بررسی عوامل موثر بر سلامت جسم و روان شاغلین زن

صفحه 1:


صفحه 2:
مقدمه: سلامت جسم و روان به عنوان یک ویژگی خاص در بین داوطلبان اشتغال به کارء(چه زن و چه مرد)ازاهمیت خاصی برخورداراست ولی برای زنان با توجه به ظرافت و حساسیت آنها(پذیرش نقش های همسری و مادری)موضوعی قابل توجه است. سلامت جسم و روان شاغلین طی مدت اشتغال به کار(0سال کارکرد)هم برای حفظ کارایی آنهاوهم برای افزایش بهره وری سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است. 7 اهمیت سلامت جسم و روان از دو بعداولیه وثانویه قابل طرح است: 0)بعد اول.شروع به کار . 9)بعد دومءورود به بازار کار. در این پژوهش سعی بر آن است که به سوالات زیر پاسخ داده شود: 0)موضوعات عمده در ایمنی و سلامت حرفه ای زنان شاغل چیست؟ )امروزه چه تعداد از زنان به عنوان شاغل» کار می کنند و در کجا هسنند؟ 3)بار اضافی مسولیت زنان شاغل چه موضوعاتی است؟ <) عمده مخاطرات بهداشتی-ایمنی در محیط کار كدا )چگونه میتوان از بیماری های وابسته به شغل زنان 

صفحه 3:
تاریخچه اشتغال زنان به کار: به دنبال انقلاب صنعتی که در غرب اتفاق افتاده مساتل تازه و جدیدی مطرح شد که یکی از آنها تبلیغ جهت اشتغال به کارزنان در خارج از خانه بود. کارخانه داران و سرمایه داران به دلیل دستمزد کمتر زنان از آنها دعوت کردند تا مشغول به کار شوند. آنها برای اينکه مادران به خاطر تنها ماندن فرزندان کوچک خود از کار در بیرون از خانه صرف نظر نکنند مهدکودک. شیرخوارگاه و ... تأسیس کردند تا مادران با خیالی آسوده. در محیط کار حاض شوند(قانمی ).بر آثر اين تبلیغات زنان زیادی وارد بازار کار شدند و تا به امروز نیز این روند ادامه یافته است(فصلنامه کتاب نقدء ©م0©7). 

صفحه 4:
آیا برای زنان شاغل مخاطرات حرفه ای خاصی وجود ‎ees‏ زنان شاغل در سراسر جهان در بخش های خدمات و صنعت رو به افزايش است(1 ۷۸/۳۱0۰199؛به نقل از طباطبایی و قره ‎(QO P ec‏ ‏* نسبت قابل توجهی از زنان در انواع خاصی از مشاغل دربخش های خدماتي و بخش غیر رسمی اشتغال» به ویژه کشاورزی و صنعت دررشته های شغلی چون میکروالکترونیک ‎Chal she‏ غذایی»منسوجات وکفش»صنایع شیمیایی و داروسازي وکارگاه های صنایع دستی فعالیت می کنند. ‏*#زنان شاغل در بخش کشاورزی مانند سایر کارگران روستایی به بیماریها وامراض حرفه ای در سطح بالا و وسیعی مبتلا می شوند. ‏*#نقش زنان در بخش کشاورزی در جوامع سنتی پایین تر از میزان واقعی آن برآورد شده است(00»1990]؛به نقل از طباطبایی و قره ‎(BOP ted‏ # بسیاری از زنان در بخش کشاورزی کارهایی را انجام ميدهند كه هيج كس ديكر انجام نمى دهد مثل آميختن يا مخلوط استفاده عامل مض كشءبدون محافظت واطلاعات كافى »از سموم نا: : ‎ ‎ 

صفحه 5:
کار سنگین در حین کشت وبرداشت محصول می تواند موجب وقوع سقط جنین»زایمانهای زودرس و نا بهنگام و از بین رفتن بچه یا مادر شود(ویگمان»1666). *#زنان نسبت بالایی از کارگران شاغل در بخش خدمات و مراقبت های بهداشتی را تشکیل میدهند.آنها با شرایط کاری سخت. در معرض مخاطرات ایمنی و بهداشت حرفه ای بیشماری قراردارند که شامل بیماری های مربوط به کار(که ماهیت چند عاملی پیچیده ای دارند). از قبیل اختلالات ماهیچه ای - اسکلتیبیماری های قلبی عروقی »روان تنی و اختلالات بهداشتی - روانی » سرطان شغلی و بیماری های تتفسی و سایر بیماری هایی که بوسیله ی عوامل شیمیایی ایجاد می شودءهستند. آن ها نه فقط در مشاغل تمام وقت مورد توجه و مراقبت قرار نمی گیرند » بلکه سهم عمده و وسیعی ازکار های خانه (منزل) رانیزبه عهده دارند . *#زنان اغلب درگیر چرخه ای از کار های سخت و نامناسب می شوند و غالبا در اين نوع محیط های کاری اکثریت زنان فرصت های کمی برای تحصیل دارند » به ویژه آنهایی که در سطوح ادى يايين 3 اند(۱]0۰1990 به نقل از طباطبایی و قره بایی؛ 0 

صفحه 6:
بهداشت زنان شاغل و تغییرپذیری انسان: #بطور کلی تفاوت عمده ای درپاسخ های بیولوژیکی(زیست شناختی) به مخاطرات فیزیکی .زیستی وشیمیایی وجودندارد. میانگین توانایی مردان تفاوت چندانی با زنان ندارد وحتی بعضی از زن ها قوی تر از مردان هستند( 1 ۱۰199( ءبه نقل از طباطبایی و قره بايىم 7 ©02). *مخاطرات سلامت زنان شاغل بطور سنتی پایین تراز آنچه که در واقع می باشد» بر آورد شده است واین امرءبدان علت است که ایمنی صنعتی و استانداردهای بهداشت وایمنی کار وحیطه ی مواجه با مواد خطرناک بر حسب جمعیت مردان وتست های آزمایشگاهی آنان نهیه وتدوین شده است(2 ۰199 ۰۷۷/۳۱۵ به نقل از طباطبايى و قره بايىم 7 ©02). *#پاسخ های تشخیصی زنان به مخاطرات تشخیصی به علت مخاطرات مربوط به کاراست که با نوع خاصی از کار مواجه می شوند و چندین نقش را در جامعه بر عهده دارند. * اختلالات خاص سلامت مربوط به حرف و صنايعي می شود ‎BAS‏ ‏بزرگی از زنان شاغل»در این مشاغل مشغول به کا 

صفحه 7:
*#زنان نقش های دوگانه ی تکاثر(ازبعدجنسیت)واقتصادی (ازبعدفعالیت)رابه عنوان کارگران بدون مزد درخانه به عهده دارندوبه عنوان کارگران دارای مزد.‌خارج ازخاند. *مشکلات خاص سلامت زنان شاغل »می تواند ازموقعیت هایی نظیر: فشار روانی کار.فرسودگی مزمن»پیری زودرس وسایرعوامل موثربروضعیت روانی- اجتماعی و سلامت آنها ناشی گردد. تعاریف و مفاهیم: * لوینسون و همكاران(©©09):سلامت روان عبارتست ازاينكه فرد جه احساسی نسبت به خود‌دنیای اطراف خود.محل زندگی»اطرافیان مخصوصا با توجه به مسولیتی که در مقابل دیگران داردوهمچنین به چگونگی سازش وی با درآمد خود» شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن اطلاق می شود. * گاهن(0660) سلامت روانی را وضعبتی ازبلوغ روان شناختی تعبیر می ‎aS ais‏ عبارت است ازحداکثراثربخشی ورضایت به دست آمده ازتقاب فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت ن ودیگران می شود. 

صفحه 8:
* كاهن به ذكر ينج الگوی رفتاری درارتباط با سلامت روان مبادرت ورزیده است: ۶ حن مسوولیت پذیری, 2 حس اعتماد به خود. 7 هدف مداری. ۴۶ ارزش های شخصى. > فردیت و یگانگی. ‎Gea?‏ سلامت:حق سلامت زنان به معناي برخورداري ازسلامت جسمي.رواني» اجتماعي ومعنوي درزندگي فردي»خانوادگي واجتماعي با توجه به ويژگي‌هاي آنان درمراحل مختلف زندگي بوده وازجمله حقوق طبيعي وهمگاني محسوب مي‌شود ومسئولیت تأمین آنن برعهده دولت‌ها مي‌باشد. ‏* ارثقای سلامت: عبارت است ازافزايش سلامت و توانمند ساز کنترل وفعالیت مثبت و موثردرمحيط. ‎ 

صفحه 9:
پیامدهای منفی و مثبت اشتغال: الف) ‘ * براتركار زياد» به مادران صد مه های جسمانی وروانی شدیدی وارد می شود (پریور»19729). *#یکی دیگرازاثرات منفی اشتغال »برآورده شدن نیازمالی زنان می باشد که اين امراگرچه دروهله اول خیلی خوب و مثبت به نظر می رسد اما واقعیت این است که زنی که نیاز مالی نداشته باشد تمایل کم تری برای ازدواج دارد همان طور که اگر مردی نیاز فیزیولوژیک ( اولیه ) درخود نبیند ازدواج نمی کند(پریور1979۰)). *#کارزنان خطررقابت بين زن و شوهررا افزایش داده و درنتیجه به تفاهم و همدلی آنها آسیب مى رساند(اسحاقى. © ©02). ® هورونوننگ ومک کلان(0960) #رامريكا بس ةبررسى “اثينوشعيتت تحصیلی وشغلی شوهران یا زنان برروی میزان رضایت همسران از ازدواجشان پرداختند.در حالی که زن اعتبار شغلی و تحصیلی بالاتری‌ان شوهرداشته باشدازازدواج خودراضی بوده»ولی احتمالامردان 

صفحه 10:
<پیامدهای منفی اشتغال مادران بر فرزندان : * کودک دوست دارد وقتی که ازمدرسه و یا هر جای دیگری به خانه می آید» مادرش در خانه باشد و به استقبال او بياید تا غم وغصه های خود را فراموش کند(قانمی؛ 196). & غیبت مادر از سه تا شش سالگی روی کودک تأثیر منفی می گذارد.اين کمبود باعث می شود که کودک موجودی شکاک و بدبین و عاری از مهر و محبت نسبت به دیگران شود و به شب ادراری و بدخوابی نیز مبتلا گردد(روزنامه قس19726۰). کودکستان و دیگر مراکز نگهداری ازکودکان»نمی تواند جایگزین های خوبی برای خانواده باشند و مربیان نیز نمی توانند جانشین خوبی برای مادر باشند(هاشمی رکاوندی»(19780). دنیای امروزء»زنان را به خروج از خانه و کار در بیرون و در مشاغلی که هیچ نوع تناسبی با روحیه آنها ندارد وادار می کند؛ آن گاه کودکان را تنها در خانه و دور از سرپرست رها می کند و زمانی که جرم و جذایت می ‎cul‏ تعجب کرده و دنبال علت آن می كردد 

صفحه 11:
ب)پیامدهای مثبت اشتغال زنان: * الف) مشارکت آنان در تصمیم گیری ها باعث می شود از حالت انفعالی خارج شده و بسه صسورت فعال در اجتماع حاضر شوند(اسحاقی»196). *ب) اشتغال زنان باعث افزایش آگاهی و بینش اجتماعی آنان و ایجاد روحیه ی اعتماد به نفس»رشداستقلال فکری ورو. آنان مسى شود(محتشمی1926۰)). *ج) اشتغال به کار زن به عنوان کمک به اقتصاد خانواده(محتشمی19160۰)). *چ) کمک به شادابی و سلامت روانی و جلوگیری از افسردگی در اثر بیکاری و یکنواختی زندگی روزمره(ام ‎(IOP Ad‏ *ح) استفاده از اوقات فراغت و جلوگیری از آسیب پذیری اجتماعی در اثر فقرونیاز مالی.به خصوص در مورد ز پور»19720). 

صفحه 12:
جدول شماره1 :اطلاعات آماری از وضعیت شغلی زنان درآمریکا: ردیف شرح ‎qd‏ زنان در حال حاضر 0*درصد ار 072)میلیون کارگر در سراسر آمریکا را شامل .ميشوند كه اين رقم تا سال ©000)© به ©4درصد بالغ خواهد شد 2 در سال ©©©0. © ميليون نفر از شاغلين زن(©7 درصد آنها) تمام وقت و © .میلیون نفر آنها بصورت نیمه وقت شاغل بودند 5 ,درصد از زنان6) ساله و بالار شاغ‌بوده یا در جستجویکار بوده لند 60 درصد از کل‌زنان‌شاغی‌در مشاش‌فنی‌خرید و فروشو اداریو دفتری 00 درصد 40 .در مشاغ‌مدیریتیو 7) درصد در بخش‌خدماتمشغولبه کار بوده لند ١ 7/3 OLAS AST ‏همه اک‎ 

صفحه 13:
جدول شماره2: عمده مخاطرات بهداشتی-ایمنی در محیط کاری زنان: 0 آسیبهای اسکلتی-عضلانی نگی- رگدیسه رگ شدگی‌حسندرم تونل کارپل- تاندونيك آسییهای اسکلتی-عضلانی بار کاری بیش از توان فردی-نداشتن اختیار کافی در قبال مسولیتهای محوله-ابهام در نقش شغلی-تعاروض شغلی © مخاطرات مرتبط با باروری سقط جنین-جنین نارس & خشونت در محیط کار قتل-آزار جنسی-تبعیض جنسی 6 سرطان سرطان سینه و دهانه رحم © زنان شاغل در مشاغل غير سنتى مشکلات ناسی از عدم طراحی تجهیزات حفاظت فردی بر اساس سایز بدنی زنان ۸ زنان شاغل در بحشهای بیداشتی- بیماریهای اسکلتی.عضلانی-خشونت در محيط كار-تماس در با مواد خطرناک-آلرژی بعلت لاتکسسخطر فرو رفتن سر سرنگ آلوده به بدن (۰006 ,2100/۷ .(به نقل از نيازي ۰0662 

صفحه 14:
1- اسيبهاي اسكلتي- عضلاني: * ۷05۷ مطااماتیرا در خصوص آسیبهایلسکلتیعضاهی‌در زنان‌شاخ‌در مرلکز مخابراتی‌درمانی‌خدماتی وصنعتیلنجام دادم لستّدر یکی زلینمطا- لها" که در مرکز خدماتدرآمد دلخلی‌آمریکا( ۱85 )لنجا شدم‌میزاننارلحت وشکایاتزنانی‌که به شغل‌رونویسیاز لطلاعات‌شغولبودند بررسی‌شد. نهایتا" مشخصشد كه با استرلحتطودوره لوييننوبتهاوكارى درد ونارحتی‌هایاسکلتی عضائیک اهش‌مییابد بی‌لنکه به بازدم کارولطمه لعوارد شود.علاوم بر ليندردهاييشتّو از جمله كمردرد در زنانشال بیش‌از مردان‌شاغل‌ب روز مي‌کند.لخیرا لعلم. شده زنان‌شساغي‌که کمتر به رئيسخود شكايتميكنند بيشتر دجار کمر درد می‌شوند(2005؛ ‎NIOSH‏ به نقلاز نيازي»196). 2 استرس در زنان شاغل : الف)استرس شغلی: 7 نتایج یک تحقیق در سوئد نشان داده زنانی که استرس شخ تحمل می کنند شانس بیشتری برای ابتلا به دیادت 

صفحه 15:
ب)استرس و سقط جنین: ۶ درمطالعه اي که طی دوره بارداری*6000 زن شاغل انجام گرفته ارتباط میزان استرس با سقط جنین مشخص شده؛ روش کارعبارت بود از انجام آزمایش خون در آغاز دوره بارداری و استفاده از پرسشنامه های استاندارد در مورد میزان استرسی که فرد احساس می کند .060 نفر از زنانی که در طى اين مدت جنين خود را بطور خود بخودی سقط کردند» در پرسشنامه میزان استرس بیشتری را گزارش کرده بودند(۵۱105۳/»2005به نقل از نيازي 66). ج)استرس شغلی و بیماریهای وابسته به آن: در یک بررسی» 060درصد از زنان شاغل از استرس شغلی بعنوان مشکل شماره یک محل کارشان یاد کرده اند(05۱4۰2005لبه نقل از نيازي 20( 7 شرایط موجود در محیط کارءکه اغلب باعث بروز استرس در بین زنان شوند عبارتند از: * نداشتن امکان کنترل شرایط کار. 

صفحه 16:
*#*محدودیت اختیارات در مقابل مسئولیت سنگین شغلی, **ابهام در نقش شغلی, *“تعارض شغلي. *** عدم امنيت شغلي. **ارتباطات ضعيف با همكاران و سريرستان. *#*محدودیت شغلی. ** فشار ناشی ازانجام وظایف شغلی خارج از حد توانایی های روانی فرد. <استرس شغلي با بيماريهاي قلبي-عروقي» اسکلني-عضلاني»افسردگي وفرسودگي شغلي(]0۱1۲۳0)مرتبط مي باشد) 05۳/۰2005/!؛به نقل از نيازيی900). [-ْافسردگي شغلي زنان 7زنان در محیط های کاری همواره در معرض ۱ سود ی و فشارهای ‎aac‏ هستند و همین امر باعث بروز اختلالات دوقطد افسردگی در آنان می شود(علیزاده»968)). ‎ 

صفحه 17:
7 خلق افسرده یا احساس غم و اندوه » از بین رفتن علایق » کاهش و یا افزایش وزن » کاهش یا افزایش خواب» بی قراری و کندی روانی - حرکتی ۰ خستگی » فقدان انرژی » احساس گناه. ناتوانی درتفکر و عدم تمرکز در تصمیم گیری » احساس خودكشي و یا مرگ , اختلال در عملكرد فردى » شغلى و تحليلى » زياد شدن غيبت از محل كار و.. از جمله نشانه های بروز افسردگی در افراد است كه البته داشتن © مورد برای ابتلا کافی است(علیزاده696). 2 به مدیران دستگاههاهاز طریق مشاوره شغلي نحوه برخورد با نیروی انسانی آموزش داده شود و عوامل استرس و اضطراب زا نیز از محیط دور شود و همچنین باید امکانات ورزشی تنوع غذایی» پاداش و ترفیع و معاینات پزشکسی منم برای آنان در نظطسر گرفته شود(عليزاده. ©©06). ©- خطرات مرتبط با سن باروري : 7 

صفحه 18:
جدول شماره0:نتایج حاصل ازمطالعات خطرات مرتبط با سن باروري در مورد زنان شاغل: - ‏سقط جنين‎ qd - ‏جنین کم وزن‎ ‏زایمان زودرس‎ ‏ریتم سیرکادین‎ 8 ‏باروري زنان‎ 6 ‏به نقل ازء‎ 056072» ‏(نیاز ی‎ (۷, ۰0۵۱ ارتباطي ‎on‏ زایمان زودرس - جنین کم وزن وسقط جنین در زناني که با مانيتورهاي کامپیوتر (5] (]۷)کار میکنند وجود ندارند. مطالعات ای ب اهدف تین میزان تماس با تشعشات یونیزان كيهاني وافزايش بي نظمي در ريتم سيركادين برروي زنان مهماندار هواپیمادر دست انجام است. مطالعه اي با هدف تعيين اثرات تماس با سوخت جت بر ميزان باروري زنان شاغل در نيروي هوائي آمريكا در دست انجام است. 

صفحه 19:
- خشونت در محیط کار : قتل وسرقت : + يكي از مهمترین علل بروز مرگ بر اثر حادثه شغلي درمیان زنان شاغل آمريكايي قتل مي باشد. قتل در محيط کار اصولا با انگیزه اولیه سرقت رخ مي دهد وبیشتر در سوپر مارکتها و مراکز فروش وعرضه مواد غذايبي و نوشيدني ونیبز ايستگاههاي پمپ بنزین اتفاق مي افتد. 7 خشونت هاي محلي که به محیط کار کشیده مي شود نيز ©) در صد زنان را قرباني مي کند (۰2005 ۱۱05۳۱ به نقل از نيازي96). 7 اهداف غير جنايي : کارگران زن همچنین در معرض انواع خاصي از خشونت ها ي غیر جنايي هستند 2 تقر یبا 0/0 زنان شاغل به نوعي در محل کار دچار آسیب ج جراحت میشوند(۰2005 ۰۱۱05۱ به نقل از نيازيي 

صفحه 20:
©- مزاحمت‌های جنسی زنان در محیط کار: ۶ در قطعنامه 1903 «رفع خشونت عليه زنان» سوءاستفاده از زنان چنین تعریف شده: هرگونه رفتار خشونت‌آمیزی که بر اساس جنسیت انجام شود و نتیجه حنمی یا احتمالی آن آزارهای جسمی جنسی یا روانی زنان و یا آسیب دیدن آنان باشد. 7 مزاحمت‌های جنسی در محیط کاری» مکانیسمی است که مردان از آن برای کنترل زنان در سازمان‌ها و شرکت‌ها استفاده می‌کنند. 2 مزاحمت‌های جنسی بنا به عرف و فرهنگ هر جامعه و قانونی که شکل‌دهنده به حدود روابط زن و مرد هستند متفاوت است. 7 رایج‌ترین شکل مزاحمت‌های جنسی در محیط کار: * حرف‌های معناداری که بیشتر به شکل تمجید از زیبایی زن گفته می‌شود (به منظور خاص جنسی)» * © نگاه هیز ل ‎ESSN‏ زیادا سس سس ال ‎-www.nasirboshehr.com)) 1s‏ 

صفحه 21:
جدول شماره*6:نتایج مطالعات مربوط به رابطه سرطان در زنان و مواد شیمیایی: ET 6 اكسيد اتيلن مشتقات بی فنیل ‎(PCB)cts) 2b‏ اين ماده براى استريل كردن لوازم يزشكى بكار ميرود و بيش از 00000هزار زن از جمله كاركران خدماتى بيمارستانها و افرادى كه در بخش استريل كردن لوازم يزشكى كار ميكنند در ‎gl Uy ahd‏ كاذه شد تا سال ۳۵(92/2)در صنایع الکتریک استفاده می شد هر چند مصرف این مانه از س0/۳ستوفف شلد ونیا محصولات ساخته شده از آن هنوز هم در محیط زیست وجود دارند.10511لاادر حال بررسی ارتباط بين میزان تماس با (۳08)و سرطان سینه در زنان است. مطالعات در دست انجام بر روی میزان تماس زنان در محیط کار با بکرم اشلن به عون ‎I‏ امد در خشف شوك ها ارتباط این ماده با سرطان دهانه رحم آشکار کرده است. 

صفحه 22:
سزنان شاغل در مشاغل غير سنتي اغلب لباسهاي کار(۳۳)0 )و لوازم حفاظت فردي (۳۳۶)متناسب با سايزهاي مردانه (اندازه متوسط مردان )طراحي وساخته شده »بنابراین طبيعي است که زنان هنگام استفاده | زاین وسایل دچا ر مشکل شوند. 2 زناني که در مشاغل غیر سنتي شاغل هستند همچنین ممکن است با انواع خاصي از عوامل استرس زاي شغلي مواجه شوند. يك نمونه از آن آزار و اذیت جنسي و نیز انواع تبعیض هاي جنسيتي (مزایا و حقوق کمتر نسبت به مردان و...) مي باشد. (05۳/۰2005]!»به نقل از نيازي196). © زنان شاغل در مراکز درمانی: ‎٠‏ مطالعات!105۲در زمینه سلامت و ايمني کارکنان بخش درماني: ‏نا خطر ورود سرسوزن آلوده به بدن.(1» 5 ۱!660۱6): ‏* هرسال در مراکز درماني آمریکا بين 00000 هزار تا ‎BOO‏ هزار مورد فرو رفتن سر سوزن آلوده رخ مي دهد كه اكثرأ ميان يرستاران مشا است( ۱!105۳۱۰2005.به نقل از نيازي190*2)). ‎ ‎ 

صفحه 23:
*به دلیل آلودگي سر سوزن با انواع پاتوژن هاي خوني بخصوص ویروس هپاتیت ۰8 :۲۱۱۷ فرد آسیب دیده باید بسرعت تحت درمان و آزمایش قرار گیرد. 2 آلرژي ناشي از تماس با لاتکس: ‎gil +‏ لاتکس با علائمي از جمله راش هاي پوستي - کهیر-التهاب بيني- ‏شم و سینوسها- آسم و ند شوك مشخص مي شود. ‏* تشخیص قطعي با استفاده از تست مخصوص مي باشد. ‏6 غيبت از كار: زنان بيشتر از مردان به يزشك مراجعه و از كار غيبت مى كنندءمراقبت از بیماران و فرزندان در خانه؛ دليل قابل قبولى براى اين موضوع است. از طرفى زنان بيشتر از مردان به موضوع سلامتى اهميت مى دهند و به دنبال ظهوراولین علایم بيماريزودتربه پزشك مراجعه مي کنند»در حالي که مردان به علایم اولیه اغلب بي توجه اند و ذیرتر مراجعه مي کنندهدر واق مردان در هنگام مراجعه به پزشك اغلب بیمارتر از زنان ‎(www.atiye.ir)asu‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 24:
بحثءنتیجه گيري و پیشنهادات: #بررسی مطالعات مختلف نشان می هد که عوامل مختلفی در سلامت جسمانی وروانی شاغلین زن اثر گذار است.جهت پیشگیری از بروز مخاطرات شغلی در حیطه جسمی وروانی برای تمامی شاغلین,بویژه شاغلین زن»ارانه برنامه های آموزش بهداشت.روانشناختی »مشاوره شغلی و سازمانی و...را ضروری ولازم الاجرا می سازد.بدین جهت مباحث مختلف به شرح ذيل مطرح »جمع بندی و پیشنهاد می گردد: [موضوعات عمده در ایمنی و سلامت حرفه ای زنان شاغل در وهله اول مربوط به: 2 استانداردهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در مواجهه با مواد خطرناک است که برحسب جمعیت مردان و براساس انجام تست های آزمایشگاهی برای آنان توبه» تدوین و تعیین شده است (سازمان بهداشست جهانی» مه نقل از نيازي960). از این رو» تعیین استانداردهای بهداشتی و ایمنی برحسب جمعیت زنان و انجام تست های تج ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. 

صفحه 25:
> توجه به نیازهای خاص زنان شاغل در محیط کار چه از دیدگاه روانشناختی چه از منظر جسمانی و تلادش برای شناسایی و رفع اين نیازها از سوی متخصصان سلامت جسم و روان (سازمان ملل» 1660)به نقل ازطباطبايي و قره بايي*196)). 7 - بررسی و شناسایی عوامل فشارزای (استرس زای) موجود در محیط کار زنان و ارائه راهبردهایی که به حذف این عوامل یا کاهش اثرات منفی آن کمک کند. [نیمی از نیروی کار جهان را زنان تشکیل می دهند: 7 سازمان ملل (600) جهت دستیابی به بهداشت زنان در محیط کار بر یک مدل زیستی-پزشکی تأکید دارد که در آن توجه به اصول قراردادی در زمینه بهداشت و توانمندی های انسان ضروری است و می بایست به جنبه های اجتماعی یا محیطی بیماری های شغلی زنان توجه خاص مبذول نمود. 3 بار اضافی مسئولیت زنان شاغل مربوط به: * ایفای نقش و عهده داری وظایف مادری برای فرزندان 

صفحه 26:
2 اکثر اوقات» سهم اشتغال زنان چه در محیط خانه و چه در محیط کار» ‎DES‏ ‏از میزان واقعی آن» برآورد می شود. 2 . از این رو» ضروری است در بانک اطلاعات نیروی کار که توسط وزارت کار و امور اجتماعی ایجاد شده و در حال تکمیل است. اطلاعات و آمار مربوط به زنان شاغل که در مشاغل مختلف سنتی» مدرن» خانگی؛ خوداشتغالی و کارآفرینی مشغول به کار و فعالیت هستند» با دقت و صحت بیشتری ثبت و ضبط گردد. (" عمده مخاطرات بهداشتی-ایمنی در محیط کار زنان عبارت است از: + - آسیب های اسکلتی - عضلانی: اینگونه آسیب ها در زنان شاغل بیش از مردان شاغل مشاهده شده است. بنابراین» پیشنهاد می گردد که وجود و حضور یک متخصص بهداشت روان در کنار سایر متخصصان بهداشت حرفه ای و ایمنی صنعتی در محیط های كارضروري است. 2 - استرس های شغلی: 

صفحه 27:
غالبا وجود استرس های شغلی باعث بروز بیماری هایی چون دیابت (مرض قند)» قاعدگی دردناک» سقط جنین در میان زنان شاغل می گردد. * از اين روءاجرای تست های روانشناسی به منظور شناسایی بیماری های روانی و اختلالات رفتاری آنهاوبكارگيري مشاوران شغلي-سازماني و متخصصان بهداشت رواني در محیط کارتوصیه می گردد. 7 - خشونت در محیط کار: زنان به دلیل قدرت فیزیکی کمتر در مقایسه با مردان؛ غالباً در معرض مخاطرات مربوط به خشونت و یا حتی قتل قرار دارند. برای پیشگیری از خشونت در محیط کار؛ اولاً می بایست کارکنان مراقب یکدیگر بوده و در صورت بروز خشونت» سریعاً آن را تحت کنترل گرفته یا خنثی کنند. ثانیاء نوبت کاری های شبانه که غالبا پرمخاطره تر از نوبت کاری های روزانه است به عهده کارکنان مرد قرار گیرد. ثالثاً تجهیز زنان شاغل در محیط های کار پرمخاطره و خشونت زا به ورزش هایی چون دفاع شخصی و رزمی توصیه می شود. 7 -سرطان: بسیاری از اوقات دیده شده که زنان به دلیل کار با مواد شیمیایی به سرطان سینه و دهانه رحم مبتلا شده اند. 

صفحه 28:
* از اين روء توصیه می شود برای انجام کار با این مواد شیمیایی بهتر است از نیروی کار مرد کمک گرفته شود یا از وسایل حفاظت فردی و ایمنی مناسب تری استفاده گردد تا از میزان ابتلا زنان شاغل به این بیماری پیشگیری شود. 2 - مشاغل سنتی: در مشاغل سنتی» لباس های کار و لوازم حفاظت فردی متناسب با اندازة آقایان تهیه شده است و زنان در هنگام کار با اين لوازم دچار مشکلات زیادی می شوند. 2 بنابراین» ساخت و تهیه وسایل حفاظت فردی و لباس های کار مناسب با اندازه زنان توصیه می گردد. < - اشتغال به کار در مراکز درمانی: کار در مراکز درمانیبا بيماري ‎gle‏ اسكلتي-عضلاني»تماس با مواد شيمياييمواجهه با خشونت و استرسآلرژي پوستي»خطر ورود سرسوزن آلوده به بدن»راش هاي پوستي»کهیروالتهاب بيني»چشم و سینوس ها.آسم و شوك براي تمامي شاغلین زن همراه است. 

صفحه 29:
2 . از اين ری به منظور جلوگیری از بروز اینگونه بیماری هاء از جداول کار گردشی برای اين بخش ها استفاده کنند و در صورت امکان کارکنان اين بخش ها به طور مرتب معاینات پزشکی ‎DA‏ ‏گیرند تا در صورت بروز هرگونه علائمی» از شیوه های پیشگیرانه استفاده بعمل آید. همچنین» مطالعه مجلات علمی - پژوهشی (داخلی و خارجی) تولید لوازم پزشکی, با هدف بررسی و شناسایی بازار تولید این وسایل و تهبه آنها برای این مراكزء به مدیران و مسئولان توصیه می شود. _ 

صفحه 30:
کر که عو ا اي ‎FS ere em learnt eee‏ 

صفحه 31:


سالمت جسم و روان به عنوان یک ویژگی خاص در بین داوطلبان اشتغال به کار(،چه زن و چه مرد)ازاهمیت خاصی برخورداراست ولی برای زنان ب ا توج ه ب ه ظراف ت و حس اسیت آنه ا(پذیرش نق ش های همسری و مادری)موضوعی قابل توجه است .سالمت جسم و روان شاغلین طی مدت اشتغال ب ه کار(30س ال کارکرد)ه م برای حف ظ کارای ی آنهاوهم برای افزایش بهره وری سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است. اهمیت سالمت جسم و روان از دو بعداولیه وثانویه قابل طرح است: )1بعد اول،شروع به کار. )2بعد دوم،ورود به بازار کار. در این پژوهش سعی بر آن است که به سؤاالت زیر پاسخ داده شود: )1موضوعات عمده در ایمنی و سالمت حرفه ای زنان شاغل چیست؟ )2امروزه چه تعداد از زنان به عنوان شاغل ،کار می کنند و در کجا هستند؟ )3بار اضافی مسؤلیت زنان شاغل چه موضوعاتی است؟ )4عمده مخاطرات بهداشتی-ایمنی در محیط کار زنان کدامند؟ )5چگونه میتوان از بیماری های وابسته به شغل زنان پیشگیری کرد؟ به دنبال انقالب صنعتی که در غرب اتفاق افتاد ،مسائل تازه و جدیدی مطرح شد که یکی از آنها تبلیغ جهت اشتغال به کارزنان در خارج از خان ه بود .کارخان ه داران و س رمایه داران ب ه دلی ل دس تمزد کمت ر زنان از آنه ا دعوت کردن د ت ا مشغول ب ه کار شوند .آنه ا برای اینک ه مادران به خاطر تنها ماندن فرزندان کوچک خود از کار در بیرون از خان ه ص رف نظ ر نکنن د مهدکودک ،شیرخوارگاه و ...تأس یس کردن د ت ا مادران ب ا خیال ی آس وده ،در محی ط کار حاض ر شوند(قائمی.)1373،بر اثر این تبلیغات زنان زیادی وارد بازار کار شدند و تا به امروز نیز این روند ادامه یافته است(فصلنامه کتاب نقد.)1379،  جمعیت زنان شاغل در سراسر جهان در بخش های خدمات و صنعت رو به افزایش است(،WHO،1991به نقل از طباطبایی و قره بایی.)1387، نس بت قاب ل توجه ی از زنان در انواع خاص ی از مشاغ ل دربخش های خدماتي و بخش غیر رسمی اشتغال ،به ویژه کشاورزی و صنعت دررشته های شغلی چون ميكروالکترونیک ،تولیدات غذایی،منسوجات وکفش،صنایع شیمیایی و داروسازي وکارگاه های صنایع دستی فعالیت می کنند. زنان شاغل در بخش کشاورزی مانند سایر کارگران روستایی به بیماریها وامراض حرفه ای در سطح باال و وسیعی مبتال می شوند. نقش زنان در بخش کشاورزی در جوامع سنتی پایین تر از میزان واقعی آن برآورد شده است(،ILO،1990به نقل از طباطبایی و قره بایی.)1387، بسیاری از زنان در بخش کشاورزی کارهایی را انجام میدهند که هیچ کس دیگ ر انجام نمی دهد مثل آمیختن یا مخلوط استفاده از عامل مضر آفت کش،بدون محافظت واطالعات کافی ،از سموم ناشی از آن رنج میبرند.  کار سنگین در حین کشت وبرداشت محصول می تواند موجب وقوع سقط جنی ن،زایمانهای زودرس و ن ا بهنگام و از بی ن رفت ن بچ ه یا مادر شود(ویگمان.)1988، زنان نس بت باالی ی از کارگران شاغ ل در بخ ش خدمات و مراقبت های بهداشتی را تشکیل میدهند.آنها با شرایط کاری سخت ،در معرض مخاطرات ایمنی و بهداشت حرفه ای بیشماری قراردارند که شامل بیماری های مربوط به کار(که ماهیت چند عاملی پیچیده ای دارند) .از قبیل اختالالت ماهیچه ای اس کلتی،بیماری های قلب ی عروق ی ،روان تن ی و اختالالت بهداشتی -روان ی ،س رطان شغل ی و بیماری های تنفس ی و س ایر بیماری های ی که بوسیله ی عوامل شیمیایی ایجاد می شود،هستند. آن ها نه فقط در مشاغل تمام وقت مورد توجه و مراقبت قرار نمی گیرند ، بلکه سهم عمده و وسیعی ازکار های خانه (منزل) رانیزبه عهده دارند . زنان اغلب درگیر چرخه ای از کار های سخت و نامناسب می شوند و غالبا در این نوع محیط های کاری اکثریت زنان فرصت های کمی برای تحصیل دارن د ،ب ه ویژ ه آنهای ی ک ه در س طوح اقتص ادی پایی ن ت ر قرار گرفته اند(، ILO،1990به نقل از طباطبایی و قره بایی.)1387،  بطور کل ی تفاوت عمده ای درپاس خ های بیولوژیک ی(زیس ت شناخت ی) به مخاطرات فیزیکی ،زیستی وشیمیایی وجودندارد .میانگین توانایی مردان تفاوت چندان ی ب ا زنان ندارد وحت ی بعض ی از زن ه ا قوی تر از مردان هستند(،UN،1991به نقل از طباطبایی و قره بایی.)1387 مخاطرات سالمت زنان شاغل بطور سنتی پایین تراز آنچه که در واقع می باش د ،بر آورد شده اس ت وای ن ام ر،بدان عل ت اس ت ک ه ایمن ی صنعتی و استانداردهای بهداشت وایمنی کار وحیطه ی مواجه با مواد خطرناک بر حس ب جمعی ت مردان وتس ت های آزمایشگاه ی آنان تهی ه وتدوین شده است( ،WHO ،1992به نقل از طباطبایی و قره بایی.)1387 پاسخ های تشخیصی زنان به مخاطرات تشخیصی به علت مخاطرات مربوط به کاراست که با نوع خاصی از کار مواجه می شوند و چندین نقش را در جامعه بر عهده دارند. اختالالت خاص سالمت مربوط به حرف و صنايعي می شود که گروههای بزرگی از زنان شاغل،در این مشاغل مشغول به کارهستند.  زنان نقش های دوگانه ی تکاثر(ازبعدجنسیت)واقتصادی (ازبعدفعالیت)رابه عنوان کارگران بدون مزد درخانه به عهده دارندوبه عنوان کارگران دارای مزد،خارج ازخانه. مشکالت خاص سالمت زنان شاغل ،می تواند ازموقعیت هایی نظیر :فشار روان ی کار،فرس ودگی مزم ن،پیری زودرس وس ایرعوامل موثربروضعیت روانی -اجتماعی و سالمت آنها ناشی گردد. تعاریف و مفاهیم: لوینس ون و همکاران(:)1962س المت روان عبارتس ت ازاینک ه فرد چه احساسی نسبت به خود،دنیای اطراف خود،محل زندگی،اطرافیان مخصوصا با توجه به مسؤلیتی که در مقابل دیگران داردوهمچنین به چگونگی سازش وی با درآمد خود ،شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن اطالق می شود. کاهن(،)1991سالمت روانی را وضعیتی ازبلوغ روان شناختی تعبیر می کن د ک ه عبارت اس ت ازحداکثراثربخش ی ورضای ت ب ه دس ت آمده ازتقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود ودیگران می شود.  کاهن به ذكر پنج الگوی رفتاری درارتباط با سالمت روان مبادرت ورزیده است: .۱ حسّ مسؤولیت پذیری. .۲ حسّ اعتماد به خود. .۳ هدف مداری. .۴ ارزش های شخصی. .۵ فردیت و یگانگی. ‏ح ق س المت:ح ق س المت زنان ب ه معناي برخورداري ازس المت جس مي،روان ي ،اجتماع ي ومعنوي درزندگ ي فردي،خانوادگ ي واجتماع ي ب ا توج ه ب ه ويژگي‌هاي آنان درمراح ل مختل ف زندگ ي بوده وازجمل ه حقوق ط بيعي وهمگان ي محس وب مي‌شود ومس ئوليت تأمين آ ن برعهده دولت‌ه ا مي‌باشد. ‏ارتقای سالمت:عبارت است ازافزايش سالمت و توانمند سازی افراد جهت كنترل وفعاليت مثبت و موثردرمحيط. الف) پیامد های منفی اشتغال زنان: براثرکار زیاد ،ب ه مادران ص د م ه های جس مانی وروان ی شدیدی وارد م ی شود (پریور.)1375، یک ی دیگرازاثرات منف ی اشتغال ،برآورده شدن نیازمال ی زنان م ی باش د ک ه این امراگرچه دروهله اول خیلی خوب و مثبت به نظر می رسد اما واقعیت این است که زنی که نیاز مالی نداشته باشد تمایل کم تری برای ازدواج دارد همان طور که اگر مردی نیاز فیزیولوژیک ( اولیه ) درخود نبیند ازدواج نمی کند(پریور.)1375، کارزنان خطررقاب ت بی ن زن و شوهررا افزای ش داده و درنتیج ه ب ه تفاه م و همدلی آنها آسیب می رساند(اسحاقی.)1383، هورونونن گ وم ک کالف(:)1981درآمریک ا ب ه بررس ی تاثیروضعی ت تحص یلی وشغل ی شوهران ی ا زنان برروی میزان رضای ت همس ران از ازدواجشان پرداختند.در حال ی ک ه زن اعتبار شغل ی و تحص یلی باالتری از شوهرداشته باشدازازدواج خودراضی بوده،ولی احتماالًمردان راضی نیستند.  پیامدهای منفی اشتغال مادران بر فرزندان : کودک دوست دارد وقتی که ازمدرسه و یا هر جای دیگری به خانه می آید، مادرش در خان ه باش د و ب ه اس تقبال او بیای د ت ا غ م وغصه های خود را فراموش کند(قائمی.)1369، غیب ت مادر از س ه ت ا ش ش س الگی روی کودک تأثی ر منف ی م ی گذارد.ای ن کمبود باعث می شود که کودک موجودی شکاک و بدبین و عاری از مهر و محب ت نس بت ب ه دیگران شود و ب ه ش ب ادراری و بدخواب ی نی ز مبتال گردد(روزنامه قدس.)1378، کودکس تان و دیگ ر مراک ز نگهداری ازکودکان،نم ی توان د جایگزی ن های خوبی برای خانواده باشند و مربیان نیز نمی توانند جانشین خوبی برای مادر باشند(هاشمی رکاوندی.)1370، دنیای امروز،زنان را ب ه خروج از خان ه و کار در بیرون و در مشاغل ی ک ه هیچ نوع تناسبی با روحیه آنها ندارد وادار می کند؛ آن گاه کودکان را تنها در خانه و دور از سرپرست رها می کند و زمانی که جرم و جنایت افزایش می یابد ،تعجب کرده و دنبال علت آن می گردد(پریور.)1375،  ال ف) مشارک ت آنان در تص میم گیری ه ا باع ث م ی شود از حال ت انفعال ی خارج شده و ب ه ص ورت فعال در اجتماع حاض ر شوند(اسحاقی.)1386، ب) اشتغال زنان باع ث افزای ش آگاه ی و بین ش اجتماع ی آنان و ایجاد روحی ه ی اعتماد ب ه نف س،رش د،اس تقالل فکری وروح ی آنان م ی شود(محتشمی.)1378، ج) اشتغال ب ه کار زن ب ه عنوان کم ک ب ه اقتص اد خانواده(محتشمی.)1378، چ) کمک به شادابی و سالمت روانی و جلوگیری از افسردگی در اثر بیکاری و یکنواختی زندگی روزمره(ام الفخر.)1372، ح) اس تفاده از اوقات فراغ ت و جلوگیری از آس یب پذیری اجتماع ی در اث ر فقرونیاز مال ی،ب ه خص وص در مورد زنان بیوه و مطلق ه(داع ی پور.)1370، رديف شرح 1 زنان در حال حاضر46درصد ار 137میلیون کارگر در سراسر آمریکا را شامل .میشوند که این رقم تا سال 2008به 48درصد بالغ خواهد شد 2 در سال 46 .1999میلیون نفر از شاغلین زن( 75درصد آنها) تمام وقت و 16 .میلیون نفر آنها بصورت نیمه وقت شاغل بودند 3 .درصد از زنان 16س ا له و ب ا التر ش اغلب وده ی ا در جستجویک ار ب وده اند 60 4 ی 32درصد 40 درصد از ک لزنانش اغلدر مشاغلف نی-خرید و ف روشو اداریو دفتر ، .در مشاغلمدیریتیو 17درصد در ب خشخدماتمشغ ولب ه ک ار ب وده اند 5 .میلیونزندر س ا ل 1999ب یشاز ی کش غلداشته اند 7/3 )). NIOSH،2005به نقل از نيازي،1387، رديف رايج ترين موارد نوع مخاطرات 1آسیبهای اسکلتی-عضالنی کشیدگ ی -رگ ب ه رگ شدگی-س ندرم تون ل کارپال- تاندونیك 2آسیبهای اسکلتی-عضالنی بار کاری بی ش از توان فردی-نداشت ن اختیار کاف ی در قبال مس ؤلیتهای محوله-ابهام در نق ش شغلی-تعارض شغلی 3مخاطرات مرتبط با باروری سقط جنین-جنین نارس 4خشونت در محیط کار قتل-آزار جنسی-تبعیض جنسی 5سرطان سرطان سینه و دهانه رحم 6زنان شاغل در مشاغل غیر سنتی مشکالت ناش ی از عدم طراح ی تجهیزات حفاظ ت فردی بر اساس سایز بدنی زنان 7زنان شاغ ل در بخشهای بهداشت ی -بیماریهای اسکلتی-عضالنی-خشونت در محیط کار-تماس ب ا مواد خطرناک-آلرژ ی بعل ت التکس -خطر فرو رفت ن درمانی سر سرنگ آلوده به بدن )). NIOSH،2005به نقل از نيازي، 1387،  NIOSH مطا لع اتیرا در خصوص آسیبهایاسکلتی-عضالنیدر زنانش اغلدر مراکز مخابراتی،درمانی،خدماتیوصنعتیانجام داده است.در ی کیازاینمطا لع ات ک ه در مرکز خدماتدرآمد داخلیآمريكا() IRSانجام ش ده ،میزان ن اراحتی وشکایاتزنانیک ه ب ه ش غلرونویسیاز اطالعاتمشغ ولب ودند ب ررسیش د. ی درد ن هایتا" مشخص ش د ک ه ب ا استراحتهایدوره ایب ین ن وبتهایک ار ، ونارحتیهایاسکلتی-عضالنیک اهشمیی ابد ب یآنکه ب ه ب ازده ک اریل طمه ایوارد ش ود.عالوه ب ر اين،دردهايپ شتو از جمله ك مردرد در زنان ش اغل ب يش از مردان ش اغلب روز ميك ند.اخيرا اعالم ش ده زنان ش اغليك ه ك متر ب ه رئيس خود ش كايتميك نند ب يشتر دچار ك مر درد ميش وند(،2005 ي.)1387 ،NIOSHب ه ن قلاز ن ياز ، -2استرس در زنان شاغل : الف)استرس شغلی: نتایج یک تحقیق در س وئد نشان داده زنانی که اس ترس شغلی بیشتری را تحمل می کنند شانس بیشتری برای ابتال به دیابت دارند(جامي.)1385، ب)استرس و سقط جنین: درمطالعه اي که طی دوره بارداری 864زن شاغل انجام گرفته ارتباط میزان استرس با سقط جنین مشخص شده ،روش کارعبارت بود از انجام آزمایش خون در آغاز دوره بارداری و استفاده از پرسشنامه های استاندارد در مورد میزان استرسی که فرد احساس می کند 55.نفر از زنانی که در طی این مدت جنین خود را بطور خود بخودی سقط کردند ،در پرسشنامه میزان استرس بیشتری را گزارش کرده بودند(،NIOSH،2005به نقل از نيازي .)1387 ج)استرس شغلی و بیماریهای وابسته به آن: در یک بررسی60 ،درصد از زنان شاغل از استرس شغلی بعنوان مشکل شماره یک محل کارشان یاد کرده اند(،NIOSH،2005به نقل از نيازي .)1387 شرایط موجود در محیط کار،كه اغلب باعث بروز استرس در بین زنان می شوند عبارتند از: نداشتن امکان کنترل شرایط کار. محدودیت اختیارات در مقابل مسئولیت سنگین شغلی. ‏ابهام در نقش شغلی. ‏تعارض شغلي. ‏عدم امنيت شغلي. ‏ارتباطات ضعيف با همكاران و سرپرستان. ‏محدودیت شغلی. ‏فشار ناشی ازانجام وظایف شغلی خارج از حد توانایی های روانی فرد. ‏اس ترس شغل ي ب ا بيماريهاي قل بي–عروق ي ،اس كلتي–عضالن ي،افس ردگي وفرس ودگي شغل ي()burnoutمرتب ط م ي باش د) ،NIOSH،2005به نقل از نيازي.)1386 ‏افسردگي شغلي زنان: ‏زنان در محی ط های کاری همواره در معرض اس ترس و فشارهای عص بی هس تند و همی ن ام ر باع ث بروز اختالالت خلق ی دوقطب ی و افسردگی در آنان می شود(عليزاده.)1386،  خل ق افس رده ی ا احس اس غ م و اندوه ،از بی ن رفت ن عالی ق ،کاه ش و ی ا افزای ش وزن ،کاه ش ی ا افزای ش خواب ،ب ی قراری و کندی روان ی - حرکتی ،خستگی ،فقدان انرژی ،احساس گناه ،ناتوانی درتفکر و عدم تمرک ز در تص میم گیری ،احس اس خودکش ي و ی ا مرگ ،اختالل در عملکرد فردی ،شغل ی و تحلیل ی ،زیاد شدن غیب ت از مح ل کار و ..از جمله نشانه های بروز افسردگی در افراد است که البته داشتن 5مورد برای ابتال کافی است(عليزاده.)1386، ب ه مدیران دس تگاهها،از طريق مشاوره شغل ي نحوه برخورد ب ا نیروی انسانی آموزش داده شود و عوامل استرس و اضطراب زا نیز از محیط دور شود و همچنین باید امکانات ورزشی ،تنوع غذایی ،پاداش و ترفیع ه ر گرفت م برای آنان در نظ ی منظ و معاینات پزشک شود(عليزاده.)1386، -3خطرات مرتبط با سن باروري : جدول شماره:3نتايج حاصل ازمطالعات خطرات مرتبط با سن باروري در مورد زنان شاغل: ردیف موضوع مطالعه سقط جنين – جنين كم وزن – زايمان زودرس 2 ريتم سيركادين 3 باروري زنان 1 به نقل از، )).NIOSH،2005نيازي1387، نتیجه ارتباط ي بين زايمان زودرس – جنين ك م وزن وس قط جنين در زنان ي ك ه ب ا مانيتورهاي كامپيوت ر()VDTsكار ميكنن د وجود ندارند. مطالعات اي ب)))))ا هدف تعيي)))))ن ميزان تماس ب)))))))))))ا تشعشات يونيزان كيهان)))ي وافزاي)))ش ب)))ي نظم)ي در ريت)م س)يركادين برروي زنان مهماندار هواپيمادر دس))))ت انجام است. مطالعه اي با هدف تعيين اثرات تماس با س وخت جت بر ميزان باروري زنان شاغل در نيروي هوائي آمريكا در دست انجام است.  -4خشونت در محيط كار : ‏ قتل وسرقت : يك ي از مهمترين عل ل بروز مرگ بر اث ر حادث ه شغل ي درميان زنان شاغ ل آمريكايي قتل مي باشد. قت ل در محيط كار اص وال ب ا انگيزه اوليه س رقت رخ م ي ده د وبيشت ر در س وپر ماركته ا و مراك ز فروش وعرض ه مواد غذايي و نوشيدن ي ونيز ايستگاههاي پمپ بنزين اتفاق مي افتد. خشونت هاي محلي كه به محيط كار كشيده مي شود نيز 16در صد زنان را قرباني مي كند ( ،NIOSH ،2005به نقل از نيازي.)1387 اهداف غير جنايي : كارگران زن همچنين در معرض انواع خاصي از خشونت ها ي غير جنايي هستند. تق ر يب ا 3/2زنان شاغ ل ب ه نوع ي در مح ل كار دچار آس يب جس مي و جراحت ميشوند( ،NIOSH ،2005به نقل از نيازي.)1387  -5مزاحمت‌های جنسی زنان در محیط کار: در قطعنام ه « 1993رف ع خشون ت علی ه زنان» س وءاستفاده از زنان چنی ن تعری ف شده :هرگون ه رفتار خشونت‌آمیزی ک ه بر اس اس جنس یت انجام شود و نتیجه حتمی یا احتمالی آن آزارهای جسمی ،جنسی یا روانی زنان و یا آسیب دیدن آنان باشد. مزاحمت‌های جنس ی در محی ط کاری ،مکانیس می اس ت ک ه مردان از آ ن برای کنترل زنان در سازمان‌ها و شرکت‌ها استفاده می‌کنند. مزاحمت‌های جنسی بنا به عرف و فرهنگ هر جامعه و قانونی که شکل‌دهنده‌ به حدود روابط زن و مرد هستند متفاوت است. رایج‌ترین شکل مزاحمت‌های جنسی در محیط کار: 1 ـ حرف‌های معناداری ک ه بیشت ر ب ه شک ل تمجی د از زیبای ی زن گفت ه می‌شود (به منظور خاص جنسی)، 2 ـ نگاه هیز، ع ه زن در موق 3 ـنزدیک شدن زیاد ب کار((.www.nasirboshehr.com جدول شماره:4نتای ج مطالعات مربوط ب ه رابط ه سرطان در زنان و مواد شیمیایی: ردیف نام ماده نتیجه مطالعه 1 اکسید اتیلن این ماده برای استریل کردن لوازم پزشکی بکار میرود و بیش از 100هزار زن از جمل ه کارگران خدمات ی بیمارستانها و افرادی که در بخش استریل کردن لوازم پزشکی کار میکنند در تماس با این ماده هستند. 2 مشتقات بی فنیل تا سال )PCB(1977در صنایع الکتریک استفاده می شد هر پلی اتیلن( )PCBچن د مص رف ای ن ماده از س ال1977متوقف ش د ولی محصوالت ساخته شده از آن هنوز هم در محیط زیست وجود دارندNIOSH.در حال بررس ی ارتباط بی ن میزان تماس با ()PCBو سرطان سینه در زنان است. 3 مطالعات در دست انجام بر روی میزان تماس زنان در محیط کار با پرکلرو اتیلن به عنوان حالل اصلی در خشک شویی ها ارتباط این ماده با سرطان دهانه رحم آشکار کرده است. پر کلرو اتیلن به نقل از، -7زنان شاغل در مشاغل غير سنتي : اغل ب لباس هاي كار() PPCو لوازم حفاظ ت فردي ()PPEمتناس ب ب ا س ايزهاي مردان ه (اندازه متوس ط مردان )طراح ي وس اخته شده ،بنابراين طبيعي است كه زنان هنگام استفاده ا زاين وسايل دچا ر مشكل شوند. زناني كه در مشاغل غير سنتي شاغل هستند همچنين ممكن است با انواع خاصي از عوامل استرس زاي شغلي مواجه شوند ،يك نمونه از آن آزار و اذيت جنسي و نيز انواع تبعيض هاي جنسيتي (مزايا و حقوق كمتر نسبت به مردان و )...مي باشد،NIOSH،2005( .به نقل از نيازي.)1387 -8زنان شاغل در مراکز درمانی: مطالعاتNIOSHدر زمينه سالمت و ايمني كاركنان بخش درماني: خطر ورود سرسوزن آلوده به بدن:)Needle stick(. هرسال در مراكز درماني آمريكا بين 600هزار تا 800هزار مورد فرو رفتن سر سوزن آلوده رخ مي دهد كه اكثر ْا ميان پرستاران مشاهده شده است(،NIOSH،2005به نقل از نيازي.)1387  به دليل آلودگي سر سوزن با انواع پاتوژن هاي خوني بخصوص ويروس هپاتيتC ،B؛ HIVفرد آسيب ديده بايد بسرعت تحت درمان و آزمايش قرار گيرد. آلر‍‍ژي ناشي از تماس با التكس: آلرژي التكس با عالئمي از جمله راش هاي پوستي – كهير-التهاب بيني- چشم و سينوسها -آسم و ندرتا شوك مشخص مي شود. تشخيص قطعي با استفاده از تست مخصوص مي باشد. -9غیبت از کار: زنان بیشت ر از مردان ب ه پزش ک مراجع ه و از کار غیب ت م ی کنن د،مراقب ت از بیماران و فرزندان در خانه ،دلیل قابل قبولی برای این موضوع است .از طرفی زنان بیشتر از مردان به موضوع سالمتی اهمیت می دهند و به دنبال ظهوراولين عاليم بيماري،زودترب ه پزشك مراجع ه م ي كنند،در حالي كه مردان به عاليم اوليه اغلب بي توجه اند و ذيرتر مراجعه مي كنند،در واقع مردان در هنگام مراجعه به پزشك اغلب بيمارتر از زنان مشابه خود مي باشند(.)www.atiye.ir بحث،نتيجه گيري و پيشنهادات: بررس ی مطالعات مختل ف نشان م ی ه د ک ه عوام ل مختلف ی در سالمت جس مانی وروان ی شاغلی ن زن اث ر گذار اس ت،جهت پیشگیری از بروز مخاطرات شغل ی در حیط ه جس می وروان ی برای تمام ی شاغلی ن،بویژه شاغلین زن،ارائه برنامه های آموزش بهداشت،روانشناختی ،مشاوره شغلی و س ازمانی و...را ضروری والزم االجرا م ی س ازد.بدین جه ت مباحث مختلف به شرح ذیل مطرح ،جمع بندی و پیشنهاد می گردد: موضوعات عمده در ایمن ی و س المت حرف ه ای زنان شاغ ل در وهل ه اول مربوط به: اس تانداردهای بهداش ت حرف ه ای و ایمن ی کار در مواجه ه ب ا مواد خطرناک اس ت ک ه برحس ب جمعی ت مردان و براس اس انجام تس ت های آزمایشگاه ی برای آنان تهی ه ،تدوی ن و تعیی ن شده اس ت (س ازمان بهداش ت جهان ی، ،1992ب ه نق ل از نيازي .)1387از ای ن رو ،تعیی ن اس تانداردهای بهداشتی و ایمنی برحسب جمعیت زنان و انجام تست های تجربی بر آنان از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است.  - توج ه ب ه نیازهای خاص زنان شاغ ل در محی ط کار چ ه از دیدگاه روانشناختی چه از منظر جسمانی و تالش برای شناسایی و رفع این نیازها از س وی متخص صان س المت جس م و روان (س ازمان مل ل،1991 ،ب ه نقل ازطباطبايي و قره بايي.)1387 - بررسی و شناسایی عوامل فشارزای (استرس زای) موجود در محیط کار زنان و ارائه راهبردهایی که به حذف این عوامل یا کاهش اثرات منفی آن کمک کند. نیمی از نیروی کار جهان را زنان تشکیل می دهند: سازمان ملل ( )1991جهت دستیابی به بهداشت زنان در محیط کار بر یک مدل زیستی–پزشکی تأکید دارد که در آن ،توجه به اصول قراردادی در زمینه بهداش ت و توانمندی های انس ان ضروری اس ت و م ی بایس ت ب ه جنب ه های اجتماعی یا محیطی بیماری های شغلی زنان توجه خاص مبذول نمود. بار اضافی مسئولیت زنان شاغل مربوط به: ایفای نقش و عهده داری وظایف مادری برای فرزندان و همسری است.  اکثر اوقات ،سهم اشتغال زنان چه در محیط خانه و چه در محیط کار ،کمتر از میزان واقعی آن ،برآورد می شود. . از ای ن رو ،ضروری اس ت در بان ک اطالعات نیروی کار ک ه توس ط وزارت کار و امور اجتماع ی ایجاد شده و در حال تکمیل است ،اطالعات و آمار مربوط ب ه زنان شاغ ل ک ه در مشاغ ل مختل ف س نتی ،مدرن ،خانگ ی، خوداشتغالی و کارآفرینی مشغول به کار و فعالیت هستند ،با دقت و صحت بیشتری ثبت و ضبط گردد. عمده مخاطرات بهداشتی–ایمنی در محیط کار زنان عبارت است از: - آسیب های اسکلتی – عضالنی :اینگونه آسیب ها در زنان شاغل بیش از مردان شاغل مشاهده شده است. بنابراین ،پیشنهاد می گردد كه وجود و حضور یک متخصص بهداشت روان در کنار سایر متخصصان بهداشت حرفه ای و ایمنی صنعتی در محیط های کارضروري است. - استرس های شغلی:  غالبا ً وجود اس ترس های شغل ی باع ث بروز بیماری های ی چون دیاب ت (مرض قند) ،قاعدگی دردناک ،سقط جنین در میان زنان شاغل می گردد. از این رو،اجرای تست های روانشناسی به منظور شناسایی بیماری های روانی و اختالالت رفتاری آنهاوبكارگيري مشاوران شغلي-س ازماني و متخصصان بهداشت رواني در محيط كارتوصیه می گردد. - خشونت در محیط کار :زنان به دلیل قدرت فیزیکی کمتر در مقایسه با مردان، غالبا ً در معرض مخاطرات مربوط به خشونت و یا حتی قتل قرار دارند. برای پیشگیری از خشون ت در محی ط کار ،اوالً م ی بایس ت کارکنان مراق ب یکدیگ ر بوده و در ص ورت بروز خشون ت ،س ریعا ً آ ن را تح ت کنترل گرفت ه ی ا خنثی کنند .ثانیاً ،نوبت کاری های شبانه که غالبا ً پرمخاطره تر از نوبت کاری های روزانه است به عهده کارکنان مرد قرار گیرد .ثالثا ً تجهی ز زنان شاغل در محی ط های کار پرمخاطره و خشون ت زا ب ه ورزش های ی چون دفاع شخص ی و رزمی توصیه می شود. - سرطان :بسیاری از اوقات دیده شده که زنان به دلیل کار با مواد شیمیایی ،به سرطان سینه و دهانه رحم مبتال شده اند.  از ای ن رو ،توص یه م ی شود برای انجام کار ب ا ای ن مواد شیمیای ی بهت ر است از نیروی کار مرد کمک گرفته شود یا از وسایل حفاظت فردی و ایمن ی مناس ب تری اس تفاده گردد ت ا از میزان ابتال زنان شاغ ل ب ه ای ن بیماری پیشگیری شود. - مشاغل سنتی :در مشاغل سنتی ،لباس های کار و لوازم حفاظت فردی متناسب با اندازة آقایان تهیه شده است و زنان در هنگام کار با این لوازم دچار مشکالت زیادی می شوند. بنابراین ،ساخت و تهیه وسایل حفاظت فردی و لباس های کار مناسب با اندازه زنان توصیه می گردد. - اشتغال ب ه کار در مراک ز درمان ی :کار در مراک ز درمان ی،با بيماري هاي اس كلتي-عضالني،تماس ب ا مواد شيميايي،مواجه ه ب ا خشونت و اس ترس،آلرژ ي پوس تي،خط ر ورود س رسوزن آلوده به بدن،راش هاي پوستي،كهيروالتهاب بيني،چشم و سينوس ها،آسم و شوك براي تمامي شاغلين زن همراه است.  . از این رو ،به منظور جلوگیری از بروز اینگونه بیماری ها ،از جداول کار گردشی برای این بخش ها استفاده کنند و در صورت امکان کارکنان این بخش ها به طور مرتب معاینات پزشکی قرار گیرن د ت ا در ص ورت بروز هرگون ه عالئم ی ،از شیوه های پیشگیران ه اس تفاده بعم ل آید .همچنی ن ،مطالع ه مجالت علم ی – پژوهش ی (داخل ی و خارج ی) تولی د لوازم پزشک ی ،ب ا هدف بررس ی و شناس ایی بازار تولی د ای ن وس ایل و تهی ه آنه ا برای ای ن مراکز ،به مدیران و مسئوالن توصیه می شود. سخنان يك كشيش در بستر مرگ: وقتي بچه بودم ،دلم مي خواست دنيا را عوض كنم. بزرگتر كه شدم گفتم دنياخيلي بزرگ است،كشورم را تغييرمي دهم. در نوجواني گفتم :كشور خيلي بزرگ است بهتر است شهرم را دگرگون سازم. جوان كه شدم گفتم شهر خيلي بزرگ است ‌،محله ام را تغيير مي دهم ، ‌ به ميان سالي كه رسيدم گفتم :از خانواده ام شروع مي كنم ، اما در اين لحظه هاي آخر عمر مي بينم كه بايد از خودم شروع مي كردم. اگر تغيير را از خودم شروع كرده بودم ،خانواده ام ،محله ام ،شهرم , كشورم و دنيا را به قدر توانم تغيير مي دادم“.