آشنایی با انواع کتابخانه‌ ها و اصطلاحات موجود

آشنایی با انواع کتابخانه‌ ها و اصطلاحات موجود

اسلاید 1: Hamidreza Talebi1آشنايي با انواع كتابخانه‌ها و اصطلاحات موجودبسمه تعالي

اسلاید 2: Hamidreza Talebi2تعريف كتابخانهكتابخانه نهادي اجتماعي است كه با ذخيره‌سازي، حفاظت و اشاعه پيشينه‌هاي مكتوب، ديداري و شنيداري و الكترونيكي با استفاده از خدمات كاركنان آموزش ديده در خدمت تعليم و تربيت و توسعه سياسي، اقتصادي، اجتماعي، علمي و فرهنگي است.

اسلاید 3: Hamidreza Talebi3معيارهاي تفكيك انواع كتابخانه‌هااهدافوظايفوابستگي تشكيلاتي و اداري جامعه‌ي استفاده كنندهمجموعه‌ي منابعنيروي انسانيمسائل مالي و مشكلاتگرايش روندهاي آينده

اسلاید 4: Hamidreza Talebi4كتابخانه ملي هر كشور داراي يك كتابخانه ملي است كه نشان‌دهنده‌ي غناي فكري و معنوي هر قوم و ملتي است بنابراين بايد ارزشمندترين، معتبرترين و جامعترين كتابخانه آن كشور باشد.اهداف :گردآوري و حفظ كليه‌ي آثار فكري يك ملت كه به صورت مكتوب، ديداري، شنيداري، الكترونيكي و غيره در گذشته و حال منتشر مي‌شوند.برنامه‌ريزي، سياستگذاري، هماهنگي و هدايت كليه‌ي فرايندهاي كتابخانه‌اي در سطح كشور براي گسترش خدمات كتابخانه‌اي و اطلاع‌رساني در سطح جامعه.

اسلاید 5: Hamidreza Talebi5كتابخانه ملي – وظايف گردآوري دست‌كم يك نسخه از هر اثري كه در داخل كشور به هر زباني و در هر قالبي چاپ و منتشر مي‌شود.گردآوري نسخ خطي مربوط به يك كشور اعم از داخلي و خارجي گردآوري دست‌كم يك نسخه از انتشارات كشورهاي ديگر كه منطبق با علايق ملي، ديني و فرهنگي كشور خودي است.تهيه و ارائه فهرستي از كتابها يا ديگر انتشارات كه در كشور منتشر مي‌شود.تهيه‌ي فهرستي از كتابها و ديگر انتشارات موجود در كتابخانه‌هاي كشور به صورت نوشتاري و غير نوشتاري تدوين استانداردهاي ملي انتشاراتياجراي پژوهشهاي لازم در زمينه كتابداري و كتابخانه‌هاي كشورايجاد امكانات آموزش حين خدمت براي كاركنان كتابخانه‌ها و كتابداران حرفه‌اي و آشنا ساختن آنها با پيشرفتهاي جديد دانش كتابداري.

اسلاید 6: Hamidreza Talebi6كتابخانه دانشگاهي دانشگاه‌هاي بزرگ جهان صاحب كتابخانه‌هاي عظيمي هستند و در بعضي موارد اهميت آنها بر اساس كتابخانه‌هايشان سنجيده مي‌شود.اهداف :كمك به برنامه‌هاي آموزشي در كليه رشته‌هايي كه در دانشگاه تدريس مي‌شود.كمك به برنامه‌هاي پژوهشي دانشگاهكمك به برنامه‌ريزيهاي آموزشي دانشگاه

اسلاید 7: Hamidreza Talebi7كتابخانه دانشگاهي – وظايف فراهم‌آوري كتاب و ساير منابع كتابخانه‌اي كه براي انجام دادن فرآيندهاي آموزشي و پژوهشي در دانشگاه مورد نياز است.فراهم‌آوردن شرايط و امكانات مكاني مناسب براي مطالعه و پژوهش تهيه كتب و مقالات خارج از دسترس مراجعان از طريق امانت بين كتابخانه‌اي يا اتصال به شبكه‌هاي اطلاع‌رساني داخلي و بين‌المللي.ارائه خدمات اطلاع‌رساني مناسب در سطح دانشگاه و خارج از آن.

اسلاید 8: Hamidreza Talebi8كتابخانه عمومي اين كتابخانه از منابع مالي دولتي شكل مي‌گيرد و خدمات رايگان به تمام اقشار جامعه ارائه مي‌كند.اهداف :كمك به توسعه و اعتلاي دانش پركردن اوقات فراغت افراد جامعه به نحوي كه باعث بهسازي رفتارهاي فردي و اجتماعي آنها شود.كمك به شناخت و درك هنركمك به شكوفايي و اعتلاي استعدادها و خلاقيتهاي روحي و ذهني افراد جامعهكمك به توسعه‌ي آزادي و دموكراسي و كاهش و تسكين فشارهاي اجتماعي و سياسي از طريق مطالعه كمك به فرد براي اينكه عضو بهتري براي جامعه و خانواده باشد.كمك به فرآيندهاي خودآموزي، سوادآموزي و كسب سواد اطلاعاتيهمگامي با آخرين پيشرفتهايي كه در علوم و فن‌آوري مختلف به وجود آمده است.

اسلاید 9: Hamidreza Talebi9كتابخانه عمومي - وظايفتهيه و گرداوري كتاب و ساير منابع كتابخانه‌اي بر حسب نياز و تقاضاي جامعهانجام دادن فرآيندهاي كتابخانه‌اي اعم از گردآوري و سازماندهي به منظور سهولت دسترسيفراهم كردن شرايط فيزيكي و تسهيلاتي كه استفاده از منابع كتابخانه را ممكن مي‌سازدارائه خدمات اطلاع‌رساني و مرجع و مراجعان براي رفع نيازهاي آموزشي، پژوهشي، اطلاعاتي و پركردن اوقات فراغت افراد جامعهارائه خدمات اطلاع‌رساني و كتابخانه‌اي به اقشار خاص مثل اقليت‌هاي قومي، مذهبي، نژادي، معلولان، بيماران، زندانيان، كارگران، كارمندان، كودكان و روستائيان.ارائه خدمات اطلاع‌رساني و كتابخانه‌اي از طريق كتابخانه‌هاي سيار به نقاط دور و پراكنده و نقاط كم جمعيت.ارائه خدمات جنبي از قبيل برگزاري انواع نمايشگاه‌ها، نمايش فيلم، تئاتر، انجمنهاي كتابخواني، سخنرانيها، جشنها، كتابخواني براي كودكان و بيسوادان

اسلاید 10: Hamidreza Talebi10كتابخانه تخصصي اهداف :فراهم آوردن اطلاعات و منابع مورد لزوم براي پيشبرد اهداف سازمان مادربالا بردن سطح دانش تخصصي و روزآمد نگه‌داشتن كاركنان سازمانوظايف :اين نوع كتابخانه‌ها بر يك زمينه موضوعي خاص تاكيد دارند

اسلاید 11: Hamidreza Talebi11انواع كتابخانه‌ها در ايرانكتابخانه‌هاي : آموزشگاهيمساجدي روستايي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانانويژه نابينايانگروه خاص

اسلاید 12: Hamidreza Talebi12وظايف كلي كتابخانه‌هادسترس‌پذير كردن اطلاعات و دانشي است كه بر روي محلهاي مختلف ضبط و ثبت شده‌اند.وظايف و كاركردهاي كتابخانه (از نظر وظايف و عملكردها)ساختار و تشكيلات كتابخانه (از نظر ساختار و تشكيلات)بسته به اهداف، منابع و جامعه‌ي استفاده كننده تقسيم مي‌شوند.

اسلاید 13: Hamidreza Talebi13وظايف و كاركردهاي كتابخانه (1)جمع‌آوري منابع يا مجموعه‌سازينيازمند به آشنايي كامل با ماهيت فيزيكي اين نوع منابع و روشهاي تامين آنهاست. (منابعي همچون كتب خطي و ...)حفاظت و نگهداري منابعبر اساس نوع كتابخانه منابع مختلفي در آن نگهداري مي‌شود. نيازمند روشهاي خاص فيزيكي، شيميايي و بيولوژيك است.سازماندهي منابعفهرست نويسي توصيفي  فيش اطلاعاتي در ارتباط با مشخصات كتاب است (عنوان، ناشر و ....)تحليلي فيش اطلاعاتي در ارتباط با محتواي كتاب است.رده‌بندي بخشهاي توصيفي و تحليلي را به كدي تبديل مي‌كند كه براي پيدا كردن و مشخص كردن موقعيت كتاب بكار مي‌رود.چكيده‌نويسي

اسلاید 14: Hamidreza Talebi14وظايف و كاركردهاي كتابخانه (2)اشاعه‌ي اطلاعات (توزيع و دسترس قرار دادن اطلاعات موجود در منابع)امانت منابع كتابخانه‌اي  به توسعه فرهنگي و اجتماعي كمك مي‌كند.خدمات مرجع  بخشي به نام مرجع در كتابخانه ايجاد مي‌گردد و به بيرون از كتابخانه امانت داده نمي‌شودخدمات اطلاع‌رساني  از طريق رايانه و ايجاد پايگاه‌هاي اطلاعاتي در سطوح مختلف كتابخانه ارائه مي‌شودمديريت كتابخانهتخصص موضوعي نياز به آشنايي با كتابخانه، كتابداري و تجارب كافي استآشنايي با علم مديريت با آشنايي با اصول و روشهاي مديريت و با تلفيق تخصص و دانش موضوعي به صورتي كارآمد كتابخانه را مديريت كند.

اسلاید 15: Hamidreza Talebi15وظايف و كاركردهاي كتابخانه (3)بخش خدمات فني كتابداريمجموع فرآيندها و كارهايي را كه براي تهيه و خريد مواد كتابخانه‌اي، فهرست‌نويسي، رده‌بندي و آماده‌سازي منابع براي گذاشتن در قفسه‌ها و ديگر فضاهاي فيزيكي انجام مي‌شود.بخش انتخاب و تهيه منابعبخش فهرست‌نويسيبخش چكيده‌نويسيسايت رايانهبخش خدمات عمومي كتابداريتمام مراحل كاري كه با مراجعان كتابخانه صورت مي‌پذيرد.خدمات مرجع اطلاع‌رسانيامانت

اسلاید 16: Hamidreza Talebi16خدمات مرجعمجموعه‌ي خدمات گوناگوني را كه در بخش مرجع به مراجعه‌كنندگان حضوري و غيرحضوري ارائه مي‌شود.خدمات مرجع به عوامل زير بستگي دارد:شرايط جامعه سنتهاي جامعهانواع مراجعه‌كنندگاننوع و اندازه‌ي كتابخانهمنابع كتابخانهفليفه‌ي كتابداري

اسلاید 17: Hamidreza Talebi17تقسيم‌بندي نوع خدمات مرجعخدمات مرجع پايهكمك در استفاده از منابع مرجعكمك در استفاده از برگه‌دان كتابخانهتهيه و تدارك اطلاعات تخصصيتهيه و تدارك اطلاعات عموميخدمات عمومي مرجعامانت بين كتابخانه‌ها حفظ و نگهداري منابعآموزش مراجعه‌كنندگانكمك به غير اعضاءتهيه‌ي نشريات كتابخانهراهنمايي خوانندگان تهيه‌ي كتابشناسينگهداري بريده‌ي جرايدارزيابي منابع مرجع اشاعه‌ي گزينشي اطلاعاتخدمات موردينمايش نشريات تهيه كپي و ارائه خدمات ترجمه

اسلاید 18: Hamidreza Talebi18تقسيم بندي خدمات مرجع از لحاظ ارائه خدماتارائه خدمات به گروه‌هاي خاص قوميارائه خدمات به بيسوادان و نوسوادان ارائه خدمات به معلولان

اسلاید 19: Hamidreza Talebi19اطلاع‌رساني تكنولوژي كه تجهيزات آماده‌سازي داده‌ها و اطلاعات را فراهم آورد.چگونگي توليد يا گردآوري، آماده‌سازي، ذخيره و بازيابي مي‌گردد و چگونه بيان و منتقل شود.

اسلاید 20: Hamidreza Talebi20آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(1)ارتباطات :واژه ارتباطات از واژه لاتين Communis گرفته شده.زماني كه ارتباط برقرار مي‌كنيم مي‌كوشيم تا با شخصي ديگر در انتقال معني شريك شويم.

اسلاید 21: Hamidreza Talebi21آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(2)اطلاعات :دانش، بينش، شواهد با داده‌هايي تعريف مي‌شود كه مي‌تواند استفاده و منتقل يا مخابره شود.خصوصيات اطلاعات:وجود قابليت حصول زبان يا بازنمود مشخص معني اطلاعات از تجربه، مشاهده، تعامل و مطالعه ناشي مي‌شود.اطلاعات مي‌تواند سازمان يافته يا كلا سازمان يافته باشد.

اسلاید 22: Hamidreza Talebi22آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(3)متغيرهاي اطلاعات: كميت  اطلاعات كه مي‌تواند با تعداد مدارك، صفحات، واژه‌ها، حروف، ترسيمات، تصاوير و غيره اندازه‌گيري شود.محتوا  معني و مفهوم اطلاعات است.ساختار مربوط به شكل ظاهري يا سازمان اطلاعات و رابطه منطقي بين عبارات يا عناصر است.زبان مشتمل بر علائم، حروف الفباء، رمزها و تركيباتي است كه بوسيله آنها عقايد بيان مي‌شود.كيفيت كامل بودن، صحت، مناسب بودن و به هنگام بودن اطلاعات را توصيف و مشخص مي‌كند.عمر  مدت زماني كه اطلاعات داراي ارزش مي‌باشد.

اسلاید 23: Hamidreza Talebi23آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(4)دانش پايدارترين و باثبات‌ترين نوع اطلاعات است.ادراك حسي يا يادگيري است كه از طريق تجربه يا شناخت فكري حاصل مي‌شود.

اسلاید 24: Hamidreza Talebi24آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(5)دادهمشاهدات يا واقعيات خام.اطلاعات كمي است كه به عنوان اساس محاسبات و اندازه‌گيري‌ها يا نتيجه آنها به كار رفته است.مدركبه رسانه‌اي دلالت دارد كه توسط آن داده‌ها، اطلاعات و دانش بدون توجه به صفات يا شكل ظاهرشان، ثبت مي‌شوند.

اسلاید 25: Hamidreza Talebi25آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(6)دكومانتاسيونبه معني مطالب و نوشته‌هاي علوم به هر شكلي كه باشد و آماده‌سازي و بررسي آنها.دكومانتاسيون بر مدارك دلالت دارد و متخصص دكومانتاسيون يا دكومانتاليست متصدي مدارك شمرده مي‌شود.نظام به رشته‌اي از اجزاء يا عناصر كفته مي‌شود كه به منظور انجام يك سلسله عمليات در جهت تامين اهداف مجموعه يا كل با يكديگر همكاري مي‌كنند.

اسلاید 26: Hamidreza Talebi26آشنايي با چند اصطلاح علم اطلاع‌رساني(7)خدماتبه نظامي از فعاليت‌ها مواد اطلاق مي‌شود كه به منظور انجام پاره‌اي از امور عادي يا فراهم آوردن تسهيلات لازم براي مراجعه كننده مورد استفاده واقع مي‌شود.نظام اطلاعاتيبه روشها، مواد، رسانه‌ها، توليدكنندگان و دريافت كنندگاني كه به شيوه‌اي منظم انتقال اطلاعات را در زمينه يا فعاليت يا سازمان خاصي عملي مي‌سازند، اطلاق مي‌شودخدمات اطلاعاتينظامي از منابع، كاركنان، فعاليت‌ها و مواد اطلاق مي‌شود كه داده‌ها، اطلاعات، نظرات مشورتي و مدارك مورد نياز استفاده كنندگان را فراهم مي‌آورد.

اسلاید 27: Hamidreza Talebi27تمرينفهرست 10 كتابخانه ديجيتالي داخل كشور را همراه با آدرس اينترنتي جستجو كنيد.نوع كتابخانه را معين كنيد .به نظر شما براي طراحي يک کتابخانه ديجيتال به چه اطلاعاتي نيازمنديم؟با جستجو در ميان کتابخانه الکترونيکي دنيا طرح شماتيک يک کتابخانه الکترونيکي را جستجو نماييد.

اسلاید 28: Hamidreza Talebi28پايان