آموزش روش ثبت موارد فوت

آموزش روش ثبت موارد فوت

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیمabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 2: اين مجموعه آموزشی با استفاده از کتاب «راهنمای پزشکان در تشخيص و ثبت علل مرگ و مير» تهيه شده است. در اينجا ضـروری است، از آقايان دکتر موسوی و فلاحتکار تشکر و قدردانی نماييم. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 3: ثبت مرگ در ایرانانواع طبقه بندی علل مرگگواهي پزشكي و قوانيني براي طبقه بندي علل مرگجنبه هاي قانوني و حقوقي ثبت علل مرگ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 4: ثبت مرگ در ایران تاریخچه لزوم ثبت مرگ روش مشکلاتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 5: مرگ(Death) : از بين رفتن دائمي تمـام نشانه‌هاي حيات در هر زماني بعـد از تولد زنده ( قطع علائم حیـاتی بدون بازگشـت زندگي بعد از تولد زنده)abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 6: تاريخچة جمع آوري آمار مرگ و مير و علل مربوطه در كشور : نشريات آمار مرگ و مير و علل مربوطه در وزارت بهداشت از قديمي‌ترين منابع مكتوب اطلاعات مرگ و مير در كشور مي‌باشد . اولين نشريه مربوط به سال 1345 است كه اطلاعات مرگ و مير و علل مربوطه را از 12 شهر منتخب كشور جمع‌آوري كرده و اين روند تا سال 1373 به 24 شهر انتخابي افزايش يافت .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 7: تاريخچة جمع آوري آمار مرگ و مير و علل مربوطه در كشور :. از سال 1378 برنامه جمع‌آوري ثبت مرگ بر اساس علت، سن و جنس با استفاده از همة منابع موجود و ممكن در ابتدا در 4 استان و سپس در 10 استـان ( سال 1379 ) و پس از آن در 18 استان ( در سال 1380 ) گسترش يافت.در سال 1381 در 19 استان و در سال 1382 در 23 استان كشور اين برنامه اجرا شد.در سال 1383 در تمام استانهاي كشور به استثناي تهران بزرگ اين برنامه اجرا شده است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 8: ثبت مرگ در ایران تاریخچه لزوم ثبت مرگ روش مشکلاتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 9: كاربرد اطلاعات مرگ و مير و علل مربوطهدر گذشته ثبت مرگ براي ملاحظات قانوني بوده و بيشتر در تقسيم و اثبات ارثيـه نقش داشته است، ولي امروزه ثبت و اعلام فوت گذشته از جنبة قانوني، كاربردهاي فراوان ديگر در زمينه هاي مختلف دارد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 10: تحليل اطلاعات مرگ و مير و علل مربوطه، موارد زير را نشان مي‌دهد : تعداد موارد مرگ، متأثر از ساختار و تركيب سني و جنسي يك جامعه است و بـر اســاس اين اطلاعـات جداول عمـر تشكيــل مي‌شود كه اطلاعـات فراواني پيرامـون ساختـار سني جمعيـت، اميـد به زندگي و بسياري شاخص‌هاي ديگر را در اختيار قرار مي‌دهد. امروزه اين جداول براي برنامه‌ريـزان بهداشت و درمـان، جمعيت شناسـان، بيمه گـران، اقتصادانان و … مورد استفاده قرار مي‌گيرد علل فوت نمايانگر چگونگي بهره‌مندي مردم آن جامعه از خدمات بهداشتي و درماني است .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 11: علل فوت نمايانگر چگونگي توزيع عوامل خطر منجر به مرگ در گروههاي سني، جنسي، و … است . علل فوت نمايانگر چگونگي تفاوت توزيع عوامل خطر منجر به مرگ در جوامع كمتر توسعه يافته و بيشتر توسعه يافته استكنترل روند ميزان بروز علل ثبت شده براي مرگ در يك جامعه منجر به شناخت روند دگرگوني سلامت (health transition) آن جامعه مي‌شود.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 12: با يافتن چگونگي توزيع عوامل خطر منجر به مرگ، مراجعه‌هاي متنوع براي كاهش عوامل خطر شكل مي‌گيرد .تعيين علل فوت بر اساس گروههاي مختلف سني، جنسي، اجتماعي و درآمـدي مي‌تواند چگونـگي بهـره‌مندي مردم آن جامعـه از خدمـات بهداشتي، درمـاني و ميـزان بهره‌مندي اقتصادي گـروههاي مختـلف جامعه را بيان كند.اين علل نشان‌دهنده چگونگي رشد و توسعه يافتگي جامعه است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 13: ميزان اثربخشي كلـيه برنامـه‌هاي بهداشتي درماني و برنامه‌هاي مداخله‌اي كه در جهت ارتقاء سلامتي طراحي شده با كمك تغييرات ميزانهاي مرگ و مير شناخته مي‌شود. با ثبت مرگ بر حسب علت سن و جنس مي توان عمر از دست رفته (years of life lost ) را محاسبه كرد .ثبت مرگ بر حسب علت واقعي، بخشي از حقوق اجتماعي هر شهروند است كه با ثبت غلط، اين حق از متوفي و بستگان او گرفته يا مخدوش مي‌شود abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 14: نارسایي‌هاي وضع موجود در جمع‌آوري آمار مرگ و مير و علل مربوطه : كم شماري ثبت نادقيق تعاريف مختلفabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 15: ثبت مرگ در ایرانتاریخچهلزوم ثبت مرگروشمشکلاتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 16: براي توليد آمارهاي مرگ و مير و علل آن مي‌توان از روشهاي سرشماري، نمونه‌گيري يا استفاده از آمارهاي ثبتي استفاده كرد. روش نمونه‌گيري براي مناطقي كه امكان جمع‌آوري اطلاعات به روشهاي ديگر وجود نداشته باشد توصيه مي‌شود. روش سرشماري به دليل ويژگي گذشته‌نگر، غالباً با كم‌شماري همراه است. براي رفع مشكل كم شماري در اين روش مي‌توان از اين روشها استفاده كرد: روشهاي غيرمستقيم روشهاي تعاقبي روشهاي ثبتي abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 17: روشهاي ثبتي:طبيعي‌ترين روشي كه مي‌تواند آمار مرگ و مير را توليد كند و با ماهيت پويايي آن هماهنگي دارد، روش ثبتي است. در اين روش واقعه مرگ در زمان وقوع ثبت مي‌شود و اطلاعات مورد نياز از اين ثبت به‌دست مي‌آيد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 18: مزاياي روش ثبتي : وجود مستندات قوي براي اثبات رخداد واقعة مرگ استقلال اطلاع از خواسته‌ها و اغراض شخصي افراد قابليت به هنگام سازي اطلاعات سرعت در تهيه آمارهاي مورد نظر مصونيت از خطاهاي نمونه‌گيري و بسياري خطاهاي غير نمونه‌گيري صحت و دقت اطلاعات در صورت ثبت abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 19: نقاط ضعف روش ثبتي : فقدان پوشش كامل ‌نامعين بودن ميزان پوشش . توجه به اين نقاط ضعف در برنامه‌ريزي‌ها و همچنين بهره‌گيري از منابع متنوع و متعددي كه مي‌توانند وقوع و علت مرگ را نشان دهند، مي‌تواند در كاهش و كنترل اين خطاها بسيار مؤثر واقع گردد . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 20: گردشكار فعلي ثبت اطلاعات مرگ و مير :در كشور ما ثبت مرگ بعنوان يك وظيفة قانوني به سازمان ثبت احوال واگذار شده است. بر اساس قانون براي تعيين وضعيت و هويت رسمي و قانوني مردم ثبت چهار واقعه حياتي به اين سازمان واگذار شده است. اين چهار واقعه حياتي عبارتند از: تولد، ازدواج، طلاق و مرگ .« ثبت يك تولد در خانواري كه تابعيت ايراني دارد، افزوده شدن يك فرد با هويتي معين به مجموعه تابعين، و مرگ او خاتمه تابعيت اوست.»abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 21: براي اثبات اين پايان، اقدامات زير در بخشهاي مختلف جامعه بايد انجام شود : احراز وقوع مرگ احراز هويت متوفي ‌ اعلام وقوع مرگ تعيين علت مرگ اجازة تدفين تكميل اسناد فوت و ابطال شناسنامهبراي اينكه اين فرايند و نتايج اصلي و فرعي آن كه همان ابطال شناسنامه و تعيين علت مرگ است، به‌درستي صورت گيرد، اركان مختلفي بايد با هم همكاري نمايند كه عبارتند از:abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 22: اعلام و تأييد مرگ: توسط هركسي مي‌تواند انجام شود ولي اگر فردي غير از پزشك اين كار را انجام داد نياز به تأييد افراد ديگر نيز هست. تأييد علت مرگ: اين امر توسط پزشك شاغل در بخش دولتي يا خصوصي و سازمان پزشكي قانوني(بر اساس درخواست افراد يا دادستان) صورت مي‌گيرد. اجازه تدفين: در گورستانهاي رسمي، براساس گواهي فوت تدفين صورت مي‌گيرد. دفن در گورستانهاي رسمي منجر به صدور اعلاميه فوت به سازمان محلي ثبت احوال و ابطال شناسنامه مي‌گردد. در صورت دفن در گورستانهاي غيررسمي اعلام فوت ظرف مدت ده روز به سازمان محلي ثبت احوال الزامي است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 23: براي افرادي كه: علت فوت آنها مورد ترديد است هويت آنها احراز نمي‌گردد دادستان يا افراد ديگري خواهان بررسي كامل علت مرگ آنها هستندگواهي فوت توسط سازمان پزشكي قانوني صادر مي‌گردد.(در اين مورد در ادامه توضيحات بيشتري ارائه خواهد شد)abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 24: آنچه كه براي بخشهاي مختلف اهميت دارد: براي سازمان ثبت احوالاطمينان از وقوع مرگ احراز هويت به منظور ابطال شناسنامه براي سازمان پزشكي قانونياحراز هويت متوفي تعيين علت مرگ در محدودة پاسخگويي به قاضيتعيين زمان وقوع مرگ . براي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكيتعيين علل مرگ به همراه ساير مشخصه‌هاي متوفي مانند سن، جنس، محل فوت و ............abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 25: در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكياز آنجا كه مأموريت اين سازمان «تأميـن عمر طولاني توأم با سلامتي بـراي آحاد جامعه» است، از علـل بيماري و مرگ به‌ عنوان نمـاد و راهنمـا براي هـدايت برنامـه‌هاي مـرتبط با سلامتي استفـاده مي‌شود. بنـابر اين كـليه منـابعي كـه امكان به‌دست آوردن اطلاعات مرگ ومير در آنها وجود دارد، به‌عنوان پايگاه ديده‌ور تلقي شده و اطلاعات موجود در آنها جمع‌آوري مي‌گردد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 26: منابع جمع آوري اطلاعات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكيبيمارستانها و زايشگاهها در سطح شهرستانگورستان و غسالخانه شهرمراكز بهداشتي درماني روستايي و خانه‌هاي بهداشت مراكز بهداشتي درماني شهري پزشكي قانوني شهرستاناداره ثبت احوال شهرستانabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 27: گردش اطلاعات در پايان هر ماه ليست موارد مـرگ در جمعيت تحـت پوشش مركز بهداشت شهـرستان تهيه مي‌گردد. چون منـابع متعددي براي جمع‌آوري اطـلاعات مورد استفاده قرار گرفته، ‌موارد تكراري در ليست مزبور حـذف خــواهد شد. اولـويت حذف به اين شرح است، كه: اگر مرگي از دو منبع، ‌مثلاً‌ بيمارستان و مركز بهداشتي درماني روستايي گزارش شده باشد و داراي علت متفاوت باشد، در صورتيكه علت اعلام شده از طرف بيمارستان كد پوچ (Garbage code) يا كد غير ممكن نباشد، علت اعلام شده توسط بيمارستان پذيرفته مي‌شود. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 28: علت اعلام شده توسط پزشك مركز بهداشتي درماني بر علل بدست آمده از گورستان ارجحيت دارد . علت اعلام شده توسط پزشكي قانوني در صورتيكه كد پوچ نباشد بر همه منابع ارجحيت دارد . ليست تهيه شده با اطلاعات سازمان ثبت احوال شهرستان مبادله و موارد عدم همپوشاني دو ليست، ثبت و مورد پيگيري قرار مي‌گيرد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 29: در پايان هر ماه اطلاعات فوت شدگان در سطح مركز بهداشت شهرستان وارد نرم افزار مي‌شود. در موارديكه اين امكان در سطح شهرستان فراهم نشده باشد، اطلاعات به مركز بهداشت استان ارسال و درآن سطح وارد كامپيوتر مي‌شود .در جريان ثبت موارد مرگ در صورتيكه علل مرگهاي اعلام شده توسط پزشكان بيمارستانها و پزشكي قانوني مشتمل بر كدهاي پوچ باشد، مركز بهداشت شهرستان موظف است :‌abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 30: تصوير گواهي و علت را به پزشك يا منبع صادر كننده عودت داده و درخواست نمايد كه از ثبت علل پوچ و گمراه كننده در گواهي فوت خودداري نمايد. براي پزشكاني كه از كدهاي پوچ استفاده مي‌كنند آموزشهاي لازم را برقرار نمايد. از ابزار قانوني همچون اختيارات معاونت‌هاي درمان دانشگاهها و سازمان نظام پزشكي به منظور حل ثبت علل بيهوده، پوچ و گمراه كننده استفاده نمايد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 31: دانشگاههاي علوم پزشكي موظف هستند در چهارچوب قوانين بازآموزي جهت حل مشكلات آموزشي پزشكان در زمينه هاي ذيل اقدام نمايند: شناسايي و استفاده از گواهي فوت استاندارد تكميل صحيح گواهي فوت چگونگي شناسايي علل مرگ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 32: شناسايي و تفكيك علل زمينه‌اي، علل واسط و علل فوري مرگ گروه بندي علل مرگ ضرورتهاي ثبت و گزارش صحيح علل مرگ شناسايي كدهاي پوچ و علل محتمل از بابت سن و جنس آموزش دانشجويان پزشكي، دستياران، پزشكان بخشهاي خصوصي و دولتي .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 33: ابزارهاي تشخيص علل مرگ و مير :تشخيص علت مرگ تابـع «وجود منابـع اطلاعات كافي و معتبـر از سوابق پزشكي متوفي و تعيين علت درست توسط تشخيص دهنده» است. خطاي تشخيص زماني داراي اهميت است كه بتواند ميزانهاي اندازه‌گيري شده يك علت مشخـص را به صورتي تغييـر دهـد كه منجـر به جابجـايي از يك گـروه كلي به گـروه كـلي ديگر شود. جابجايي در زيرگروهها قابل صرف‌نظر كردن است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 34: در انتساب و تخصيص يك علت، به يك مـورد مرگ كه از مهمتـرين و پيچيده‌ترين اقدامات در اين فرآيند است، سه مشكل وجود دارد،كه عبارتند از : عدم وجود اطلاعات كافي و مدون از چگونگي شكل گيري، تكوين و رخداد مرگ تأثيرپذيري تعيين علت مرگ از ميزان آموزش و تجربه تشخيص دهنده. با فرض وجود اطلاعات كافي در مورد مرگ، تشخيص و انتساب يك علت به آن مورد مرگ، تحت تأثير ميزان آموزش فرد تشخيص‌دهنده، تجربه و سابقه، ميزان جستجو، دقّت و توجّه وي قرار دارد . عدم استفاده از قواعد و ضوابط يكسان براي انتصاب و طبقه‌بندي مرگ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 35: در تعيين علت يك مورد مرگ، بر اساس مدارك و منابع، موارد زير بايد مورد توجه قرار گيرند : انتساب يك علت، به يك مورد فوت با استفاده از اطلاعات بسيار دقيق.(مثل كالبدشكافي تشريحي، نمونه‌گيريهاي آسيب‌شناسي، سم شناسي، سرم‌شناسي و آزمايشهاي ژنتيكي) اين روش به دليل هزينه بالا و صرف وقت زياد، موارد استفاده بسيار محدودي مثل موارد زير دارد: الف) مواردي كه تشخيص علت به روشهاي باليني امكان‌پذير نيست، يا احتمال وقوع تقصير و مقصور در ايجاد آنها وجود دارد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 36: ب) مواردي كه دادستان يا بستگان متوفي «خواهان» تعيين علل دقيق مرگ هستند .ج) مواردي كه براي بررسي‌هاي علمي كاربرد دارند مثل: تعيين سير پاتولوژي بيماريهاي «نوپديد» ارزشيابي تشخيصهاي باليني در تعيين علل فوت كه در اين موارد از كالبدگشايي تشريحي بعنوان Gold Standard استفاده مي‌شودabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 37: انتساب يك علت به يك مورد فوت بر اساس مدارك مدون. اين حالت بطور عمده در مواردي كه مرگ در بيماران بستري در بيمارستان رخ مي‌دهد وجـود دارد .اگر پرونده بيمارستاني متـوفي درست تكميـل شده باشـد، مي‌تواند مبنـاي تعييـن مجموعه علل منجر به مرگ گردد.انتساب يك علت با استفاده از اطلاعات ناقص و محـدود. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 38: در مواردي كه منابع اطلاعات كافي و قـابل اعتـماد از سوابق پزشكي متـوفي وجود ندارد، از روش« كالبدگشايي شفاهي» ‌استفاده مي‌شود . بكارگيري اين روش بر سه فرضيه استوار است : افراد خانوادة متوفي علايم و بيماريهاي متوفي را مي‌شناسند و به دقت مي‌توانند آنها را به خاطر آورند .مجموعه علائمي كه به يك مورد مرگ منجر مي‌گردد، اختصاصي همان علت مرگ است و اين مجموعه علائم را منطقاً نمي‌توان به علت ديگري اختصاص داد .درصد كمي از مرگها هستند كه در هاله‌هايي از ابهامات قضايي و حقوقي پيچيده شده‌اند . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 39: در جوامع در حال توسعه مرگ بسياري از انسانها واقعه‌ايست روشن، شفاف و بدون ابهام .روش كالبدگشايي شفاهي عبارتست از مجموعه‌اي سؤالات هدفمند كه در پايان پرسشگر را به تشخيص علت مرگ، در حد گروههاي كلي يا زيرگروههاي تابعه و مشخص هدايت نمايد . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 40: اين روش ممكن است بر پايه: شناسايي و تعقيب سير نشانه‌هاي منجر به مرگ (Symptoms Based ) شناسايي و تعقيب سير امراضي كه منجر به مرگ شده است (Diseases Based) تهيه شده باشد .ابزار مورد استفاده در اين روش براي موارد مرگ نوزادي، مرده‌زايي، مرگ كودكان و مرگ بالغين جداگانه طراحي شده است. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 41: اصول كار در نظام ثبت مرگ:مبنا شهرستان استاز تمام منابع اطلاعاتي استفاده شود مثل :بيمارستانها و اورژانسهاپزشكي قانونيگورستانهامراكز بهداشتي درماني روستايي(خانه های بهداشت)مراكز بهداشتي درماني شهري (رابطين بهداشت)بر اساس كدبندي ويرايش دهمين طبقه بندي بيماريها باشدبر اساس همكاري با سازمان ثبت احوال استوار باشددر سطح استان و شهرستان نتايج قابل دسترس باشدabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 42: بيمارستان و زايشگاهمركز بهداشتي درماني شهريگورستان شهرستانمركز بهداشتي درماني روستاييمركز بهداشت شهرستانرابطين بهداشتخانه بهداشتپزشكي قانوني بيمارستاناعلام بر اساس گواهي فوت و پرونده بيمارستانياعلام وقوع مرككالبدشكافي شفاهي مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 43: سازمان ثبتاحوال شهرستانارسال مشخصات فوت واقع شده در شهرستان ديگر به محل سكونتفهرست كاغذي فوت شدگان هر ماه مركز بهداشت دانشگاهاداره آمار و خدمات ماشينيستاد ثبت مرگ در معاونت سلامت سازمان ثبت احوال مركزارسال مشخصات فوت واقع شده در استان ديگر به محل سكونت متوفا ارسال فهرست رايانه اي فوت شدگان هر سه ماه يكبارسازمان ثبت احوال استانمركز بهداشت شهرستانانتشار سالانه گزارش وضعيت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 44: ثبت مرگ در ایرانتاریخچهلزوم ثبت مرگروشمشکلاتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 45: در جريان انتساب و تخصيص علت مرگ موارد زير را بايد مورد توجه قرار داد: كدهاي غير ممكن Impassible codes كدهاي بعيد و غيرمتحمل Impassible codes كدهاي پوچ و بيهوده Garbage Codes abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 46: كدهاي غيرممكن عبارتند از انتساب عللي كه از بابت جنس و سن، وقوع آنها غير ممكن باشد.کدهای غيرمحتمل عبارتند از کدهايی که وقوع آنها بعنوان علل مرگ از نظر سني و جنسي غير محتمل و بعيد است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 47: كدهاي پوچ، بيهـوده و گمـراه كننده عبارتنـد از آن دسته از علائـم، نشانه‌ها و وضعيتها، كـه مي‌توانند به طـور معمول وجود داشته باشند يـا بعنوان حالات واسط و يـا علل فـوري مرگ پديـد آيند، ولي نمی‌توانند علـت مرگ قلمـداد شوند. در واقـع كد پوچ، آسانترين «علت انتخابي» است كه به طور معمول، به مرگها منتسب مي‌شوند. در كلام آخر مي‌توان گفت كه كد پوچ و بيهوده در انتساب يك علت به مـرگ، آن علتي است كه اتيولوژي معيني را نتوان به آن نسبت داد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 48: كدهاي غيرممكن از نظر جنس مرگ ناشي از عوارض بارداري، زايمان و پس از زايمان در جنس مذكر مرگ ناشي از سرطانهاي دستگاه تناسلي مردان شامل سرطان آلت تناسلي مردان سرطان پروستات، سرطان بيضه و سرطان ساير بخشهاي دستگاه تناسلي مردان براي زنان مرگ ناشي از سرطانهاي دستگاه تناسلي زنان شامل سرطان واژن، سرطان دهانه رحم، سرطان ساير بخشهاي رحم، سرطان تخمدان، سرطان بدخيم جفت (كوريوكارسينوما وكوريون اپيتليوما) براي مردان abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 49: كدهاي غيرممكن از نظر سن خودكشي در زير پنج سال در هر دو جنس مرگ ناشي از عوارض بارداري و زايمان در سنين زير 8 يا زير 10 سال در جنس مؤنث .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 50: موارد زير به مرگ منجر نمي‌گردد :افسردگي يك قطبي اختلال وسواسي اختلال خواب ميگرن عقب ماندگي ذهني كري مشكلات پوسيدگي دندان ( Post Traumatic Stress Disorder ) PTSD abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 51: كدهاي غيرمتحمل و بعيد Improbable codes مرگ ناشي از: مشكلات ناشي از بارداري و زايمان در خارج از سن 10 تا 54 سال مشكلات ناشي از دورة حول تولد در سنين 4 سال و بالاتر . مشكلات ناشي از كمبود وزن هنگام تولد و يا زايمان زودرس، در سنين 4 سال و بالاتر صدمات زايماني و آسفكسي در سنين 4 سال و بالاتر سرطانهاي دهان، اوروفارنكس، مري، معده، كولون، ركتوم، ريه، برونش، كبد، پانكراس، ملانوما، پستان، مثانه و ميليوما در سنين زير پنج سال سرطان دهانه رحم، جسم رحم، تخمدان و جفت، در جنس مؤنث زير ده سال سرطان پروستات، در جنس مذكر و در زير ده سال .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 52: مرگ ناشي از موارد زير در گروه سني زير 5 سال، گرچه محتمل هستند، ولي اثبات آن به دلايـل و مدارك كافي و مستدل نيازمند است . بيماريهاي روماتيسمي قلب بيماريها و عوارض ناشي از فشارخون بيماريهاي ايسكميك عضلة قلب بيماريها و عوارض عروقي مغز بيماريهاي التهابي قلبabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 53: كدهاي پوچ و بيهوده Garbage Codes كدهاي پوچ، بيهوده و گمراه‌كننده عبارتند از: آندسته از علايم، نشانه‌ها و وضعيت‌هايي كه مي‌توانند بطور معمول وجود داشته باشند، يا بعنوان حالات واسط و يا علل فوري مرگ پديد آيند، ولي علت مرگ نمي‌توانند قلمداد شوند. در واقع كد پوچ آسانترين «علت انتخابي» است كه بصورت معمول، شايع و عرفي به مرگ‌ها منتسب مي‌شوند. مثال : abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 54: ايست قلبي تنفسي نارسايي قلبي آمبولي ريه DIC عقب ماندگي ذهني كهولت بدون زوال عقل و …abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 55: يكي از مشكلات عمـده ثبت علتي مـرگ بخصـوص در كشورهاي در حال توسعه، استفاده از كدهاي پوچ است كه تركيب و سيماي علـتي مـرگ را از دقـت و حساسيـت لازم تهـي مي‌نمـايد. در كشورهـاي مختلـف بسته به شـرايط اجتماعي، بسته بـه اينكه تشخيص‌دهندة علـت مرگ چـه كساني هستند، كـدهاي پـوچ انتخاب شده نيز متفاوت است. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 56: بطور مثال: در آمريكاي لاتين كد پوچ «مشكوك به قتل» يعني زير گروههايY13 – Y34 شايعترين كد پوچ مورد استفاده است (كمتر از 2% مرگهاي ناشي از آسيبهاي خارجي در آمريكا تا 9/42% در شيلي). در كشورهاي عربي مثل مصر، شايعترين علت مورد استفاده COPD است. در كشورهاي آسيای جنوب شرقي «سرطان بدون ذكر جزئيات» در ايران شايعترين كد پوچ « ايست قلبي تنفسي» يا القابي مشابه آن است. در كشورهاي اروپايي «ساير بيماريهاي قلبي » I60 – I69 گاه بعنوان كد پوچ مورد استفاده قرار مي‌گيرد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 57: در بررسي هر يك از اين علل منتسب به پوچي و بيهودگي به جزئيات زير بايد توجه كرد:ايست قلبي تنفسي: در واقع تابلوي مرگ است و مي‌تواند فقط علت فوري و دليلي براي وقوع مرگ باشد و نمي‌تواند علت زمينه‌اي و يا علت واسط باشد .آمبولي ريه: يك علت واسط است كه معمولاً به دنبال دستكاريهاي جراحي، شكستگيهاي استخوانهاي طويل و … پديد مي‌آيد در واقع آن موارد علت مرگ هستند.DIC : اين پديده فقط مي‌تواند به‌عنوان علت واسط يا علت فوري و تابلوي مرگ تلقي گردد. به تنهايي نمي‌تواند علت زمينه‌اي و در نتيجه علت مرگ باشد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 58: عقب ماندگي ذهني: خودبه‌خود منجر به مرگ نمي‌گردد. ممكن است عقب ماندگان ذهني براي ابتلا به بعضي از بيماريها و صدمات بيشتر در معرض خطر باشند، ولي بدون شروع هر يك از بيماريها و آسيبها، سلسله وقايع منجر به مرگ خودبه‌خود آغاز نمي‌گردد.سپتي‌سمي: اغلب به دنبال بيماريهاي عفوني و برخي از بيماريهاي غيرواگير ايجاد مي‌شود. به عنوان آغاز كننده سلسله وقايع منجر به مرگ محسوب نمي‌شود.نارسايي قلبي: اغلب به دنبال بيماريهاي غيرواگير پديد مي‌آيد و خودبخود آغاز نمي‌گردد ولي مي‌تواند علت نهايي مرگ باشد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 59: سرطان بدون ذكر جزئيات: پاسخي گمراه كننده براي تعيين علت مرگ است.مشكوك به قتل: علتي است كه ممكن است از نظر حقوقي و قضايي ارزش داشته باشد ولي در برنامه‌هاي بهداشت عمومي كارايي ندارد.مهمترين گروه كلي كه بيشترين حجم كدهاي بيهوده را به خود اختصاص مي‌دهد، علائم و حالات بد تعريف شده و مبهم است كه حاوي زيرگروههاي متعدد مي‌باشد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 60: انواع طبقه بنديهاي مرگ و مير :abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 61: تبديل داده ها و علل مرگ و مير ثبت شده در گواهيهای فوت، جهت استفاده در برنامه ريزيهای مرتبط با سلامت به انتخاب فهرست پايه و طبقه بندی مناسب بستگی دارد. به عنوان آسانترين راه مي توان علل مرگ را در دو گروه بيماريهای واگير و بيماريهای غيرواگير طبقه بندی کرد. ولی اين روش برای تعيين اولويتهای بهداشتی يا تعيين افزايش احتمال بقای جامعه پس از مداخله های مناسب، مفيد نيست. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 62: طبقه بندي بر اساس گروههاي كلي(17 گانةICD-9 ، 21گانةICD-10 )اين طبقه بندي حاوي آن اندازه از اطلاعات سودمند نمي‌باشد كه اطلاعات كافي براي تصميم‌گيريهاي مرتبط با سلامتي و خط مشي هاي مربوط به بهداشت عمومي را تأمين نمايند. از طرف ديگر اين گروه‌بنديهاي بزرگ از قابليت استانداردسازي و مقايسه ای بسيار كمي برخوردارند. استفاده از اين گونه طبقه‌بنديهاي كور در نظامهاي ثبتي هدر دادن بيهودة منابع است.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 63: فهرستهاي داراي جزئيات زياد :اين فهرستها نيز به دلايل زير در تعيين الگوهاي مرگ و مير و جمع‌آوري علل مرگ ارزش و اهميت ندارند : وجود انبوهي از جزئيات و احتمال رخدادهاي غلط خطا در انتساب علل مرگ اغلب در طبقه بنديهاي ريز و جزئي اتفاق مي‌افتد نبود امكانات برابر براي تشخيص علل واحد در همه مناطق، استانها و شهرستانها . نبود امكان همسان‌سازي علل منتسب شده به دليل تفاوت تعريف در تشخيصهاي جزئي نادر بودن بسياري از موارد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 64: بنابراين توصيه شده است كه جدول ثبت علل مرگ و مير براي كشورهاي مختلف با توجه به ابعاد اجتماعي، اقتصادي، جغرافيايي و آب و هوايي يك جدول توافق شده باشد. در اين جدول توافق شده بايد چند اصل رعايت شود: قابليت همخوان شدن و جمع پذير بودن با منابع بين المللي و آنچه كه در جهان بعنوان حداقل‌ها در جريان ثبت و طبقه بندي مرگ مورد پذيرش است را دارا باشد . با توجه به شرايط اپيدميولوژي، كه مرحله‌اي از دگرگوني مربوط به سيماي سلامت (Health Transition) آن كشور يا منطقه است تهيه شود. نيازها و اولويتهاي بهداشتي كشور و منطقه را مورد توجّه قرار داده باشد. فراواني بروز آن علل از يك درصد بيشتر باشد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 65: گرچه در سطوح بين‌المللي و در بين كشورهايي كه علل مرگ و مير را ثبت و جمع‌آوري مي‌نمايند، تفاوتهايي وجود دارد، ولي در اغلب موارد به دليل استفاده از حداقلهاي جمع پذير و داراي قابليت استاندارد، يك توافق نسبي وجود دارد. در عين حال بوسيله سازمان جهاني بهداشت نيز نرم افزارهايي براي « هم كد » نمودن اطلاعات مرگ و مير نوشته شده است. پاية اين هماهنگي بين‌المللي، استفاده از جداول پايه Basic Tabulation List (BTL) يا Mortality Tabulation List است، كه در دهمين طبقه‌بندي بين‌المللي بيماريها (ICD-10) آمده است. اين جداول انطباق داده شده، در سال 1990 مورد تصويب گردهمايي وزراي بهداشت (World Health Assemble) قرار گرفته است. اين جداول قابليت هماهنگي با كدگذاري ICD10 و ICD9 را نيز دارا مي‌باشد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 66: فهـرست پيشنهادي بـراي طبقه‌بنـدي و كـدگذاري علـل مرگ و مير در ايران بر پـايه جداول چهارگانه ICD و با توجه به شرايط اپيدميولوژيك كشور تنظيم و منتشر شده است .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 67: گواهي پزشكي و قوانيني براي طبقه بندي علل مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 68: گواهي فـوت (Death certification) : اين گـواهی، وسيله ثبت واقعة مرگ است كه بر اساس وضعيت مـرگ تنظيم مي‌شود. اين گواهي سند معتبـري است كه كاربردهاي بسياري مي‌تواند داشته باشد، از جمله: براي بستگان متوفي براي بخش سلامتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 69: اجزاء تشكيل دهندة گواهي فوتمشخصات عمومي متوفيعلت مرگشرايط وقوع مرگمشخصات صادركنندة گواهي فوتآشنايي با اقلام و عناصر گواهي فوتabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 70: تعريف علت مرگ : علت مـرگ عبارت است از همة بيماريها، وضعيت‌هاي ناخوشي و آسيب‌هايي كه خود موجب مرگ شده‌اند و يا به وقوع آن كمك كرده‌اند. اين تعـريف همچنين شـرايط وقوع حوادث و سـوانح يا خشـونت را نيـز در بر مي‌گيـرد. (دوازدهمين مجمع سازمان بهداشت جهاني سال 1967 ) abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 71: بنابراين بر طبق تعريف فوق ملاحظه مي‌شود كه يك علت واحد براي ثبت در گواهي فوت كافي نيست، بلكه بطور مشخص براي ثبت علت مرگ در گواهي فوت سه دسته از علل و شرايط مورد نياز هستند اين سه دسته عبارتند از :بيماريها، وضعيت‌هاي ناخوشي و آسيبهايي كه موجب مرگ شده‌اند. شرايطي كه موجب آسيب در اثر حوادث و سوانح يا خشونت شده‌اند .بيماريها و وضعيتهاي مرضي كه وجود آنها به تنهايي موجب مرگ نمي‌شود، ولي به وقوع آنها كمك كرده يا موجب تسريع آن شده‌اند abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 72: شكل و اجزای گواهي فوت پيشنهادي سازمان جهاني بهداشت كه به منظور ثبت علت مرگ بر اساس تعريف فوق طراحي شده استabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 73: فرم بين المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 74: الف - در قسمت 1 نام بيماريها، آسيبها يا عوارض ناشي از آنها كه موجب مرگ شده است، ثبت مي‌شود. در موارد خيلي معدودي ممكن است، فقط يك بيماري يا آسيب موجب مرگ شود كه در اين حالت در قسمت 1 خط الف نام آن بيماري يا آسيب نوشته مي‌شود. ولي بطور معمول چند بيماري يا آسيب موجب مرگ مي‌شود. طبيعي است كه همه بيماريها و آسيبها يا عوارض آنها همزمان، اتفاق نمي‌افتند، بلكه از نظر زماني داراي تقدم و تأخر هستند. از بين اين بيماري يا حالتها، آخرين بيماري، آسيب يا عارضه اي كه قبل از مرگ وجود داشت، در خط ( الف ) نوشته مي‌شود. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 75: در عمل ما وقتي مي‌خواهيم قسمت علت مرگ گواهي فوت را تكميل كنيم، بايد از خود بپرسيم،آخرين بيماري، آسيب يا عارضه اي كه متوفي بلافاصله پيش از وقوع مرگ به آن مبتلا بود چه نام داشت ؟ پاسخ اين سؤال كه يك واژه تشخيصي است، بايد با ترمينولوژي پزشكي در خط (الف) نوشته شود. سپس از خود مي‌پرسيم، علتي كه موجب بيماري يا وضعيت نوشته شده در خط (الف) شده بود چيست ؟ يا بيماري نوشته شده در خط (الف) در اثر كدام بيماري يا آسيب بوجود آمده بود ؟ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 76: پاسخ سؤال دوم را كه همچنان يك واژه تشخيصي است، با ترمينولوژي پزشكي در خط ( ب ) نوشته مي‌شود. سپس اين روند پرسش و پاسخ را تا جايي ادامه مي‌دهيم كه ديگر قبل از آن بيماري يا آسيبي كه موجب مرگ شده است، وجود نداشته باشد، يعني به اولين بيماري يا آسيبي برسيم كه آغازگر بيماري‌ها يا آسيب‌هايي است كه بطور متوالي رخ داده و در نهايت به مرگ منجر شده است. به اين ترتيب اولين بيماري شروع كننده روند منجر به مرگ در پائين ترين قسمت 1 قرار مي‌گيرد كه ممكن است خط ( الف ) يا خط ( ب ) يا خط ( ج ) يا ( د ) يا … باشد .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 77: جهت روشن شدن مطلب به طرح يك مثال مي‌پردازيم . مثال 1: خانم 45 ساله اي در ساعت 9 صبح 14 خرداد ماه به علت شكستگي استخوان ران در منزل خويش، به درمانگاه ارتوپدي يك بيمارستان منتقل شده و بستري مي‌شود. پس از اقدامات درماني مناسب در هشتمين روز بستري با تشخيص آمبولي ريه فوت مي‌كند. در بررسي هاي بيشتر مشخص مي‌شود كه متوفي چهار سال قبل داراي كارسينوم پستان بود ، كه به فمور متاستاز داده بود .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 78: نحوه تكميل قسمت علت مرگ گواهي فوت بصورت زير است . ابتدا از خود مي‌پرسيم : آخرين بيماري، آسيب يا عارضه اي كه متوفي بلافاصله پيش از مرگ به آن مبتلا بود چه نام داشت ؟ پاسخ اين سؤال آمبولي ريه است كه در خط (الف) مي‌نويسيم . سپس از خود مي‌پرسيم ، چرا متوفي آمبولي ريه كرده بود ؟ پاسخ اين سؤال شكستگي استخوان ران است كه در خط (ب) مي‌نويسيم . سپس از خود مي‌پرسيم، چرا استخوان ران متوفي شكسته بود ؟abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 79: پاسخ اين سؤال متاستاز ثانويه سرطان است كه در خط (ج) مي‌نويسيم. از خود مي‌پرسيم، منشاء متاستاز به استخوان چيست؟ پاسخ اين سؤال كارسينوم پستان است كه در خط (د) مي‌نويسيم . به اين ترتيب بيماري آغاز كننده‌اي كه در نهايت موجب مرگ شده است مشخص مي‌شود . در اين مثال بيماري آغاز كننده، سرطان پستان است كه موجب بيماريها، عوارض يا وضعيت‌هاي بعدي شده است. يعني اگر بيمار مبتلا به سرطان پستان نمي‌شد، وضعيت‌هاي بعدي نيز به وقوع نمي‌پيوست . علت مرگ اين بيمار سرطان پستان است . كه در قسمت (د) ثبت مي‌شود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 80: فرم بين المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 81: علت فوت بيمار جهت گزارش، آن بيماري است كه در پائين‌ترين خط قسمت I نوشته مي‌شود كه به Underlying cause موسوم است. در مثال فوق علت مرگ متوفي سرطان پستان گزارش مي‌شود . Underlying cause چيست ؟ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 82: Underlying cause چيست ؟ Underlying cause: اولين بيماري يا آسيب رخ داده، كه سبب بيماري‌هاي ديگري شده، و در نهايت موجب فوت بيمار مي‌شود. به عبارت ديگر بيماري آ‎غازكننده علل منجر به مرگ. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 83: مثال 2 - آقاي 22 ساله اي بلافاصله بعد از تصادف با اتومبيل، به اورژانس آورده شده است. هنگام پذيرش فاقد نبض و تنفس بوده و عمليات احيا مؤثر واقع نمي‌شود. در لاپاراسكوپي مشخص مي‌شود كه كبد بيمار پاره شده و پريتوان پر از خون است. به نظر مي‌آيد، بيمار به علت شوك هيپوولميك در اثر خونريزي، دچار ايست قلبي شده و فوت كرده است. نمونه تكميل شده قسمت علت مرگ گواهي پزشكي در شكل زير نشان داده مي‌شود.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 84: فرم بین المللی گواهی پزشکی علت مرگعلت مرگ همان علتزمينه اي است abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 85: مثال 3 – آقاي 54 ساله اي به علت استفراغ خوني شديد با زردي واضح مراجعه مي‌كند. در بررسي معلوم مي‌شود كه منشاء خونريزي، مري است. در معاينه باليني آسيت شكمي وجود دارد. آمونياك خون بيمار بالا گزارش مي‌شود. همچنين افزايش فشار پورت و سيروز كبدي اثبات مي‌شود. در نهايت بيمار دچار آنسفالوپاتي كبدي شده و در روز بيست و دوم بستري به كما رفته و به ICU منتقل مي‌شود. دو روز بعد با ايست قلبي و تنفسي فوت مي‌كند. جدول زير كلماتي را كه ممكن است براي ثبت در گواهي فوت مناسب بنظر برسد نشان مي‌دهد. به توضيحاتي كه موجب رد برخي كلمات و انتخاب بيماريها، وضعيت‌هاي ناخوشي مناسب جهت درج در گواهي فوت توجه فرمائيد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 86: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 87: فرم بین المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 88: ب – قسمت 2 ساير بيماري‌ها و وضعيت‌هاي مهمي كه قبلاً يا در زمان وقوع مرگ وجود داشتند و به روند مرگ كمك كرده‌اند. ولي خود به تنهايي نمي‌توانستند موجب مرگ شوند، همچنين موجب بيماري‌هاي نوشته شده در قسمت 1 نبودند. در قسمت 2، هر تعداد بيماري كه به روند مرگ كمك كرده ‌است را مي‌توان نوشت، بدون آنكه به يكديگر ارتباطي داشته باشد و در هر خط مي‌توان بيش از يك بيماري را نوشت. به مثال 4 توجه فرمائيد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 89: مثال 4 – آقاي 61 ساله‌اي از پنج سال قبل با تشخيص ديابت نوع دوم روزانه دو قرص گلي بن كلاميد مصرف مي‌كرد. همچنين از چهار سال قبل بعلت انسداد نسبي عروق قلب(CAD) و فشار خون زير نظر متخصص قلب تحت درمان دارويي بود و يكبار نيز درCCU بستري شده بود. ده روز قبل از فوت به علت اسهال آبكي شديد در بيمارستان بستري شده و با كشت مدفوع تشخيص وبا داده مي‌شود. چهار روز بعد از بستري دچار اورمي شده و كراتينين وي تا 12 بالا مي‌رود و تحت همودياليز قرار مي‌گيرد. ولي نارسايي كليه بيمار اصلاح نشده و در روز دهم بستري با ايست قلبي فوت مي‌كند.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 90: نحوه تكميل قسمت علت مرگ گواهي فوت بصورت زير است . ابتدا از خود مي‌پرسيم : آخرين بيماري، آسيب يا عارضه اي كه متوفي بلافاصله پيش از مرگ به آن مبتلا بود چه نام داشت ؟ پاسخ اين سؤال نارسائي كليه است كه در قسمت (الف) مي‌نويسيم. سپس از خود مي‌پرسيم ، چرا متوفي به نارسايي كليه مبتلا شده بود؟ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 91: پاسخ اين سؤال ابتلا به وبا است كه در قسمت (ب) مي‌نويسيم. به اين ترتيب بيماري آغازكننده‌اي كه در نهايت موجب مرگ شده است مشخص مي‌شود . در اين مثال بيماري آغازكننده، وبا است كه موجب عارضه بعدي شده است. يعني اگر بيمار مبتلا به وبا نمي‌شد، عارضه‌ بعدي نيز به وقوع نمي‌پيوست. بنابراين علت مرگ اين بيمار وبا است. كه در قسمت (ب) ثبت مي‌شود . ساير بيماريهايي كه به مرگ كمك كرده‌اند، ولي وجود آنها به تنهايي موجب مرگ نمي‌شد، عبارتند از : ديابت نوع دوم، فشار خون و انسداد نسبي عروق قلب كه در قسمت 2 نوشته مي شود .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 92: فرم بین المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 93: مثال5 – خانم 72 ساله اي با سابقه 20ساله ديابت نوع دوم كه از سه سال قبل انسولين مصرف مي كرد، بعلت زخم بستر عفوني مراجعه كرده است. 5 سال قبل دچار سكته مغزي شده و از آن زمان در بستر افتاده بود. بررسي هاي آن زمان نشان داد كه بعلت آتروسكلروزيس داراي انسداد كاروتيد مي باشد. در نمونه كشت شده از زخم Proteus mirabilis جدا شد. در نهايت بيمار با شوك سپتيك فوت نمود.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 94: فرم بین المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 95: مثال 6 – در تاريخ 13 دي ماه1382، يك مرد 21 ساله كه در تصادف اتومبيل به شدت مجروح شده بود، بعلت ضربه مغزي در اثر شكستگي جمجمه مدت كوتاهي بعد از ورود به بيمارستان فوت كرد. حسب گزارش پليس، متوفي راننده اتومبيلي بود كه در ساعت 15/2 صبح در تقاطع خيابان الف با ب، پس از گذشتن از خط وسط خيابان از روبرو با اتومبيلي كه از طرف مقابل مي آمده برخورد نموده است. اتوپسي نشان داد كه اتانول خون 24/0 گرم درصد بود.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 96: فرم بین المللی گواهی پزشکی علت مرگabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 97: نكاتي كه بايد در تكميل بخش علت مرگ گواهي فوت رعايت شود، عبارتند از: علت مرگ بايد با واژه هاي تشخيصي و ترمينولوژي پزشكي مانند واژه هايي كه در تشخيص بيماريها بكار برده مي شود، ولی با کلمات فارسی نوشته شود. منظور از واژه تشخيصي، بيماري، آسيب يا عوارضي است كه موجب مرگ شده است. بايد از نوشتن تابلو مرگ مانند ايست قلبي، ايست قلبي تنفسي و نظاير آن خودداري شود. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 98: بايد از نوشتن شكايات، نشانه هاي باليني (آسيت، زردي و … ) يافته هاي آزمايشگاهي (هايپربيليروبينمي … ) و ساير كلمات مانند آسيستولي و فيبريلاسيون بطني خودداري شود . بايستي از بكار بردن كلمات اختصاري(Abbreviation) بدليل ايجاد مشكل در كدگذاري اجتناب شود ابتدا از آخرين بيماري يا وضعيتي كه متوفي قبل از مرگ داشت، شـروع ميكنيم و آنـرا در خط الـف (بالاتـرين خط قسمت 1) مينويسيم.براي نوشتن نام بيماري در خط هاي پائين، از نظر زماني به عقب بر مي گرديمabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 99: در قسمت 1 مقابل هر خط فقط نام يك بيماري يا وضعيت نوشته شود.توالي عليتي نوشتن نام بيماريها و وضعيتها بايد رعايت شود.در تمام موارد، معيار تشخيص بيماريها و وضعيتها براي تعيين علت مرگ و تكميل گواهي فوت، قضاوت پزشك معالج يا صادركننده گواهي است. ممكن است يك پزشك با شرح حال، معاينه باليني، يافته هاي آزمايشگاهي و سير بيماري به تشخيص برسد و پزشك ديگر فقط اتوپسي را معتبر بداند.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 100: اگر تعداد بيماري هاي منجر به مرگ از تعداد محلهاي پيش بيني شده در گواهي فوت بیشتر باشد، بايد آخرين بيماري يا وضعيت قبل از مرگ در خط (الف) و بيماري آغازكننده، در خط (د) نوشته شود و از ميان بيماريهای بين اين دو مهمترين و مؤثرترين آنها كه رابطه عليتي قوي تري دارند انتخاب شود. هر چند مي توان نام بيماري هاي بيشتري را نيز با اضافه كردن حروف هـ ، و، و ...... نوشت . هيچگونه توالي در بيماريهاي قسمت 2 مورد نظر نيست. هر تعداد بيماري را كه به روند مرگ كمك كرده است بدون آنكه به يكديگر ارتباطي داشته باشد، مي توان نوشت .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 101: مثالهاي زير فقط بصورت تكميل قسمت علت مرگ نشان داده مي شود . هدف ارائه اين مثالها توجه به نحوه نوشتن تشخيص ها و توالي آنها است .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 102: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 103: در اين مثال اگر خط (ب) تكميل نشود علت انفاركتوس حاد عضله قلبي نامشخص مي ماند. البته بايد در نظر داشت كه هميشه علت انفاركتوس حاد Atherosclerotic coronary disease نيست، بلكه عللي همچون coronary artery anomalies ، coronary artery vasculitis ، Trauma، آمبولي به علت ساير بيماريها و ساير علل نيز مي توانند موجب انفاركتوس حاد عضله قلبي بشوند. حتي اگـر علت قطعي انفاركتوس حاد عضله قلبي مشخص نبـاشد مي توان كلمه احتمالاً را به ابتداي كلمات تشخيصي اضافه نمود. مانند احتمالاً آترواسكلروزيس عروق كرونري abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 104: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 105: البته اين در صورتي است كه هيچگونه شواهدي عليتي براي خونريزي وجود نداشته باشد. حتي اگر در بيماري يك علت احتمالي براي شروع وجودداشته باشد، بايد آن را نوشت. مانند مثال فوق abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 106: همچنين وقتي كه يك بيماري شناخته شده اي بطور مثال مانند سرطان پروستات در يك مرد 60 ساله با متاستازهاي متعدد وجود دارد و مرگ از قبل پيش بيني شده است و بيمار در خانه خود مي ميرد، مي توان به نوشتن علت مرگ به صورت فوق اكتفا نمود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 107: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 108: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 109: گواهي فوت دوره حول تولد دوره حول تولد، عبارتست از فاصله زماني 154 روزگي جنين (22 هفتگي حاملگي، وزن 500 گرم ) تا 7 روز بعد از تولد . هدف اين قسمت آشنايي پزشكان، دانشجويان پزشكي و مامایي، ماماها و ساير كساني كه در نظام ثبت اطلاعات مرگ جمهوري اسلامي ايران فعاليت مي كنند، مي باشد. البته به قسمتي كه مربوط به ثبت علت مرگ مي باشد تأكيد بيشتري شده است . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 110: اجزاء تشكيل دهنده گواهي فوت دوره حول تولد : نظر به اينكه مرگ در دوره حول تولد ارتباط خيلي نزديكي با شرايط و بيماريها مادر دارد، گواهي فوت اين دوره شامل بيماريها و شـرايط نوزاد و مـادر اوست. از اين رو سازمـان جهاني بهداشت گواهي فوت جداگانه اي را براي اين دوره توصيه مي نمايد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 111: چون در كشور ما گواهي جداگانه دوره حول تولد وجود ندارد، فقط به نحوه تكميل قسمت علت مرگ دوره حول تولد مي پردازيم. قسمت علت فوت دوره حول تولد از پنج جزء تشكيل شده است كه دو جزء آن به بيماريها يا وضعيت جنين يا نوزاد كمتر از 7 روز و دو جزء آن به بيماريهاي يا وضعيت مادر و يك جزء ديگر به ساير شرايط مرتبط با فوت جنين يا نوزاد كمتر از از 7 روز اختصاص دارد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 112: علل فوت دوره حول تولد الف – بيماري يا وضعيت اصلي جنين يا نوزاد كمتر از 7 روزب – ساير بيماريها يا وضعيت هاي جنين يا نوزاد كمتر از 7 روزج – بيماري يا وضعيت اصلي مادر كه بر فوت جنين يا نوزاد كمتر از 7 روز مؤثر بوده استد – ساير بيماريها يا وضعيتهاي مادر كه بر فوت جنين يا نوزاد كمتر از 7 روز مؤثر بوده استه – ساير شرايط مرتبط با فوت جنين يا نوزاد كمتر از 7 روز .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 113: همانطور كه در جدول فوق ملاحظه مي شود در فرم گواهي فوت دوره حول تولد، توالي ثبت بيـماريها وجود ندارد، بلكه از بين علل جنيني يا نوزادي اصلي ترين بيماري يا وضعيت را انتخاب نموده و در قسمت (الف) نوشته مي شود و علل ديگر در صورت وجود در قسمت (ب) نوشته مي شود . هم چنين از بين علل مادري مؤثر در مرگ جنين يا نوزاد كمتر از 7 روز اصلي ترين بيماري يا وضعيت را انتخاب نموده و در قسمت(ج) نوشته مي شود و علل ديگر در صـورت وجود در قسمت (د) نـوشته مي شود . در قسمت آخـر (ه) شرايط زايماني كه در مرگ مؤثر بوده اند نوشته مي شود، مانند زايمان در اتومبيل . نكاتي كه بايد در تكميل بخش علت مرگ گواهي فوت دوره حول تولد رعايت شود عبارتند از : abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 114: علت مـرگ بايد بـا واژه هـاي تشخيصي و ترمينولوژي پـزشكي مانند واژه هايي كه در تشخيص بيماري ها بكار برده مي شود، ولی با کلمات فارسی نوشته شود . منظور از واژه تشخيصي، بيماري، آسيب يا عوارضي است كه موجب مرگ شده است .بايد از نوشتن تابلو مرگ مانند ايست قلبي، ايست قلبي تنفسي و نظاير آن خودداري شود . بايـد از نوشتن شكايـات، نشانـه هاي باليني (آسيت، زردي و … ) يافته هاي آزمايشگاهي (هايپربيليروبينمي و… ) و ساير كلمات مانند آسيستولي و فيبريلاسيون بطني خودداري شود .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 115: بايد از بكار بردن كلمات اختصاري (Abbreviation)به دليل ايجاد مشكل در كدگذاري اجتناب شود. در مقابل (الف) و (ج) فقط نام يك بيماري يا وضعيت نوشته شود . درمقابل (ب) و (د) هر تعداد بيماري يا وضعيت را مي توان نوشت . در تمام موارد معيار تشخيص بيماري ها و وضعيت ها براي تعيين علت مرگ و تكميل گواهي فوت، قضاوت پزشك معالج يا صادركننده گـواهي است. ممكن است يك پزشك با شرح حال، معاينه باليني، يافته هاي آزمايشگاهي و سير بيماري به تشخيص برسد و پزشك ديگر فقط اتوپسي را معتبر بداند . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 116: مثال 1 – خانمي 26 ساله براي زايمان مراجعه كرده بود. داراي سابقه دو حاملگي قبلي بود كه هر دو در 12 و 18 هفتگي بطور خودبخودي سقط شده بودند. حاصل زايمان طبيعي نوزادان با وزن 700 گرم بود كه در اولين روز تولد فوت كرد. بررسي ها نشان دهندهPulmonary immaturity بود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 117: گواهي فوت تكميل شده به صورت زير است : abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 118: مثال 2 – خانم 26 ساله با بارداري اول، كه داراي پريود مرتب بوده و مراقبت هاي دوران بارداري وي از 10 هفتگي آغاز شده بود، بجز باكتري اوري بدون علامت، مشكل ديگري وجود نداشت. در 32 – 30 هفتگي تأخير رشد جنيني مورد شك قرار گرفت كه در 34 هفتگي بارداري تأييد شد. با عمل سزارين يك نوزاد پسر با وزن 1600 گرم به دنيا آمد. وزن جفت 300 گرم و به نظر مي رسيد كه دچار اختلال خونرساني(Infarcted) شده است . سندرم ديسترس تنفسي بوجود آمده به درمان جواب نداد. نوزاد در روز سوم تولد بطور ناگهاني مرد. گزارش اتوپسي به قرار زير است : Extensive pulmonary hyaline and massive intraventricular hemorrhage abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 119: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 120: مثال 3 – يك خانم ديابتيك شناخته شده كه در بارداري اول خود، بخوبي كنترل نشده بود، در 32 هفتگي بارداري به آنمي مگالوبلاستيك مبتلا شد. در 38 هفتگي باداري زايمان تحريك شد. ماحصل زايمان طبيعي نوزادي با وزن 3200 گرم بود كه دچار هيپوگليسمي شده و در روز دوم تولد مرد. نوزاد مبتلا به Truncus arteriosus بود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 121: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 122: مثال 4 – يك مادر 30ساله كه داراي يك پسر سالم چهار ساله، در 36 هفتگي حاملگي به علت هيدروآمنیوس مورد بررسي قرار گرفت . گرافي انجام شده Anencephaly را مطرح نمود. ماحصل زايمان تحريك شده جنين مرده بدون مغز به وزن 1500 گرم بود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 123: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 124: مثال 5 – خانم 30 ساله اي در حاملگي ششم با پنج زايمان قبلي با سابقه فشار خون قبل از حاملگي در هفته 36 حاملگي بعد از 12 ساعت كرامپ شكمي و خونريزي واژينال با دفع لخته هاي بزرگ به بيمارستان يك شهرستان كوچك مراجعه كرده است. با تشخيص احتمالي جدا شدن جفت بوسيله آمبولانس به يك مركز مجهز واقع در 100 كيلومتري ارجاع شد. زماني كه بيمار به مركز مجهز رسيد، در شوك عميق قرار داشت و از واژن و سوراخهاي ايجاد شده براي تزريق مايعات داخل عروقي، در حال خونريزي بود. صداي قلب جنين نيز شنيده نميشد. با وجود تزريق خون و فاكتورهاي انعقادي، فشار داخل عروقي بيمار اصلاح نشد و مادر و كودك هر دو فوت نمودند .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 125: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 126: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 127: ثبت علت فوت در گواهي فوت ويژه ايران :در ايران گواهي علت فوت جداگانه اي براي دوره حول تولد وجود ندارد و برای تمام سنین فقط يك گواهي فوت تنظيم شده است. قسمت علت فـوت به دو بخش «از روز هشتم تـولد به بعد» و «مرده زایي تا هفت روز بعد از تولد» تقسيم شده است .abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 128: abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 129: همانطور كه در گواهي فوت ديده مي شود، قسمت علت فوت اين گواهي فوت و گواهي فوت توصيه شده سازمان جهاني بهداشت داراي 4 تفاوت بشرح زير است : abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 130: مقايسه ثبت علت فوت گواهي فوت سازمان بهداشت جهاني و جمهوري اسلامي ايرانabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 131: اصول تكميل گواهي فوت ايران با آنچه كه گفته شد تفاوتي ندارد. نكته مهم توجه به بيماريهايي است كه در گواهي فوت توصيه شده سازمان جهاني بهداشت در قسمت 2 نوشته مي شود، ولي درگواهي فوت ايران براي آن بيماريها جايي پيش بيني نشده است. بنابراين بيماريها و وضعيتهاي مهمي كه قبلاً يا در زمان وقوع مرگ وجود داشتند و به روند مرگ كمك كردند ولي هم خود به تنهايي نمي توانستند موجب مرگ شوند و هم موجب بيماريهاي نوشته شده در قسمت 1 نبودند، در هيچ جاي گواهي فوت ايران نوشته نمي شوند و بايد كاملاً دقت نمود اين بيماريها در قسمت 1 و در مقابل خطوط الف – ب – و ج ثبت نشوند . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 132: مورد ديگر اينكه اگر تعداد بيماريهاي منجر به مرگ از تعداد محلهاي پيش بيني شده درگواهي فوت زيادتر باشد بايد آخرين بيماري يا وضعيت قبل از مرگ در مقابل الف و بيماري آغازكننده در مقابل ج نوشته شود و از ميان بيماريهای بين اين دو مهمترين و مؤثرترين آنها كه رابطه عليتي قوي تري دارد انتخاب شده و در مقابل ب نوشته شود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 133: در اينجا يكبار ديگر مثال قبلي را تكرار نموده و گواهي فوت تكميل شده آنرا بر اساس گواهي فوت ايران تكميل مي كند . مثال: در تاريخ 13 ديماه 1382 يك مرد 21 ساله در تصادف اتومبيل بشدت مجروح شده بود بعلت ضربه مغزي در اثر شكستگي جمجمه مدت كوتاهي بعد از ورود به بيمارستان فوت كرد. حسب گزارش پليس، متوفي، راننده اتومبيل بود كه در ساعت 15/2 دقيقه صبح در تقاطع خيابان الف با ب بعد از گذشتن خط وسط خيابان بصورت شاخ به شاخ با اتومبيلي كهاز طرف مقابل آمده برخورد نموده است اتوپسي نشان داد كه اتانول خون متوفي 24 صدم گرم درصد بود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 134: نمونه تكميل شده علت مرگ گواهي فوت ايران در ذيل نشان داده مي شود. لطفاً آنرا با مثال مشابه قبل مقايسه فرمائيد . علت فوت ( از روز هشتم تولد به بعد ) الف – آخرين بيماري يا وضعيتي كه منجر به فوت شده است: كوفتگي مغزي ب – بيماري يا وضعيتي كه منجر به قسمت الف شده است: شكستگي جمجمه ج – بيماري يا وضعيتي كه منجر به قسمت ب شده است: ضربه مغزي بعلت برخورد دو اتومبيل با يكديگر . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 135: يادآوري نكاتي در مورد اصول تشخيص نويسي abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 136: هر عبارت تشخيصي به منظور طبقه بندي بايد كامل، كافي و اختصاصي باشد به نحوي كه بتوان مناسب ترين كد را براي آن انتخاب كرد. بطور مثال اگر فردي مبتلا به خونريزی مزمن بوده و به دنبال آن مبتلا به آنمی شده باشد و به جاي فقر آهن ثانويه به خونريزي، فقط به كلمه آنمي اكتفا شود، در زمان كدگذاري با اينكه كد آنمي را مي گيرد، ولي اين كد، ديگر نشان دهنده بيماري فرد مبتلا نخواهد بود. زيرا در سيستم طبقه بندي مورد استفاده 15 كد كلي تحت عنوان آنمي وجود دارد كه در مجموع حدود 70 تشخيص مختلف را شامل مي شود . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 137: چند كلمه تشخيصي نامشخص و مبهم و اشكال كامل و مناسب آنهاabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 138: در يك بيماري عفوني، عبارت تشخيصي، بايد نوع ارگانيسم عفونت زا (عامل اتيولوژيك) و تظاهر بيماري را مشخص كند. مانند: سپتی سمی استرپتوکوکیدر ثبت عبارت تشخيصي سرطانها بايد به مورفولوژي، رفتار (وضعيت تهاجم، اوليه و ثانويه) محل و تأثير بر عملكرد ساير ارگانها توجه داشت: مثال : کارسينومای سيگموئيد با متاستاز به کبدترانزيشنال سل کارسينومای مثانهabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 139: در عبارت هاي تشخيصي مرتبط با سوختگيها عمق يا درجه، وسعت، محل سوختگي و عامل خارجي بايد ثبت گردد. مثال : سوختگی درجه 3 دست (10%) با آب جوشسوختگی درجه 2 ساق پا و زانو (15%) ناشی از انفجار بمب در جريان عمليات جنگیدر عبارتهاي تشخيصي مربوط به مسموميتها و اثرات زيان آور داروها و مواد شيميايي بايد عارضه ايجاد شده، ماهيت، عامل، علت خارجي، عمدي يا سهوي بودن آن ثبت شود .مثال : کمای ناشی از مسموميت اتفاقی با ديازپامabedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 140: در مورد شكستگيها، بايد باز و بسته بودن شكستگي، محل، شكل، عامل و آسيب هاي همراه در عبارت تشخيصي ثبت گردد .مثال : شکستگی گردن فمور به دنبال سقوط از پلهدر مورد حوادث بايد هم نوع آسيب (ضربه مغزي، اصابت جسم تيز به بدن … ) و هم نوع حادثه (عمدي و يا غير عمدي، سقوط، حادثه ترافيكي … ) در عبارت تشخيصي ثبت گردد. abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 141: جنبه هاي قانوني و حقوقي ثبت علل مرگ abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 142: هر پزشكي مجاز است براي هر فرد فوت شده اي در هر شرايطي گواهي فوت صادر نمايد ولي بايد توجه داشت كه صدور گواهي فوت، به منزله پذيرش تمام مسئوليتها و عواقب احتمالي آن است. نداشتن آگاهي هاي لازم رافع مسئوليت قانوني نيست.بطور معمول در تشخيص و درمان بيماري و صدور گواهي پزشكي و فوت به اعتبار گواهي نامه پزشكي، اصل بر برائت پزشك است و مادامي كه خواهان وجود نداشته باشد، مشكلي پيش نمي آيد ولي بعلت فقدان قوانين مدون در مورد حيطه صدور گواهي فوت، لازم است پزشكان با رويه قضايي محلي كه به طبابت مشغول هستند آگاهي كامل داشته باشند . abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 143: قتلخودکشیمرگ به دنبال هر گونه منازعه(اعم از درگيری فيزيکی يا لفظی)مرگ ناشی از صدمات هر نوع سلاح سرد يا گرممرگ به دنبال حوادث رانندگی و تصادف(به هر شکل و با هر فاصله زمانی از حادثه که مرگ رخ دهد)مرگ به دنبال مسموميت(شيميايي، دارويي، گازگرفتگی و ...)توصيه مي شود در موارد زير براي پيشگيري از عواقب قانوني احتمالي، متوفي جهت صدور گواهي فوت به پزشكي قانوني ارجاع داده شود :abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 144: مرگ به دنبال سوء مصرف مواد مخدرمرگ به دنبال حوادث غيرمترقبه(زلزله، سيل، سرمازدگی، گرمازدگی، صاعقه)مرگ ناشی از کار(حوادث شغلی، مواد آلاينده محيط کار و ...)مرگ در زندان، بازداشتگاه، پرورشگاه، اردوگاه، پادگان، آسايشگاه، مهمانسرا و ...مرگ در معابر و مجامع عمومی و پارکهامرگ ناشی از اقدامات تشخيصی و درمانی، مرگ حين يا متعاقب زايمان يا سقط جنين(مرگ مادر يا نوزاد)توصيه مي شود در موارد زير براي پيشگيري از عواقب قانوني احتمالي، متوفي جهت صدور گواهي فوت به پزشكي قانوني ارجاع داده شود :abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 145: مرگ حين يا متعاقب ورزشمرگهای ناگهانی، غيرمنتظره و غيرقابل توجيههر مرگی که احتمال شکايت از کسی مطرح باشدهر نوع مرگ مشکوک و مرگ با علت ناشناختههر نوع مرگ افراد ناشناس و مجهول الهويهمرگ اتباع بيگانههر مرگی که احتمال جنحه يا جنايت در آن برود توصيه مي شود در موارد زير براي پيشگيري از عواقب قانوني احتمالي، متوفي جهت صدور گواهي فوت به پزشكي قانوني ارجاع داده شود :abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 146: همانطور که ملاحظه ميشود، گواهی فوتی که به تازگی در کشور جـاری شده است، دارای دو قسمت «گواهی فوت» و «جواز دفن» است. هـر دو قسمت بايد با دقت و صحت تکميل شـود. ذکـر اين نکته ضروری است کـه جواز دفن حتماً بايد توسط پزشک صادر گردد.abedian.amar markaz behdasht aghala

اسلاید 147: مواردي كه بايد در تكميل گواهي فوت رعايت شوند :استفاده از فرم سه نسخه اصلي (نسخه كپي شده يا ساختگي بدون شماره سريال مورد قبول نيست). استفاده از خودكار آبي (از خودكار مشكي و روان نويس استفاده نشود) . تکمیل گواهی بدون قلم خوردگي و با خط خوانا. تكميل همه اجزاء گواهي فوت.(قسمت علت مرگ بايد فارسی نوشته شده و از بکار بردن حروف اختصاری يا از نوشتن علت با حروف انگليسی جداً خودداری شود.)در صورتيكه بعضي قسمتهاي گواهي فوت توسط افراد ديگري مانند كارمند پذيرش، منشي بخش تكميل شود، در هر حال مسئوليت آن با كسي است كه بعنوان صادركننده گواهي آنرا امضاء مي نمايد. توصيه مي شود براي پيشگيري از عواقب قانوني احتمالي همه اطلاعات خواسته شده بعد از حصول اطمينان توسط خود پزشك يا مامای صادركننده، وارد گواهي فوت شود. هر سه برگ بايد امضاء شده و ممهور گردد (مهر امضاء مورد قبول نيست). abedian.amar markaz behdasht aghala