بررسی اجمالی تولید ناخالص داخلی ایران
اسلاید 1: بررسی اجمالی تولید ناخالص داخلی ایران با توجه به سهم استانها ( با تمرکز بر استان تهران ) در سال 87مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران 89 گروه پژوهشی : اقتصاد،برنامه ریزی و توسعه پایدار شهریتلخیص : واحد تحقیق و توسعه معاونت هماهنگی وبرنامه ریزی شهرداری منطقه 5
اسلاید 2: دهه پیشرفت و عدالت نیاز اساسیرشد اقتصادی و تولید در کشور متناسب با ظرفیت و منابع انسانی و طبیعی اقتصاد ملی نیست و به صورت کارا از توان ، ظرفیت و پتانسیل های اقتصادی کشور بهره برداری نمی گردد . نرخ بالای بیکاری در کشور وجود دارد و نیاز اساسی در زمینه تغییر ساختارها در جهت استفاده صحیح از منابع و پتاسیل های اقتصادی کشور را ایجاد نموده است .
اسلاید 3: توسعهرشد اقتصادی ایران در سال 87- 0/5 درصد بوده است که نسبت به سال قبل با رشدی برابر 6/7 درصد ، سقوط قابل توجهی داشته است . (متوسط رشد اقتصادی سالهای 87-80 برابر 7/1 درصد بوده است .)هر چهار گروه کشاورزی ، نفت ، صنعت ومعدن ،خدمات با کاهش رشد نسبت به سال قبل (86) مواجه شده اند. در این میان گروه کشاورزی با 18 درصد کاهش نسبت به سال قبل از 6/4 درصد به 12/3- درصد رسیده است . در استان ها ، تهران بیشترین تولید ناخالص ملی و خراسان جنوبی کمترین رشد را داشته است . تمرکز زدایی فعالیتها و تخصیص کارآمد منابع با توجه به استعداد و امکانات استانها باید صورت پذیرد که با بررسی آنها وضعیت اقتصادی سال 88 نامساعد ارزیابی می شود .با توجه به اهداف عالی در سند چشم انداز بیست ساله کشور ، همچنین دستیابی به جایگاه اول اقتصادی در منطقه بررسی روند شاخص های اقتصادی و آسیب شناسی روند تغییرات این شاخص ها در سالهای اخیر از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
اسلاید 4: تولید ناخالص ملی روش های محاسبه تولید ناخالص ملی1 – روش مخارج براساس مخارج مصرفی صورت گرفته بر روی کالاها و خدمات محاسبه می شود که در برگیرنده مخارج کالاهای مصرفی نهایی ، تشکیل سرمایه ناخالص ، مخارج مصرفی دولتی و خالص صادرات است .2 – روش درآمددرآمد حاصل از فعالیتهای مختلف در سطح اقتصاد مبنای محاسبه درآمد ناخالص ملی قرار می گیرد .شامل حقوق و دستمزد نیروی کار ، کمکهای بابت بیمه اجتماعی ، درآمد مشاغل ، درآمد اجاره ای اشخاص ، سود شرکتها، مالیات های غیرمستقیم و بخشی تحت عنوان اشتباهات آماری است .3 – روش ارزش افزودهارزش افزوده = ارزش فروش کالا یا خدمات – ارزش مواد اولیه و ملزومات بکار رفته در تولید . در این روش مجموع ارزش افزوده های ایجاد شده در بخش های اصلی اقتصاد (کشاورزی ، صنعت و معدن ، خدمات ) با یکدیگر جمع و به این طریق تولید ناخالص ملی محاسبه می شود .
اسلاید 5: تعاریف و مفاهیمتولید ناخالص داخلی مجموع تولید کالاها و خدمات نهایی مبادله شده در یک سال است که پس از کسر اقلامی مانند استهلاک از حساب ها به خالص تبدیل می شود . (از سال 1993 مبنای محاسبه جایگاه اقتصادی کشورها براساس استاندارد سازمان ملل قرار گرفته است ) و برای تعدیل و ایجاد هماهنگی ، وحدت رویه و امکان سنجی مقایسه های بین المللی از شاخص « برابری قدرت خرید» استفاده می شود .آمار اقتصادی به دو طریق ارائه می گردد 1 – اسمی یا پولی 2 – حقیقی1 – اسمی : تغییرات مقادیر پولی است که در شرایط تورمی به دلیل تغییرات زیاد و سریع وسیله سنجش مناسبی نیست .2 – حقیقی: تغییرات متغیر نسبت به قیمت ها در یک زمان خاص که به آن سال پایه گفته می شود سنجیده می شود .تولید ناخالص به دو روش بیان می شود 1 – تولید ناخالص داخلی (اسمی ) 2 – تولید ناخالص داخلی (حقیقی) . معمولا در شرایطی که در یک کشور تورم پایین است دو شاخص در طول زمان با سرعت کمی از یکدیگر فاصله می گیرند .
اسلاید 6: تحولات جهانی ورشد اقتصادی ایراندر سال های 2009-2008 کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا رشد اقتصادی برابر % 2/4 داشتند . ( قطر و لبنان % 9 ، کویت % 2/7- )اروپا (منطقه یورو) % 4/1- و ژاپن % 5/2- کشورهای نوظهور ودرحال توسعه % 6/1 .جایگاه ایران آمار صندوق بین المللی پول در سال 2008 ایران را از لحاظ تولید ناخالص داخلی (اسمی ) در جایگاه 29 از 185 کشور قرارداده است . ایران پس از ترکیه و عربستان سعودی با تولید ناخالص داخلی 730 میلیارد دلار، اقتصاد بزرگ منطقه به شمار می آید . پس از ایران امارات متحده عربی با تولید ناخالص داخلی261 میلیارد دلارقرار گرفته است . در این آمار کمترین میزان تولید ناخالص داخلی در بین کشورهای شامل در سند چشم انداز را قرقیزستان داشته است .سند چشم انداز ایران تا سال 1404 هجری شمسی از ایران به عنوان کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی ، علمی و فن آوری در منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه ، قفقاز ، خاورمیانه و کشورهای همسایه (24 کشور)) نام برده شده است .
اسلاید 7: جایگاه اقتصادی ایرانتولید ناخالص داخلی سرانه (اسمی ) ایران در سال 2009 با مبلغ 4460 دلار در جایگاه 86 در بین کشورهای جهان و 11 در بین کشورهای اشاره شده در سندچشم انداز قرار گرفته است . ایران در سال 2009 با تولید سرانه 11172 دلار (با معیار برابری قدرت خرید) در میان کشورهای جهان در جایگاه 71 قرار گرفته است . در این رده بندی قطر با 83 هزار دلار رتبه اول در جهان می باشد .این رقم در کشورهای نوظهور و در حال توسعه 5630 دلار بوده است . ایران از نظر تولید ناخالص داخلی سرانه در سال 2009در بین کشورهای شامل در سند چشم انداز رتبه دهم را اشغال کرده است . رتبه 1 قطر ، عربستان 6 و ترکیه 8 است . براساس نرخ رشد اقتصادی در کشورهای شامل در سند چشم انداز، ایران از 21 کشور رتبه 18 را به خود اختصاص داده است . (نرخ رشد ایران براساس صندوق بین المللی پول در سال 2008 % 2/3 بوده است در حالی که براساس آمار بانک مرکزی ایران نرخ رشد %0/5 بوده است .)
اسلاید 8: روند رشد و تولید ناخالص ملی ایران متوسط نرخ رشد اقتصادی تا سال 86 %7/1 می باشد . اهداف برنامه چهارم متوسط رشد اقتصادی را %8 پیش بینی نموده است . بحران جهانی در سال 87 در ابتدای راه خود بوده است و در سال 2008 اقتصاد جهانی رشدی معادل %3 داشته است . سال81828384858687نرخ رشد اقتصادی %8/27/86/46/96/66/70/5
اسلاید 9: رشد تولید ناخالص داخلی برحسب فعالیتهای اقتصادی( درصد)به قیمت های ثابت سال 138613861387گروه کشاورزی6/412/3-گروه نفت1/32/1-گروه صنایع و معادن95گروه خدمات6/41/8تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه6/70/5تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (بدون نفت)7/30/8
اسلاید 10: تحلیل علل کاهش رشد اقتصادی در گروه های اقتصادی کشورگروه کشاورزیعلت اصلی کاهش رشد اقتصادی در این گروه شامل سرمازدگی محصولات به ویژه محصولات باغی در زمستان و خشکسالی شدید در سال زراعی 87-86 می باشد . میزان بارندگی 138/3 میلی متر بوده است که نسبت به سال گذشته 50درصد کاهش نشان می دهد . بهبود مدیریت منابع آب به خصوص آبیاری تحت فشار و قطره ای و با توجه به سرمایه گذاری های مناسبی که در سدسازی ها صورت پذیرفته است ، باید انجام پذیرد .
اسلاید 11: تحلیل علل کاهش رشد اقتصادی در گروه های اقتصادی کشورگروه نفت :کاهش رشد اقتصادی این گروه از 1/3 درصد به 2/1- درصد عمدتاً به تحولات جهانی و بحرانی مالی جهان نسبت داده می شود اما افزایش قیمت هر بشکه نفت با 3 درصد رشد نسبت به سال 86 (به 80/36 دلار افزایش یافت.) این نظریه را رد می کند و دلیل عمده را می توان به عدم افزایش تولید نفت خام کشور در سال 2008 همسو با دیگر اعضاءخاورمیانه ای اپک نامید . تولید نفت خام قطر ، کویت و عراق به ترتیب 15/2 5/6 و 13 درصد افزایش یافت ولی افزایش تولید نفت ایران 0/001 درصد بود . همین امر سبب شد که سهم ایران از تولید نفت خام اعضای اوپک از 12/1 درصد به 11/82 درصد (کاهش 0/3 درصد) برسد . تمرکز بر منابع و امکانات داخلی به منظور بهره برداری از میادین نفتی به ویژه میادین مشترک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد .
اسلاید 12: تحلیل علل کاهش رشد اقتصادی در گروه های اقتصادی کشورگروه صنایع و معادن در سال 86 پیامدهای رکود جهانی و رکود حاکم بر ساخت و ساز واحدهای مسکونی این گروه را تحت تاثیر قرارداده است . سرمایه گذاری و اشتغال براساس مجوزهای تاسیس واحدهای صنعتی در سال 87نسبت به سال 86 به ترتیب نشان از رشد منفی 34/3 و 44/7 درصدی دارد . تاسیس و پروانه های بهره برداری واحد های صنعتی در سال 87 نیز کاهش 45/8 درصد و 6/8 درصدی را نشان می دهد . آمار پروانه های ساختمانی به لحاظ تعداد و سطح کل نیز نسبت به سال قبل به ترتیب 15/4 و 5/5 درصد کاهش نشان می دهد .
اسلاید 13: تحلیل علل کاهش رشد اقتصادی در گروه های اقتصادی کشورگروه خدماتگروه خدمات بیشترین سهم را از رشد تولید ناخالص داخلی (در قیمتهای ثابت 1376) معادل 40درصد به خود اختصاص داده است . لذا نوسانات در این بخش می تواند بیشترین تاثیر را بر روی نرخ رشد اقتصادی برجای بگذرد .رشد این بخش در سال 87 1/8 درصد بوده که نسبت به رشد اقتصادی 6/4 درصد ی سال 86، دارای افت و کاهش می باشد. خدمات (بازرگانی ، رستورانی و هتلداری) (حمل و نقل ، انبارداری و ارتباطات) (مستغلات و خدمات حرفه ای و تخصصی) و (خدمات اجتماعی ، شخصی وخانگی) دارای رشد مثبتی درمقایسه با سال گذشته بوده اند ولی به دلیل نرخ رشد پایین در زیر بخش (خدمات موسسات پولی و مالی ) در سال 87 نسبت به دوره مشابه قبل در کل گروه دچار کاهش شده است. آن نیز به دلیل شرایط رکودی حاکم بر معاملات مسکن و انتقال نقدینگی از این بازار به بورس و در نیمه دوم سال با توجه به بحران مالی آمریکا و اثرات آن بر اقتصاد جهانی بوده است . در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران با یستی سهم بخش صنعت و معدن بیشتر از سایر بخش ها باشد ولی در ایران سهم بخش خدمات از همه بیشتر بوده و این وضعیت جای تامل و بررسی دارد .
اسلاید 14: تولید ناخالص داخلی استانهاتفاوت موقعیت نسبتی استان های مختلف کشور از نظر برخورداری از امکانات و منابع تولید ، موجب شده است که جدا از میزان بسیار متفاوت تولید ناخالص داخلی در کشور ، ساختار بخشی و رشته فعالیتی نظام اقتصادی آنها اعم از ساختار تولید یا اشتغال نیز بسیار متفاوت باشد . بیشترین متوسط رشد تولید ناخالص داخلی طی سالهای 80 تا 88 به ترتیب متعلق به استان های بوشهر (49/3 درصد) ایلام (41/4 درصد) و خراسان جنوبی (33/4 درصد ) است . کمترین رشد را نیز استان های کهکیلویه و بویراحمد (17/3 درصد) خراسان رضوی (20/8 درصد ) و قزوین (21/6درصد) بوده است .
اسلاید 15: تولید ناخالص داخلی استانهابررسی میزان ارزش افزوده هر استان از تولید ناخالص داخلی نشان می دهد که استان تهران با سهم 25/45 درصد بالاترین سهم و استان خراسان جنوبی با 0/51 درصد کمترین سهم را داشته اند که نشان از تمرکز فراوان امکانات تولیدی و فرصت های شغلی در برخی از مناطق کشور دارد .استان تهران با داشتن سهم 25/12 درصد در بخش صنعت ، 41/6درصد در بخش خدمات ، 21/9درصد در بخش ساختمان و 17/4درصد در بخش آب ، برق و گاز بیشترین سهم را در ارزش افزوده تولید شده در هر یک از بخش های ذکر شده در کل کشور داراست . استان ایلام با داشتن سهم 0/137 درصد از صنعت ، 0/099درصداز آب برق و گاز طبیعی . 0/474درصد از خدمات و استان سمنان با سهم 0/855 درصد از ارزش افزوده بخش ساختمان ،کمترین سهم را در هر یک از بخش ها در کل کشور دارا هستند .
اسلاید 16: شاخصهای پیشرو وضعیت آتیتولید ناخالص داخلی یکی از بهترین نماگرها برای تعیین وضعیت اقتصاد است ، ولی انتشار ارقام قطعی آن بیش از یک سال به طول می انجامد . براین اساس با توسل به شاخص های پیشرو می توان شناختی از وضعیت موجود اقتصادی و پیش بینی وضعیت آینده به دست آورد . استفاده از آن این مزیت را دارد که این روش بر مبنای آمار و اطلاعات واقعی است که خود سازنده و یا تاثیرگذار بر تولید ناخالص داخلی بوده و نقاط برگشت آن عموماً قبل از نقاط برگشت در دوره های رونق و رکود اقتصادی است و همچنین دراین رویکرد ، پیش بینی روند متغیر مورد نظر براساس آمار و اطلاعات قبلی آن صورت نمی پذیرد .
اسلاید 17: شاخصهای پیشرو وضعیت آتیرهیافت شاخص های پیشرو بر این اساس استوار است که اقتصادهای بازارگرا ، نوسانات اقتصادی را تجربه می کنند و در این نوسانات ، پیامدهای رخ می دهد که خود موجب ایجاد ادوار تجاری و تغییرات نرخ رشد اقتصادی می شوند . این رهیافت در پیش بینی رشد تولید ، به دنبال تکانه های اولیه های است که موجب تغییرات در رشد کلی اقتصادی در مراحل آتی را فراهم می آورد و در پیش بینی ادوار تجاری به دنبال یافتن پیامدهای تکرار شوند ، به منظور توضیح ادوار و استفاده از آنها برای تشخیص و پیش بینی وقوع و بروز مراحل ادوار تجاری است .منطق بکارگیری شاخص های پیشرو در چهار محور ذیل خلاصه می شود.1 – زمانبری تولید 2 – آسانی در تطبیق 3 – انتظارات بازار 4 – نیروی محرکه نخستین اطلاع از این شاخص ها برای مسئولین اقتصادی کشور جهت اتخاذ سیاست های اقتصادی مناسب و خنثی کردن تغییرات و نوسانات نامطلوب اقتصادی بسیار مهم و مفید است .
اسلاید 18: بررسی تعدادی از شاخص ها پیشرو اقتصادی ایرانصنعتمتغیر جواز تاسیس واحدهای صنعتی شاخص پیشرو این بخش می باشد این بخش از لحاظ تعداد بعد از سال 85 روند نزولی شدیدی را تجربه کرده است به طوری که تعداد جوازهای تاسیس از 54288 فقره در سال 85 به 26176 فقره در سال 87 رسیده است . میزان سرمایه گذاری جهت تاسیس واحدهای صنعتی از حدود 142 هزار میلیارد ریال در سال 85 به رقم 106 هزار میلیارد ریال در سال 87 رسیده است که بیانگر افت شدید در بخش صنعت بوده و تهدیدی برای رشد سالهای آتی می باشد .
اسلاید 19: بررسی تعدادی از شاخص ها پیشرو اقتصادی ایرانساختماندر این بخش دومتغیر مورد تاکید قرار دارد :1 – سرمایه گذاری بخش خصوصی در ساختمان های جدید مناطق شهری2 – تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در مناطق شهریسرمایه گذاری بخش خصوصی پس از سال 87 سیر نزولی داشته است به طوری که تعداد ساختمانهای شروع شد ه جهت ساخت در سه ماهه دوم 88 با 21/1 درصد کاهش نسبت به زمان مشابه در سال قبل به 21136 واحد رسیده است . کل پروانه های ساختمان صادر شده در سال 87 نسبت به سال قبل 15 درصد کاهش یافته است . در سه ماهه دوم سال 1388 نسبت به سال قبل 37 درصد سقوط داشته است . با توجه به این آمارها نمی توان برای عرضه مسکن در سالهای آتی چشم انداز روشنی تصور کرد با توجه به جایگاه این بخش در ایجاد اشتغال و ایجاد ارزش افزوده در سطح ملی ، جا دارد که مسئولین به این بخش توجه ویژه داشته باشند .
اسلاید 20: بررسی تعدادی از شاخص ها پیشرو اقتصادی ایرانتراز پرداخت ها این متغیر در واقع دریچه ارتباط کشور با اقتصاد جهانی را بیان میکند .
اسلاید 21: تراز پرداخت هابا نگاه به آمار ملاحظه می شود که روند صادرات کشور از ابتدای سال 1388 به شدت نزولی گشته است . به طوریکه صادرات کالا از 30 میلیارد دلار در سه ماهه اول 87 به 18 میلیارد دلار در سه ماهه اول سال 88 رسید که کاهش 45درصدی را نشان می دهد این مورد در سه ماهه دوم تا حدودی بهبود یافته است . کاستن از سهم محصولات خام در سبد کالاهای صادراتی و شکل گیری صندوق ذخیره ارزی احتمال آسیب پذیری اقتصاد ملی را به دلیل نوسانات زیاد درآمدهای نفی کاهش داده می دهد .
اسلاید 22: بررسی تعدادی از شاخص ها پیشرو اقتصادی ایرانبورس اوراق بهادریکی از متغیرهای مالی و تاثیرگذار در اقتصاد ، بورس و بازار مالی است که به عنوان دما سنج اقتصاد تعبیر می شود . شاخص بورس اوراق بهادار در طی سالیان اخیر نوسانات زیادی را تجربه کرده است که ناشی از تحولات و تاثیرات جهانی (افت شدید بهای نفت در اواخر دهه 70 شمسی و بحران و رکود جهانی اخیر) و در برهه دیگر منبعث از تحولات داخلی (اجرای خصوصی سازی و واگذاری شرکتها و نیز تغییر و تحول قوانین و غیره) بوده است . این شاخص در سال 87 شاهد روند نزولی بوده است که بخش عمده از این روند به شرایط جهانی و رکود حاکم بر اقتصاد بین المللی مربوط می شود . با بهبود چشم انداز اقتصاد جهان روند نزولی رو به بهبود نهاده است .
اسلاید 23: جمع بندی تولید ناخالص داخلی کشور طی سالهای اخیر روند مناسبی را طی نکرده است . استان تهران با فاصله زیادی بیشترین سهم تولید ناخالص داخلی و ایجاد ارزش افزوده در میان استان ها ی کشور را به خود اختصاص داده است . تلاش خاصی جهت تمرکز زدایی و افزایش ظرفیت تولید سایر استانها انجام نپذیرفته است . متغیرهای پیش نگر اقتصادی چشم انداز روشنی را از وضعیت آتی کشور در ارتباط با تولید ناخالص ملی نمی دهد . پیشنهادها 1 – حرکت به سمت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تنوع بخشی به درآمدهای صادراتی .2 – تلاش در جهت رفع موانع بر سر راه بخش کشاورزی.3 – کمک به فرآیند تمرکز زدایی فعالیت ها از استان های با درجه تمرکز بالاو توجه به اسناد بالا سری نظیر طرح آمایش سرزمین در جهت فراهم آوردن پایداری در ایجاد تولیدات با توجه به استعدادهای استانهای مختلف کشور.بازگشت
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.