اندیشه اسلامی دو

اندیشه اسلامی دو

اسلاید 1: 1

اسلاید 2: 2

اسلاید 3: جلسة اولپیشینة دین و پیامبری3

اسلاید 4: الف- تعریف دین و پیشینة آن در تاریخلغت: خضوع، فرمانبرداری، اطاعت، تسلیم و جزااصطلاح: قواعد و قوانین الهی در ابعاد مختلف شناختی، اخلاقی، فردی، عبادی، حکومتی، اقتصادی، حقوقی، جزایی، احساسی، روانی و آرمانیتعریف دین در قرآن: اسلام= تسلیم بودن در برابر خدا، جز این از کسی پذیرفته نیست (آل عمران-19)پیشینه:با پیدایش آدم: حضرت آدم پیامبر بود- وحی الهی در امور ساده و کلی: یکتاپرستی، باور به معاد و زندگی ابدی و تعدادی قواعد اخلاقی و احکام عملی.4

اسلاید 5: فطری بودن دینتوحید، نبوت و معاد اقتضای وجودی انسان- مطابق با ساختار وجودی انسان، میل به جاودانگی و راحتی مطلق در آخرتمراتب دینحقیقت واحد شریعت‌ها: تسلیم بودن اختلاف شریعت‌ها بر اساس استعدادهای امت‌ها و مقام انبیانخستین شریعت: حضرت نوحآخرین شریعت: حضرت محمد (ص)5

اسلاید 6:

اسلاید 7: ب- یهودیت و مسیحیتپیدایش و فرجام یهودیتحضرت موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل [فرزندان یعقوب] (اسرائیل یکی از نام‌های یعقوب از نوادگان حضرت ابراهیم (ع)) یا عبرانیان (زبان عبری): عبور ابراهیم از رود فرات و ورود به کنعان-منسوب به عابر نیای ابراهیمرهاندن حضرت یوسف بنی اسرائیل را از قحطی رشد 12 قبیله بنی اسرائیل (اسباط) و وحشت فرعون از قدرت گرفتنشانخبر کاهنان از نابودی فرعون توسط پسری از بنی اسرائیل ورود حضرت موسی به کاخ فرعون به خواست خدافرار موسی به مدین و ازدواج با دختر شعیبپس از ده سال مهاجرت از مدین به مصر- رسالت7

اسلاید 8: آغاز رسالت با دو معجزه عصا و ید بیضا به کمک هارونتهمت سحر به موسی (ع)ماجرای ساحران و ایمان آوردن آنهامرحلة بعد، قتل حضرت موسی (ع) و آزار بنی اسرائیلعذاب‌های مختلف فرعونیان: قحطی، هجوم ملخ‌ها، تبدیل شدن آب‌ها به خونهر بار تعهد به ایمان می‌کردند ولی زیر بار نمی‌رفتندپس از تصمیم به آزار بنی اسرائیل خداوند دستور هجرت دادعبور بنی اسرائیل از نیل و غرق فرعونیانسکنای بنی اسرائیل در سرزمین موعود: سایة ابرها بر بنی‌اسرائیل و نزول منّ و سلوی8

اسلاید 9: مأموریت خداوند به حضرت موسی (ع) در اقامت سی روزه در کوه طوردستور تمدید به استقرار در کوه تا چهل شبانه روزنزول الواح (تورات)به دلیل طولانی شدن اقامت موسی سامری بنی اسرائیل را فریب داد و گوساله‌ای ساخت تا بپرستندپس از رسیدن موسی و برخورد ایشان با بنی اسرائیل، توبه کردندبه منظور تکمیل نعمت بر بنی اسرائیل، به حضرت موسی (ع) وحی شد که آنها را به سرزمین موعود (فلسطین) ببردبنی اسرائیل به زندگی ذلت بار خو کرده بودند و با بهانه‌جویی سر باز زدند. گفتند تو و پروردگارت بروید و بجنگیدتنبیه شدند و چهل سال در بیابان سرگردان بودندنسل بعدی بیت المقدس را فتح کردند (یوشع بن نون وصی موسی)رحلت حضرت موسی (ع) در 120 سالگی در موآب و مخفی ماندن قبرشان تاکنون9

اسلاید 10: پیدایش و فرجام صهیونیسم و تأسیس دولت اسرائیل یهودیت تبلیغ ندارد و دین خود را نعمتی الهی برای نژاد خود می‌داندبا این حال، اگر کسی یهودی شود می‌پذیرندیهودیان معمولاً مردم را به صهیونیسم فرامی‌خوانند (البته برخی نیز مخالف‌اند)صهیون: نام تپه ای در اورشلیم که در زمان (شکوفایی دولت بنی اسرائیل)حضرت داود و سلیمان مرکز نظامی بوده است: یادآور اقتدار آنهاستصهیونیسم: جنبشی که طرفدار بازگشت یهودیان به فلسطین و تشکیل کشور بنی اسرائیل در آنجاست10

اسلاید 11: اخراج گروهی بسیار از یهودیان از روسیه در اواخر قرن نوزدهم: عده ای به اروپا و عده ای به فلسطین رفتنددولت انگلستان در سال 1917 موافقت خود را با تشکیل کشور یهودی در فلسطین اعلام کرد (اعلامیة بالفور)پس از جنگ جهانی دوم در سال 1947 به بهانة فشارهای نازی‌های آلمان به یهودیان، سازمان ملل رأی به تقسیم کشور فلسطین و ایجاد کشوری یهودی نشین داددر سال 1948 کشور مستقل اسرائیل اعلام موجودیت کردباوجود مهمان‌نوازی فلسطینیان، صهیونیست‌ها با قساوت سرزمینشان را اشغال کردند و بخش‌هایی را به کشور خود اضافه کردنددر حالی که تورات یهودیان را از طمع ورزیدن به اموال همسایه منع می‌کند و کسی را که همسایة خود را تغییر دهد ملعون می‌داند11

اسلاید 12: پیدایش و فرجام مسیحیتحضرت عیسی (ع) یکی از پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت و کتاب است که از مادری پاک به نام مریم زاده شدپدر و مادر مریم عمران و حنّه نیز پاک و بافضیلت بودندمادر مریم زنی نازا بود و از خدا می‌خواست فرزندی به او بدهد؛ نذر کرده بود که در صورت پسردار شدن او را خادم حرم بیت المقدس کندوقتی خدا مریم را به او داد گفت شاید نتواند از عهدة نذرش برآید ولی سرانجام تصمیمش همان شد که او خادم بیت المقدس شودمتولیان حرم در تکفل مریم اختلاف داشتند، چرا که پدرش پیشوای آنان بود و می‌خواستند افتخار سرپرستی مریم نصیبشان شودقرعه به نام زکریای نبی افتاد. از مریم به خوبی مراقبت می‌کرد12

اسلاید 13: فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا ۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا ۖ قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَا ۖ قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ۖ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ (آل عمران- 37)13

اسلاید 14: 14

اسلاید 15: 15

اسلاید 16: 16

اسلاید 17: نبوت عیسی علیه السلام در سی سالگی و نزول انجیل انجیل تصدیق کنندة تورات بود، جز اینکه برخی از حرام‌های آن را برایشان حلال کرد و بشارت به پیامبر اسلام (احمد) می‌دادیهودیان آیین موسی علیه السلام را تحریف کرده بودندعیسی علیه السلام سعی در هدایتشان داشتبزرگان یهودی که انحرافشان را حضرت عیسی (ع) برملا کرده بود ایشان را تکذیب کردندمردم تقاضای معجزه می‌کردند: از گل پرنده ساختن، شفای کور مادرزاد و پیسی به اذن خدا، زنده کردن مردگان، خبر دادن از خوراکی‌ها و ذخایر مردم در منازلجز عده‌ای کم ایمان نیاوردندحضرت عیسی ع به جاهای مختلف سفر می‌کردند و پیروانشان زیاد می‌شد17

اسلاید 18: تصمیم بزرگان یهود به قتل حضرت عیسی (ع) در مذاکرة در البیت‌المقدسگمان کردند که عیسی ع را به دار آویختند ولی فردی شبیه ایشان را به اشتباه گرفتند: مشیت الهی بر زنده ماندن حضرت عیسی (ع)18

اسلاید 19: آشنایی با کتاب مقدس (عهد قدیم و جدید) و مقایسة آن با قرآنمسیحیان همه و یهودیان بخشی از آن را کتاب مقدس آسمانی خود می‌داننددر زبان انگلیسی و بیشتر زبان‌های اروپایی بابیل نام دارد برگرفته از Biblia (یونانی) به معنای کتاب‌هادر زبان فارسی و عربی: عهدین: اشاره به دو عهد خدا با انسان‌ها به اعتقاد مسیحیانعهد قدیم: پذیرفتن و عمل به شریعت الهی- ابتدا زمان حضرت ابراهیم بسته شد در زمان حضرت موسی تجدید و تحکیم شدعهد جدید: بر سر محبت خدا و حضرت مسیحیهودیان فقط بخش عهد قدیم (شریعت) را قبول دارند19

اسلاید 20: 1- عهد قدیمسه چهارم کتاب مقدسشامل مطالب متنوع تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعر و پیشگویی از این مجموعه از سده‌های قبل از میلاد فقط دو نسخه باقی مانده است: یکی به زبان عبری و دیگری یونانی (معروف است که اولاً عبری بوده بعد به یونانی ترجمه شده)این ترجمه در قرن سوم پیش از میلاد صورت گرفتهمترجمان آن هفتاد نفر از علمای یهود بودند: معروف به سبعینه یا هفتادینتفاوت دو نسخه: سبعینه نسبت به عبری اضافاتی دارد- ترکیب کتاب‌ها و تقسیم بندی آنها20

اسلاید 21: یهودیان اضافات سبعینه را قبول ندارندمسیحیان اضافات نسخة یونانی را (اپوکریفا: مخفی و پوشیده) کتاب‌های قانونی درجه دوم می‌دانندبعدها پروتستان‌ها نسخة عبری را پذیرفتند و کتاب‌های اپوکریفایی را از کتاب‌های مقدس خود حذف کردندکتاب مقدس یهودیان سه بخشالف- شریعت موسی یا تورات (پنج دفتر اول کتاب مقدس یا اسفار خمسه= سِفر پیدایش- سفر خروج- سفر لاویان- سفر اِعداد- سفر تثنیه)یهودیان این کتاب را منسوب به حضرت موسی می‌دانند چون در پایانش وفات حضرت موسی و عزاداری بنی اسرائیل آمده استهم به دلیل ادبی و هم به دلیل اینکه موسی (ع) نمی‌توانسته مرگ خود را از پیش ثبت کند آشکارا باطل است21

اسلاید 22: ب- بخش مشهور به انبیا شامل کتاب‌های یوشع، داوران، سموئیل، پادشاهان، اشعیا، ارمیا، حزقیال و ده نبی کوچک تراعتقاد دارند که این کتاب‌ها را انبیا و شخصیت های دیگر آورده‌اند و عزرا و کاتبان آنها را جمع آوری و حفظ کرده‌اندج- مکتوبات: شامل مزامیر، ایوب، غزل غزل‌ها، سلیمان، روت، مراثی، جامعة سلیمان، اِستَر، دانیال، عزرا، نَحَمیا و تواریخ ایام این مجموعه تا روزگار مسیح و پس از آن یعنی تا نیمه اول قرن دوم میلادی شکل نهایی خود را نیافته بود22

اسلاید 23: 2- عهد جدیدفقط مسیحیان قبول دارندعهد جدید به زبان یونانی نوشته شده در حالی که حضرت عیسی (ع) و حواریان ایشان به زبان آرامی (لهجه ای از زبان عبری) سخن می‌گفتندچهار بخش عهد جدید:کتاب مقدس و بخش‌های آنزندگی نامه و سخنان حضرت عیسی (ع)تبلیغات و مسافرت‌های تبلیغی مبلغان مسیحینامه‌هارؤیا و مکاشفه23

اسلاید 24: 1. زندگی و سخنان حضرت عیسی (ع): چهار انجیلمتّی: حواری عیسی (ع)مرقس: شاگرد خاص پطرس حواریلوقا: شاگرد پولس حواری که پس از حضرت عیسی ایمان آوردیوحنا: از حواریان که در زمان حضرت عیسی طفلی خردسال بودسه انجیل نخست سبکی یکسان دارند و اختلافی با فرهنگ یهودی ندارد و از الوهیت حضرت عیسی سخنی نیامده است (اناجیل هم‌نوا یا هم‌دید)انجیل چهارم با فرهنگ یهودی سازگاری ندارد و الوهیت حضرت عیسی در آن مطرح شده است24

اسلاید 25: اغلب محققان معتقدند قدیمی ترین اناجیل سی سال بعد از حضرت عیسی نگاشته شده استجان بی. ناس: عیسی تعالیم خود را تحریر نکرد و به شاگردان خود اعتماد کرد- برخی از اقوال شاید به سهو و غلط به حضرت عیسی نسبت داده شده است2- تبلیغات و سفرهای تبلیغی مبلغان مسیحی: کتاب اعمال رسولان که اقدامات حواریان و به ویژه پولس را بیان می‌کند 3- نامه ها: نامه های حواریان و رسولان مسیحی صدر اول به افراد و شهرهای گوناگون- 21 نامه در عهد جدید موجود است4- رؤیا و مکاشفه: یک کتاب منسوب به یوحنا که در پایان عهد جدید آمده است25

اسلاید 26: جلسة دوم26

اسلاید 27: اعتبار کتاب مقدس از دیدگاه متفکران یهودی و مسیحی1- نقد دیدگاه سنتی دربارة تاریخ نگارش و نویسندگان کتاب مقدس از قرون وسطی شروع شدابراهیم بن عزرا: به طور رمزآلود در تفسیر خود بر سفر تثنیه به این موضوع پرداخته استاشاره به مواردی که نشان می دهد نویسندة واقعی اسفار پنج گانه حضرت موسی نیست بلکه قرنها پس از حضرت موسی نوشته شده2- در قرن نوزدهم به دنبال عصر روشنگری دربارة کتاب مقدس ظهور جریان نقد تاریخی کتاب مقدس در غربتأیید نتایح تحقیقات نظری بر گفتة ابن عزرا3- جریان نقادی نشان داد تردیدهایی جدی دربارة اعتبار کتاب مقدس وجود دارد4- نینان اسمارت، دین پژوه غربی: قرن نوزدهم شروع بحران نظری تاریخ مسیحیت بوداستدلال شد که عناصر ماورای طبیعی موجود در انجیل به سبب اساطیری است که پس از مرگ حضرت عیسی تا قرن دوم به وجود آمده است5- از عهد قدیم برمی‌آید در زمانهایی تورات ناپدید شده است و بعدها کسانی مدعی یافتن آن شدندپس شواهدی بسیار وجود دارد که مطالب کتاب مقدس وحی الهی و آموزه‌های عیسی و موسی ع نیست27

اسلاید 28: دیدگاه قرآن دربارة کتاب مقدستورات و انجیل دو کتاب مقدس بوده است که برای هدایت بنی‌اسرائیل فرستاده شده استاما در جاهایی اشاره دارد که تحریفاتی در آنها ایجاد شده استاز نگاه قرآن ظهور اسلام و نام حضرت محمد در تورات و انجیل بشارت داده شده است و اهل کتاب پیامبر را مانند فرزندان خود می‌شناختند ولی کتمان کردندپس اگر تحریف نمی شد باید از اسلام تبعیت می کردنددلیل دیگر تحریف نسبت‌های ناروا به پیامبران در کتاب مقدس است که مخالف نظر قرآن و عقل است28

اسلاید 29: تأثیر مسیحیت بر جامعة غربی در مقایسه با تأثیر اسلام بر پیدایش تمدن اسلامی1- تأثیر حاکمیت مسیحیت بر جامعة غربگریزان کردن مردم از دین به دلایل:آموزه‌های غیر عقلانی و ناسازگار نشان دادن دین با دستاوردهای تجربی (پیش فروش سند بهشت!)خشونت و تفتیش عقایدفساد مالی و اخلاقی حاکمان کلیساثروت اندوزی مردم و دوری از دین29

اسلاید 30: 2- تأثیر اسلام در پیشرفت تمدن اسلامیپیشرفت مسلمانان در عرصه‌های مختلف در سایة عمل به آموزه‌های اسلامی و وحدت اقوام مختلف مسلمان1- تشویق اسلام به فراگیری علمتوصیة اسلام به تفکر در نظام هستیوجوب طلب علم مورد نیاز جامعه بر هر مسلمان طبق حدیث پیامبرالگو شدن مسلمانان در همة عرصه‌های دانش تجربی، انسانی و عقلی1. در قلمرو صنعت کاغذ: قرن دوم هجری در بغداد و مصر2. در قلمرو شیمی: جابر بن حیان پدر علم شیمی (یکصد تألیف)3. در قلمرو صنعت: ساعت‌های آبی، آسیاب‌های بادی، چرم‌سازی و مکانیک4. در قلمرو ریاضیات: خوارزمی (حساب الجبر و المقابله): تا سال 1603 مبنای مطالعات ریاضی اروپاییان بود30

اسلاید 31: 6. در قلمرو پزشکی: تصویر رازی و ابن سینا در مدرسة طب دانشگاه پاریسکتاب الحاوی رازی دایره المعارف بزرگ طبیکتاب قانون ابن سینا از کتب مرجع علم پزشکی: در قرن دوازدهم میلادی به لاتین ترجمه شد و به جای کتاب‌های رازی و جالینوس در مدارس طب اروپا تدریس شد و تا نیمه‌های قرن هفدهم جایگاه خود را حفظ کردهمچنین دانشمندان مسلمان در قلمرو‌های نجوم، جغرافیا، تاریخ‌نویسی، عقاید و مذاهب و علوم تربیتی و ... پیشگام بودندپیشرفت‌های علمی امروز جهان تا حد زیادی مرهون کوشش‌های علمی دانشمندان مسلمان است31

اسلاید 32: 2- بسط عدالترسالت پیامبر اجرای عدالت (أمرت لأعدل بینکم، شوری: 15)از عناصر محوری تمدن عدالت است. از ثمرات عدالت شکوفایی استعدادهاست: اگر افراد بااستعداد بدانند که با شکوفاسازی نبوغ خود بدون ظلمی به حقشان می‌رسند در جهت رشد و توسعة استعدادهای خود می‌کوشنداهمیت برپایی عدالت: هدف از بعثت پیامبران و کتاب‌های آسمانی (لیقوم الناس بالقسط)از عوامل شکل‌گیری تمدن اسلامی تأکید اسلام بر عدالت است32

اسلاید 33: ابعاد عدالت1- عدالت در داوری: تفاوتی بین فقیر و غنی و حاکم و محکوم و ...نیست. وظیفة حاکم اسلامی عمل بر پایة عدالت در همة ارکان حکومت و دستورهای خود2- عدالت در برابر قانون: تفاوتی میان طبقات اجتماعی در برابر قانون و اجرای آن نیست: همة انسان‌ها از یک مرد و زن آفریده شده‌اند و تفاوتی در آفرینش و خلقت ندارند3- عدالت در حوزة اقتصاد: هر کس به اندازة کوشش خود حق دارد از منافع مادی بهره‌مند شود. اگر کسی خواست ظالمانه نتیجة تلاش دیگری را برباید محکوم و مجازات می‌شود4- عدالت در امور معنوی و مادی: پیامبر نه رهبانیت و نه اهتمام صرف به دنیا را برگزیده است.33

اسلاید 34: قرآن امت اسلامی را امت وسط و میانه معرفی می‌کنددر سورة قصص می‌فرماید سرای آخرت را بجوی و نصیبت از دنیا را فراموش نکن.امام علی (ع) می‌فرماید: با دنیا آخرت کسب می‌شود.34

اسلاید 35: 35

اسلاید 36: 3- مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیزاز عوامل پیشرفت تمدن اسلامی زندگی مسالمت‌آمیز با دیگر مذاهب استبا اهل کتاب جز به شیوه ای که بهتر است مجادله نکنیدروایت پیامبر: هر کس به یک ذمی (اهل کتاب) آزاری برساند من دشمن او می‌شوم و در روز قیامت از او انتقام خواهم گرفت.حکم قانون اسلام به حفظ مال و جان و ناموس اقلیت‌های مذهبی و عبادت‌گاه‌های آنها36

اسلاید 37: از لحاظ قضایی هم آزادند و به دادگاه‌های خود مراجعه می‌کنندحتی یک اقلیت مذهبی می تواند از حاکم اسلامی شکایت کندبرخی از اروپاییان معتقدند باقی ماندن یهودیان مرهون رأفت مسلمانان است وگرنه مسیحیان آنها را قتل عام می‌کردندهمچنین اسلام با تأکید بر اموری مانند بهداشت عمومی، نظافت، تطهیر جسم و روح، وفای به عهد، صلح و آرامش و امنیت، عمران و آبادی، تجارت و بازرگانی، کار و تلاش و رعایت حسن خلق و برخورد نیکو با دیگران در شکل‌گیری تمدن اسلامی تأثیری بسیار گذاشت37

اسلاید 38: بخش دوماهداف، ابعاد و قلمرو دین38

اسلاید 39: ضرورت وحی و پیامبریمقدمه:دستورات و برنامه‌های الهی که پیامبران از طریق وحی دریافت کرده‌اند دین نام دارداثبات حقانیت پیامبران: توسل به معجزهمعجزة پیامبر اسلام خود پیامش یعنی قرآن استبرنامة هر پیامبری در عصر خود کامل‌ترین برنامه استهر کسی شایستة پیامبری نیست: معصوم از گناه، معصوم از خطا و اشتباه در ابلاغ پیام، مبرا از هر نوع بیماری که باعث دوری مردم از ایشان شودعناصر محوری نبوت: وحی الهی- پیام آور وحی الهی (پیامبران)مباحث نبوت: عامه (به طور کلی)- خاصه (پیامبری خاص)39

اسلاید 40: ضرورت نبوتآیا با وجود عقل و حس و علوم بشری نیازی به وحی هست؟مقدمات:آفریدگار همة هستی (از جمله انسان) حکیم است و کار لغو نمی کندهدف آفرینش هر موجودی رسیدن به کمال است؛ حکمت خدا اقتضا می‌کند زمینة رسیدن به کمال را فراهم کندزندگی انسان محدود به زندگی دنیایی نیست. بلکه وارد زندگی جاودانة اخروی می‌شوند که بازتاب زندگی این جهان است. پس چون هر عمل و تفکر انسان در زندگی جاودانه اثرگذار است باید در مورد آنها و تأثیرشان شناخت یافت.این آگاهی شایسته از عهدة منابع شناخت آدمی یعنی عقل و حس و علوم بشری برنمی‌آید.دیدگاه‌های متعارض در باب خدا و معاد و مسائل اخلاقی، اجتماعی، حقوقی و ...شاهدی بر ناکارآمدی عقل و دانش بشری است. 40

اسلاید 41: انیشتین: نسبت دانسته‌های بشری به مجهولات او مثل نردبان کوچک به فضای نامتناهی جهان است.با اینکه اعتقاد به خدا فطری است، در مورد مصداق آن اختلافات بسیار وجود دارد.کمونیست‌ها ماده را به جای آفریدگار حکیم جهان دانسته‌اندبرخی بت می‌پرستند.مسیحیان به تثلیث اعتقاد دارنددر حوزة اخلاق برخی از عالمان اخلاق ملاک خوبی را لذت، برخی سودمندی مادی برخی قدرت و گروهی هم عرف جامعه می‌دانند. معتقدان به خدا اوامر خدا و عقل را ملاک خوبی برمی‌شمرند41

اسلاید 42: عقل برخی چیزها را درک می‌کند مثل خوبی عدل و بدی ظلم؛ اما در تشخیص مصادیق به جهت رابطه و تأثیر متقابل انسان با موجودات دیگر دچار سختی می‌شود. مثلاً آیا عدالت در تساوی ارث بین زن و مرد است یا تفاوت آن...پس حس و عقل بشر به تنهایی نمی تواند راه سعادت همه‌جانبه را تشخیص دهد. پس نیازمند شناخت معصومانه‌ای دیگر هستیم که راه صحیح را به ما نشان دهدزندگی اخروی بازتاب زندگی دنیوی و متأثر از آن است. برای پیمودن راه سعادت باید عوامل اثرگذار در سعادت را شناخت که حس و عقل و دانش بشری نمی‌تواندبرخلاف حکمت الهی است که انسان برای کمال خلق شود ولی راه و ابزار سعادت در اختیار او قرار نگیرد.42

اسلاید 43: 43