بررسی تغییر الگوی رفتاری مدیران بر رضایت شغلی کارکنان

بررسی تغییر الگوی رفتاری مدیران بر رضایت شغلی کارکنان

اسلاید 1: به نام يگانه گيتيبررسي تغيير الگوي رفتاری مديران بر رضايت شغلي كاركنان (مورد كاوي شركت آذین خودرو ) کاظم کلهری Tarhandishbeton@Gmail.com محمود رضايي زاده rezapoor49@yahoo.com حسين صافي h_saafi@yahoo.com 1

اسلاید 2: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيمقدمه- رویای مدیریت را می توان منسوب به پنج هزاره پیش ازمیلاد مسیح آن زمان که سومریان با حفظ سوابق عملیاتی خود به مثابه یک فن کنترل عمل میکردند دانست .- قرن هفدهم سر آغاز دوره تولد دانش اداره امور به طور نظام يافتهقرن بیستم و آغاز جنبش های علمي و نظام یافته مدیریت- ظهور اندیشه های آدام اسمیت- تقسیم کار و فرآیند تخصصی سازی- بروز اندیشه تشریح مشخصات شغل،تقسیم کارو زمان سنجی و جرقه های مدیریت علمی- تکامل چشم گیرعلم مديريت سازمان در قرن بیستم - طرح ريزي مكتب كلاسيك و مديريت علمي در زمان تيلور - مکتب روابط انسانی و ظهور صاحبنظران نئو کلاسیک - تعريف انسان به عنوان موجودي پيچيده با نيازهاي مختلف توسط رفتار گرايان- وقوف صاحبنظران مديريت به نقش بي بديل رهبري در سازمان2

اسلاید 3: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيطرح تحقيق و بيان مسئله- شیوه رهبری خاص و يا الگوی رفتاری ویژه ای که توسط یک مدیر اعمال می شود بر رفتار زیر دستان اثر می گذارد و موجب رضایت شغلی یا عدم رضایت شغلی کارکنان می شود و بدیهی است که رضایت مندی از کار ، اثربخشی سازمان را در پی خواهد داشت و عدم رضایت شغلی ، جابجایی و غیبت کارکنان و نهایتا ترک سازمان را موجب می گردد. -در این پژوهش مسئله اصلی و بعبارتی پرسش پژوهش این خواهد بود که آیا می توان رابطه معنا داری بین تغییر الگوی رفتاری شخص مدیر و ایجاد رضایت شغلی کارکنان یافت و یا در کلامی دیگر، آیا می توان به جهت افزایش رضایت شغلی در کارکنان الگوی خاصی را در مدیریت پیشه کرد و ازمیان عوامل مربوط به الگوي رفتاری مدیر ،کدام یک تاثیر بیشتری بر رضایت شغلي خواهند داشت ؟- بر اساس برخی تحقیقات عده ای معتقدند که رابطه مستقیم و نزدیکی بین بازدهی و رضایت وجود دارد، به همان اندازه که رضایت شغلی کارکنان و روحیه کاری آنها بالا می رود ، بازدهی و میزان تولید آنها نیز افزایش می یابد. .(رابينز،رفتار سازماني،299)3

اسلاید 4: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني- پژوهشگران با اخذ این پیش فرض که بین الگوی رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان ارتباط وجود دارد سعی خواهند کرد تا نوع این رابطه را معلوم کنند.- پژوهشگران در این تحقیق سعی دارند که ثابت کنند اگر مدیران در شرکت آذین خودرو به کارکنان خود به عنوان با ارزش ترین دارایی سازمان توجه کنند و از این سرمایه در تصمیم گیری های خود استفاده کنند و شرایطی ایجاد کنند که کارکنان خود را محترم، با ارزش و موثر بیابند، از شغل خود احساس رضایت خواهند داشت - با توجه به تحقیقات اولیه و مشاهدات انجام شده عیان گردید که مسئله رضایت شغلی در محیط سازمانی مورد نظر پژوهشگران برای کارکنان و مدیران بصورت توامان مطلوبیت داشته واز انجام تحقیق در این خصوص استقبال می کنند.- از آنجا که اصلی ترین و مهمترین بخش این بررسی و هر تحقیق دیگری جمع آوری اطلاعات قابل اعتماد می باشد و نظر به جذابیت موضوع در سازمان مورد بحث و امکانی که برای پژوهشگران در این زمینه موجود بوده ، شرایط دسترسی به اطلاعات مورد نیاز مهیا تر بوده است.4

اسلاید 5: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيچارچوب نظري تحقيق - نظریه کلاسیک ها انسان را یک موجود صرفا عقلائی مي داند که صرفا انگیزه های اقتصادی دارد - مكتب روابط انساني و فلسفه التون مايو به دو معيار اجتماعي و عاطفي در مورد انسان باور دارد- در مکتب روابط انسانی ، تاثیر شیوه سرپرستی مشارکتی در تقویت روحیه کارکنان مورد توجه قرار گرفت- تاكيد بر لزوم همکاری با کارکنان و تقویت روحیه آنان در محیط کار - تاكيد بر اين الگوی رفتاری که در فرآیند تولید با افراد به عنوان انسان و نه به عنوان ماشین رفتار می شود، تا به این وسیله با بالا رفتن روحیه کارکنان ،مدیریت را در رسیدن به بهره وری مطلوب یاری دهند.5

اسلاید 6: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني - نظریه داگلاس مک گریگور تحت عنوان انسان دو ساحتی - فرض اينكه انسان ها به دو گروه ذاتا تنبل(X) و ذاتا کاردوست(Y) تقسیم مي شوند- مفروضات انسان X در ذهن اکثر مدیران وجود دارد و طبعا با ابن نگرش با او مشارکتی نخواهند داشت .- مک گریگور توصيه كرد که وقت آن رسیده است که مدیران مفروضات Y را در ذهن خود جای دهند و با افراد اینگونه رفتار کنند.- در این تحقیق پژوهشگران تلاش دارند که با در نظر گرفتن این چارچوب نظری ثابت نمایند که الگوی رفتاری مدیران بر روی رضایت شغلی تاثیر معنا دار دارد.6

اسلاید 7: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانياهداف تحقيق الف- تاثیر تغییر الگوی رفتاری مدیران بر رضایت شغلی کارکنان مورد آزمون قرار گیردب- شناخت الگوی رفتاری مدیران در این سازمان ج - تعیین نوع تاثیر و رابطه بین الگوی رفتاری مدیر و رضایت شغلی کارکناند- مشخص کردن الگوی رفتاری ویژه ای که در ایجاد رضایت شغلی موثرتر است ه- احیانا تعمیم یافته های تحقیق به سایر سازمان هایی که با سازمان مورد نظر همسانی دارند 7متغير هاي تحقيق- متغير مستقل : الگوی رفتاری مدیر در اين پژوهش متغير مستقل مي‌باشد.- متغير وابسته: مفهوم رضایت شغلی به عنوان یک مفهوم کیفی در این تحقیق متغیر وابسته می باشد.

اسلاید 8: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني8 رضایت شغلی الگوي رفتاری مدیردیدگاه استبدادی مدیردیدگاه انگیزاننده مدیردیدگاه مشارکتی مدیر مدل مفهومی پژوهش بر اساس چارچوب نظری و متغیر های مستقل و وابسته مدل مفهومی زیر حاصل می شود

اسلاید 9: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني9فرضیات تحقیقفرضیه اهم:بين نگرش یا الگوی رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه معنا داری وجود داردفرضیات فرعی:- فرضیه فرعی اول : بين دیدگاه مشارکتی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود دارد- فرضیه فرعی دوم : بين دیدگاه انگیزاننده مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود دارد- فرضیه فرعی سوم : بين دیدگاه استبدادی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه معکوس وجود داردتعریف عملياتي متغیر وابسته :رضایت شغلی: رضایت شغلی یعنی انگیزش کلی فرد به شغلش (رابینز،رفتار سازماني،1377)

اسلاید 10: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيتعریف شاخص های متغیر مستقل : - دیدگاه مشارکت: منظور از مشارکت ، سیستم مدیریتی است که در آن ، افراد سازمان در تصمیماتی که در سازمان اتخاذ می شود دخیل هستند.- دیدگاه انگیزشی:نوعی نگرش مدیر که با توجه به نیاز هایی که در زیر دستان سراغ دارد سعی می کند آنها را به سوی هدف برانگیزد و به حرکت در آورد. - دیدگاه استبدادی: نوعی الگوی رفتاری است که شاخصه اصلی آن بدبینی و عدم اعتماد مدیر نسبت به کارکنان است که طبعا بخش اعظم تصمیمات و تعیین اهداف سازمان در راس گرفته می شود و بصورت کاملا دستوری به کارکنان ابلاغ می شود 10

اسلاید 11: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيروش پژوهش و جامعه آماري - روش تجزيه و تحليل پيمايشي(زمينه‌يابي) 11 Azinkhodro co.مدیرانکارکنانهسته مر کزیتعداد کل:ده نفرتعداد نمونه برداری:ده نفرتعدادکل:500نفرتعداد نمونه برداری:100نفرنوع نمونه برداری:تصادفی سیستماتیکنوع نمونه برداری:کامل

اسلاید 12: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيجامعه آماري- از مشخصات و ويژگيهاي قابل ذكر در اين جامعه اين است كه:كليه كاركنان هم‌رشته، فعاليتهاي مشابهي انجام مي‌دهند به ‌طوريكه در مجموع بين انتظارات آنها تشابهات فراواني يافت مي‌شود.ميزان اختيارات شغل داده شده به آنها تقريباً برابر و همگي داراي شرح وظايف سازماني يكساني مي‌باشند.ميزان حقوق دريافتي افراد مورد بررسي در محدوده شركت، تقريباً همسان است. بنابراين به دليل وجود مشتركات فوق، جامعه آماري مورد بررسي از يك همگني نسبي برخوردار است.12ابزار جمع آوري اطلاعات- پرسشنامه با مقياس فاصله اي ليكرت و با در نظر گرفتن شاخص هاي متغير مستقل ، طراحي شده است . با آزمون هاي انجام شده و جمع آوري نظرات نخبگان ، پرسشنامه از نظر روايي و پايايي تاييد گرديد .- جهت آزمون فرضيه هاي اهم و فرعي از آزمون چی دو کارل پیرسون استفاده شده است.

اسلاید 13: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانييافته هاي پژوهشتحليل اطلاعات و آزمون فرضيهفرضیه اهم :بين نگرش رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه معنا داری وجود داردآزمون فرضیه :فرضیه تحقیق H1 : بين نگرش رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه معنا داری وجود دارد.فرضیه تحقیق H0 : بين نگرش رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه معنا داری وجود ندارد. چنانچه نتايج محاسبات نشان دهد که آماره آزمون در ناحيه H1 قرارگرفته است، فرضيه قابل قبول و در غير اين صورت مردود است.13

اسلاید 14: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني14الف – داده های کارکنان :نتیجه آزمونX2 تئوریکX2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابستهمتغیر مستقلشماره فرضیهرد فرضیه H060.481195.380.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه اهمنتیجه آزمونX2 تئوریکX2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابستهمتغیر مستقلشماره فرضیهرد فرضیه H060.481105.240.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه اهمب – داده های مدیران :

اسلاید 15: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيفرضیه فرعی اول :آزمون فرضیه :فرضیه تحقیق H1 : بين دیدگاه مشارکتی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود داردفرضیه تحقیق H0 : بين دیدگاه مشارکتی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود نداردفرضیه فرعی دوم :آزمون فرضیه :فرضیه تحقیق H1 : بين دیدگاه انگیزاننده مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود داردفرضیه تحقیق H0 : بين دیدگاه انگیزاننده مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود نداردفرضیه فرعی سوم :آزمون فرضیه :فرضیه تحقیق H1 : بين دیدگاه استبدادی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه معکوس وجود داردفرضیه تحقیق H0 : بين دیدگاه استبدادی مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه معکوس وجود ندارد15

اسلاید 16: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني16الف – داده های کارکنان :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه رد فرضیه H021.02651.6080.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه اولب – داده های مدیران :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه حفظ فرضیه H021.02612.80.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه اولفرضيه فرعي اول

اسلاید 17: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني17الف – داده های کارکنان :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه رد فرضیه H021.02629.3060.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه دومب – داده های مدیران :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه حفظ فرضیه H021.0269.66790.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه دومفرضيه فرعي دوم

اسلاید 18: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني18الف – داده های کارکنان :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه رد فرضیه H021.02673.5190.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه سومب – داده های مدیران :نتیجه آزمونX2 تئوریک X2 محاسبه شدهسطح معنی داریمتغیر وابسته متغیر مستقلشماره فرضیه رد فرضیه H021.02632.8770.05رضایت شغلیرفتار مدیرفرضیه سومفرضيه فرعي سوم

اسلاید 19: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيتحليل نتايج و پيشنهاداتفرضیه اهم - تاييد فرضيه اهم از ديد كاركنان و مديران- بين الگوي رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان رابطه معنا داری وجود داردهر اندازه که مدیران نسبت به تغییر الگوی رفتاری اعمال مدیریت شان با رعایت افزایش شاخص های مشارکت ، انگیزش و عدم استفاده از سبک دستوری و استبدادی اقدام کنند ، در کارکنان ایجاد رضایت شغلی بیشتری می نمایند.- نتایج این آزمون با تحقیقات تنن بام ، باولاس ، کوچ و فرنچ در خصوص ارتباط بین مدیریت مشارکتی و ایجاد رضایت شغلی تطابق دارد، نتیجه کلی بررسی های این دانشمندان بر این پایه بود که مشارکت موثر کارکنان می تواند به بهبود کارکرد و خشنودی شغلی کمک کند.(امير كبيري ،رويكردهاي سازمان و مديريت و رفتار سازماني،499) 19

اسلاید 20: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيفرضيه فرعي اول(ديدگاه مشاركتي)- در خصوص ديدگاه مشاركتي تفاوت قابل توجهي از دید کارکنان و مدیران در خصوص تایید فرضیه فرعی اول وجود دارد به این معنا که مدیران این سازمان بر اساس پاسخ هایی که داده اند معتقدند که دیدگاه مشارکتی مدیر و بحث تفویض اختیار کامل چندان تاثیری در جامعه تحت نظارت آنان نخواهد داشت لیکن البته از نظر جامعه کارکنان مدیریت مشارکتی نقش مهمی در ایجاد رضایت خواهد داشت. - مشارکت موثر کارکنان در امور سازمان و تصمیم گیری های جمعی و همراهی و همکاری با مدیر بر مبنای اهداف مشترک می تواند به بهبود عملکرد مسئولانه کارکنان و ایجاد احساس مثبت آنها از مسائل کاریشان بیانجامد و چنانچه مدیران در مسیر انجام کارها از مشارکت کارکنان بویژه کارکنان دارای تخصص که درصد بالای نمونه آماری را در این تحقیق تشکیل می دهد بهره گیرند در دستیابی به اهداف سازمانی موفق تر خواهند بود 20

اسلاید 21: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني21فرضيه فرعي دوم(ديدگاه انگيزاننده)- در این خصوص نیز یعنی نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی دوم « بين دیدگاه انگیزاننده مدیر و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت وجود دارد .» نشان می دهد که مباینتی آشکار از دید کارکنان و مدیران در خصوص تایید فرضیه فرعی دوم وجود دارد به این معنا که مدیران این سازمان بر اساس پاسخ هایی که داده اند معتقدند که دیدگاه انگیزاننده مدیر و توجه به مسایل رفاهی و تشویق کارکنان چندان تاثیری در جامعه تحت نظارت آنان نخواهد داشت ، البته احتمالا با توجه به ساختار نیمه دولتی این سازمان، این دیدگاه مدیران تا حدودی قابل فهم است لیکن از نظر جامعه کارکنان توجه مدیران در این خصوص نقش مهمی در ایجاد رضایت دارد و عدم تطابق این دو دیدگاه می تواند نشانگر این باشد که خلایی در این بین وجود دارد که ساختار سازمان پاسخگوی آن نبوده است و انتظار می رود مدیران این سازمان به آن توجه کنند.

اسلاید 22: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني22فرضيه فرعي سوم(ديدگاه استبدادي)- هم جهتی مناسبی در خصوص تایید این فرضیه از دید کارکنان و مدیران وجود دارد به این معنا که جامعه مدیران و کارکنان این سازمان بر اساس پاسخ هایی که داده اند معتقدند که دیدگاه استبدادی و سبک صرفا دستوری مدیر و استفاده او از روش های تنبیهی و تهدیدی بجای بکار گیری روش های تشویقی و همکاری نسبت به کارکنان و کنترل امور مدیریتی تاثیری منفی در جامعه تحت نظارت آنان و ایجاد رضایت شغلی آنان خواهد داشت و در چارچوب نظری این تحقیق نیز تغییر الگوي رفتاري مدیر بر اساس دیدگاه X به )Yدر نظریه انسان دو ساحتی مک گریگور( مد نظر بوده که آزمون این فرضیه نشان می دهد که کنترل مستقیم و دستوری مدیر و نگاه بدبینانه او از آنجا که شخصیت کارکنان و بویژه متخصصین را بی احترام می کند بالنتیجه در آنها عدم رضایت ایجاد می کند که در بلند مدت و با اصرار شخص مدیر بر اعمال این سبک می تواند به فضای احترام متقابل و دوستی دوجانبه صدمه وارد کرده و نهایتا به خروج از سازمان در کارکنان نیز منجر شود

اسلاید 23: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انسانيپيشنهادات با توجه به مورد تایید قرارگرفتن فرضیه اهم این پژوهش يعني وجود رابطه معنا دار بين الگوي رفتاری مدیران و رضایت شغلی کارکنان ، پیشنهاد می شود که زمینه های ایجاد و بهبود وضعیت رضایت شغلی کارکنان را از طریق برنامه ریزی و اجرای موارد ذیل فراهم نمایند :الف- نظر به تاييد فرضيه سوم فرعي، به مدیران توصیه می شود که از به کارگیری شیوه های دستوری و سبک آمرانه – استبدادی علی الخصوص در ارتباط با پرسنل متخصص بپرهیزند و نیز بجای بهره گیری از روش های تنبیهی و سخت گیرانه از روش های همکاری و پاداش استفاده کنند و بطور کلی از روش هایی که باعث زیر سوال رفتن شخصیت کارکنان مي شود، اجتناب نمایند . 23

اسلاید 24: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني24 ب – با توجه به اینکه فرضیه اول و دوم فرعی (دیدگاه مشارکتی و انگیزاننده مدیر) از طرف مدیران با عدم پذیرش مواجه شده است لیکن از طرف کارکنان در ایجاد رضایت شغلی موثر بوده است ، در اینجا به مدیران پیشنهاد می شود نسبت به انجام دو عمل موازی هم که ذیلا شرح می شود اقدام نمایند :- ايجاد جو مشاركتي و سازنده در سازمان- اقدامات توجیهی و یا برگزاری جلسات نسبت به نزدیک کردن دیدگاه مدیران و کارکنان در خصوص تاثیر مشارکت موثر و مسایل انگیزشی در ایجاد رضایت در کارکنان در جهت رسيدن به وحدت نظر و تعریف اهداف مشترک

اسلاید 25: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني25پیشنهاد برای تحقیقات بعدی با توجه به محدودیت هایی که پژوهشگران در این تحقیق با آن مواجه بوده اند که مهمترین آنها بحث هزینه و زمان بوده است ونظر به اینکه علیرغم گستردگی موضوع تحقیق چندانی نیز در خصوص تاثیر الگوی رفتاری مدیران بر روی رضایت شغلی کارکنان صورت نگرفته است ، این پژوهش قطعا تمام موارد مربوطه را پوشش نداده است، لذا موارد ذیل می تواند در این خصوص انجام شود که به چند مورد اشاره می شود:الف - بررسی نسبت اثر بخشی و شیوه مدیریت مشارکتی و غیر آمرانه در سازمان .ب- بررسی تاثیری که رضایت شغلی کارکنان بر روی بهره وری خواهد داشت .ج- با وارد کردن متغیر های بیشتری مانند متغیر های مداخله گر و تعدیل کننده متفاوتی، موضوع این تحقیق در سازمان های دیگری مورد ارزیابی قرار گیرد.

اسلاید 26: نخستين كنفرانس توانمند سازي منابع انساني26با تشکر از حسن نظر و توجه شما