ایمنی حریق

ایمنی حریق

اسلاید 1: به نام خدا درس حفاظت صنعتی موضوع ایمنی حریق

اسلاید 2: 1-ایمنی حریق 1-1-تعریفحریق یا آتش عبارت است از یک سری عملیات شیمیایی و اکسیداسیون سریع حرارت زای مواد قابل اشتعال،که معمولا به صورت گرما و شعله ظاهر می گردد. وقوع هر آتش نیاز به زمینه های فیزیکی و شیمیایی محل وقوع دارد. اصولا عوامل موثر در ایجاد آتش سوزی متعدد می باشد ولی برای ایجاد آتش وجود 4عامل زیر که به هرم آتش معروف است ضروری بوده و در صورت حذف حداقل یکی از آنها ادامه حریق ممکن نیست. این عوامل شامل: اکسیژن،حرارت،ماده سوختنی(مواد قابل اشتعال) و واکنش های زنجیره ای می باشند.

اسلاید 3: بر اساس آمار مدیریت حریق در کشور آمریکا USFA در سال 2004میلادی شاخص تعداد حریق5280 فقره به ازای یک میلیون نفر جمعیت بوده که طی این سال شاخص صدمات انسانی منجر به مرگ 3/13درمیلیون نفر و 4/33دلار به ازای هر نفر جمعیت بوده است. در سال 2010میلادی در همین کشور طبق آمارانجمن حفاظت در برابر حریق NFPA تعداد 1331500فقره آتش سوزی رخ داد که شامل 3120نفرتلفات جانی 17720نفر مجروح و 11/6میلیارد دلار خسارت مستقیم بوده است. شاید در ابتدا چنین به نظربرسد که سوختگی در حوادث ناشی از حریق رتبه اول علت مرگ و میر را تشکیل می دهد،اما در حقیقت چنین نبوده و فقط یک چهارم مرگ ها بعلت سوختگی می باشند و تقریبا دو سوم مرگ های ناشی از حریق به علت استنشاق مونوکسید کربن دود،گازهای سمی و خفگی افراد می باشد. همچنین یک دهم مرگ ها ناشی از صدمات مکانیکی مثل سقوط افراد یا افتادن اجسام است.

اسلاید 4: گفتیم که حریق برای شروع نیازمند حضور چهار جزء اصلی اکسیژن،حرارات،ماده سوختنی و واکنش های زنجیره ای موسوم به هرم آتش می باشد که درصورت غیاب یا حذف یکی از اجزای فوق،آتش تشکیل نشده یا خاموش می شود. حال می پردازیم به توضیح مختصری در باب اجزای هرم آتش1-اکسیژنحداقل تراکم لازم اکسیژن در هوا برای آتش گیری 16% می باشد. بیشتر حریق ها در 15% اکسیژن هم تا حدودی برقرار می باشند،برخی مواد مثل اکسیدهای آلی نیز در حین حریق بخشی از اکسیژن مورد نیاز خود را تامین می کنند. برای کنترل این گونه حریق ها اقدامات ویژه اقدامات ویژه ای نیاز است. از سایر منابع اکسیژن می توان به هوای فشرده و اکسیژن جامد یا مایع اشاره کرد.2- حرارتبرای شروع هر آتش سوزی لزوما نیاز به درجه حرارت کافی می باشد،حتی در مواقعی که حریق شروع شده باشد،اگر حرارت کاهش یابد دامنه حریق محدود و بالاخره خاموش می گردد. جرقه ،قوس الکتریکی، سطوح داغ و شعله ای باز را می توان بعنوان مثالهایی از منابع گرما نام برد.3-ماده سوختنیکلیه موادی که به نحوی قابلیت تجزیه و اکسیداسیون گرمازا را دارند به عنوان ماده سوختنی قلمداد می شوند. این مواد می توانند جامد،مایع،گاز با منشاء طبیعی یا مصنوعی باشند. چوب،کاغذ،لباس و سوخت های گازی و مایعات قابل اشتعال مثال هایی از مواد قابل احتراق معمولی هستند. سرعت سوختن یا گسترش شعله در مواد مختلف متفاوت است لذا برخی موادممکن است بتوانند اکسیده شوند اما در شرایط عادی ماد سوختنی تلقی نمی گردند4-واکنش های زنجیره ایواکنش های زنجیره ای در واقع مجموعه فعل و انفعالاتی هستند که در حین آتش سوزی از طریق تولید رادیکال های هیدروکسیل OHموجب پایداری اجزاء و در نتیجه تدام حریق می گردند.

اسلاید 5: در توضیحات مربوطه به عامل حرارت اشاره شد که این عامل با سه اصطلاح تعریف می گردد :1-نقطه شعله زنیفلش پوینت،درجه حرارتی است که در آن دما،یک ماده سوختی مایع (یا در حال مایع شدن) به اندازه کافی بخار می گردد و با نزدیک شدن شعله یا جرقه به بخارات متصاعد شده حریق آغاز می شود. با دور نماندن منبع احتراق از محل،بخار فوق الذکر نیز آتش نخواهد گرفت. موادی با نقطه شعله زنی کمتر از 37/8درجه سانتیگراد،بسته به استانداردی که اعمال می گردد قابل اشتعال و مایعاتی با نقطه شعله زنی بالای این دما قابل احتراق تلقی می گردد. بخارت و گازها نیز دارای نقطه شعله زنی یا همان فلش پوینت می باشند با این تفاوت که در مورد گازها و بخارت اصطلاح نقطه شعله زنی کاربرد نداشته و دو اصطلاح،حداقلو حداکثر تراکم قابل انفجار برای آنها تعریف شده است.2-نقطه آتش گیرینقطه آتش گیری بیان کننده حداقل دمای مورد نیاز برای شروع حریق در یک مخلوط مایع-بخار در مظروف می باشد که در نزدیکی سطح مایع توسط یک شعله محرک باعث آتش گیری آن برای مدت حداقل 5ثانیه می شود ولی الزاما به معنای ادامه حریق نیست. نقطه آتش گیری بالاتر از نقطه شعله زنی بوده و حدودا 10درجه سانتیگراد بیش از نقطه شعله زنی برای مواد مختلف می باشد.3-درجه اشتعالدرجه اشتعال یا درجه خود بخود سوزی کمترین درجه حرارت مورد نیاز جهت ادامه احتراق ماده سوختی یا آتش گیری آن بدون محرک خارجی می باشد.