صفحه 1:
سي[ 2 الر حمن الر حیم
صفحه 2:
پرسشی که بیشتر اوقات پیش میآید این است که : سطح سلامتی داده
شده به جامعه چقدر است؟ نشانگرها نه تنها برای اندازهگیری وضعیت
بهداشت جامعه به کار میآیند بلکه برای مقایسة وضع سلامت یک کشو با
کشوری دیگر, برای سنجش نیازهای بهداشتی, برای تخصیص دادن منابع
محدود. و Gab Gly و ارزشیابی خدمات بهداشتی و پایش و ارزشیابی
برنامهها و فعالیتها هم مورد نیاز هستند. نشانگرها کمک میکنند تا دامنة
دستیابی به اهداف و مقاصد برنامهها اندازهگیری شوند. Sis هاء همانطور
که از نام آنها بر میآید. تنها نشانهای از یک موقعیت معین وی بزتاب آن
موقعیت هستند. تعریف نشانگر در را در راهنمای Maly WHO ل پزنامه
بهعنوان متفیرهاتی که در اندزهگیری دگرگونیها کمک میکنند. آمده
صفحه 3:
اندازه گیری سطح سلامتی یک جامعه مشکل است و لذا یک نشانگر خاص
را نمی توان برای این منظور در نظر گرفت.
همانطور که سلامت شامل ابعاد گوناگون است. نشانگرهای گوناگونی نیز برای
اندازه گیری سطح سلامت لازم است.
تعداد اندکی از نشانگرها واجد تمام ویژگیهای لازم برای یک “de, هستند.
لذا برای بررسی سطح سلامت یک جامعه باید چندین نشانگر را در نظر
گرفت و در مجموع تصمیم گیری نمود.
انواع نشانگر سلامت:(۱)
(mortality) 0 95,0 —
(morbidity) se! —
disability) ناتوانى -
(nutrition) 4
(quality of life) .5.5; cui —
صفحه 4:
اندازه كيريهاى مرك و مير
ميزان خام مرك
* میزانهای اختصاصی مرگ
* میزان کشندگی بیماری (8۵۲6 (Case Fatality
* میزان مرگ نسبتی (۱۵۲۳۲۵۱۱۲۷ Proportional
(Rate
sob ۷/3 Rate) We babi سدس مف
ساله كل مسما لته تتعتخیصن_فالاه ینف رطازی من شیاه
صفحه 5:
فرابندهای موثر بر تغییر جمعیت
میزان موالید خام (68)
* میزان باروری عمومی (2۳۲))
* میزان باروری اختصاصی سنی (۸۵5۳۲)
* میزان باروری کلی (۲۴۴)
* نسپت چنسی
درصد مرده زایی
صفحه 6:
* میزان موالید خام 8۵۲68۵ 86۱۳۲۳ ۲۸۵6ن)):
(تعداد موالید زنده در یک سال تقسیم بر جمعیت منطقه در وسط
سال) ضربدر ۱۰۰۰
صفحه 7:
نكاتى درباره ميزان مواليد خام
* اين شاخص معلوم مى كند كه در يك منطقه در سال به ازاى
هر ۱۰۰۰جمعیت چند بچه زنده به دنیا می آید
* برنامه های تنظیم خانواده در کاهش این شاخص تاثیر فراوانی
دارد
* عوامل موثر دیگر در این میزان:تحصیلات؛وضعیت اقتصادی؛
ساختار سنی اگر افراد زیر ۱۵ سال یا سالمند زیاد باشند
CBR پایین خواهد بود
صفحه 8:
باروری
* قابلیت تولید مثل پا توانایی بالقوه برای باروری
(fecundity)
* عمل حقیقی تولید مثل یا توانایی بالفعل برای باروری
(fertility)
تعداد موارد باروری بستگی دارد به:
سن ازدواج
* سطح تحصيلات
* سطح اجتماعى اقتصادى (51:31:115 ©50©6106©01101101)
7 تنوع و دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری
صفحه 9:
* میزان باروری عمومی (Gross Fertility Rate=GFR)
(تعداد موالید زنده در يك سال تقسيم بر تعداد زنان ۱۵ تا
٩ساله در وسط سال) ضربدر ۱۰۰۰
در ایران: ۶۱
۳ بیازمیک ند که از هر هزار زندر سرب اروریچند
فرزند زنده متولد میشسود
صفحه 10:
* میزان باروری عمومی نکاحی
:(Marital General Fertility Rate=MGFR)
از آنجا که همه زنان ۱۵-۴۵ سال در معرض باروری قرار ندارند لذا در این
میزان جمعیت مخرج کسر به زنان ۱۵-۴۵ ساله ازدواج کرده محدود ميشود.
MGFR= ۱۰۰۰
x a
"چرا میزان باروری عمومی نکاحی بیشتر از میزان باروری عمومی
است؟
صفحه 11:
تفاوت میزان باروری عمومی ومیزان باروری نکاحی
* در میزان باروری عمومی مخرج کسر کلیه زنان در سن باروری
یعنی زنان ۱۵-۴۹ساله هستند.در صورتیکه در مخرج کسر
میزان باروری نکاحی زنان ۱۵-۴۹ ساله همسر دار هستند
صفحه 12:
* میزان باروری اختصاصی سنی
«Age Specific Fertility Rate=ASFR)
(تعداد موالید “a یک سال در هر گروه سنی تقسیم بر تعداد زنان
همان گروه سنی در وسط سال) ضربدر ۱۰۰۰
به صورت تک سال یا گروههای سنی ۵ ساله
نشاندهنده الگوی باروری جامعه است(باروری در کدام گروه سنی
بیشتر انجام شده است)
با داشتن اين میزان آموزش تنظیم خانواده آسان تر می شود
صفحه 13:
* ميزان otal Fertility Rate=TFR) (5 5b
مجموع میزانهای باروری اختصاصی سنی ضربدر ۵ تقسیم بر ۱۰۰۰
مجموع میزانهای باروری اختصاصی سنی :۵۱ - TER
این میزان عبارت است از ست- ری - ب- رن -ر حون بروری_ردمتولد می کند
اين شاخص مرکب از شاخص های باروری اختصاصی سنی است وشامل تمام سنین مى
باشد
در ایران: ۲ (کشورهای در حال توسعه ۳.۳و در توسعه یافته ها ۱۶)
صفحه 14:
(Morbidity) stot ole Las
توصیف سلامتی فقط در قالب نشانگرهای مرگ ومیر گمراه کننده
خواهد بود.
جراكه بار سنكين برخى بيماريها كه مرگ زیادی نمی دهند
(روانی-مزمن و ...) مشخص نخواهد شد.
لذا نشانگرهای ابتلا به عنوان مکمل نشانگرهای مرگ برای تعیین
وضعیت سلامت یک جامعه به کار می روند.
انواع :
- میزان بروز (6۵۸6 ۱0610606
- شیوع (۳۳۵۷۵۱6066)
- میزان غیبت از کار يا مدرسه به خاطر بیماری
7 مدت بستری در بیمارستان
صفحه 15:
ابزارهای اندازه گیری (/۲۵0۱16۲۱6۱ ۲
۲۲۲ ۲
صفحه 16:
(Ratio) cows
حاصل تقسیم دو عدد *
* صورت کسر جزئی از مخرج کسر نیست
۴ می توان کمیت های متفاوت را با هم قياس کرد
Hitt =esil
۳1 |
صفحه 17:
مثال هایی از نست
* نسبت تخت به ازای پزشک:
۸۵۰ تخت تقسیم بر ۱۰ پزشک:
۸۵ تخت به ازای هر پزشک
؟ نسبت شرکت کننده به ازای هماهنگ کننده کارگاه
۲۸-۲ نفر تقسیم بر ۲
۱۴ نفر به ازای هر هماهنگ کننده
-تعداد مردان /تعداد زنان
(Odds ratio) sls cus *
صفحه 18:
(Proportion) ewhs
* حاصل تقسیم دو عدد
* صورت کسر لزوماجزئی از مخرح کسر است
* صورت و مخرج کسر از یک جنس هستند
* ارتباط جزء به کل را بیان می کند
* بين صفر و يك تغيير مى كند
صفحه 19:
مثال تناسب Proportion
* تناسب دانشجویان مقطع علوم پاید:
فرضاً ۲۰ نفر از ۵۰۰ نفر
۴/۰
۰ درصد
صفحه 20:
(Rate) gf jo
* حاصل تقسيم دو عدد
*؟ وقوع يك ييامد در جمعيت خاص در زمان معين
* زمان را نيز شامل مى شود
* سرعت وقوع یک پیامد را در طى زمان نشان مى دهد
* صورت کسر
- تعداد پیامدهایی که در طی یک دوره زمانی اتفاق افتاده (تعداد افراد دارای پیامد)
* مخرج کسر
- تعداد جمعیتی که پیامد در آن اتفاق افتاده (جمعیتی که افراد دارای پیامد متعلق به آن هستند)
(جمعیت در معرض خطر)
مشاهده شده در سال ۱۳۹۳ na
oO ne ۵ در Re
لل ب قينا
90004
صفحه 21:
مثال میزان
میزان مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در ایران
- تعداد مرگ ها در سال ۸۲: ۲۶۰۰۰ نفر
- جمعیت در سال ۸۲: ۶۸ میلیون نفر
7 میزان مرگ در سال:
ب ع9 ممم ملاع - ۰۰۰ ,۷۵۵۲/۳۸/۱۰۰
ميزان هارا معمولاً در توانی از ۰(ضرب می کنند Joos der) ۱۰۰۰۰۰)
صفحه 22:
(Crude Rates ) p& say);
(Specific Rates) .& ckilj.
میزانهای استاندارد:
صفحه 23:
1332 eS 5» denominator ) <> ¢l5'!
به علت تغییرات روزانه درجمعیت به دلیل تولد و مرگ و مهاجرت معمولا
جمعیت وسط سال را انتخاب و قرار میدهیم.
کسانی هستند,که ممکن است واقعه ای در آنها رخ دهد (صرف نظر از اينکه
واقعاً رخ دهد یا ندهد) مثلا کسانی که از غذای مسموم خورده اند در معرض
خطر مسمومیت هستند (مخرج کسر میزان بروز مسمومیت)
ممکن است اشخاص در زمانهای متفاوت تحت مطالعه قرار گیرند لذا ترکیبی از اشخاص و
زمان در مخرج میزان قرار میگیرد (کاربرد در مطالعات کوهورت و محاسبه چگالی بروز)
رایج قرين: شخص — (person-year) Jl
صفحه 24:
در مخوج کسر گاهی شخص - فاصله مثل مسافر - کیلومتر قرار میگیرد
در مخرج کسر زیرگروههایی مثل سنء جنس با شغل و ... قرار میگیرد.
صفحه 25:
(attack rate yal میزان
يكك نوع ميزان بروز
جمعيت در دوره زمانى محدود در معرض خطر يكك بيمارى
عفونى
بيانكر وسعت اييدمى
معمولا به صورت درصد
صفحه 26:
* تعداد افراد مواجهه یافته ای که در طی یک دوره كمون به
بیماری مبتلا میشوند
+ تعدد افرادمواجههیافته ای که در طی یک دوره کمن بهپیماری مبتلا میشوند
0 سس مین مله secondary attackuugl
(rate
تعداد کل افراد مواجهه یافته(مستعد به بیماری)
صفحه 27:
Attack Rate (SAR) ° 5660۳05۲۷ میزگنحمله
نانویه:
--«تعداد افرادی که پس از مواجهه با مورد اولیه یک بیماری و در
طی زمانی معادل یک دوره کمون» مبتلا می شوند»
* مخرج کسن ۱
*همه افرادی که با مورد اولیه بیماری مواجهه یافته اند
رد در سار
(زمانی زا پر او
* مورد اولیه بیماری» نه در صورت و نه در مخرج» محاسبه نمی شود
صفحه 28:
* در یک خانواده ۶ نفری, پدر و مادر قبلاً نسبت به سرخک ایمن شده اند. یکی از
فرزندان, جدیداً دچار سرخک شده است و در یک فاصله کوتاه ۲ فرزند دیگر از وی
سرخک گرفته اند
* میزان حمله ثانویه ؟
فوصد 66/66
صفحه 29:
* میزان حمله ثانویه برای این به وجود آمد تا سرعت و میزان انتشار
یک عفونت را در خانواده. هم اتاقیها و یا در هر تجمع نزدیکی از
افراد که با فرد مبتلا در تماس بوده اند. اندازه گیری کند.
* ساير موارد کاربرد میزان حمله ثانویه:
- تعیین مسری بودن یا نبودن یک بیماری با علت ناشناخته (مثل بیماری
هوچکین)
7 ارزیابی اثربخشی اقدامات انجام شده برای کنترل بیماریها مثل قرنطینه
كردن و ايمن سازى
صفحه 30:
* میزان حمله انویه به بیماربهایی محدود می شود که در آنها مورد
اولیه فقط برای زمان محدودی (چند روز) قدرت سرایت بیماری را
دارد (برای مثال سرخک و آبله مرغان).
* وقتی مورد اولیه برای مدت درازی عفونت را سرایت دهد (مثل
بيمارى سل). مدت مواجهه (6۵051۲6 0۴ (Duration
مهم می باشد
-و لذا در این موارد. /9/۸ اين گونه محاسبه می شود:
صفحه 31:
محدودیت دیگر /5: تعریف «افراد مستعد به بیماری»
اریهائی مثل سرخک و آبله مرغان که با دانستن
ریخچه فرد می توان مستعد بودن به بیماری را فهمید. آسان است.
اما در بیشتر موارد. تعریف فرد مستعد به بیماری به راحتی امکان پذیر
نیست (مثل آنفلوآنزا).
در چنین مواردی میزان حمله ثانوبه براساس همه افراد مواجهه یافته
خانواده می باشد و کماکان یک ابزار مفید محسوب می شود .
* در مواردی که بیماری. موارد تحت بالینی زیادی دارد. محاسبه 5۸5
مشکل است:
- زیرا انتشار بیماری (یا صورت کسر /5) را بدون بررسیهای
آزمایشگاهی نمی توان اندازه گیری کرد (تعیین افراد مبتلا با
آزمایشگاه)
صفحه 32:
مرگ ومیر
* ميزان خام مرك و مير (01(015) يا ۲6۵۲6 ۱06۵10 ع0100)
تعداد مرگ در یک سال به ازاء هزار نفر جمعیت
این شاخص که عبارت است از"تعداد مرگ های ناشی از کلیه علل در
هزارنفر جمعیت در وسط سال ودر یک منطقه معین"وبرای تعیین رشد
طبیعی جمعیت بکار برده می شود
صفحه 33:
* میزان مرگ نسبی (8۵۲6 ۵۲۲۵۱۵۷ اهمه 0ممءط)
-یا نسبت میرایی: تعداد مرگهایی که به علت یک بیماری خاص رخ داده
اند
-اهميت نسبى یک علت اختصاصی مرگ را در رابطه با كل مركها در
جامعه بیان می کند.
-نسبتی از زندگیها را كه مى توان به وسیله ريشه کنی یک علت
اختصاصی مرگ نجات داد برآورد می کند.
-آسان ترین راه برای برآورد بار یک بیماری در جامعه
-(مثلاً ميزان مرگ نسبتی بیماربهای واگیر: مفید برای تعیین وسعت
مرگهای قابل پیشگیری با واکسن)
صفحه 34:
میزان مرگ نسبتی (8۵۲6 (Proportional Mortality
آسان ترین راه برای برآورد بار یک بیماری در جامعه
(مثلاً میزان مرگ نسبتی بیماریهای واگیر: مفید برای تعیین وسعت
مرگهای-قابل پیشگیری با واکسن)
شاخص 21۷] : مناسب ترین راه برای محاسبه بار یک بیماری در
جامعه
(fay a4 nel Life Expectancy
بهترین نشانگر رشد اقتصادی اجتماعی است
صفحه 35:
تعریف ۷۷۲۹۵ از مرگ مادری
مرگ یک زن در طول دوران بارداری تا ۴۲ روز پس از
زایمان, به هر علتی که به بارداری مرتبط باشد و یا در اثر
بارداری و تغییرات مربوط به آن تسریع شده باشد
* پس:
تصادف. سقوط سوختگی و مرگ مادری نیست
صفحه 36:
میزان مرگ مادران گویای موارد زیر است:
- درجه کفایت مراقبتهای دوره بارداری
— بازتابی از اوضاع اقتصادی و اجتماعی
- چگونگی مراقبتهای پزشکی در قبل و هنگام زایمان
- استفاده موثر یا ناموثر از وسایل تنظیم خانواده
نشانگری حساس برای عدالت و برابری در سلامت است
مرگ در ابتدا و انتهای سنین باروری بیشتر است.
چون ثبت موالید به صورت کاملتر و جامعتری در مقایسه با ثبت موارد
مرگ جنین انجام می گیرد اين میزان تنها بر اساس تعداد موالید زنده
(مخرج کسر) صورت می گیرد
صفحه 37:
نشانگرهای مرگ و میر(/۲۱۵۲۲۵۱۱۲۷)
* نقطه شروع ارزیابی سطح سلامتی جوامع هستند.
* به دلیل کنترل بیماریهای عفونی. میزانهای مرگ در اکثر
کشورها کاهش يافته اند.
* و لذا نشانگرهای مرگ و میر حساسیت خود را برای
نشان دادن سطح سلامتی جوامع از دست داده اند.
صفحه 38:
نشانگرهای مرگ 5 + (Mortality)
* ميزان خام مرك 5 (Crude Death Rate t CDR) p+
- تعداد مرگ در یک سال به ازاء هزار نفر جمعیت
- ساده ترین وسیله اندازه گیری میرایی است
- برای ارزیابی فعالیتهای بهداشتی یک جامعه در طول زمانهای متوالی
مناسب است
- محدودیت:
* عدم امکان مقایسه در یک مقطع زمانی در بين جوامع مختلف از نظر ترکیب
سنی. جنسی, نژادی
- بالا یا پایین بودن آن در یک مقطع زمانی نشانه وضعیت بهداشتی جامعه
- در ایران: ۲۱۶
صفحه 39:
مسكله
در شهرى با ده هزار نفر جمعيت در طى يك سال يكصد نفر در
اثر عوامل مختلف در كذشتند.در اين شهرسى نفر دجار سرطان
ريه بودندودر طول سال #نفربه علت سرطان ريه فوت شدندمرك
ومير خام در اين شهر برابراست باد
الف) ۱۰
Meds
Wee
۱۵
جواب :گزینه ب صحیح است
صفحه 40:
W295 p20 9 Spe L IMR (Infant Mortality Rate) شاخص
شاخص مرگ و میر کودکان 108 مهمترین شاخص بهداشتی هر کشوری
محسوب میشود که علاوه بر افشای وضع بهداشتی از وضعیت اقتصادی,
فرهنگی و اجتماعی جامعه نیز پرده بر میدارد.
صفحه 41:
IMR
-شامل دو جزء:
NMR (Neonatal Mortality Rate) ۰
-مرگهای نوزادی(۲۸ روز اول) در هزار تولد زنده
PNMR (Natal Mortality Rate-
Post)
-مرگهای پس از ۲۸ روزگی تا یک سالکی در هزار تولد
زنده
صفحه 42:
نشانگرهای مرگ و (Mortality) p.»
۴ میزان مرگ نوزادان (۱۳8 با ۵۳۵۱۱۸۷ ۱۱600۵۲6
(Rate
- تعداد مرگ نوزادان زیر یک ماهه (یا ۲۸ روز) به ازای هر هزار
تولد زنده در یک دوره زمانی خاص ( معمولا یکسال)
- توجه بیشتر به مرگ های ۴هفته اول زندگی وبافتن علل آن
همراه با گسترش مراقبت های دوران بارداری می توانددر
کاهش این شاخص کمک نماید
صفحه 43:
نشانگرهای مرگ 9 0 (Mortality)
* میزان مرگ مادران به علل ناشی از بارداری
(Maternal Mortality Rate .MMR)
تعداد مرگ دوران بارداری به ازای هر ۰ تولد زنده در طی یک دوره
صفحه 44:
میز آن میرایی حول زایمان
(Perinatal Mortality Rate=PMR)
- مرگهای از هفته ۲۸ جنینی تا هفت روز پس از تولد به ازای هر
هزار تولد زنده
- فرمول دقیقتر:
* مرگهای از هفته ۲۸ جنینی تا هفت روز پس از تولد با وزن بیش
از هزار گرم به ازای هر هزار تولد زنده بیش از هزار گرم
- با کاهش ۱۲۱۴۰۳۲۱۴ به عنوان معیار مراقبتهای بارداری و
اطفال اهمیت یافته است
PMR — بسهتر از ۱۹ نستیجه مولقبتهایسارداییرا نشان
مهد
صفحه 45:
میزان ميرايي نوزادان (NMR)
- در پسرها بیشتر (در کل دنیا)
* علت: آسیبپذیری بیشتر از نظر زیستشناختی
- وسیله اندازهگیری شدت تأثیر عوامل درونزاد بر نوزاد است:
* مثل ۰-8۷۷ صدمات حین زایمان و ...
7 ارتباط مستقیم با وزن تولد و سن بارداری
- کنترل ۸084#: دشوار ترین مداخله برای کاهش 1۳18
* علت: عدم تغییر آسان عوامل درونزاد با بهبود شرایط محیطی
- کاهش ۱1888 با پیشرفت تکنیکهای پزشکی
صفحه 46:
میزان میرایی نوزادان (NMR)
<- علل عمده مرگ نوزادی:
* کم وزنی, نارسی. صدمات حین زایمان, ناهنجاری
مادرزادی. بیماریبهای همولیتیک. اختلالات جفت و بند
ناف. گاستروانتربت. اسهال. تشنج و کزاز نوزادی
* کشورهای در حال توسعه: کموزنی. عفونت (اسهال.
تنفسی) و سوء تغذیه
* کشورهای پیشرفته: ناهنجاری مادرزادی. کمبود يا نبود
اکسیژن (سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار)
صفحه 47:
شاخصهای حیاتی در مراقبت کودکان
* میزان میرایی شیرخواران (10۲):
-بسیار حساس برای وضعیت سلامت و سطح زندگی
مردم
-سه ویژگی:
* بزرگترین رقم مییایی در گروههای سنی (تا ۶۵ سالگی)
* علل مرگ با علل مرگ بزرگسالان متفاوت است
* با اجرای برنمههای بهداشتی, تأثیر بیشتر و مستقیم تر
نسبت به میزانهای دیگر میرایی میگیرد
صفحه 48:
عوامل موثر بر IMR
- عوامل بیولوژیک:
)
۷
۲
۳
۴
۵
۶
سن مادر (زیر ۲۰. بالای ۳۵)
وزن تولد
مرتبه زایمان (بیشترین میرایی در زایمان اول. کمترین در زایمان دوم)
فاصله بارداریها
چندقلویی
بعد خانوار
تعدد بارداریها
- عوامل اقتصادى (Socioeconomic status) clam!
- عوامل فرهنگی :
1
۲
آداب و رسوم
سواد
mad
صفحه 49:
IMR
7 روند نزولی در کل جهان طی قرن گذشته
- عامل اصلی کاهش در
* کشورهای پیشرفته: بهبود اقتصادی اجتماعی و سپس خدمات پزشکی
* کشورهای در حال توسعه: خدمات پزشکی و سپس پیشرفت اقتصادی
اجتماعی
- دشوارتر شدن کاهش 118 با ورود به قرن جدید : مستلزم
پیشگیری از بیماریهای مادرزادی و ناهنجاربها
صفحه 50:
مرگ شیرخواران (کودکان زیر یک سال) (۱۳ با 8۵۸6 ۳۵۲۵۱۱0۷ ۱۳۲۵۳۸
- تعداد مرگ شیرخوایلن زیر یک سال به ازای هر هزار تولد زنده در سال
* از هزار تا تولد. چند تا به یک سالگی نمیرسند؟
- از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است
- نشانگر سطح سلامتی نه تنها شیرخواران, بلكه کل جامعه است.
- مناسبترین نشانگر شرایط اقتصادی اجتماعی جامعه است
- نشانگری حساس برای دسترسی. کاربرد و موثر بودن مراقبتهای بهداشتی خصوصاً مراقبتهای
قبل از تولد هم هست.
- بالا بودن این میزان نشاندهنده موارد ذیل است:
* نیازهای برآورد نشده بهداشتی
عوامل نامساعد محیطی
شرایط نامناسب اقتصادی, تغذیه. آموزش. بهداشت محیط و مرلقبتهای پزشکی
صفحه 51:
به عنوان مثال-8
وقتی می گوییم میزان مرگ شیرخواران در سال ۱۳۸۰در
کشورما ۵ آدر ۱۰۰۰است یعنی به ازای هریک هزارتولد
زنده,۲۵کودک زیر یکسال در طول سال۱۳۸۰مرگ ومیر داشته
‘al
صفحه 52:
مسئله-5
کشوری در سال۷۲حدود ۶۰میلیون جمعیت دارد وپیش بینی مى
گردددر سال ۷۳حدود۵/۱میلیون نوزادبه دنیا بيایند وهمچنین
بالغ بر ۴۵۰۰۰کودک زیر یکسال در طول همین سال
بمیرند.میزان مرگ ومیر کودکان زیر یکسال در این کشور به کدام
اعداد نزدیک خواهد بود(دستیاری ۷۲)
الف)بین ۲۰تا۲۵در هزارتولدزنده
ب)حدود ۰ ۶هزاردر تولد زنده
ج)بین ۶۰تا ۷۰در هزارتولد زنده
د)بالغ بر ۱۴۰در هزارتولد زنده
جواب: گزینه الف صحیح است
صفحه 53:
ميزان ميرابى حول زايمان
(Perinatal Mortality Rate=PMR)(*)
* این میزان هم مرگ های جنینی(مرگ حاصل باروری قبل از
خارج شدن جنین یا قبل از خارج کردن کامل آن از مادر بدون
در نظر گرفتن دوره حاملگی که جنین فاقد علایم حیلتی است)
دیررس وهم مرگ های نوزادی زودرس را شامل میشود
صفحه 54:
میز آن میرایی حول زایمان
(Perinatal Mortality Rate=PMR)
- تنها نیم درصد از کل طول عمر را شامل میشود اما میرایی آن
بیش از میرایی ۴۰-۳۰ سال بعد از تولد است
- ۳۷۱ حدود ٩۰ دیصد مرگهایجنینیو شیرخوایگیرا در
- علل:
* دوران بارداری: افزايش فشار خون. بیماریهای قلبیعروقی.
دیابت. سل, آنمی. ..
* هنگام زایمان: صدمات. خفگی, طول کشیدن زایمان و ...
* پس از زایمان: نارسی. سندرم زجر تنفسی (05). ناهنجاریها
صفحه 55:
میزان ميرايي جنيني
(FMR = Fetal’ “Mortality Rate)
(Stillbirth), 215 e240 *
* تعداد مرگ جنین با وزن بیش از ۱۰۰۰گرم پس از هفته
۸ بارداری به ازای هر هزار تولد زنده و جنین های
مردهای که هنگام تولد بیش از هزار گرم وزن داشتهاند
صفحه 56:
میزان میرایی پس از نوزادی (PNMR)
7 در دخترها بیشتر (در برخی کشورهای در حال توسعه)
* علت: عدم توجه به تغذیه و مراقبت بهداشتی دختربچهها
- تحت تأثیر عوامل برونزاد (محیطی و اجتماعی)
* مثل اسهال و عفونتهای تنفسی. سوءتغذیه
- ساير علل در مرگ بعد از نوزادی:
* دیگر بیماریهای واگیر (سرخک و ..)
* ناهنجاریهای مادرزادی
* حوادث و سوانج
— علت اصلی در کشورهای پیشرفته: ناهنجاریهای مادرزادی
صفحه 57:
میزان مرگ کودکان یک تا چهار ساله
- تعداد مرگ در کودکان یک تا چهار ساله نسبت به هزار کودک در
این سنین در یک سال
- در محاسبه آن, تعداد مرگ شیرخواران حذف می شود
— نشاندهنده وضعیت خدمات بهداشت مادر و کودک. تغذیه مناسب.
پوشش ایمنسازی و عوامل محیط زیست و سایر عوامل خارجی
صفحه 58:
میزان میرایی کودکان 1 تا 4 ساله
(Child Death Rate = CDR)
- تعداد مرگ کودکان ۱ تا ۴ ساله در بکسال تقسیم بر
کل کودکان ۱ تا ۴ ساله
-خالصتر برای نشان دادن وضع اجتماعی یک کشور:
* انعکاس عوامل زیستمحیطی نامناسب (حوادث و
سوانح. سوءتغذیه. عفونت و .)
* متأّثر از عوامل اقتصادی و فرهنگی و ...
-بیشترین میرایی در سال دوم زندگی
صفحه 59:
یزان مرگ کودکان زیر ۵ سال (۵16 (U5 Mortality
- محاسبه به دو طریق:
* مخرج کسر موالید زنده یک سال باشد
* مخرج کسر کودکان زیر ۵ سال باشد
- بالا بودن آن نشانه موارد ذیل است:
* میزان بالای تولد
* میزان بالای مرگ کودکان
* كم بودن اميد به زندكى
- كاهش به خاطر بهبود بهداشت. تغذيه. مسكن . واكسن و ...
صفحه 60:
نشانگرهای مرگ 9 0 (Mortality)
میزانهای اختصاصی سنی مرگ ومیر
(ASDR= Age ‘Specific Death Rate) ٠
سودمند برای بررسی مشکلات بهداشتی و اولوبت بندی در
برنامهریزیهای بهداشتی
هرجه ميزان مرك و مير اختصاصى سنى كمتر باشد اميد زندگی بیشتر
خواهد بود.
چگونه می توان با استفاده از ۸۵۸٩ ]2]٩ به بررسی علل Ses» CDR
صفحه 61:
۰ میزان اختصاصی-علتی مرگ (50660166 عوداهت)
(Death Rate
- تعداد مرگ ناشی از یک علت خاص طی یک سال در یک
ناحیه جغرافیایی خاص در ۱۰۰۰ نفر
- گویای خطرمرگ از شرایط خاص می باشد.
- کمک به بیان فرضیه هایی در زمینه علل بیماری می کند
صفحه 62:
نشانگرهای مرگ 9 0 (Mortality)
Expectancy) (5.053 4 sl ° ۶6|) در بدو تولد:
متوسط تعداد سالهایی است که در صورت ادامه میزانهای مرگ
اختصاصی سنی فعلی (روند فعلی مرگ ومیر جامعه). کودکان
به دنیا آمده عمر خواهند کرد
به شدت تحت تأثیر ۱ است.
محاسبه جداگانه برای هر دو جنس
بهترین نشانگر رشد اقتصادی اجتماعی است
صفحه 63:
نکاتی درباره امید به زندگی(۲)
* مفهوم امید به زندگی مترادف با مفهوم عمر متوسط است
* این شاخص بهداشتی مهم برای کشورهای توسعه يافته
۸۵تا۸۰سال برآورد شده است
* امید به زندگی معمولا در زنان بیشتر از مردان می باشد
صفحه 64:
کل ۱-۵ رابطة بین اهید به زندگی, بأرورى و مرك
صفحه 65:
(Case Fatality ۵۲6( میزان کشندگی *
تعداد افراد تلف شده. در بین تمامی افراد مبتلا به آن بیماری در
در بیشتر موارد برای همه گیریهای خاص بیماریهای حادی که
تمام بیماران در دوره زمانی مشخصی تحت نظر قرار می گیرند
به كار می رود تا بتوان مرگ های ناشی از آن بیماری را
محاسبه کرد.
میزان کشندگی را نباید با میزان مرگ نسبی اشتباه کرد
صفحه 66:
تعداد مرگهای ناشی از یک بیماری در دوره ای از زمان
(case fatality ratey jy 1,64 So) = x100
مجموع تعداد مبتلایان به آن بیماری در طول همان دوره زمانی
تعداد مرگهای ناشی از یک بیماری در طول یکسال
0ل یمرو 4 proportional mortality}euis
(rate مجموع تسعداد مرگها به هر دلیلیدر طولهمانسلل
صفحه 67:
به عنوان مثال:-۸
* گزارش ۷/۲160درمورد بیماری سارس بیان می داردکه اولین
6 تلا به سارس در اولیل ماه توامبر سال ۲۰۰۲در کشور
چین کشف شدتا انتهای ماه ژولای سال ۲۰۰۳(یعنی در در
طی ۱۰ماه)تعداد کل مبتلایان به سارس در دنیا۸۰۸۹ نفر
وتعداد کل مرگ ناشی از این بیماری ۷۷۴ نفر گزارش شده
اندبدین ترتیب خواهیم داشت
صفحه 68:
مسئله:-۸
میزان بروز سالیانه سرطان خون در سال,۵/۳۲در میلیون نفر
وميزان مرك ناشى از كن در سال ١/ادر ميليون نفر است.ميزان
کشندگی سرطان خون برابر است با#دستساری«ع
الف) ۲/۱درمیلیون
ب) ۹۶درصد
ج)۸/۶۳در میلیون
د) *درصد
جواب:گزینه ب صحیح است
صفحه 69:
نکاتی درباره میزان کشندگی
میزان کشندگی رابطه نزدیکی با حدت بیماری(توانایی عامل
بیماری زا در ایجاد نوع شدید بیماری:موارد شدید Glew
تقسیم بر کل موارد بیماری ضرب در ۱۰۰) داردوهر قدر حدت
بیماری بیشتر باشدمیزان کشندگی بیشتر خواهد شد
میزان کشندگی یک بیماری ممکن است بعلت اختلاف در
امکانات وخدمات درمانی دومنطقه با یکدیگر فرق داشته باشد
به همین علت بطور غیر مستقیم می تواند نمایده وضعیت
درمانی یک منطقه به حساب آید
صفحه 70:
براى مثال:از صدمورد بیمار مبتلا به وباکه در بیمارستان
دانشگاه بستری می شوندممکن است به علت امکانات قوی
درمانی حتی یک مورد هم به مرگ منجر نشود(میزان کشندگی
صفراست)لیکن همین تعداد بیماروبایی در بیمارستان کوچک
بدون امکانات یک شهر محروم مرزی مکن است ده مورد منجر
به فوت شود(میزان کشندگی آن ده درصد )
صفحه 71:
آخرین آمارشاخص های بهداشتی ۷۷۲۱۵
*کل جمعیت ۷۰,۲۷۰,۵۰۰
*مید به زندگی در یدو تولن ۶۹/۷۴
*احتمال مرگ زیر پنج سال ۳۵
میزان تولد خام ۲۸/۹-در سال ۲۰۰۹
میزان مرگ و میر خام ۲/۶-در سال ۲۰۰۹
References: World health statistics 2008-2009
صفحه 72:
میزان تولد خام ٩/۲۸ در سال ۲۰۰۹
میزان مرگ و میر خام ۲/۶ در سال ۲۰۰۹
درصد جمعیت زیر ۱۵ سال ۷/۳۱در سال ۲۰۰۸
درصد جمعیت ۶۵ سال و بالاتر ۳/۷در سال ۲۰۰۸
میزان باروری کل ۰/۳ در سال ۲۰۰۸
صفحه 73:
شاخص سالانه سلامت
امید به زندگی مردان در بدو تولد ۶۹۰۹ ۲۰۰۹
زن اميد به زندگی زنان در بدو تولد ۷۴۰۴ ۲۰۰۹
میزان مرگ و میر پری ناتال در هر ۱۰۰۰ تولد در کل ۳۰۵ ۲۰۰۹
میزان مرگ و میر نوزادان ۷.۲ ۲۰۰۸
میزان مرگ و میر نوزادان (در هر ۱۰۰۰ تولد زنده(۰ ۱۷ ۲۰۰۸
زیر پنج سال مرگ و میر میزان (در هر ۱۰۰۰ تولد زنده(۲۱.۸ ۲۰۰۸
نرخ مرگ و میر مادران (در هر ۱۰۰۰۰ تولد زنده(۵۵ ۲۰۰۸
صفحه 74:
۰ رفرنس مطالب :
۱- فصل يكء جلد اول پارک (اطلاعات بهداشتی و آمارهای اساسی پزشکی)
تا روشهای آماری
(ص ۷ا ۱٩ ترجمه دکتر رفایی)
۲- فصل دوء جلد اول پارک (اصول اپیدمیولویی و روشهای بالینی) تا
روشهای اپیدمیولوژی
(ص ۵۰تا ۷۹ ترجمه دکتر رفایی)
صفحه 75:
۴-جمعیت شناسی وتنظیم خانواده-دکتر اکبر بربربان-شاخص های
جمعیتی -فصل سوم-ص- ۲۵-۱۷
۵-جمعیت شناسی وتنظیم خانواده-پریوش حلم سرشت-اسماعیل دل
پیشه-ح رکات جمعیتی-ص ۳۷-۱۹
۶-جمعیت شناسی وتنظیم خانواده-دکتر محمد تقی شیخی-شاخص
های جمعیتی -فصل چهاردهم-ص ۱۹۶-۱۸۹
