آمپول مدروکسی پروژسترون استات (DMPA)
اسلاید 1: آمپول مدروکسی پروژسترون استات (DMPA)
اسلاید 2: DMPA یک روش تزریقی و از موثرترین روشهای پیشگیری از بارداری است. برآورد شده که بیش از ده میلیون زن دردنیا از این روش استفاده کرده اند .به صورت آمپولهای 500 میلیگرمی موجود است که 150 میلیگرم آن را هر سه ماه یکبار ، به صورت عمقی در ناحیه گلوتئال و یا بالای عضله بازو تزریق میکنند. محل تزریق نباید ماساژ داده شود .قبل از تزریق برای بوجود آوردن سوسپانسیون یکنواخت ، باید ویال آمپول را به شدت تکان داد .
اسلاید 3: مکانیسم عمل و اثر بخشی1- جلوگیری از تخمک گذاری2- دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم از طریق افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم3- تاثیر برمخاط داخلی رحم(اندومتر)اثر بخشی این روش در سال اول بیش از 99/7 درصد اثر بخشی دارد .
اسلاید 4: DMPAمزیت های اثر بخشی بالاآسانی استفادهفاصله های استفاده نسبتا طولانی مدت (هر سه ماه یکبار )مناسب برای افرادی که با استفاده مداوم و هر روزه از یک روش مشکل دارند (افراد فراموشکار،کوچ نشین،عقب ماندگان ذهنی ،.. )قابل استفاده در آنمی سیکل سلکاهش ابتلا به سرطان های اند ومتروتخمدان،بیماریهای التهابی لگن،کم خونی،فیبروم رحم،اندومتریوز،حاملگی خارج از رحم،کاندیدیازیس واژن،سندرم قبل از قاعدگی،درد زمان قاعدگینداشتن عوارض استروژنیمناسب برای افراد مبتلا به دیابتمناسب برای افراد مبتلا به بیماری تیروئیدقابل استفاده در دوران شیردهیافزایش شیر مادر عدم نیاز به قطع مصرف قبل از اعمال جراحی بزرگمناسب برای افراد تشنجی ( به جز کسانی که داروهایی مانند کاربامازپین و فنی توئین استفاده می کنند )
اسلاید 5: DMPAمعایبتاخیر در بازگشت باروریلزوم تزریق در فاصله های زمانی سه ماههعدم پیشگیری از بیماریهای مقاربتی از جمله ایدزاحتمال افزایش وزناختلالات خونریزی قاعدگی:آمنوره،لکه بینی و خونریزی نامرتباحتمال بروز تغییرات خلقی
اسلاید 6: عوارض شایع و درمانهای مناسب1- اختلالات قاعدگی(لکه بینی ،آمنوره و خونریزی نامرتب ):این مشکل معمولا در ماههای اول دیده می شود و در عرض 3-2 ماه اول از بین رفته یا کاهش می یابد (البته گاهی نیاز به زمانی معادل 12-6 ماه می باشد )در صورتی که این مشکل به علت DMPA باشد مصرف روزانه 3 بار هر بار دو کپسول مفنامیک اسید به مدت 5 روز معمولا مشکل را برطرف می کند در غیر این صورت باید به متخصص زنان ارجاع شود. اگر آمنوره از ابتدای تزریق آمپول ایجاد شود ،نیاز به درمان نداشته و صرفا باید به فرد اطمینان خاطر داده شود. 2- افزایش وزن : به دلیل آثار هورمون پروژسترون ،افزایش اشتها،و مصرف بیشترمواد غذایی و ایجاد اثر آنابولیک بوده و معمولا تا دو کیلوگرم در سال اول گزارش شده است . این افزایش وزن با احتباس مایعات همراه نیست. در بررسی افزایش وزن باید سایر عوامل افزایش وزن را در نظر گرفت. 3-حساس شدن پستانها :با استفاده از کرست های مناسب و مسکنهای معمولی برطرف می گردد.در غیر این صورت ارجاع به ماما و یا متخصص زنان ضروری است .
اسلاید 7: عوارض غیر شایعاین عوارض ممکن است هرگز مشاهده نشود ، ولی در صورت مشاهده باید فورا ارجاع شود :1- تغییر خلق(بی خوابی و افسردگی ):ارجاع به روانپزشک2-سردرد و گیجی :ارجاع به متخصص زنان3- نفخ شکم :ارجاع به پزشک مرکز4- کاهش میل جنسی:ارجاع به روانپزشک5-تاخیر در برگشت باروری: ارجاع به متخصصین زنان6-شک به وجود سرطان پستان : ارجاع به متخصص جراحی7- حساسیت :بسیار نادر است .پس از تزریق نباید بلافاصله واحد ارایه خدمت را ترک کنند و در صورت بروز علائم مثل احساس خارش در محل تزریق،باید این علائم را گزارش کنند و اقدام مناسب انجام گردد .
اسلاید 8: موارد منع مصرف مطلقبارداریسرطان پستانخونریزی واژینال بدون علت مشخصاختلالات شدید انعقادیسابقه تومور(آدنوم)کبدی ناشی از مصرف هورمون های استرویید جنسیترومبوآمبولی فعلیسابقه سکته مغزی فشارخون کنترل نشده
اسلاید 9: موارد منع مصرف نسبیبیماری کبدیسابقه و بیماری فعلی قلبی عروقی شدیدوجود عوامل متعددابتلای به بیماری های قلبی و عروقی (سیگاری بودن،دیابت،فشارخون بالا و سن بالای 45 سال )تمایل به برگشت سریع باروریمشکلات مرتبط با تزریق (ترس و...)چاقی (نمایه توده بدنی بیشتر از 30)افسردگی شدیدفشارخون کنترل شده دیابت با ضایعه عروقی و یا ابتلای به دیابت به مدت 20 سال یا بیشتر از آنسابقه مولسن کمتر از 16 سال
اسلاید 10: زمان شروع استفاده از dmpa1- در زمان قاعدگی :5 روز اول قاعدگی (تا یک هفته نیز باید از کاندوم استفاده شود )2-مادران غیر شیرده:پس از زایمان :تا سه هفته بعد از زایمان می توان تزریق کرد و نیازی به برگشت قاعدگی نیز نیست .پس از سقط :تا 5 روز بعد از سقط می توان آن را تزریق کرد ولی بعد از این فاصله زمانی منوط به دریافت پاسخ منفی تست بارداری می باشد . 3- مادران شیرده :در صورت قاعده نشدن و تغذیه انحصاری با شیر مادرباید تا 6 هفته پس از زایمان تزریق گردد . در صورت قاعده شدن باید در 5 روز اول قاعدگی تزریق شود و تا یک هفته نیز از کاندوم استفاده شود .به دنبال قطع یک روش :اگر در در 5 روز اول قاعدگی باشد باید بلافاصله تزریق و تا یک هفته از کاندوم استفاده استفاده شود . در غیر این صورت باید تا فرا رسیدن دوره قاعدگی بعدی کاندوم در اختیار فرد قرار داد .
اسلاید 11: آزمایش ها و معاینه های لازم1- اندازه گیری و ثبت وزن در هر مراجعه2- اندازه گیری و ثبت فشارخون(فشارخون کنترل شده از موارد منع مصرف نسبی است.در پیگیری ها،فشارخون سالانه اندازه گیری و به تغییر فشارخون دقت شود.)3-انجام پاپ اسمیر4- اندازه گیری لیپوپروفایل (یکبار).اگر LDL پایه متقاضی خدمت از 200 میلیگرم در دسی لیتر بیشترو دوفاکتورخطر عروقی و یا اختلالات نادر لیپیدی مانند فامیلیال هیپرکلسترولمی وجود داشته باشد ، این روش نباید استفاده شود .*برخی از فاکتورهای خطر عروقی عبارتند از :سن بال،سیگار کشیدن،دیابت و فشارخون بالا5- کنترل سالانه لیپیدهای سرم(ارسال آزمایشات باید حداکثر تا سه ماه بعد از تزریق اول انجام شود )
اسلاید 12: هشدارهادر صورت بروز هر کدام از این نشانه ها باید به پزشک مراجعه شود:1- *افزایش فشارخون در حدی که نیازمند درمان باشد (فشارخون 160/100 وبیشتر از آن)2- *زردی چشم و پوست3- *سردرد شدید همراه با تاری دید4- *خونریزی شدید5- خونریزی طولانی(در هنگام قاعدگی یا جز آن)6- تاخیر در قاعدگی( در فردی که حین استفاده از DMPAقاعدگی مرتب داشته است )
اسلاید 13: پی گیری ها در صورت تاخیر بیش از 2 هفته برای تزریق بعدی و وجود قاعدگی ماهیانه در طول این روش ، بررسی احتمالی بارداری و تذکر به استفاده از یک روش دیگر ( کاندوم ) تا قاعدگی بعدی ضروری است اگر آمنوره رخ داد ، باید به فرد اطمینان دهیم که این بی خطر بوده و دلیلی برای بارداری و یا از بین رفتن توان بارداری نیست و در اغلب استفاده کنندگان از این روش اتفاق می افتد وهیچ دلیلی برای قطع DMPA نیست.لکی بینی و خونریزی بین قاعدگی ها شایع و بی خطر است اگر ادامه پیداکند باید ارجاع شود. خونریزی شدید یا طولانی( بیش از دو برابر معمول) نادر ، ولی مهم و نیاز به ارجاع دارد.علاوه بر آن باید فرد روزانه یک قرص آهن در دوران خونریزی مصرف کند و خوردن غذاهای آهن دار مانند گوشت وجگر پرندگان و گوساله و نیز خوردن حبوبات را نیز فراموش نکند .
اسلاید 14: ادامه پی گیری ها سردرد شدید (میگرن)مانع از استفاده از DMPAنیست ولی اگر با علائم و اورا همراه باشد ، باید فرد را به استفاده از یک روش غیر هورمونی توصیه کرد.باید به فرد توضیح داد که تزریق در فاصله 14+و_90روز انجام می شود و حتما در این مدت مراجعه کند . درضمن به فرد یاد آور شد که تداوم مصرف این آمپول باعث کاهش تراکم مواد معدنی استخوان می شود . اگربه فاصله 3-2 سال پیش از یائسگی قطع شود ، تراکم مواد معدنی استخوان بعد از این زمان با سایر افراد مشابه می شود. . پس تداوم استفاده برای زنان 45-18 ساله که واجد شرایط هستند ، محدودیتی ندارد . استفاده از DMPA پیش از زایمان اول باعث تاخیر در بازگشت باروری می شود و در این موارد توصیه نمی شود .
اسلاید 15: حاملگی همزمان با استفاده از DMPAاگر همزمان با استفاده از DMPA بارداری رخ دهد ، احتمال افزایش مرگ و میر نوزادی به علت کاهش وزن هنگام تولد وجود دارد . برگشت باروری پس از قطع روش ممکن است این تاخیر حدود9-8 ماه پس ازآخرین تزریق به طول انجامد .تزریق DMPA ناباروری دایمی ایجاد نمی کند .اگر فرد نخواهد باردار شود و تمایل به ادامه استفاده از DMPA نداشته باشد ، علیرغم تاخیری که در بازگشت باروری بعد از سه ماه وجود دارد ، در زمان تزریق بعدی باید یک روش پیشگیری از بارداری دیگری را شروع کند .
اسلاید 16: قرص پیشگیری از بارداری دوران شیردهی ( لاینسترول )دکتر رزیتا بخشی زاده شیرازی
اسلاید 17: توضیح روش،مکانیسم و اثر بخشیلاینسترول ،قرص خوراکی پروژسترونی پیشگیری از بارداری که فقط مادران شیرده تا 6ماه پس از زایمان می توانند از آن استفاده کنند.این قرص باید هر روز در ساعت معینی خورده شود . مکانیسم عمل 1- دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم به دلیل افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم2- جلوگیری از تخمک گذاری ماهانه (در نیمی از استفاده کننده ها)3- تاثیر بر مخاط داخلی رحم (اندومتر )اثر بخشی این قرص همزمان با شیردهی به کودک کمتر از شش ماه 99 درصد است .
اسلاید 18: مزیت هانداشتن اثر منفی بر کمیت و کیفیت شیر مادرافزایش مدت زمان شیر دهیبازگشت باروری بلافاصله پس از قطع قرصقابل استفاده در مادران شیرده با فرزند کوچک تر از شش ماهنداشتن فاصله 7 روزه بین بسته ها و کم شدن احتمال مصرف نادرستعدم نیاز به قطع روش قبل از عمل جراحی
اسلاید 19: معایبقرص ها باید همه روزه،راس ساعتی معین خورده شوند . در غیر این صورت ( به ویژه در مادرانی که قاعدگی آنها بازگشته است ) احتمال شکست روش افزایش می یابد .تاثیر کم تر در پیشگیری از بارداری خارج رحمی در مقایسه با بارداری داخل رحمینامنظم شدن قاعدگی ها
اسلاید 20: عارضه شایعخونریزی نامرتب رحمی : معمولا در ماههای اول مصرف دیده می شودو 2 تا 3 ماه بعد ار مصرف از بین رفته یا کاهش می یابد . در صورت تداوم خونریزی نامرتب و نارضایتی فرد ،برای قطع خونریزی تا 5 روز ،کپسول مفنامیک اسید روزی سه بار و در هر بار دو کپسول تجویز می گردد. در صورت ادامه مشکل بیش از سه ماه باید فرد را ارجاع داد .
اسلاید 21: عوارض ناشایعدر صورت بروز هر کدام باید فرد به متخصص مراجعه کند:کیست های تخمدانی حاملگی خارج از رحمخونریزی شدید :تا پنج روز ،روزی سه نوبت و در هر نوبت دو عدد کپسول مفنامیک اسیدو نیز یک قرص آهن مصرف کند و در صورت ادامه مراجعه به متخصصسردرد:در صورت بروز سردردهای شدید(میگرن،سردردهای همراه با تاری دید)و یاسردردهای طولانی مدت و مزاحم،باید فرد به متخصص داخلی یااعصاب مراجعه کند .حساس شدن پستان ها : با استفاده از کرست های محکم،مسکن های معمولی وکمپرس سرد یا گرم رفع می گردد . در غیر این صورت باید فرد را ارجاع داد .
اسلاید 22: موارد منع مصرف مطلقخونریزی غیر طبیعی رحمیاختلالات مزمن یا حاد کبدی(تومور ،هپاتیت و...)سابقه و ابتلا به سرطان پستانابتلای فعلی به ترومبوز وریدهای عمقی،آمبولی
اسلاید 23: موارد منع مصرف نسبیوزن بیش از 70 کیلوگرمسابقه کلستاز بارداریفشارخون بالا (160/100 میلیمتر جیوه و بالاتر )مصرف همزمان داروهای ضدتشنج و ریفامپین و احتمالا گریزوفولوینسابقه حاملگی خارج رحمی (EP )
اسلاید 24: زمان شروع و استفاده از لاینسترول1- شروع نشدن قاعدگی ها :در صورت قاعده نشدن مادر شیرده و تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر ، مصرف قرص 6 هفته پس از زایمان آغاز خواهد شد .2- شروع شدن قاعدگی ها : در صورت بازگشت قاعدگی و یا تغذیه انحصاری با شیر مادر، مصرف قرص باید در 5 روز اول قاعدگی و ترجیحا روز اول شروع شود.3- تغییر از سایر روشها : اگر مادر شیردهی از سایر روش های مدرن پیشگیری از بارداری استفاده نموده وخواهان تغییر آن و استفاده از لاینسترول باشد ،اگر کمتر از 6 ماه از زایمان وی گذشته باشد ،باید لاینسترول را به شرح زیر آغاز کند :اگر قبلا از قرصهای ضدبارداری ترکیبی استفاده می کرده است ،می تواند بلافاصله خوردن قرصهای پروژسترونی را شروع کند . در این حالت نیازی به استفاده از کاندوم نخواهد بود . اگر قبلا از آمپولهای سه ماهه استفاده می کرده در زمان تزریق دوز بعدی یا حداکثر یک هفته بعد از آن می تواند خوردن قرص پروژسترونی را شروع کند . در این حالت نیزنیازی به استفاده از روش پشتیبان نخواهد بود ولی در صورت تاخیر بیش از یک هفته از زمان تزریق دوز بعدی ، باید به مدت یک هفته از کاندوم استفاده کرد . در صورت استفاده از کاندوم یا آی یو دی باید در پنج روز اول قاعدگی و ترجیحا روز اول استفاده از لاینسترول آغاز شود ، در غیر این صورت باید به مدت یک هفته از کاندوم استفاده کرد .در صورت تمایل مادر شیرده دارای فرزند کوچکتر از شش ماه به استفاده از لاینسترول و نداشتن هیچکدام از شرایط یاد شده ، باید پس از بررسی بارداری برای وی لاینسترول را شروع کرد.
اسلاید 25: چگونگی استفاده از لاینسترولهر بلیستر ،28 قرص دارد که باید هر شب یک عدد از آن را راس ساعت معینی خورده شود . بایدخوردن قرص را با یک کار مداوم هر روزه مانند مسواک زدن ،نماز خواندن و..هماهنگ کرد.شروع بسته بعدی قرص ،بلافاصله پس از پایان بسته قبلی باید باشد و هیچ فاصله زمانی نباید بین آنها باشد
اسلاید 26: فراموشی مصرف لاینسترول 1- فراموشی مصرف یک قرص تا 3 ساعت مسئله ای نیست و ضمن خوردن قرص فراموش شده (تا 3 ساعت )، آموزش و تاکید برای خوردن قرص بعدی در ساعت مقرر لازم است . 2- در صورتی که مصرف یک قرص بیش از 3 ساعت به تاخیر بیفتد و یا تا نوبت بعدی فراموش شود ،قرص فراموش شده هر زمان که به یاد آید خورده شود و قرص نوبت بعدی نیز در زمان تعیین شده خورده شود. ضمنا تا 2 روز هم از کاندوم استفاده شود. 3- در صورتیکه مصرف 2 قرص (2 روز متوالی)فراموش شود باید به محض یاد آوری ،قرص های فراموش شده یکجا خورده شود و بقیه قرصها ادامه یافته و تا 7 روز هم از کاندوم استفاده شود. در صورت قاعده نشدن در مدت 6-4 هفته پس از فراموشی ، بررسی بارداری لازم است . در صورت داشتن نزدیکی محافظت نشده در این دو روز از EC استفاده شود. در صورت استفاده از Ecپس از گذشت سه هفته باید بررسی های لازم برای تعیین وضعیت بارداری انجام شود. 4- در صورت فراموشی سه قرص متوالی و بیشتر و داشتن نزدیکی محافظت نشده در عرض 120 ساعت گذشته،تجویز EC و مشاوره برای انتخاب روش مناسب دیگر صورت گیرد . در صورتیکه از نزدیکی محافظت نشده در زمان عدم مصرف قرص ،بیش از 120 ساعت می گذرد ، آزمایش بارداری ضروری است . تا مشخص شدن جواب تست بارداری باید از کاندوم استفاده شود .
اسلاید 27: آزمایش و معاینه های لازم 1- اندازه گیری و ثبت فشارخون2- پاپ اسمیر3- اندازه گیری وزن4- معاینه لازم حسب مورد در صورت وجود هرگونه نکته خاص در شرح حال
اسلاید 28: هشدارها و چگونگی برخورد با آن ها در صورت بروز هر کدام از علایم زیر باید به متخصص یا بیمارستان مراجعه کرد :سردرد شدید(میگرن ،سردردهای همراه باتاری دید )درد شدید قفسه سینه پس از شروع مصرف لاینسترول خونریزی نامرتب رحمی و یاهرخونریزی بدون دلیلی که احتمال بیماری زمینه ای و یاحاملگی رامطرح نماید زردی پوست وچشم درد شدید شکمی که به خصوص در قسمت پایین لگن و شکم بروزنماید (احتمال حاملگی خارج از رحم و پارگی کیست تخمدان )
اسلاید 29: پی گیری و مراجعه های بعدیاین روش حداکثرتا 6 ماهگی و همزمان با شیردهی مجاز است . پیگیری ها باید در فاصله های زمانی سه ماهه انجام می شودکه شامل بررسی وزن و فشارخون می باشد . استفاده از قرص های پروژسترونی خوراکی پیشگیری از بارداری هیچ افزایشی در فشارخونهای سیستولیک و دیاستولیک یابروز بیماری فشارخون ایجاد نمی کند .
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.