اخلاق حرفه ای (اخلاق ارتباط با بیمار)

اخلاق حرفه ای (اخلاق ارتباط با بیمار)

اسلاید 1: تهيه كنندگان: عليرضا نادري- امين شكري زاده

اسلاید 2: اخلاق حرفه اي (اخلاق ارتباط با بيمار)

اسلاید 3: اخلاق حرفه اي چيست ؟بايد ها و نبايد ها ؟تفاوت اصول با مباني اخلاق حرفه اي ؟اصول ارتباط با بيمار؟آيا همه ملزم به رعايت آن هستند؟

اسلاید 4: اخلاق پرستاري جزيي از مسئوليت پذيري و تعهد ما به بشريت است. از آنجا كه نوع روابط ما با افراد،بخصوص بيماران مي بايد مطابق با دستورات الهي باشد ،پس بر مبناي اعتقادات اسلامي خويش، افراد بيمار را بايد برادران و خواهران ديني خويش بدانيم.بدين ترتيب مشاهده مي شود كه پرستاري جلوه گاه صداقت ،انسان دوستي ،فداكاري ،ايثار و از خودگذشتگي، تعهد و تدين است. بستر تداوم تقوا نمودار وفاداري به سوگند ها است.ميدان علم و عمل و بروز فضايل اخلاقي و انساني است . پرستاري نگهباني از زندگي انسان ،تجليگاه قدرت خداوند در نجات جان آدمي است. احترام به انسانيت انسان به عنوان اشرف مخلوقات و بالاخره ميدان امتحان الهي براي پرستار است. بديهي است كه تنها چنين پايه هاي فكري و اعتقادي است كه مي تواند پرستار و اخلاق پرستاري را شكل و معني دهد .

اسلاید 5: اينك پاره اي از خصوصيات اخلاقي و رفتاري پرستار را ياد آور مي شويم: 1- تقوا: انساني كه فاقد تقوا است همواره در خطر لغزش و سقوط است . گر چه همگان به تقوا نيازمندند ولي پرستاران به دلايل ظرايف و حساسيت كارو ويژگيهاي خدمات خود ،قطعا بدان نيازمندترند.2 - آگاهي متناسب با دانش روز: نبايد فراموش كرد كه ارزش كارها به كميت و حتي كيفيت آنها نيست ، بلكه به ميزان اخلاص و احساس مسئوليت و تلاش و زير بناي عقيدتي آنها ست.3- نظم در امور : همه ، بخصوص هر جا كه مسئوليت ها سنگين تر و نوع خدمات حساس تر است به نظم نياز مند ترند . نظم در امور بخصوص براي پرستاران اتاق عمل كه به زيور تقوا آراسته اند ، براي پيشرفت علم و آسايش جسمي ، وجداني و روحي آنان ضروري است.4- جلب اعتماد مريض: زماني كه بيمار از پرستار ، تقوا ، دلسوزي ، آگاهي و تلاش صادقانه در اداي وظايف ديد ، بدون شك به چنين فرد شايسته اي اعتماد مي كند كه اين امر باعث احترام و علاقه از طرف بيمار به آنان خواهد شد.

اسلاید 6: 5 – راز داري : پرستار درپرونده بيمار و يا در اتاق عمل اطلاعاتي در مورد بيمار خواهد يافت كه افشاي آنها افشاي راز بيمار و كاري بس ناپسند و خلاف دين و اخلاق است. 6 - راستگويي: هميشه اشتباهات انجام داده شده را با كمال شهامت اطلاع دهند تا هر چه زود تر رفع شوند.زيرا كتمان آن ممكن است براي بيمار خطراتي را در بر داشته باشد. 7 – صبور باشد ، بخصوص در مواقعي كه ديگران عصباني هستند و اگر جراح در حين عمل حرف زننده اي ادا نمود جواب ندهد و بعد از عمل راجع به موضوع با او صحبت كند زيرا عصبانيت همه ضررش به بيمار ميرسد. 8 – متواضع باشد و از تكبر و غرور مطلقا پرهيز كند كه اين صفات از خود خواهي است . فرد متكبر چون عيبهاي خود را نمي بيند در صدد رفع آنها بر نمي آيد و اين مانع پيشرفت او مي گردد زيرا حاضر به قبول هيچ مطلب آموزنده اي از طرف ديگران نمي باشد. 9 – هوشيارباشد: همواره با هوشياري كامل مواظب اوضاع بوده و مراقب باشد كه خطايي از خود يا ديگران سرنزند.

اسلاید 7: 10 – وظيفه شناسي: به مسئوليت بزرگ خود آگاه باشد و سعي كند آن را به نحو احسن انجام دهد و براي به ثمر رساندن آن مدد خواهي ديگران را بپذيرد و خود نيز به موقع به ديگران ياري كند. 11 – از نظر روحي و جسمي سالم و قوي باشد : زيرا اتاق عمل جاي افراد مريض و رنجور نيست و سعي نمايد از خودش مراقبت كند بخصوص از دستها كه حين عمل بايد به جراح كمك كند. 12 – با گذشت باشد : نسبت به همكاران خود با مهرباني . دوستي رفتار كند و سعي كند در قبال رفتار نادرست ديگران نسبت به خود فروتني و گذشت داشته باشد تا محيط كار مناسبي را براي خود و ديگران ايجاد نمايد . 13 – ظاهر آراسته و متين داشته باشد و طرز سخن گفتن با ديگران و اينكه با هر فردي به چه صورت صحبت كند را بداند . در حين سخن گفتن به كسي توهين نكند و از شوخيهاي بي جا بپرهيزد. 14 – قوانين و مقررات اتاق عمل را رعايت كرده و اجراي آن را به ديگران ياد آور شود.

اسلاید 8: 15 – وقت شناس باشد و هميشه به موقع سر كار حاضر باشد زيرا تاخير در حضور باعث اختلال در كار اتاق عمل و تلف شدن وقت مي گردد .همچنين حد اكثر استفاده از وقت را بكند. 16 – سرعت عمل و سرعت انتقال داشته باشد ولي بدون عجله و شتابزدگي . در حين كمك به جراح بايد فكر او را بخواند و هميشه يك قدم از او جلوتر باشد و خوب فكر كند و به موقع تصميم بگيرد. 17 – انعطاف پذير باشد و عكس العمل سريع و صحيح در مقابل حوادث پيش بيني نشده داشته باشد . تغييرات تازه را بپذيرد و بداند كه هر روش خوبي تغيير پذير است و اگر يك قدم به جلو نرود، يك قدم عقب مانده است. 18 – انتقاد پذير باشد: انتقاد بجا را قبول و اشتباهاتش را بپذيرد زيرا اين عمل باعث پيشرفت او مي شود. 19 – صرفه جو باشد : ارزش لوازم اتاق عمل را بداند ، روش صحيح نگهداري از آنها را رعايت كند و وسايل را به موقع ، بجا و به اندازه مصرف نمايد.

اسلاید 9: قانون انطباقبخش یک : محیط فیزیکیماده ۱- تفکیک کامل اطاقهای رختکن آقایان از خانمها (قبل از خط امان) اعم از پزشک , پرستار و خدمه, می بایست حتی المقدور اطاقهایی انتخاب گردد که به سایر فضای اطاقهای عمل اشراف نداشته باشد و افراد بتوانند هنگام تعویض لباس کلیه شئونات اخلاقی و اسلامی را رعایت نمایند (بستن درب, کشیدن پرده و یا کرکره ها)ماده ۲- تفکیک کامل اطاقهای غذاخوری, چایخوری آقایان از خانمها در کلیه ساعات شبانه روز (اعم از پزشکان, پرستاران و کادر خدمات)ماده ۳- مجزا نمودن اطاقهای دستشویی (اسکراب) خانمها از آقایان با توجه به تفاوتهای فیزیکی ساختمانها با ابتکار عمل لازم در حد مقدورات از قبیل استفاده از پرده پاراوان.

اسلاید 10: بخش دو : پوشش کارکنان و بیماران ماده ۴- پوشش کارکنان مرد: پوشش کارکنان مرد اطاق عمل اعم از پزشک, پرستار و خدمه می بایست طبق ضوابط تعیین شده زیر , با رنگهای مناسب تهیه گردد. الف- شلوار بلند تا مچ پا با گشادی مناسب که مچ آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل ۱۵ سانتیمتر) ب - قد پیراهن تا روی باسن با گشادی مناسب ج- قد آستین تا ۱۰ سانتیمتر بالاتر از آرنج د-یقه گرد (کاملا دور گردن ) ه- کلاه مناسب بطوریکه تمام سر و موها را بپوشاند. و- کفش مخصوص اطاق عمل (پوتین با رینگ سفید ) استفاده شود. تبصره(۱): به منظور رعایت کامل اصول بهداشتی , آقایانی که محاسن دارند, از ماسکهای بزرگتر که پوشش لازم را ایجاد می نماید استفاده نمایند. ماده ۶- پوشش بیماران مرد: جهت بیماران مرد باید از گان و کلاه و یا سربند که تمام موهایشان را بپوشاند استفاده شود. ماده ۷- پوشش بیماران زن: جهت بیماران از گان و روسری بزرگ و مناسب که گردن و سینه های آنان را کاملاً بپوشاند استفاده شود. تبصره (۲): کلیه بیماران باید در تمام مراحل عمل (باسثنای مواقع ضروری ) با ملحفه یا شان عمل پوشانیده شوند.

اسلاید 11: ماده ۵- پوشش کارکنان زن : پوشش خانمها در اطاق عمل و اطاق زایمان اعم از پزشک, پرستار و کادر خدمات می بایست با شرایط تعیین شده زیر تهیه گردد. الف- شلوار بلند با گشادی مناسب کهمچ پای آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل ۱۵ سانتیمتر) ب - مانتو گشاد و بلند تا سر زانو ج - قد آستین تا مچ و سرمچها می بایست بصورت کشباف جمع شود. د- یقه گرد (دور گردن با شکافی ۱۵-۱۰ سانتیمتر در جلو که با سجافی ۵ سانتیمتر روی هم قرار گیرد) ه- مقنعه به رنگ مناسب تا روی سینه که با دکمه های مانتو ثابت شود. و- جوراب سفید ضخیم و ساده ز- کفش مخصوص اطاق عمل (پوتین با رنگ سفید ) استفاده شود.

اسلاید 12: بخش سه : روش اجرایی یک : بیماران ماده ۸- بیمار باید با پوشش کامل مطابق ماده ۷-۶ توسط پرستار و بیمار بر بخش با آمادگی کامل جسمی به پرستار اطاق عمل تحویل شود. ماده ۹- پرستار اطاق عمل ضمن رعایت کلیه مقررات مربوطه و پس از گرفتن آگاهیهای لازم به منظور حمایت روحی و معطوف نمودن توجه بیمار به معنویات و اتکال به خداوند و جلب اعتماد بیمار در مورد انجام خواسته هایش او را برای انجام عملیات هوشبری با رعایت موازین شرعی آماده می سازد. ماده ۱۰- انتقال بیمار بر روی تخت عمل بوسیله پوششهای برزنتی با میله های متحرک و یا توسط پارچه (ملحفه) انجام پذیرد. تا از تماس مستقیم پرسنل اطاق عمل با اعضای بدن بیمار پیشگیری گردد. ماده ۱۱- در صورتیکه بیمار احتیاج به سند مثانه دارد میبایست الزاما افراد همگن عمل سنداژ را انجام دهند. اگر فرد همگن وجود نداشته باشد لازم است توسط خود پزشک انجام شود. ماده ۱۲- در مورد بیمارانیکه لازم است از دستگاه مانیتورینگ استفاده نمایند , باید عمل گذاشتن الکترودها در مورد بیماران حتی الامکان بوسیله پرسنل همگن انجام شود. ماده ۱۳- تنظیم وضعیت بیمار (Positioning) حتی المقدور با کمک پرسنل همگن انجام شود.

اسلاید 13: ماده ۱۴- هنگام تنظیم وضعیت بیمار و یا پرپ کردن که بدن بیمار در معرض دید قرار می گیرد الزاما باید افرادی که حضور آنان ضروری نیست از اطاق خارج شوند. ماده ۱۵- نواحی تناسلی بیماران هنگام تنظیم وضعیت بوسیله (شان, حوله,پد, گاز) پوشانیده شود. ماده ۱۶- در هنگام پرپ کردن پوشانیدن کلیه اعضاء بدن بیمار باستثنای موضعی که لازم است پرپ شود کاملاً الزامی است و این عمل حتی الامکان توسط سیرکولر همگن انجام شود. ماده ۱۷- پرستار اسکراب در مورد اعمال جراحی نواحی تناسلی همگن انتخاب گردد و از حضور مستخدمین و پرسنل غیر بهداشتی و درمانی غیر همگن جلوگیری شود. ماده ۱۸- پس از اتمام عمل جراحی و پانسمان محل عمل و برداشتن شان ها بیمار پوشیده شود. و پس از اتمام عملیات هوشبری, بیمار با پوشش کامل و رعایت مفاد ماده ۱۰ بر روی برانکارد به اتاق ریکاوری منتقل گردد. ماده ۱۹- مراقبت و کنترل بیمار در اتاق ریکاوری با توجه به حالاتش (بیقراری و هذیان) حتی الامکان توسط پرستاران همگن (بویژه در مورد بیماران زن) انجام پذیرد. ماده ۲۰- انتقال بیماران زن از اتاق ریکاوری به بخش حتما باید به همراهی یک نفر از کادر پرستاری همگن انجام شود.

اسلاید 14: دو : کارکنان زن ماده ۲۱- رعایت پوشش کامل اسلامی (مانتو, شلوار, مقنعه, جوراب ضخیم و ساده) برای کلیه پرسنل اطاق عمل اعم از پزشک, پرستار و کادر خدمات کاملا الزامی است استفاده از هر گونه زینت آلات و لوازم آرایش و مواد معطر و همچنین داشتن ناخن بلند و استفاده از برق ناخن اکیدا ممنوع می باشد. ماده ۲۲- رفتار و گفتار همکاران زن بایستی بسیار متین و موقر و در حدود انجام وظایف محوله با رعایت کامل شئونات اسلامی می باشد. ماده ۲۳- با توجه به اینکه هنگام اسکراب کردن قسمتهایی از دست که نباید در معرض دید نامحرم قرار گیرد بالاجبار بایستی شسته شود همکاران زن اعم از پزشک و پرستار بایستی در محلهای پوشیده و دور از نگاه نامحرم (بستگی به موقعیت فیزیکی اطاق عمل دارد) اسکراب نمایند و آستین استریل را پوشیده و با رعایت موازین شرعی وارد اطاق عمل شوند. ماده ۲۴- کمک کردن به جراح و کمک جراح و پرستار زن (بستن بندهای گان, دادن نوشیدنی , خشک کردن عرق , مرتب کردن ماسک و مقنعه) بعهده همکاران زن می باشد. ماده ۲۵- رعایت شئونات اسلامی در حین انجام اعمال جراحی (رفتار و گفتار ) کاملاً الزامی است.

اسلاید 15: سه : کارکنان مرد ماده ۲۶- رعایت کامل پوشش اسلامی طبق ماده ۴ برای کلیه پرسنل اتاق عمل اعم از پزشک, پرستار و کادر خدمات کاملاً الزامی است. ماده ۲۷- کمک کردن به جراح و کمک جراح و اسکراب مرد (از قبیل بستن بندهای گان, دادن نوشیدنی خشک کردن عرق و مرتب کردن ماسک) بعهده کارکنان مرد می باشد. ماده ۲۸- رفتار و گفتار همکاران مرد باید در محدوده انجام وظایف محوله و با رعایت کامل شئونات اسلامی باشد. ماده ۲۹-از بکار گماردن خدمه مرد در اطاقهای قبل از زایمان (Labor-Room) زایمان و بعد از زایمان باید خودداری شود و انجام امور مربوط به بیماران به عهده خدمه زن که از نیروی جسمانی بیشتری برخوردار هستند واگذار گردد. ماده ۳۰- مواد فوق الذکر به منظور رعایت موازین شرع مقدس اسلام در اطاقهای عمل و اطاق زایمان تنظیم گردیده و بکار نبردن کلمات اطاق زایمان در جایگاههای خاصی صرفا به منظور رعایت اختصار کلمه می باشد.

اسلاید 16: مسائل مربوط به تزریقات رعایت نکات ذیل در کلیه موارد الزامی است: ۱- تزریقات بیماران الزاما بایستی توسط افراد ذیصلاح همگن انجام شود. ۲- تزریقات بایستی در حفاظ پاراوان و یا محلی که مورد تردد افراد غیر همگن نباشد انجام شود.

اسلاید 17: توصیه های اخلاقی در ارتباط با بیمار1- آغاز ارتباط با « سلام »2- مزین نمودن فضای ارتباط با بیمار به اشعار و سخنان حکیمانه و امیدوار کننده پيامبر(ص) فرمود: اذا دخلتم علي المريض فنفسوا له الاجل فان ذلک لا يرد شيئا و هو يطيب النفس. هنگامي که بر بيمار وارد شديد او را به زنده ماندن اميدوار کنيد. اين سخن - هر چند - قضا را رد نمي‏کند ولي روح را شادمان مي‏کند. 3- تقویت ایمان به خدا و معنویت در خود :4- ترکیبی از فروتنی ,وقار و متانت , چونان کوهستان آرام اما با عظمت .5- در صورت امکان مصافحه ( دست دادن )

اسلاید 18: 6- خوش رویی و خوش گویی و خوش خویی 7- دعا برای بیماران و دعای خیر خواستن از آنان پيامبر رحمت صلي الله عليه و آله فرمود: ناله مريض تسبيح، فريادش تهليل، خوابيدنش در بستر عبادت و غلطيدنش از پهلويي به پهلوي ديگر در حکم جنگ با دشمنان خدا است. او ميان مردم راه مي‏رود در حالي که گناه با او نيست. 8- عیادت از مریض پيامبر(ص) فرمود: کمال عيادت بيمار اين است که يکي از شما دست‏بر چهره يا دست او نهد و با او احوالپرسي کند. به او بگويد چگونه صبح و يا شب نمودي؟ پيامبر(ص) فرمود: لاتؤذوه و لاتضجروه. بيمار را اذيت نکنيد و به او فشار وارد نياوريد. امام صادق(ع) فرمود: لا تغيضوه‏مريض را خشمگين نسازيد. 9- کارگشایی پيامبر(ص) فرمود: من اطعم مريضا شهوته اطعمه الله من ثمار الجنة. هر که غذاي دلخواه مريضي را به او بخوراند خدا از ميوه‏هاي بهشت‏به او خواهد خوراند.

اسلاید 19: 10- حسن استماع ( خوب و با تمام وجود گوش دادن )11- حفظ عزت نفس و مناعت طبع و پاسداشت قداست طب و طبابت و طبیب12- مزاح وشوخی با بیمار ( در صورت وجود شرایط )14- پرهیز از هرگونه سخن یا رفتاری که بیمار را نومید سازد.

اسلاید 20: 15 - شناخت و مراعات حقوق بیمار 16- توجه به اعتقادات مذهبی بیمار و حساسیت های او 17- ارتباط کلامی در سطح افق فکری و در حد معلومات بیمار 18- نشستن در کنار بیمار روی صندلی یا لبه ی تخت پيامبر(ص) فرمود: کسي که به ديدار مريض رفته زماني که کنار او مي‏نشيند رحمت الهي او را فرو مي‏گيرد. 19- پرهیز از تبعیض در امر مراقبت و سرکشی و مداوا بین بیماران 20- در صورت امکان و فراهم بودن زمینه از ارشاد و هدایت بیماران دریغ نشود

اسلاید 21: با تشكر فراوان از استاد عزيز جناب آقاي مدبر