استاندارد حسابرسی شماره ۵۸: تاییدیه مدیران

استاندارد حسابرسی شماره ۵۸: تاییدیه مدیران

اسلاید 1: استاندارد حسابرسی شماره58تاییدیه مدیران

اسلاید 2: مقدمهمدیریت واحد مورد رسیدگی در جریان حسابرسی ، مطالبی را به صورت صریح یا ضمنی درصورتهای مالی و در پاسخ به پرس و جوهای حسابرس اظهار می کند.این اظهارات را می توان به عنوان شواهد حسابرسی مورد استفاده قرار داد.هدف بخش 58 استانداردهای حسابرسی، عبارت است از :•• ارائه استانداردها و روشهای لازم برای استفاده از اظهارات مدیران به عنوان یکی از شواهد حسابرسی.•• توضیح روشهای ارزیابی و مستندسازی اظهارات مدیران.•• تشریح اقدامات حسابرس در صورت خودداری مدیران از ارائه تاییدیه.

اسلاید 3: تعاریفاظهارات مدیران . پاسخ های مدیریت به پرس و جوهای حسابرس و نیز ادعاهای مدیریت که به صورت تلویحی یا صریح درصورتهای مالی انعکاس می یابد.تاییدیه مدیران . نامه ای که روی سربرگ صاحبکارتهیه و برای حسابرس ارسال می شود یا نامه ای که روی سربرگ حسابرس تهیه و به منظور تایید و بازگرداندن آن برای حسابرس ، به مدیریت واحد مورد رسیدگی ارائه می شود.

اسلاید 4: اهداف تاییدیه مدیرانتاییدیه مدیران اهداف زیر را براورد می سازد:•• پذیرش مسئولیت تهیه صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری، به نحو مطلوب، توسط مدیریت.•• کسب شواهدی حاکی از تصویب صورتهای مالی توسط مدیریت.•• مستندسازی پاسخهای مدیریت به پرس و جوهای حسابرس درباره دیگر موضوعات مهم مرتبط با صورتهای مالی.

اسلاید 5: طبقات اظهارات مدیرانطبق بخش 58 استانداردهای حسابرسی اظهارات مدیران را می توان در سه دسته زیر طبقه بندی کرد: الف) دسته اول: تاییدیه مدیران به عنوان قبول مسئولیت صورتهای مالی. ب ) دسته دوم: تاییدیه مدیران به عنوان یکی از شواهد حسابرسی،درمواردی که شواهد دیگری وجود ندارد. پ ) دسته سوم: تاییدیه مدیران به عنوان شواهد حسابرسی مکمل،درمواردی که شواهد حسابرسی دیگری وجود دارد.

اسلاید 6: تاییدیه مدیران به عنوان قبول مسئولیت صورتهای مالی(دسته اول)حسابرس ملزم است شواهدی را گردآوری کند که نشان دهد مدیران:1) مسئولیت ارائه صحیح صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری را پذیرفته اند، و2) صورتهای مالی را تایید کرده اند.• کسب شواهد مذکور در هر حسابرسی الزامی است.• حسابرس می تواند شواهد لازم برای این موارد را از منابع زیر دریافت کند: الف) صورتجلسات هیئت مدیره، درصورتی که تایید صورتهای مالی و قبول مسئولیت آن بخشی از مصوبات هیئت مدیره باشد. ب ) دریافت تاییدیه مدیران به صورت مکتوب (روی سربرگ حسابرس یا روی سربرگ صاحبکار). پ ) دریافت نسخه امضا شده صورتهای مالی توسط مدیران صاحبکار.

اسلاید 7: تاییدیه مدیران به عنوان یکی از شواهد حسابرسی، در مواردی که شواهد دیگری وجود ندارد(دسته دوم)براساس بخش58 استانداردهای حسابرسی ، حسابرس ملزم است در مواردی که انتظار نمی رود شواهد کافی و مناسب دیگری وجود داشته باشد،تاییدیه مدیران را درباره موضوعات با اهمیت دریافت کند(این قبیل شرایط نادر است).کسب این تاییدیه ها نیز در هر حسابرسی الزامی است.تاییدیه هایی از این دست را می توان روی سربرگ صاحبکار یا روی سربرگ حسابرس یا به اشکال مناسب دیگری گردآوری نمود.

اسلاید 8: تاییدیه مدیران به عنوان شواهد حسابرسی مکمل، درمواردی که شواهد حسابرسی دیگری وجود دارد(دسته سوم)حسابرس به منظور تکمیل سایر شواهد حسابرسی، می تواند تاییدیه مکتوب یا شفاهی دیگری دریافت کند.این تاییدیه ها در جریان حسابرسی درباره شماری از موضوعات با اهمیت دریافت میشود تا از آن به عنوان مکمل سایر شواهد حسابرسی مربوط به آن موضوعات استفاده شود.این دسته از اظهارات مدیران نمی تواند به عنوان جایگزین سایر شواهد حسابرسی بکاررود؛ این اظهارات تنها مکمل سایر شواهد حسابرسی است، نه جایگزین آن.

اسلاید 9: مستندسازی اظهارات مدیرانطبق بخش 58 استانداردهای حسابرسی ، حسابرس باید خلاصه ای از مذاکرات مهم خود با مدیران،واظهارات مدون مدیران را در کاربرگهای حسابرسی مستندسازی کند.با این حال،در بخش58 صراحتاً عنوان شده که دریافت تاییدیه کتبی، شواهد حسابرسی بهتری را تامین می کند.بنابراین،همه اظهارات مهم و لازم مدیران باید به صورت کتبی درآید و به امضای مدیران برسد.

اسلاید 10: اشکال قابل قبول تاییدیهبراساس مفاد بخش 58، اشکال قابل قبول تاییدیه به شرح زیر است: الف) تاییدیه مدیران (روی سربرگ صاحبکار) ب ) تاییدیه مدیران (روی سربرگ حسابرس) که به امضای مدیران صاحبکار رسیده باشد. پ ) نسخه ای از صورتجلسات هیئت مدیره مبنی بر تصویب صورتهای مالی . ت ) نسخه امضا شده صورتهای مالی.

اسلاید 11: اشکال قابل قبول تاییدیه

اسلاید 12: اشکال قابل قبول تاییدیهبا توجه به جدول فوق، دریافت تاییدیه مدیران روی سربرگ صاحبکار یا حسابرس برای هر سه دسته از اظهارات مدیران قابل پذیرش است و از این رو ، پیشنهاد می شود که همواره برای دریافت تاییدیه های مدیران از این دو نوع تاییدیه استفاده شود.با این وجود ، در شرایط خاص امکان دارد اشکال دیگری از اظهارات مدون مدیران در دسترس قرار گیرد ؛ برای مثال ، امکان دارد مدیریت ملزم به ارائه تاییدیه به مقامات مالیاتی یا سازمانهای دولتی باشد که در صورت شهادت دروغ مجازاتهایی درپی دارد که در این صورت این قبیل اظهارات مدون مدیران نیز می تواند سودمند واقع شود.

اسلاید 13: خودداری مدیران از ارائه تاییدیهاگر مدیریت از ارائه تاییدیه مدیران روی سربرگ صاحبکار یا روی سربرگ حسابرس خودداری کند، یابا وجود درخواست حسابرس از امضای صورتهای مالی اجتناب ورزد یا از تایید موضوع مهمی که به نظر حسابرس با اهمیت است سرباز زند حسابرس با محدودیت در دامنه رسیدگی روبرو می شود.در این موارد، حسابرس باید حسب مورد نسبت به صورتهای مالی اظهار نظر مشروط یا عدم اظهارنظر ارائه کند.افزون براین، طبق بخش58 استانداردهای حسابرسی،حسابرس ملزم است موارد زیر را مورد ارزیابی قرار دهد: الف) اعتمادی را که در جریان حسابرسی نسبت به سایر اظهارات مدیران داشته است. ب ) پیامدها و آثار دیگر آن بر گزارش حسابرسی.

اسلاید 14: خودداری مدیران از ارائه تاییدیه• اگر مدیریت از امضای تاییدیه مدیران (روی سربرگ صاحبکاریا حسابرس) خودداری کند یا صورتهای مالی را امضا نکند، حسابرس باید اظهار نظر مشروط یا عدم اظهارنظر ارائه کند.• اگرچه اصطلاح مورد استفاده در سرفصل این قسمت، ”خودداری مدیران از ارائه تاییدیه “عنوان شده است اما هرگاه حسابرس نتواند تاییدیه لازم در شرایط موجود را کسب کند عملاً با محدودیت در دامنه رسیدگی مواجه خواهد شد.

اسلاید 15: ضرورت الزام مدیران به ارائه تاییدیه در قراردادحسابرسیبه منظور تسهیل دریافت تاییدیه مدیران و راهنمایی صاحبکاران جدید، مناسب است در قرارداد حسابرسی این قبیل صاحبکاران صراحتاً قید شود که دریافت تاییدیه مدیران بخشی از فرایند حسابرسی است.ضرورت پیش بینی الزام مدیران به ارائه تاییدیه در قرارداد حسابرسی، در بخش 21 استانداردهای حسابرسی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

اسلاید 16: امضا کنندگان تاییدیه مدیرانتاییدیه مدیران باید به امضا یا تایید مدیرانی برسد که مسئولیت اصلی واحد مورد رسیدگی و جنبه های مالی آن را دارند؛ یعنی مدیر عامل و عضو مالی هیئت مدیره.در هر صورت، حسب ضرورت می توان از افراد دیگری نیز به صورت موردی تاییدیه گرفت ؛ مانند کسب تاییدیه از مسئول انبار در مورد موجودیها یا کسب تاییدیه از دبیر هیئت مدیره در مورد کامل بودن صورتجلسات هیئت مدیره.

اسلاید 17: تاریخ تاییدیه مدیرانتاییدیه مدیران باید به تاریخ گزارش حسابرسی تاریخ گذاری شود.

اسلاید 18: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیرانبراساس بخش 58 استانداردهای حسابرسی، نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران به شرح زیر است:•• عاری بودن صورتهای مالی از هرگونه تحریف با اهمیت (شامل موارد تحریف با اهمیت ناشی از تقلب و اشتباه).•• انطباق صورتهای مالی با دفاتر.•• انجام شدن کلیه معاملات و فعالیتهای شرکت طبق قوانین و مقررات کشور و الزامات مقرر توسط مقامات ذیصلاح قانونی و رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوط توسط مدیران شرکت، با ذکر هرگونه اعمال خلاف یا نقض احتمالی قوانین و مقررات و دلایل آن (در مورد شرکتهای دولتی، انطباق عملیات اجرایی شرکت با اهداف و هزینه های مصوب موضوع تبصره های قانون بودجه – نیز تصریح می شود).

اسلاید 19: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• رویه های حسابداری مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی و یکنواختی کاربرد رویه های مزبور.•• ثبت کلیه رویدادهای مالی انجام شده در دفاترشرکت(از جمله معاملات انجام شده با بانکها و سایر موسسات پولی و اعتباری).•• ارائه کلیه صورتجلسات مجامع عمومی صاحبان سهام ، هیئت مدیره و کمیته های آن (مانند کمیسیون معاملات، کمیته حسابرسی و . . . ) در دوره مرتبط، به حسابرس.•• افشا و انعکاس مناسب هر گونه معاملات غیر عادی، وضعیتهای با ماهیت استثنایی یا غیر مکرر و اقلام مربوط به سنوات گذشته در صورتهای مالی.•• هر گونه رویداد واقع شده در فاصله بین تاریخ ترازنامه و تاریخ صدور تاییدیه که مستلزم تعدیل صورتهای مالی یا افشا در صورتهای مزبور است.

اسلاید 20: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• هر گونه قصد یا برنامه ای که بتواند ارزشهای ثبت شده یا طبقه بندی داراییها و بدهیهای منعکس در صورتهای مالی را به گونه ای با اهمیت تغییر دهد.•• افشای هر گونه برنامه برای تعطیل یا تغییر خطوط تولید.•• افشای مناسب هر گونه قصد و برنامه برای ایجاد تغییرات در سرمایه یا ساختار آن.•• افشای بدهیهای احتمالی.•• رعایت کلیه مفاد قراردادهایی که عدم رعایت آنها می تواند اثر با اهمیتی بر صورتهای مالی داشته باشد.•• تعهدات سرمایه ای (شامل قراردادهای منعقد شده و یا اشاره به مصوبات هیئت مدیره یا سایر مراجع).

اسلاید 21: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• فهرست و مشخصات معاملات با اشخاص وابسته و معاملات موضوع ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت ، شامل نام اشخاص وابسته ، نوع وابستگی، شرح و مبلغ هر معامله.•• در اختیار قرار دادن کلیه دفاتر و مدارک پشتوانه آنها.•• تفکیک هزینه های جاری و سرمایه ای.•• ثبت بودن کلیه داراییهای متعلق به شرکت در دفاتر و انعکاس آنها در صورتهای مالی.•• مالکیت شرکت بر کلیه داراییهای منعکس در ترازنامه با ذکر هرگونه محدودیت درباره آنها (مانند در اختیار نبودن یا در گرو بودن).•• تعیین موجودی نقد پایان دوره مالی براساس شمارش آن.•• فهرست کلیه حسابهای بانکی شرکت، شامل هرگونه حساب بانکی به نام اشخاص حقیقی مربوط به فعالیتهای شرکت (داخل یا خارج کشور) و نیز حسابهای بسته شده طی دوره مالی.

اسلاید 22: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• تعیین مقادیر موجودیهای مواد و کالا از طریق سوابق و مدارک حسابداری و اثبات مقادیرمزبور از طریق شمارش مداوم موجودیها یا شمارش آنها به صورت حداقل یک نوبت در سال.•• هدف مدیریت از تحصیل سرمایه گذاریها.•• به حساب دارایی منظور شدن مخارجی که انتظار می رود دارای منافع آتی باشد.•• خارج کردن بهای تمام شده و استهلاک انباشته کلیه داراییهای فروخته شده ، اسقاط یا غیرقابل استفاده از حسابهای اموال، ماشین آلات و تجهیزات.•• مناسب بودن نرخها و روشهای استهلاک داراییها.•• اموال، ماشین آلات و تجهیزات استفاده نشده طی سال ،شامل مدت و دلیل عدم استفاده.

اسلاید 23: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• تامین ذخیره لازم برای کاهش ارزش هرگونه دارایی.•• انعکاس کلیه بدهیها در دفاتر شرکت(اعم از خریدهای انجام شده و هزینه های تعلق گرفته).•• در تعهد شرکت بودن کلیه بدهیها ی منعکس در دفاتر و صورتهای مالی.•• تامین ذخیره کافی برای بدهی مالیاتی شرکت.•• تامین ذخیره کافی برای زیانهای قطعی یا برآوردی ناشی از عملیات شرکت تا تاریخ ترازنامه (شامل هرگونه دعوای مطرح شده علیه شرکت).•• تامین ذخیره کافی برای مزایای پایان خدمت کارکنان.•• توانایی شرکت در ایفای تعهدات جاری، حداقل تا یک سال پس از تاریخ ترازنامه.

اسلاید 24: نمونه اظهارات مندرج در تاییدیه مدیران•• صدور صورتحساب فروش برای سفارشهای اجرا شده و پیمانهای تکمیل شده و عدم احتساب کالای فروخته شده به عنوان موجودی.•• به حساب گرفتن کامل هرگونه تخفیف یا کمیسیون دریافتی در رابطه با معاملات داخلی و خارجی در دفاتر.•• هرگونه تعهد خرید به قیمتی بیش از قیمتهای رایج و هرگونه تعهد فروش به قیمتی کمتر از نرخهای رایج.•• فقدان هرگونه قراردادی خلاف مصالح شرکت.•• جمع مبلغ دریافتی اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل بابت حقوق، مزایا، حق حضور و غیره و انطباق آن با مصوبات مجمع عمومی.

اسلاید 25: موارد افزودنی به تاییدیه مدیران برای پوشش تقلب و اشتباهبراساس بخش 24 استانداردهای حسابرسی، باعنوان ”مسئولیت حسابرس در ارتباط با تقلب و اشتباه در حسابرسی صورتهای مالی “ حسابرس موظف است از مدیران تاییدیه ای حاکی از موارد زیر دریافت کند:•• قبول مسئولیت اعمال و اجرای سیستمهای حسابداری و کنترل داخلی که به منظور پیشگیری و کشف تقلب و اشتباه طراحی شده است.•• اعتقاد مدیران به این مطلب که آثار تحریفهای اصلاح نشده موجود در صورتهای مالی، که در جریان حسابرسی کشف شده ، به تنهایی و در مجموع، نسبت به کلیت صورتهای مالی بی اهمیت است.•• این که مدیریت همه واقعیتهای مهم مربوط به هر گونه تقلب یا تقلب احتمالی شناسایی شده توسط خود را – که ممکن است بر واحد مورد رسیدگی تاثیر گذاشته باشد- برای حسابرس افشا کرده است.•• این که نتایج برآورد خطر تحریف با اهمیت صورتهای مالی در اثر وقوع تقلب برای حسابرس افشا شده است.