنر کوزه گری در
همین جاست. پختن ظرفها دوازده تا چهارده ساعت به
درازا میکشد, پس از آن کوره را خاموش میکنند و
برای سردشدنش سوراخ بالای آن را یک شبانه روز باز
میگذارند. سفالگران لالجین بشقاب, سینی, نمکدان,
زیر سیگاری, استکان, فنجان, کوزه آب, خمرههای
کوناگون و دیزی و ۰..... میسازند. برای این که لانجین
که ظرف بزرگ است سبک تر در آید و زودتر بپزد به
گل آن کاه الک کرده میافزایند. لانجین را خام لعاب
میدهند وپس از لعاب دادن در کوره میپزند. دیزی را
با
کوزههای OT همیشه بی لعاب ساخته میشود. درون
ery inne serena ian 1
صفحه 22:
اص سس
*سالها پیش سفالگران لالجین سه من قلیا را (که از
سوزاندن گیاه اشنان به دست میآوردند) با دو
من سنگ چخماق مخلوط کرده, تا حدود هزار درجه
حرارت میدادند تا نوعی شيشه (سیلیکات) به وجود
آید. سپس این ماده را خرد و آسیاب میکردند و یک
من و نیم از آن را با یک من سنگ چخماق و نیم من
بلور مخلوط کرده, اسیاب میکردند که برای تهیه
انواع لعابها به کار میرفت
صفحه 23:
برای تهیه شيشه ماسه (اکسید سیلیسیوم)
را با مواد شیمیایی (مانند سدیم کربنات)
حرارت می دهند تا ذوب شود.
شيشه را به صورت خمیر در قالب های
مختلف قرار می دهند و وسایل مختلف از
آن مین سازند,
صفحه 24:
صفحه 25:
كفت و كو كنيد
میدانید شیشه در اثر ضربه میشسکند. دربارة اینکه جگونه یکجام
GS gS CdS gS joey] gpd Breage JSS yg
ihe لا
صفحه 26:
۱7 rl
لیا منلبع طبیعی روزیبه پایان می رسند ییا هميشه
من انیم از آن ها استفاده کنیی ٩
رت
تمومار زیر زسان مش نی یرای مصرف الوخههای شناشته شده از جلد ماب وا شان ی دهد جربارة
دادهای این نسودار در کلاس گفت و گو کید.
obs لام يراى مصرف اسل
صفحه 27:
خب ۱7
۱
براى محافظت از نابع طبيعى سه را ييشنهاد ده است, که اند از
- كاش مصرف, بازيافت. مصرف درباره»
نمودار روبرو كدام بك ازراءهاى بالارا براى حفظ منابع أهن شان م Sana
بأسخ خود را توضيح دهيد. لا
5
صفحه 28:
كفت وكو كنيد
هریک از عبارتهای داده شده به یکی از روشهای محافظت از مناع طبیعی اشاره می
کند. درباره اینکه هر عبارت بینگر کدام روش است در کلاس كفت و گو کنید.
الف) ظرفهای شیشهای سس, ترشی و ۰.۰ را میتوان شست و حبوبات را داخل
آنها نگهداری کرد.
ب) برای خرید میوه با خود زنبیل یا کیسه پارچهای میبریم ۰
پ) قوطیها و ظرفهای فازی خراب را در کارخانه پس از ذوب کردن به حالت شمش
در میآورند.
صفحه 29:
خب ۱7
با جايكزين كردن منابع دیکر میزان استفاده
ازمواذ را كمتر كنيم .
مانند استفاده از جوب يا بلاستيك به جاى آهن
استفاده از تلويزيون به جاى روزنامه. زر تس .
استفاده از زفبيل به جاى كاغذ با بلاستب 18 8
صفحه 30:
تغيير شکل و آماده سازی ماده به گونه ای که محددا
قابل استفاده شود.
©كاهش مصرف انرژی.
©كاهش آلودكى هوا.
©كاهش استفاده ازمنايع.
©صرفه جويى اقتصادى.
صفحه 31:
خب ۱7
#استفاده از شيشه به عنو ان
ظروف به جای دور , بختن آن
صفحه 32: