برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی

صفحه 1:


صفحه 2:
ات 3 ‎ee ۳"‏ ات ‎Pty el ere ete‏ مسلم فردي و اجتملعي است و تامین سلامت جسم و روان هم ‎ew rom re oe ae CSS‏ 0 ‏اهميت دارد ‎i‏ = ‎ ‎ ‏باتوجه به اين مهم اين مجموعه در سه بخش تدوين شده است: ا ‎ee‏ ‏2- بهداشت فردي ‎Reis‏ ۱7 

صفحه 3:
۳ بخش اول بر els 9۱ 78 5 ee) PE ‏برخورداري از‎ ah 1۳ مد ده ‎١ 4‏ all? 

صفحه 4:
al ‏اس‎ ا ا ‎Ce ee‏ 1 سطح سلامتي و توائلئي انْسَآنَاز طريق كوشش ‎PTC eee ie nae eee‏ فردي از جامعه از حق”طبيعي خود, يعني سلامتي ‎waa]‏ ا 

صفحه 5:
oye Nee RC Reale] ‏اهداف‎ . ۳ 73 a ere Tey ied 2- بهداشت مادر و کودک ‏ یتست نت 5 ا لت ل ۱ ‎i‏ ‏5- خدمات آزمايشگاهي ی ۳ 7 7- خدمات مرتبط با امور جمعيت و تنظيم خانواده للا ل ل 9- خدمات بهداشتي در شرایط اضطراري 0- بررسيهاي آماري » تحقیقات و ارزشيابي در امور بهداشتي 

صفحه 6:
a ی شت عمومي در سالگ 1 در باريس ' تشكيل گردید. در فاصله بین ‎a Eby a 0 oe‏ 000 در لندن طبلبت صي کرد اپيدميولهزي وبا را مود مطالعه را ا ۱ مطالعه را در مورد تیفوئید انجام داد 

صفحه 7:
تاريخجه بهداشت عمومي در ايران : 5-8 TS tore Ton Sie een ey er) ‏ل 0 ز با‎ ‏ی ی سمل‎ ۱ ‏را از‎ pec eee] ey Re ee RO centre ‏دستورات بهداشتي زنادي در هين اسلام وجود‎ ۳ 

صفحه 8:
al ‏اس‎ ,ٍ در سال 1320 شمسی» وزارت ‎ee‏ ‎mS re ween a ere‏ ۱ مسئله سلامت مردمسبه عنوان يكي از حقوق مسلم آنان مورد قوجه است و در اصول سوم » بيست و نهم و جهل و سوم از قانون اساسي بر ضروّرت تامين ار ل اي ل ا است 

صفحه 9:
Peer hen ete Ton —_ با پیشوفت علم مردم بتدریج از عوامل مولد بيماري و تاثیر آنها بر تندرستي آگاه ثالنند,و بشر آموخت با ‎ete ee ere ey ed)‏ ۱۳ را تهسيدمي كند دوري جويد و با به كاركيري اصول ‎an)‏ لل ا ل ی 

صفحه 10:
| Tore eo از ديدكاه يبزشك » سلامتي عبارت است از مطابقت با ‎PS re yc rege eer ee‏ لت ل ی الل ۱ ‎eT ete ee ee ae)‏ 

صفحه 11:
۱ 1 طا للستي - تن سین ا ا ا 0 ‎RENCE Sa Sc‏ ا ل ‎PCR‏ ‏آن طیف تندرستي- بيماري مي گوبند. تندرستي jal بيماري تيماري متوسط بيماري شديد بيماري 

صفحه 12:
۳ عولمل موثر در پیدلیش بیماریها عبارتند از عوامل ۴ ا يي لي و فيزيکي) و از میان مدلهاق:متعددي که براي ‎Sa ae RC ee‏ الي ‎Cee ene Pe i Ee‏ عليت و مدل جرخ را مورد بحث قرار داد. 

صفحه 13:
‎el ake‏ ا ل ا اس 1-وراثت 2- محیط زیست ‎ee‏ ‏3- سبک زندگي ‎Ar) Fer ed tr ee ore‏ وضعيت اقتصادي» ‎et en ro Mee Spec‏ ۱0 5- خدمات بهداشتي درماني و غيره 

صفحه 14:
- ‏لس‎ ee ۳ ۲1۳۳ se ed ‏ل الات‎ ee eee pS Pe Rese fee rape oe 44 dang’ Ling 99> clo Siausl 9 Lei jlo عملیات دیگران » همكاري مي کنند. 

صفحه 15:
شاخصها و معيارهاي بهداشتي در جامعه, CO LSS eet Oe) ‏مختلف بليد سعي كر شنا آنكائكه ممكن است اين‎ ‏دو وضعیت رابه وسیله اعداد نملیش داد و اين‎ ‏اعداد رابا هم مقایسه نمود اینگونه اعداد را‎ ‏شاخص عي كويند و در زمينه هاي بهداشتي بنام‎ ‏ال ار‎ ed 

صفحه 16:
|۱۳ - ۳ 1- شاخصهاي مربوط به مرگ ومیر 2- ولادت و باروري ‎Cor)‏ سس 5- ميزانهاي ناتواني 6- ميزانهاي استفاده از خدمات 7- بهداشت رواني و اجتماعي 8- زيست محيطي ‎Pedi)‏ لل ‏1- کیفیت زندگي و غیره 

صفحه 17:
سازمانهاي بهداشت بین ‎egal‏ اقدامات بهداشت بین المللي شامل حل ‎kv eS Te oer)‏ ال 00 لت لت ‎pears‏ 1 | ‎ee ede Be Sed‏ 

صفحه 18:
اب - ور #۴,سازمان جهلني بهداشت ۲16۵1۲۳0 و 1 ‎PO eo‏ ات ‎We ore) Slee‏ للم ‎ey‏ است . اساسنامه نن از هفتم آدریل 1948 م 

صفحه 19:
‎a‏ هدف از تشکیل سانمان جهن بید): ل دستيابي همه مردم به بالاتريين سطح سلامت است و هدف ‎fee are‏ دستيابي ل لل آنها امكان دهد.از نظر اقتصادى و اجتماعي زندگي باروري داشته باشند. 

صفحه 20:
خدمات ۷۷.۲۲.0 شامل خدمات ۳ خدمات اختصاصي و تحقیقات پزشكي است . لین سازمان براي بر آوردن نيازهاي بهداشتي ويه در مناطق مختلف جهان شش سازمان منطقه اي تلسیس کرده است مثلا منطقه جنوب ‎eed el a‏ 1۱ ‎cowl ۵‏ التي 

صفحه 21:
a Be ‏ی‎ eT ۱ ries ete ACB Fe) Re STOR) bret eee Tees ot ‏كشورهاي جنگ زده تاسیس گردیده است فعاليتهاي‎ Perr ‏رز زر‎ As Ren rec ety 2 TI Agy ۱۳ ‏را‎ le eo eS el ۱0 MET yeo ee Om ‏م‎ تشویق مي کند 

صفحه 22:
صلیب سیخ بین المللي ‏ در = - ‎ae ba la‏ يي ل ل ‎el ee elo‏ ت۱۳ ‎ed‏ باشد. جمعيت هلال احمر ايوان كه در سال 1302ببا نام جمعيت شير و خورشيد سرخ ۱ المللي است 

صفحه 23:
eer are ‏مراقبتهاي‎ كروهي از خدمات ارلته شده براي افراد » خانواده ها و جولمع که توسط ادارات بهداشتبه منظور ارتقاء سلامت ‎PITA Pe 1c ger re‏ ترس ساب لد ‎rae eer eee‏ ۱۲ مي گردد. این سطوح عبارتنداز : 1 اف ۱۳ 2- سطح دوم مراقبتهاي بهداشتي م ‎op‏ ‏3- سطح سوم مراقبتهاي بهداشتي 6 

صفحه 24:
ieee oer Rene eae) Sy eee os ‏لك‎ Cd ae he Daren PONE A CPP ee eer ke ‏قلبل دسترس باشد و شلمل خدمات جامع پيشگيري‎ » ‏درملفي براي افراد » خانواده ها و کل جامعه است‎ 230000 RE CRBC) 

صفحه 25:
Pree ere ST ‏درماني در جهان‎ ‏در 1 سیستم‎ a fees It) wp were n) ‏که عبارتنداز معایفت عموهي » بیمه‎ | 

صفحه 26:
سیستم شبکه بهداشتي درماني ۳ ‎a‏ ا ‎Fob Seal‏ وتا بیمارستان تخصصي گمرّاکز استان كسترش حي يلبد . نظام بهداشتاادرمان ‎ek ee Ree ey‏ ERE Lee By ae rel 

صفحه 27:
دص ‎pt‏ ‏خلنه بهداشتء مراكز بهداشتي درماني و للم آموزش بهورزي » مركز بهداشت اشهرستان » ‎Pe ee eC REN es Re) sc)‏ Bee) Cr sy Lae ery 

صفحه 28:
al 3 سازمان منطقه اي بهداشت و درمان استان براي نظا ‎es‏ ‏فعالیت ‎By SO oe TC‏ واحدهاي عرضه مت یس » ‏آموزش پزشكي‎ OU By i oe) Oey) rele ry CANAD 6 16 5 al 99 6 5 shAKwwlean eee L eR SE Tor ee reer et 1s Be ae Si oe 

صفحه 29:
اا مقصود از برنامه ريزي بهداشتي » ‎Sr‏ ‏و ‏است و عمدتا"اهدافي از قبيل 1- اصلاح الكوهاي تشكيلاتي 2- بو كم 55-7 بهداشتي جديد 3- تعيين اولويتها 211 اصلاح كيفيت مراقبتهاي بهداشتي 5- از بين بردن ‎ARE eee Bom Th)‏ مي كند. 

صفحه 30:
at erry ee 1 0 ‎tae‏ تت 5 - بهداسٌت تغذیه ‎eS ener eats)‏ 6- بهداشت رواني ‎Ne eS ee 

صفحه 31:
یز ۳ 

صفحه 32:
بهداشت فر دی وثوفبه مسائل بهداشتي » انسان را در استفاده کلمل از زندگي آمیختهبا نشاط و شالبي » چه به ها كمك و بار ی هی کند. سلامت انسانها بستگي به میزان مهارت و داناتی آنها در به کار بردن نکات و رل 

صفحه 33:
US Se Bre een We eer) ‏روان متعادل و سالم‎ ‏ا ا ل ل‎ ere Se Se me Sete ee Ler] ‏منطقي باشد بليد علاوه بيقن سالم از روان سالم هم برخوردار‎ ‏باشد.‎ ‎OS Be) ‏ا ا ل‎ eae bread] See en te te eS eos er Sd SE ee Na a oe De SC ‏اضطراب هستند که همه ي اینها علمل ناراحتيهاي رولني است و‎ ‏كريزاز آنها مي تواند در داشتن روان سالم و متعادل كمك كند.‎ 

صفحه 34:
در لین روزگار که زندگي شهرنشيني باعث افزایش ‎Ce a om ee Te ean PL Fe‏ شخص در صورت لزوم » تحت مراقبت بزشكي قرار دارد» بسیار مهم است و در مواردي که علائم بيماري تازه اي بروز هي کندحي تولند تشخیص صحیح تري را ا ا 2 ‎res re ore‏ ۱ بیش از سایر بانوان به معاینات پزشكي نباز دارند. 

صفحه 35:


صفحه 36:
تورث و محیط دو علمل اصلي در تعیین سرنوشت ت و سلامت موجودات زنده اند. لما لثر علمل ارث هر قدر هم که قوی باشد در ‎Peery fer mr ae eye eae ets es Een‏ ‎en dt eee SEE ese ee‏ که کیفیت محبط از ابعاد مختلف واجد اهمیت شایان است که در و 

صفحه 37:
۶2 بهداشت هوا ل 0ك دب و غذا است انسان بدون هوا بيش از جند ا ل ‎Lal. Cound‏ 1 در لثر عوامل طبيعي و نیز در اثر فعالیتهای آدمي همواره در معرض انواع آلودكيهاست 

صفحه 38:
ROT ot Le ‏ا‎ ee lars ‏مضربه حال انسان» حیوان » کیاه ویا آثار و ابنیه باشد تغییر‎ ‏ذهد.‎ "منلبع عمده آلودکی هوا عبارتنداز منلبع ۶ 

صفحه 39:
[۱ er eee tO eC nee oT erry CO ‏ل ل‎ oe ae eR Ne te Bee a Dee on 15120 

صفحه 40:
۳ زاو بر ظاهره می شود: ‎SO See‏ 2- بيماريهاي مزمن errr hore ere ‏عوارضي جون احساس تحريك‎ -4 ‏احساس ناراحتي در مواقع کاهش دید‎ -5 ۱ 

صفحه 41:
نب آشاميدفي بهداشتي و رضلیت بخش ‎oer onye RY e Ie fares‏ پپشرفت اقتصاد اجتماعات مطرح مي باشد. زیرا ‎ell le Dee CS)‏ وی !۱ توسعه » جه طور عمده جه علت نبودن آب 0 رفاه جامعه به خطر مي افتد 

صفحه 42:
‎lee teens ۳‏ ا ۳۳ يزاي عفوني 53-0 مواد شيميلفي سمي ضایعات و فاضلايهاي صنعتي و ‎Le‏ ل ‎Oe See ge Se‏ باشد که استفاده از آن» سبب ‎ ‏0 ‏مختلف گردد 

صفحه 43:
3 آلود ۳ ناشي از فاضلابهاي كشاورزي ؟ الما ار الف) اثر مستقیم ب) اثر غير مستقیم ج) نقش توام مستقیم و غیر مستقیم د) نقش مساعد کننده ي شرایط انتقال 

صفحه 44:
تعريف فاضلاب و انواع آن ‎rene 9۱‏ است از انواع آبهاي 39° ۳ ۳۳۹ از فعاليتهاي ۳ توجه به ُنشاء تشکیل و خواص آنها » عمدقا در سه گروه ا صنعتي سس تقسيم بندي مي كردند 57 

صفحه 45:
‎ANNE...‏ ۷ از مواد غیر قلبل استفاده که ضعن فعاليتهاي انسانبه وجود.مي كيد (به جز موادي كه از بدن شفع هي شود) را زبللهمي كويند كه از منايع ‎ae‏ ل ۱ ا ا و 

صفحه 46:
21111111111106 ناپنیر حي باشد که در گروههلئي شلمل پس مانده » آشغال» خاكسترء خاكروبه هاي خيابلني » لاشه هاي حيوانات و مواد زايد صنعتي طبقه بندي مي شوند 

صفحه 47:
0 ee TOs ca ‏امروزه روشهاي مختلفي جهت دفع زبلله نظیر تلنبار کردن در‎ " ‏محيط بازء سوزاندن در هواي آزاد » هفن بهداشتي» سوزاندن‎ ‏در دستگاههاي زباله سوز و .....در سطح جهان مورد توجه بوده‎ ‏و اعمال هي گردد و میفق تیین مطالعات جهت بدست آوردن‎ ‏انرزي از زباله بيوكاز است‎ 

صفحه 48:
پیشتر مردم بیش از ده ساعت از اوقات شبانه روز را در خلزهمي گذرلنند و رشد سریع جمعیت‌به ویژه در شهرهاي ‎al he ee ei‏ ی شده كه بيش از هر زمان ديكر واحدها 

صفحه 49:
۱۱/۱ معبارهائي را که به عنوان اصول اساسي 7 / مسکن بهداشتي مي توان توصیه نمود 0 : عبارتنداز ‎Res pres Com ee eh es‏ 2- عاژّي از رطوبت باشد لل ی ۱ ‎RIS del Se RCE Leet tae‏ ۱ نماید للا ل ل 000 eal 

صفحه 50:
۰ 7 :عوارض مسکن ناسالم 0 محلات كثيف و مساكن ناسالم» انواع بيماريها از قبيل فلج» نرعي استخوان» مرض سلء سيفليس و انحرافات شديد اجتماعى مانند الكليسم » بيكاري جنايت» دزدي » بيسوادي و امراض رولني بیش از سایر نقاط شهر 0 00-0 ۳ كردد. 

صفحه 51:
۱۲ و زفاه كاركران و تطبيق وضع كار با مقتضيات جسمي و رواني آنان» ‎ere ra ere‏ ‎ee ere gener ety‏ ‎Roe AP eee ers)‏ و فعاليت ثمر بخش است 

صفحه 52:
2- بيتشُكيري از عولمل سوئي که‌مي تولند در محیط کار وجود داشته باشد ی ۱ 000 4-به کار گماشتن کارگر در محيطي که از نظر فيزيولوژيكي و روانشناسي براي او مناسب باشد. 

صفحه 53:
۱۰ re een ‏ل‎ oe Pee ‏ل‎ Rr Te ‏این برنامه ها را در سه مرحله شامل:‎ مرحله جه کار گماشتن» مرحله بيشگيري و مرحله ‎ney el re res)‏ ار 

صفحه 54:
فسازمان جهلني بهداشت » بهداشت مدارس .مجموعه ي اقداماتي استكه به منظور تشخيص»ء تامين» ‎eal‏ و ارتفای سلاجت جسعي : رولتي و اجتماهي دز دلنش آموزان و كاركنان مدارس كه به نحوي در ۱ ار ی 

صفحه 55:
SS RUT Ne oer mG Sig ‏“ماده كردن كودكان و نوجوانان‎ -2 ‏زندكي توام با نشاط و سلامت‎ 3- آموزش صحیح اصول بهداشت ال هس 

صفحه 56:
2- پینی بيني خدمات بهداشتي ویژه 3- نظارت بر بهداشت محيط آموزشكاهها ‎Pye hn eer re‏ ۱ ا ‎ST ets‏ ‎Te) Re ore ke‏ ۱ ‎PU TO) ial‏ 

صفحه 57:
أصول كلىي خدمات بهداشت مدارس را ‎ily‏ محور كلي و مستقل از .هم مشتمل | آموزش بهداشت» ارائه خدمات بهداشتي درماني لازم و توجه به Bee TO Re RTS a eRe ‏س‎ ‏و مورد بررسي قرار داد.‎ 

صفحه 58:
Si ere ‏ا‎ Tt oy 3 ae, 1- عوامل حادثه كرا شامل عوامل فيزيكي ؛ شيميائي و بيولوزيكي 2- عوآمل مربوط به ميزبان شامل سن» جنسء شغل و عوامل ارثي | ‏ل ا ا ال ل ل اب‎ Ba] ee Eyre Cy 

صفحه 59:
‎i‏ تقسیم بندی حوادث 1- حوادث و سوانج ناشي !3 5 ا م ‎1 ‎eS EE ee Ue Te ST ‎ 

صفحه 60:
0 Cpe) لازپيشگيري از حوادث بلیدسه اصل : پیش بيني» يبشكيري » انجام كمكهاي اوليه و عمليات نجات مورد توجه فرار گیرند. براي نیلبه لین اصول» 7[ [ [ [ [ [ [ز ز [ [ 0 32110170111 رسمي كشورء كارفرمايان» كاركران و كميته هاي ايمني و حفاظت 8 وجود داشته باشد. 

صفحه 61:
کردن سير بيماري استفاده 8 شود اي پيشگيري درجات مختلف مي توان قائل شد که عبارتندازه 1- پيشگيري نوع اول 2- بيشكيري نوع دوم ‎a ta‏ اس نو ‎TG. SS SL Se aCe ter Ty)‏ بسا واگیر مورد مطالعه و بررسي قرار مي گیرد 

صفحه 62:
ws ‏در بر‎ 20 00 1035 Pere ne Fee eae Tn Tee eal Be Tc te ner ‏طولاني بودن دوره نهفته بيماري‎ -3 RE Sel Weer 

صفحه 63:
اقدامات مربوط به پيشگيري و کنترل بيماريهاي غیر واگیر معمولا در دو مرحله انجام مي گیرد ‎Pe ee oS Teter a oe re SET Ese‏ معرض تاثیر عوامل بیماریزا قرار نگیرند ”مرحله دوم : هدف لين مرحله» تشخيص زودهنكام و درمان رت 

صفحه 64:
1 nee eon - ‏ببتاربهاي رولني و سالمسازي محیط رواني‎ ‏اجتماعصي است قا افراد جامعه بتوانند با‎ ‏برخورداري از تعادل رولنييبا عولمل محيط خود‎ CS eit Se rans) اعلاي تکامل انساني برسند 

صفحه 65:
7 ‏بلي‎ ee ۱۳۳۳۳ ‏ا ل‎ ‏كت دارد» ۹ ۴1 حفظ سلامت رواني و‎ ‏ارتقاي كن و بيشكيري از بيماريهاي رواني‎ نیز اهمیت ویژه اي قائل است 

صفحه 66:
تشخیص زودرس و درمان 2-باؤتواني 3- روان درماني انفرادي و گروهي ‎eerie Te ST Li‏ ال ا ‎eT‏ ‏6- خدمات پيگيري و مراقبت 

صفحه 67:
زندكي انسان 1- دوران قبل از تولد 0 2-"دوران ۳ 8 1 3- در سنین مدرسه = ‎Freel See!‏ 5- بالغین 6- دوران کهولت 

صفحه 68:
1 Pa Fe Fee eT ‏پیش از سابرین جه مرافبتهاي بهدائتي و خدمات‎ » ‏بيشكيري و درملني نياز دايند جراكه بيش از ديكران‎ ‏لل‎ Le Set See زفان» كودكان» سالمندان و معلولين از مهمترين 1 به شمار مي روند. 

صفحه 69:
مل ليم 00 اساسي خدمات بهداشتي ۱ ‎Pee eae re ee‏ باشد زیرا مادران و کودکان آنها بیش ‎Pp EN ger Oe wen oan‏ آميز محيطي قرار دارند 

صفحه 70:
۲ خدما 5 ت مادر و كودك دامنه فعاليت بسيار Po a rene omer eee ‏كسترده اي داششته‎ ‏ب#بررسي اند:‎ 1- مراقبتهاي بيش از ازدواج 2- مراقبتهاي دوران بارداري 3- مراقبتهاي دوران زايمان و بس از آآن ال ل يت 5- تنظيم خانواده 

صفحه 71:
8 : : . ‏پيري تغییرات بيولوژيكي است که در نحوه ي زیست ارگانیسم در‎ ‏لل نا‎ Tee Le Te Seat STi Sede Te ed SEO er RELI) De OL TC re BU ne see pee eel ed 

صفحه 72:
Bake) ۳ ‏كلفي»‎ a ‏و‎ fee ‏مواد الكلي و دخانیات » خود داري از عدم تحرك ؛ پیاده‎ eC. SSS Na OLR ‏ل‎ ‎Oe Or ee ne eee mn) ‏برخورداري از مراقبتهاي پزشکي مي توان گامهاي‎ رت 

صفحه 73:
واده/ بهترين مكان براي تضمين رفاه مادي و روجي افراد مسن اسست . ۱ عقلید» نیازهاء عالیق و زندگي خصوصي سالمندان» آنان دوران پيري را در کنار خانواده خود بگذرانند 

صفحه 74:
‎Seen ey‏ از مجموعه اي از عوامل چييمي » ذهني و اجتملعي هیا تركيبي از آنها که به نحوي در زندكي شخص لشر سوء بر جاي گذارده و ملنع از ادلعه زندگي وي‌به صورت طبيعي هي گردد. چنین فردي معلول نامیده لا 

صفحه 75:
00000 ا ا ا ل ا ‎POS‏ ‏بهبود و نيز ارتقاي سطح كاراكي معلولين قا ا جه منظور دستيابي جه يك 0 BT Teles) توانبخشي عبارت است از مجموعه تدابير و اقدامات 

صفحه 76:
Tee ewe nae) een een 4- استفاده از وسایل و لوازم کمکي 

صفحه 77:
ا ۱۳ ل لل كه ‎CUS ee MeL Sn Tae eg red‏ ‎See ere rT nen ae)‏ استفاده از آموزش هاي قبلي خود را حفظ کند 

صفحه 78:
ete ‏ل‎ ne ۱ Le Se ee ‏عناصر مضر و خطر ناك محیط مي گردد.‎ 

صفحه 79:
اهمیت ابعاد بلاهای طبیعی | rest ‏قطع خدمات عمومي‎ -2 3- از بين رفتن یا آسیب دیدن اموال عمومي ‎Fone Ren‏ 5- اختلال در فعاليتهاي عادي 

صفحه 80:
اقدامات بهداشتي در شرايط ار 1211010000 ۱ 110100000 4- بازسازي و تجديد بنا 

صفحه 81:
» One ye re Pres) ‏براي کار جا مردم و جه منظور ایجاد تغییر‎ » ‏رفتار آنان در جهت بهبود سلامت جسمي‎ رواني و اجتماعي 

صفحه 82:
مكيارهاي بهداشتي و رد كردن ‎ee en ne Sie‏ 000 ‎Te Der Te sy ol‏ 

صفحه 83:
0 Ci 27 ‏زا‎ ‎FS ‏لاا‎ ere te ae) S| wa ‏"بیان مي نماید:‎ ‏اطمینان از اینکه جامعه تندر ستي را ارزشمند بداند‎ -1 ‏مجهز کردن افرادبه دانشها و مهارتهاي لازم و نفوذ در گرايشهاي‎ -2 ۱ ‏ل‎ en Ll ۳ al 

صفحه 84:


صفحه 85:
کرایشها و رفتار افراد جامعه؛ 1۸۳ کفته مي پا ‎CS‏ ‏خاص» مردم جه مي دانند و احساس و رفتارشان چیست. لذا قبل از آموزش بهداشت » بررسي و مطالعه 1۸۳ ضرورت دارد. 

صفحه 86:
1- آموزش انفرادي 2- آموزش گروهي اس آموزش و يادكيري هستند 

صفحه 87:
PUR Peet) one) re Oe ‏ا‎ ‎۱ se mel ey Ren) el pede gor Re aeer (mye) ‏قادیند اطلاعات » رفتار و مهارتهاي جديدي را با‎ PO ROMS re (eo gr) 

صفحه 88:
نقش مواد و تجهیزات آموزشي در ۳ ‎lee‏ ا براي تفكر و ايجاد مفاهيم به وجود مي آورند ‏لل ی سا ‎ma‏ ار سس ‏4- تجارب واقعي» عيني و حقيقي را در اختیار فراگیران قرار مي دهند ‎Ce ere Rene Ee ed aed a) ‏امکانپذیرنیست 

صفحه 89:
انواع برنامه هاي 7موزش بهداشت ا ا ال ل ‎gd‏ ل ل ‎S‏ 0010000 2- برنامه هاي كوتاه مدت كه براي هدف خاص و بنابه احتياجات ال لا 3- برنلعه هاي فوري کمبا توجمبه هعه شرلیط و امکانات » از راه وسایل ارتباط جمعي» آموزشي خاص را به مردم مي دهد 

صفحه 90:
هل و ‎ST URC reer hf eee wom)‏ ‎SPEC Berra ee)‏ ۱ کار نسبتا مشكلي است 

صفحه 91:
راي ‎N‏ 4 زشيلبي نلمه هاي آموزش بهداشت به ‎ee ST ee rey‏ ‎Ryd‏ هدف برنامه » روشهاي اجرلني» وسائل کمك آموزشي مورد استفاده در برنلمه» طول مدت برنامه » افراد مورد نیاز براي اجراي برنلمه و ....... توجه کامل 0 ا ۱ ‎ie!‏ لك 

برخورداري از خدمات بهداشتي و درماني ،يکي از حقوق مسلم فردي و اجتماعي است و تامين سالمت جسم و روان هم ابزاري براي تکام ل انس ان اس ت و ه م از دي د گاه اقتصادي اهميت دارد باتوجه به اين مهم اين مجموعه در سه بخش تدوين شده است: -1سياستها و کليات بهداشت عمومي -2بهداشت فردي -3بهداشت محيط بخش اول برخورداري از خدمات بهداشتي و درماني •بهداش ت عموم ي عبارتس ت از عل م و فن پيشگيري از بيماريه ا ،افزاي ش طول عمر و ارتقاي س طح س المتي و توانائ ي انس ان از طري ق کوشش هاي دسته جمعي افراد جامعه ،به طوري که هر فردي از جامعه از حق طبيعي خود ،يعني سالمتي و عمر طوالني بهرمند گردد. اهداف و دامنه فعاليتهاي بهداشت عمومي : -1آموزش بهداشت عمومي -2بهداشت مادر و کودک -3بهداشت محيط -4پيشگيري و کنترل بيماريهاي واگيردار و مزمن -5خدمات آزمايشگاهي -6خدمات پزشکي و پرستاري -7خدمات مرتبط با امور جمعيت و تنظيم خانواده -8نظارت بر مواد خوراکي ،بهداشتي و داروئي -9خدمات بهداشتي در شرايط اضطراري -10بررسيهاي آماري ،تحقيقات و ارزشيابي در امور بهداشتي • اولين كنگره بين المللي بهداشت عمومي در سال 1851در پاري س تشكي ل گرديد .در فاص له بين سالهاي 1849تا 1854جان-اسنوکه در لندن طبابت مي کرد اپيدميولوژي وبا را مورد مطالعه قرار داد و در سال 1856ويليام باد نظير همين مطالعه را در مورد تيفوئيد انجام داد تاريخچه بهداشت عمومي در ايران : در دوران هخامنشيان رعايت بهداشت همواره مورد نظر بوده .در دين زرتشت ،آتش رمز پاکي و شايسته احترام بوده و آلوده کردن آب و خاک به پليدي ممنوع بوده اس ت همچني ن مطالب و دس تورات بهداشت ي زيادي در دي ن اسالم وجود دارد. در س ال 1320شمس ی ،وزارت بهداري تاسيس گردي د در نظام مقدس جمهوري اسالمي ايران، مس ئله س المت مردم ب ه عنوان يک ي از حقوق مسلم آنان مورد توجه است و در اصول سوم ،بيست و نهم و چه ل و س وم از قانون اس اسي بر ضرورت تامين بهداشت و درمان براي آحاد مردم ايران تاکيد شده است اهميت بهداشت در کنترل بيماريها و تامين سالمت افراد با پيشرفت علم مردم بتدريج از عوامل مولد بيماري و تاثير آنها بر تندرستي آگاه شدند و بشر آموخت با رعايت اصول بهداشتي از مسائلي که تندرستي وي را تهديد مي کند دوري جويد و با به کارگيري اصول پيشگيري افراد سالم را در برابر بيماري مصون سازد تعريف سالمت و بيماري از ديدگاه پزشک ،سالمتي عبارت است از مطابقت با معيارهاي معين نظير شاخصهاي فيزيکي ،هنجارها و ميزانهاي بيوشيميائي ،معيارهاي فيزيولوژيکي و غيره بيماري دالل ت بر شرايط ي دارد ک ه جس م انسان را مريض کرده و عملکرد طبيعي بدن را بر هم مي زند. طيف تندرستي – بيماري اگر افراد جامعه را بر حسب حالت تندرستي يا شدت بيماري گروه بندي کنيم ،جدولي ايجاد مي شود که به آن طيف تندرستي -بيماري مي گويند. تندرستي بيماري غير بيماري بيماري بيماري بيماري خفيف متوسط شديد کشنده آشکار مرگ عوامل موثر در پيدايش بيماريها عبارتند از عوامل ميزبان و عوامل محيطي (محيط زيستي ،اجتماعي و فيزيک ي) و از ميان مدلهاي متعددي که براي ترس يم چگونگ ي تاثي ر عوام ل ميزبان و محيطي ارائه شده اند ،مي توان مثلث اپيدميولوژي ،شبکه عليت و مدل چرخ را مورد بحث قرار داد.  :عوامل موثر در بهداشت و سالمت انسانها عبارتنداز -1وراثت -2محيط زيست -3سبک زندگي -4وضعيت اقتصادي – اجتماعي (شامل وضعيت اقتصادي، سطح آموزش ،سطح اشتغال -نظام سياسي کشور) -5خدمات بهداشتي درماني و غيره تيم و گروه بهداشت: گروه ي از اشخاص ک ه هدف بهداشتي و مقاص د معي ن و مشترک دارن د و در جهت دستيابي به آن ،هر يک از افراد ،مطابق با مهارتها و شايستگي هاي خود و با توجه به عمليات ديگران ،همکاري مي کنند. شاخصها و معيارهاي بهداشتي در جامعه براي مقايس ه دو وضعي ت درزمانها و مکانهاي مختلف بايد سعي کرد تا آنجا که ممکن است اين دو وضعيت را به وسيله اعداد نمايش داد و اين اعداد را ب ا ه م مقايس ه نمود اينگونه اعداد را شاخص مي گويند و در زمينه هاي بهداشتي بنام شاخص هاي بهداشتي ناميده مي شوند مهمترين شاخصهاي بهداشتي عبارتنداز : -1شاخصهاي مربوط به مرگ ومير -2والدت و باروري -3وضعيت تغذيه -4اجراي خدمات بهداشتي -5ميزانهاي ناتواني -6ميزانهاي استفاده از خدمات -7بهداشت رواني و اجتماعي -8زيست محيطي -9اقتصادي اجتماعي -10سياست بهداشتي -11کيفيت زندگي و غيره سازمانهاي بهداشت بين المللي: اقدامات بهداش ت بي ن الملل ي شام ل حل مسائلي در زمينه بهداشت است که نيازمند توج ه و اقدام بي ش از ي ک کشور م ی باشد مانند کنترل اپيدمي ها ،تبادل بين المللي اطالعات و تجربيات طبي و بهداشتي و . . . . سازمان جهاني بهداشت World Health ) Organization (W.H.Oسازماني است تخصصي و غير سياسي مربوط به بهداشت که از ادارات سازمان ملل بوده و مقر آن در ژنو است .اساسنامه آن از هفتم آدريل 1948 به اجرا گذاشته شد (روز جهاني بهداشت) هدف از تشکيل سازمان جهاني بهداشت دس تيابي هم ه مردم ب ه باالتري ن سطح س المت اس ت و هدف فعل ي آ ن دستيابي همه مردم به سطحي از سالمت است که به آنه ا امکان ده د از نظ ر اقتصادي و اجتماعي زندگي باروري داشته باشند. خدمات W.H.Oشام ل خدمات اصلي ، خدمات اختص اصي و تحقيقات پزشک ي است . اين سازمان براي بر آوردن نيازهاي بهداشتي ويژ ه در مناط ق مختل ف جهان ش ش سازمان منطقه اي تاسيس کرده است مثال منطقه جنوب شرق ي آس يا ک ه مح ل اس تقرار آ ن دهل ي نو هندوستان است يونيسف ()UNICEF يکي از ادارات سازمان ملل متحد است که از طرف مجمع عمومي ملل متحد به منظور اقدام براي بازتواني کودکان يس گرديده اس ت فعاليتهاي آن کشورهاي جن گ زده تاس تاسيس در رابط ه نزدي ک ب ا W.H.Oو ديگ ر ادارات تخصصي س ازمان مل ل اس ت .در حال حاض ر توج ه يونيس ف بيشتر متوج ه ”کلي ت کودک“ اس ت و بسيج معروف GOBIرا تشويق مي کند صليب سرخ بين المللي يک سازمان بشر دوستانه غير سياسي و غير رسمي است که عالقمند خدمت به انسانها در زمان صلح و جنگ مي باشد .جمعيت هالل احمر ايران که در س ال 1302ب ا نام جمعي ت شي ر و خورشي د سرخ ايران تاسيس گرديده است همکار صليب سرخ بين المللي است مراقبتهاي بهداشتي و سطوح مختلف آن گروهي از خدمات ارائه شده براي افراد ،خانواده ها و جوام ع ک ه توس ط ادارات بهداش ت ب ه منظور ارتقاء سالمت افراد انجام مي گيرد ،مراقبتهاي بهداشتي نام دارد و در سه سطح سازماندهي مي شود و هر سطح به وسيله سطح باالتر که بيماران به آن ارجاع داده مي شوند ،پشتيباني مي گردد .اين سطوح عبارتنداز : -1مراقبت اوليه بهداشتي -2سطح دوم مراقبتهاي بهداشتي -3سطح سوم مراقبتهاي بهداشتي ف س ازمان جهاني بهداشت خدمات اوليه • طب ق تعري تعريف بهداشتي عبارت است از مراقبتهاي اصلي در زمينه بهداشت که براي همه افراد و خانواده هاي جامعه قابل دسترس باشد و شامل خدمات جامع پيشگيري درماني براي افراد ،خانواده ها و کل جامعه است ، هنگامي که نيازي به خدمات تخصصي نباشد. نظامهاي عرضه خدمات بهداشتي درماني در جهان در جهان امروز عمدت ا س ه سيستم بنيادين مراقبتهاي پزشکي وجود دارد ک ه عبارتنداز معاون ت عموم ي ،بيمه بهداشتي و طب ملي مي باشد. سيستم شبکه بهداشتي درماني در ايران اين شبکه از خانه بهداشت در روستا شروع و ت ا بيمارس تان تخص صي در مراک ز استان گسترش مي يابد .نظام بهداشت و درمان ايران را مي توان در سه سطح شهرستان ، استان و کشور مورد بررسي قرار داد. سطح شهرستان شبکه بهداشت و درمان ايران شامل : خانه بهداشت ،مراکز بهداشتي درماني روستائي ،مراکز بهداشتي درماني شهري ،مرکز آموزش بهورزي ،مرک ز بهداش ت شهرستان ، بيمارستان شهرستان ،مديريت شبکه شهرستان و موسسات آموزشي مي باشد. سازمان منطقه اي بهداشت و درمان استان براي نظارت بر فعاليت شبکه هاي بهداشت و درمان شهرستانها و پشتيباني از واحدهاي عرضه خدمات پيش بيني شده است. در سطح کشور وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي ، سياستگذاري ،برنامه ريزي ،هدايت عمليات و نظارت بر کار سازمانهاي منطقه اي بهداشت و درمان استانها و دانشگاههاي علوم پزشکي را عهده دار است. مقص ود از برنام ه ريزي بهداشتي ،برآورده س اختن نيازه ا و درخواس تهاي بهداشتي مردم اس ت و عمدت ا اهداف ي از قبي ل -1اصالح الگوهاي تشکيالتي -2تسريع در ايجاد خدمات بهداشت ي جدي د -3تعيي ن اولويته ا -4اصالح کيفي ت مراقبتهاي بهداشت ي -5از بين بردن دوباره کاريها و .....را دنبال مي کند. اولويتهاي بهداشتي ايران -1پيشگيري و کنترل بيماريها -4بهداشت شغلي -2بهداشت مادر و کودک - 5بهداشت تغذيه -3بهداشت مدارس -6بهداشت رواني -7آموزش بهداشت بخش دوم بهداشت فردي بهداشت فردي وقوف ب ه مسائل بهداشتي ،انس ان را در استفاده كامل از زندگي آميخته با نشاط و شادابي ،چه به صورت ي ك فرد و چه ب ه عنوان يك عض و جامعه ، كم ك و يار ی م ی کند .س المت انس انها بس تگي به ميزان مهارت و دانائي آنها در به كار بردن نكات و حقايق بهداشتي دارد توجه كافي به مسائل بهداشت رواني وسعي در برخورداري از روان متعادل و سالم براي اينكه هر انساني بتواند به طور موثر قادر به انجام كارها باشد، بخوبي با ديگران سازش كند ،از زندگي رضايت داشته و واقع بين و منطق ي باش د باي د عالوه برت ن س الم از روان س الم هم برخوردار باشد. زندگي امروز مردم با گذشته هاي نه چندان دور تفاوت زيادي كرده ،فشارها و ناراحتي ها افزايش يافته ،مردم بيشتر در معرض خس تگي ،س رو ص دا ،چش م و ه م چشم ي با ديگران و دلهره و اضطراب هستند كه هم ه ي اينها عامل ناراحتيهاي رواني است و گريز از آنها مي تواند در داشتن روان سالم و متعادل كمك کند. در اي ن روزگار كه زندگ ي شهرنشين ي باع ث افزايش گرفتاريها و ناراحتيهاي شخصي است ،اطمينان از اينكه شخ ص در ص ورت لزوم ،تح ت مراقب ت پزشكي قرار دارد ،بس يار مه م اس ت و در مواردي كه عالئم بيماري تازه اي بروز مي كند مي تواند تشخيص صحيح تري را تضمين نمايد .فاصله معاينات پزشكي بر حسب نياز فرد، امكانات و توانائي اشخاص فرق مي كند .بانوان بار دار بيش از ساير بانوان به معاينات پزشكي نياز دارند. بخش سوم بهداشت محيط زيست و جامعه طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني ،بهداشت محيط زيست عبارت اس ت از كنترل عوامل ي از محي ط زندگي كه به نحوي در رفاه و سالمت بدني ،رواني و اجتماعي انسان تاثير داشته و يا خواهند داشت“ توارث و محي ط دو عام ل اص لي در تعيي ن س رنوشت و سالمت موجودات زنده اند .اما اثر عامل ارث هر قدر هم كه قوي باشد در محيط نامساعد خنثي مي شود .در حالي كه صفات ارثي ضعيف در محيط مناسب پرورش يافته و بارزتر مي گردد و بدين جهت است كه كيفيت محيط از ابعاد مختلف واجد اهميت شايان است كه در اين بخش به آن پرداخته مي شود. بهداشت هوا هوا مايه زندگي است و نياز به آن بيش از نياز به آ ب و غذا است انس ان بدون هوا بيش از چند دقيقه قادر به ادامه حيات نيست .اما همين هوا در اث ر عوام ل ط بيعي و ني ز در اثر فعاليتهاي آدمي همواره در معرض انواع آلودگيهاست آلودگي هوا آلودگي هوا عبارت است از وجود يك يا چند ماده آلوده كننده در هواي آزاد به مقدار و مدتي كه كيفيت آن را به طوري كه مضر به حال انسان ،حيوان ،گياه و يا آثار و ابنيه باشد تغيير دهد. مناب ع عمده آلودگ ي هوا عبارتنداز مناب ع ط بيعي و منابع مصنوعي منوكسيد كربن ،اكسيدهاي گوگرد ،اكسيدهاي ازت ،اكس يد كننده هاي فت و شيميائي ، هيدروكربورها ،ذرات معلق و مواد راديواكتيو از اه م عوام ل آالينده هوا ب ه شمار م ي روند اسموگ و اينورژن از پديده هاي مهم آلودگي هوا محسوب مي شوند اثرات آلودگي هوا بر انسان بستگي به غلظت آلوده كننده ه ا و حس اسيت مردم دارد و عوارض آ ن به صورتهای زير ظاهر می شود: -1بيماريهاي حاد -2بيماريهاي مزمن -3دگرگوني اعمال فيزيولوژيك -4عوارضي چون احساس تحريك -5احساس ناراحتي در مواقع كاهش ديد -6عوارضي چون كند ذهني و اختالل رشد و نمو تامين آب آشاميدني بهداشتي و رضايت بخش به عنوان يكي از عوامل اصلي در حفظ سالمت و پيشرفت اقتصاد اجتماعات مطرح مي باشد .زيرا بسياري از مشكالت بهداشتي كشورهاي در حال توس عه ،ب ه طور عمده ب ه عل ت نبودن آب آشاميدني سالم بوده و بدون تامين آن سالمت و رفاه جامعه به خطر مي افتد تعريف آلودگي آب آبي را آلوده مي نامند كه داراي عوامل بيمار يزاي عفوني يا انگلي ،مواد شيميائي سمي ،ضايعات و فاضالبهاي صنعتي و غيره بوده و ميزان مواد خارجي موجود در آن به اندازه اي باشد كه استفاده از آن ،سبب بروز اثرات زيان آور به راههاي مختلف گردد منابع آلوده كننده آبها عبارتنداز : -1آلودگي ناشي از فاضالبهاي شهري -2آلودگي ناشي از فاضالبهاي صنايع -3آلودگي ناشي از فاضالبهاي كشاورزي اثرات آلودگي آب بر انسان : الف) اثر مستقيم ب) اثر غير مستقيم ج) نقش توام مستقيم و غير مستقيم د) نقش مساعد كننده ي شرايط انتقال تعريف فاضالب و انواع آن فاضالب مخلوط رقيقي است از انواع آبهاي دور ريختني حاصل از فعاليتهاي انسان كه با توجه به منشاء تشكيل و خواص آنها ،عمدتا در سه گروه فاضالبهاي خانگي ،صنعتي وسطحي تقسيم بندي مي گردند تعريف زباله مجموع ه اي از مواد غي ر قاب ل اس تفاده كه ضمن فعاليتهاي انسان به وجود مي آيد (به جز موادي كه از بدن دفع مي شود) را زباله مي گويند كه از منابع مختلف خانگي ،اماكن عمومي ،موسسات ،واحدهاي صنعتي ،كارهاي ساختماني و غيره توليد مي گردند. اجزاي تركيبي زباله مواد فساد پذير و فساد ناپذير مي باشد كه در گروههائي شامل پس مانده ،آشغال ،خاكس تر ،خاكروبه هاي خيابان ي ،الش ه هاي حيوانات و مواد زايد صنعتي طبقه بندي مي شوند  از بي ن بردن و دف ع زبال ه معموال شام ل س ه مرحله نگهداري موقت ،جمع آوري و دفع مي باشد امروزه روشهاي مختلفي جهت دفع زباله نظير تلنبار كردن در محيط باز ،سوزاندن در هواي آزاد ،دفن بهداشتي ،سوزاندن در دستگاههاي زباله سوز و .....در سطح جهان مورد توجه بوده و اعمال مي گردد و موفق ترين مطالعات جهت بدست آوردن انرژي از زباله بيوگاز است بهداشت مسكن و اماكن عمومي بيشتر مردم بيش از ده س اعت از اوقات شبانه روز را در خانه مي گذرانند و رشد سريع جمعيت به ويژه در شهرهاي بزرگ نياز به مسكن را بيشتر كرده و در عين حال باعث شده كه بي ش از ه ر زمان ديگ ر واحدهاي مس كوني غير استاندارد و نا سالم به وجود آيند. معيارهائي را که به عنوان اصول اساسي مسكن بهداشتي مي توان توصيه نمود -1ساختمان بايد استحكام داشته باشد :عبارتنداز -2عاري از رطوبت باشد -3داراي سيستم تهويه خوب و روشنائي كافي باشد -4جاي مناسب براي آشپزخانه ،غذا خوري ،شستشو و دفع را تامين نمايد -5فضاي آن مناسب با تعداد افراد ساكن در آن باشد -6و موارد متعدد ديگر  :عوارض مسكن ناسالم در محالت كثي ف و مس اكن ناسالم ،انواع بيماريها از قبيل فلج ،نرمي استخوان ،مرض س ل ،س يفليس و انحرافات شدي د اجتماعی مانن د الكليس م ،بيكاري ،جنايت ،دزدي ، بيسوادي و امراض رواني بيش از ساير نقاط شهري مشاهده مي گردد. بهداشت حرفه اي تامين سالمت و فراهم ساختن آسايش و رفاه كارگران و تطبيق وضع كار با مقتضيات جس مي و رواني آنان، امروزه ديگر يك امتياز به شمار نمي آي د بلكه ي ك وظيف ه انس اني ،يك احتياج و يك شرط امكان انجام كار و فعاليت ثمر بخش است اهداف بهداشت حرفه اي -1حفاظت و ارتقا سالمت جسمي ،رواني و اجتماعي كارگران -2پيشگيري از عوامل سوئي كه مي تواند در محيط كار وجود داشته باشد -3حفاظ ت كارگران از نظ ر عوام ل نامس اعدي كه در تمام دوران اشتغال آنها وجود دارد. -4ب ه كار گماشت ن كارگ ر در محيط ي كه از نظ ر فيزيولوژيكي و روانشناسي براي او مناسب باشد. برنامه هاي بهداشت شغلي همواره در جهت ارتقاي سطح بهداش ت كارگران و حفاظ ت آنان در برابر بيماريها و حوادث ناشي از كار رو به گسترش مي باشد كه اساس اين برنامه ها را در سه مرحله شامل: مرحل ه ب ه كار گماشت ن ،مرحل ه پيشگيري و مرحله سازندگي مي توان مورد مطالعه قرار داد. طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت ،بهداشت مدارس مجموعه ي اقداماتي است كه به منظور تشخيص ،تامين، حفظ و ارتقاي سالمت جسمي ،رواني و اجتماعي در دان ش آموزان و كاركنان مدارس كه به نحوي در ارتباط با دانش آموزان قرار دارند ،تحت راهنمائي و سرپرستي مسئوالن آموزشگاه به اجرا در مي آيد. :اهم اهداف بهداشت مدارس -1ارتقاي سطح سالمت دانش آموزان -2آماده كردن كودكان و نوجوانان براي يك زندگي توام با نشاط و سالمت -3آموزش صحيح اصول بهداشت -4تدارك محيط زيست سالم و پاكيزه اهم برنامه هاي بهداشت مدارس -1ارزشيابي سطح سالمت دانش آموزان -2پيش بيني خدمات بهداشتي ويژه -3نظارت بر بهداشت محيط آموزشگاهها -4پيشگيري و كنترل بيماريهاي واگير -5تغذيه و برنامه ريزي غذائي در آموزشگاهها -6بهداشت رواني و راهنمائي دانش آموزان -7و بسياري موارد ديگر اصول كلي خدمات بهداشت مدارس را در سه محور كلي و مستقل از هم مشتمل بر آموزش بهداش ت ،ارائه خدمات بهداشت ي درمان ي الزم و توج ه به بهداشت محيط مدارس ،مي توان مطرح و مورد بررسي قرار داد. عوامل موثر در بروز سوانح و حوادث از نظر بررسيهاي اپيدميولوژي -1عوامل حادثه گرا شامل عوامل فيزيكي ،شيميائي و بيولوژيكي -2عوامل مربوط به ميزبان شامل سن ،جنس ،شغل و عوامل ارثي -3عوام ل محيط ي از قبي ل مح ل س كونت ،تراكم جمعيت ،وجود كارخانجات و وسايط نقليه و .... تقسيم بندی حوادث -1حوادث و سوانح ناشي از كار و صنعت -2حوادث و س وانح خانگ ی شام ل مس موميتها ،آتش سوزي ،خفگي در آب ،سقوط و برق گرفتگي -3حوادث و سوانح خارج از منزل بويژه سوانح رانندگي پيشگيری از حوادث در پيشگيري از حوادث بايد سه اصل :پيش بيني ، پيشگيري ،انجام كمكهاي اوليه و عمليات نجات مورد توج ه قرار گيرند .براي ني ل ب ه اي ن اصول، بايد همكاري همه جانبه اي بين مسئولين ،مقامات رسمي كشور ،كارفرمايان ،كارگران و كميته هاي ايمني و حفاظت فني وجود داشته باشد. پيشگيري شامل كليه اقداماتي است كه از آنها براي قطع يا آهسته كردن سير بيماري استفاده مي شود براي پيشگيري درجات مختلف مي توان قائل شد كه عبارتنداز: -1پيشگيري نوع اول -2پيشگيري نوع دوم -3پيشگيري نوع سوم روشهاي اصلي پيشگيري و كنترل بيماريها در مورد بيماريهاي واگير و غير واگير مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد مسائل و مشكالت در بررسي بيماريهاي غيرواگير -1فقدان عامل بيماريزاي اختصاصي -2دخالت عوامل متعدد در ايجاد بيماري -3طوالني بودن دوره نهفته بيماري -4نامشخص بودن مرحله شروع يا حمله بيماري اقدامات مربوط به پيشگيري و كنترل بيماريهاي غير واگير معموال در دو مرحله :انجام مي گيرد مرحله اول :در اين مرحله كوشش مي شود تا افراد جامعه در معرض تاثير عوامل بيماريزا قرار نگيرند مرحله دوم :هدف اين مرحله ،تشخيص زودهنگام و درمان مناسب براي جلوگيري از پيشرفت بيماري و ناتواني است بهداش ت روان ي عبارت از پيشگيري از پيدايش بيماريهاي روان ي و س المسازي محي ط رواني – اجتماع ي اس ت ت ا افراد جامع ه بتوانن د با برخورداري از تعادل رواني با عوامل محيط خود رابطه و سازگاري صحيح بر قرار كرده به هدفهاي اعالي تكامل انساني برسند خدمات بهداش ت روان ي جامع ه ن ه تنها بر تشخيص زودرس و درمان بيماريها ی روانی توج ه دارد ،بلكه بر حف ظ س المت رواني و ارتقاي آ ن و پيشگيري از بيماريهاي رواني نيز اهميت ويژه اي قائل است برنامه ها و خدمات بهداشت رواني -1تشخيص زودرس و درمان -2بازتواني -3روان درماني انفرادي و گروهي -4آموزش بهداشت رواني -5استفاده از داروهاي گوناگون در روان درماني -6خدمات پيگيري و مراقبت خدمات بهداشت رواني در چرخه ي زندگي انسان -1دوران قبل از تولد -2دوران كودكي -3در سنين مدرسه -4زمان بلوغ -5بالغين -6دوران كهولت گروههاي آسيب پذير بخشي از افراد جامعه مي باشند كه بي ش از س ايرين ب ه مراقبتهاي بهداشتي و خدمات پيشگيري و درماني نياز دارند چرا كه بيش از ديگران ، در معرض خطر بيماريها و آسيبها قرار دارند. زنان ،كودكان ،س المندان و معلولي ن از مهمترين گروههاي آسيب پذير از ديد مسائل بهداشتي – درماني به شمار مي روند. بهداشت مادر و كودك يكي از زمينه هاي مه م و اس اسي خدمات بهداشتي است كه تمام ويژگيهاي انتخاب اولويت در برنام ه هاي اجراي ي را دارا مي باشد زيرا مادران و كودكان آنها بيش از ديگران تح ت تاثي ر عوامل مخاطره آميز محيطي قرار دارند • خدمات بهداش ت مادر و كودك دامن ه فعالي ت بسيار گسترده اي داشته و تحت عناوين زير قابل مطالعه و بررسي اند: -1مراقبتهاي پيش از ازدواج -2مراقبتهاي دوران بارداري -3مراقبتهاي دوران زايمان و پس از آن -4مراقبت از كودكان در سنين مختلف -5تنظيم خانواده پيري تغييرات بيولوژيكي است كه در نحوه ي زيست ارگانيسم در طول زمان ظاهر مي شود و با كاهش نيروي حياتي و تطبيقي همراه بوده و بتدريج دگرگونيهائي را در ساختمان و عمل اعضاء مختلف فرد به وجود مي آورد در واقع پيری پديده اي زيست شناختي هنجار و اجتناب ناپذير است. براي تامين و حفظ سالمت سالمندان خانواده ،با توصيه و آموزش برخ ي نكات بهداشت ي از قبي ل تغذي ه مناسب، خواب و استراحت كافي ،پرهيز از چاقي ،عدم استعمال مواد الكلي و دخانيات ،خود داري از عدم تحرك ،پياده روي در هواي آزاد ،انجام ورزشهاي مناس ب ب ا سن، اشتغال فكري نشاط انگي ز ،دوري از استرسها و برخورداري از مراقبتهاي پزشكي مي توان گامهاي موثري برداشت • خانواده بهتري ن مكان براي تضمين رفاه مادي و روحي افراد مسن است . • بايد سعي شود ضمن احترام كامل به شان و مقام ، عقايد ،نيازها ،عاليق و زندگي خصوصي سالمندان، آنان دوران پيري را در كنار خانواده خود بگذرانند • معلولي ت عبارتس ت از مجموع ه اي از عوامل جسمي ،ذهني و اجتماعي و يا تركيبي از آنها كه ب ه نحوي در زندگ ي شخ ص اث ر سوء بر جاي گذارده و مان ع از ادام ه زندگ ي وي ب ه صورت طبيعي م ي گردد .چنين فردي معلول ناميده مي شود و نيازمند توانبخشي مي باشد • توانبخشي عبارت است از مجموعه تدابير و اقدامات پيگي ر و هماهن گ از خدمات پزشكي ،پيراپزشكي، اقتصادي ،اجتماعي و حرفه اي كه به قصد درمان و بهبود و ني ز ارتقاي س طح كارآئ ي معلولي ن تا باالتري ن ح د ممكن ،ب ه منظور دس تيابي ب ه يك زندگي مستقل در جامعه عرضه مي گردد. تكنيك هائي كه در توانبخشي مورد :استفاده اند عبارتنداز -1فيزيوتراپي -2كاردرماني -3گفتار درماني -4استفاده از وسايل و لوازم كمكي • انس ان در برابر بالهاي ط بيعي مانن د سيل ،طوفان، آتشفشان و زلزله كه در مراكز تجمع جمعيت ايجاد مي شوند و ناراحتي ها و خسارتهاي جاني و مالي فراوان به وجود مي آورند درمانده است لذا بهترين كاري كه در چني ن مواق ع م ي توان د انجام ده د اينس ت كه با استفاده از آموزش هاي قبلي خود را حفظ كند • بالهاي طبيعي اصوال تغييراتي است در شرايط محيط ي كه س بب گس سته شدن رون د زندگي ط بيعي مردم و قرار گرفت ن آنها در معرض عناصر مضر و خطر ناك محيط مي گردد. اهميت ابعاد بالهای طبيعی -1تعداد تلفات وصدمات انساني و حيواني -2قطع خدمات عمومي -3از بين رفتن يا آسيب ديدن اموال عمومي -4انتشار بيماريهاي واگير -5اختالل در فعاليتهاي عادي اقدامات بهداشتي در شرايط اضطراري -1اقدامات پيش از وقوع بال -2اقدامات هنگام وقوع بال -3اقدامات پس از وقوع بال -4بازسازي و تجديد بنا • آموزش بهداش ت عبارت از دانسته هاي زيستي ،بهداشتي ،اجتماعي و تربيتي است براي كار ب ا مردم و ب ه منظور ايجاد تغيير رفتار آنان در جه ت بهبود س المت جسمي ، رواني و اجتماعي كلي ه مراحل ي كه جهت قبوالندن معيارهاي بهداشتي و رد كردن معيارهاي غل ط ط ي مي شود بنام آموزش بهداشت ناميده مي شود. اهداف آموزش بهداشت • سازمان جهاني بهداشت هدفهاي آموزش بهداشت را به شرح زير بيان مي نمايد: -1اطمينان از اينكه جامعه تندرستي را ارزشمند بداند -2مجهز كردن افراد به دانشها و مهارتهاي الزم و نفوذ در گرايشهاي آنان به نحوي كه بتوانند مسائل بهداشتي خويش را حل كنند -3فراهم آوردن شرايط الزم جهت رشد خدمات بهداشتي مراحل آموزش بهداشت -1تجزيه و تحليل -2حساس سازي -3تبليغات -4آموزش -5انگيزش آموزش بهداشت • در جامع ه شناس ي ب ه مطالع ه در آگاهيها، گرايشها و رفتار افراد جامعه KAP ،گفته مي شود و براي ما روشن مي سازد كه در مواردي خاص ،مردم چ ه م ي دانن د و احساس و رفتارشان چيست .لذا قبل از آموزش بهداشت ، بررسي و مطالعه KAPضرورت دارد. آموزش بهداشت به اشكال زير مي تواند :انجام شود -1آموزش انفرادي -2آموزش گروهي رس انه هاي آموزش ي جزئ ي تفكي ك ناپذي ر از فرايند آموزش و يادگيري هستند • رسانه به كليه امكاناتي اطالق مي شود كه م ي توانن د شرايط ي را در محي ط آموزش ي به وجود آورن د كه تح ت آ ن شرايط يادگيرندگان قادرند اطالعات ،رفتار و مهارتهاي جديدي را با درك كامل به دست آورند. نقش مواد و تجهيزات آموزشي در فرايند آموزش -1اساس قابل لمسي را براي تفكر و ايجاد مفاهيم به وجود مي آورند -2توجه و عالقه فراگيران را جلب مي كنند -3يادگيري را سريعتر ،موثرتر و پايدارتر مي كنند -4تجارب واقعي ،عيني و حقيقي را در اختيار فراگيران قرار مي دهند -5موقعيتهائ ي را در اختيار قرار م ي دهن د كه كس ب آنه ا از راههاي ديگر امكانپذير نيست انواع برنامه هاي آموزش بهداشت -1برنام ه هاي بلن د مدت كه هدف آ ن رس وخ در عوامل ايجاد كننده رفتار فرد ،گروه و جامعه است . -2برنام ه هاي كوتاه مدت كه براي هدف خاص و بنابه احتياجات بهداشتي اجرا مي شود -3برنامه هاي فوري كه با توجه به همه شرايط و امكانات ،از راه وسايل ارتباط جمعي ،آموزشي خاص را به مردم مي دهد • منظور از ارزشيابي ،مطالعه اي است درباره ي اينكه يك برنامه به هدفهاي مورد نظر رسيده است يا خير .معموال نتايج برنامه هاي آموزش بهداشت آني نيست از اين رو ارزشيابي آن، كار نسبتا مشكلي است براي اينكه ارزشيابي برنام ه هاي آموزش بهداشت به طور ص حيح و موث ر ص ورت گيرد ،باي د ب ه نكات مهمي چون هدف برنام ه ،روشهاي اجرائ ي ،وس ائل كمك آموزش ي مورد اس تفاده در برنام ه ،طول مدت برنامه ، افراد مورد نياز براي اجراي برنامه و .......توجه كامل معطوف گردد كه مي تواند قبل از اجرا ،ضمن اجرا و پس از اجراي برنامه صورت پذيرد.