صفحه 1:
sé
ss
1
اترهای سلولزی
اراك براق درس
بشيمي.و فثاورى مشتقات سلولل
مهدى صبور
صفحه 2:
محورهای
لى
ساختار سلولز
اترهاى خطى
تيواترها
اترهاى حلقوى
اترهاى سلولزى
آلكيل اترهای سلولزی
هیدروکسی آلکیل اترهای سلولزی
کربوکسی متیل سلولز
سیانو اتیل سلولز
صفحه 3:
كر درون عامل الکلی یا فنلی را با یک گروه 8 (می تواند سیرشده یا سیر نشده,
زنجيرى يا حلقوى باشد) یا یک گروه آریل جانشین شود. اتر بدست می آید.
ساختار سلولز:
سلولز پلیمری خطی از واحدهای تکرار شونده سلوبیوز است.
سلوییوز از پیوستن دو مولكول -0-8كلوكوبيرانوز تشكيل مى شود.
صفحه 4:
نامگذاری اترها
اترهای خطی
روش معمولی: ابتدا نام دو گروه متصل به اکسیژن را (به ترتیب الفبا) ذکر می کنند و
سپس کلمبیاق CH. CH Godage
اتيل ایزوپروپیل
oy, sas دی اتبل
CH,-CH,-O-CH -CH,
a ۳
روش آیوپاک: گروه بزرگتر را به عنوان شاخه اصلی در نظر گرفته و گروه کوچکتر با اکسیژن
رایه عنوان آلکوکسی مب CH, aus gig el 2ع -0 - بيهن
اتا
تیواترها °
روش معمولی: ابتدا نام دو گروه متصل به گوگرد را (به ترتیب الفبا) ذكر مى کنند و
سيس كلمه سولفيد مى اويل يروييل CH,- CH,- S- CH,- CH,- CH,
5 سولعند
روش آيوياك: كروه بزركتر را به عنوان شاخه اصلى در نظر كرفته و كروه كوجكتر با كوكرد
را به عنوان تيوآلكان مى نامند.
ایزوبروپیلا .دق وق - وق - 3 - 2 - روم
cx, تسيويوتان
صفحه 5:
نامگذاری اترها
اترهای حلقوی
H,-CH, CH,-CH -CH,
No ° Soe 5 ِ
بیدهای آلکن: ابتدا کلمه اکسید و سيبس نام آلكن را ذكر مى میگ ور ۳
ن
یدهای آلکن: ابتدا کلمه اپوکسی و سپس نام آلکان را ذکر می کنیم.
cH, f
1
نا
وگ و3-اپوکسی2-متبلة
بوتان بوتان
اکسیران: در روش آیویاک اکسیداتیلن را به عنوان حلقه هتروسیکل در نظر
می گیرند و بقیه اترهای حلقوی مشتقی از آن در نظر گرفته می شود.
ie
و2-دعمتیلة CH,-CH ~ CH,
اکسیران No
صفحه 6:
ترهای سلولزی
اترهای سلولزی در اثر واکنش قلیا سلولز با واکنشگرهایی مانند آلکبل هالیدهاء آریل
هالیدهاء آلکیل سولفاتها, آریل سولفاتها. آلکن اکسیدها, اسیدهای ,-هالوکربوکسیلیک یا
نمکهای آنها و ترکیبات اشباع نشده ای که بوسیله گروههای الکترون کشنده فعال شده اند,
تهیه می شوند.
آغلب اترهای سلولزی در آب محلولند و عموما خواص مشابهی دارند اما هرکدام به
.دلیل داشتن خواص ویژه ای مکمل یکدیگرند
درصورت داشتن استخلاف آبگریز و درجه استخلاف بالا در حلال
Cellulose ether Reagent Soivent os
| Meth! chloride, water 13-24
dimethy| sulfate
tihylecibolose Eihyi chloride Organic solvents 2.3-2.8
| Carboxymethyiceliuiese water 05-12
Hydeomrethyiceltuiose Water 13-30"
Cyomoetbyiceiiviose Organic solvents 2.0
انواع سلولزهای
تجاری
صفحه 7:
نقاط ذوب مشتقات سلولز به
عنوان تایع درجه جایگزینی
صفحه 8:
1 اترهای سلولزی
آلکیل اتزهای سلولزی ساذه ترین نمونه .از اترهاق شلولزی
مهمترین آنها در مفیاس صنعتی متیل سلولز و اتیل سلولز هستند.
ماده اوليه واکنش تولید آلکیل اترهای سولزی قلیا سلولز حاصل از پنبه یا خمیر کاغذ است.
Ceil—OH + HOP = Cell OF + H.0
Coll-OP FRA = Cell—OR + CP
(R = CH, of CoHs)
این واکنش محصولات فرعی مانند دی متیل اتر یا دی Jail اتر نیز تولید می شوند.
RC] + HOP #2 ROH + CP
مر + ROH + HO? = ROP
۲ سم
RO® + R—Cl = ROR + CP
عموما محلول متیل سلولز در دماهای بالا به ژل تبدیل می شود و با وارد کردن هیدروکسی
متیل یا هیدروکسی اتبل دمای ژله ای شدن بالا می رود.
صفحه 9:
LST اترهای سلولزی
- کشاورزی: مواد غلیظ کننده , مواد پراکنده کننده بذر
- صنایع غذایی: عامل پایدار کننده و غلیظ کننده
- سرامیک: عامل اصلاح گرانروی و مقاومت به همکشیدگی
- دارویی: قرصها, شربتها و سوسپانسیونها
- سیمان: عامل کنترل زمان گرفتن سیمان
- نساجی: برای آهارزنی و پوشش دهی
- خمیرکاغذ و تخته لایه
صفحه 10:
روکسی آلکیل اترهای سلولزی
هیدروکسی آلکیل اترهای سلولزی از واکنش سلولز با اکسیدهای آلکن با کاتالیزور قلیایی
بدست می آیند.
هيدروكسى اتيل مهادت
سلولز
اتيلن كلايكول enu-ons® با
اکسید lal بر اثر پلیمریزاسیون به پلی انیلن اکسید تبدیل می شود. گروه هیدروکسیل
توح اول انتهایی نز گر کین شده روی سلولز با اپوکسید اضافی واکنش انجام داده و
زنجيره های اکسی اتبلن آزاد تشکیل می شوند:
یربا
Cell-0-CH,CHLON + HOP ce —(0-CH,CH ee sO8
صفحه 11:
روکسی آلکیل اترهای سلولزی
کاربرد هبدروکسی آلکیل اترهای
سلولزى :
- هيدروكسى اتيل
سلولز
به عنوان ماده غلیظ کننده در رنگهای لاتکس
پلیمریزاسون پلی وینیل استات
sels آهارزنی
بهبود مقاومت تر كاغذ (به همراه سمبه)
:هيدروكسئي روبيلس لولز-
داراى موارد مصرف مشابه هيدروكسى اتيل سلولز است اما
استفاده از آن محدودتر است.
از آن می توان به عنوان ماده غلیظ کننده برای محلولهای آلی نیز
استفاده کرد
صفحه 12:
کربوکسی
کربوکسی متل سلولز از قليا سلولز با سيم كلرو
20111110 + 10
كربوكسى متيل سلولز به دو روش منقطع و بيوسته توليد مى شود. در فرآيند منقطع مراحل
زیر اتفاق مى افتد:
| تهیه قلیا سلولز
|[ کربوکسی متبلاسیون قليا سلولز (با مونو كلرو اسيد استيك با کلرو استات سدیم)
- محصولات چنبی واکنش گلیکولات سدیم و کلرید سدیم هسنند.
- برای تصفیه محصول خام از تیمار آب و الکل استفاده می شود
صفحه 13:
کربوکسی
كاريرد كريوكسى متيل سلولز:
- آهارزنی پارچه
- شوینده ها
- صنابع غذایی
- پوشش و اندود SEU
هن رگ
- مایعات حفاری
- سرامیک
-مواد دارویی و آرایشی
صفحه 14:
سیانواتیل
سيانواتيل سلولز در اثر واكنش سلولز با آكريلونبتريل در حضور كاتاليزور هیدروکسید
سدیم بدست می آید
مکانیسم واکنش:
1 آنبون سلولز تشکیل شده به اتم کرین مثبت در آکریلونیتریل حمله می
onl SO پینابینی تشک
3( آنیون dl nai oi Seat GUD Gs Gully, po Bue
4) یک پروتون( ) از آب جدا شده و به آنیون اضافه می شود و محصول
نهایی تشکیل می شود
در اين فرآيند واکنش های جنبی نیز بوقوع می پیوندند. مانند واکنش تشکیل 3و/3-
اکسی دی پروپیونیتریل:
0۷:۱ ب CH, = CHCN + H,O 2
صفحه 15:
سیانواتیل
کاربرد سیانوا:
- به دلیل داشتن ثابت دی الکتریک بالا و ضریب اتلاف پایین می توان از آن در
ماتریس رزینی لامپهای فسفری و الکترولومینسنت استفاده نمود.
- خمیر کرافت سیانواتیل دار شده با ۵ حدود 0/2 برای ساخت کاغذ عایق در
ترانسفورمانورها استفاده می شود.
- کاغذهای سیانواتیل دار شده دارای ثبات ابعاد و مقاومت به حرارت هستند.
صفحه 16:
ele
- کتاب شیمی چوب ترجمه دکتر میرشکرائی
- کتاب نامگذاری مواد آلی
- جزوه درسی مشتقات سلولز دکتر قاسمیان
