صفحه 1:
صفحه 2:
بسم الله الرحمن الرحيم
صفحه 3:
منبع
اخلاق اسلامی» مبانی و مفاهیم
جمعی از نویسندگان
زیر نظر مهدی علیزاده
نشر معارف
چاپ 00
قم
0666
صفحه 4:
صفحه 5:
صفحه 6:
مقدمه
دانش اخلاق بحث از زشتی ها
و زیبایی های روح و منش
بشر است و به خواهش ها و
اعمال انسان تعمیم مى يابد.
دغدغه اخلاق رشد و تعالی
,بشر است
صفحه 7:
اخلاق اسلامی در رویکرد
عمومی دین همان شکوفایی
فطرت است که بر شناخت
خاصی از انسان استوار می
,گردد
صفحه 8:
انسان شناسی اخلاقی» انسان شناسی
تحولی است بدین معنا که انسان در
حال حرکت و در حال شدن را
موضوع بررسی خود قرار می
دهد. مهم ترین مبانی اخلاق مبنای
انسان شناختی و مبنای غایت
صفحه 9:
جایگاه اخلاق در دین
:آموزه های اسلام شامل سه بخش است
عقايد: توصيفئاز لفرينشبا بيانمهم ترین-
عناصر آنکه به تفسیر آغاز و لنجام هستی
.میپردازد
اخلاقن نظام ارزشىئو هنجاروكه لنسانبايد -.©
اعما-لخود را برلودستيابىويه كمالى
برلساسدستورها تنظيم كند
فقه: از نظام بایدها و نبایدهایحقوقی-6
بحشمیک ند که برلوتنظیم قانونیرولبط
.لجتماحیشکلگرفته لست
صفحه 10:
تعریف اخلاق
اخلاق در لغت» جمع "خلق" به
معنای سجیه یا صفت پایدار در
نفس است و دراصطلاح دانشی
است که به بیان اوصاف ارزشی
افعال و صفات اختیاری و راه
كسب يا اجتناب از آن ها مى
.ير دازد
صفحه 11:
موضوع گزاره اخلاقی امری
اختیاری است؛ زیرا ارزش
اخلاقی مبتنی براختیار است
و بدون فرض اختیار»
امکان داوری اخلاقی وجود
.ندار د
صفحه 12:
گستره دانش اخلاق
:علم اخلاق شامل چند حوزه است
اخلاقب ندگین هنجارها یا ناهنجارهاییمئل)
یمان خوفیک فر و بیلحتمادویه خدا که
.به رلبطه لنسانبا خدا مزبوط میشود
لخلاقفردین ارزشهایاخاقیمربوط به حیاتم
فردیانسانهاستکه آدمیرا فارغ از رلبطه
با غیر در نظر میگیرد؛ مثلف_ضلیتهای
صبر و حکمتوتوکل.. و رذیلتهای
...پرخوری سبکمغزوو
صفحه 13:
لخلاقلجتماعئن ارزشه وضد ارزش
هایحاکم بر رلبطه فرد با سایر
انسانه مثلعدلو لحسانیا حسد و
.تكبر
لخلاقزيستمحيطئ لحكام ارزشى 6
حاكم بر مناسباتانسانبا طبيعتٍ
(كياهانحيولناك
مرلتع »جنكلهاءآبهاءخاكب.)
صفحه 14:
تربیت اخلاقی
فرآیند درونی سازی ارزش های
اخلاقی و شکل گیری شخصیت
انسان براساس ویژگی های انسان
کامل است. اخلاق» پرسش از
ماهیت ارزش هاء و تربيت نيز
پرسش از کیفیت دستیابی بدان را
,پاسخ می گوید
صفحه 15:
فصل اول
صفحه 16:
سرشت انسان
سرشت انسان مهم ترین مبحث
فطرت بر سرشت واحد الهی و
تبدیل ناپذیر همه انسان ها تاکید
داشته و به جهان نگاهی مثبت
.دارد
صفحه 17:
ساحت ها و قوای نفس
روح انسان حقيقتى غير مادى
و ملكوتى است كه براى آن
تعابيرى جون جان» نفس»
.قلب نيز به كار ميرود
صفحه 18:
نیروهای نفس انسان
:نفس انسانی دارای چهار نیروی اصلی است
قوم حقلی آگاهیاز حقایقاستو هر یکاز -)
قوم هارا از سرکشیی از میدارد و آنرا
,فرشته صفتمین امند
قوم غضب( دفع) : آنرا درنده خو مى-.©
,نامند
لستو کار آنب دستآوردنمنافع. و لمور لذت
.بخشلستو آنرا حیوانصفتمین امند
صفحه 19:
قوه وهم: آنرا نیرویشیطانیمی6
,نامند
نیروی واهمه یا قوه شیطنت در پی طرح
راهکار عملی و چاره اندیشی و حیله
برای رسیدن نفس به خواسته های قوه
,شهوت و غضب است
دروغگوئی و خدعه توسط اين نیرو برای
,بشر میسر می شود
صفحه 20:
حکمت
حکمت. اعتدال قوه عاقله و ثهذیب
آن است(بین جریزه و بله)
شجاعت. اعتدال قوه غضب و
,تهذیب آن(بین تهور و ترس) است
عفت» اعتدال قوه شهوت و تهذیب
آن می باشد(بین شره و خمود)
صفحه 21:
حالات نفس
نفسمطمئنه (آريلم)-)
اكر قوه عقلانى بر سه قوه دیگر پیروز شد» نفس انسان
.به آرامش مى رسد كه آنرا "مطمئنه“ كويند
اكر قوه عقلانى غلبه نيافت و شكست خورد؛ در بى آن
براى نفس يشيمانى حاصل كريددكه آنرا لوامه كويند
۳ ه ( فرماندهدم به بدىو كنام) -©
رد ای دون دمآرد را
.اماره بالسوء گویند
صفحه 22:
ظرفیت ها و توانائی های انسان
ضعیف است و به مرور زمان
توانایی های مختلفی را کسب
میکند. توانمندی های ثابت
.نفس را mag" می نامند
صفحه 23:
ملکات نفس انسان
جسمانین بیشتر در لعضاوی دنظهور ميكند. ب4-)
دستآوردنلیندستهه از مهارت» هفات ربیب دنیلسک
مانند مهارت ولد رفتن
ذهنئ به دستآوردنلیندسته از مهارته هفاتربیته
. ذهنی لسک همچونملکه تمرکز
روحوو قلبی ملکه هایمثبتشجاعه سخاوتو حلم 9
»تولضع صلاببك تولضع. و ملکه هایمنفیمثل
حسدء دروغ» مکر و ریا و نفاقو قسارتکه هف
.تربيتلخلاقىاست
صفحه 24:
aul of ملکه
سرعت عمل
آسانی عمل
بهیود سطح عمل
پایداری عمل
صفحه 25:
اصول تحصیل ملکه
لمکانپ ذیریه
تحصیل یا تغییر ملکات برای انسان در هر سن
.و موقعیتی امکان پذیر است
تدریج و زمانبری8
بيدايش ملکه نیازمند زمان است و هیچ صفتی به
یکباره در وجود آدمی پدید نمی آید و از ميان
,نمی رود
تکرار ولستمرار-9
.پیدایش ملکه براثر تکرار عمل است
صفحه 26:
تاثیر قطعیو نامحسوسعمل6
كرجه هر عمل به نوعى در بيدايش ملكه
نقش داردءليكن تاثير آن معمولا محسوس
دشوارىتحصياملكه و لزوم لستقامة©
دوران بيدايش ملكه بر آدمى سخت مى
گذرد. کسی که واجد ملکه نیست» توان
بسیاری به کارمی گیرد و زمان زیادی
.معطل می شود
صفحه 27:
دقتدر مرلحلک سمملکه-6
توجه و دقت بیشتر در مراحل ایجاد
ملکه» در پیدایش آن اثرگذارتر
. است
برنامه ریزیو بهرم گیریاز-2»
ol as let:
تفکر ويرنامه ریزی» مسیر تحول
صفحه 28:
احتداسلو لحتیاط-6
برنامه عملی برای کسب ملکه باید با
توان فعلی فرد تناسب داشته باشد. یعنی
فرد نباید بیش از توان خود در هر
مرحله بر خود تکلیف کند و هرگاه
توانایی نفس افزایش یافت» تکلیف
رابیفزاید» چرا که تکلیف» نباید کمتر
.از توانمندی باشد
صفحه 29:
نظام ارزش گذاری فطری و محیطی و نقش
آن دو در شکل گیری فضلیت یا عادت
دو گرایش در تربیت انسان مطرح بوده
:است
تربيتفطرتكرا-0
تربيتفرفككرا -©
قرآن كريم و تعاليم بيامبر و ائمه اطهار(ع)
جملكى بر تربيت فطرت كرا تاكيد كرده
.اند
صفحه 30:
بر پایه روایات» انسان در آفرینش مفطور
بر توحید است. فرآیندهای تربیت» زدودن
موانع از برابر فطرت است. برای ایجاد
ملکات مثبت باید استعدادها وظرفیت ها
وارزش های وجودی خود را به دقت
کشف کنیم . برای شکوفاسازی آن ها
برنامه ریزی کنیم و با قدرت و ثبات قدم
آن برنامه را اجرا کنیم
صفحه 31:
فصل دوم
مفصد
رشد اخلاقی
صفحه 32:
مقصد نهائی
اساسی ترین معمای بشر»
پرسش از نهایت حرکت
.و مقصد نهایی اوست
صفحه 33:
ویژگی های هدف با ارزش برای زندگی
کاملو بینقصبودن-)
تعمیم. پذیروو مفید بودنبرلیهه 9
معقولو منطقیی ودن6
دستیافتنویودن 6
جاودلنه بودن 6
صفحه 34:
ابعاد وجود انسان
بعد فردى-)
بعد لجتماعى- ©
صفحه 35:
انسان دارای یک هویت یا خود فردی و
یک هویت اجتماعی است و موظف به
خود شناسی» خود آگاهی و خود سازی
فردی است.انسان به اقتضای انسانیت خود
موظف است برای رسیدن به هدف
مسیری را طی کند. اين هدف بلند همان
حیات طیبه است که بی شک تامین کننده
.ارزش انسان در زندگی فردی است
صفحه 36:
از سوی دیگر انسان موظف به
حضور اجتماعی است و به
مقتضای سرشت اجتماعی خویش
باید در اجتماع زندگی کند و در
تعامل و رابطه با همنوعان خود به
.نحو درستی رفتار نماید
صفحه 37:
مقصد رشد و ارزش انسان در حیات فردی
پیامبران که به مقصد کمال رسیده
اند» پس از بازگشت از این سفر
معنوی می گویند انسان می تواند
از مرتبه فرشتگان بالاتر رود و به
خدا نزدیک شود و به قرب خدا
برسد
صفحه 38:
مفهوم قرب به خدا
مقصد حرکت انسان "قرب خدا"
معرفی شده است. قرب به خدا
به معنای کم شدن فاصله
مکانی یا زمانی ميان ما و خدا
نيست؛ جه آنكه خداوند فراتر
از زمان ومكان است
صفحه 39:
در حقیقت قرب به خدا واقعیتی وجودی
است. از آنجا که خدا کمال مطلق است»
قرب به كمال مطلق به معناى كامل تر
شدن است. آدميان جنان آفريده شده اند كه
مى توانند با كسب كمالات بيشتر به سوى
خدا حركت كنند و مشابهت خود را با خدا
افزايش دهند و از فاصله خود با خدا
بگاهند
صفحه 40:
هر چه انسان بتواند خدا را بنمایاند و
مظهریت بیشتری برای خدا داشته
باشدء به خدا مقرب تر است تا جايى
كد فسان لوقه كسام كناو از عى كرندة
از آينه تمام نماى الهى با اين عناوين
ذكر شده است: خليفة Mall call
الاعلی» اسم اعظم؛ مظهر تام؛ جلوه
كامل» وجه تام و آيه كبرى
صفحه 41:
درحیات اجتماعی ارزش انسان به خدمات
اوست؛ هر چه خدمات ارزنده تر باشد»
تأثیر وجود فرد در جامعه فزون تر است.
ایمان و معرفت ارزش بعد فردی وجود
انسان است و خدمتگزاری» ارزش بعد
,اجتماعی او
نتیجه رشد اخلاقی در بعد فردی تربیت»
انسان پاک و حاصل رشد اخلاقی در بعد
.اجتماعی نیز تشکیل جامعه پاک است
صفحه 42:
توجه به مسئولیت اجتماعی و پرداختن به آن
به قدری مهم است که عبادات فردی
جایگزین آن نمی شود و نمی توان به بهانه
عبادت از آن سر باز زد. انسان مومن
همان گونه که در پی تحقق "انسان
آرمانی" است به "جامعه آرمانی" مى
اندیشد و در پی آن است که مهارت ها
لازم را بدست آورد
صفحه 43:
سه مدل انسان
۱ ۰
باکاشتر : قوودر حیاتفردوو
مالکلشتر :
لجتماعی یه
عزاو : كوودر بیج
فردىو ضعيفهر , , = 4
زیاد لبنلبیه: سید سم
فردوو قوودر ب
صفحه 44:
فصل سوم
موانع رشد
صفحه 45:
مسافت میان انسان و خدا که از
آن به صر اط مستئیم تعبیر شده»
مسافت درازی نیست. اما به
رغم كوتاهى اين مسير
برخلاف انتظار» تشخيص و
پیمودن آن با دشوارى هايى رو
.به روست
صفحه 46:
موانع و دشواریهای راه بر
:سه كونه است
مانم شناختی 6
مانع. انگیزشی ©
مانع رفتارى ©
صفحه 47:
موانع رشد اخلاقی
الف) موانع درونی
:لین فنس)
عمده ترین مانع سعادت انسان و عامل سقوط او
را بايد در درون جان او جست. آدمی هم
ظرفیت رشد و کمال را در درون خود دارد و
هم عامل سقوط و پستی که از آن به هوای
نفس ياد كرده اند. هواى نفس همان گونه که
مانع رسيدن به موفقيت مادى و اجتماعى است؛
مانع رسيدن به مقامات معنوى و روحانى نيز
.مى شود
صفحه 48:
نقطه مقابل پیروی از هواهای نفسانی» قدرت
کنترل خویش» مهار آرزوهای طبیعی و
تسلط بر امیال و گرایشات مادی است. مهم
ترین مصداق پیروی از هوای نفس»
ارتکاب گناه است. نافرمانی خدا بزرگترین
عامل سقوط معنوی انسان به شمار می
رود. همه مربیان بزرگ» آغاز حرکت
معنوی آدمی را طاعت خدا در انجام
,واجبات و ترك امور حرام مى دانند
صفحه 49:
Oder:
کسی که از هدف یا قاعده رفتن آگاهی
ندارد» پا ضرورت رفتن را نمی داند»
. هرگز به مقصد نخواهد رسید
جهل و هوی دو مانع عمده درونی
برای حرکت معنوی است که در مقابل
.علم و عمل قرار مى كيرد
صفحه 50:
:عجز-9
مانع دیگر برای حرکت به سوی
سعادت» ناتوانی است. بهره های
عيادات و مجاهدت های خاص به هیچ
رو نصيب انسان هاى ناتوان نمى
كردد كه قدرت جسمى يا فكرى يا
,روحی ندارند
صفحه 51:
:عادتهائنايسند- 6
بسيارند كسانى كه از بدى و نادرستى
عملی کاملا آگاهی دارند اما باز هم
بدان دست می آلایند. اين افراد نه مانع
شناختی دارند نه مانع انگیزشی» بلکه
مشکل آنها پدیده ای رفتاری به نام
"عادت" است که پای حرکت ایشان را
سست می کند
صفحه 52:
موانع بیرونی(محیطی)
ب) موانع بیرونی ( محیطی)
مانع بیرونی آن است که از
خارج وجود آدمی بر شناخت»
انگیزه ها پا اراده و رفتار او
.اثر منفی می گذارد
صفحه 53:
dye:
دنیا به همه مظاهر دلربا و فریبای مادی که
برای آدمی جذابیت دارد و او را به سوی
خود فرا میخواند» اطلاق می شود. تأثیر
دنیا بر انسان از طریق تحریک موانع
درونی است. ثروت و فقر از موانع
بیرونی اند که موجب دل مشغولی و
,فراموش كردن هدف می گردند
صفحه 54:
:شيطان©
شيطان دشمن اوج كرفتن آدمى و مانع
راه كمال اوست. كار شيطان تزيين و
وسوسه است. بدين معنا كه دنيا را در
نظر انسان زيبا جلوه مى دهد و انديشه
حركت به سوى خدا را از ذهن و دل
.اومی زداید
صفحه 55:
نسبت نفس و شیطان با انسان چنین است که
نفس مسئول مطالبات است و شيطان نيز
عهده دار گفت وگو. در بسیاری از موارد
نیز شیطان حقبقتی را دگرگون می نمایاند
تا موافقت انسان را جلب کند. از ترفندهای
شیطان به موارد بی فایده و نیز دشوار
نشان دادن کارهای خوب. ایجاد اعتماد به
.نفس کاذب و خود پسندی اشاره کرد
صفحه 56:
:طاغوته
طاغوت به هر عامل بیرونی گفته می شود که با
استفاده از قدرت خود» حیطه اختیار دیگران را
در رشد و تعالی محدود می سازد و آنان را از
مسیر هدایت باز می دارد. این واژه را چنانکه
از نامش پیداست. به کسی می گویند که بر خدا
طغیان کرده و از تحت ولایت و سرپرستی او
,خارج شده و دیگران را به خود می خواند
صفحه 57:
وظیفه انسان ها در برابر طاغوت کفر
ورزیدن بدان است؛ بدین معنی که از
حوزه نفوذ و سرپرستی او خارج شوند
و به خواسته های او تن ندهند. اطاعت
از طاغوت و تسلیم در برابر او در
بیان قرآن "عبودیت طاغوت" نامیده
,شده است
صفحه 58:
صفحه 59:
محیط هرگز الزام و جبر نمی آفریند و
قدرت اراده انسان را برای رشد معنوی و
روحانی سلب نمی کند. هیچ مانعی نیست
که برای رشد معنوی نتوان از آن عبور
كرد. به حكم اختيار» آدمی» هر چند
محدوديت هاى فراوان اورا احاطه كند
باز هم مكلف به شكوفا كردن استعداد
.هاى خود است
صفحه 60:
“ele و توان* و"توجه" سه شرط عمده*
تکلیف و سه عامل مهم رشد است. کسی
که نمی داند» یا نمی تواند و یا علم ندارد»
او را تکلیفی نیست. اما خدا ساختار
وجودی انسان را چنان قرار داده که
پیوسته امکان رشد برای او فراهم باشد.
بی آنکه برای فرار از تکلیف بهانه ای
.داشته باشد
صفحه 61:
:علم (0
انسان در هر شرايطى به وظايف نخستين
خود آگاه است؛ چه آنکه خدا به جان انسان
شر و خر او را الهام کرده و راه هدایت و
گمراهی را روشن نموده و از سویی تعهد
کرده است که هر کس به علم خود عمل
.کند» دایره آگاهی اش را گسترده تر سازد
صفحه 62:
:علم و عمل
دانستن مقدمه انجام دادن است و عمل نیز نتیجه علم.
به دست آوردن علم و شناخت نقشه مسیر» آغاز راه
است نه پایان راه. بنابراین هر کس باید تصمیم بگیرد
که آنچه فرامی گیرد» انجام دهد و بر اين تصميم»
استوار باشد. بزرکان علم و عمل توصیه کرده اند که
آدمیان برای حرکت خود باید مسیری مطمئن را
برگزینند و همه عمل خود را بر مدار "علم و يقين"
تنظیم کنند؛ یعنی تا هنگامی که از "صحت" و "فایده
یا ضرورت" کاری اطمینان نیافته اند» بدان اقدام
.نكنند تا به وريطه تزلزل درنغلتند
صفحه 63:
عملبه آنچه میدانیم" سببمیگردد که"
مجهولاتو مشتبهاتما آشکار شود. کسیک 4
علنمیکند» لفزونبر آنکه از ببه دست
آوردنعلم محروم مىوشودء يافته هاىواو نيز
از دستمیرود. آنکسکه عملنمیکند» در
وجود خود لبهام و ظلمدتمىآفريند؛ بديزمعنا
که او پس از یقینبه صحنو حقانیتک ار
خوده دوباره در آنترديد ممكند. بيروماز
خولهشهاونفسو عملنكردنبه حقم لبزار
.ادرلکیو قدرة شخی ص آدمیرا زلیلمیک ند
صفحه 64:
:تولن(©
یکی دیگر از امکانات رشد توان است. که
با از بین رفتن آن» تکلیف نیز ساقط می
شود. مسئولیت آدمی همواره محصور در
دایره "توانایی" اوست. آدمی از اختیار و
توان تهی نمی شود. ما به همان اندازه كه
.مى توانيم مسئوليم
صفحه 65:
:توجه (©
يكى از مهم ترين امكانات شد و شرايط
تکیلف» "توجه" است. انسان به هنگام
غفلت ءتکلیف ندارد و در برابرعمل اشتباه
خود بازخواست نمی شود» اما چنین نیست
که همواره بی توجه و غافل باشد. بنابراین
هر گاه غفلت انسان به توجه بدل گردد»
در همان لحظه مسئول خواهد بود
صفحه 66:
از بررسی رفتار های ارادی می
توان دریافت که هر عمل اختیاری
از نوعی گرایش درونی و میل
نشئت مى گيرد. منشا اراده در
وجود ما علاقه شدید است. ميل و
علاقه ما به اشیا برخاسته از
,"آگاهی" ما به خوبی آن است
صفحه 67:
به عدم آگاهی "جهن به محو آگاهی»
ahh 3 #4 و به مرگ آگاهی Mole” گفته
aguas
از اين رو "عمل نكردن" كاه به دليل
"ندانستن و ناآكاهى" است كه بايد با
"تحصيل" درمان شود و كاه به جهت
"غفلت و بى توجهى" كه بايد با "یادآوری"
مرتفع گردد
صفحه 68:
:عوامل توجه و یادآوری
d- fi:
كاه انسان خودء به يادآورى اقدام
مى كند و آكاهى هاى خود را زنده
و فعال مى كرداند. اين فرآيند با
“تذكر“»"تدبر" و "تلقين به نفس"
.صورت مى بديرد
صفحه 69:
:موعظه0
كاه آدمی در معرض تذکر دیگران قرار
می گیرد. سخن دیگران اگر آگاهی
جديدى را در ما ایجاد کند» "ارشاد" يا
"تعليم" و اكر به احياى آكاهى هاى
پیشین ما بينجامد» "موعظه" نام می
گیرد. انسان بیش از آنکه به ارشاد و
تعلیم نیازمند باشد» محتاج موعظه و
ثذکر است
صفحه 70:
:مشاهدم-.©
مشاهده عمل ديكران در برانكيختن
خاطرات ذهنى و احياى آكاهى ها
موثر بوده و بلكه تاثير آن به
مراتب بيشتر از كفتار است ودر
واقع نوعى "ذكر غير مستقيم" به
.شمار مى رود
صفحه 71:
PA:
پس از پیدایش آگاهی» در ما
میل فراوانی نسبت به آن پدید
می آید بدین سان اراده مان در
جهت تحصیل آن متمرکز و
.فعال می شود
صفحه 72:
:تدلعیمعانی- 0
ذهن انسان میان اشیا و مفاهیم گوناگون»
پیوند برقرار می کند و اغلب از یکی به
دیگری منتقل می شود. اين ويزكى
موجب می شود بسیاری از آگاهی های
غیر فعال ما از برخورد با پدیده ای غیر
منتظره» فعال شود و عزم و اراده ما را
صفحه 73:
فصل
خورداری های
ف 5 4
شخصيت كامل اخلاقى
صفحه 74:
قرب الهی»مقصد نهائی انسان
اخلاق اسلامی ذاتا در پی تحول
معنوی انسان و تبدیل او به :
انسان کامل است. دغدغه انسان
اخلاقی» قرب به خدا و رسیدن
به مقام نمایندگی او در زمین
.است
صفحه 75:
بهای انسان
بدانید كه براى جان شما
بهائی جز بهشت نیست» پس
آنرا به کمتر از بهشت
,مفروشید
نهج البلاغه +حکمت PSO
صفحه 76:
نتایج روحی و رفتاری اخلاقی زیستن
(itl آر آمش
آرامش نقطه مقابل اضطراب و پریشانی و به معنای
رهایی از هراس و نگرانی و برخورداری از
احساس امنیت است. آرامش دو صورت دارد: یکی
مذموم و دیگری ممدوح. آرامش مذموم حاصل
اطمینان به اموری ناپایدار است که خیلی زود زوال
می یابد و جای خود را به پریشانی و نالمنی می دهد.
اما آرامش ممدوح آرامیدگی بی کرانی است که با
آراستگی به اخلاق نیکو و پیوند با سرچشمه خوبی
.ها بدست می آید
صفحه 77:
انسان مومن همه آفرینش را از آن جهت
که فعل خداست. زیبا می بیند و در
همه حال آسوده و آرام است. وقتی
نیروی عقل» میان قوای شهوت و
غضب و وهم اعتدال را برقرار سازد»
آرامش و سکون یر مملکت جان سایه
می گسترد و درون انسان از غوغا و
.تنازع آسوده می گردد
صفحه 78:
ب) موفقیت
انسان موفق به کسی می گویند که
نسبت به دیگران بیشتر باشد. نظم
و انضباط کاری» استقامت» صبر»
همت بلند» شجاعت و مانند آن
.عوامل شناخته شده موفقیت اند
صفحه 79:
ج) امیدواری و ایمنی از احساس پوچی
هنگامی انسان در عمل( نه در حوزه باورها و
شناخت) برای زندگی هدفی متعالی و غایتی
معنوی نشناسد و رفتار و منش وی هیچ گونه
سوگیری فرامادی نداشته باشد و تنها به لذت
های حیوانی و هواهای نفسانی بیندیشد» دچار
ماتریالیسم اخلاقی شده است. یکی از پیامدهای
مهم ماده باوری اخلاقی» پوچ گرایی است. يوج
انگاری زندگی برآمده از بیماری های روانی و
.اختلالات شخصیتی است
صفحه 80:
2( شادمانی
شادمانی احساسی است که در پی رسیدن به
خواسته ها و یا نزدیک شدن به آنها پدید می
آید. ناخرسندی و غمگینی» ناشی از دست
نیافتن به طمع ها و آرزوهاست. احساس
هویت و کرامت و پیشرفت و يا احساس
مقبولیت و تشخص و احترام موجب شادکامی
است. انسان موجودی اجتماعی است که تمایل
شدیدی به رابطه با دیگران دارد. وقتی کسی
با احترام و محبت دیگران روبه رو شود ناب
ثر بن شاد ها دا احساس م کند
صفحه 81:
2( زیبایی
زیبایی که بازتاب تناسب و هماهنگی در جان
آدمی است. به مادی و معنوی یا محسوس و
معقول تقسیم می شود. انسان علاوه بر زیبایی
طبیعی و ظاهری» از زیبایی اندیشه و اراده ای
پیش رونذه نیز برخوردار است. بی گمان
جملگی زیبایی ها (چه مادی و چه معنوی)
حسن و جمال بی انتهای خدا را به نمایش می
.نهد
صفحه 82:
و) لذت
لذت حالتى ادراكى است كه هنكام يافتن به ما
دست مى دهد. تاثير برآورده شدن نيازها و
توجه به آن است. رنج مقدمه لذت است و لذت
طلبی نوعی رنج کشیدن. تا نیازی ارضا نشده
وجود نداشته باشد» لذتی طلبیده نمی شود. هر
چه رنج بیشتری احساس کنیم و فشار روانی
سنگین تری داشته باشیم» بیشتر درصدد دفع آن
.و جلب لذت جایگزین بر می آییم
صفحه 83:
اخلاق می آموزد که لذت» پاداش طبیعی
درست عمل کردن است. بنابراین اگر کامل
و درست اقدام کنیم وبه لذت عمل توجه
نداشته باشیم» لذتى كه در پی می آید»
پاداشی دل پسند خواهد بود. همه آفریدگان
نیازمند آفریننده خود هستند» هر چه ارتباط
با او نزدیک تر باشد» لذت بیشتری در پی
.خواهد داشت
صفحه 84:
ز) خلاقیت
كشف حقايق تازه و انجام کارهای بی سابقه؛
ظرفیت و پذیرشی می خواهد که اخلاق در
ایجاد و بالابردن آن موثر است. رذایل ننسانی
هر یک به گونه ای آرامش و دقت نظر را
سلب می کند؛ در الی که رشد خلاقیت در
آدمی» بدین عنصر نیازمند است. ارزش های
اخلاقی به انسان ظرفیت بالایی برای خلاقیت
.می بخشد و خلاقیت الهی را در او می نمایاند
صفحه 85:
ح) محبوبیت
انسان موجودی اجتماعی است. اما
Lily) اجتماعی تنها برای رفع
نیازهای مادی او نیستءذ بلکه سطوح
انسانی تر از این روابط از خواسته
های دنیایی به مرأتب فراتر می رود
و به محبت و احترام می انجامد.
کانون اصلی محبوبیت. برآمده از
.ارتباط با خداست
صفحه 86:
ط) نیرومندی
اخلاق اسلامی از آن رو که به اصلاح
رابطه با انسان با آفریدگار توانا می
پردازد» فرد را به نیرویی شکست
ناپذیر نزدیک می سازد. بر آثر این
نزدیکی» قدرت لازم برای رسیدن به
اهداف به دست می آآید و سراسر عالم
,در خدمت آدمی قرار می گیرد
صفحه 87:
مدرس
محمد سركلزائى
دكتراى الهيات اديان و عرفان
:تدريس در
دلنشكام هایعمیک اربردیو آزاد -4
.اسلامى
.مرلكز لموزشعقيدتىوزارتدفاع-©
از سال966 تا کنون9
اوه _مم6)
صفحه 88: