صفحه 1:
بازار سرمایه و فرصتهای تأمین مالى e
در شرايط ركودتورمى فعلى ©
حسین عبده تبریزی ۰
۲ دی ۱۳۹۲
www.Financ
صفحه 2:
رسالت اقتصاد کلان
© كرجه اقتصاددانان در بسیاری از موارد با یکدیگر اختلاف نظر
دارند. ولی تقریبا تمام آنان متفقالقول بر این باورند که رسالت
اقتصاد کلان ایجاد تعادلی بین ثبات قيمتها از یک سو و ایجاد
اشتغال و رشد اقتصادی از سوی دیگر است.
www.Financ
صفحه 3:
منحنی فیلیپس (0۱1۳/۶ ۴۳۱۱۲۱۱۳5)
٩تا پیش از دهة ۱۹۷۰ ميلادىء اقتصاددانان پیرو مکتب کینز
dallas L (Keynesians) دادههای مربوط به تورم و بیکاری
رابطة معكوسى را بين اين دو تشخیص داده بودند.
نرخ تورم
نرخ بیکاری
www.Financ
صفحه 4:
50
(STAGFLATION) ,.0)55 ركود
تورم dnflation) بىسابقة
dao ۱۹۷۰ ایالاتمتحده در
كنار تب دو رقمی بیکاری
حاصل از ركود اقتصادى
ul Gtagnationy دوران»
پدیدة تازهای را در ادبیات
اقتصادی دنیا وارد کرد که
بعدهما ركودتورمى
wd oat Stagflation)
اين بديده روايى منحنى
فیلیپس را بهطور گستردهای
زیر سوّال برد.
رابطة بين نرخ تورم و نرخ بیکاری در ایلاتمتحده
بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱3۸۲
نرخ بیکاری (درصد)
www.Financ
نرخ تورم (درصد)
صفحه 5:
رکود تورمی. ابران
۱۹۷۰ وضعیت کنونی اقتصاد ایران شکل تشدیدیافتهای از رکودتورمی دهة ٩
ایالات متحده است. نمودار زیر رابطة بین نرخهای بیکاری و تورم را بین
سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ نشان میدهد.
رايطة بین نخ یکاری و نوخ تورمبین سالهای ۱۳۸۴ :۱۳۹۲
در سال ۱۳۹۲ بهجای نرخ
تورم سالیانه از نرخ تورم آیان
نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۲
مربوط یه آمار تابستان این
سال است.
کلیذ آمار از بانک مرکزی و
سازمان آمار ایران اقتباس
شده است.
1 Ss os 4د قل 15 86د هذ
(ay) gia
www.Financ
صفحه 6:
آمار مخدوش؟!
0
به عقيدة کارشناسان. هر ۱ درصد رشد توا
ناخللص داخلی در ایران. تقريباً به ایجاد ۱۰۰
هزار شغل منجر میشود.
© در سال ۱۳٩۱ رشد اقتصادی ایران ۵/۴-/ بوده
است. یعنی در این سال نه تنها شفل مضاعفی
ایجاد نشده, بلکه چیزی در حدود ۵۴۰ هزار
فرصت شغلی از +
5 این در حللی است که نرخ بیکاری گزارششده
از سوی مرکز آمار ایران برای سال ۱۳۹۱ نسبت
به سال قبل از آن ۸۰/۲ کاهش نشان میدهد.
رفته است.
www.Financ
صفحه 7:
bul pd LT فعلی رکودتورمی است؟
© با توجه به برآوردهاى
كارشناسى غيررسمىء نرخ
بیکاری را برای ۳ سال پایانی
منتهی به سال ۱۳۹۲
تخمیسن زده و منحنی
فیلیپس را مجدداً برای این ۳
سال ترسیم کردیم:
٩ از ۶ میلیون بیکار سال
INO gum ۱۳۹۲
تحصیل کرده هستند.
عرضة نيروى كار (من) ۰ ۲۶۷ ۲۷۲ ۲۸
تقاضای نیروی کار (مبن) ۲ ۲۱/۵ ۳۳
جمعيت بيكار (من) ا الع fe
نرخ بیکاری (درصد) قاد ye oye
رابطة بین نخ بیکاری و نوخ تورم بن سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲
5 5 5 8 5 ۶ ۵
رخ وم (دردا
صفحه 8:
دلایل رکود تورمی
ماس رای ستی چم ند سلهی ۳۸۵و ۳۹
٩ جمعیت زیر ۲۵ سال طى دو
dao ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ تقریباً
تا ۳۶ میلیون نفر افزایش
یافته است.
كرجه دلارهاى نفتی
بیسابقه در سالهای اخیر
فرصتی بیبدیل برای
اشتغالزایی ایجاد کرده بود.
ولی در عمل بسیاری از
سیاستهای کلان حتی
موجب از بین رفتن مشاغل
شد.
صفحه 9:
دلایل رکودتورمی در سمت تورم
افزايش تقديتكقى: مخصوضاً يول
پرقدرت: استقراض گستردة بانک مسكن
از بانك مركزى براى يروزة مسكن مهر. يا 4 به پولی
افزليش بىروية دارايىهاى خارجى بانى
مرکزی: فروش دلار به بانک مرکزی
بهجای سپردهگذاری در صندوق توسعة
ملی:
افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی.
www.Financ
صفحه 10:
دلایل رکودتورمی در سمت رکود
کاهش بودجة جاری و عمرلنی دولت
حاصل از کاهش درآمد نفت.
واردات بیرویه با دلار ارزان قیمت و از
دسترفتن ظرفیتهای تولید.
els got gaa ظرجهاق
زودبازده بانکی» افزایش معوقات بانکی
و پروژههای کمبازده مصوب سفرهای
استانی.
نظام غیربازار قيمتها بهویه قیمت
انرژی.
www.Financ
صفحه 11:
(GDP) lo تولید ناخالص
© در پی تحریمهای نفتی و مالی علیه
ایران: تولید: تاخالعن :داخلی lo js
۱ به میزان ۵/۴ درصد کوچک شده
saul
٩ سقوط ۵10۳ بودجة عمومی و عمرانی
دولت به ارقام ثابت را بهشدت کاهش
داده است.
٩ کاهش بودجذ دولت مهمترین عامل
رکود جاری است.
توليد ناخالص داخلى
2
8
توي lat ناعلى به قم داك تبت سل i I
www.Financ
|
ات 2
رن تراد الم تال سر
600,000
100,000
400,000
300,000
200,000
100,000
صفحه 12:
عدمتعادل در بازار انرژی
9 قيمتهاى ارزان انرذى در كشورء نه تنها الگوهای غلط مصرفی را نهادینه
کرده. بلکه بسیاری از صنایع را نیز مستقیم یا غیرمستقیم از رونق انداخته
www.Financ
صفحه 13:
راهکارهای کلاسیک برای برونرفت از رکود تورمی
رابرت «Robert A. Mundell) jai
اقتصاددان کانادایی Sle dH yp نوبل راهکار
برون رفت از شرایط رکودتورمی را با ترکیبی
از سیاستهای پولی و مالی بیان میکند:
9سیاست مالی ابساطی برای افزایش تولید.
از قبیل کاهش نرخ مالیات برای جذب پول
در بخش واقعی اقتصاد و افزایش
سرمایه گذاری بخش دولتی.
سیاست پولی انقباضی برای کاهش تورم.
www.Financ
صفحه 14:
Grol راه کارهای کلاسیک در شرایط فعلی ایران
در شرایط فعلی اقتصاد ایران راه کار کلاسیک برای مبارزه با پدید؛ رکودتورمی جوابگوی اقتصاد نیست.
زیراد
2مهمترین عامل تورم در اقتصاد ایران خود دیلت بوده است. در
معنای تشویق عامل تورم به ادامة رفتار خود خواهد بود.
©سياست يولى انقباضى و افزليش نرخ بهره ريسك نكول (0©]31011) بسيار از مؤسسات مالى را در
شرايط فعلى افزايش مىدهد.
©كارآمدى نرخ ماليات در ايران در مقايسه با ساير كشورها بسيار ناجيز است.
ap gb ileal
\
صفحه 15:
راههای برون رفت از وضعیت فعلی
هیچ راهحل سادهای برای عبور از شرایط رکود تورمی
وجود ندارد. در عین SE ترکیبی از راههای زیر
قابل پیگیری است:
“در كوتاهمدتء اقدامات قابلاجرا به گردش بول
برمیگردد. مثلا افزایش سرعت گردش پول به کمک
بازار ثانوية مسكن مهر و سهام عدللت بدون کمک گرفتن
wade: hl
©راه حل قطعى و بلندمدت در فعا لكرد,
اقتصاد و افزايش تولید ناخللص داخلی 7 a
تأمين مللى بخش واقعى اقتصاد بليد از محل jn 3
با ابزارهاى بازار يول و سرمايه صورت كيرد. با رفع
تحريمها ممكن است سرمايهكذارى خارجى نيز بتواند
براى تأمين مالى بدكار كرفته شود.
www.Financ
صفحه 16:
صفحه 17:
اقدامات انجامشده برای افزايش گردش يول
برای افزایش گردش پول در بخش مسکن مهر. بخشنامة
معاملات ثانویه برای واحدهای تکمیلشدة مسکن مهر
اغیرً تصویب:قنه استد پیشبینی يفني ةقر ففقة اق
بخشنامة معاملات
هم صادر شود. (ارزشی بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان)
موضوع معاملات سهام عدللت را نهادهای مختلف از جمله
مجلس شورای اسلامی» وزارت امور اقتصاد و دارایی»
شورای پورس. سازمان بورس و hs! بهادار و كميتة
واگذاری پیگیری کردهند. اين موضوع هماکنون نیازمند
تصمیمات وزارت رفاه. دولت و قانونگذاری نهایی توسط
مجلس شورای اسلامی است. (ارزشی در حدود ٩۰ هزار
میلیارد تومان)
ییه برای واحدهای در دست ساخت
www.Financ
صفحه 18:
افزایش رونق بدون اتکا به بودجة دولت
©در حال حاضر کاهش درآمدهای
ارزی و ریللی دیلت باعث شده که
بودجة عمومی و عمرانی سال
جاری و سال آتی به ارقام ثابت
بسیار انقباضی باشد.
جایگزین خرجنکردن دولت. بايد
تمرکز بر بخشهای دارای
پتاتسیل يان تا موتور اقتصاة
© راهاندازی شود.
www.Financ
صفحه 19:
بخشهای اقتصادی دارای پتانسیل
9 افزليش صادرات: پتروشیمی. صنایع
معدنی و سیمان» صدور خدمات
فنی و مهندسی. توسعة گردشگری؛
صادرات محصولات کشاورزی و
توسعة صنايع سبى در بازارهاى
همسایه.
٩ توسعة موجودی مسکن و تأسیسات
زیربنایی.
www.Financ
صفحه 20:
صادرات
٩ در سال ۰۱۳۹۱ مجموع صادرات غیرنفتی ايران (با احتساب میعانات
گازی) ۴۱/۴ میلیارد دلار بوده است. مهمترین اقلام صادراتی در لین سال
به ترتیب شامل موارد زیر است: میعانات گازی, متانول. پروپان مایعشده.
قیرنفت اوره. پلیاتیلن. بوتان مایعشده. سنگ آهن, انواع پسته و سیمان.
© اين ده قلم کالا ۴۳./ صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص میدهند.
صادرات غیرنفتی در سال ۱۳۹۱
صفحه 21:
صادرات
٩ میعانات گازی. پتروشیمی, کانیهای فلزی و
معدنی و کشاورزی مهمترین صنایع صادراتی
ایران هستند.
٩ مهمترین شرکای ایران که 1۸۰ تجارت
غیرنفتی کشور را به خود اختصاص میدهند
به ترتیب عبارتند از: عراق. چین. امارات
متحدة عربیء oli lil هند. AS
جمهوری کره. ترکمنستان, پاکستان و
آذربایجان.
٩ © بسیاری از کشورهای همسایه جزو شرکای
تجارى بزرك ايران هستند.
www.Financ
صفحه 22:
بخش صادرات دارد.
0 ریسک قیمت و قراردادهای پتروشیمی.
© افزايش مصرف كاز در شبكة
سراسرىء باعث شده بسيارى
از پتروشیمیها با کمبود
خوراک روبهرو شوند.
صفحه 23:
مسکن و طرحهای زیربنایی
© یکی دیگر از ظرفیتهای تولیدی کشور که میتواند موتور محرک رونق اقتصادی
باشد» حوزة منکن آنتت:
9 بخش ساختوساز در کشوربا ساخت بیش از ۸۰۰ هزار واحد مسکونی در سال.
در ۱۰ سال گذشته عمدتاً بیش از ارقام برنامه ریزیشده تولید کرده است.
7 با لین وجود. تا پایان سال ۱۳۹۱ بیش از ۱/۱ میلیون کسری واحد مسکونی در
کشور وجود داشته است.
٩ سالانه حدود ۸۰۰ هزار خانوار جدید به متقاضیان مسکن افزوده میشوند.
بهعلاوه هر سال حدود ۱ املاک موجود. یعنی بیش از ۲۰۰ هزار واحد
مسکونی نیز تخریب میشود که مجموع نیاز جاری مسکن را به بیش از ۱
میلیون واحد در سال میرساند.
٩ © برای رفع نیازهای ضروری. ایجاد ظرفیت جابهجایی و جلوگیری از رویکرد
سفتهبازانه به مسكن, بايد موجودى مسكن بالاتر از تقاضاى آن باشد.
www.Financ
صفحه 24:
مسکن و طرحهای زیربنایی
0 بنابراین. در بخش مسکن هم قدرت
عرضه بسیار بالاست و هم تقاضای
بالقوه وجود دارد.
٩ تحرک بازار مسکن در گرو ایجاد
بازار مالی کارآمد مسکن است. دولت
ترکیبی از سیاست مالی و زمین را
برای این عتظور در برنامه دارد.
٩در بخش مالی. توسعة بازار
تسهیلات رهنی از طریق پرداخت
يارانهء به سیاست محوری دولت بدل
خواهد شد.
www.Financ
صفحه 25:
مسکن و طرحهای زیربنایی
در كنار توسعة بازار اولية تسهیلات
رهنىء تشکیل و تقویت بازار ثانوية
(MBS) oo, 55 در دستور کار
دولت قرار گرفته است.
٩برای اقشاری که توان پسانداز
ندارند؛ دولت در کنار شهرداریها
و بنیادهای خیریه. سیاست مسکن
اجتماعی و پرداخت Gly ahh
اجارهبهای مسکن اقشار آسیبپذیر
@ را دنبال میکند.
www.Financ
صفحه 26:
مسکن و طرحهای زیربنایی
٩ در بسیاری از حوزههای زیربنایی دیگر نیز تقاضای بالقوه و دلنش فنى
مکفی در کشور وجود دارد. از جمله: بخش جادهای, تولید و توزیع برق.
بخش ریلی و صنایع سبک.
9 توسعة این بخشها عمدتاً به دليل تصمیمات یا رفتارهای ناصحیح
دولت به تعویق افتاده است: نظام قيمتها و کنترلهای گسترده.
عدمپرداخت بهموقع. مطالبات بدون بهره. عدماصلاح دائمی رژیم ارزی
www.Financ
صفحه 27:
ضرورت استقرار رژیم ارزی کار آمد
0 اعمال سیاستهای یادشده مستلزم استقرار رژیم
ارزی کارآمد است.
٩ با توجه به در اختیاربودن بخش اعظم عرضة ارز
در اختیار دولت. تعریف بازار رقابتی دشوار است.
تعریف دقیقتری از نظام ارزی مدیریتشده باید
ارائه شود.
٩ بازار غیررسمی ارز باید بازار آزاد تلقی شود.
٩ در شرایط تحریم فعلی. نزدیککردن دوقیمت
بازار و دولتی ارز ضرورت دارد.
0
www.Financ
صفحه 28:
نقش بازار سرمایه در شرایط فعلی
oly? حفظ نقدینگی در بازار سرمایه و جلوگیری از
مالیشدن اقتصاد (۲03۵06131123110۳)» بايد جلوی
بازده نامعقول بازارهای سفتهبازی (از جمله مسکن. طلا و ارز)
گرفته شود.
ندارد. بهعلاوه, منافع حاصل از بازار ثانویه به بخش واقعی
اقتصاد و تولید منتقل نمیشود. بنابرلین.بلید راهکارهایی برای
© تقویت بازار اولیه اتخاذ شود.
www.Financ
صفحه 29:
راهکارهای تقوبت بازار اولیه
2 خصوصیسازی شرکتهای دولتی باقیمانده که در حدود ۵۰
میلیارد دلار ارزش دارد.
واگذاری سهام مازاد ۵۱ توسط هلدینگها.
تشویق پخش خصوصی واقعی برلی انتشار اورلق بهادار
عمومی.
۵تأمین مالی پروژهها به کمک ابزارهای مالی جدید مثل
صندوق زمین و ساختمان.
#انتشار اوراق بهادار برای تأمین مالی سرمایه در گردش
شرکتها (اوراق بهربرداری).
*آزلدسازی نرخهای بهره و تعیین نرخ بهرث واقعی برای اوراق
با درآمد ثابت (1۱۳6۵۳06 dixed
© “انتشار اوراق به صورت تركيبى از نرخ قطعى و علىالحساب. 01
www.Financ
صفحه 30:
اقدامات انجامشده در بازار اولیه
©بازار سرمايه اخيراً براى اولين بار به انتشار اسناد
خزانة اسلامى اقدام کرده است.
“لين اسناد بدون کوپن هستند و نرخ سود آنها با
تنزيل قيمت در بازار ons میشود.
گر دولت از این پس بهجای فروش اوراق
مشاركت. بدهیهای خودرا فقط از طریق اسناد
خزانة اسلامى منتشر كند. بازار مىتواند نرخ اين 8 ©
اسناد را بهعنوان نرخ بدون ریسک در نظر بكيرد.
©تعيين صحيح اين نرخ از نظر فعالان بازارهای مالی
© بسیار حائز اهمیت است.
www.Financ
صفحه 31:
نقش بازار پول در شرلیط فعلی
در حوزههلیی که ظرفیت تولید بالقوه
در کشور وجود دارد. اعطای تسهیلات
میتولند طرف تقاضا را تحریک و رونق
را افزايش دهد.
“مثلاً. تقويت بازار لیزینگ میتواند
برخی از صنایع مادر مثل خودروسازی
را از رکود حاکم بر آنها نجات دهد.
www.Financ
صفحه 32:
نقش بازار پول در شرلیط فعلی
©سيستم بانكى كشور در سال جارى مجموعاً رقمى
در حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخته
است.
"لین تسهیلات برای تأمین سرمایه در گردش صنایع
مستقر کشور کافی نیست.
"سیستم بانکی کشور میتواند ضمن تشکیل
سندیکاهایی از بانکهاء پروژههای بزرگ را تأمین مالی
کند.
“به علاوه. مشاركت بازارهاى يول و سرمايه در قالب
تأمين مالى ساختاريافته Structured)
6 نیز میتواند راهکار دیگری برای تأمین
9 مالی پروژهها بشد
www.Financ
صفحه 33:
