معماری بیونیک و طبیعت

معماری بیونیک و طبیعت

اسلاید 1: به نام بزرگ معمار هستیمعماری بیونیک و طبیعت

اسلاید 2: در این پروژه ابتدا چکیده سپس به مثال هایی درمورد الهام از طبیعت و استفاده از آن در ساخت و طراحی وسایل مورد نیاز خود و سپس بیونیک و معماری بیونیک شرح داده می شود. در ادامه نیز به تاریخچه ای در این زمینه و ذکر ساختمان هایی که معماران در ساخت آنها از معماری بیونیک استفاده کرده اند اشاره خواهد شد.

اسلاید 3: انسان از بدو پيدايش تاكنون در طبيعت به كندوكاو مشغول است، در طبیعتي كه همواره براي او ناشناخته و پر رمز و راز بوده زماني او بتدريج از دل طبيعت واژه هاي تك+نو+لوژي را بيرون كشيد وآنها را براي تركيب در ذهن خود پرواند و حاصل آنرا طي قرنها به زبانهاي مختلف باز گو كرد، او روزي با يك كشف جديد حيرت دنيا را برانگيخت و روز با يك برخورد ناگهاني در افكار، اختراعي را آماده ثبت نمود و به اين ترتيب تكنولوژي پا گرفت و تكامل نه فقط از مغز انسان بلكه در پيش چشمان او از طبيعتي كه خداوند در اختيارش .گذاشته است ميتراود

اسلاید 4: امروز هر جا سخن از تكنولوژي به ميان مي آيد، انواع ماشينها، كامپيوترها، ساختمانهاي بزرگ، وسايل ارتباط جمعي و ديگر ابزار و آلات موجود در صنايع و نقش موثر آنها در اقتصاد و فرهنگ جامعه، در ذهن انسان تصوير مي شود، طبيعي است كه اين وسايل همان دستاوردهاي تكنولوژي است كه پاسخگوي نيازهاي اساسي براي انسان معاصر مي‌باشند، امّا چنانچه به مسير تكنولوژي بنگريم كم وبيش به منشاء برخي پديده ها پي مي بريم، به اينكه هر پديدة صنعتي و يا ساختماني ازكدام الگوی زنده طبیعت الهام گرفته است، شاید در آن صورت تکنولوژی جلوتر از زمان گام بردارد، بنابر این لازم است ارتباطی منطقی .وعلمی بین سیستمهای ماشینی و سیستم‌های زنده پدیدار شود سالهاست که محققان در پی یافتن چنین ارتباطی هستند تا از طریق آن چگونگی شکل گرفتن سیستمهای مختلف زندگی را ارزیابی کنند، این محققان با تلفیق دو واژه «بیولوژی» و «تکنیک»، علم «بیونیک» را بنا نهاده‌اند. بیونیک در واقع دانشی است که مسایل فنی را از راههای زیستی حل می‌کند . بعبارتی دیگر برای هر پدیده، الگوی زنده‌ائی می‌یابند

اسلاید 5: در میان تمام موجودات، انسان کمتر از بقیه از استعدادی درونی برای طراحی هوشمندانه برخوردارمی باشد. ما تنها می توانیم بیاموزیم و به این منظور کتاب گشوده طبیعت بهترین منبع یادگیری برای ماست آنچه هنوز ناشناخته باقی مانده است پاسخ به این سوال است که چگونه ارگانیسم های زنده همچون موریانه ها، زنبورها، لاروها، سمورهای آبی و هزاران گونه ی دیگر از چنین دانش درونی در نحوه ی ساخت سازه هایی با چنین قدرت تخیل ، دقت و مهارت فنی برخوردارند .امری که بیش از همه در اینجا اهمیت دارد درک قدرت طراحی طبیعت برای استفاده عملی از آن در معماری انسان است به نظر می رسد در جستجو برای یافتن حلقه گمشده بین طبیعت و معماری، مطالعه روندهای شبیه سازی و همانند سازی در طبیعت و معماری امری ضروری باشد.

اسلاید 6: شکل بدن انسان، منحصر به فرد بودن آن و هویت تشکیل یافته آن از بخشهای متمایز، به انسان اولین قانون ترکیب را آموخته است: وحدت در عین گوناگونی. بدن انسان در طراحی چه آگاهانه باشد یا نه، بخشی اساسی از تمام تمدن های معماری، بدون توجه به دوره و زمان آنها را تشکیل می دهد.

اسلاید 7:

اسلاید 8: استفاده از خصوصیات بدن حیوانات در تعداد زیادی از تمدن های بشری، این قابلیت را برای معماران ایجاد کرده است تا از تقلیدی سمبلیک برای ایجاد ارتباط بین ایده های خود و ایجاد ارزش های جامع استفاده کند. صفات مشخصه هر حیوان و هر کدام از اعضای بدن آنها( بال، پنجه، منقار، شاخ و پوست – مانند پوست بدن ببر)در ساخت بناها به منظور دست یابی به قدرت جادویی استفاده می شده است.از نمونه های استفاده شده فرمهای بدن حیوانات در معماری می توان از فرم دفاعی بدن لاک پشت، فرم سیال و آزاد بدن پرندگان و فرمهای محاطی حلزون نام برد.

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11: درخت در بسیاری از فرهنگها سمبلی از کل عالم، .پیدایش و تکامل آن استشاخهانشعاب جزئی از طبیعت درخت است که به انسان ایده رشد و تکثیر و تکرار را می آموزد. دنباله ای از تنه، شاخه ها، سربرگها، برگها، رگ برگها و....قانونی مشابه نظم حاکم بر معماری را به نمایش می گذارند.

اسلاید 12: مدل های مرکز گرای گلها نه تنها به معماران ایده های بی پایانی از فرمهای تزئینی را می دهد، بلکه اصول توزیعی و ارگانیسم های طبیعی شکل گرفته بر اساس محور عمودی و با فرمهای متنوعی از ساختارهای لایه ای هم پوشاننده، آرایشی از چیدمان گل برگها حول یک محور مرکزی و گسترش عمودی آن از یک نقطه را به نمایش می گذارد.

اسلاید 13:

اسلاید 14: طی حدود 3/8 میلیارد سال از آفرینش زمین، طبیعت خود، تبدیل به طراح و معمار نهایی شده است، طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته‌اند با تزئینات و طراحی‌های لازم بر مشکلات محیط زیست خود فائق آیند و انسان نیز در طول زندگی خود، همیشه سعی داشته .برای رفع نیازخود از طبیعت و محیط زیست اطراف الهام بگیردبيونيك در لغت نامه به معناي «زيستار شناختي» يا «بكارگيري اندامهاي ساختگي طبيعت» است كه براي اولين بار اين واژه توسط دانشمند امريكائي بنام جك. اي. استيل در سال 1959 بكار برده شد، وي بيونيك را علم سيستمهايي كه شالوده و پايه تمامي سيستمهاي زنده .مي‌داند

اسلاید 15: برای مثالساختمان بدن خفاش برای لئوناردوداوینچی ایده‌ائی بود که بتواند ماشین پرنده را طراحی کند یا نیروی عضلانی و در حین حال سرعت زیاد در دلفین‌هاجرقه‌ائی برای ساختن زیر دریائی بود، عنکبوتها با طراحی و بافتن ریسمانهایی که به استحکام پولاد هستند برای خود آشیانه می‌سازند، زنبورها با رعایت کلیه قوانین هندسی پناهگاهی امن و مطمئن برای خود طراحی می‌کنند، موریانه‌ها خانه‌های خود را در بیابان و در هوائی بسیار گرم می‌سازند و تلاش می‌کنند با کندن راههایی پیچیده در خاک، سیستم گرمائی و تهویه داخل لانه‌های خود را خنک و متعادل نگه دارند، خاک انباشت لانه‌های آنها به صورت یک مجموعه کامل طراحی شده تا بتوانند نیازهای طبیعی خود را تأمین کنند، اينها همه معماران طبيعت‌اند.در زمینه خود معماری وساخت با وسایل ساختمان نیز معماران ومهندسین از عالم طبیعت بهره گرفته اند که از آن جمله می توان به شکل مارپیچ داخلی نوعی صدف به نام کونوس که برای طراحی خانه ها استفاده شده ، اشاره کرد.

اسلاید 16: مثال دیگری از علم بیونیک الگو برداری از چشم گربه در احداث جاده هاست همه چراغهای چشمک زن حاشیه اتوبانها را دیده ایم همچنین وسایلی شبیه آینه کروی که در جاده ها و شب از آن استفاده میشود و در شرایط جوی بد و شب رانندگان را متوجه نزدیک شدن به حاشیه جاده میکند این وسایل با الگو برداری از چشم گربه .که در شب و مه میدرخشد طراحی شده اند مثالی دیگر استعداد بعضی از جانوران در پیشبینی زلزله چندین ساعت قبل از وقوع آن میباشد . این جانوران چند ساعت قبل از زلزله بی تابی میکنند . دانشمندان ژاپنی در حال تلاش برای ساخت دستگاههای پیشبینی کننده زلزله بر اساس گیرنده های حسی .شبیه به گیرنده های این جانوران میباشند

اسلاید 17: تقلید از طبیعت مزایای بسیاری دارد. فرض کنیم هر جاندار کنونی محصول چندین میلیون سال تکامل است، در این فاصله زمانی طبیعت هر چه را که با هدف ویژه‌اش سازگاری نداشته از بین برده است و این امیدواری را بوجود آورده که بشر بتواند با مطالعه فرآیند تکامل، مکانیسم‌های جدید فناوری را از روی موجودات زنده نسخه‌برداری کند. ساخت هواپیماهای تیزپرواز با الهام از بال پرستو ساخت رایانه با الهام از مغز و فکر انسان نمونه‌های بارز دیگری از کاربرد علم بیونیک برای ساخت فناوری‌های جدید است .

اسلاید 18: رويكرد به طبيعت را در طول تاريخ معماري در آثار بسياري از بزرگان ديده ايم. از قضا همه معماراني كه بر سر اُنس با طبيعت بوده اند توانسته اند به دستاوردهاي عملي و نظري ارزشمندي دست يابند. به ياد بياوريم سخن زيباي پل كله را كه عقيده داشت به مانند همان كودكي كه در بازي خود ما را تقليد مي كند ما هم بايد به تقليد از نيروهايي بپردازيم كه جهان را ساخته است.

اسلاید 19: فرانك لويد رايت هم از همان آغاز خانه هايش را با طبيعت مي آميخت. وي در آميختگي طبيعت و معماري چنان استادانه عمل مي كرد كه تشخيص اينكه كجا طبيعت پايان مي يابد و كجا ساختمانهاي او آغاز مي شود براستي دشوار است.

اسلاید 20: لكور بوزيه نيز نگاهي تازه به طبيعت داشت. ‌او با طرح ويلاي ساوا در پوآسي فرانسه و ايجاد يك تراس وسيع در آن و قراردادن قاب هايي خالي در نماي آن، واسطه اي بين معماري داخل و طبيعت بيرون به وجود آورد. لكور بوزيه قصد داشت تا طبيعت را به داخل و اطراف معماري بكشاند ولي رايت مي كوشيد تا طبيعت، بكر و ناب بماند. او حتي بر فراز تپه خانه نمي ساخت بلكه در امتداد برجستگي تپه خانه مي ساخت تا با قرار دادن خانه در موقعيتي خاص، انحناي پيوسته و زيباي تپه ديده شود.

اسلاید 21: گرگ لين از سردمداران تئوري بيونيك، مايل بود ساختمانهايي خلق كند كه داراي انعطاف پذيري فراوان در انطباق با طبيعت و شرايط محيط زيست طبيعي باشند. يكي از معروفترين آثار اين معمار «خانه جنين گونه» ‌اوست كه آن را درسال 2000 ميلادي طراحي كرد. اين طرح كوششي است براي خلق يك رفتار معمارانه:‌ توليد يگانه در برابر توليد انبوه؛ يعني همان فرآيندي كه مدرنيته به آن مي بالد. چارلي لوکستون از پيشگامان عرصه معماري بيونيک نقطه تمرکز معماران بيونيک را استفاده به جا از مواردي در طبيعت مي‌داند که موجب استحکام ساختمان و ايجاد تنوع و آرامش در فضا مي‌شود.

اسلاید 22: از جمله آثار سانتیگو کالاتروا که به این سبک طراحی شده می توان برج تورنینگ توروسو(با الهام از آناتومی انسان )موزه هنر میلواکی و ساختمان آسمان نمای آن که هر یک به نوعی از طبیعت الهام گرفته اند . موزه هنر میلواکی تورنینگ توروسو

اسلاید 23:

اسلاید 24:

اسلاید 25: دیگر آثار این سبک عبارتند از : دروازه جهان ساختمان ضد دود برج فراز پل رابلینگ مرکز تجاری بیرمنگامساختمان ضد دود

اسلاید 26: روح بخشيدن به ساختمان يکي از تمايلات معماري بيونيک است که طراحان اين رشته با توجه به قدرت سازه براي تنفس (زنده‌نمايي)، به کمک خطوط مستقيم يا منحني خالص و القاء آهسته تماميت سازه به آن دست پيدا مي‌کنند و مهمترين چيز براي معماري بيونيک آن است که ساختمان بتواند زنده بودن خود را القاء کند.

اسلاید 27: بناها در معماري بيونيک يا با استفاده از مواد شکننده و ناپايدار ساخته مي‌شدند يا در دل يک حفره طبيعي که در زمين يا صخره شکل گرفته به وجود مي آمدند. يکي از اين مکان‌هاي طبيعي، غارها بودند. البته معماري غاري که به طور عمده در قالب معماري مقابر جلوه کرده، از عصر باستان وجود داشته و به عنوان بارزترين نمونه‌هاي آن مي‌توان به مقبره کاتوکومب رم و ناپل و مقبره‌هاي لبنان اشاره کرد. کليساهاي سنگي در ارمنستان و نيز غارهاي بسيار بزرگ مسکوني مکشوف در گورمه ترکيه و ماترا در جنوب ايتاليا نيز از ديگر نمونه‌هاي اين سبک معماري هستند. اين بناها احتمالا چيزي شبيه به لانه‌هاي بزرگ موريانه‌ها که هزاران موريانه را در خود جاي مي‌دهند، بوده‌اند. علاوه بر اين معماري گلي يا خاکي را نيز مي‌توان يکي از شاخه‌هاي معماري طبيعي در نظر گرفت. شهرهاي قديمي و تاريخي همچون صنعا در يمن يا ساختمان‌هاي گلي دوگون در مالي نمونه‌هايي از اين سبک هستند.

اسلاید 28: از گرم‌ترين نقطه دنيا تا سردترين نقطه، سعي در الهام‌گيري از طبيعت ديده مي‌شود. در کلبه‌هاي برگ و چوب بوميان آمازون، بناهاي کاهي اقوام مختلف آفريقايي يا در کلبه‌ اسکيموهاي بومي آلاسکا و گريلند نيز الهام از طبيعت به وضوح ديده مي‌شود. به عنوان نمونه‌هاي غيربومي نيز مي‌توان به طراحي ساختمان مرکزتحقيقات لندن اشاره کرد که از گياهي به نام لوتوس الهام گرفته شده است. از لحاظ ساختار و شکل کلي نيز، بناي استاديوم المپيک مونيخ قابل توجه است. همچنين بانک کارمرز در فرانکفورت آلمان، ساختمان اينونيک در کمبريج و پروژه همزيگري صنعتي در دانمارک از مشهورترين نمونه‌هايي هستند که در آنها از سبک بيونيک براي طراحي و ساخت بنا استفاده شده است.

اسلاید 29: با اینکه امروزه سبک معماری بیونیک گسترش فراوان یافته و استقبال از آن در سراسر جهان رو به افزایش است ولی باید به طور کلی به این مسئله توجه داشت که جزئ به جزئ از طبیعت و محیط زیست اطراف برای هر پروژه ای کار ساده ای نیست و باید کلیه مسائل جغرافیایی آب و هوایی ، اقتصادی و... را در نظر گرفت.

اسلاید 30: زیستار شناسی معماری بیونیک موریانه ها معماران طبیعی انسان طبیعت معماری آثار سانیاگو کالاتراوا

اسلاید 31: گرد آورندگان:شهلا سعادتی-هانیه علوی درخشان