آشنایی با بیماری هاری

صفحه 1:


صفحه 2:


صفحه 3:
بیماری هاری یکی از مهم ترین بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است که در خیلی از مناطق جهان شایع بوده و در ايران نیز یک اولویت مهم به شمار می آید. با وجود این که در ايران میلیاردها ربال جهت درمان پیشگیری از هاری هزینه می شود متأسفانه سالانه نزدیک به ده مورد مرگ غم انگیز و وحشتناک هاری را تجربه می نمایند. بیماری هاری در تمام نقاط جهان به جز استرالیا و قطب جنوب دیده می شود. دس 

صفحه 4:
تاریخچه بیماری هاری بیماری هاری از ۳هزار سال قبل ازمیلاد مسیح مورد شناخت انسان بوده است ؛ همچنین ذیمقراطیس (-۰.--0-۷)» طبیب و فیلسوف یونلنی » در ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بیماری هاری را در سگ شرح داده است. مطالعات سیستماتیک در زمینه هاری و ایجاد بیماری تجوبی راحی توان جا نام 1۸۳ در سال ۱۸۰۴ و اسب 2() در سال ۱۸۱۳ آغاز نمود . لین دو محقق‌با تزییق بزاق آلوده سک توانسته لند بیماری را به سک های سالم منتقل نمایند. در سال ۱۸۱۲ لوئی پاستور نشان داد که مرکز عفونت در اعصاب مرکزی است . دس 

صفحه 5:
حساسیت میزبانهای متعدد در حیوانات مختلف (کونتخواران؛ علفخواران و خنانا) اهلی و وحشی موجب کسترش وسیع بیماری شده و علاوه بر اهمیت بهداشتی و اقتصادی » مشکلات عمده ای را در پیشگیری و کنترل بیماری موجب گردیده است . دس 

صفحه 6:
اهمیت بیماری هاری ‎Pass‏ ‏0# ميزان كشندكى بالا (.1:) به طورى كه بس از ظهور علائم بالينى جه در انسان و جه در حیوان» قابل درمان نبوده و بيمار محكوم به مرى خواهد بود. افزايش روند موارد حيوان كزيدكى در انسان» به طورى كه به ناجار سالانه مبالغ زيادى صرف خريد سرم و واكسن ضدهارى جهت درمان يبشكيرى آسيب ديدكان مى شود. 2# تلفات دلم و خسارتهاى اقتصادى ناشى از اين بيمارى كه در دام ها ايجاد مى شود. از آنجا كه درمان در مواردى به كار مى رود كه عامل بيمارى وارد بدن فرد بيمار شده باشد و بيمار علائم بيمارى را بروز داده باشد و از طرفى بيشكيرى قبل از وقوع حادثه است ؛ در خصوص بيمارى هارى و حيوان كزيدكى از آنجا كه حادثه واقع شده ولی هنوز علائم بیماری ظاهر نشده است اصطلاح درمان بيشكيرى از هارى بيشنهاد شده است. دس 

صفحه 7:
عامل بیماری # عامل هاری؛ ویروسی از گروه (0) و نروتروپ متعلق به رابدوویروس ها و جنس لیساویروس ها ست . رابدوویروس ها شبیه فشنگ بوده » در یک انتها مسطح و در انتهای دیگر محدب و از دو قسمت زير تشکیل شده است: ماتریکس ۱ کلیکوپروتئین (ماده زمبنه اى) ‎١‏ غشای خارجی دس 

صفحه 8:
qa و قسمت مرکزی: شامل ریبونو کلئوپروتلین فشرده مارپیچی با ژنوم 41000 بوده که به وسیله غشای خارجی احاطه شده است. در این قسمت دو پروتئین دیگر شامل فسفوپروتئین و پلی مراز نیز به ریبونوکلئوپروتئین متصل است. غشای خارجی: از جنس لیبوپروتئین و دارای دو پروتئین ماتریکس و گلیکوپروتئین است + گلیکوپروتنین ها برجستگی های سوزنی شکلی هستند که محکم روی غشای خارجی چسبیده اند و در اتصال ویروس به سلول میزبان و تولید آنتی بادی خنثی کننده نقش دارند. غشای دو لابه اى ماتريكس بروتئيني ریبون و کلئوپروتئین ‎annus ioke.‏ 

صفحه 9:
وبروسها فقط قادیند در بیک سلول زنده تکثیر یلبند و از روش دو تلیی (که در مورد آغلب میکروارگانیسم ها ست) قبعیت. نمی کند ؛ تکثیر ویروس از ‎٩‏ مرحله تشکیل شده است مراحل تکثیر ویروس دس 

صفحه 10:
در واقع» هاری یک عفونت حاد سیستم عصبی مر کزی است که تقریباً همیشه کُشنده است . این بیماری مخصوص گوشتخواران اهلی و وحشی بوده » موجب انسفالومیلیت در انسان و همه پستانداران خون گرم اک که سکم کب الا ده ال ‎Cont‏ شه ۵ 

صفحه 11:
راه های سرایت بیماری هاری به حیوان و انسان + پنچه کشیدن : پنجه آغشتمبه بزاق حاوی ویروس‌به وییه در گوبه وگیبه سانان که عادت به لیس زدن پنجه های خود دارند نیز ایجاد بیماری می کند. 4 پوست : از طیبق پوست سالم » سرایت پنیر نیست؛ ولی از راه کوچکتوین خراش‌یا زخم در پوست » این بیماری منتقل می شود. + نسوج مخاطی: انسان و حیوان های‌به ظلهر سالم که در اواخر دوره نهفتگی بیماری هستند و هنوز عالثم بالینی هاری در تن ها ظلهر نشده است» از طییق لیسیدن‌لب» چشم و بینی افراد و کودکانی که با آن ها بازی می کنند بیماری هاری را نتقال می دهند . 4 دستگاه گوارش: انتقال از لين راه بعید است کبه هر حال بلید از خوردن كوشت و فرآورده های دام های مبتلا به هاری خودداری کرد. aout 9 

صفحه 12:
‎wong‏ هاری حتی از زخم های بسیار کوچک و در حد خراش هم می تواند باعث هار شدن فرد گردد ؛ پس زخم هر چند کوچک (حتی خراش بوستی) بایستی ‏فوری تحت درمان پیشگیری از هاری (نستنوی زخم وواکسیناسون) قرار گیرد ‏پنجه گربه حتی در حد خراش نیز می تواند موجب انتقال بیماری هاری گردد ؛ جراکه گربه عادت به لیسیدن پنجه های خود دارد لذا لازم است ‏فوری نسبت به درمان پیشگیری از هاری(ستتی زنم,ومیاسین اقدام نمود. ‏دس 

صفحه 13:
راه های سرایت بیماری هاری به حیوان و انسان «د + تنفس: آلودگی از طییق تنفس به ویژه در غارهای محل زنگی خفاش های آلوده» امکان پذیر است؛ لازم به ذکر است تا کنون در ایران خفاش آلوده گزارش نشده است. + جفت: افتقال هاری از طریق جفت نیز بعید نیست. + وسایل آلوده: ویروس هاری بسیار حساس است و در مقلبل نور و خشکیبه سرعت از بين می رود ؛ لذا هاری از طربق وسابل آلوده فقط در موارد استئنابی منتقل می شود. + انسان به انسان: الف) تا به حال موارد معدودی از طریق پیوند اعضا در دنیا گزارش شده است. ب) در ایران دو پیوند قرنیه در سال ۱۳۷۳ مسبب انتقال انسان به انسان هاری بوده است. ج) در پاکستان ابتلاء تعدادی نوزادبه هاری نلشی از آلودگی شخص ختنه کنندمبه ظلهر سالم بوده است‌که طبق سنت + محل ختنه را به بزاق خود آغشته کرده بود. دس 

صفحه 14:
علائم بیماری هاری 

صفحه 15:
علائم بیماری هاری در انسان و حیوانات مشابه می باشد که مانند هر بیماری دیگر دارای مراحل زير است: # دوره نیفتگی (دوره کمون ) # بروز علائم اولیه بیماری بروز علائم پیشرفته بیماری مدت زمان مراحل فوق در هر انواع جانداران حساس به بیماری متفاوت می باشد ؛ از طرفی هاری به اشکال مختلف ظاهر می شود: # هاری آرام » ساکت یا شکل فلجی بیماری # هاری خشمکین دس 

صفحه 16:
علائم بیماری هاری در حیوان ذکر لین نکته ضروری است‌ که در بین حیوانات بیشتر تحقیقات بر روی سک و گوبه صورت پذیرفته است و اطلاعات کلفی در خصوص دوره نهفتگی » زمان آلوده کنندگی ویروس و ... جهت سایر حیوانات در دست نمی باشد . دوره نهفتگسی : ( مدت زمان ‏ ورود ويروس به بدن نا بروز اوليسن علائم بيمارى ) لین دوره برحسب عمق » سطح » محل و سابر مشخصات زخم متفاوت.هى باشد » در سى و كربه 17-19 هفته و كاهى تا جند ماه است . نكلته : وبروس موجود در بزاق سكسيا يبه كلقا ‎٠١‏ روز قبل از بروز علاثم بيمارى (اواخر دوره نهنتكى )سمى تولند آلوده كننده بلشد ؛ به عبارت ديكر لكر بزاق سكسيا كيبه در زمان كازكرفتنسبه ويروس هارى آلوده بلشد » ‎ME‏ بالينى حداكثريقا ‎٠١‏ روز بعده در حيوان ظاهر شده و خواهد مرد. ادامه داد دس 

صفحه 17:
از آنجا که در صورت حمله و هجوم حبوان به انسان ممکن است حیوان مهاجم آلوده به ویروس هاری ودر اواخر دوره کمون(زمانی که وبروس قدرت آلوده کنندگی را دارد) بوده و ظاهری سالم داشته باشد ؛ لذا بایستی هرنوع حیوان گزیدگی را هار گزیدگی تلقی نموده بلافاصله اقدامات درمان پیشگیری ستنری‌ره,وسسین را بکار برد چراکه تا زمان بروز علائم بیماری در حیوان ممکن است دیگرفرصتی برای نجات انسان نباشد ادامه دار دس 

صفحه 18:
علائم بیماری هاری در حیوان (داس) # بروز عالثم اولیه بیمارینپس از طی دوره نیفتگی » اولین علامت بیماری » تغیبر در رفتار و عادت های حیوان است؛ به نحوی که: با بیش از اندازه به صاحب خود انس و الفت پیدا می کند و مثل این که از او کمک می طلبد يا عصبانی و بدخو شده » غذای خود را به دلیل اختلال در بلعربه خوبی نمی خورد دس 

صفحه 19:
علائم بیماری هاری در حیوان (دامه) فته بیماری : پیشرفت بیماری به ممکن است به یکی از دو شکل زير باشد: # بروز علائم بب شکل فلجی (هاری ساکت): حیوان‌-به گوشه ای پناه‌عی برد و ابتدا دستها و سپس پاها و بعد سایر اندامها فلج شده و در نملیت‌به علت فلج دستگاه تنفسی‌می میرد ؛ ملی کم کم وحشی و درنده (هاری خشمکین) می شود هاری خشمگین: حبوان‌به کاز گرفتن سنگ و چوب و اشیای مختلف پرداخته و معل زندکی خود را ترک هی کند و بدون هدف به هر جلیی هی رود ومبه هر کس و هر حیوان سرراه خود حمله حی برد . در نملیتپس از مدقی در لثُر دونندگی زیاد و گرسنگی و تشنگیبه علت عدم قدرت بلع » کف از دهلنش سرازیر شده وپی درچی زمین.عی خورد . صدای پارس حیوان خشن » ناموزون و بریده بوده و درندگی در چهره اش هویداست؛ بالاخره در اثر فلج دستكاه تنفسى خواهد مُرد. دس 

صفحه 20:
ویروس هاری خود را به عصب رسانده و از آنجا به بزاق حیوان راه می یابد. تست 

صفحه 21:
علائم بالینی هاری در انسان _دوره نیفتگی : در انسان نیز طول دوره نهفتگی به شدت زخم » تعداد جراحت و معل آن ها بستگی دارد » در ولقع محل جراحت هرچمبه عصب مرکزی (منز و نخاع) نزدیکتر باشد طول دوره نهفتگی کوتاهتر خواهد بود؛ به نحوی که گاز گرفتن صورت زودتر موجب بروز عاثئم بیماری‌هی شود ؛ لین مرجلبه طور معمول در انسان ۱۵ روزا ۳ مامبه طول می انجامد » ولی از چند روز تا چند سال هم مشاهده شده است. دس 

صفحه 22:
علائم بالینی هاری در انسان (دام) # بروز عاثثم اولیه بیماری: عالثم اولیه خود شلمل عالثم غیراختصاصی و عثئم اختصاصی بروز می یابد. ‎ple‏ غیر اختصاصی: لین مرحله حداکثر ۱۰ روزنبه طولحی انجلمد ستب » لرز؛ خستگی » سردرد» ضعف و درد عضلانی »بی اشتهلیی» اشکال در بلع» حللت تموع و استفراغ» سرگیجه » دردهای شکمی و اسهال» گلودرد؛ تنگی نفس ؛ سرفه خشک» نگرانی و ترس» تحریک پذیری و عصبی بودن ‎5۵۰ ‏بسیار اختصاصی: عالئم موضعی در معل کاز کرفتن شلمل : سوزش » کزگز و مورمور (در‎ pile Y ‏درصد بیماران) + لین علائم در مسیر عصب حسی عضو گاز گرفته شده فیز به علت تکثیر ویروس در‎ ۸۰ ‏ريشه خلفى عصب حسى يروز فى كند» رپوس 

صفحه 23:
علاثم بالینی هاری در انسان (د) _بروز علائم پیشرفته بیماری با مرحله حاد عصبی: این مرحله احتمالاً بسته به سوش ويروس به دو شکل ظاهر می شود: شکل ساکت با فلجی: این شکل بیماری کمتر شایع است (۲۰/مواردهاری) + مهمتر این که در اغلب موارد تشخیص داده نمی شود . علائم این شکل شامل : ضعف در اندام گاز گرفته شده و به تدریج در سایر اعضاء و عضله های صورت » کاهش هوشیاری و اختلال در حس » فلج پایین رونده (مشابه سندرم كيلن باره) يا فلج چهار عضو به طور قرينه ؛ ممکن است سردرد و سفتى كردن (نشانه هاى مننزه). اتفاق افتد و در نهایت » بیمار دچار خواب آلودگی و کما می شود . گاهی بیماری به شكل هيجانى تغيبر مى يابد. 

صفحه 24:
علائم بالینی هاری در انسان (ادامه) “ا شکل تحریکی؛ هیجلنی‌با خشمگین: عالئم فعالیت حرکتی شدید شلمل دویدن و دست و چا زدن » تحویک پذیری و عدم آرلعش, توهم ؛ نگرلنی و هیجان » مشخصه لین شکل بیماری است . ترس از آب » علامتی است‌که در اين شکل در بیشتر موارد دیده می شود . همچنین نسیم مالیم» نور شدید » صدای بلند و لمس کردن ممکن است موجب تحریک پذیری و انقباض عضله های تنفسی‌عی شود . افزلیش ترشح بزاق و اختلال در بلع موجب شکل مشخص بیماری هاریصی شود . خواب آلودگی » توهم, حللت تهاجم » انقباض های عضلافی » عالثم مننئیت » تشنج و فلج موضعی,به سرعت ظاهر می شود . اختلال های خلقی دوره ای ایجاد.می شود وبا پیشرفت بیماری ستا زملنی که بیمار وارد کما شود دوره های سلامت کوتاه می شود . دس 

صفحه 25:


صفحه 26:
علائم بالینی هاری در انسان (دام) در معلینه » درجه حرارت بدن ممکن است بیش از *(7:0 باشد. گشاد شدن نامنظم مردمک » افزایش ترشح اشكء بزاق » تعویق و کلهش فشار خون دیده‌می شود ؛ همچنین شولهد فلج اعصاب حرکتی فوقلفی (ضعف » افزلیش واکنش تاندون های ععقی و واکنش کف پلیی مثبت ) هميشه وجو د داشته » فلج تارهای صوتی » دوبینی » فلج عضلات صورت و نوييت عصب تیک نیز مشاهده‌می شود. افزلیش تعداد تنفس و حتی آپنه دیده‌حی شود ؛ اختلال ریتم قلب شلیع بوده وبه خصوص تلکی کاردی فوق بطنی و برادی کاردیبه دلیل اختلال فعالیت پلیه های مغزیا میو کاردیت اتفاقعی افتد. در اکثر موارد » بیماران طی‌یکتا دو هفته چار کما شده وبا وجود مراقبت های شدیسبه دلیل نارسایی تنفس یا کلاپس قلبی عروقی فوت می کنند. دس 

صفحه 27:
علائم بالینی هاری در انسان (دام) مرحله کما و مرگ در نهلیت ابتلابه بیماری هاری-به مرحله کماعی رسد و بیمارسیه علت نارسایییا کللپس قلب عروقی می میرد. از شروع علائم بالینی تا مرگ به طور متوسط ۴ تا ۷ روز طول می کشد . در موارد نادر با مراقبت های شدید از بیماران » طول عمر بیشترحی شود ؛ یلی عوارض دیر رس شلمل ترشح ناکافی هورمون آقتی دیورتیک » دیلبتبی مزه » اختلال در ریتم قلبی » عدم استحکام عروقی» سندرم نارسایی تنفسی بالفین (۰۷:»» خونریزی گوارشی » کاهش پلاکت ها ايلئوس پا رالیتیک ایجاد می شود. دس 

صفحه 28:
طول مدت مراحل مختلف هاری مزحله شعل و درصد | مدت و هرصد موارد ‎wait‏ ‏کمتر از ۴۰ روز 11۲۵ ۳۰ ۰ روز 11۵۰ ‎Sig‏ جود ندارد ‎ane LY Su 826 54%‏ بیشتر از یک سال 11۵ 0 ۱ رش و گزگز با درد در محل زخم؛ تب» ضعفه ‎aes‏ ِ ۳ سوزش و گزکز ا درد در معل ز بى اشتهابى؛ حالت تهوع و استفراغ توهم » هیجان» تهاجم؛ گازگرفتن» ترس از آب » هاری هیجانی(0:۸۰) ۲ ۷ روز اختلال های عصبی خود كارء سندرم ترشح اکافی حاد ععبی هورمون نی دیوتیک هاری فلجی (۸۲۰) ۴ ۷ روز فلج شل پایین رونده تا ۱۴ ديف ی روز ۷ در بایان دوره نهفتگی » ویروس هاری به محل اتصال عصب و عضله يا انتهای اعصاب حرکتی سطحى نفوذ كرده و به طرف نخاع و سيسَئم عضب مركزى حركت مى كند 

صفحه 29:
ویروس هاری توسط. بزای آلوده؛ از طریق محل كزش با زخم منتفل مى شوق gets ‏وس رده‎ | ‏ی [حوفت وحنی وهی‎ ‏ب ول‎ دورد كمون روز سال 

صفحه 30:
دس 

صفحه 31:
تشخیص های افتراقی # ساير آنسفالیت های ویروسی» کزاز » آنسفالیت سمی» آنسفالیت آلرژیک» سندرم گیلن باره ؛ پولیومیلیت و سایر نوروبلتی‌ها و میلوپلتی‌ها » پلی نوروپلتی التهلبی » میلیت عرضی و واکنش های رولنی.به دنبال كاز كرفتن حيوان (ترس كاذب از ‎(OT‏ در تشخیص افتراقی بیماری هاری مطرح هستند. 4 _ظهور اختلال فعالیت پلیه های مغزی در مراحل اولیه » وجه افتراق هاری از سایر آنسفالیت های ویروسی بوده که نشان دهنده وخلمت بیماری است و عالئم ‎Go‏ عبارتند از : دوبینی» فلج عضله های صورت و نوریت عصب پتیکسبه دلیل گرفتاری اعصاب مغزی » ترس از آب و ایجاد انقباض به دنبال بلع » افزایش ترشح بزاق » اشک» عرق و اختلال در بلع. دس 

صفحه 32:


صفحه 33:
معیارهای تشخیص آزمایشگاهی ® روش 02*)(تست فلونور سنت آنتی بادی) در نموفه های زیر: بافت مغز تهیه شده پس از مرگ 7 لام پوست ناحیه گردن ی قرنيه » قبل از مرگ بعد از تزییق بلفت ‎pio‏ » بزاق با ملیع نخلعی در کشت سلول‌یا موش» بررسی نمونه های مغز از نظر وجود اجسام نگری به خصوص در سلول های هرمی هیپو کامپ # روش 0008 روی نمینه بلفت مفز تهیه شدمپس از مرگسیا در نمینه کلینیکی (بوست قرنیه با بزاق) يافتن تيتر آنتى بادى نوتراليزان هاری در سرم و مایع نخاعی افراد غیر واکسینه دس 

صفحه 34:
تشخیص در حیوان ‎na‏ نمینه برداری از حبیان مهاجم نبه منظور تشخیص بیماری هاری در حیوان مهاجم و مشکوک می توان از دو روش استفاده کرد: کشتن حیوان مشکوک و ارسال سر آن به انستيتو باستور ايران ۲ نمونه برداری از بلفت مغزيبا استفاده از کیت های مخصوص نمونه برداری و ارسال‌به انستیتوپاستور ایران نکته: در استان یزد معمولا روش دوم صورت‌می پذیرد زندمیا اجساد حیوانات مشکوکسبه اداره‌کل دامپزشکی ارسال و بس از نمونهکیری توسط همکاران آن اداره کل نمونه بافت مغز به انستيتو باستورايران ارسال مى كردد. دس 

صفحه 35:
در صورت مشاهده فرد حیوان گزیده از وضعیت و محل حیوان مهاجم جویا شده و چنانچه حیوان » تلف یا کشته شده است ؛ توصیه گردد جسد حیوان را در جای خنک و سایه نگهداری نموده ؛ لازم است حتی الامکان در همان ساعات اولیه مرکز بهداشت اسان (۷۲۴۷۰۸۰) مطلع گردد. دس 

صفحه 36:
تشخیص در انسان # (606((کابول‌سنید خورانافزلیشهختصری‌خولهد دلشت # بررسى مایع نخاعی (در تعداد معدودی از بیماران غیر طبیعی است)شامل: افزایش لنفوسیت ها (۵:ا۳۰سلول در میلیمتر مکعب) افزایش مختصر پروتئین (کمتر از 100 ۹/۵( نکته * محل های نمونه گبری در انسان نیز مانند حبوان است. دس 

صفحه 37:
دس 

صفحه 38:
تعاریف و طبقه بندی انسان مبتلا به هاری 4 مورد مشکوک: دارای علائم کلینیکی شامل ظهور ناگهانی علائم عصبی به شکل هیجانی از قبیل تحریک پذیری» تشنج» ترس از آب » ترس از نور » افزایش ترشح بزاق» اختلال در بلق و تنفس و یا شکل فلجی (بی سرو صدا) که بیمار به سرعت وارد کما شده و در مدت ۷-۱۰ روز فوت کند. #_مورد محتمل: وجود علائم مرحله مشکوک به اضافه سابقه تماس با حیوان مشکوک به هاری مورد قطعی: وجود علائم مرحله مشکوک به اضافه تشخیص و تأیید آزمایش اختصاصی دس 

صفحه 39:
تعاریف و طبقه بندی انسان در تماس با هاری تماس محتمل: شخصی كه از طريق بزاق» كزش يا خراش يك حيوان حساس به هاری یا حیوانی از منطقه آلوده به هاری مورد مواجهه قرار گرفته است. # تماس قطعی: شخصی که از طریق بزاق» گزش يا خراش یک حیوان با تشخیص قطعی هاری یا حیوان متواری شده مورد مواجهه قرار گرفته است. دس 

صفحه 40:
عان 

صفحه 41:
در صورت شروع علاثم هاری» بیماری درمان پذیر نیست با وجود مراقبتهای کلمل» بیماران در طی‌یکستا دو هفتمپس از شروع علائم‌می میوند . بیمار مبتلا به هاری بلید در اتاق ایزیله تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد؛ به ترقیب که پس از بستری کردن بیمار در یک اتاق کم نور در محلی بی سروصدا و ساکت و آرام» اقدام های ذیل را انجام داد: تزریق داروهای آرام بخ و ضد تشنج جایگزینی مایعات و الکترولیت * * #_تزریق آنتی بیوتیک در صورت وجود عفونت 4 بازنگه داشتن راه های تنفسی * درمان نارسایی تنفسی و قلبی عروقی ميس 

صفحه 42:
ابتلا به هارى ج مرک هه ‎Mul‏ به هاری ‎cree‏ 3 ابتلا به هاری - مرل هتمى ابتلا به هارى + مزب افتهی 27 20000 

صفحه 43:


صفحه 44:
اقدام های لازم در برخورد با بیمار مشکوک به هاری و موارد تماس ‎lt‏ از وسسايل حنفاطتى شاملة دستكش » ماسكء كانء عينك و ... جهت كار كنان بيمارستان (بزشكء برستارء خدمتكزاران و .+4 ملاقات كنندكان و ساير كسانى كه به نحوى با بيمار در تماس هستند ‏واكسيناسيون كامل هارى ( نوبتى) در موارد زير: ‏” كاركنانى كه در مراقبت و درمان بيمار فعاليت دارند ‏7 افراد در تماس مستقیم با بیمار » مانند افراد خانواده ‏”7 افراد در تماس غیر مستقيم با بيمار از طريق وسايل آلوده به ترشحات ‏دس 

صفحه 45:
اقدام های لازم در برخورد با بیمار مشکوک به هاری و موارد تماس # سرم ضد هاری و واکسیناسیون کامل هاری (۵ نوبتی) در موارد زیر: 7 افراد در تماس که دارای زخم باز يا ترک در پوست هستند افرادی که در طی تماس با بیمار يا جسد دچار صدعه به پوست شده اند هرگونه تماس با ترشحات آنها (بوستى يا مخاطى و...) # ضد عفونى يا معدوم كردن وسايل آلوده به ترشحات بيمار # دفن بهداشتى ويزه جسد افراد مبتلا به هارى : در اين موارد بايد جسد را بس از ضدعفوفى در يك كيسه نايلونى ضخيم و نفوذنابذير قرار داده و به طور عمقى دفن نمود دس 

صفحه 46:


صفحه 47:
راههای پیشگیری از بیماری هاری (داس) پیشگیری از حبوان گزیدگی # پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزیدگی دس 

صفحه 48:
*¢ *£ 4 # پیشکیری از حیوان گزیدکی 3 جلوگیری از ورود وحوش‌به املکن انسانی‌با رعلیت اصول بهداشتی و خودداری از ریختن زبلله و پس مانده های غذایی در اطراف منازل منازل و گذر گاهها و معابر ععومی خودداری از نگهداری سک » گربه و ... در منزل؛ مگر در موارد استثنایی وبا رعلیت قوانین نگهداری حیوانات خانگی خودداری از تردد سک های خانگی و صاحب دار در معابر عمومی و پارک ها جلوگیری از نزدیک شدن (بخصوص کودکان) به سک های ولگرد جلوگیری از نزدیک شدن به حيوانات ماده شيرده و دارای بچه خودداری از دویدن در مقلبل سگ و سگ سانان (سکیلبه اجسامی کمبه سرعت از مقلبل چشمانشان حرکت‌عی کنند حمله مى کنند) برهيز از خيره ذكاه كردن به جشمان حيواناتى از قبيل سف 

صفحه 49:
بيشكيرى از حيوان كزيدكى (دامه) و اتلاف سكهاى ولكرد راه ديكر ببشكيرى از بيمارى هارى و حيوان كزيدكى است ؛ اجراى لین روش هماهنگی و همکاری های بين بخشی قوی راحی طلبد. در حال حاضر کمیته اجرلیی اتلاف سگهای ولگرد در استان-قمبا حضور نمایندگان شهرداری یا بخشداری » نیروی انتظلمی (تیر انداز) » معاهنت بهداشتی (بمداشت محیط) و محیط زیست » با رهبری فرمانداری و تیلی گری شهرداری (در شهر) و بخشداری (در روستا) فعالیت هایی را در حاشیه شهرها و روستاها انجلممی دهند » مسلماً عده ای از هموطنان صدای شلیک گلوله را در بعضی شب‌ها شنیده اند. این تیم شکایات مردمی در خصوص حضور حیوانات مزاحم در محله خود را كه به شهرداری با بخشداری گزارش شده است پیگیری می نمایند. 

صفحه 50:
پیشگیری از ابتلا به هاری (در صورت وقوع حیوان گزیدگی) ‎mc‏ همان طور که گفته شد» در صورت بروز علائم هاری » اين بیماری درمان پذیر نبوده و سرانجام به مرگ منتهی می شود . البته افراد حیوان گزیده اگر بلافاصله و در اسرع وقت تحت اقدامات درمان پیشگیری از هاری قرار بگیرند می توانند از ابتلا به بیماری هاری رهایی یابند. نکته: ب توجه به وضعیت اپیدمیولوژیک ایران؛ در تمام موارد حیوان گزیدگی » بایستی حیوان را مشکوک به هاری تلقی نموده و اقدام های لازم را بلافاصله انجام داد تا خلاف آن ثابت شود و موضوع از نظر هاری منتفی گردد . لازم به ذكر است در هيج شرايطى مجاز به تعویق و با عدم تزریق واکسن هاری نمی باشیم . دس 

صفحه 51:
- # زدودن و خارج كردن وبروس هارى از محل زخم: مهم تيين اقدام براى درمان بيشكيرى از ابتلا به هارى است . مى توان ادعا کرد که درصد بالایی از پیشگیری به رعايت كامل همين نكته مربوط است و لكر بتوان فورى و هرجه زوهتر و درساعات اولميميس از كاز كرفتن اقدام موارد فيل نمود كمى بسيار مؤثرى در دفع و خارج كردن وبروس از زخم خواهد شد. بيشكيرى از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزید گی (دامه) 7 شستشوى لابه لاى زخم با آب تميز و صابون حداقل به مدت ‎7١‏ تا 18 دقيقه و به طور عمقى ” خارج كردن كف صابون از للبه لای زخمبا اتفاده از شیلنگ سيا بيستوله .ب باش و جريان آب روان ؛ جرلكه بلقی ماندن صابون لثر بعضى مواد ضدعفهنى کننده مورد استفادمپس از شستشو را خنثى مى نمايد دس 

صفحه 52:
لازم است به مردم آموزش داده شود بلافاصله پس از حیوان گزیدگی زخم خود aw & را شستشو دهند. 

صفحه 53:
همکار محترم (پزشکی پیراپزشکی » دامپزشکی و..۰) خواهشمند است پس از کشف افراد حیوان گزیده؛ قبل از هر عمل نسبت به شستشوی زخم (حتی خرانی) اقدام نمایید و فرد را بلافاصله به مركز بهداشت استان ارجاع فرمایید. 

صفحه 54:
همکار محترم (پزشکی» پیراپزشکی, دامپزشکی و... ) بسیاری از مردم خطرات ناشی از عدم تزییق واکسن را باور ندایند ؛لذا لازم است قبل از ارجاعبه مرکز بهداشت استان فرد را کاملا از عولقب سهل انگاری و عدم مراجعه جهت تزریق توجیه نموده»با دربلفت نشلنی فرد و گزارش آن‌به تلفن ۰ در صورت عدم مراجعه فرد حیوان گزیده پیگیری امکان پذیر باشد. 

صفحه 55:
زخم راحی توان‌پس از استفاده از دستکش در وان» حوضچه يا کنار راه فاضلاب شستشو داد کپس از اتمام کار شستشوی مکان فوق النکرجا لب و کمی مواد شوینده (ودر رخت نیبی صابون يا ... ) کلفی است ؛ اگر مکان مذکور در معرض تلبش آفتاب باشد بهتر است ونیازی به ضد عفونی ندارد. 

صفحه 56:
پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزیدگی (داس) # قطع کامل قسمت های له شده و نکروزه ضدعفونی زخم با محلول بتادین با الکل اتبلیک ۴۰ تا ۷۰ درصد و با سایر مواد ویروس کش # خوددارى ‏ از بخيه_ زدن | زخم حيوان ‏ كزيده | : زيرا ويروس هارى بسيار حساس بوده و در مقابل نور و اكسيزن هواء قدرت بيمارى زايى خود را از دست عى شهد . البته در مورد زخم هليى كه شربان هاى خونريزى دهنده دارند وسيا جراحت هليى كه موجب پارگی صفاقیا جنب‌یا عریان شدن استخوانمی شهند ؛حی توان اقدام های ترمیمی شلمل بخیه زدن شریان و سایر اقدام های لازم را توسط پزشک متخصص جراح انجام داد که در لین صورت بایستی مقداری سرم هاری را در داخل و اطراف زخم آنفیلتره نمید. دس 

صفحه 57:
a پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حبوان گزید گی (دامه) مقدار تزریق تزریق شرایط نکهداری سرم ضد هاری محل تزریق سرم ضد هارىٍ ‎a‏ ‏۰ واحد به ازای | عضلانى در ناحيه ‎Cad) Oy po‏ اعظم سرمبه صورت انفيلتراسيون در اطراف در داخل يخجال با برودت زن وه ‎ge‏ شود “نه ابنكه باشيده شود © ©- © " اس تكهدارى شود و نبايد زه هر کیلوگوم وزن | وداخل زخم تزريقرمى شود "نه ابنكه باشيده شو نگهداری شود و 2 ۲ صفر درجه باشد؛ در ضمن ويال هابى را بدن نکته: اگر حجم سرم مورد نیاز بیش از 6 امه باشد باید در دو که محتوای آنها تغییررنگ داده است محل جداگانه تزریق شود ؛ زیرا تزریق زیاد سرم در یک محل ‎١‏ نباید مصرف کرد. موجب آزردكى عضله واحتمالاً آبسه خواهد شد تزریق سرم ضد هاری : این سرم فقط به کسانی تزریق می شود که دارای یک یا چند گزیدگی با خراش هاى عميق جلدى (خرائى که در آن خودیده و یا آلوده شدن غشای مخاطی با باق و با خراش های سر » صورت و کردن باشند. سرم ضد هاری مورداستفده در ایران ‏ ایمنوگلوبولین اختصاصی ضد هاری تهبه شده از پلاسمای انسانی و بدون عارضه است و به تست هم نیازی ندارد. تزریق واکسن ضد کزاز ‏ توأم با ثلا آنتى بيوتيك ترابى جهت / دستورالعمل ايمن سازى كشورى شکیری از ابتلا به عفونت 

صفحه 58:
پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزید گی (دامه) _تزییق واکسن ضد هاری:واکسن مورد استفاده در ایران واکسن 07 (حاصل از کلیه نوعی میمون) است که بوسیله بتا پروپیولاکتن غیر فعال شده در ویال هایستک دزی لیوفیلیزه همراه با 6/0 مت حلال از مربو فرانسه خریداری می شود. این واکسن طی سال های زیادی که در ایران مصرف شده » هيج كونه عارضه و با واکنش سوئی نداشته است. معل تزییق نبه صورت عضاثنی و حتماً در عضله دلتویید بازو ؛ در اطفال کمتر از دو سال باید در ناحیه فوقانی و جانبی ران تزریق شود و هرکز نبایستی سرین را انتخاب کرد. # افرادی کمپس از حیوان گزیدگی و دریلفت ۵ نوبت واکسن مجدداً توسط حیولنی گزیده شوند » قزريق سرم به آنان توصیه نمی گردد کسانیکه نیازىبه سرم ضد هاری دایند هلی موجود نیست فقط تاروز هفتم‌حی توان سرم رابه آنها تزریق کرد و بعد از آن اجازه تزریق سرم را نداريم ‏ 

صفحه 59:
پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزیدگی دام # افرادی که قبلا واکسینه شده لند ؛ لگر دوباره توسط حیولنی گزیده شوند » در صورتیکه فاصله واکسیناسیون قبلی و گاز گرفته شدن فعلی وی کمتر از ۵ سال باشد » تزریق دو نوبت واکسن در روزهای صفر و ۳ الزامی است . لگر محل گازگرفتن » ناحیه سر و صورت است وبا فاصله واکسیناسیون قبلی و فعلی بیش از ۵ سال باشد بایستی واکسیناسیون را دوباره شروع کرد. دس 

صفحه 60:
تعداد نوبت های تزریق واکسن ضد هاری واکسن ضد هاری لازم است در ۳ با ۵ نوبت طبق شرايط ذيل تزريق كرددة (روزهای۰/۳/۷/۱۴/۲۸) ”7 افراد حیوان گزیدة مشمول سه نوبت واکسن ضد هاری : ۴ در صورتیکه حیوان مهاجم فقط سک یا گربه تحت نظر بوده و حیوان مهاجم ۱۰ روز بس از گزش » سالم (بدون علامتی از یماری ) باشد می توان از اذامه واکسینایون خودداری نمود. "در صورت دريافت نتيجه نهايى منفى آزمايش ” افراد حيوان كزيده مشمول بنج نوبت واكسن ضد هارى : تمامى حيوان كزيدكى ها بجز مورد فوق دس 

صفحه 61:
چنانچه سگ يا گربه مهاجم ؛ اهلی است يا در محل زندگی حضور دارد لازم است به مدت ۱۰ روز تحت نظر قرار گیرد و در این مدت آب و حذای کافی در اختبار حیوان قرار داده شود؛ از طرفی جهت پیشگیری از آسیب سایر افراد» حبوان بسته شود ؛ در صورت سالم بودن سگ يا گربه مهاجم در طی این ۱۰ روز » سگ یا گربه مهاجم هار نبوده و می توان از ادامه واکسیناسیون خودداری نموك (در واقع تا مشخص شدن سلات سک با کربه تحت نظر ۳ نوبت واکسن به فرد حیوان گزیده تزریق می شود تا در صورت عدم سلامت سک يا كربه مذكور زمان را از دست نداده باشیم) . دس 

صفحه 62:
یادآور می گردد زمان ۱۰ روز جهت تشخیص سلامت يا بیماری حیوان فقط در موردسک و گربه صادق است و در خصوص سایر حیوانات اطلاعی در دست نمی باشد ؛ لذا در صورت گزیدگی توسط سایر . حيوانات لازم است حتماً م نوبت واكسن بدون توجه به سلامت ظاهری حیوان مهاجم تزریق گردد 

صفحه 63:
تعداد نوبت های تزریق واکسن ضد هاری (ادامه) نوبت اول < روز صفر (مثال ۲۱/۱/۸۶) ۷ نوبت دوم - روز ۳ (مثال ۲۴/۱/۸۶) ۷ نوبت سوم < روز ۷ (مثال ۲۸/۱/۸۶) نوبت چهارم - روز ۱۴ (مثال ۳/۲/۸۶) فروردین ۳۱ روزه است 7 نوبت پنجم - روز ۳۰ (منال 10/۲/۸۶) دس 

صفحه 64:
پیشگیری از ابتلا به هاری # واکسیناسیون کار کنان در معرض خطر هاری (ایمن سازی قبل از مواجمه) نظیر : کارکنان بخش درمان +یشگیری از هاری »دامپزشکان » تکنسین های دامپزشکی » کارگران کشتار گاهها , خدمه باغ وحش » شکارچیان » شکاربانان حفاظت محیط زیست » مسئولان هاری و... به یکی از دو روش زیر: ۷ نوبت در روزهای ۰/ ۲۱/۷ با ۲۸ ۷ نوت در روزهای ۰/ ۲۸/ ۵۶ (کر مصون سازی فوریت ندره) هر ساله یک نوبت يادآور چنانچه واکسیناسون‌به منظور مسافربه مناطق اندمیک بیماری هاری لست » شروع مسافرت بلید حدلقل یک ماه بعد از تزريق سومین نوبت واکسن انجام پذیرد دس 

صفحه 65:


صفحه 66:
زمان» در پیشگیری از حیوان گزیدگی مهمترین رکن در تعبین سرنوشت فرد حیوان گزیده است ؛ لذا اقدامات درمان پیشگیری (تستشوى زخم و واكسيناسيونببا مراجعمبه مركز درمان بيشعيرى ازحارى) بأ يستى بلافاصله يس أز وقوع حادثه انجام شود .اين نكته نيز قلبل توجه است كه فرد حیوان گزیده هر قدرسبا تخیر کشف شود بایستی اقدامات درمان پیشگیری لازم (واکسیناسیون و...) » فوری انجام شود. 

صفحه 67:
خلاصه پیشگیری از ابتلا به هاری در صورت وقوع حیوان گزیدگی #_شستشوی لابه لاى زخم با آب و صابین و سپس آب خالص آموزشء توجیه و تأكيد بر لزوم تزریق واکسن ضد هاری و خطرات ناشی از عدم واکسیناسیون ## ارجاع بیمار به همراه فرم ارجاع موارد فوری «رخه بیمدت, م‌تزیدنت درنی) یا قطعه کاغذی حاوی نشانی تلفن مرکز درمان پیشگیری از هاری «زسارسیب) # تماس با مرکز درمان پیشگیری از هاری و گزارش مشخصات فرد حیوان گزیده (نم و ام خانوادکی و نشانی وتلفن یا جهت پیگیری در صورت عدم مراجعه فرد حیوان گزیده دس 

صفحه 68:
تزریق واکسن ضد هاری برای تمامی افراد حیوان گزیده بدون توجه به نوع حیوان ( خانگی» فانتزی » اهلی» وحشی» ولگرد » واکسینه یا غیر واکسینه) دس Cc 5) 

صفحه 69:
مرکز درمان پیشگیری از هاری به صورت شبانه روزی (۲۴ ساعته) حتی در روزهای تعطبل جهت تزریق واکسن ضدهاری_افراد حیوان گزیده آماده خدمت می باشد. 

صفحه 70:
تزریق واکسن ضد هاری برای تمامی افرادحیوان گزیده | بدون توجه به وسعت زخم ( كندكى » له شدكى» پارگی حتی خراش يا ...) ضروری است 

صفحه 71:
## بر اساس آخیین توصیه های (,!() (سازمان بمددنت جیننی) آسیب دیدگان گاز گرفته توسط جوندگانی مانند موش خانگی » موش صحرایی و خرگوشبه درمان پیشگیری نیازی ندایند ؛ مگر در آینده از طرف انستیتو پاستور ایران گزارش های دیگری دال بر وجود بیماری در این حیوانات اعلام شود . 4_درباره آسیب دیدکان کازگرفته توسط موش خرما و راسو درمان پیشگیری ضروری است نکته : از آنجاکه بسیاری از مردم در تشخیص حیوانات دچار اشتباه‌عی شهند و اساسا انواع موشها را نمی شنلسند وبیا در گهیشش های مختلف نام حیوانات» متفاوتحی باشد (به طور مثال مردمیک منطقه از قجبه موش صحرایی ؛ موش خرماحی گویند) لازم است از افراد حیوان گزیده که مکی لند توسط یکی از این حیوانات آسیب دیده اند مشخصات حیوان مهاجم سژال و در صورت عدم اطمینان از نوع حيوان (موش خاتكى؛ صحرابى,خركوش با موش خرماء راسو و ...بك فوراً نسبت‌به درمان پیشگیری اقدامات لازم انجام پذیرد. 

صفحه 72:
تماس از طریق غذا دادن به حيوان ها و ليسيدن بوست ‎١‏ در صورت وجود شرح حال قابل اعتماد هيج درمانى سالم ‎Head SY‏ دو دندان زدن پوست برهنه ‏ خراش های کوچک یا تزریق فوری واکسن* وقطع درمان اگر حیوان طی ده ساییدگی های بدون خونریزی و لیسیدن پوست روز #* تحت نظر بودن سالم بوده و با اگر حیوان به روش مناسبی معدوم شده و آزمایش اختصاصی هاری منفی باشد . سه زخم هايا خراش هاى متعدد. زخم هاى عميق (اكر خون تجویز فوری ایمنوگلوبولین و واکسن ضد هاری و قطع دیده شود )یا آلوده شدن غشای مخاط یا یزاق ( لیسیدن) درمان, اگر حیوان طی ده روز #* تحت نظر بودن سالم بوده و یا اگر حیوان به روش مناسبی معدوم شده و ايش اختصاصی هاری منفی باشد . ‎٠‏ در آودگیسه وسیله خرگوشو جوندگاصحرلییدیمانضد هریسه ند تضرورتمی بای ‏دوي تسحتظر بسودنف قط بای سگو گربه کلیبرد درد . جز مواردی‌که حون تسهدید شده و در معرض** ‎sly os‏ سایر حولنهاواهلیو وحشیمشکوکبه هریاید بسه گونه لی‌مناسبی‌کشته شوند و يه ريش لختصاصی‌لری افتهوآنها را نمایشرگردد. تسس 

صفحه 73:
نوعی از انواع"مونن صحرایی 

صفحه 74:
تزریق واکسن ضد هاری برای تمامی افراد حیوان گزیده بدون توجه به گزش بدن عریان یا از روی لباس ضروری است دس 5) 

صفحه 75:
شرایط نگهداری حیوانات صاحبدار رعایت حقوق حیوانات: # ایجاد مکان امن برای زندگی دور از دسترس دشمنان طبیعی حیوان دارای سقف جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید ؛ بارش آب باران ونفوذ سرما و گرمای شدید # تأمین آب و غذای کافی ##_قربیت مناسب (تمامی حبوانات اهلی تربیت پذیر می باشند كه با صرف وقت و حوصله تربیت لازم را خواهند بذيرفت ؛ از جمله خودداری از ورود به مناطق خاص و.-) دس 

صفحه 76:
قوانین نگهداری حیوانات صاحبدار شناسنامه دار کردن حیوان واکسیناسون حیوان * * قلاده گذاری حیوان # بستن حیوان با توجبه وجود مشکلات بهداشتی ناشی از حیوانات (بخصوص سک و کیبه) از جمله بیماریهای هاری» کیست هیداتیک تو کسوپلاسموز » بیماریهای انگلی روده ای؛ لیشمانیوز جلدی و احشایی و... و از آنجا که متأسفانه برخی صاحبان اين قبيل حيوانات بدون هیچگونه احساس مسئولیتی »حیوانات خود را رها و موجب ضرر و زیان بهداشتی » جلنی ؛ اقتصادی و ... در اطرافبان‌به وه همسایگان خودعی گردند؛ لذا دیلت قوانین ۶۸۸ و ۳۵۷ مجازات های اسلامی را جهت حمایت از سلامت مردم وضع نموده است . دس 

صفحه 77:
قوانین مجازات های اسلامی #۶ ماده قانینی ۶۸۸ مجازات های اسلامی: در صورت عدم رعلیت قوانین فوق النکر» صاحبان حبوان مشمول مجازات خواهند شد (هر اقدلسی که تهدید علیه بهداشت عمیمی شناخته شود ... مرتکبین » چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشندبه حبس‌تلیک سال محکوم خواهند شد ) از آنجاکه در خصوص این قانون ار گانهای دولتی ذبیبط عی توافند مدعی العموم باشند و از طیفی شکایات مردمی بسیار زباد و موارد حیوان گزیدگی بالا ست در حال حاضر مرکز بهداشت استان ها در حال فرهنگ سازی جهت اجرای لین قوانین در کلیه روستاهای استان‌می باشد که البته حمایت سایر مسئولین استانی و از همه مهمتر خود مردم را می طلبد؛ لازم به ذکر است در برخی روستاها علیرغم مخالفت های شدید صاحبان سگ ها و سایر موانج موفقیتهای چشم‌گیری دیده شده است که همکاری مسئولین ‎GT‏ مناطق (شوراهاء قضات و ...) را نمی توان نادیده گرفت. ماده قانینی ۳۵۷ مجازات های اسلامی: صاحب هر حبولنی که خطر حمله و آسیب رسانیدن بّن راعی داند بلید تن را حفظ و کنترل نملید و لگر در لثر اهمال و سهل انگاری موجب تلف و خسارت کردد صاحب حبوان عهده دار خسارت مربوطه‌عی باشد ؛ لذا فرد آسیب دیده‌عی تولند شخصاً در دادگاه ؛ ادعای خسارت نماید (البته نه دليل مالى؛ لک به جهت جلوکیری از تکرار حاده و اجاد احساس مسئولیت در صاحب حیوان) 

صفحه 78:
مضرات رها بودن حیوانات اهلی بخصوص سک و گربه # ورود به دنیای وحوش (خارج از اماکن انسانی) و تماس با آنها و افزايش احتمال ابتلا به بیماریهای واگیردار # جلب وحوش به اماکن انسانی و خطر افتقال بیماریهای واگیردار به انسان مصرف پس مانده های غذایی آلوده حمله به اطرافيان و انتقال آلودگی و بیماری دس 

صفحه 79:
افراد گاز گرفته توسط سک واکسینه به علت عدم اعتماد به ایمنی و امکان انتقال بیماری هاری» باید حتماً تحت درمان پیشگیری از هاری قرار گیرند. افراد گاز گرفته توسط سگ با گربه خانگی حتی از نوع فانتزی » بایستی باز هم واکسن ضد هاری را دریافت دارند (هرچند شواهدی دال بر خروج حیوان از منزل وجود نداشته باشد). 

صفحه 80:
آموزش, در پیشگیری از هاری بسیار مهم است ؛ چه بسا بسیاری افراد راهمای پیشگیری از بیماری را نصی دانند و متأسفانه رعایت نکات پیشگیری» برای بسیاری از افراد پوچ و مسخره (منند مراجعه جمت تزیبق واکس‌به علت پنجه كشيدن كيبه كه ايجاد خراش ده و برای عده ای دیگرغیر ممکن (منندبتنسته) هیا حتی غیر ضروریبه نظر می رسد ؛ بنابراین: در صورت مشاهده افراد حیوان گزیده » لازم است لزوم تزریق واکسن و خطرهای احتمالی ناشی از عدم تزریق واکسن هاری ( احتمال ابتلا به هاری و مرگ حتمی افراد مبتلا به هاری) به کونه ای توضیح داده شود 

صفحه 81: