انسان و اخلاق

انسان و اخلاق

اسلاید 1: انسان خليفه خدا در زمين است و بايد با اخلاقيات و عمكرد هاي صحيح خود اين واقعيت را به اثبات برساند و الا از خيوان پست تر خواهد بود.

اسلاید 2: جلسه دوم فصل اول راجع به معناشناسي و جايگاه اخلاق كاربردي سوالات اين فصل : 1- اخلاق چيست؟ يا واژه «اخلاق» به چه چيزي اطلاق مي شود؟

اسلاید 3: 1-اخلاق مساوي با رفتار و عملكرد انسان نيست،زيرا رفتار برآمده از اخلاق است. 2- اخلاق همان فطرت و سرشت انسان نيست ، زيرا فطرت قابل تغيير نيست. 3- اخلاق عبارت از مجموعه صفات مختلف انسان نيست ، زيرا بعضي از صفات زودگذر و بي ثمرند. بلكه اخلاق صفات و ويژگي هايي است كه بر اثر تكرار در وجود انسان نهادينه شده و جزءعادات قرار گرفته به طوري كه اتوماتيك وار موجب رفتار برآمده ازآن صفات مي شود. ابن مسكويه اينطور تعريف مي كند: جواب: «اخلاق حالتي نفساني است كه بدون نيازبه تفكروتامل آدمي رابه سمت انجام كارحركت ميدهد.»

اسلاید 4: 2-تعريف علم اخلاق چيست؟ علمي است كه خوب و بدها را معرفي و راهكارهاي ايجاد صفات خوب و دفع صفات بد را آموزش ميدهد. با كمك اين علم مي توان سلامت نفس و روح را تامين و با ايجاد اخلاق خوب شخصيت آينده ي خود را ساخت.3-فرق بين علم اخلاق با خود اخلاق چيست؟كدام مهمتر و اصل است؟‹‹ دانشگاه بايد كارخانه آدم سازي باشد. ››امام خميني «ره»

اسلاید 5: الف)علم اخلاق تئوري است ولي خود اخلاق عملي ب)علم اخلاق در حافظه و كتاب است اما خود اخلاق در نفس و ذات انسان ج)علم اخلاق مقدمه اخلاق است و هدف اصلي و مهمتر خود اخلاق است د)فراگيري علم اخلاق آسانتر از ايجاد خود اخلاق است. به طوري كه يكي از عرفا گفته اند:عالم شدن چه آسان،آدم شدن چه مشكلعالم شدن چه مشكل ،آدم شدن محال استالبته كلمه محال مبالغه است و مي خواهد سختي عملي كردن به اخلاقيات را برساند و الا بشر مي تواند با عبادت خدا، به جايگاه انبيا نزديك شود. از عبادت ني توان الله شد مي توان موسي كليم الله شدمرحوم امام فرموده اند:

اسلاید 6: پژوهش ها و مطالعات اخلاقي5-اخلاق توصيفي چيست؟«اخلاق توصيفي بيشتر جنبه ي جامعه شناسي يا تاريخي دارد وبه بيان اخلاق فرد يا جامعه مي پردازد و گاهي تاثيرات غير مستقيمي در اخلاق مخاطب دارد.»6-در اخلاق هنجاري يا فلسفه اخلاق چه نوع بحث هايي مطرح مي شود؟ 4-انواع پژوهش هاي اخلاقي كدامند؟توصيفي تحليلي يا فرا اخلاق هنجاري يا دستوري

اسلاید 7: در اخلاق هنجاري موضوع بحث ، رفتار انسان هاست. با توجه به اينكه انسان در رفتار خود مختار است ، بحث از رفتار درست ودليل درست بودن آن و يا نادرست بودن و دليل آن را اخلاق هنجاري مي گويند .7- اخلاق تحليلي يا فرا اخلاق چيست؟در اخلاق تحليلي يا فرا اخلاق موضوع بحث خود «خوب»و«بد»و واژه ها و گزاره هاي اخلاقي است و بيشتر به مقايسه مكتب ها و گزاره هاي اخلاقي مي پردازد.8-اخلاق كاربردي چيست؟

اسلاید 8: اخلاق كاربردي عبارت است از به كارگيري تئوري هاي اخلاقي و ارزش گذاري رفتار هاي خوب و بد انسان. اخلاق كاربردي در واقع زير مجموعه اخلاق حنجاري است و موضوع آن رفتار انسان هاست. در غرب تعريف اخلاق كاربردي را چنين آورده اند: بررسي هنجار هاي يك حرفه و فن و جمع آوري تئوري هاي اخلاق آن حرفه براي آسان شدن به كار گيري را ،اخلاق كا بردي مي نامند. مثل اخلاق پزشكي ،اخلاق سياست و..... 9-مهم ترين و لازم ترين علم براي انسان چه علمي است؟علمي كه انسان را به اوج سعادت وكمال انساني برساند و او را از هر مفسده و تباهي دور كندو آن علم اخلاق است كه هدف بعثت پيامبران همين اخلاق و انسان سازي بوده . پيامبر اكرم مي فرمايند: «بعثت لاتمم مكارم الاخلاق» من براي رساندن انسان ها به مكارم اخلاقي (وصفات انساني)مبعوث شده ام.

اسلاید 9: امام كاظم(ع) نيز مي فر مايند: «الزم العلم لك ما دلك علي صلاح قلبك و اظهر للك فساده» لازم ترين دانش براي تو دانشي است كه تو را به صلاح قلبت راهنمايي كند وفساد آن را برايت روشن كند.(ومنظور از قلب همان نفس انساني و شخصيت اوست) سفارش پيامبر اكرم (ص)به انتخاب رشته : العلم علمان ،علم الاديان و علم الابدان علم اديان رشته هايي است كه با روح و نفس انسان سر وكار داردند و علم ابدان رشته هايي است كه با سلامت جسم و بدن انسان سر و كا دارند اين دو علم مربوط به انسانند و چون انسان موجود برتر در ميان موجودات است اين دو علم مهمترو لازمتر براي انسانند. نكته:در اين روايت پيامبر اكرم (ص) علم اديان را مقدم بر علم ابدان آورده اند ،شايد براي اين باشدكه علم اديان مربوط به روح انسان است و روح مهمتر از جسم است و حفظ سلامت جسم هم براي تكامل روح است. نتيجه : پس علم اخلاق كه به تربيت نفس انساني مي پردازد مهمترين و لازمترين علم براي انسان است.

اسلاید 10: 10- بعضي از آثار و ميراث اخلاقي دانشمندان مسلمان را نام ببريد. جامعه ما چقدر به اين بحث اهميت مي دهد؟اگر به گذشتگان خودمان بازگرديم مي بينيم كتاب ها و آثار بسيار ارزشمندي داريم و لي جامعه ما از اين آثار بي خبر است و اين كتاب ها كمتر از كتابخانه ها خارج ميشوند. ماگاهي براي موضوعاتي كم ارزش رشته هاي دانشگاهي بلكه دانشكده و دانشگاه داريم اما براي موضوع مهمي مثل اخلاق، در مدارس و دانشگاه ها جز همين 2 واحد ،خبري نيست. بعضي از اين آثار عبارتند از : 1- رسايل اخوان الصفا 2- السعاده والاسعاد 3- تهذيب الاخلاق 4- اخلاق ناصري 5- احياءعلوم دين 6- المحجه البضاء 7- المراقبات 8- جامع السعادات 9- معراج السعاده 10- اصول كافي وده ها اثر ديگر

اسلاید 11: 11-تاريخچه اخلاق كاربردي چيست و چرا به آن اخلاق كاربردي مي گويند؟در اسلام از قديم در كتاب هاي اخلاقي گاهي قسمتي از كتاب را به اخلاق حرفه يا موضوع خاصي اختصاص داده اند و گاهي تاليفات مخصوص در موضوع خاصي منتشر نموده اند. مانند : كتاب هاي آداب المتعلمين، منيه المريد،آداب المناظره،آداب التخاطب ،آداب البحث والمناظره ، اخلاق معاشرت ،اخلاق سياست ،آداب السفر،آداب الضيافه و امثال اين ها . اما در غرب در همين دو دهه ي اخير به اخلاق كاربردي توجه شده و آن را رشته اي نو و جديد معرفي مي كنندو مجلاتي مانند : مجله اخلاق كشاورزي ، اخلاق تجارت ، اخلاق زيست ، اخلاق پزشكي ، اخلاق محيط زيست ، اخلاق ديني ، اخلاق و حيوانات و امثال اين ها را منتشر مي كنند.چون اين نوع اخلاق به كاربردي كردن توصيه هاي اخلاقي كمك ميكند به آن اخلاق كاربردي مي گويند .