آداب تسلیت دادن

آداب تسلیت دادن

اسلاید 1: آداب دادن تسلیتاداره کل ورزش و جواناناستان خراسان جنوبيزمستان 1390

اسلاید 2: انسان، موجودی اجتماعی است. یعنی بخش قابل ملاحظه ای از مشخصات و مختصاتش وابستگی متقابل با زیست گروهی او دارد. یعنی نمی توان گفت چون آن خواص یا خصلت ها موجود بوده، انسان زندگی جمعی را برگزیده یا چون آدمی در جمع می زیسته، آن ویژگی ها در وی پدیدار شده است ویژگی هایی مانند ابراز شادمانی یا بیان غم ها نیز از این دسته اند که معلوم نیست چون آدمی برای تکمیل خوشی های خود نیازمند به اشتراک گذاشتن آنها با دیگران است (که همین انگیزه می تواند ریشه پیدایش بسیاری از جشن ها و پایکوبی های دسته جمعی به شمار رود) زیست اجتماعی را سازمان داده یا آنکه شادی ها و سرور جمعی انسان ها خود معلول اجتماعی بودن آنهاست و نیز پوشیده است که نیاز آدمی به وجود و حضور همدرد و غمخوار برای تحمل دردها و رنج های خود (که پایه و مایه ظهور سوگواری های گروهی محسوب می شود)، است که انگیزه حیات جمعی را فراهم آورده یا زیستار گروهی آدمیان باعث شده تا به تشریک آلام و اندوه خود با سایر همنوعان بپردازدبه هر روی، همان گونه که همراهی و همگامی با شادمانی های آدمیان، از تبریک لفظی تا مشارکت در برگزاری جشن هایشان، اقدامی مبتنی بر نزاکت، تعاون و در یک کلام امری انسانی محسوب می شود، همدردی و سهیم شدن در تحمل مصائب انسان ها نیز از تسلیت شفاهی گرفته تا همکاری در برپایی مراسم سوگواری آنها، کردار و رفتاری نوع دوستانه و بغایت مطلوب به شمار می رودمقدمه

اسلاید 3:  سوگ حالت اندوه و ناراحتى شديد درونى در واكنش به از‌دست‌دادن شخص، يا عقيده و فكر خاصى است. یا در واقع سوگ پاسخ هيجانى ما نسبت به ازدست‌دادنچیزی است. مرگ عزيزان يكى از دردناك‌ترين تجربياتى كه هركس ممكن است در طول   زندگى خود با آن روبرو شود ماتم اوج اندوه انسانی است؛ بهایی است که باید به خاطر دوست داشتن پرداخت

اسلاید 4: هر شخص به روش خاص خود و به شيوه‌هاى واحد با پديده سوگ روبرو مى‌شود. ما نبايد از افراد انتظار داشته باشيم به يك گونه و يا مثل ما سوگوارى كنند. در سوگ حوزه‌هاى مختلف جسمى، رفتارى، فكرى، احساسى و... ممكن است درگير شود، مانند كم‌خوابى، كابوس شبانه، كم‌اشتهايى، بى‌قرارى، بغل‌كردن، نوازش‌كردن آنها، جست‌وجوى والدين ازدست‌رفته، تنها نخوابيدن، گوشه‌گيرى، گريه‌كردن، لذت‌نبردن از فعاليت‌هاى معمول لذت‌بخش، آرزوى مرگ، پرخاشگرى، سكوت ممتد و طولانى، افت تحصيلى، كاهش توجه و تمركز، فراموشكارى، اشكال در تصميم‌گيرى، افكار خودتخريبى، احساس خشم، اندوه، گناه، درماندگى، ناتوانى، نوميدى، تنهايى، ترس و اضطراب، سرگيجه، احساس خستگى و كسالت، تنگى نفس، آه‌كشيدن زياد، خشكى دهان، تپش قلب، احساس كرختى و سنگينى در بدن، ضعف عضلانى، احساس گرفتگى و خفگى در گلو و درد معده.

اسلاید 5: جریان سوگ امری است شخصی/فردی و نحوه رو به روشدن با مرگ شخصی که به او تعلق خاطر داریم بستگی به عوامل متعددی دارد. نظیر چگونگی وقوع مرگ، رابطه شخص بازمانده با متوفی، تجارب فردی، شخصیت فرد، و میزان حمایتی که او می تواند از اطرافیان بگیرد. در جریان از دست دادن فردی که به او علاقمندیم، عواطف و احساسات بسیاری برانگیخته می‌شوند. آگاهی از اینکه ما نیز ممکن است در چنین شرایطی، دچار برخی از این عواطف بشویم و اذعان به اینکه کنترل کامل این تجربه خارج از توان ماست، شاید بتواند تا حدودی گذر از این دوران دشوار را تسهیل کند.

اسلاید 6: دکتر الیزابت کوبلر در ۱۹۶۹ برای دوران سوگ مراحلی را عنوان کرد. این مراحل عبارتند از:مراحل دوران سوگ

اسلاید 7: فرد در ابتدا ممکن است وقوع چنین فاجعه ای را انکار کند. این مرحله ممکن است بسیار کوتاه یا طولانی باشد. در این مرحله، فرد اغلب گوشه‌گیر گشته و خود را از روابط اجتماعی کنار می کشد. و باور موضوع برای وی مشکل است.۱٫ انکار و دوری گزینی

اسلاید 8: در این مرحله فرد مصیبت دیده نسبت به خود، فرد از دست رفته، یا همه‌ی جهان احساس خشم و عصبانیت می کند (چرا چنین کاری شد؟ چرا من باید عضو خانواده خود را از دست بدهم؟ چرا خدا جگرگوشه ام را از من گرفت؟و........)۲٫ خشم:

اسلاید 9: میل به دیدار یا جستجوی فرد از دست رفته، از دیدگاه جان بالبی این مرحله با اشتغال ذهنی در باره فرد از دست رفته و جستجو و یادآوری خاطرات وی همراه است. (اگر پدرم/برادرم/زنم/دوستم زنده می ماند، از او بهتر نگهداری میکردم، دوست بهتری می شدم، از او معذرتخواهی میکردم. خدایا یک شانس دیگر برایم بده!)۳٫ چانه‌زنی

اسلاید 10: در این مرحله اندوه و مصیبت ممکن است به صورت احساس افسردگی، بی تفاوتی، و بی حسی (کرختی) در فرد ظاهر شود. (زندگی بی حاصل است. کاش زنده نمی‌بودم و این روز را نمی‌دیدم!)۴٫ افسردگی

اسلاید 11: زمانی است که از ماتم، خشم، و اندوه فرد به تدریج کاسته می شود و او شروع به پذیرش واقعیت موجود می کند. (همه‌ی ما می‌میریم. مرگ جزیی از زندگی ماست. عزیز ما از دست رفت، ولی امیدوارم در دنیای دیگر آرام باشد)۵٫ پذیرش/قبول:

اسلاید 12:   تجربه احساسات پیچیده نظیر خشم، غم، تنهایی، رنج، شرم، اضطراب، و گناه نزد افراد سوگوار امری شایع است، که می تواند فشار روانی فراوانی را موجب شود. نکته اینجاست که انکار این احساسات و اجتناب از دیدن آنها به مراتب استرس بیشتری را نسبت به رویارویی با آنها به جسم و ذهن تحمیل می کند. توصیه مثبت اندیشی و فراموش کردن یا نادیده گرفتن احساسات منفی به فرد مصیبت دیده ممکن است به تلاش وی برای پنهان کردن یا انکار این عواطف منجر شود و فرایند طبیعی التیام را به تعویق بیاندازد. (به عبارت دیگر، نیازی نیست که برای فرد سوگوار بسیار تاکید کنیم که مثبت بیاندیشد و غم و ناراحتی خود را پنهان کند، چون این خود می تواند دوران سوگواری را طولانی تر کند)وقتی سوگ برای مدتی طولانی به صورت مخرب و ناتوان کننده ادامه یابد (به خصوص در افرادی که سابقه افسردگی داشته و فاقد حمایت های اجتماعی مطلوب باشند) ممکن است خطر بیماری افسردگی را تشدید کند که در این صورت دریافت کمک های تخصصی ضروری است.سوگواری و استرس

اسلاید 13: - به او نشان دهید که دوستش دارید، نگرانش هستید، و برای شنیدن حرفهایش آماده اید.- در کنار او بنشینید، او را در آغوش بگیرید و به او دلگرمی بدهید.- در باره فرد از دست رفته صریح و مستقیم صحبت کنید.- اگر احساس می کنید نیاز به گریه دارید، خودداری نکنید.- در باره پیامدهای آنچه پیش آمده سوال نکنید، اما به حرفهای او در این زمینه گوش دهید.- از پند و اندرز دادن یا ارایه راه حل های سریع خودداری کنید.- درد و اندوه او را کوچک جلوه ندهید.آنچه باید در برخورد با شخص سوگوار دانست

اسلاید 14: باید توجه داشت که غمخواری ، اظهار همدردی و تلاش برای تسلای خاطر داغدیدگان، خود آدابی دارد که رعایت آنها می تواند ما را در رسیدن به اهداف انسانی و عاطفی مان یاری دهد و توجه نکردن به اصول این فرآیند و فقدان مهارت های کافی در این زمینه می تواند خود مساله آفرین ومشکل زا باشد. برای توجه بیشتر به موضوع، به صورتی خلاصه به ذکر چند قاعده کلی در این حوزه بسنده می کنیم

اسلاید 15: اظهار همدردی و آرزوی خوب برای فرد داغدار نباید در بطن خود خواسته بدی را برای وی به دنبال داشته باشد. مثلا معنی دیگر عبارت هایی مانند «انشاا… غم آخرتان باشد» یا «انشاا… دیگر غم نبینید» آن است که انشاا… دفعه دیگه نوبت خودتان باشد یا هرچه سریع تر بمیرید تا غم دیگری را به چشم نبینید. به جای چنین مضامینی، عبارت هایی مانند خداوند به شما صبر دهد، خداوند به خاطر صبرتان به شما اجر دهد، یا خداوند به شما سلامت دهد یا آرزومند سلامت شما هستیم، می توانند مناسب تر باشند. به یاد داشته باشیم که دعا و آرزو برای طول عمر داغدیدگان، هرچند ممکن است تلویحا و غیرمستقیم به معنای ایجاد امکان تحمل مصیبت ها و تجربه داغ های دیگر باشد اما اثر مثبت آن بیشتر استنگویید غم آخرتان باشد

اسلاید 16: در تلاش برای تسلای خاطر داغدیدگان نباید آنها را از ابراز احساساتی مانند گریه منع کرد. واکنش هایی مانند گریه، در تلطیف احساسات و تخفیف فشارهای روانی فرد داغدیده و سوگوار بسیار موثرند و فردی که برای تسلای سوگواران تلاش می کند نباید مانع چنین واکنش هایی شود بلکه در صورت بروز عکس العمل هایی مانند داد و فریاد و احیانا واردکردن آسیب به خود است که باید برای بازداشتن فرد هیجان زده اقدام کرد. در بسیاری از موارد حتی تشویق فرد به ابراز احساسات به خصوص گریه ، می تواند نقش موثر و مثبتی در آرامش و تسلای خاطر وی ایفا کند.فرد داغدیده را از بروز احساسات منع نکنید

اسلاید 17: به هیچ وجه نباید به زعم ایجاد آرامش در افراد داغدیده، به گونه ای از مرگ عزیزشان ابراز رضایت کرد. مثلا این عبارت که «راحت شد» یا «آنگونه زندگی به چه دردش می خورد» یا «با توجه به اتفاق هایی که قرار بود برایش بیفتد (مثلا مصیبت های زیادی ببیند)، همان بهتر که رفت». برای افراد مذهبی، تذکر این نکته ها که به هر حال اتفاق رخ داده به گونه ای خواست و تقدیر الهی بوده و کسی از حکمت آن مطلع نیست، آرامش بخش است زیرا ابراز رضایت مستقیم از مرگ بستگان یا دوستان نیست بلکه ابراز رضایت از اراده پروردگار است.ابراز رضایت نکنید

اسلاید 18: مطلقا نباید با قصد گرم کردن مجلس عزاداری، بر زخم داغداران نمک پاشید. عده ای می پندارند که بدین گونه اولا با به گریه انداختن عده زیادی بر همدردان صاحب عزا می افزایند و از این طریق به تسهیم تحمل غم و تسکین آلام وی کمک می کنند و از سوی دیگر با تشدید و تحریک احساسات سوگواران اصطلاحا به آنها در «خالی شدن از غم» و رسیدن به آرامش یاری می رسانندمجلس گرم کن نباشید

اسلاید 19: موضوع را عوض نکنیدعوض کردن موضوع با قصد جلب توجه صاحبان عزا به موضوعات دیگر و ایجاد فراموشی، عملی نادرست که در بسیاری از موارد با ناکامی مواجه می شود و در پاره ای از موارد به واسطه کودک صفت پنداشتن سوگواران، تاثیر خوبی بر آنها ندارد و اگر در موارد کمی نیز با موفقیت انجام شود. در بازگشت خاطره سوگ، تاثیرات منفی شدیدتری در پی خواهد داشت.منطقی ترین روش هدایت فضای ارتباطی به کارگیری عناصر سازگار با شرایط زمانی و مکانی موجود و گرایش به ایجاد فضای مطلوب تر است. این به آن معناست که در پی مواجهه و رویارویی با صاحب عزا، پس از سلام، مستقیما مصیبت را به وی تسلیت گوییم. برای سوگواران آرزوی صبر و سلامت و برای درگذشته طلب رحمت و مغفرت کنیم و در صورت مناسب بودن شرایط برای ادامه گفت وگو، با ذکر خاطرات یا پرسش از خاطرات با فرد یا افراد از دست رفته، از تمرکز بر عزاداری بکاهیم و بر تاکید بر بزرگداشت فرد یا افراد فقید و پاسداشت و حفظ آثار، خاطرات، بستگان و آنچه که دوست می داشته اند، بیفزاییم.

اسلاید 20: با مساله مرگ عزیزان چگونه کنار بیائیم

اسلاید 21: احساسات و عواطف خود را به هر طریقی که می توانید ابراز کنید و در باره فرد از دست رفته با دیگران صحبت کنید و غم سنگین خود را بیرون ریزید. اگر دوست دارید می توانید احساسات خود را بنویسید و مطالبی که می خواستید به فرد از دست رفته بگویید و هیچ گاه فرصت آن را نیافتید به روی کاغذ بیاورید

اسلاید 22:    چیزی به یاد او درست کنید و اگر با او علایق مشترکی داشتید آن کارها را پی بگیرید.

اسلاید 23: -        به سلامت جسمی خود اهمیت دهید. خواب و استراحت کافی، تغذیه مناسب و ورزش روزانه خود را جدی بگیرید. از روی آوردن به مواردی که باعث طولانی تر شدن این مرحله می شود اجتناب کنید. رویارویی مستقیم با این درد بیشتر از فراموش کردن آن از طریق پناه بردن به موارد نا متعارف اثر بخش است.

اسلاید 24: -        به هیچ کس حتی خودتان اجازه ندهید برای عواطف و احساسات شما تعیین تکلیف کند. بپذیرید که می توانید از فرد ازدست رفته عصبانی باشید، می توانید بر سر زمین و زمان فریاد بزنید و می توانید هر آنقدر که نیاز دارید گریه کنید. هیچ کس نمی تواند به شما بگوید “دیگر بس است!” همچنین خندیدن نیز گناه نیست. هیچ کس حق ندارد به شما بگوید این کار “بد” است!

اسلاید 25: -        به یاد داشته باشید که بهبود آثار عاطفی نیاز به زمان بسیار دارد و انتظار نداشته باشید که به سرعت به وضعیت سابق برگردید.

اسلاید 26: در خاتمه بايد به اين موضوع اشاره كنيم كه .مرگ را هم اكنون براي خود و عزيزانمان با برنامه قبلي بپذيريم ، قبل از آنكه بدون آمادگي، ما را فراگيرد