صفحه 1:
نه نام اند خالق هستتی
مركزيت در معمارى
کرد آورنده : سمبه همتی
استاد : دکتر محمد جواد پور هادی حسینی
1400 - 1
a
۳
صفحه 2:
صفحه 3:
حك
م, SS 0 ۱ دا دنه
i وب
:مقدمه NG ep. 3 ما
۳
ویژگی های ین وحدت است. ابجاد مرکزیت در بنا از جمله
Gg رحدت در معمارت اس عد انقهمواره.
TANS ot La eS oa دارد. Ps 9
2
72 a BOYS
صفحه 4:
“a
برائ مثال می توان به بناهای 0
تاریخی از جمله مساجد و کلیسناک ۲
ارد كزة که ,25 “AN
محیط می شویم. اولین نقطه ای
کنیم و در آنجا قرار می كيريم
همواره زیر گنبد و OT SS yo
Al gas
صفحه 5:
صفحه 6:
صفحه 7:
Hts Qe ous
هک کر دون ۱
صفحه 8:
۳
eR OL eC 0ب acs See Stsy
1 ae ae ROS we Ne
صفحه 9:
J
صفحه 10:
صفحه 11:
امل شکل دهنده مرکزیت
صفحه 12:
:نور
در اسلام مرکزجا عقل و نوربه عنوان نقطه هاى غير قابل تبدیل به ماده و اندزه MPa GA
است. به همین دلیل معماران همواره در تلاش بوده اند که تجلی و تلالو نور را در مر کز به منصه
بروز برسانند و بدان وسیله ماده زدایی را جهت تأویل آن جهانی بودن و گستره بی پایان فضا به
ثمایش بگذارند. نور در مر کز خود امری الهی را مینمایاند چنانکه در قرآن نیز آمده: "الله نور
السموات و الرض " در درون نیز مسجد» شبیه به نور است که معمار برای این شبیه سازی از صور
مادى بهره گرفته و تجلی نور را در کالبك,بنا با استفاده از عناصر و صورتهای مادی شگل داده
است. نور در فضای مسجد به صورتهای متفاوت جلوه گری مینماید که درصورت نیاز به
روشناییی» از فضای زیر گنبد شاهد روزنه های هستیم که این نورگیرها نور روشنایی را بر فضای
گتیدحانه میتابانند و تمرکز لازم را پدید میآورند پروفسور پوپ در مورد نور کاملا عملکردی
اظهار نظر کرده است: ((در مساجد کمی روشنایی نقطه ی ضعیف جدی به شمار نمیاید زیرا نور
همیشه از پشت سر جماعت میتابد و بر روی محراب و امام تم رکز مییابد)).
صفحه 13:
:خلاء clas) تهی و احساس نهی بودن)
بعضی از محققین بر این معتقدند ,که احساس ساده و تهی,بودن مسجدة که از یک سو از فقر
معنوی و از سوی دیگرااز حسن حضور آروح خدا" ناشی میشود؛خلاء و تهی بودن گرچه به
تعبیری وجودندارد (و خضیصهای سلبی است) ؛ با این همه جس حضور روح خداوندی را در دل
زنده میکند وقتی کی وارد یک مسجد"میشود همین تهی بودن و سادگی فضا توجه رابه سوی
پرورد گاری که به چشم ظاهر نمیآید جلب میکند. كما انتكه تجريه تاس با زمیتی که تنها با پای
برهنه ب رآن میتوان راه رفت» نیز همین تجربه را مکرر میسازد.
صفحه 14:
:درون گرایی
5 آیین ای شرقی عفیده زاین بوده استد که آنتان وفتی به مواکز وجود خزدش رواخ ميكللا
ذهنش متوجه مر کز مسگردبه دیگر امواح ذهقی او جاموش-میگودد و تتکری نگبارچه وثابت
بروي مسولی میکردد که مراقبهو شهود و وحلبآعد لن مباشلم‌در این حللت زیبایی جاضل
Die ys pS وكودى , Cae این هطه. آغار ی نقطه pS EAE SS)
هعان مازلا است, که لقر تحکومت و جلوسن نیروی خداوندی و معدالهی در درون آنستان۲انعت/
سر کر ee a
که دز لللشراحظط کالندی با بشتوانه ی تفکر)-تعمی وا
عبادت به منظوو رسیدنوبه اصل/ خویش و یافعن
طمائینه خاطر و آرایش اصیل در درون به نظمئ
موزون و متعالیارسیده است: توحید در فضای
درونگرا شانگر حرکت از آفاق به آنفقس و حرکت
بهسوی حی:تغالی راتفش میزند.
صفحه 15:
: سکون و آرامش
در این زمینه نصر )۱۹۹۶ -(۱135۲ معتقد است که
در فضای مسجد سکون و آرامش آنن متجلی
کننده حضور آرافش بخش " کلمه"ال ۱
۶ هه جای مدنجد طیندارو و تسم بندی
وروت فضا به ملد قوس ها و استوق ها نر همتاق
اوزان:هستى كيهانى است كه مراحل تتختلقا
زان كق انان و نیز عالم هستی-را مشخص میدارد
که هر دوز بروزد کل کاوز شدهاند و طبق این
St
اث قرآن که فرمود: il GIT والنااله وجوه"
(بقره: ۱۵۷ ) به سوی او نیزباز خواهند گشت.
صفحه 16:
: دایره
دایره کاملترین شکل هندسی است وراز هراجهّت
نسبتبه م رکز قرینه است. دایره رمژ بیکرالگی روخ
ae gale وحدت تقلییم ناپذیر مبدا اعلی
گردشنتآسمان و تصویری از ابدیت است. دایره
Foe صورت IAEA), تجسم اقزیوحدت و
يكيا در نظام عالم هستی است. وحدت نظام
See جار أذات الاق در بيكر عالم است:
وحدت در كثوت» يعنيخ؟كلارَ از وحدت سيط و
نامتکثر و ضورت هندسی دایرم,همراه با اشکال
هندسی منتظم محاط,در آن و با چند وجتهق های
منتظم محاط,دز یک کره کاملترین صورت زا
برای بیان آین مقاهیم فراهم میاپوژد.
صفحه 17:
نقطه در مرکز دایره دربردارنده تمامیت و SEN شعاع ها و خطوطی است که از مبنابی
هتتر ک و هماهنگ با یکدیگر نشات میگیرند. تمامیت و بکپارچگی آین خطوط در این 02
مركزى در اوج كمال خويش است. تيتوس بور کهارت معتقد است: دایره خود نقطه ای است
كسترش يافتة و نقطه رمز مطلق يا جوهر اعلی است (1976, 8۱۲6۱02۲0۴ )دایزه نماد آسمان
بیکرانگی» کمال وتمامیت آثبت و گنبد دوار نماد آسمان و مقصد عزوج روح انسان نما زگزار است
صفحه 18:
صفحه 19:
صفحه 20:
صفحه 21:
: رنگ سرد و بدون تلالو
این رنگ در دیواره ی بیرونی گنبدها نقش بارزی را ایفاء میکند.
اینگونه رنگها تصور عقل و توجه به روح را به وجود
رنگ سرد توجه انسان از لحاظ مادی به خود جلو گیری میکند و |
عاملی برای توجه بیشتر انسان به مسائل معنوی و ماورائی میشود که در پی آن
كردن يآد خدا را در دل (که همان هدف اصلی است را)
به دنبال دارد. کاربرد این رنگ در پوسته بیرونی گنبدها عاملی آست که باعث
١ ميشود مخاطب با نگاه په آن از توجه به خود (جسم مادی) غافل و توجهش به
ey
ط د
اا ريد
ثل "یی در و تگاه و تجه حاصل از آث (درونكرابي ومه دنبال لن مركر:
نگ آبی (سرد و بدون ادلی که در آن به کار رفته فلت SUT را الق
و اسليمى ها (در نقش برنلكان وغ د
بارتی با نكاه ب ) إبى و عدم توجه به جسم مادى) ودر بى آن مركزيت
صفحه 22:
an
نام ينا
كنيد امام اصفهان
كنبد شيخ لطفالله
كنبد جامع يزد
کنبد آقابزرگ
گنبد اردستان
گنبد جامع ساوه
گنید جامع زواره
درون كرابى
دايره
شاخصهاى مركزيت كنبد
تقارن نقطه‌ای
محور عمودی
صفحه 23:
Glo:
ویکی پدیا
مقاله ی نقش گنبد در مرکزیت آقای سیلوایه و بمانیان
511
4
— 2
فى نيا