الکل ها و عوارض آن ها

الکل ها و عوارض آن ها

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2: Ethanol Overdose

اسلاید 3: مقدمهبه طور رايج از اتانول يا اتيل الكل به عنوان الكل نام برده مي‌شود كه امروزه به طور گسترده مصرف شده و شايعترين ماده مورد سو مصرف در دنيا است.الكلهاي ديگر مانند متانول(متيل الكل) يا الكل چوب، اتيلن گليكول، ايزوپروپيل الكل و ... اثرات بالقوه سمي دارند.هر نوشيدني كه 95-5/0 درصد الكل داشته باشد از انواع نوشيدني‌هاي الكلي محسوب مي‌شود.اتانول به فرمول CH3CH2OH ، بي‌رنگ ، با بو و طعم مخصوص به خود است. اتانول هيدروكربني با وزن مولكولي كم و محلول در آب و چربي است و به سرعت از دستگاه گوارش جذب مي‌شود.اتانول از تخمير قندهاي ميوه‌ها ، غلات و سبزيجات بدست مي‌آيد.

اسلاید 4: مقدمهعلاوه بر نوشابه هاي الكلي ، اتانول به عنوان رقيق كننده يا حلال در بسياري از داروهاي طبي (مانند داروهاي ضد سرفه يا آلرژي) ، عصاره‌هاي غذايي و محصولات خانگي از قبيل عطر ، ادوكلن ، Aftershaves و دهان شويه وجود دارد.واژه Proof جهت توصيف قدرت يك نوشابه الكلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. Proof را بعنوان دوبرابر درصد الكل يك نوشابه تعريف كرده‌اند.استفاده از واحد الكل در سالهاي اخير شايع شده‌است. يك واحد الكل برابر 10 گرم يا 10 درصد و معادل نصف پيمانه آبجو (beer) ، يك پيمانه مشروبات الكلي يا يك ليوان استاندارد شرابخوري مملو از مشروب معمولي (table wine) است.

اسلاید 5: مقدمهدرصد الكل در نوشيدني‌هاي شايع متفاوت است. محتواي اتانول نوشيدني‌هاي مورد مصرف از 6-3 درصد براي آبجو تا 90 درصد براي برخي از نوشيدني‌هاي تقطير شده (distilled liquor) متغير است. آبجو (beer) : 5-3%شراب معمولي (table wine) : 14-7%شراب تقويت شده مانند sherry يا شراب قرمز ، port : 20-18%انواع spirit شاملbrandy، whisky(آب حيات) ، Vodka (ودكا) ، gin وrum : 95-40%انواع liquor : 55-15%نوشابه‌هاي كربن‌دار كه حاوي دي‌اكسيد‌كربن حل شده هستند نظير Champagne ، Soda ، tonic ، lemonade جذب سريعتري دارند.

اسلاید 6: مقدمهشواهد مطرح كننده آن هستند كه مصرف الكل در حد متوسط (مقدار مداوم و كم حجم) باعث محافظت برخي افراد در برابر بيماريهاي قلبي و عروقي مي‌شود.با اطمينان نمي‌توان حدود بي‌خطري الكل نوشي را تعيين كرد زيرا اندازه‌گيري صحيح الكل مصرف شده دشوار است.بروز بيماري عروق كرونري قلب در مردان و زناني كه به ميزان متوسط (يك تا سه drink يا نوشيدني در روز) الكل مصرف مي‌كنند كمتر از آنهايي است كه به كلي از آن پرهيز مي‌كنند.يك نوشيدني متعارف (standard drink) در روز براي فرد 70كيلوگرم معمولي معادل 15گرم اتانول كه آن هم معادل 300ميلي‌ليتر آبجو (اتانول 5%) ، 120 ميلي‌ليتر شراب معمولي (اتانول 12%) و 30 ميلي‌ليتر ويسكي 100 درجه (اتانول 50%) است.دوز سمي اتانول در بالغين gr/kg 5 و در كودكان gr/kg 3 است.

اسلاید 7: مقدمهالبته نوشيدن الكل داراي پيامدهاي جسمي ، اخلاقي و اجتماعي است و حتي در مقادير كم آن باعث مستي (inebriation) و اختلال شعور (mental) مي‌شود. گذشته از آن الكل براي بسياري از مردم اعتياد آور است و باعث مصرف مزمن آن در مقادير زياد مي‌شود. نوشيدن الكل گذشته از آثار سوء پزشكي كه بر همگان مبرهن است اختلال شعوري (mental)، به دنبال دارد كه موجب حوادث گوناگوني چون خودكشي، آدم كشي ، تصادفات رانندگي و سوانح مختلف (مانند غرق شدگي ، سوختگي ، برق‌گرفتگي و ...) مي‌گردد و زمينه را براي اعتياد و سوء مصرف مواد مختلف ديگر و افزايش فعاليتهاي مجرمانه در جامعه فراهم مي‌كند و كاهش بازدهي اقتصادي و انساني را در بردارد. در همين راستا است كه در كتب مرجع پزشكي قانوني از سه ماده الكل ، هروئين و كوكائين به عنوان آفتهاي جامعه انساني نامبرده شده است.

اسلاید 8: فاكتورهايي كه بر افزايش جذب الكل مؤثرند :مصرف اتانول بدون غذا ، تخليه سريع معده ، عدم مصرف مواد مشابه (مانند بنزوديازپين‌ها ، فنوباربيتال و ...) ، رقيق شدگي اتانول (حداكثر جذب الكل در غلظت 20% صورت مي‌گيرد) ، نوشابه‌هاي الكلي كربن‌دار ، عدم وجود بيماريهاي دستگاه گوارش و وارياسيون‌هاي فرديافراد مسن و زنان با مصرف اتانول به غلظت خوني بالاتري دست مي‌يابند.افزايش حجم جاري(tidal volume) ريه سبب كاهش غلظت‌خوني اتانول مي‌شود.در زنان بعلت افزايش بافت چربي زير جلدي يا panniculus و در نتيجه كمتر بودن كل آب بدن و كاهش فعاليت آنزيم الكل دهيدروژناز معده جذب الكل بيشتر صورت مي‌گيرد لذا بعداز خوردن مقادير مساوي از الكل ، زنان به غلظت الكل خوني بيشتري نسبت به مردان مي‌رسند و طبعاً خطر مسموميت در آنان بيشتر است.

اسلاید 9: اتانول سريعاً از دستگاه گوارش جذب مي‌شود. تقريباً 20% از معده و 80% از روده كوچك جذب مي‌گردد. (در روده كوچك بعلت سطح وسيعتر ، مخاط نازكتر و تغذيه خوني بهتر جذب بيشتر در آنجا صورت مي‌گيرد.)تحت شرايط معمول90-80% مقدارمصرف‌شده بطوركامل در يكساعت اول جذب مي‌شود.غلظت اتانول در سيستم عصبي مركزي (CNS) به سرعت بالا مي‌رود زيرا مغز قسمت بزرگي از جريان خون را دريافت مي‌كند و اتانول به راحتي از غشاهاي چربي عبور مي‌نمايد لذا ارگانهاي مختلف بدن را مي‌تواند دريافت كند.بيش از 90% الكل مصرف شده در كبد اكسيده مي‌شود. 10-5% باقي‌مانده از طريق ريه‌ها ، ادرار و بزاق دفع مي‌شود. بخش كوچك ولي ثابت از الكل كه از طريق ريه هاي دفع مي‌شود در آزمون‌هاي تنفسي الكل مورد بهره‌برداري قرار‌ گرفته است.

اسلاید 10: متابوليسمسه مسير اصلي براي متابوليسم الكل شناخته شده است : 1- آنزيم الكل دهيدروژناز (ADH) واقع شده در سيتوزول هپاتوسيت‌ها ( مسير اصلي متابوليسم الكل)2- سيستم ميكروزومي اكسيدكننده اتانول (MEOS) واقع در ريتيكولوم آندوپلاسميك كه همان انواع ايزوآنزيم‌هاي سيتوكروم P450 اكسيداز مي‌باشد و مهمترين آنها CYP2E1 است.3- سيستم پروكسيداز كاتالاز وابسته به پروكسيزوم‌هاي كبدي

اسلاید 11: متابوليسم الكل در كبد

اسلاید 12: متابوليسمراه اصلي متابوليسم الكل به آنزيم الكل دهيدروژناز مربوط مي‌شود. اين آنزيم عمدتاً در كبد قرار دارد و اتانول بيشتر توسط آنزيم الكل دهيدروژناز كبدي متابوليزه مي‌شود ولي ADH در اعضاي ديگر از قبيل مغز و معده نيز يافت مي‌شود.آنزيم الكل دهيدروژناز (ADH) سبب متابوليزه شدن اتانول به استالدئيد مي‌گردد.بيشتر استالدئيدي كه از الكل توليد مي‌شود در كبد اكسيده مي‌گردد كه آنزيم اصلي اين واكنش آلدئيد دهيدروژناز ميتوكندريايي وابسته به NAD+ مي‌باشد.محصول اين واكنش استات است. تحت شرايط معمول استات به استيل كوانيزم A تبديل مي‌شود. استيل‌كوانيزم A وارد سيكل كربس مي‌گردد و به دي‌اكسيد كربن و آب متابوليزه مي‌گردد. ورود استيل كوانيزم A به سيكل كربس وابسته به تيامين است.

اسلاید 13: متابوليسمدر متابولسم اتانول به استالدئيد از طريق مسير الكل دهيدروژناز از كوفاكتور نيكوتيناميد آدنين دي نوكلئوتيد (NAD+) استفاده مي‌شود. هنگام تبديل اتانول به استالدئيد يون هيدروژن از الكل به NAD+ منتقل مي‌شود و NADH را تشكيل مي‌دهد. نتيجه نهايي اين است كه اكسيداسيون الكل باعث توليد مقدار زيادي عوامل احياكننده در كبد مي‌شود كه عمدتاً به صورت NADH ‌مي‌باشد. افزايش نسبت NADH به NAD+ ظرفيت اكسيداتيو كبد را كم مي‌كند كه اين مسئله به عنوان تغيير نامطلوب در پتانسيل redox شناخته مي‌شود (فعاليت ADH را محدود مي‌كند) همچنين افزايش نسبت NADH به NAD+ به نفع ايجاد لاكتات بيش از پيرووات است و به علت وجود كتواسيدها و اسيد لاكتيك در بيماران الكلي ، اسيدوز متابوليك با anion-gap (شكاف آنيوني) به طور شايع ديده مي‌شود. در مجموع افزايش نسبت NADH به NAD+ در الكليسم مزمن زمينه‌ساز تعدادي از اختلالات متابوليك از قبيل اختلال گلوكونئوژنز ، تغيير در متابوليسم اسيد چرب، كبدچرب، هيپرلپيدمي،هيپوگليسمي، اسيدوزلاكتيك،هيپراوريسمي(حملات نقرسي) ، افزايش سنتز كلاژن و تشكيل بافت اسكار در كبد و سندرم باليني كتواسيدوز الكليك مي‌شود.

اسلاید 14: متابوليسماهميت سيستم ميكروزومي اكسيدكننده اتانول (انواع ايزوآنزيم‌هاي سيتوكروم P450 اكسيداز بخصوص CYP2E1) در الكلي‌هاي مزمن افزايش مي‌يابد و از كوفاكتور نيكوتيناميد آدنين دي نوكلئوتيد فسفات (NADP+) استفاده مي‌كند كه در متابوليسم اتانول NADPH تشكيل مي‌گردد كه سبب بهبود تغيير نامطلوب در پتانسيل redox كبد شده و فعاليت ADH را تقويت مي‌كند.البته بيشترين تداخلات دارويي اتانول از طريق همين مسير (CYP2E1) صورت مي‌گيرد. مصرف اتانول مي‌تواند سبب تشديد مسموميت استامينوفن گردد چون سبب آزادسازي بيشتر متابوليت سمي استامينوفن مي‌گردد.مصرف مزمن اتانول سبب افزايش متابوليسم وارفارين ، متادون ، فني‌توئين و ايزونيازيد مي‌گردد.

اسلاید 15: تداخلات داروييوقتي در حضور دي سولفيرام (Disulfiram)، اتانول مصرف شود ، استالدئيد در بدن تجمع مي‌يابد و باعث فلاشينگ (گرگرفتگي شديد) اختلال هموديناميك كارديوواسكولار و احساس ناخوشي general مي‌گردد كه به نام اثر دي‌سولفيرام معروف است و خود را به صورت تهوع ، استفراغ ، درد شكم ، فلاشينگ ، تعريق ، درد سينه ، تنگي نفس ، سر درد ، سرگيجه و طپش قلب نشان مي‌دهد. مصرف برخي از داروها يا سموم به همراه اتانول سبب اثر دي‌سولفيرام مانند مي‌شود مانند: مترونيدازول ، سفالوسپورين‌ها ، قارچ كوپرينوس (Coprinus mushroom) ، نيتروفورانتوئين ، كلرامفنيكل ، كلرپروپاميد و كاربامات.مصرف اتانول همراه با برخي از داروها يا سموم سبب افزايش دپرسيون CNS مي‌گردد مانند مواد مخدر ، داروهاي بي‌حس كننده-آرام‌بخش (بنزوديازپين‌ها ، فنوباربيتال)مصرف اتانول سبب تشديد اثر گشادكننده‌هاي عروقي و داروهاي منجر به هيپوگليسمي مي‌شود.اتانول اثر ضد پلاكتي آسپرين را تشديد مي‌كند.مصرف اتانول به همراه كوكائين سبب تشكيل كوكا اتيلين مي‌گردد كه سبب طولاني شدن نيمه عمر كوكائين و تقويت اثر آن مي‌شود.مصرف اتانول به همراه سايميتيدن و رانيتيدن سبب افزايش غلظت خوني الكل مي‌گردد كه ناشي از مهار آنزيم ADH معده مي‌باشد. ضمن اينكه سايميتيدن سبب مهار متابوليسم اتانول مي‌گردد هرچند علائم بارز باليني در مصرف آنها به طور همزمان ديده نشده است.مصرف متوكلوپرومايد و اريترومايسين سبب تشديد تخليه معده از اتانول مي‌گردد.

اسلاید 16: پاتوفيزيولوژياتانول روي يك receptor منفرد عمل نمي‌كند به همين دليل در مسموميت آن آنتي‌دوتي شناخته نشده است. اثرات فارماكولوژيك الكل ناشي از تداخل انتخابي و مستقيم با پروتئين هايي است كه واسطه انتخاب پيام‌ها از خلال غشا مي‌باشند كه از ميان اين پروتئين ها مي‌توان به رسپتورهاي نوروترانسميتر ، آنزيم‌ها و كانال‌هاي يوني وابسته به رسپتور اشاره كرد.مكانيسم اصلي اتانول به نظر مي‌رسد مربوط به افزايش اثر مهاري گاما آمينو بوتيريك اسيد (GABA) در رسپتورهاي GABAA و بلوك زيرگونه ان متيل د آسپارتات (NMDA) رسپتورهاي گلوتامات (اسيد آمينه تحريكي) باشد. گيرنده NMDA در بسياري از جنبه‌هاي عملكرد شناختي از جمله يادگيري و حافظه دخيل هستند و فراموشي و از دست‌دادن‌حافظه (به هنگام غلظت بالاي الكل) ممكن‌است ناشي از مهار فعاليت رسپتورهاي NMDA باشد.

اسلاید 17: پاتوفيزيولوژياتانول علاوه بر اثرات مضري كه براي آن در نظر گرفته مي‌شود (اختلال سنتز پروتئين)، متابوليت آن (استالدئيد) به عنوان ماده سمي در سيستم‌هاي بيولوژيك شناخته شده است. استالدئيد سبب مختل شدن عملكرد انقباضي قلب ، از هم گسيختگي جفت شدن تحريك-انقباض ،‌ مهار سنتز پروتئين ميوكارد ، تداخل با فسفريلاسيون و سبب تغييرات ساختماني و فانكشنال در ميتوكندري‌ها و هپاتوسيت‌ها و غير فعال شدن كوانزيم A مي‌گردد كه زمينه را براي بيماري الكليك كبدي و در نهايت فيبروز كبد فراهم مي‌كند.متابوليسم اتانول از طريق مسير CYP2E1 كبدي سبب توليد راديكال‌هاي اكسيژن مي‌گردد كه منجر به استرس اكسيداتيو ، آسيب سلولي ، ليپيد پروكسيداسيون و سرانجام بيماري الكليك كبدي مي‌گردد.

اسلاید 18: علائم بالينياتانول در مقدار كم سبب دپرسيون انتخابي CNS و در دوز بالا سبب دپرسيون كلي CNS مي‌شود. الكل ابتدا نواحي فوقاني مغز با اعماق دقيق مانند سيستم فعال‌كننده مشبك و قشر مغز را سركوب مي‌كند و بدين ترتيب قشر مغز از كنترل خارج مي‌شود و اختلالاتي مانند تيرگي حافظه و آشفتگي تمركز حواس ، عدم آگاهي به زمان و مكان ، ناراحتي‌هاي رواني ، همراه با اختلال در حس و حركت ، پر حرفي و تهاجمي شدن بروز مي‌كند. در نهايت ممكن است شخص دچار كوما شود. برخي بيماران به هنگام مستي (inebriation) ، پرانرژي ، وراج با انبساط خاطر ، بي ثباتي عاطفي و مردم دوست هستند و برخي ديگر دچار از دست رفتن كنترل رفتار ، رفتارهاي ضد اجتماعي و كج خلقي مي‌گردند. بيمار ممكن است دچار تحريك پذيري، پرخاشگري ، خشونت، ديس‌آرتري ، تيرگي شعور ، ديس‌اورينتاسيون و لتارژي (بي‌حالي) گردد. بيمار در مسموميت شديد دچار كوما و از دست دادن رفلكس‌هاي محافظ راه هوايي و افزايش خطر مرگ مي‌گردد.

اسلاید 19: علائم بالينياتانول با غلظت كم سبب احساس گرمي (warmth)، فرح‌بخشي و سرحال بودن (well-being) ، پرحرفي (talkativeness)، افزايش اعتماد به نفس (self-confidence) و عدم هماهنگي عضلاني يا نقصان حركات ظريف به شكل خفيف (mild incoordination) مي‌شود.با توجه به اينكه بيمار حتي در غلظت پايين الكل دچار نقضان حركات ظريف (incoordination) و قواي ذهني مي‌شود و زمان واكنش (reaction time) كاهش مي‌يابد و پاسخ به واكنشها تقليل مي‌يابد لذا حتي در اين سطح مصرف، رانندگي ممنوع است.به تدريج با افزايش غلظت خوني الكل سرخوشي و نقص در قضاوت و كنترل رفتار ايجاد مي‌گردد. با مقادير بيشتر بيمار دچار مستي مي‌شود و آتاكسي و تلوتلو خوردن و اختلال شعور ، بي‌ثباتي عاطفي ، ديس‌فانكشن مخچه‌اي-ويستبولار (آتاكسي ، دوبيني ، تكلم نامفهوم يا slurred speech) ، اختلال بينايي و نيستاگموس و تهوع و استفراغ بروز مي‌كند. در مقادير بيشتر stupor ، كوما ، پاسخ كم به تحريكات ، بي‌اختياري ادرار و دپرسيون تنفسي رخ مي‌دهد و در مقادير خيلي بالا شاهد پاراليزي تنفسي ، از دست رفتن رفلكس‌هاي محافظ راه هوايي ، هيپو ترمي و مرگ هستيم.

اسلاید 20: علائم بالينيدر بيمار با مسموميت با اتانول علائم و نشانه‌هاي ذيل ديده مي‌شود:گرگرفتگي صورت ، تعريق ، تاكيكاردي ، هيپوتانسيون ، هيپوترمي ، هيپوونتيلاسيون ، نيستاگموس ، تهوع و استفراغ ، درد شكم ، ديس‌آرتري ، عدم هماهنگي عضلاني ، آتاكسي ، تغيير سطح هوشياري و كوما .در مسموميت با اتانول سايز مردمك‌ها قرينه ، ميد سايز و با پاسخ ضعيف به نور مي‌باشد. ممكن است بيمار دچار ميدرياز شود. همچنين در مسموميت با اتانول ممكن است دوبيني (Diplopia) ، اختلالات بينايي و نيستاگموس ديده شود كه البته بايد به فكر انسفالوپاتي ورنيكه نيز باشيم.در مسموميت با اتانول از دهان بوي الكل استشمام مي‌شود كه البته نبايد بيش از حد به اين يافته تاكيد كرد.هر بيمار مسموميت با اتانول كه به اورژانس مراجعه مي‌كند بايد مصرف متانول را در وي rull out كرد.

اسلاید 21: علائم بالينيدر مسموميت با اتانول تشنج ممكن است ديده شود كه بخصوص در اطفال شايع‌تر است. در مصرف طولاني الكل علائم اختلال مخچه ظهور مي‌كند. الكل به علت تخريب سلولهاي مخچه به خصوص سلولهاي پوركنژ در ناحيه فوقاني كرمينه (ورميس) و قسمت قدامي مخچه مي‌گردد لذا بيمار دچار آتاكسي در راه رفتن مي‌شود. در اثر تخريب مييلين جسم كورپوس‌كالوزوم باعث آپراكسي ، آگنوزي و آفازي مي شود. بدنبال مسموميت با اتانول ممكن است انسفالوپاتي ورنيكه (Wernicke Encephalopathy) بروز كندكه با سه علامت (ترياد فلج عضلات چشمي ، آتاكسي و اختلالات شعوري) مشخص مي‌شود. شروع بيماري ناگهاني بوده ولي گاهي فلج عضلات چشمي و آتاكسي دو سه روز زودتر پيدا مي‌شود. علائم چشمي شامل نيستاگموس ، اختلالات بينايي و دوبيني است. در بيماران آتاكسي مخچه‌اي وجود دارد كه تنه و اندامهاي تحتاني را گرفتار مي‌كند. اختلال‌هاي شعوري به شكل گيجي ، آپاتي و كنفوزيون ديده مي‌شود.

اسلاید 22: علائم بالينييكي ديگر از عوارض نورولوژي اعتياد به الكل سندرم كورساكوف (Korsakof ’s Syndrome) است كه با ضعف شديد حافظه و افسانه سرايي تؤام است و اختلال شديد در حافظه نزديك بيمار رخ مي‌دهد و فرد حوادثي كه قبلاً اتفاق افتاده به خوبي به يادنمي‌آورد بنابراين بيماران سعي مي‌كنندتا اين خلاء فكري در حافظه خود را با افسانه‌سرايي پرنمايند.از عوارض ديگر اعتياد به الكل پلي‌نوريت الكلي مي‌باشد كه اين پلي‌نوريت به صورت قرينه و دوطرفه بيشتر از نوع حسي و به خصوص در پاها ظاهر مي‌شود. اين پلي‌نوريت ناشي از سوءتغذيه و كاهش ويتامين B1 است و از نظر پاتولوژيك در اعصاب محيطي دژنراسيون والرين (Wallerian) تؤام با تخريب و از بين رفتن مييلين و آكسون مي‌باشد.از عوارض اعتياد به الكل ميوپاتي الكلي مي‌باشد كه اين ميوپاتي به دو نوع حاد و مزمن تقسيم مي‌شود كه نوع حاد آن به صورت ضعف شديد عضلاني و حساسيت تظاهر مي‌كند و گاهي با ميوگلوبينوري همراه است و نوع مزمن به صورت ضعف و گاهي آتروفي عضلات ابتدايي (پروگزيمال) ديده مي‌شود. Central pontine myelinolysis اختلال نادري است كه طي روزها و هفته‌هاي ايجاد شده و گاهي همراه با الكليسم است. اكثر اين بيماران سابقه‌اي از هيپوناترمي دارند. ضايعات PONS به راحتي توسط MRI قابل تشخيص است.

اسلاید 23: سيستم تنفسمقدار متوسطي از اتانول مي‌تواند تحريك كننده يا سركوب كننده مركز تنفس باشد. پاسخ مركز تنفس در بصل‌النخاع به دي اكسيد كربن كاهش مي‌يابد. در مسموميت با اتانول ممكن است ، آتلكتازي ، آسپيراسيون ، پنوموني ، دپرسيون تنفسي و اسيدوز تنفسي ديده شود. حجم زياد الكل مي‌تواند توليد آپنه كشنده كند كه البته شايع نيست چون بيمار به هنگام مصرف زياد اتانول دچار استفراغ شديد مي‌گردد كه حتي در هنگام مستي توانايي اين حجم از الكل را ندارد.

اسلاید 24: سيستم قلب و عروقاثرات فوري اتانول برروي گردش خون نسبتاً جزئي است. در مصرف متوسط اتانول فشارخون ، برون‌ده و قدرت انقباضي قلب تغيير چنداني نمي‌كند. ضربان نبض ممكن است افزايش يابد ولي اين حالت ناشي از فعاليت عضلاني يا تحريك رفلكسي است. دپرسيون سيستم قلبي و عروقي در مسموميت حاد و شديد ناشي از دپرسيون CNS و سيستم تنفسي است. مصرف طولاني‌مدت اتانول اثرات زيان‌آور و غيرقابل بازگشتي روي قلب دارد كه سبب بيماري الكليك قلب (كارديوميوپاتي) مي‌گردد كه خود را با CHF ، ديس‌ريتمي ، هيپرتانسيون و بيماري عروق كرونري نشان مي‌دهد. بيمار ممكن است دچار تغييرات ساختماني و عملكرد قلب شامل ديلاتاسيون چهار حفره ، كاهش كمپليانس بطن چپ ، كاهش Ejection Fraction ، اسكار خفيف آندوكارد و لتهاي دريچه و ترومبوزهاي جداري است.

اسلاید 25: سيستم قلب و عروقسوء مصرف متوسط تا شديد اتانول ، فشار خون سيستولي و دياستولي را افزايش داده يا منجر به افزايش فشار خون سيستولي بدون افزايش جزء دياستولي مي‌گردد ليكن رابطه بين ميزان افزايش فشارخون و مدت و مقدار مصرف اتانول به خوبي مشخص نشده است. برعكس مصرف حاد الكل سبب كاهش فشارخون مي گردد كه ممكن است به خاطر تركيبي از كاهش مقاومت عروقي و عملكرد قلب باشد.

اسلاید 26: سيستم قلب و عروقتأثير اتانول بر آترواسكلروز شرايان كرونر چندگانه است. در مردان و زنانيكه به ميزان متوسط الكل مصرف كنند بروز بيماري عروق كرونري قلب كمتر از آنهايي است كه به كلي از آن پرهيز كنند. اين اثر ناشي از افزايش ليپوپروتئين با چگالي بالا (HDL) و كاهش ليپوپروتئين با چگالي پايين (LDL) مي‌باشد كه در نتيجه سبب افزايش برداشت كلسترول آزاد از ديواره شريانها مي‌گردد و باعث كم شدن احتمال حوادث عروق كرونر قلب مي‌شود. البته اثر محافظتي الكل روي عروق كرونر قلب بيشتر مربوط به افزايش سطح HDL و كاهش LDL مي‌باشد ولي خود اتانول نيز ممكن است اثر محافظتي مستقيم داشته باشد. اتانول باعث كاهش مقاومت عروق كرونر به صورت حاد مي‌گردد كه اين امر خود منجر به افزايش جريان خون كرونر مي‌شود كه شايد اثر محافظتي داشته باشد يا ممكن است منجر به coronary steal phenomenon گردد كه به طور معكوس روي نسبت عرضه (supply) و تقاضاي (demand) ميوكارد تاثير ‌گذارد. افزايش مرگ‌ومير ناشي از بيماري شريان‌كرونري در مصرف كنندگان مزمن الكل ثابت نشده‌است.

اسلاید 27: دستگاه گوارشترشح معده و بزاق معمولاً با مصرف اتانول تشديد مي‌شود. شيره معده داراي اسيد بيشتر ولي ميزان پپسين آن طبيعي باقي‌ مي‌ماند. بدين ترتيب احتمال زخم معده در افراد الكلي بالا است. اتانول در غلظت 40% يا بالاتر با تحريك مخاط باعث احتقان و التهاب معده (گاستريت اروزيو) مي‌گردد و علايمي مثل ديستانسيون شكمي ، احساس ناراحتي در اپي‌گاستر ، آروغ زدن ، علايم تيپيك و غيرتيپيك اولسر و هماتمز ايجاد مي‌كند. اكثر اوقات گاستريت حاصل خوش‌خيم است و علايم آن چند روز بعداز عدم مصرف فروكش مي‌كند. البته انواع شديدتر نيز همراه با اروزيون‌هاي مخاطي و زخم ديده شده كه توليد خونريزي‌هاي جدي و خطرناك كرده است. سندرم مالوري-ويس يعني پارگي طولي در زير يا در محل اتصال مري به معده يك علت خطرناك هماتمز در افراد الكلي است و در اثر استفراغ‌هاي شديد و مكرر ايجاد مي گردد.

اسلاید 28: پانكراسمصرف زياد الكل يك عامل مهم در ايجاد پانكراتيت مي‌باشد كه با درد اپي‌گاستر ، استفراغ ، رژيديته عضلات فوقاني شكم خود را نشان دهد و ممكن است در موارد خفيف با گاستريت و در موارد شديد با شكم حاد جراحي اشتباه شود. در افراد الكلي ممكن است يك پانكراتيت مزمن راجعه بوجود آيد كه اغلب همراه با كلسيفيكاسيون غير منظم پانكراس مي‌باشد. استئاتوره ناشايع نيست و قابل استناد به اختلال در ترشح برون‌ريز (اگزوكرين) پانكراس ، سوءتغذيه و اختلال در جذب چربي در روده مي‌باشد.

اسلاید 29: كبدالكل شايعترين علت بيماري كبد در غرب است. كبد الكلي پيامد جدي و شايع مصرف الكل است كه به سه شكل كبد چرب ، هپاتيت الكلي و سيروز با يكديگر و يا به صورت منفرد خود را نشان مي‌دهد. اثرات مخرب الكل برروي كبد بستگي به ميزان و مدت مصرف الكل دارد و نحوه نوشيدن يا نوع مشروب ممكن است دخالتي در آن نداشته باشد. اگرچه سوء تغذيه باعث تشديد تخريب كبد مي‌شود ولي تغذيه خوب نمي‌تواند از گسترش هپاتيت الكلي و سيروز ناشي از آن جلوگيري كند. زنان شايد به علت عوامل هورموني استعداد بيشتري به آثار تخريبي الكل دارند اما كبد الكلي در مردان شايع تر است.

اسلاید 30: كبدكبد چرب شايعترين يافته در بيوپسي افراد الكلي است. بيماران مبتلا به كبد چرب معمولاً بي علامت هستند اما گاهي دچار درد شكم ، زردي و شكايات مبهم گوارشي مي‌شوند. كبد بزرگ شده ممكن است حساس باشد ولي قوام آن طبيعي است. از نظر آزمايشگاهي تغييرات جزئي مشاهده مي‌شود. هيپربيليروبينمي اگر وجود داشته باشد معمولاً خفيف (كمتر از 5ميلي‌گرم در صد) است. افزايش AST نيز در حد متوسط است (كمتر از 5 برابر طبيعي). در 25% موارد ممكن است غلظت آلبومين و گلوبولين غيرطبيعي شود. پيش‌آگهي كبد چرب منفرد خوب است و ضايعه بافتي با قطع مصرف الكل مرتفع مي‌گردد.

اسلاید 31: كبداز آنجايي كه هپاتيت الكلي مي‌تواند منجر به نارسايي كبد يا سيروز بشود پيامد وخيم مصرف الكل است. ضايعه پاتولوژيك شامل نكروز هپاتوسلولر و ترياد : 1- هيالن الكلي (جسم مالوري) 2- انفيلتراسيون لكوسيت‌هاي چند هسته‌اي 3- افزايش بافت همبند داخل لوبولي با يا بدون انسداد ونول‌هاي كبدي و اسكلروز وريدهاي مركزي كبد مي‌باشد. از نظر باليني بيمار ممكن است بدون علامت باشد و يا از تهوع ، استفراغ ، درد شكم و كاهش‌وزن شكايت كند. از نظر معاينه كبد بزرگ و حساس و در 80%‌موارد آسيت ، يرقان، تب ، اسپلنومگالي و انسفالوپاتي ممكن است يافت شود.از نظر آزمايشگاهي هم AST (معمولاً كمتر از 10 برابر) و هم ALT ممكن است افزايش يابد ولي نسبت AST به ALT اغلب بيشتر از دو است (برعكس هپاتيت ويروسي). هيپربيليروبينمي شايع است. آلكالن فسفاتاز (ALP) معمولاً‌ كمتر از 3 برابر افزايش مي‌يابد. PT طولاني مي‌شود و تعداد گلبول‌هاي سفيد خون بالا مي‌رود(بيش از 10000). درمان هپاتيت الكلي غير اختصاصي است. پيش‌آگهي آن بدتر از كبد چرب است و در اغلب بيماران علي‌رغم قطع مصرف الكل به سمت سيروز ، نارسايي كبد و مرگ پيش مي‌رود.

اسلاید 32: كبدسيروز الكلي (Laennec’s cirrhosis)معمولاً از ندول‌هاي ريز به ابعاد مساوي درست شده است (ميكروندولر) ، از لحاظ باليني 20-10% موارد بي علامت است و تظاهرات باليني بيشتر محدود به هپاتيت الكلي مي‌باشد كه همراه با آن وجود دارد. آسيت ، خونريزي گوارشي ، انسفالوپاتي ، كبد بزرگ يا كوچك با قوام سفت ، آنژيوم‌هاي عنكبوتي ، اريتم كف دست ، بزرگي غده پاروتيت‌، آتروفي بيضه ، ژنيكوماستي در مردان، اختلالات قاعدگي در زنان و آتروفي عضلات از تظاهرات غيراختصاصي سيروز الكلي مي‌باشد. از نظر آزمايشگاهي AST ممكن است افزايش جزئي پيدا كند. هيپربيليروبينمي خفيف ، آنمي به علت كمبود فولات و پيريدوكسين ، هموليز و اثر سمي اتانول برمغزاستخوان، ترومبوسيتوپني و لكوپني بعلت اثر اتانول برمغز استخوان و هيپراسپلنيسم ، كاهش سديم و پتاسيم سرم به علت آسيت ، كاهش منيزيم و فسفات پلاسما و آلكالوز تنفسي از ديگر آشفتگي هاي آزمايشگاهي است. درمان سيروز الكلي نيز غير اختصاصي و شامل جبران كمبود فولات ، پيريدوكسين ، ويتامين K ، منيزيم و فسفات ، كاهش سديم غذايي در صورت احتباس كليوي سديم و محدوديت مصرف پروتئين در صورت انسفالوپاتي كبدي است.پيش آگهي سيروز الكلي بستگي به بروز عوارضي مثل آسيت ، يرقان يا خونريزي گوارشي و همچنين ادامه مصرف الكل دارد. مصرف مزمن اتانول احتمال كانسر هپاتوسلولر را افزايش مي‌دهد.

اسلاید 33: عضلات اسكلتياگرچه مصرف ميزان كمي اتانول باعث كاهش خستگي و افزايش كار عضلاني مي‌گردد ولي مصرف مقدار زياد الكل با اثر منفي روي مغز سبب كم شدن فعاليت عضلاني مي‌شود. همچنين اتانول اثر مخرب قابل برگشتي روي عضلات دارد كه با افزايش CPK پلاسما مشخص مي‌شود. يك بيمار آقاي حدود 20 ساله در بيمارستان بستري شده بود ، بيمار پس از مصرف چند ليوان مشروب الكلي سوار موتور شده و به جاده خارج از شهر مي‌رود ، بيمار در حين رانندگي با موتور دچار faint و كاهش سطح هوشياري مي شود ، به دنبال افت سطح هوشياري در اثر پديده crushing (له شدگي) دچار سندرم كمپارتمان در پاي چپ مي‌گردد. بيمار داراي CPK برابر 278400 بود كه بدنبال آن دچار ARF (نارسايي حاد كليه) گرديد. البته با همودياليز به مدت چند روز ARF برطرف شده و CPK به 100 كاهش يافت ولي عوارض ناشي از سندرم كمپارتمان باقي ماند.در اغلب بيماران دچار الكليسم مزمن يك سري تغييرات در الكتروميوگرافي و علائمي از ميوپاتي اسكلتي شبيه به كارديوميوپاتي الكلي ديده مي‌شود.

اسلاید 34: اثرات تراتوژنالكل اثرا سوء بر جنين دارد و توليد سندرم نوزادان الكلي مي‌كند. علائم اصلي اين سندرم در CNS بوده و شامل اختلال فانكشن ، كاهش ضريب هوشي و ميكروسفالي است. به علاوه كاهش رشد و يك سري ناهنجاري‌هايي در صورت (مانند هيپوپلازي لب بالا و كوتاهي بيني) ممكن است ديده شود. اين اختلال‌ها به علت اثر مستقيم اتانول يا استالدئيد و جلوگيري از تكثير سلولهاي جنيني است.در ضمن ، اختلال در عمل جفت سبب سوء تغذيه جنين مي‌گردد. اين نوزادان در معرض مرگ در اثر عفونت‌هاي جزئي و بي اهميت هستند. در نهايت ، مصرف الكل در حين حاملگي موجب زايمان زودرس ، سقط‌هاي خودبخودي و زير وزن بودن نوزاد نيز بشود.

اسلاید 35: اعمال جنسيالكل موجب كاهش مهار جنسي مي‌شود كه عوام به اشتباه آنرا به صورت تحريك جنسي تعريف مي‌كنند. مصرف مداوم اتانول سبب هيپوگناديسم ، ناتواني جنسي (impotency) ، عقيمي (infertility) ، آتروفي بيضه‌ها و ژنيكوماستي مي‌شود. اين حالات را به دو علت نسبت مي‌دهند اول اينكه الكل با آسيب كبدي سبب افزايش استروژن‌سازي و كاهش توليد تستوسترون مي‌گردد. دوم اينكه افزايش فعاليت آنزيم‌هاي رتيكولوآندوپلاسميك سلولهاي كبدي سبب افزايش غيرفعال شدن تستوسترون مي‌گردد. به هر حال اگر آتروفي بيضه رخ نداده باشد اختلالات فوق قابل برگشت هستند.

اسلاید 36: اختلالات متابوليكمصرف مدوام اتانول سبب هيپوگليسمي ، هيپوكالمي ، هيپومنيزيمي ، هيپوفسفاتمي ، هيپوترمي ، هيپرتري‌گليسريدمي ، هيپراوريسمي (حملات نقرسي) ، اسيدوز متابوليك و سوء تغذيه مي‌گردد. مسموميت با اتانول منجر به هيپوگليسمي مي‌گردد كه در كودكان هم شايعتر است كه احتمالاً مربوط به ذخاير كمتر گليكوژن در كودكان نسبت به بزرگسالان مي‌باشد.در مصرف اتانول هيپوگليسمي شديد زماني رخ مي‌دهد كه ذخاير گليكوژن كبد به اتمام رسيده باشد.با مصرف اتانول ممكن است غلظت كاتكول‌آمين‌هاي خون بالا رود و موجب هيپرگليسمي گذرا ، مردمك ميدرياز و افزايش خفيف فشارخون گردد.

اسلاید 37: كليه‌هاگذشته از آنكه اتانول همراه با مقادير زيادي مايعات نوشيده مي‌شود كه بايد از طريق ادرار دفع شوند خود اتانول با كاهش آزاد شدن هورمون ADHسبب افزايش دفع آب (ديورز) مي‌شود. اين ديورز فقط در مراحل اوليه مصرف الكل اتفاق مي‌افتد و در مشروب‌خواران قديمي باقي ‌نمي‌ماند.

اسلاید 38: خونمصرف مزمن اتانول ممكن است سبب كواگولوپاتي ، آنمي فقر آهن ، آنمي ناشي از كمبود ويتامين B12 يا فولات ، هموليز ، لوكوپني ، ترومبوسيتوپني و واكوئل دار شدن پيشتازان گلبولهاي سفيد و قرمز ‌شود. مهار مغز استخوان و جلوگيري از تجمع گلبولهاي سفيد در محل التهاب از علل آسيب پذيري افراد الكلي در برابر عفونت است.

اسلاید 39: درمان مسموميت حاد با الكلاتانول سريعاً از دستگاه گوارش جذب مي‌شود لذا شستشوي معده در آن جايگاهي ندارد. در عين حال اگر بيمار حجم زيادي الكل مصرف كرده باشد و به خصوص زير يكساعت از مصرف مراجعه كند يا اتانول را همراه با سموم يا داروهاي ديگر مصرف كرده باشد لاواژ معده براي وي انجام مي‌شود، هرچند كه بايد به فكر پيشگيري از آسپيراسيون باشيم. در مسموميت با اتانول تجويز شاركول تاثيري ندارد. در صورت لزوم تنفس كمكي به بيمار داده شود.با ساكشن يا قرار دادن بيمار به يك پهلو و نگه‌داشتن سر او به جلو و پايين از آسپيراسيون پيش‌گيري شود.در بيمار به شدت مسموم و دچار كوما و از دست رفتن رفلكسهاي محافظ راه هوايي بايد به فكر انتوباسيون با لوله تراشه و ونتيلاسيون مكانيكي باشيم.حجم مايعات بدن بيمار كنترل شود و مايعات كافي براي وي تجويز گردد. در صورت مواجهه با افت فشار خون درمان لازم صورت گيرد.هر بيمار دچار مسموميت با اتانول و افت سطح هوشياري آمپول تيامين 100ميلي‌گرم داخل وريدي يا عضلاني تجويز گردد.

اسلاید 40: درمان مسموميت حاد با الكلهيپوگليسمي مي‌تواند توليد تشنج يا كوما بكند با گلوكز داخل وريدي (50گرم گلوكز 50درصد) اصلاح شود.در صورت اسيدوز متابوليك از بي‌كربنات سديم استفاده گردد.در صورت لزوم در بيماران آژيته از بنزوديازپين‌ها استفاده گردد هرچند كه بايد مواظب دپرسيون تنفسي بيمار بود. در صورت بروز تشنج درمان ضد تشنج صورت گيرد.در صورت عدم وجود منع مصرف (نارسايي كليه ، هيپوكالمي شديد يا هيپوتانسيون شديد) 2-1 گرم سولفات منيزيم انفوزيون گردد.در صورت علايم شديد مسموميت مانند نارسايي تنفسي ، كوما ، اسيدوز متابوليك شديد و نارسايي كليه مقاوم به درمان براي خارج كردن اتانول از بدن از همودياليز استفاده شود هرچند كه در مسموميت با اتانول به ندرت نياز به همودياليز پيدا مي‌شود.براي بيمار از قطره مولتي‌ويتامين 30-20 قطره روزانه به مدت يك هفته و تيامين و فولات استفاده شود.