آلودگی هوا در روستاها و نقش آن در سلامت و راهکارهای کنترل آن (مصرف سوخت های جامد)

صفحه 1:
و راهکارهای کنترل آن ( مصرف سوخت های جامد ) شاخص های سلامت مرتبط با آلودكى هوا در منازل روستائی و راهکارهای کنترل آن در قالب برنامه های 0000 و نقش مشارکت مردم در اجرای آن همایش کشوری ابتکارات جامعه محور 301 ۸-۷ اردیبهشت یزد مهندس ملک افضلی کارشناس مسئول بهداشت هوا ‎gov.ir‏ 0 

صفحه 2:
دلایل موثر ‎١ jas (‏ المت وت ۱ ‏مس سامت‎ a ale 1 —... تفزیب لکوسیستم ها عوامل شيميائي ‎cs‏ سای موارد تنیراتآب و ‎J ۷ = a‏ ‎Ved a‏ بهداشت وا ‎lla‏ ‏۱ ی 3 30 سم Oy Bye eal dye f ۰ ‏رد‎ 2 ace 

صفحه 3:
عوامل شیمیانی آلودگی هوا در فضاهای آزاد عوامل زیان آور در محیط کار | انسبت مرك وميوبائين كشورهاى وب توس كيفيت بهداشت و آب آشامیدنی نمناسب آلودگی هوا در فضای بسته a انسبت مرك و مير الا كشورهاى روبه توسعه خسارات زیست محیطی و صدمه به سلامت 

صفحه 4:
وضعیت آلودگی هوا درفضای بسته منازل روستائی کشور 

صفحه 5:
شرابط خاص افلیمی پراکنده شده اند. سه نوع مختلف از منابع سوخت جامد در کشور مصرف می شوند : ضولات دامى در مناطق كوهستانى و سردسير با قیمانده محصولات کشاورزی در مناطق بیبانی و گرمسیر وب و ذغال در مناطق جنگلیٍ 

صفحه 6:
انر و سرد عمدتاً خانوارهای روستائی برای پخت نان . غذای روزانه و ایش از فضولات دامى استفاده مى كثند . 

صفحه 7:
در شرایط اقلیمی جنگلی و مرطوب بعلت دسترسی به چوب و فرآورده های چوبی خانوارهای روستائی برای پخت نان . غذا. دوددادن و خشک کردن بعضی منابع غذائی و گرمایش از این نوع سوخت جامد استفاده می کنند. 

صفحه 8:


صفحه 9:
004 ‏نی مصرف سوخت جامد در حوزه های دانشگاهی مجری برنامه های‎ J ‏تعداد خانوار هاى مصرف كننده سوخت جامد به تفكيك نوع سوخت قالب‎ ‏برای بخت و یز و گرمایش در ووه دانشگاه علوم پزشکی و‎ جوب» ذغال و باقيمانده ضايعات ‎ALS‏ فضولات حيوانى اس ل ۹۸ ۵۶ rary ۹۶۲ 0 ny ۳۳۷۵ ۱۵۵ 11۸ ۳۳ 1 Wo ۳۵ ۳۷۸ PP VAA 1 1: 1 i fF firy AAP ۶۲ ۶۴۶ fry ' £ ‘ r i ‏جندى شايور اهواز‎ ۶۳۵ 2۳۹ "۷ ۵۱۵ کردستان 

صفحه 10:
جوب و فرآورد هی ناب ۴ فضولات حبوانی ۳ 

صفحه 11:


صفحه 12:
دست مى دهند كه اين رقم ‎/9٠‏ آن مربوط به آلودگی هوای فضای بسته مربوط به کشورهای جهان سوم و بیشتر در مناطق روستاتی از طربق .سوخت های جامد و در محیط بسته منازل مسکونی رخ می دهد 

صفحه 13:
گوش میانی ( بیشتر در بین کودکان در آلودگی فضای بسته ) بیماری های انسدادی دستگاه تنفسی ) ‎(COPD‏ ۶ سرطان های ریه و مجاری تنفسی ۷- بیماری های قلبی - عروقی و حملات قلبی 

صفحه 14:
ADO 

صفحه 15:


صفحه 16:


صفحه 17:
کح ۳ هه هد esd expense ‏هی تب‎ dee a Sea i ese = (Cscupational stks for 8 سیم تس ‎Respizstorr infections 240‏ 2 مسحت سمه عم ‎7K Mota vehicle sosidencs 2‏ سداس سال ‎too sche om ‏سمشم رسيت سس‎ as nigh! ‏تست وسارصست مهن‎ 32) ‏ع ات‎ Orne magaant neoplasms? ‏مس‎ Fas ae Siegen Hspertansive hewt disence or ‎wormpnace sunome ‎ ‎ ‎pass ues em Climate change ‏ی سر وس امه‎ a so “Sei pepuiaton | ۳ ‎ ‎ ‎Figure 10 Environmental burden of disease in the European region — relationship between risk factors and diseases, 2000 ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 18:
های ماد دستگاه تنفسی تحتانی : این بیماری مهمترین عامل مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال بوده و در اثر آن حدود ۲ ملیون مرگ در " سال در این گروه سنی رخ می دهد. بر طبق مطالعات گوناگون در کشورهای در حال توسعه . گزارش شده است که تماس با آلودگی هوای داخل ساختمان در عفونت های حاد تنفسی تحتانی مشارکت دارد . بطوریکه احتمال بروز نسبی قابل توجه ۵- ۲ مرگ را گزارش داده اند. در بررسی های موردی - شاهدی که در مصرف سوخت از چوب استفاده می کردند و گروهی دیگر از سوخت پاک تر . نشان داده شد که در مصرف چوب احتمال بروز نسبی عفونت تنفسی ۵ برابر گزارش شده است. در مطالعه دیگری با اندازه گیری سطوح 300000 پانزده ساعته . کودکان ساکن در منازل با میزان مواجهه ۶۵ میکروگرم در متر مکعب یا بیشتر احتمال بروز ۷ برابر بیشتر از کودکان ساکن در منازل با مقادیر کمتر از ۶۵ میکروگرم در متر مکعب می باشد. 

صفحه 19:
فوقانی و عفونت گوش میانی : ‎es ne‏ وت های پوس و ی 3 تگاه تنف س ( اکثرا در مجاری تنفسی 1 15 لنديو شواهد قوى وجود حارد که تماس با باكو باعث بيماريهاى كوش ميانى مى شود. يك مطالعه ز احتمایل بروز نسبی ۷۳/۱ برابر عفونت گوش میانی در اطفال را در ارتباط با اجاقهای چوب سوز گزارش کرده است . ذرات در هوایقضاي بسته یکی از عوامل عفونتهاى بنفسى در بين 

صفحه 20:
من مثل التهاب مجاری تنفسی و بیشتر موارد آمفیزم 6200۳60 می باشد. بیماران با بیماری مزمن ریوی در اجتماعاتی که میزان مواجهه با آلاینده در هوای داخل منازل زياد بوده است در گینه نو گزارش شده است. مطالعاتی شامل طرح های مقطعی و موردی-شاهدی ارتباط بین سوخت های بیومس و برونشیت مزمن و006۳60 را گزارش داده اند. در روستاهای مکزیک استفاده از سوخت های بیومس باعث ۸۴ کاهش در شاخص 000/00 بوده در حالیکه افزایش غلظت ذرات معلق در آشپزخانه تا ۰ میکروگرم در متر مکعب باعث ۲ کاهش در ‎PEO‏ بوده است . در هند بیمارانی که از سوخت های بیومس استفاده می کرده اند 0*0 پا سوخت نفت و گاز یا سوختهای دیگر استفاده می کرده اند . داشته اند. تری نسبت به افرادی که 

صفحه 21:
" صنعتی گزارش شده است . ولی درکشورهای در حال توسعه . غیر سیگاریها . غالبا زنان بخش بزرگی از بیماران سرطان ریبه را تشکیل می دهند. حدود دو سوم زنان‌با سرطان ریه در چین . هند. و مکزیک غیر سیگاری هستند. در بررسی های بعمل آمده نشان داده شده است که ۳ ساعت آشپزی‌با اجاقهای سنتی تماس زنان‌با ماده بنزو آپیرن مشابه استعمال دخانیات به میزان ۲ پاکت در روز می باشد. 

صفحه 22:
وان یک عامل کارسینومای داده شده است. یک مطالعه موردی- 0 حلق و حنجره . احتمال بروز نسبی ۶۸۱۲ را در تماس با دود چوب در مقایسه با سوخت های پاک تر گزارش داده 

صفحه 23:
سل یوق وا از روی 1:۰ هزار راز بالفين هتدى كزارش داده است که بین سل و تماس با دود چوب رابطه ای وجود دارد و احتمال بروز نسبی ۵۸۱۲ برای این بیماری در اشخاصی که در منازل با کاربرد سوخت های بیوسی زندگی می کرده لندبه اشخاص مصرف کننده‌با سوخت های پاک تر وجود دارد. 

صفحه 24:
ناشی از استفاده سوخت های بیومس عامل سوزش چشم بوده و ممکن است باعث باعث کاتاراکت شود. در یک مطالعه موردی- شاهدی بیمارستانی در دهلی نو احتمال بروز نسبی ۶۱/۱ را برای این بیماری در کاربران سوخت های بیومسس در مقایسه با مصرف کنندگان گاز مایع را نشان داده است. مطالعه دیگری بر روی ۱۷۰ هزار نفر در هند احتمال بروز نسبی ۳۲/۱ را برای نابینائی جزئی و کامل در اشخاص مصرف کننده های سوخت بیومس در مقایسه با سایر سوخت ها گزارش شده است. 

صفحه 25:
ونا مطرح شده است . بگونه ای که ابتلا به این بیماری را خصوصا با نقش آلودگی هوا مهم می دانند. در کشورهای در حال توسعه . نتيجه مطالعات رابطه بین آسم و دود سوخت های بیومس در بچه ها و یا بالغین متفاوت است. یک بررسی پرسشنامه ای بهمراه اسپیرومتری در بین کودکان ۱۲ - ‎٩‏ ساله در ترکیه گزارش شده است که مصرف کنندگان زغال سنگ سرفه های شبانه روزی دارند و استفاده از اجاقهای چوب سوز پائین ترین 6۵6 , 06 , ‎PEER‏ در تماس با دود اجاقهای چوبی _ نفتی و دود تنباکو محیطی گزارش کرده است. 

صفحه 26:
وزن پائین هنگام تولد و مرگ و میر کودکان : گزارش شده است که در روستاهای گواتمالا. نوزادان متولد شده از مادرلنی که سوخت چوب استفاده می کنند ۶۳ گرم از نوزادان متولد شده از مادرانی که از گاز و الکتریسیته استفاده می کنند کمتر است. تیک مطالعه دیگر نیز در مکزیکوسیتی در خصوص رابطه بین ذرات ریز و میزان مرگ و مر نوزادان انجام شده که بیشترین اثر را در ۳009.6) در فاصله ۵- ۳ روز قبل از مرگ داشته و افزایش ۱۰ میکروگرم بر منر مکصب در مقدارن باعث افزلیش ۹/۶ ميزان مرك و مير اضافى نوزادان بوده است. 

صفحه 27:
کروه هدف در برنمهکنترلآلودگی هوا در منازل روستانی ناشی از مصرف سوخت جامد کودکان و زنان می باشند زیر بیشترین زمان را در منزل سپری می کنند و وظیفهپخت نان و غذا و تامین گرمایش منزل با زنان می باشد. 

صفحه 28:
Woke Otrwale 2 ay = Re 3 ۶ ‏مه‎ ‎Eg ‎062 ‎1 ‎gt ‏و س ع ا دن‎ 1 o Lal ‏لس‎ 

صفحه 29:
سلامت و عوامل وابسته به آن : هه روص مل واس اک ای تداخل بهداشت و شرایط محیطی رکب زب ۱ 

صفحه 30:
های بهداشت محیط اثر گذار بر سلامت در خانوارهای 5 | مصرف کننده سوخت جامد بهداشت محیط مسکن خانوار وجود پنجره و منافذ به بیرون از فضای مسکونی جهت تهویه طبیعی درمنزل وضعیت اشترک محل پخت و پز با اتاق های مسکونی نامناسب بودن مساحت فضای مسکونی به جمعیت خانوار عدم دسترسی به حامل های انرژی مناسب برای گرمایش و پخت و پز نامناسب بودن تهویه در وسایل گرمایش و پخت و پز نگهداری فضولات دامی در محل زندگی Se Sk So Sk alee Se 

صفحه 31:
مواجهه با آلاینده های ناشی از سوخت جامد در و ارتقاء شاخص های سلامت |- آموزش به زنان خانوار ۲-بهبود شاخص های بهداشت محیط خانوار ۳- آموزش های فنی و تکنیکی لازم جهت ارتقاء نحوه مصرف سوخت جامد با انشا آلایندگی کمتر ۴- ارتقاء و اصلاح اجاقهای پخت و پز و بخاربهای سنتی 3- استفاده بهينه از حامل هاى انرزى به جهت كاهش اننتشار آلاینده ها ۶- بهبود و اصلاح منازل روستائی و محل های بخت و پز ۷- فراهم نمودن دسترسی به حامل های انرزی مناسب برای گرمایش و پخت و پز ۸- جایگزینیمنبع سوختی پاک بجای مصرف سوخت های جامد. ‎-٩‏ مدیریت پسماند و فضولات حیوانی در روستا ‎-1١‏ اقدامات مراقبتى و اجراى موازين قانونى به منظور كاهش تخريب عرصه هاى طبيعى ( جنگل و ‏اقدامات بلند مدت مراتع ) توسط خانوارهاى جنكل نشين 

صفحه 32:


صفحه 33:
اقدامات مراقبتی و اجرای موازین قانونی به منظور کاهش تخریب عرصه های طبیعی ( جنگل و مراتع ) توسط خانوارهای جنگل نشین 

صفحه 34:
2 * مداخلات کوتاه مدت : شلعل شناسائی وضعیت بهداشت محیط مسکن خانوارهای روستائی » اصلاح و کاهش مواجهه توسط آموزش به خانوارها و ارائه راهکارهای مدیریتی کوتاه مدت برای گروه هدف مداخلات میان مدت : شلمل برآورد نیازهای اساسی خانوار برای دستیابی‌به شاخصهای مطلوب بهداشت محیط مسکن » تخصیص اعتبارات لازم برای بهسازی بهداشت محیط مسکن و بهسازی روستاها > مداخلات بلند مدت : شنلسائى شرميط » منلبع ممكن و قلبل حصول مواد سوختی و حلمل های انرزى » عمران روستائی و دسترسی به منابع سوخت پاک و با آلایندگی کمتر 

صفحه 35:
"7 وزارت راه و ترابری 7 وزارت نیرو "7 وزارت مسکن و شهرسازی 7 کمیته امداد امام خمینی (ره) 7 طرح شهید رجانی 7 سازمان جنگل ها و مراتة 

صفحه 36:
با تشكر از توجه شما 

آلودگی هوا در روستاها و نقش آن در سالمت و راهکارهای کنترل آن ( مصرف سوخت های جامد ) شاخص های سالمت مرتبط با آلودگی هوا در منازل روستائی و راهکارهای کنترل آن در قالب برنامه های CBIو نقش مشارکت مردم در اجرای آن همایش کشوری ابتکارات جامعه محور CBI 8-7اردیبهشت یزد مهندس ملک افضلی کارشناس مسئول بهداشت هوا ‏malekafzali@health.gov.ir Breast cancer فردی اثر گذار بر سالمت/ اجتماعی/ عوامل زیست محیطی Cardiovasc. diseases دالیل موثر Physical inactivity Respiratory infections تجارت Diabetes Lung cancer Respiratory diseases COPD دالیل وجود منابع حمل و نقل Cardiovasc. diseases پرتوها آلودگی هوا Injuries عوامل شیمیائی تغییرات آب و هوائی Malaria سایر موارد Injuries Cardiovasc. diseases تخریب اکوسیستم ها سالمتی Diarrhea محیطهای قابل تکثیر برای بهداشت و بهسازی منابع آب عوامل منتقله Malaria Dengue Leishmaniasis etc. Malnutrition مهاجرت بیابانزائی etc. Intestinal parasites Diarrhea عوامل اجتماعی موثر بر سالمت Drownings Malnutrition etc. عوامل ژنتیکی توزیع ریسک فاکتورهای محیطی و توسعه اقتصادی نسبت به شاخص های مرتبط با سالمت جهانی درآمد سرانه کشورها کشورهای توسعه یافته عوامل شیمیائی آلودگی هوا در فضاهای آزاد عوامل زیان آور در محیط کار نسبت مرگ و میر پائین کشورهای روبه توسعه کیفیت بهداشت و آب آشامیدنی نامناسب آلودگی هوا در فضای بسته خسارات زیست محیطی و صدمه به سالمت تغییرات آب و هوائی پرتوهای ماوراء بنفش تغییر در اکوسیستم های طبیعی محدوده مرزها ،شهرهای بزرگ محلی ،نقاط روستائی نسبت مرگ و میر باال کشورهای روبه توسعه وضعیت آلودگی هوا درفضای بسته منازل روستائی کشور جنگل کوهستانی و سرد استپ و دشت خانوارهای مصرف کننده عمده سوخت جامد برای گرمایش و پخت و پز در نقاط جغرافیائی کشور نسبت به شرایط خاص اقلیمی پراکنده شده اند .سه نوع مختلف از منابع سوخت جامد در کشور مصرف می شوند : -1فضوالت دامی در مناطق کوهستانی و سردسیر -2ضایعات گیاهی و با قیمانده محصوالت کشاورزی در مناطق بیبانی و گرمسیر -3چوب و ذغال در مناطق جنگلی بیابانی در شرایط اقلیمی کوهستانی و سرد عمدت ًا خانوارهای روستائی برای پخت نان ،غذای روزانه و گرمایش 1از فضوالت دامی استفاده می کنند . در شرایط اقلیمی جنگلی و مرطوب بعلت دسترسی به چوب و فرآورده های چوبی خانوارهای روستائی برای پخت نان ،غذا ، دوددادن و خشک کردن بعضی منابع غذائی و گرمایش از این نوع سوخت جامد استفاده می کنند. در شرایط اقلیمی گرم و خشک ،بیابانی بعلت عدم فعالیت های دامپروری و دسترسی به منابع چوب ،عمدتاً خانوارهای روستائی برای پخت نان و غذا از ضایعات گیاهی ،خار و خاشاک و گیاهان بیابانی استفاده می کنند . جدول توزیع فراوانی مصرف سوخت جامد در حوزه های دانشگاهی مجری برنامه های CBI ‏gرف کننده سوخت جامد به تفکیک نوع سوخت قالب تعداد خانوار های مص gو پز و گرمایش در روستا برای پخت چوب ،ذغال و باقیمانده ضایعات گیاهی فضوالت حیوانی 5856 28262 297 155 33 175 4718 788 ؟ ؟ 4137 4622 498 2921 ؟ 3375 198 ؟ 315 6601 ؟ ؟ 44 886 422 ؟ ؟ 5235 179 10646 ؟ ؟ 6135 1515 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان فارس گلستان مرکزی بوشهر جهرم چهارمحال بختیاری آذربایجان غربی شاهرود یزد سیستان و بلوچستان مازندران هرمزگان اصفهان خراسان رضوی سمنان جندی شاپور اهواز کردستان نمودار توزیع فراوانی مصرف سوخت جامد در حوزه های دانشگاهی مجری برنامه های CBI آلودگی هوا در فضاهای بسته ناشی از مصرف سوخت جامد و شاخص های سالمت اثر پذیر از آن در گزارش سال 2000سازمان جهاني بهداشت آمده است كه ساالنه 3 ميليون نفر در جهان بر اثر بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا جان خود را از دست مي دهند كه اين رقم %90آن مربوط به آلودگي هواي فضاي بسته مربوط به كشورهاي جهان سوم و بيشتر در مناطق روستائي از طريق .سوخت هاي جامد و در محيط بسته منازل مسكوني رخ مي دهد بيماري هاي عمده ناشي از آلودگي هوا كه سالمت مردم را به خطرمي اندازد: -1عفونت هاي حاد دستگاه تنفسي -2آسم -3عفونت هاي دستگاه تنفسي فوقاني -4عفونت گوش مياني ( بيشتر در بين كودكان در آلودگي فضاي بسته ) -5بيماري هاي انسدادي دستگاه تنفسي ( ) COPD -6سرطان هاي ريه و مجاري تنفسي -7بيماري هاي قلبي – عروقي و حمالت قلبي بيماري هاي عمده ريوي ناشي از آلودگي هوا برونشيت برونشيت آسمي آمفيزم بيماري هاي عمده ريوي ناشي از آلودگي هوا آسم برونشيت مزمن بيماري هاي عمده ريوي ناشي از آلودگي هوا تخريب حبابچه هاي ريوي آمفيزم برونشيت ثالثيه :بيماري هائي كه به آلودگي هواي فضاي بسته نسبت مي دهند عفونت هاي تنفسي حاد در كودكان : عفونت هاي حاد دستگاه تنفسي تحتاني : اين بيماري مهمترين عامل مرگ و مير كودكان زير 5سال بوده و در اثر آن حدود 2مليون مرگ در سال در اين گروه سني رخ مي دهد .بر طبق مطالعات گوناگون در كشورهاي در حال توسعه ، گزارش شده است كه تماس با آلودگي هواي داخل ساختمان در عفونت هاي حاد تنفسي تحتاني مشاركت دارد ،بطوريكه احتمال بروز نسبي قابل توجه 2 -5مرگ را گزارش داده اند .در بررسي هاي موردي – شاهدي كه در مصرف سوخت از چوب استفاده مي كردند و گروهي ديگر از سوخت پاك تر ،نشان داده شد كه در مصرف چوب احتمال بروز نسبي عفونت تنفسي 5برابر گزارش شده است .در مطالعه ديگري با اندازه گيري سطوح PM10پانزده ساعته ،كودكان ساكن در منازل با ميزان مواجهه 65ميكروگرم در متر مكعب يا بيشتر احتمال بروز 7برابر بيشتر از كودكان ساكن در منازل با مقادير كمتر از 65ميكروگرم در متر مكعب مي باشد. عفونت دستگاه تنفسي فوقاني و عفونت گوش مياني : چندي<ن مطالع<ه رابط<ه بي<ن تماس ب<ا دود س<وخت هاي بيوم<س و بيماريهاي عموم<<ي دس<<تگاه تنف<<س ( اكثرا در مجاري تنفس<<ي فوقان<ي ) را گزارش داده ان<د و شواهد قوي وجود دارد ك<ه تماس ب<ا دود تنباك<و باع<ث بيماريهاي گوش ميان<ي م<ي شود .ي<ك مطالع<ه ني<<ز احتماب<<ل بروز نس<<بي 73/1برابر عفون<<ت گوش ميان<<ي در اطفال را در ارتباط با اجاقهاي چوب سوز گزارش كرده است . ذرات در هواي فضاي بسته يكي از عوامل عفونتهاي تنفسي در بين كودكان است بيماري هاي ريوي مزمن : بيماري هاي انسدادي مزمن دستگاه تنفسي (:)COPDدر كشورهاي در حال توسعه ،استعمال دخانيات عامل بيشتر از %80انواع برونشيت مزمن مثل التهاب مجاري تنفسي و بيشتر موارد آمفيزم و COPDمي باشد .بيماران با بيماري مزمن ريوي در اجتماعاتي كه ميزان مواجهه با آالينده در هواي داخل منازل زياد بوده است در گينه نو گزارش شده است .مطالعاتي شامل طرح هاي مقطعي و موردي-شاهدي ارتباط بين سوخت هاي بيومس و برونشيت مزمن و COPDرا گزارش داده اند .در روستاهاي مكزيك استفاده از سوخت هاي بيومس باعث %4كاهش در شاخص FEV1 / FVCبوده در حاليكه افزايش غلظت ذرات معلق در آشپزخانه تا 1000ميكروگرم در متر مكعب باعث %2كاهش در FEV1بوده است .در هند بيماراني كه از سوخت هاي بيومس استفاده مي كرده اند FVCپائين تري نسبت به افرادي كه سوخت نفت و گاز يا سوختهاي ديگر استفاده مي كرده اند ،داشته اند. سرطان : سرطان ريه :دود س1يگار مهمترين خط1ر س1رطان ريه بوده و بزرگترين عام1ل س1رطان ريه در كشورهاي ص1نعتي گزارش شده اس1ت ،ول1ي دركشورهاي در حال توس1عه ،غير س1يگاريها ،غالب1ا زنان بخ1ش بزرگ1ي از بيماران س1رطان ريه را تشكيل م1ي دهند .حدود دو س1وم زنانب1ا س1رطان ريه در چين ،هن1د ،و مكزيك غير س1يگاري هس1تند .در بررس1ي هاي بعم1ل آمده نشان داده شده اس1ت كه 3س1اعت آشپزيب1ا اجاقهاي س1نتي تماس زنانب1ا ماده بنزوآپيرن مشابه استعمال دخانيات به ميزان 2پاكت در روز مي باشد. سرطان نازو فارينكس و حنجره : دود سوخت هاي بيومس بعنوان يك عامل كارسينوماي نازوفارينكس 1تشخيص داده شده است .يك مطالعه موردي- شاهدي در برزيل نشان داده است كه سرطان دهان در ارتباط با تنباكو ،الكل و استفاده از اجاقهاي چوب سوز مي باشد. مطالعه ديگري در جنوب آمريكا بر روي 784مورد سرطان زبان ،حلق و حنجره ،احتمال بروز نسبي 68/2را در تماس با دود چوب در مقايسه با سوخت هاي پاك تر گزارش داده است. سل ريوي : يك مطالع1ه بر روي 300هزار نف1ر از بالغين هندي گزارش داده اس1ت كه بين س1ل و تماس ب1ا دود چوب رابط1ه اي وجود دارد و احتمال بروز نس1بي 58/2براي اين بيماري در اشخاص1ي كه در منازل ب1ا كاربرد س1وخت هاي بيوم1س 1زندگ1ي م1ي كرده ان1دب1ه اشخاص مص1رف كنندهب1ا سوخت هاي پاك تر وجود دارد. كاتاراكت : آلودگي ناشي از استفاده سوخت هاي بيومس عامل سوزش چشم بوده و ممكن است باعث باعث كاتاراكت شود .در يك مطالعه موردي -شاهدي بيمارستاني در دهلي نو ،احتمال بروز نسبي 61/1را براي اين بيماري در كاربران سوخت هاي بيومس در مقايسه با مصرف كنندگان گاز مايع را نشان داده است. مطالعه ديگري بر روي 170هزار نفر در هند احتمال بروز نسبي 32/1را براي نابينائي جزئي و كامل در اشخاص مصرف كننده هاي سوخت بيومس در مقايسه با ساير سوخت ها گزارش شده است. آسم : نوسانات بين المللي در شيوع آسم با افزايش تعداد موارد ابتال در بسياري كشورها مطرح شده است ،بگونه اي كه ابتال به اين بيماري را خصوصا با نقش آلودگي هوا مهم مي دانند .در كشورهاي در حال توسعه ،نتيجه مطالعات رابطه بين آسم و دود سوخت هاي بيومس در بچه ها و يا بالغين متفاوت است .يك بررسي پرسشنامه اي بهمراه اسپيرومتري در بين كودكان 9 – 12ساله در تركيه گزارش شده است كه مصرف كنندگان زغال سنگ سرفه هاي شبانه روزي دارند و استفاده از اجاقهاي چوب سوز پائين ترين PEFR , FEV1 , FVCدر تماس با دود اجاقهاي چوبي _ نفتي و دود تنباكو محيطي گزارش كرده است. وزن پائين هنگام تولد و مرگ و مير كودكان : گزارش شده اس1ت كه در روس1تاهاي گواتماال ،نوزادان متول1د شده از مادران1ي كه س1وخت چوب اس1تفاده م1ي كنن1د 63گرم از نوزادان متول1د شده از مادران1ي كه از گاز و الكتريس1يته استفاده مي كنند كمتر است. يك مطالع1ه ديگ1ر نيز در مكزيكوس1يتي در خص1وص رابط1ه بين ذرات ريز و ميزان مرگ و مير نوزادان انجام شده كه بيشترين اث1ر را در PM2.5در فاص1له 3 -5روز قب1ل از مرگ داشت11ه و افزايش 10ميكروگرم بر مت11ر مكع11ب در مقدارآ1ن باع1ث افزايش % 9/6ميزان مرگ و مير اضاف1ي در نوزادان بوده است. گروه هدف در برنامه کنترل آلودگی هوا در منازل روستائی ناشی از مصرف سوخت جامد کودکان و زنان می باشند زیرا بیشترین زمان را در منزل سپری می کنند و وظیفه پخت نان و غذا و تامین گرمایش منزل با زنان می باشد. گزارش 2002سازمان جهانی بهداشت در خصوص میزان مرگ و میر بعلت بیماریهای مزمن انسدادی ریه ‏gا در فضاهای بسته ،به تفکیک سن در حوزه های تحت پوشش ‏gدگی هو COPDناشی از آلو ‏Femal e 350 325 300 250 200 139 150 100 7 17 8 28 50 0 ‏W PR ‏SEAR ‏EUR ‏EMR ‏Su b reg i o n ‏AMR ‏AFR ‏IAP-a t t ri b u t a b l e COPD m o rt a l i t y ‏ra t e p e r 100,000p e o p l e ‏Ma le خروجی سالمت عوامل مداخله گر میانی سطح درآمد پائین مخاطرات و شرایط خطرناک زیست محیطی نحوه زندگی و تغییر در باورها سالمت و عوامل وابسته به آن : تداخل بهداشت و شرایط محیطی سیستم مراقبت های بهداشتی درآمد سرانه ،منابع انسانی و تجهیزات ،سطح پوشش خدمات ،سازماندهی ،مققرات و موازین قانونی شرایط زندگی با امید به زندگی بیماری مرگ و میر عوامل ساختاری پایه ای شرایط اجتماعی وضعیت اشتغال وضعیت تحصیالت تبعیض تغییر در شرایط دموگرافی منطقه شرایط اقتصادی سطح درآمد و توزیع درآمد فقر جهانی شدن شرایط سیاسی دموکراسی حکومت شفافیت مسئولیت پذیری قوانین روابط انسانی شرایط محیطی تخلیه منابع به محیط تغغیرات آب و هوائی آسیب پذیری آلودگی محیط شرایط فنی دسترسی به منابع اطالعاتی توسعه و خالقیت های جدید خصوصیات زیستی فرد ترکیب ژنتیکی ایمنی طبیعی فاکتوهای بهداشت محیط اثر گذار بر سالمت در خانوارهای مصرف کننده سوخت جامد بهداشت محیط مسکن خانوار وجود پنجره و منافذ به بیرون از فضای مسکونی جهت تهویه طبیعی درمنزل gهای مسکونی وضعیت اشترک محل پخت و پز با اتاق نامناسب بودن مساحت فضای مسکونی به جمعیت خانوار عدم دسترسی به حامل های انرژی مناسب برای گرمایش و پخت و پز نامناسب بودن تهویه در وسایل گرمایش و پخت و پز نگهداری فضوالت دامی در محل زندگی برنامه های مداخله ای در کاهش مواجهه با آالینده های ناشی از سوخت جامد در خانوارهای روستائی و ارتقاء شاخص های سالمت اقدامات کوتاه مدت -1آموزش به زنان خانوار -2بهبود شاخص های بهداشت محیط خانوار -3آموزش های فنی و تکنیکی الزم جهت ارتقاء نحوه مصرف سوخت جامد با اننتشارآالیندگی کمتر -4ارتقاء و اصالح اجاقهای پخت و پز و بخاریهای سنتی -5استفاده بهینه از حامل های انرژی به جهت کاهش اننتشار آالینده ها -6بهبود و اصالح منازل روستائی و محل های پخت و پز -7فراهم نمودن دسترسی به حامل های انرژی مناسب برای گرمایش و پخت و پز -8جایگزینی منابع سوختی پاک بجای مصرف سوخت های جامد -9مدیریت پسماند و فضوالت حیوانی در روستا -10اقدامات مراقبتی و اجرای موازین قانونی به منظور کاهش تخریب عرصه های طبیعی ( جنگل و اقدامات بلند مدت مراتع ) توسط خانوارهای جنگل نشین مدیریت پسماند و فضوالت حیوانی در روستا بهبود و اصالح منازل روستائی و محل های پخت و پز اقدامات مراقبتی و اجرای موازین قانونی به منظور کاهش تخریب عرصه های طبیعی ( جنگل و مراتع ) توسط خانوارهای جنگل نشین gتائی مصرف کننده ‏gه آالینده های هوا در منازل روس ‏gالمتی مربوط ب ‏gش مخاطرات س کاه سوخت جامد به 3دسته برنامه های کوتاه مدت ،میان مدت و بلند مدت تقسیم می شود . ‏gتائی ،اصالح و ‏gکن خانوارهای روس ‏gط مس ‏gت محی ‏gت بهداش ‏gائی وضعی ‏gل شناس مداخالت کوتاه مدت :شام کاهش مواجهه توسط آموزش به خانوارها و ارائه راهکارهای مدیریتی کوتاه مدت برای گروه هدف مداخالت میان مدت :شامgل برآورد نیازهای اسgاسی خانوار برای دسgتیابی بgه شاخصهای مطلوب بهداشت محیط مسکن ،تخصیص اعتبارات الزم برای بهسازی بهداشت محیط مسکن و بهسازی روستاها ‏gل های انرژی ، ‏gوختی و حام ‏gول مواد س ‏gل حص ‏gن و قاب ‏gع ممک ‏gط ،مناب ‏gائی شرای مداخالت بلند مدت :شناس ‏gخت پاک و با آالیندگی کمتر عمران روستائی و دسترسی به منابع سو gا آالینده های منتشره از سوخت های ‏gه ب ‏gی از مواجه ‏gالمتی ناش ‏gش مخاطرات س ‏gه موارد اشاره شده فوق کاه ‏gه ب باتوج جامد با همکاری دستگاههای اجرائی و مسئولین محلی به صورت ذیل مرتفع خواهد شد : شوراهای روستا فعالیت کمیته های CBI وزارت کشور – بخش عمران روستائی دهداری ها شرکت پخش و پاالیش فرآورده های نفتی وزارت راه و ترابری وزارت نیرو وزارت مسکن و شهرسازی کمیته امداد امام خمینی (ره) طرح شهید رجائی سازمان جنگل ها و مراتع سازمان حفاظت محیط زیست با تشکر از توجه شما