بحران آب

بحران آب

اسلاید 1: با تأکید بر مدیریت منابع آب ژرفمحمد آریامنش دانشیار ژئوفیزیک مدیریت بحران آب

اسلاید 2: به نام ایزد یکتا

اسلاید 3:

اسلاید 4:

اسلاید 5: کشوری که تا ۲۰ درصد منابع آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، وضعیت مطلوبی دارد. بین ۲۰ تا ۴۰ درصد وضعیت قابل قبول است. ۴۰ تا ۶۰ درصد در مرحله تنش آبی است .۶۰ تا ۸۰ درصد مرحله بحران آبی

اسلاید 6: وضعیت موجود بر اساس آمار و واقعیت ها۴۰۰ میلیارد متر مکعب بارش برف و باران۳۸ میلیارد متر مکعبورود به اب های زیر زمینی۲۴۰ میلیارد مکعبتبخیر126 میلیارد متر مکعبسطحینخستین نقص آماریآبهای ورودی و خروجی

اسلاید 7:  مجموع ظرفیت کل مخازن ۱۶۹ سد موجود در ایران، تا تاریخ ۱۰ شهریور سال ۱۳۹۵ تقریباً برابر با ۴۹٫۸ میلیارد مترمکعب است که از این میزان حدود ۴۷ درصد آن خالی است. بر طبق این گزارش، از ابتدای مهر ۱۳۹۴ تا ۱۰ شهریور ۱۳۹۵ خروجی آب سدهای کشور که عمدتاً در بخش کشاورزی مصرف شده است، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن، با ۲۸ درصد افزایش، از ۲۸٫۳ میلیارد مترمکعب به ۳۶٫۳ میلیارد مترمکعب رسیده‌است.در آبان ۱۳۹۵، شرکت مدیریت منابع آب ایران، ظرفیت کل مخازن سدهای کشور را حدود ۴۹٫۶ میلیارد مترمکعب اعلام کرد و افزود که ۵۴ درصد از مخازن سدهای ایران خالی است.اغراق و تناقض در ارائه آمار

اسلاید 8: مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: 310 هزار حلقه چاه غیرمجاز در سطح کشور وجود دارد که سالانه از آنها 57 میلیارد مترمکعب آب اضافه استحصال می شود.وی تعداد چاه های نیمه عمیق و عمیق غیرمجاز که منابع آبی کشور را تخریب می کنند را به ترتیب 200 هزار و 110 هزار حلقه عنوان کرد. در جای دیگر:از مجموع 754 هزار حلقه چاه آب در کشور 300 هزار حلقه آن غیر مجاز بوده و پروانه فعالیت ندارد. منبع: ایرناhttp://www8.irna.ir/fa/News/81611486/اغراق و تناقض در ارائه آمار

اسلاید 9: وضعیت موجود بر اساس آمار مرکز پژوهش های مجلس۴۰۰ میلیارد متر مکعب بارش برف و باران۳۸ میلیارد متر مکعبورود به اب های زیر زمینی۲7۰ میلیارد مکعبتبخیر تفاوت 30 میلیارد 92 میلیارد متر مکعبسطحی تفاوت 26 میلیاردنخستین نقص آماریآبهای ورودی و خروجی 56 میلیارد

اسلاید 10: درصدحوضه ابریز10.8دریای خزر26.2خلیج فارس3.2دریاچه ارومیه50.7مرکزی6.3مرزی شرق2.8سرخس100کل کشورحدود 44 درصدمیزان نزولات جوی درون حوضه ای

اسلاید 11: آمار نادرست در باره توزیع مصرف آب کشاورزی 92 درصدصنعت 6 درصدمصارف خانگی 2 درصد

اسلاید 12: بررسی اهم طرح های مدیریت منابع آب سدسازی انتقال آب بین حوضه ای آب شیرین کن هاخرید آب مجازیطرح تعادل بخشی

اسلاید 13: نمونه هایی از اقدامات غیر کارشناسی وزارت نیرو

اسلاید 14:

اسلاید 15:

اسلاید 16:

اسلاید 17:

اسلاید 18: میزان نمک حل شده در عمق پایین دریاچه پشت سد گتوند اکنون بیش از ۱۰برابر شوری آب اقیانوس برآورد می‌شود.(نمک اقیانوس ۲۸ تا ۳۰ گرم در لیتر است، ولی در لایه های تحتانی سد گتوند به‌ ۳۰۰ گرم در هر لیتر می‌رسد).

اسلاید 19: حالا طرح دیگری برای مقابله با شوری آب پشت سد ارائه شده و قرار است این آب از طریق احداث خط لوله حدود ۲۰۰ کیلومتر به درون خلیج فارس انتقال داده شود. تاکنون ۱۰ کیلومتر لوله خریداری شده و عملیات حفاری و لوله‌گذاری به طول سه کیلومتر اجرایی شده‌ است. اگر سرعت اجرای پروژه به همین شکل باقی بماند، کشیدن این لوله سال‌ها به طول می‌انجامد

اسلاید 20: اخبار “غیررسمی” منتشر شده در رسانه‌های ایران حکایت از آن دارد که شرکت خارجی گارانتی کننده تأسیسات نیروگاه سد گتوند، با استناد به اینکه قرار بود میزان شوری آب ورودی به نیروگاه ۴۰۰ باشد و اکنون میزان شوری در بهترین حالت ۱۶۰۰ است، از گارانتی کردن تأسیسات سر باز زد. با این حال با پافشاری طرف ایرانی مقرر شد تا نهایتاً تأسیسات به مدت دو سال (تا پایان دولت دهم) گارانتی شوند.

اسلاید 21:

اسلاید 22:

اسلاید 23: آب شیرین کن ها ئ انتقال آن به ایران مرکزیپساب آب شیرین کن ها بین 10 تا 20 درصد شوری آب دریاها و بین 7 تا 88 درجه دمای آب را افزایش می دهند .کاهش اکسیژن محلول در آب در اطراف آب شیرین کن ها یکی دیگر از مضرات آنهاست.همچنین در ساخت تاسیسات آب شیرین کن از آلیاژ نیکل و مس استفاده شده است از این رو این عناصر وارد آب وموجب مرگ و میر آبزیان می شوند.همچنین این دستگاهها برای فعالیت به انرژی زیاد نیاز دارند که تولید این انرژی انتشار گازهای گلخانه ای را به همراه دارد.

اسلاید 24: وضعیت آب شیرین کن ها در دنیادرحال حاضر 11 هزار دستگاه آب شیرین کن در سراسر دنیا وجود دارد که روزانه 20 میلیارد متر مکعب آب شیرین می کنند. 65 درصد این دستگاه ها در غرب آسیا و خاورمیانه واقع شده اند.11 درصد آب شیرین کن ها در امریکای شمالی و سهم افریقای شمالی و اروپا هر کدام 7درصد است. ظرفیت این آب شیرین کن ها بین 20 هزار تا 500 هزار متر مکعب در روز است .در حال حاضر 199 دستگاه آب شیرین کن در منطقه خلیج فارس قرار دارد که اخیراً 38 آب شیرین کن دیگر نیز به آنها اضافه شده و به 237 دستگاه افزایش یافته است. ظرفیت این دستگاه ها 5 میلیارد متر مکعب آب در سال است.امارات متحده 35 درصد ، عربستان 34 درصد ، کویت 19درصد ، بحرین 8درصد و عمان 4 درصد از آب شیرین کن ها استفاده می کنند.در حال حاضر هیچ کدام از کشورهای اطراف دریای خزر دستگاه آب شیرین کن ندارند .

اسلاید 25: با فرض 92 درصدی سهم کشاورزیاز مجموع 754 هزار حلقه چاه آب در کشور 310 هزار حلقه آن غیر مجاز بوده و پروانه فعالیت ندارد. از این میزان بر اساس آمار اعلام شده 300 هزار چاه غیر مجاز در بخش کشاورزی استفاده می شود.بر اساس این آمار حدود 40 درصد چاههای کشاورزی غیر مجاز هستند

اسلاید 26:

اسلاید 27: استفاده از پسابآب خاکستری، آب استفاده شده ایست که بر خلاف آب سیاه (فاضلاب توالت) به راحتی قابل بازیافت و استفاده مجدد است. آب سینک،حمام و ماشین ظرفشویی  و ... آب های خاکستری اند که پس از طی مراحل کوتاه و ساده قابل استفاده در آبیاری باغات، شستشو و فلاش تانک توالت میباشند. استفاده مجدد از آب خاکستری ، در واقع صرفه جویی در آب تصفیه شده است چرا که بدون استفاده از آب شیرین، میتوان نیاز های روزمره را مرتفع نمود.به جای استفاده از آب آشامیدنی در باغ، از آبی استفاده میشود که سابقا دور ریخته میشد.

اسلاید 28: بهره برداری ازمنابع آب ژرفانواع منابع آب ژرف :آبهای ژرف بر اساس کیفیت، سن و جایگاه آنها در چرخه هیدرولوژی به دو دسته کلی به شرح زیر تقسیم می شوند.منابع آب تجدید ناپذیر منابع آب ژرف تجدید پذیر

اسلاید 29: . منابع آب ژرف تجدید ناپذیر:منابع آب ژرف فسیلی: آب هاي زيرزميني قديمي يا خيلي قديمي هستند كه سني بيش از چندين هزار سال را دارند و در چرخه هيدرولوژي شركت ندارند (مثل آب هاي محبوس و ساكن) و يا در صورت شركت، مدت زمان بسيار زيادي جهت تكميل چرخه هيدرولوژي نياز دارند. این منابع محدود هستند و در به دلیل اینکه تجدید پذیر نیستند پس از بهره­برداری جایگزین نخواهند شد. کیفیت این منابع بستگی به بستر و مخزنی دارد که در آن ذخیره شده­اند. بیشترین تحقیات در زمینه آب های ژرف روی این نوع انجام شده است.

اسلاید 30: آب‏های ژونیل‏ و منابع ژئوترمال و هیدروترمالآب ژونیل که ژرفا نیز نامیده می‏شود آبی است که هرگز در سیکل هیدرولوژی شرکت نکرده است. این نوع آب در درون زمین تشکیل شده و منشأ آتشفشانی یا مواد مذاب درونی دارد. آب ژونیل در نتیجه فعالیت‏های اتشفشانی می‏تواند به طرف پوسته زمین جاری شود. در هر صورت، این آب مواد معدنی زیادی را در خود دارد و احتمالاً به عنوان منبع آب قابل توجهی به شمار نمی‏ رود. آبهایی که از اعماق به سطح زمین می‏رسند تحت تأثیر گازهای کانی‏ساز، حاوی مقادیر زیادی شوری و کانی‏های سنگین است. این اب‏ها اغلب به صورت سیستم‏های ژئوترمال یا چشمه‏ ظاهر می‏شوند.این چشمه‏ها ممکن است، آبدهی کمی داشته باشند ولی به واسطه شوری فوق‏العاده با آنکه حجم کمی دارند ممکن است یکی از عوامل مهم شوری محسوب شوند. این منابع نمی توانند به عنوان منبعی برای آب شرب یا کشاورزی مصرف شوند.

اسلاید 31: منابع آب‏ موجود در ساختارهای نفتیبه طور معمول نفت در تله های نفتی از جنس ماسه سنگ و در زیر لایه چین دارگنبدی شکل وجود دارد. در سازندهای زمین شناسی نفت در گسلهای تله های نفتی و یا در شکستگی های لایه های موجود در پوسته زمین وجو دارد. گاز طبیعی هم در چین­ها و سازندهای گنبدی شکل در بالای لایه نفتی به وجود می آید. زیر لایه نفتی هم لایه ماسه سنگی که از آبهای شور اشباع شده قرار دارد. این منابع تجدید ناپذیر هستند و نمی توانند به عنوان منابع آب شرب و کشاورزی و صنعتی استفاده شوند.

اسلاید 32: . منابع آب ژرف تجدید پذیر.منابع آب ژرف گسلی:  ساختار های گسلش اصلی می توانند بستر مناسبی برای ذخیره آب ژرف محسوب شوند. منبع اصلی تغذیه این منابع بارش های محلی و منطقه ای نیست و کیفیت آن بستگی به زمین شناسی مسیر جریان دارد. این منابع در زیر زمین جــریان دارد و در چرخه هیدرولوژی شرکت می نماید. برداشت این منابع نه تنها به محــــیط زیست آسیبی وارد نمی کند بلکه می تواند پس از برداشت در مخازن آبرفتی تزریق شوند. این منابع به عنوان مهمترین منابع آب ژرف قابل برداشت به ویژه در ایران به­شمار می روند. منابع آب ژرف زون های گسلش در سورتی که مورد بهره برداری قرار نگیرند از دسترس خارج شده و با توجه به شسیب هیدرولیکی به پائین ترین سطح اساس انتقال خواهند یافت. این منابع برای اکتشاف و استحصال در اولویت هستند.  . منابع آب ژرف آبرفتی:  این منابع از جمله منابع ژرفی هستند که در رسوبات آبرفتی که ضخامت بیش از 700 متر دارندذخیره شده اند. منابع آب یاد شده در چرخه هیـدرولوژی شرکت دارند و تجدید پذیر هستند. کیفیت این منابع به نوع رسوبات آبخوان بستــگی دارد. چنانچه آبخوان مورد برداشت پس از اولین پی سنگ هیدرولوژیکی در عمق بیش از 700 متری شکل گرفته باشد به عنوان منابع آب مطلوب محسوب شده وقابل برداشت خواهد بود.  

اسلاید 33:

اسلاید 34:

اسلاید 35: منابع آب ژرف ایران

اسلاید 36: تغذیه فرامرزی منابع آب ژرف ایران

اسلاید 37: 14011405009545002013020502802700 - 1450خروج آب های سطحی و ژرف از کشور

اسلاید 38: گذرگاه های منابع آب ژرف تجدید پذیر

اسلاید 39:

اسلاید 40:

اسلاید 41:

اسلاید 42:

اسلاید 43:

اسلاید 44: نتایجمطالعه و بهره برداری از آب های ژرفتوسعه آبخیز داریعدم انتقال آب بین حوضه ایآب شیرین کن ها فقط در نوار ساحلیاستفاده از پساب هااصلاح الگوی کشتمدیریت مصرفباروری ابرها

اسلاید 45: با سپاس