صفحه 1:
8 سمه تعالى
اصول نمونه گیری صحیح و تداخلات در نتایج آزمایشگاهی
مهرداد احمدی
3
صفحه 2:
و
preanalytical , 2:55) ;! 3 1”
<مرحله حین آزمایش 52۳031۷1691
وه درز
] al ل ا ed ca
Bey po ae ee SIA SB eee ee Cee)
صفحه 3:
انجام فرایند آزمایش
صفحه 4:
[۱ ce epee
preanalytical
صفحه 5:
آزمایش باعت کاهش دقت و صحت در NG
عدم آشنایی پرسنل از کاربرد یا
ار
تعریف تست های در خواستی. به عنوان مخال اشتباه در
تعری ای درخواستی. به عنوان باه در
coomb’s wright s coomb’s direct
صفحه 6:
مراجعه به آنها وحصول اطمینان از
مشخصات کامل جهت شناسایی بیمار
آموزش به بیمار و همراه بیماردر
خصوص اهمیت دستبندها و مراقبت از
صفحه 7:
در خصوص نوزادان» بستن باند به هر دو پای نوزاد
بلافاصله بعد از تولد,
ثبت مشخصات. نام و نام خانوادگی مادر شماره پرونده
بیمار»جنسیت نوزاد تاريخ و زمان تولد ودر صورت چند
قلو بودن» شماره قل.
صفحه 8:
درخواستی و اطلاع از نوع نمونه مورد استفاده.
ناخت لوله یا
م می تواند در کاهش
از لوله لخته به ١
باه به جای ویال CBC
جهت تست های رتیکولوسیت؛ G6PD » HbAIC .
یا نمونه لخته جهت انجام تست
صفحه 9:
© Breakfast ۶ i]
8
© exercise 4
ا
3
medicine
صفحه 10:
FBS
Triglyceride
Cholesterol
LDL HDL
Iron
P
Lipase
Alk pho
PTH
Ceruloplasmin
ADH
Folic Acid
Insulin
Homosistein
Calcitonin
ACTH
صفحه 11:
Calcium
PSA
GGT
cobalamin(VB12)
Apolipoprotein Al(Apo A1)
C3,C4
Aldolase
صفحه 12:
مصرف موادی
ADH تداخل ایجاد می کند خود داری شود.
ار از مصرف اسپرین و
از از مصرف اسپرین و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی منع شود.
نمونه باید ۱۲ ساعت پس از مصرف اخرین ارو گرفته شود
صفحه 13:
صفحه 14:
۷ Ammonia
۳ CEA
s ire Homocysteine(HCY)
HDL
ADH
صفحه 15:
1 Lactic Acid(Lactate)
Ammonia
Calcium
ae
Protein
1 Renin
صفحه 16:
صفحه 17:
5
ا ا ا CUS
صفحه 18:
aE
=
انطباق مشخصات بر که دررخواست آزمایش با مشخصات بیمار -۱
۲- اطمینان از رعایت رژیم غذایی پیش از نمونه گیری
۳-انتخاب وسایل مورد نیاز با توجه به نوع آزمایشات درخواستی
۴-وضعیت بیمار هنگام نمونه گیری
بايد توجه داشت كه بيمار نبايد مشت خود را باز و بسته نمايد زيرا باعث تغيير بعضى مواد در خون میشود .
در هنكام نمونه گیری بیمار نباید غذا . مایعات . آدامس يا ترمومتر ( دماسنج ) در دهان خود داشته باشد
صفحه 19:
۵- بستن تورنب
بند باید ۷/۵-۱۰ سانتیمتر بالای ناحیه نمونهگیری بسته شوا اید بیش از یک دقیقه بر روی بازوی بیمار بسته بماند
است که در مواردی نظیر اندازه گیری لاکتات خون نباید تورنیکه بسته شود).
در صورت استفاده از دستگاه فشارخون . ب
در صورت عدم موفقيت در بار اول توصیه میگردد تورنیکه باز شده وپس از ۲ دقيقه مجد
۶- انتخاب ورید مناسب
بدلیل تفاوت محتوای مواد موجود در خون وریدی و شریانی . خونگیر:
الکترولیت ها و بعضی متابولیت ها کاربرد دارد و بعنوان جایگزین خرن گیری وریدی نباید منظور گردد. مگر د:
(بیمارانی که به هيج وجه امکان نمونه گیری وریدی در آنها مقدو
صفحه 20:
تواحی سوخته التیام يافته نباید انتخاب شود
ماستکتومی : قبل از خونگیری از دستی که در طرف ماستکتومی شده قرار
حتماً باید با پزشک مشورت كردد ( بدليل م
از ناحيه هماتوم ( بدليل ايجاد خطا در نتايج آزمايش ) نبايد نمونه كيرى صورت
دورتر از محل هماتوم صورت
تزریق ورا
متصل به تزریق وریدی است صورت گیرد (بهتر است از با
تزریق وریدی طبق مراحل زیر باید نمونه گیری صورت كيرد
صورت از محلی دورتر ا
ج گیرد
صورتی که ورید مناسب دیگری قابل دسترسی نباشد باید نمونهگیری از ناحیهای
۰
ریدی (یا تزریق خون و فراورده های آن): ترجیحا نمونه گیری نباید از بازوئی که
ری مقابل نمونه جمع آوری شود) در غير
و
acta Vern
(eat Brac
ond
Cephalic Ver
صفحه 21:
باید حداقل برای دو دقیقه تزریق وریدی قطع گردد (با اطمینان کامل از قطع آن) .
جهت نمونه گیری . بازوبند باید در محلی دورتر از تزریق وریدی (زیر آن ناحیه) بسته شود (با ترجیح انتخاب ورید
دیگر)
دور ریختن ۵ میلی لیتر ابتدای نمونه و پس از آن جمع آوری خون جهت لوله های مورد نیاز .
باید محل نموته گیری نسبت به تزریق وریدی و بازوئی که از آن نمونه گیری صورت می گیرد در برگه در خواست
آزمايش درج
کانولا . فیستولا .گرافت عروقی:
۱- بازوی متصل به کاتولا با مشورت پزشک واجازه او قابل استفاده می باشد.
۲- بازوی متصل به فیستول (جهت دیالیز) نباید به طور معمول جهت خون گیری مورد استفاده قرار گیرد . در صورت
امکان باید از بازوی مقابل نمونه گیری صورت
صفحه 22:
ی
تاحیه نمونه گیری به کمک گاز آغشته به ایزوپروپیل الکل یا اتیل الکل ۷۰ 1 بصورت حرکت دورانی از داخل به خارج تمیز
میشود . پس از خشک شدن موضع درهوا به منظور جلوگیری از همولیز و کاهش سوزش ناشی از تماس نوک سوزن با الکل و
| پوست. نمونهگیری صورت میگیرد
جهت کشت خون ضروری است دقت بیشتری جهت ضد عفونی کردن محل نمونهگیری صورت گیرد. کلرهگزیدین گلوکونات
۱ جهت نوزادان دو ماهه و بزرگتر و همچنین بزرگسالان دارای حساسیت نسبت به يد پيشنهاد میگرددابتدا موضع با الکل ۷۰
تمیز شده سپس با محلول ص08 - 00110006 ۱-۱۰ يا کلرهگزیدین گلوکونات ضدعفونی شده و پس از خشک شدن
مجدد . موضع با الکل جهت حذف ید و کلرهگزیدین تمیز میگردد . بدتبال خون گیری درب شیشههای کشت خون نیز باید بر
| طبق دستورالعمل سازنده آن نیز ضدعفوتی گردد.
در صورت نیاز به تماس مجدد پوست جهت لمس ورید مناسب . باید مجدداً موضع ضدعفونی گردد.
صفحه 23:
صفحه 24:
كام دوم گرفتن بازو بیمار توسط انگشت شست و حدود 2.5 تا 5 سانتی متر یائین تر از محل
خون گیری است. برای قیکس کردن و کشیدن پوست با انگشت شست مطمتن شوید که با
سرعت بائینی این کار را انجام می دهید تا باعت رفلکس توسط بیمار نشود.
a
صفحه 25:
گام سوم, سوزن يا وريد خط به خط شود. دقت كنيد كه سرنك به صورت مورب باشد.
صفحه 26:
سوزت را وارد رگ کنید. دقت کنید دست خودتون به سوزن برخورد نکند. براک
دادن هم از پلاستیک سرنگ استفاده کنید.
صفحه 27:
صفحه 28:
7 چون در بیشتر آزمایشگاه ها از سرنگ ها خلاء استفاده نمی شود بنابراین بعد از
خون گیری باید سوزن کنده شده و در سیف باکس قرار گیرد و بعد از آن خون را وارد لوله ها کنید
و کاملا میکس کنید. برای مخلوط كردن 8-5 بار اين كار را انجام دهيد. به شدت کار میکس كردن
را انجام ندهید. لوله های باقی ماتده را هم توسط تمونه خون پر کنید تا درخواست تست کامل
شود.
صفحه 29:
از مریض بخواهیم دست خود را باز کند و یک تکه گاز یانسمان را در محل سوراخ خون
گیری قرار می دهیم. اين کار را با فشار ملایمی انجام دهید تا خون گیری قطع شود.
صفحه 30:
رل
* ۱- ویال کشت خون
< ۲ لوله حاوی سیترات سدیم برای آزمایشات انعقادی
“« "- لوله لخته
Pooch Pore) el co ee aesU ee م
oy yes) ewe ricer er a 133
صفحه 31:
Pere
عوامل مداخله كر هنكام خو ۳
همولیز
بر
صفحه 32:
2 ااه
noe ا ا ل ا ل Dy ل ا
5000 زر ayy ec eer as errr eee
از محل هماتوم نمونه گیری نشود.
RS I iN el a dd Te en BAe ong مس نا
پیستون سرنگ باید به آرامی به عقب کشیده شود.
۲ ا زر Ee aay
خون همراه با نیدل به درون لوله ها ريخته نشود .
را
(OS, As lt, SE فد فك مذ
la
۳ مخ ما ار he ee See SPP)
ee ey tre SE) ed ea rey hi BE ee Oy ety eee ae BLES
داخلى لوله منتقل و تخليه كردد.))
صفحه 33:
pS ol> cles, 5 51 زا
<اتنها ريواره بالايى ورير باير سوراخ شور ۰ ررصورت عبور سرسوزن از جرا زیری رک
فون به بافت اطراف نفوزكرره سبب هماتوم ررناميه هى شور ٠ قبل از فارج سافتن
سوزن هتما باير بازوبنر باز شورء
<از وریرهای سطمی اصلی بایر استفاره شوره
۳9 fe) Z 0-7 cy ae
<پس ازنمون ه گیری بایر به معل بانرا يا گاژ نمونهگیری فشار انرکی وارر آیره
صفحه 34:
صفحه 35:
تاخیر در ریختن خون درون لوله های آزمایش.
عدم مخلوط کردن مناسب نمونه خون با ضدانعقاد درون لوله آزمایش.
صفحه 36:
صفحه 37:
مواردی که نمونه ها باید بلافاصله به آزمایشگاه ارسال شوند
صفحه 38:
مواردی که حمل و جابجایی نمونه حتما با بخ و بلافاصله صورت گیرد
صفحه 39:
نمونه هايى كه بايد در دمای ۳۷ درجه جایجا شود:
صفحه 40:
صفحه 41:
مواردی که همولیز نمونه موجب رد شدن آن می گردد
صفحه 42:
صفحه 43:
صفحه 44:
چربی سطح پوست ر
انتخاب شده به قطر ۵ سانتیمتر از مر
صفحه 45:
صفحه 46:
صفحه 47:
صفحه 48:
صفحه 49:
صفحه 50:
استريل بودن درب ويال كشت خون قبل از اضافه كردن خون به آن.
با نيدل استريل ديكرى نمونه به ويال تزريق كردد.
هنكام تزريق خون هوا وارد كشت خون نشود.
درب ويال برداشته يا بار ذكر
هركز از يك نمونه خون در دو ظرف جداكانه ريخته نشود.
بل فل حرج كردق تيل درب ويال مجددا أستريل كرد
صفحه 51:
جهت جلوكيرى از اخته ث ویل بلافاصله پس از اضافه كردن خون به ارامى مخلوط كردد
انمونه ها ظرف مدت كمتر از 7٠ دقيقه به
ازمایشگاهمنتقل گردد.
هرگز نمونه در یخچال قرار ۵
حمل تموته در ظرف مخصوص حمل نمونه
انجامگیرد
صفحه 52:
عمل خونگیری بایستی حدالامکان قبل از تجویز آنتی بیوتیک انجام
نمونه های کشت خون نباید در یخچال نگهداری شوند.
حچم خون اضافه شده به ویال متناسب با دستورالسمل روی ویال محیط کشت باشد.
نمونه خون اضافه شده به محیط کشت بلافاصله مخلوط گر
هرگز نباید هوای سرنگ وارد کشت خون گردد.
مهم ترين عامل در ايجاد آلودكى در كشت خون ضد عفونى كردن نادرست بوست مى باشد.
صفحه 53:
عفونت ادراری شایعت لت ند
اری شایعترین علت عفونت هاى شايع در
میباشد.(۴۰ درصد) of یر
در زنان» عفونتهای دستگاه ادراری شایعترین ش 9
ee ای راری شایعترین شکل عفونتهای با
است(۴ برابر مردان).
نت ادراری(1717 شارت
9 راری( )» یکی از شایعترین عفونتهای دوران کودکی است
و از این نظر اهمیت که میتواند به آسیب کلیه بیانجامد.
صفحه 54:
است نمونه ادرار اول صبح که حداقل هشت ساعت در مثانه مانده و
تغلیظ شده است .مورد آزمایش قرار گیرد . در غیر اینصورت می توان
نمونه ادرار راندوم یا اتفاقی جهت بررسی و کشت استفاده نمود.
در مواردی که باید آزمایش کشت ادرار انجام شود »حداقل از سه روز قبل
تباید مصرف شده باشد( در مواردی که رعایت اين مطلب
مقدور نیست باید به پزشک معالج و آزمایشگاه اطلاع داده شود) .
پیش از نمونه گیری از نوشیدن بیش از حد مایعات اجتناب شود .
صفحه 55:
روش کار به دقت برای بیمار شرح داده شود. (تاکید شود که نمونه بدون
آلودگی و تمیز گرفته شود)
مناسب ترین ادرار جهت کشت. ادرار وسط (0نجهتاعز۷1() میباشد.
نمونه باید سریع به ازمایشگاه ارسال گردد و کشت انجام شود.
عدم انجام کشت تا ۲۴ ساعت در دمای یخچال قابل تگهداری می باشد.
. در صورت
صفحه 56:
و یا نمونه جهت کشت و
در زمان نمونه گیری و حمل به آزمایشگاه
ظروف از جنس پلاستیکی و درپیچ ار بوده وحمل توسط ظروف مخصوص و
نیروهای آموزش دیده صو
صفحه 57:
صفحه 58:
ظرف مناسب به بیمار تحویل
تحوه جمع آوری نمونه بصورت کامل برای بیما
صفحه 59:
مایعات بدن در شرایط طبیعی کاملا استریل بوده لذا با رعایت کامل شرایط استریل
ام اسپیراسیون و انتقال و انجام ازمایش ۰ وجود حتی یک کلنی از باکتری هم
میتواند مهم و حیاتی باشد.
ظرف نمونه های مایع باب ارای درب پیچی محکم و ترجیهاپلاستیکی
تمونه ها پس از اسپیراسیون جهت انجام آزمایش هر چه سریعتر به ازمایشگاه
صفحه 60:
نمونه مایعات نباید توسط سرنگ به ازمایشگاه ارسال گردد.
لوله های حاوی مایعات باید در زمان نمونه گیری به طور جداگانه جهت
انجام ازمایشات مختلف از قبیل شمارش ملولی» بیوشیمیایی و کشت
تحص كر
نگهداری و ارسال و تحویل نمونه مایعات به دلیل عدم تکرار نمونه بسیار
حیاتی بوده لذا باید با حساسیت ویژه ای صورت گیرد.
صفحه 61:
0
POTTS LTE Toy os) ey ene
. از سرفه عمیق
<«نمونه ا یکه از هلق یا بینی ترشع می شور فقط آب رهان بوره و نمونه
فوبی یست .
or
517000086 ل
ار 50
3 5 2 2 58 2 a 2 aa
<اقرف يك بار مصرف رهان لشار راراى رربوش مهلم غير قابل تراوش)
صفحه 62:
ار زر 3
soe و ۳۹ و
eRe N Ney he Uns re
oe el era
0 4 و ۳ Pe: 5
had py re ا الل ا ل ل
te 5 ۳ ۳ 5 4 3
ا Qa Ny reo eT ae
نمونه فلط , برای تشفی سکافی نیست , بنابراین بایر هتما " سه ثمونه
از فلط مور آزمایش قرا رگیرر .
صفحه 63:
LIM OST eae eo RO OY ee ae
i £75 ۳ و و 2
۱
0 oe
4 تمونه دوع ۰ فلط صبتگاهی است ( برای همع آوری این نمونه, بیمار قبل از
|
1 ع 00 9
نموره و به ظرف نمون هگیری منتقل م یگثر ۰ ]
0 eC STO a rea
آزمایشلاه. تمویل می شور .
صفحه 64:
<"مارگی و تماره سازی ( شرایط ویژهبیمار):
الف ) برا یگرفتن یک نمونه قوب ابترا بایر َفس عمیق از راه بیئیکشیره و برای لعظه ای نفس فور را در
1١ ۳ ۳ 5 ۳ ۳ 1 3 re 5 5
ا 1
5 5-8
0
ae By 57 alee apy ER
0 he ee i Ee) ey eee ome eS ace oe
. 1 و
٩
Bey a CN NOL Ca eS Cn ae
۴
و
SEAS ا»
7 3 Pe ak <3 4 ۳ 05 ary
Ome OR OR eri Cae aS aan OAC
7
صفحه 65:
TTT Ut cat SD) تت
ee Ey Oe ak ey ee ae 2
5 A Anne
طرف [زمايشلاه راره هى شور جمع آورى ثمائير ٠ آفرين نمونه اررار ساعت /صبح روز بعد را
0
“ ررمدت جمع آورى , ظرف راررباى ضّك تله رارى نمائير»
aan 7 8 7
< توبه به منظور صدت انراز هكيرى » ررجمع آورى وللهرارى ثمونه نهايت رقت بعمل توريرء
a ب ا
ا نماثیر»
5 ۱ ai ۳
Eee TOL OPC ROU
DPN Er Nee Mey Nee eee eT eee
صفحه 66:
موفق باشید