بررسی فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن

صفحه 1:


صفحه 2:
پایان نامه جهت دریافت درجه دکترای پزشکی بروسى فراواني اتحراف سبتوم بينى در ببماران مبتلا به سينوزيت مزمن در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال ۱۳۹۲ نکارش: مهسا اخبارى شجاعی ‎AS)‏ ‏دکتر ابولفضل قبادی استاد مشاور: دکترقدرت محمدی اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ 

صفحه 3:
مات مقدمه: سینوزیت مزمنبه عفونت سینوس های پارانازال گفته عی شود که بیش از دوازده هفته ادلمه داشته باشد. عاليم مين بيمارى مشلبه سينوزيت حاد استببا مين تفاوت كه سردرد و ری ری ی تا در اشر اختلالات میکر و آناتومیسک خصوصاً در راه های هوایسی باریک و نواصی تماس ‎aloe 51 0 get pm oleu La paginas 9 ots clalto‏ ا لس فا سيتوم بينى نام برد. هدف لیسن م 00 ل ا ‎eC.‏ سل دز تس ‎Ted‏ ار ۱ ‎eee eet ta Tee Soa) eT ees easy eet)‏ ارجاع بيماران در شمال غرب ايران است. 

صفحه 4:
مواد وروش ها: ‎i Bie Tee te‏ ی سا سینوزیت مزمن ‎CRW eT TC Mire Ce mee cme) een | oo ae Re BT‏ ‎eee RL or ey er reer SER eel 5. oe‏ برای انحراف بینی (در صورت وجود)؛ نتیجه سیتی اسکن و ... در برگه پرسشنامه بیمار ثبت شده ‎IB Sr eB eigen nt Tmo‏ ۳۳ ‎PER AL he‏ 1۱۳ ۳ ‎cecal tea eR‏ را ‎Ste tt WAL fen are eect By‏ و ‎Ded Dara mel el aS Be rel ad LP Ll eed‏ رت تا به طور معنادارى بيشتر بوده است. بين انحراف تيغه بينى و سابقه تروما رابطه معنىدارى وجود دارد. در بيمارانى كه سابقه سبتوبلاستى نداشته اند» انحراف به طرف راست بيشتر بوده است. 

صفحه 5:
۱ S ae TeIy ‏ااا‎ ‎Ce ee Re i ee os eee Tepe PETES eT ‏ل‎ كلمات تلبدى: سينوزيت» سينوزيت مزمن» انحراف سبتوم بينى 

صفحه 6:
مقدمه سینوزیت مزمن‌به» عفینت سینوس های پارانازال گفته می شود که بیش از دوازده هفته ادلسه داشته باشد. در لین نوع. معمولا عولمل مستعد کنندهکه در مورد سینوزیت حاد گفته شد وجود دارد. مارا ۱3 ‎CU ee Senos}‏ Ppa cl le eee Ree eld Wee Le Ter TC BL eB Ite TS ‏ید سب‎ eee Te Test Cu TC e ey .)۴ ‏خصوصاً راه های هوایی باریک و نواحی تماس مخاطی در بینی و سینوس ها ایجاد می شود(۳,‎ از جمله عواصل زمینه سازبرای انسداد دهلنه سینوس ها و ایجاد سینوزیت مزمن حی توان از انحراف ۱ ‎ree sory od‏ ا ‎ee‏ ا ل بل ‎nen eh Mea oR ots]‏ سل لس ۱ ا م ا ا ‎ee P Pah ee ten | ERIN EOE ETON‏ شود. در صورت مقاوم بودن میکروب ممکن است آنتی بیوتیک وریدی تجویز شود. دیگر موارد درملنی ‎BRN Torey SITE ore aren eee PBR T pO pC eR Soe Nery‏ استروئيدهاى خورلكى؛ ضداحتقان» ضد درد و موكوليتيك ها است. بيمارلنى كه آلريِى دايند » آنتى هیستامین خوراکی ,کورتون موضعی و ایمونوتراپی» ممکن است نقش مهمی بازی کند(۷). ‎ 

صفحه 7:
ار اس سل قسمت تقسیم‌حی کند. در لثر ضوبه‌یا رشد ناهماهنگ گاهی لین تیفه انحنای شدیدبمیکیا دو ‎can Mes nies bo‏ رح تا ‎COW eo Ee Re BE Te Rae ae eee oe ded‏ ‎ee Leen ete re Ch es Loe ee re Tete rel ater ferry‏ بررسى ميزان انسداد راههاى تخليه سينوسى بر لثر انسداد سبتوم و شدت و مدت بروز سينوزيت ‎ee eee eee Tes ead este eS ses et ves‏ ارجاع بيماران در شمال غرب ايران است. 

صفحه 8:
تعریف واژه های کلیدی ‎ot eae‏ ا سس سر سا ‎erate ESB ELS epee‏ ی سا ‎(Xv PY Se) nee oe pon ene Te vey kod keel eB nee ecard‏ ‎OE Se ete reer‏ ‏روز :22 آماس حاد یا مزمن لایه مخاطی در یک یا چند حفره اطراف بینی است. ‏سینوزیت مزصن: باقی بودن عالشم سینوزیت مانند احساس فشار در صورت » گرفتگی بینی و ترشحات بشت حلق است كه بيش قر از 17 هفته باقى باشد. ‎000 ‏لل ال ا‎ eee Re TC ROTC ee te Ted Pel acl ‏سيتوبلاستى: سيتوبلاستى نام عمل جراحى اصلاحى است كه در كن انحراف تيغه ميلنى بينى.قا ‎Te edie lcd‏ 

صفحه 9:
گرلفی واترز: درمیک رادیو گرلفی واترز استاندارد بیج پتروس استخوان تمپورال در زیر سینوس ‎abe bey‏ تا ی رد ‎POS Te‏ ‎Oe eee LI Tee oe Eee OS. ted‏ ‎A oe ee | PP er oe es Peper ees ee | os etree NT‏ هت له ‎Dee‏ ‏ل ‎ye TO ee eat ot)‏ 

صفحه 10:
500 هدف كلى طر ‎Fre‏ ا ا ‎fest eS ees Ls no Be‏ درمانى امام رضا (ع) تبريز در سال 17417 لس تس 9 ۱ ۹ ‎eS) alt‏ 00 كلك مورد بررسى 

صفحه 11:
فرضیه‌های طرح: فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن چقدر است؟ PET cd lat alee iD eB a Ly te ale ‏بیماران چگونه است؟‎ میزان وجود سابقه مداخله جراحی برای اصلاح انحراف سپتوم بینی در بیماران سینوزیت مزمن جقدراست؟ را ار ا ا ا ‎ee‏ ‏را زر 

صفحه 12:
بررسى متون را ی ۱ نفر در ايالات متحده امريكالبه لين بيمارى مبتلاعى شوند و هزينه اى هنكفتى.به سيستم بزشكى لين م ا ‎SUL‏ ا ا ا ‎Tee‏ م لت برای آن آنتی بیوتیک تجویز می شود(1-1۲). OO ee eee re ST Se ess ‏ا كه‎ me Ie) Ma UE Re Tes Es) ‏رينوسينوزيتء يك بحث مهم براى متخصصين كوش و حلق و بينى بوده است. ليكن تصويربر دارى‎ ‏ا ا ا ا ل رک اس سا‎ Tee ee UT ‏در‎ ‏سس( سر رس سا‎ eee as Bee Pre Sal ‏شدت بیماری بکار می برند(۱۳-۱۷).‎ ‎Teale‏ ل ‎LS‏ رل سس( تا ‎ee Det at tee‏ را مزمن بكار مى رود(14). ‎ ‏نقشه راه در موارد ‎ 

صفحه 13:
واریلسیون های آناتومیک متعددیکه بوسیله سی تی لسکن می توان تشغیص داد شامل: انحراف سپتوم ‎CURES Un, ie LG Sens ee op Ten TORY Lt are)‏ سلول انودی و واریاسیون های بولا اتموئیدالیس که به صورت مختصر توضیحلتی در مورد این ‎ee Tey a)‏ لماك انحراف سپتوم بینی که اغلب علت ّن تکاملی است ولیبه دنبال تریما هم ایجادحی گردد. در این ‎Ne eek ae aE Ee hee SS Mel Rete oad‏ | ای ار ‎Oe a ad‏ باعث انسداد مثاقوس ميافى كردد(11). LES Se Rent Mt Sty Tet ‏ا ا ا‎ Nee rer eo OT eS hen nee nme ‏ا‎ ‎BU) eee Des Sor ee Te Erne te ‏اا‎ ‏مختل كند(194).‎ 

صفحه 14:
سلول آگرنازی, قدامی ترین سلول هوایی اتموئید است که در قدام لترال و پایین مجرای فرونتال قرار دارد و ع ا ا ع لك گردد(۲۲). ‎Tn ee Sted‏ ی را ‎SOR SE eC Sd Teas Syd‏ سلول انودی جزو سلول اتموئیدال خلفی است که در مسیر عصب اپتیک قرار دارد(۲۲). ی را انسداد استئومئاتال كميلكس مى كردد(1!, 17). با توجمبه اینکه اغلب واریاسیون های آناتومیکسبه استثنای انحراف سپتوم بینی در دیواره لترال اتفاق می ‎CB eat Re Tl ate ee et ae ETL ee Taal‏ ‎ELE MTS ee I beer Ln‏ ۱ ‎SS Ree dt te TBO eC ny eee RI a]‏ ‎Bae on‏ ‎eT‏ ل ‎SS LS Cs Beste ae ce‏ ۱۱۵9 

صفحه 15:
علل زیادی برای ایجاد سینوزیت مزمن مطرح است که اغلب همپوشلنی دارند. یکی از علتمای سینوزیت ‎eB SE Re a BR Nel eA ee Dn 2‏ ‎Oe Meee Ree ea eS Re Ree A Me Td‏ آناتومیک سینوس ها هستند.از علل مهم دیگر حی توان پولیپوز ,تومورهار انحراف سپتوم بینی, اجسام ‎BUT Ue sd‏ مطالعات بسيارى براى اثبات لين لثر در جولمع مختلف انجام شده است و نتليج كوناكونى در مورد ارتباط هر کدام از واریاسیون های آناتومیک و سینوزیت مزمن بدست آمده است. مثلا شبوع گزارش شده در مورد انحراف سبتوم بینی در گروه های مورد مطالعه ۱۲.نتا ۸۵۸ در جولمع متفاوت است(۲۶ ای ور ‎Ce eel eee‏ ‎che re er COT ee oot eke re‏ Bee eee Pat ele re Dol ‏ل‎ ‎Ce SE Shee tn eR Bites Tene Se Teeny bell eRe aS aS aL eee Trebor Dee yell tba ied tal] ‏اف‎ 

صفحه 16:
رت ۱۱ زمينه ساز اين بيمارى مى توان از انحراف تيغه ميانى بينى نام برد. رينوسينوزيت مزمن در حال حاضر با وجود گروهی از اختلالاتبا ویژگی هلیی چون التهاب مخاط بینی و سینوس های بارانازال حدلقل به ‎POS RO ee ae en De ree re Tee eRe‏ گزارش های اولیه دیده شده است؛ ولی وجود تمامی علایم با هم الزامی نیست(۲۸). ‎BSS i Sr ered Le eC te teens ert‏ و بعضا انحراف سپتوم بینی است(٩1).‏ ۱۱ Ute ‏ل‎ DoD er ne er ca CeCe eee bred] een TOR Reeve Yer tee ene kee ERTL Tee) ‏بینی» کونکابولوزا»زائده آنسینیتبا انحراف بداخل, بزرگی بولای اتموئید و استیوم فرعی در بیماران‎ Riga ont Reso eee ee SN SRC eS) Pre lesley eB ay 1 ee SOM FETTER ey yee gee Tne 1۱ Pe Peer eT oP Pe Per Pen pe er 

صفحه 17:
هر سا مننیت» ترومبوز سینوس کاورنوس و ... و همچنین عوارض ناشی از انحراف سپتوم بینی در مراحل ‎Bee) RO Le CREO Be eee) We Pere ree‏ ‎Sed re DS Sel eD ell aad‏ رس سس ‎ee Te CL ed Te Fea TK or eee nn]‏ معيوب مى شود( !, 1 1). ‏ل ا ا ع ا ا ‎eC BERS‏ رسس فرونتال و استيوم ماكزيلارى مى باشد(11). ‎Lee)‏ ا ل ا در سا اليا اد وا ۱۳ ‎Cee SO aes LS BL a Bem RS ele eee‏ كونكابولوزا دراين بيماران برابر ؟ ,/ بوده است(+ 1). ‏ا ا ا ال ۱ معادل ‎"١‏ داش ت(١١1).‏ 

صفحه 18:
اشتامبركر انحراف سبتوم را بعنوان عامل زمينه ساز سينهزيت مزمن مطرح مى نمايد(11). ‎se‏ سرا ار ی ف ‏تب« و همکایلردر سلل۱۹۹ م م ل ل 2ن 6 ‎1 SiGe oer) TE TOSS ES) te Sit eT SLC Te ited le Ee a BO ee sire ‎eee ae ae ere ee Nee peer a‏ ارات رت ‎De cle I Se oe ree ol oe oe ce‏ ۵ ‏ل ل اا ا ا ا لاك راه تنفسی بینی با 4۶۶ و نادرترین علامت تب ولرز با ۸/۱درصد بوده است(۳۳). 

صفحه 19:
‎Tea Der diee Ter De Ties leat ek Sree Lec)‏ 0 تا ‎eee eel Dat me eB AICS hy et‏ ی ۱ آسیب های ناشی از ضربات واردمبه بینی اشاره نمود. از طرفی ممکن است طی فرایند رشد سپتوم بینی دچار انحراف از خط وسط گردد وبیا اینکه آسیب واردمبه بینی نوزاد حین عبور از کانال زایملنی زمینه انحراف بینی را در آینده فراهم آورد(۱-۳, ۷, ۰)۳۴ ‏را را با ا ار ل ‎Ce lk eC Mead Le Tey eR lB Re hear el aad‏ ‎ed Romie RS ae ae S ale TL ale a hee oe Men Need‏ ‎Ce ere SS De eae Lede SL eae ay see‏ ‎Cee ee LT ey ab AE BOL Dae‏ ‎ee aT Sad ced cel Ll‏ ا ‎CT Sia‏ ‎ee et eee led‏ ع ‎SO ee BO‏ 

صفحه 20:
۱۳ Te er een oe rer me 

صفحه 21:
عدم اصلاح انحراف تيغه بينى.مى تولند علاوه بر انسداد تنفسى بينى» فرد را مستعد سينوزيت هاى ‏ مكرربيا مزمن نمايد. در موارد شديد انحراف تيغهحى تولند در شكل ظاهرى بينى فيز غير قرينكى ایجاد کند(ار ۲۰, ۳۵). Pe ‏ا‎ eh Te ee) ey 9 ie el ere ree ree wey ee pre er LS Deh lt ‏و‎ es Teta Ra Ere eee err eee te Se PAR aye ‏اا ل‎ 

صفحه 22:
مطالعه دیگری توسط ۰۳۸۱و همکاران در سال ۲۰۰۸به طریقه آندوسکوپی انجام شد که انحراف بینی شیوعی برابر ۴۸ داشت و در ۹/۶۲ موارد انها سینوزیت وجود داشت(۳۷). و ال 00 شیوع۲۰/ به دست آمد که علت شبوع کم آن بررسی انحراف شدید بیش از ) 7 بود(۳۵). | ‏و‎ Oe eal eT) ۱ Te Bae Res tty) .)72( ‏شده كه در بروز سينوزيت نقش بسزايى دارد‎ 20000 eS ‏ا ا ا‎ rN ery ‏بولای اتموئید مشاهده شد. با توجه به آذر تنگی ناشی از بزرگسی و پر هوایسی بولای اتموئید در‎ ‏ی بر‎ ‏اتموئید حی تولند باشد. زانده آنسینیت‌با انحراف بداخل در ۴۸ بیماران مبتلا وجود داشت. در لین‎ RO ‏ا‎ ‏للك‎ er ren) 

صفحه 23:
مواد و روش ها نوع مطالعه ا 0 شلمل افراد مراجعه کنندمبه کلینیک گوش و حلق و بینی مرکز آموزشی درملنی امام رضا (ع) در طی سال ۱۳۹۲ حجم نمونه: ۱34 ‏و‎ eee Bat Lares) ۱ ee Ble sts) ae BR Ste ot ‏که توسط متخصص 202 ویزیت شده اند» وارد مطالعه شدند.‎ معيارهاى ورود به مطالعه: را ا 

صفحه 24:
‎ad‏ ی سس ‏ل الل ا ‎Aer cap) On as enced‏ نحوه انجام مطالعه: ‎ ‏ابزارهای تحقیق: ‏از طریق پرسش نامه و چک لیست های تهبه شده از شرح حال و معاینات و یافته هایپاراکلینیکی ‎Bete sy) ‎EPR eS eS Seen ie fe ‏م ا م م ا‎ 0 eS Tes ‏ا‎ ‎eee ١ ۱ ope een py rorya ‎ 

صفحه 25:
در بررسی گزارش رادیولوئیک افزلیش ضخلمت سینوسهای اتموئید قدامی و خلفی» اسفنوئید» فرونتال ا ‎BOS SC ee ta cot LL‏ ‎kad een TE Olea we Ye ebro ewe Suggs‏ 00 ‎Tel‏ ا ‎Ce RS nS ad Se ed a ieee ie‏ ‎PomreP eee are] Cen rC vem pr) Penne eit epee fear ere nd a)‏ بيماران و برونده يزشكى آنان تكميل كرديده است. داده های بدست آمده از مطالعمبه وسیله روش های آماری توصیفی (فراولنی - درصد و میانگین ۶ ۱ ‎ene eee Bento)‏ ل ل ‎UN ee Eee‏ گرفت و مقدار 4 کمتر از۰۵/۰ از لحاظ آماری معنی دار تلقی شد. ملاحظات اخلاقی: 1۱ TON ERR es cree rec gIry ROM Peers SPAR ep re mre rire ae Fes ye) REPRE eT OMT es cree a ee eC Teen UR TOC RTC Henny See Fry Pa arn | eet ‏ا‎ Pt 

صفحه 26:
آنالیز آماری: با توجمبه ماهیت متفیر های مطالعه در اهداف اختصاصی» در مورد متفیر های کیفی فراوانی های ‎ae eee Ee eres ne eC nT Ree‏ 1۳ ‎ore ae pean ENTS om Pera ene‏ مقایسه از آزمون آمارى كاى دو (2) و آزمون تفاوت ميانكين استفاده شد. جهت قضاوت آمارى سطح معنى داری ۰۵/۰ ملاک تصمیم گیری حی باشد. برای تجزیه تحلیل داده ها از برنامه نرم افزاری ۳ Lyre ey در فاصله زمانی یک ساله که این مطالعه انجام گرفته است» ۲۵۰ بیمار با شکایاتی از قبیل گرفنگی بینی ,ترشحات پشت حلق و سایر علایم مشکوک به سینوزیت به درمانگاه گوش, حلق و بینی امام رضا(ع) مراجعه نموده اند كه در اين ميان ‎٠١١‏ بيمار با توجه به تاريخجه بيمارى, معاينات بالينى و يافته هاى باراكلينيكى مبتلا به سينوزيت مزمن بودند. میانگین سنی این بیماران برابر۳۰۰۳۴» کم سن ترین بیمار ۱۴ سال و مسن ترین بیمار ۶۰ سال سن 

صفحه 27:


صفحه 28:


صفحه 29:


صفحه 30:


صفحه 31:
ROS YAR ORR eee BC ery ene Pe re ere sie eh coat ‏بيماران سينوس اتموييد» در 4/"ادرصد بيماران سينوس اسفنوييدء در 1/11 درصد بيماران‎ ‏سینوس فرونتال و در ۳۶ درصد بیماران سینوس ماگزیلاری درگیر بوده است.‎ تملمی بیماران حدلقلیک دوره تحت درمان دارییی ( خودسرانه‌یا تحت نظر پزشک) برای درمان این بیماری قرار گرفته بودند. از میان این بیماران ۱۲ بیمار سابقه سپتوپلاستی داشته اند. ۱ ‏اا‎ Cae Peed) a Ret eure Sun terme rere were: orca som Lier Ere prom ew rend 

صفحه 32:
سایقه تروماء 

صفحه 33:
علل مازور: شكايت اصلى و علت اصلى مراجعه بيمازان شامل: 

صفحه 34:
علل ميفور: 62.20% 

صفحه 35:
رابطه انحراف تبغه يبنى و جنسيت» ا ا ل ل ل ل 00 ‎et ee Set ee em SRS ee bee sey‏ یعنی بين پارامترها رابطه وجود خواهد داشت. Pee SEC ec RM ‏ار‎ ‏است.با توجهبه اینکه سطح معنی‌داری آزمون کمتر از ۰۵/۰ است فرض استقلال دو‎ ۰ PE ST ee oe eer re renee yer ee Rom pre ferae Fe Rn eer ron erie} رابطه انحراف تيغه بينى و سابقه قروما: ا ا ل ا ‎Ce See‏ ‎ery)‏ ا ل ا ال ‎me‏ ا 010 ‎Te Tae)‏ ۱ 

صفحه 36:
Pe SO ero ‏ل ا‎ Ry om SOM VO BURT SRC eer mete heey mem EXSY EO eee er ie ee Re ‏و ی‎ 0 رابطه انحراف تیفه بینی و سابقه سپتوپلاستی: ب ل ل ا ل لك ‎Pe YB Per SRC ey me Bom eee teny oe)‏ | مقدار آزمون خی‌دو برابر ۸۷/۳۶ درجه آزادی برابر ۲ و سطح معنی‌داری آزمون برابر ۱ دو متفیر ود می‌شود. یعنی بین انحراف تیفه بینی و سابقه سبتوپلاستی رابطه معنی‌داری ‎eS fee en eee SET gy‏ | 

صفحه 37:
رابطه انحراف تيغه بينى و سن: ار را ‎SUB eS ee‏ ‎oe ame ee rel Sl ee en Boel ls Be Teed ))‏ سا داری آزمون کمتر از ۰۵/۰ باشد فرض صفر رد خولهد شد. رد فرض صفر به معنای ارتباط داشتن متغیرها است. Oe tot Base et Lee eee eee CUS Te Tc! Se Rene Ree Be Te Tbe Sie ee eee ST aL ‏معنى دارى وجود ندارد.‎ 

صفحه 38:
ف ‎ee i aS ate Yen tee lea ed Vie Deedee at) ae Sho‏ ‎eee tele ee tate tee te Ree ey Res te sans)‏ ‎Ae ores res eS ees Ten ne ey vel‏ ‎PORE eT‏ OOS I a rel er ed etre Re te ed ‏اند.‎ شیوع گزارش شده در مورد انحراف سپتوم بینی در گروه های مورد مطالعه ۱۲.تا ۵۸ در جوامع مختلف متفاوت است (۲۶). دقیقی و همکاران در سال ۲۰۰۷ شیوع انحراف بینی را ۸۳۴ و سینوزیت در ارتباطبا ّن را ۶۵ بیان ۳ هر ۱ دهنده ی ارتباط قوی بین اين دو مى باشد(۳۳). 1۱ Pre eT oT re OM Pee Te fe Per) 

صفحه 39:
Ce ‏و ا‎ ere ey Rar ei 1001111 1 S| One mer Cnt Pen eee ete Pe Re) از بين این بیمارن ۳۸ درصد سابقه ترومای بینی را ذکر می کردند. ۱ و کمترین فراوانی مربوط به گروه بالای ۵۰ سال بوده است(۰)۳۳ در مطالعه ی ما نیز بیشترین فراوانی سینوزیت مزمن مربوط به گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال می باشد علت شايعتر بودن لمين بيمارى در لين سنين.مى تولند مربوطبه در معرض تروما بودن بيشتر اين ی ل ‎SU‏ در مطالعه شیخی و همکاران ارتباط قوی بین شدت انحراف بینی و میزان شدت سینوزیت وجود داشته است و نتایج آن نشان داد که انحراف شدید بینی1۳/۳۰ متوسط ۳/۴۴ و خفیف 1۶/۲۵ ‎Cee ene eRe Res ne ery EES SES!‏ ۲ شدید ۶/۱۶ متوسط۴/۳۹ و خفیف ۲۲ می باشد(۰)۳۳ 

صفحه 40:
وا ‎Pe eek eT ee pie‏ ارتباط در مورد جنسیت/ سابقه تریما/ سابقه سپتوپلاستی و انحراف سپتوم بینی معنی دار بوده ان ۱ ‏ل ا ا‎ wan a PTC ۹ ‏ال سار رطس‎ ‏لند(۳۲).‎ ‎ST Le SPAR MN Se eR ‏ا ل‎ sy ry ‏در ۹/۲۱ درصد ناهنجاری آناتومیک (کورناهای هیپرتروفیک» کونکا بولوزا) و در ۸/۶ درصد پولیپ‎ ‏بينى است و در هيجكدام از بيماران تومورهاى داخل بينى عامل سينوزيت نبوده است.‎ ‏ا ا ل سس‎ See] ‏را‎ Lost ed ‏در این مطالعه شایعترین علت شناخته شده ی انحراف سپتوم بینی تروما می باشد.‎ 

صفحه 41:
Be) all a eee DS) Aleta Pom LS Pel ae CE Sao ee eats Ieee ‏ا‎ ‎Pe PSR Le Tee ToL CIE TEN aE Rey pas ‏پیگیری آنها جهت تعیین میزان عود سینوزیت مزمن است که لین اطلاعات در لین مطالعه قلبل‎ ۱ SSE eae aed ‏در این بررسی بیشتر بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن مذکر بوده اند.‎ ‏در مطالعه شیخی و همکاران نیز فرولنی سینوزیت مزمن و انحراف سپتوم بینی در افراد مذ کر‎ ‏شایعتر بوده است(۳۳).‎ ‏بط ی تس‎ ‏را‎ TC Ly Bea BR sey Ried ‏اين امر نیز قابل توجیه می باشد.‎ 

صفحه 42:
۱ ech saa Fo 01 ‏ار‎ Ce j gin ‏در محدوده سنی ۲۰-۴۰ سالکی سینوزیت مزمن شایعتر است.‎ 1 ۱۳ ‏ی را‎ De cael Neen etiam cen bel ‏باشد.‎ ‎0 ER Se Te TS See Leber] Oe Dee ae Re lh a eS i See ‏درملنی و پروفیلاکسی میثر بر سینوزیت در افراد دارای انحراف سپتوم بینی ضرورت زیادی‎ ‏داشته باشد.‎ 

صفحه 43:
پیشنهادات انجام مطالعه اى جهت بررسى تاثير سبتوبلاستى در ميزان بروز مجدد سينوزيت بر روى بيماران مبتلا به سینوزیت مزمن و انحراف بینی که تحت سپتوپلاستی قرار گرفته اند. PTO ee eel de Bel Tac 221111111 1 [1 [ [1 [1 1 eS Sele el fe Teas ‏ا‎ ea بررسی تأثیر فاکتورهلیی از قبیل مصرف سیگار؛ آسم و ... در نتيجه عمل جراهی سپتوپلاستی و عود سینوزیت 

صفحه 44:
منايع ‎Dewees S. Nose and paranasal sinuses. In: Cummings C, editor.‏ .1 ‎Otolaryngology - head and neck surgery.Philadelphia: Mosby; 1991. p. -‏ 19.111 2. Arslan H, Aydinlioglu A, Bozkurt M, Egeli E. Anatomic variations of the paranasal sinuses: CT examination for endoscopic sinus surgery. Auris Nasus Larynx. 1999;26(1):39-48. 3. Mays S. Nasal septal deviation in a mediaeval population. American journal of physical anthropology. 2012;148(3):319-26. 4. Tsai T-L, Lan M-Y, Ho C-Y. There is no structural relationship between nasal septal deviation, concha bullosa, and paranasal sinus fungus balls. The Scientific World Journal. 2012;2012. 5. Uygur K, TUz M, Dogru H. The correlation between septal deviation and concha bullosa. Otolaryngology--Head and Neck Surgery. 2003;129(1):33- 6. 6. Gencer ZK, A M, Okur A, KaraASavuAY S, Saydam L. The effect of nasal septal deviation on maxillary sinus volumes and development of maxillary sinusitis. European Archives of Oto-Rhino-Laryngology 2119; .5-1 7. Collet S, Bertrand B, Cornu S, Eloy P, Rombaux P. Is septal deviation a risk factor for chronic sinusitis? Review of literature. Acta oto-rhino- laryngologica belgica. 2000;55(4):299-304. 8. Aktas D, Kalcioglu MT, Kutlu R, Ozturan O, Oncel S. The relationship between the concha bullosa, nasal septal deviation and sinusitis. Rhinology. 32003(41):103-6. 

صفحه 45:
۱ eee eed 2 Reo Om CRC RUCK ane TCR et CN CM oa ck ORCC ORR RCN] Se ate ee ee Oe ed ‏لمج‎ ‎eat R cL) REC Sloe ۱ MN a eee ea oe ۱9 ‏ار‎ ei ak clo SHU =] RU aS om Ce OMAN a ee Ren a aa eo ۱ ao ek a0 Rig (hoi lont ۱ ene ee a ‏عاعميجب‎ 0ك ماه ان صاعصيجف جما ها بواوس وها وی اه بومسسججه ۲( 20۰ اس ,0 و0 :16 و تا سس سرا ۱ RCO a OCR ere a ce ave 0 ‏ال‎ ‎۱ ‎© ‏.صفحه ©©6© تا‎ CSR i Ree ee CLO eon CO RUC Sa acne a ea 0 cad came ee Oca oe eed oe KOs .وم ووع )666 :6009 

صفحه 46:
ل ا ل ل ل ا تا را سرت ۱ اف ام ل ‎non‏ ره ‎NC COM CRORE CR ee ‏ل‎ ‏ل‎ a ea ES a ‏ل‎ ‎oeoe‏ نت ‎Beek NGC MRO. at ACO Re ee ‎DAC aa ocho sect an ccd ‏۰ ,۵( ,وج ,وج ,66:06 مسا ‎ene‏ 64 سول 6۰ 6 .و6 ‏ی رف ۱2 ‎Coe oro‏ تت ‎Re Oe AUC Oa RC Ca ONC Ee an eo ‏6690 :66 رده( ‎tae SEC HERE‏ باق ‎Res a ee NOL a ‏ا همم‎ oN ‎ee ees OM MRT ac Bae ole‏ ل ا ل ‎]2 NO) are ‎RN ee OL ROMO eC ae eR ‏ا‎ ‏:6(:066-60) 600:66 .يجام اة) .حدجهم 600 ذه بقعد ‎ 

صفحه 47:
‎Ne a a Oa‏ رت ا ‎TO Ca Rol‏ :(000)0 :6009 اسسمت ‎fe MO ROOM ena Ete om) Care.‏ ‎ees‏ ل ل ‎ee TU TC ress‏ ۱ ‎ol a eee eo nee Shee es est od‏ ریا ‎FYF‏ ‏ا ‎SoU‏ ‏.هو ‎nod‏ ا ‎ORC CMC CMC a a‏ ۱ وه ‎rt re ns‏ رک ا ا ا ا ‎Pre ee cee rte‏ ۱ ‎Ceca KO ST ON Od td ERA Ce a‏ ‎aed eee ec Rc Oech ets‏ 9(:0909-۰) 6049:099 ‎Fee Gn (Oa ten ee SOM Cre ECM rk CMM nt sete uae emer oe cen)‏ ربب ربب 7 ۳ 6000:6000 تمصسي اه امسر ‎ ‎ ‎ 

صفحه 48:
‎CMe ted ad Nate se a mere Pan]‏ ا ل ‎ee ee ace ce eee‏ ‎Oe ee RIO Rema) Room‏ ‎[COUR LOM aT ORC So KCN ne ‏ا الك‎ :6)6(:۰ ‏و ‏رب ‎ 

صفحه 49:
السك | a ۳ mg 0 17 ز ‎a)‏ ‏1 ‏008 ‏4 / 

پایان نامه جهت دریافت درجه دکتراي پزشكي بررسی فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال 1392 نگارش: مهسا اخباری شجاعی استاد راهنما : دكتر ابوالفضل قبادی استاد مشاور: دکترقدرت محمدی اردیبهشت ماه 1394 خالصه مقدمه: سینوزیت مزمن به عفونت سینوس های پارانازال گفته می شود که بیش از دوازده هفتGGه ادامه داشته باشد .عالیم این بیماری مشابه سینوزیت حاد است با این تفاوت که سردرد و درد صورت و تب در این نوع سینوزیت به ندرت دیده می شود .ابتال به سینوزیت مزمن در اثر اختالالت میکروآناتومیک خصوصًا در راه های هوایی باریGGک و نGGواحی تماس مخاطی بینی و سینوس ها ایجاد می شود .از جمله عوامل زمینه ساز می توان از انحراف سپتوم بینی نام برد. هدف این مطالعه بررسی شیوع سینوزیت مزمن در بیماران با انحراف سپتوم بیGGGGنی و همچنین بررسی میزان انسداد راههای تخلیه سینوسی به علت انحراف سپتوم و شGGGدت و مدت بروز سینوزیت مزمن در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه گوش ،حلGGق و بیGGنی مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز می باشد که به عنوان یکی از مراکز اصGGGلی ارجاع بیماران در شمال غرب ایران است. مواد وروش ها: این مطالعه مقطعی و از نوع توصیفی – تحلیلی است .موارد مورد مطالعه شامل 100بیمار مبتال بGه سینوزیت مزمن در محدوده سنی 14تا 60سال می باشند که توسط متخصصین ENTویزیت شده اند .اطالعات بیماران از قبیل سن ،جنس ،سابقه بیماری سینوزیت ,سابقه درمان دارویي ,جراحی برای انحراف بینی (در صورت وجود) ،نتیجه سی تی اسکن و ...در برگه پرسشنامه بیمار ثبت شده است .داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 17مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. یافته ها: 40%بیماران با عالیم مشکوک به سینوزیت,مبتال به سینوزیت مزمن بGGوده انGGد .شGGایعترین علت سینوزیت این بیماران انحراف سپتوم بینی بوده است %12 .بیماران سابقه سپتوپالستی داشته انGGد. در %38بیماران سابقه ترومای بینی وجود داشته است .بین انحراف تيغه بيني و جنسGGيت رابطGGه معني داري وجود داشته است .در زنان انحراف سپتوم به راست و در مردان انحراف سپتوم به چپ ‌ به طور معناداری بیشتر بوده است .بین انحراف تيغه بيني و سابقه تروما رابطه معني‌داري وجGGود دارد .در بیمارانی که سابقه سپتوپالستي نداشته اند ،انحراف به طرف راست بیشتر بوده است. نتیجه گیری :با توجه به ارتباط سینوزیت مزمن با انحراف سپتوم بینی بنظر می رسد تعیین روش های درمانی و پروفیالکسی موثر بر سینوزیت و انجام روش های تشخیصی الزم و مناسب در افراد دارای انحراف سپتوم بینی ضروری می باشد. کلمات کلیدی :سینوزیت ،سینوزیت مزمن ،انحراف سپتوم بینی مقدمه سینوزیت مزمن به ،عفونت سینوس های پارانازال گفته می شود که بیش از دوازده هفته ادامGGه داشGGته باشد .در این نوع سینوزیت معموال عوامل مستعد کننده که در مورد سینوزیت حاد گفته شد وجود دارد. عالیم این بیماری مشابه سینوزیت حاد است با این تفاوت که سردرد ودرد صGGورت و تب در این نGGوع سینوزیت به ندرت دیده می شود(.)2 ,1 سینوزیت مزمن در معیار های معرفی شده بر اساس وجود گروهی از عالئم و نشانه های بیماری همراه با یافته های رادیولوژیک مشخص می شود .ابتال به سینوزیت مزمن در اثر اختالالت میکروآناتومیGGGGک خصوصًا راه های هوایی باریک و نواحی تماس مخاطی در بینی و سینوس ها ایجاد می شود(.)4 ,3 از جمله عوامل زمینه سازبرای انسداد دهانه سینوس ها و ایجاد سینوزیت مزمن می تGGGوان از انحراف سپتوم بینی نام برد(.)6 ,5 اصول درمانی شامل شناسایی عوامل و معالجه براساس آن است .معالجه با آنتی بیوتیGGGک مناسب در ‏Gرداری رینوسینوزیت معموال حداقل 3-4هفته طول می کشد و برای انتخاب آنتی بیوتیک باید نمونه بG شود و نمونه فوق الزم است که کشت داده شده و طی کشت نوع آنتی بیوتیک با طیف اثر الزمه انتخاب شود .در صورت مقاوم بودن میکروب ممکن است آنتی بیوتیک وریدی تجویز شود .دیگر موارد درمانی شامل استفاده از قطره کورتیکواستروئید بینی ،شتشو با آب نمک ،استعمال دوره های کوتGGاه مGGدت از استروئیدهای خوراکی ،ضداحتقان ،ضد درد و موکولیتیک ها است .بیمارانی که آلرژی دارند ،آنGGتی هیستامین خوراکی ,کورتون موضعی و ایمونوتراپی ،ممکن است نقش مهمی بازی کند(.)7 Gه دو ‏Gنی را بG تیغه بینی که از قسمتهای غضروفی ،استخوانی و مخاطی تشکیل شده است ،فضای بیG قسمت تقسیم می کند .در اثر ضربه یا رشد ناهماهنگ ،گاهی این تیغه انحنای شدید به یGGGک یا دو طرف بینی پیدا می کند و تنفس از راه بینی را دشوار می سازد .اصالح انحراف تیغGGGه بیGGGنی با جراحی امکان پذیر است .جراحی که بدین منظور صورت می گیرد سپتوپالستی نام دارد (.)8 ,5 هدف این مطالعه بررسی شیوع سینوزیت مزمن در بیماران با انحراف سپتوم بینی است ،همچGGنین ‏Gینوزیت ‏Gروز سG بررسی میزان انسداد راههای تخلیه سینوسی بر اثر انسداد سپتوم و شدت و مدت بG مزمن در مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز می باشد که به عنوان یکی از مراکز اصGGلی ارجاع بیماران در شمال غرب ایران است. تعريف واژه های کلیدی · سینوس :سینوسها فضاهای خالی پراز هوا هستند که در قسمت جلو جمجمه در ضخامت ‏Gد. ‏Gدا می کننG استخوانهای سر و صورت قرار دارند .این فضاها با منافذ ظریف به داخل بینی راه پیG سطح داخل آن ها از الیه نازک بافت پوششی مفروش شده است .این مخاط ترشحات نرم و چسبنده ای به نام ترشحات مخاطی تولید می کنند تا مسیر بینی را مرطوب نگه دارد. · سینوزیت :آماس حاد یا مزمن الیه مخاطی در یک یا چند حفره اطراف بینی است. · سینوزیت مزمن :باقی بودن عالئم سینوزیت مانند احساس فشGGار در صGGورت ،گرفتگی بیGGنی و ترشحات پشت حلق است که بیش تر از 12هفته باقی باشد. · انحراف بینی :انحراف بینی ( )Septal Deviationمعموًال کجی تیغه بینی در قسمت غضروفی یا استخوانی داخلی بینی است وممکن است تاثیری روی شکل ظاهری بینی گذارد. ‏Gا ‏Gنی تG · سپتوپالستی :سپتوپالستی نام عمل جراحی اصالحی است که در آن انحراف تیغه میانی بیG حد امکان اصالح می شود. · گرافی واترز :در یک رادیو گرافی واترز استاندارد ریج پتروس استخوان تمپورال در زیر سینوس ‏Gوده و در ماگزیال تصویر می شود .این رادیوگرافی برای بررسی سینوسهای ماگزیالری اختصاصی بG تشخیص سینوزیت بکار میرود .در این رادیوگرافی سینوسهای فرونتال واتموئیGGد قGGدامی و خلفی ‏Gدول ‏Gک کالG ‏Gال ،تکنیG مشاهده می شوند .اما رادیوگرافی اختصاصی برای مشاهده سینوس فرونتG ( )Caldwellمی باشد .برای تشخیص شکستگی استخوان گونه (زایگوما) و اتصاالت این استخوان با استخوانهای فرونتال ،ماگزیالر و تمپورال ،شکستگی های بینی و دیواره های طرفی ،تحتGGGGانی و فوقانی اربیت از تکنیک (ساب منتوورتکس و عکس لترال) استفاده می شود. اهداف مطالعه هدف كلي طرح: بررسی فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن در مرکز آموزشGGGی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال 1392 اهداف اختصاصي طرح: )1تعیین فراوانی سینوزیت مزمن و انحراف بینی در بیماران مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) )2تعیین علل سینوزیت مزمن در بیماران مورد بررسی )3تعیین علل انحراف بینی در بیماران مورد بررسی )4تعیین ارتباط بین انحراف بینی و بروز سینوزیت مزمن در بیماران مورد بررسی )5تعیین فراوانی سابقه جراحی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن )6تعیین فراوانی سابقه تروما در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن و انحراف سپتوم بینی فرضیههای طرح: ‌ فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن چقدر است؟ فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن در ارتباط با جنس و سGGGGن بیماران چگونه است؟ میزان وجود سابقه مداخله جراحی برای اصالح انحراف سپتوم بیGGنی در بیماران سGGینوزیت مزمن چقدر است؟ اهداف كاربردي طرح: بررسی میزان تاثیر انحراف بینی در بروز سینوزیت مزمن و تعیین میزان تاثیر مثبت سپتوپالستی در جلوگیری از آن بررسی متون ‏Gون سینوزیت مزمن یکی از شایعترین علل مراجعه بيماران به پزشك مي باشد .ساالنه در حدود 25میلیG نفر در اياالت متحده امریکا به این بیماری مبتال می شوند و هزینه ای هنگفتی به سیسGGتم پزشGGکی اين كشور تحميل می گردد .با توجه به آمارهای ملی امریکا ،سینوزیت ،پنجمین بیماری تشخیصی است کGGه برای آن آنتی بیوتیک تجویز می شود(.)9-12 سینوزیت مزمن در معیارهای معرفی شده بر اساس وجود گروهی از عالیم بیماری با یافتGGGGGGه های رادیولوژیک مشخص می شود .در این میان توسGGGعه راهنماهای جامع بGGGرای تشGGGخیص و درمان رینوسینوزیت ،یک بحث مهم برای متخصصین گوش و حلق و بینی بGGوده اسGGت .ليكن تصGGویربر داری تشخیصی به طورکلی جهت تایید تشخیص ,عود یا عوارض بیماری مورد استفاده قرار مي گیرد .پیشرفت در تکنیکهای تصویر برداری ,مانند سی تی اسکن و ،MRIتشخیص ,پیگیری و درمان این بیماری را افزایش داده است و لذا اغلبي از پزشکان سی تی اسکن را جهت تایید تشخیص سینوزیت مزمن و تعیین شدت بیماری بکار مي برند(.)13-17 ‏Gوارد ‏Gه راه در مG ‏Gيين نقشG ‏Gيز تعG همچنین سی تی اسکن برای تعیین موارد واریاسیونهای آناتومیک و نG جراحی هم بکار مي رود .بنابراین سی تی اسکن به عنوان يك جز اساسی درپیگیری درمان سGGینوزیت مزمن بکار مي رود(.)18 واریاسیون های آناتومیک متعددی که بوسیله سی تی اسکن می توان تشخیص داد شامل :انحراف سپتوم بینی ،کونکابولوزا ،کونکای میانی پارادوکس ،واریانس های زائده قالبی ،سلول آگرنازی ،سلول هالر، سلول انودی و واریاسیون های بوال اتموئیدالیس کGGه بGGه صGGورت مختصر توضGGیحاتی در مGGورد این واریاسیون ها ذکر خواهد شد(.)19 انحراف سپتوم بینی که اغلب علت آن تکاملی است ولی به دنبال تروما هم ایجاد می گردد .در این حالت سپتوم بینی می تواند کورنه میانی را تحت فشار قرار داده و باعث تنگ شدن مئاتوس میانی شود( .)20 ,19 ‏Gد ‏Gد و می توانG ‏Gه باشG کونکابولوزا که به کورنه میانی هوادار اطالق می گردد ،می تواند یک یا دو طرفG باعث انسداد مئاتوس میانی گردد(.)21 کونکای میانی پارادوکس به حالتی اطالق می شود که در آن کورنه میانی تحدبی به طرف خGGGارج یا دیواره لترال بینی پیدا کند و می تواند باعث وارد آوردن فشار بGGه مئGGاتوس میانی و اختالل درنGGاژ سینوس ها گردد(.)19 در واریاسیون های زائده قالبی این زائده می تواند به شکل های مختلف درآید و درناژ سینوس ها را مختل کند(.)19 سلول آگرنازی ,قدامی ترین سلول هوایی اتموئید است که در قدام لترال و پایین مجرای فرونتال قرار دارد و پنوماتیزاسیون بیش از حد این سلول می تواند باعث تنگی مجرای فرونتال و ایجاد سینوزیت مزمن فرونتGGGال گردد(.)22 سلول هالر نیز از سلول های هوایی اتموئید است که به کف اربیت یا سقف ماگزیال رشد کرده و می تواند باعث سینوزیت مزمن ماگزیالری گردد(.)19 سلول انودی جزو سلول اتموئیدال خلفی است که در مسیر عصب اپتیک قرار دارد(.)22 بوال اتموئیدالیس بزرگترین و ثابت ترین سلول هوایی اتموئیدال قدامی است و پنوماتیزاسیون زیاد آن موجب انسداد استئومئاتال کمپلکس می گردد(.)22 ,19 ‏Gاق می ‏Gترال اتفG با توجه به اینکه اغلب واریاسیون های آناتومیک به استثنای انحراف سپتوم بینی در دیواره لG افتد و ونتیالسیون و درناژ سینوس نیز در این ناحیه انجام می شود ،می توان انتظار داشت که این ناهنجاری های آناتومیک جریان موکوسیلیاری را مختل کرده و باعث مستعد شدن به سینوزیت مزمن می گردنGGد.با این وجود نقش واریاسیون های آناتومیک در پاتوژنز سینوزیت مزمن به عنوان عامل مستعد کننده مGGورد تردیGGد است(.)23 در کتاب Cummingsاز واریاسیون های آناتومیک به عنوان عامل زمینه ساز مهم برای سینوزیت مزمن یاد شده است(.)24 علل زیادی برای ایجاد سینوزیت مزمن مطرح است که اغلب همپوشانی دارند .یکی از علتهای سینوزیت مزمن که مربوط به خود میزبان است و کمتر اکتسابی می باشد تغییر در ونتیالسGGیون و درنGGاژ طبیعی سینوسهاست .علل گوناگونی می تواند درناژ سینوس ها را مختل کند .یکی از علل مهم ،واریاسیون های آناتومیک سینوس ها هستند.از علل مهم دیگر می توان پولیپوز ,تومورها ,انحراف سپتوم بینی ,اجسام خارجی را نام برد.)25(. ‏Gورد ‏Gاگونی در مG ‏Gایج گونG مطالعات بسیاری برای اثبات این اثر در جوامع مختلف انجام شده است و نتG ارتباط هر کدام از واریاسیون های آناتومیک و سینوزیت مزمن بدست آمده است .مثال شیوع گزارش شده در مورد انحراف سپتوم بینی در گروه های مورد مطالعه %12تا %58در جوامع متفاوت است(26 ). از لحاظ تاثیر این واریاسیون بر سینوزیت مزمن بصورت تئوریک بیان شده است که انحراف شدید سپتوم می تواند بر کورنه میانی فشار آورده و باعث تنگ شدن مئاتوس میانی گردد(.)24 این انحراف باید بسیار شدید باشد تا بتواند باعث ایجاد این اثر فشاری گردد .تعریف متعدد و مختلفی از انحراف سپتوم بینی و درجه بندی آن از لحاظ شدت در منابع و مراجع وجود دارد .لذا به این مسئله باید توجه کرد که وجود انحراف سپتوم از خط وسط عامل مستعد کننده برای سینوزیت مزمن می باشد( .)27 ,8 سینوزیت به عنوان یک علت مهم و شایع موربیدیتی در تمام سنین رو به افزایش است .از جمله عوامGGل زمینه ساز این بیماری می توان از انحراف تیغه میانی بینی نام برد .رینوسینوزیت مزمن در حال حاضر با وجود گروهی از اختالالت با ویژگی هایی چون التهاب مخاط بینی و سینوس های پارانازال حداقل بGGه مدت 12هفته مشخص می شود ،در این بیماران عالیم ترشحات بینی ،احتقان بینی و دردهای صورتی در گزارش های اولیه دیده شده است ،ولی وجود تمامی عالیم با هم الزامی نیست(.)28 دالیل شایع بروز سینوزیت شامل عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی ،رینیت آلرژیک ،رینیت وازوموتور و بعضا انحراف سپتوم بینی است(.)29 اختالالت میکروآناتومیک در دیواره جانبی بینی و سینوسها میتواند موجب تنگی راه تخلیه و اختالل در تهویه سینوسها گردد و همچنین استعداد ابتال به عفونت سینوس را افزایش دهد .انحراف Sشکل سپتوم بینی ،کونکابولوزا ،زائده آنسینیت با انحراف بداخل ،بزرگی بوالی اتموئید و استیوم فرعی در بیماران دچار سینوزیت مزمن شیوع باالتری دارند و می توانند از عوامل زمینه ساز سینوزیت مزمن باشند(.)30 انحراف سپتوم نیز بیشترین وشایعترین دفورمیتی بینی است که می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشGGد. شیوع انحراف بینی در مطالعه اویگا بر اساس سی تی اسکن % 40بوده است(.)1 شیوع نسبتا باالی سینوزیت و انحراف بینی و عوارض احتمالی متعاقب آن از جملGGه سGGلولیت اربیت، مننژیت ،ترومبوز سینوس کاورنوس و ...و همچنین عوارض ناشی از انحراف سپتوم بیGGنی در مراحGGل ابتدایی در رادیوگرافی قابل مشاهده می باشند و در این مرحله قابل درمانند. تنگی این گذرگاه سبب بروز اختالل جریان موکوسیلیاری می گردد کGGه این مسئله منجGGر بGGه اسGGتاز ترشحات و التهاب مخاطی ،آزادسازی مدیاتورها ،تجمع میکروبی ،مهاجرت سلولهای التهابی و تشGGکیل یک سیکل معیوب می شود(.)31 ,1 این ناحیه شامل زائده آنسینیت ،هیاتوس سمی لوناریس ،اتموئیدبوال و سایر سلولهای اتموئید قGGدامی، رسس فرونتال و استیوم ماگزیالری می باشد(.)31 در مطالعه زادانفرخ و همکاران در سال 1380در تهران ,که جهت بررسی مقایسه ای وضعیت آناتومیک دیواره جانبی بینی در بیماران مبتال به سینوزیت انجام شده است ،یکصد مجموعه بینی و سینوس بررسی ‏Gیوع ‏Gود .شG گردید .فراوانی انحراف سپتوم به شکل Sدر بیماران دچار سینوزیت مزمن % 28موارد بG کونکابولوزا دراین بیماران برابر % 32بوده است(.)30 در مطالعه کندی و همکاران در سال 1999انحراف سپتوم در بیماران دچار سینوزیت مزمن شGGGیوعی معادل %21داشت(.)31 اشتامبرگر انحراف سپتوم را بعنوان عامل زمینه ساز سینوزیت مزمن مطرح می نماید(.)31 Arslanو همکاران طی مطالعه ای در سال 1999شیوع کونکابوالزا را در %30بیماران مبتال به سGGGینوزیت مزمن ذکر نموده اند(.)2 Jorissenو همکاران در سال 1996کونکابولوزا را از عوامل موثر در شیوع سینوزیت مزمن قلمداد نموده اند(.)32 در مطالعه Aktasو همکاران در سال 2001که در مورد ارتباط کونکا بولوزا ،انحراف بینی و سینوزیت انجام داده اند و در این تحقیق با CTاسکن سینوس های پارانازال بیماران مبتال به سینوزیت مورد بررسی قرار گرفته اسGGت و این ارتباط را تایید نموده اند(.)8 Collectو همکاران در سال 2003مروری بر مقاالت انگلیسی و فرانسوی منتشر شGGده بین سالهای 1980تGGا 2001 انجام داده اند که نشان دهنده ی افزایش شیوع وشدت در بیماری های سینوسی مرتبط با افزایش زاویGGGه انحراف سپتوم در ناحیه استیومیاتال کمپلکس بود و ارتباط چشمگیری بین شکل سپتوم بینی و شدت بیماری سینوس را نشان داد(.)7 در مطالعه شیخی و همکاران که در سال 1389در اصفهان انجام شد ،شایعترین عالمت در سینوزیت مزمن انسGGداد راه تنفسی بینی با %66و نادرترین عالمت تب ولرز با 8/1درصد بوده است(.)33 سپتوپالستی عبارت است از جراحی اصالح انحراف تیغه میانی بینی .تیغه میانی بیGGGنی (سپتوم) ممکن است به علل گوناگون دچار انحراف از خط وسط باشد .از علل شایع انحراف سپتوم بیGGنی میتGGوان بGGه آسیب های ناشی از ضربات وارده به بینی اشاره نمود .از طرفی ممکن است طی فرایند رشGGGد سپتوم بینی دچار انحراف از خط وسط گردد و یا اینکه آسیب وارده به بینی نوزاد حین عبور از کانال زایمانی زمینه انحراف بینی را در آینده فراهم آورد(.)34 ,7 ,1-3 انحراف سپتوم بینی از علل مهم گرفتگی بینی و خونریزی مکرر از بینی است .برخی اوقات نیز انحراف سپتوم بینی موجب سردرد در بیمار است و نیز سینوزیت مزمن می تواند به علت گرفتگی بیGGنی و عGGدم تخلیه مناسب سینوس ها ناشی از انحراف سپتوم بینی دیده شود .با عمل جراحی اصالح انحراف بیGGGنی مسائل یاد شده برطرف می گردند .به عنوان مثال فردی که دچار سردرد مزمن است و علت سر درد وی انحراف سپتوم و تماس با دیواره الترال است با جراحی سپتوپالستی از سر درد رهایی می یابد .یا اینکه خرخر شبانه در بیماری که دچار انحراف شدید سپتوم است با جراحی سپتوپالسGGتی بهبGGود می یابGGد. سپتوپالستی معموال شکل ظاهری بینی را تغییر نمی دهد .اما میتوان همزمان با جراحی زیبایی بیGGGنی اقدام به سپتوپالستی نمود تا عالوه بر شکل ظاهری بینی تنفس بیمار نیز بهبود یابد.)8 ,5( . تصویر :2-1عدم تخلیه مناسب سینوس ها ناشی از انحراف سپتوم بینی عدم اصالح انحراف تیغه بینی می تواند عالوه بر انسداد تنفسی بینی ،فرد را مستعد سینوزیت های مکرر یا مزمن نماید .در موارد شدید انحراف تیغه می تواند در شکل ظاهری بینی نیز غیر قرینگی ایجاد کند(.)35 ,20 ,1 در مطالعه الهی و همکاران در سال 1997با بررسی 122بیمار گزارش نمودند که افزایش زاویGGه انحراف سپتوم با بیمارای های دوطرفه سینوس و آبنورمالیتی های توربیننت میانی در دو طرف و اتموئید بوال پرومیننس همراه است و افزایش شیوع و شدت بیماری های سینوس ها با افزایش انحراف در این مطالعه همراه بود(.)20 دقیقی و همکاران در سال 2007شیوع انحراف بینی را %34و سینوزیت در ارتباط با آن را %65 بیان کرده اند(.)21 مطالعه Gencerنشان داد که سینوس ماگزیالری درسمت مقابل انحراف شدید سپتوم بینی تمایل به افزایش حجم دارد .عالوه بر این ،شانس پیدا کردن یافته های سینوزیت ماگزیالری در همان طرف به انحراف شدید سپتوم به میزان قابل توجهی افزایش یافته بود(.)36 مطالعه دیگری توسط Lindertو همکاران در سال 2008به طریقه آندوسکوپی انجام شد کGGGه انحراف بینی شیوعی برابر %48داشت و در %9/62موارد انها سینوزیت وجود داشت(.)37 در مطالعه Kyle D. Smithدر سال 2010انحراف بینی و سینوزیت در CBCTبر روی 883بیمار، شیوع %20به دست آمد که علت شیوع کم آن بررسی انحراف شدید بیش از mm 4بود(.)35 در مطالعه Daneseو همکاران انحراف غیرمعمول زائده آنسینیت در %31بیماران مبتال به سGGینوزیت ‏Gودن ‏Gگ نمG ‏Gوجب تنG ‏Gینیت مG مزمن گزارش شده است ،لذا به نظر می رسد انحنای به خارج زائده آنسG OMCشده که در بروز سینوزیت نقش بسزایی دارد (.)36 در مطالعه Joeو همکاران بر روی 995بیمار مبتال به سینوزیت مزمن ،در %34مGGوارد هیGGپرتروفی ‏Gد در ‏Gوالی اتموئیG ‏Gوایی بG ‏Gر هG ‏Gزرگی و پG ‏Gی از بG بوالی اتموئید مشاهده شد .با توجه به اثر تنگی ناشG ( )Ostiumetal Complexو آمار ذکر شده ،یکی از عوامل سبب ساز سینوزیت مزمن پرهGGوائی بGGوالی اتموئید می تواند باشد .زائده آنسینیت با انحراف بداخل در %48بیماران مبتال وجود داشGGت .در این بیماران نمای توربینیت میانی دوبل ( )Doubled Middle Turbinateو تماس زائده آنسینیت با شGGاخک میانی مشهود بود.)38 ,21(. مواد و روش ها نوع مطالعه مقطعی -توصیفی – تحلیلی نمونه مورد مطالعه: شامل افراد مراجعه کننده به کلینیک گوش و حلق و بینی مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) در طي سال 1392 حجم نمونه: از بین 250بیمار مراجعه کننده به کلینیک گوش و حلق و بینی مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) با عالیم مشکوک به سینوزیت تعداد 100بیمار مبتال به سینوزیت مزمن در محدوده سنی 14تا 60سال که توسط متخصص ENTویزیت شده اند ،وارد مطالعه شدند. معيارهاي ورود به مطالعه: )1 تشخیص قطعی سینوزیت مزمن )2 محدوده سنی 14تا 60 معيارهاي خروج از مطالعه: انصراف بیمار از ادامه شرکت در مطالعه. سن کمتر از 14سال و یا بیشتر از 60سال نحوه انجام مطالعه: ابزارهاي تحقيق: از طريق پرسش نامه و چک ليست هاي تهيه شده از شرح حال و معاینات و یافته های پاراکلینیکی روش انجام تحقیق: مطالعه حاضر به روش مقطعی و از نوع توصیفی – تحلیلی است .جمعیت مورد مطالعGGه شGGامل افراد مراجعه کننده به کلینیک گوش و حلق و بینی مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) با عالیم مشکوک به سینوزیت می باشد .نمونه مورد مطالعه شامل 100بیمار مبتال به سینوزیت مزمن در محدوده سنی 14تا 60سال می باشد که توسط متخصص ENTویزیت شده اند .این بیماران از نظر سن ،جنس، سابقه تروما ،سابقه جراحی انحراف سپتوم بینی ،وجود انحراف سپتوم و سابقه درمان بررسی شGGده اند .وجود انحراف بینی بیماران در سی تی اسکن تایید شده اند .پس از انجام سGGی تی اسGGکن سینوسها ی پارانازال توسط تکنیسین مجرب ،گزارش رادیولوژیک توسGGط یGGک پزشGGک متخصص رادیولوژی نوشته شده و اطالعات مورد نیاز در برگه پرسشنامه بیمار وارد شده است. در بررسی گزارش رادیولوژیک ،افزایش ضخامت سینوسهای اتموئید قدامی و خلفی ،اسفنوئید ،فرونتال و ماگزیالری و انسداد کمپلکس استیومئاتال یا سطح مایع هوا به عنوان نشانه های سینوزیت مزمن در نظر گرفته شده است .سپس با توجه به ، staging Lund-McKayهر اسکنی با = 0scoreطبیعی و هر اسکنی با > 0scoreغیرطبیعی در نظر گرفته شد .اطالعات مربوط بGGGه بیماری سGGGینوزیت و سابقه درمانی آنها و سابقه مداخله جراحی برای انحراف بینی (در صورت وجود) با اطالعات ارئه شده توسط بیماران و پرونده پزشکی آنان تکمیل گردیده است. داده های بدست آمده از مطالعه به وسیله روش های آماری توصیفی (فراوانی – درصد و میانگین ± انحراف معیار) آزمون تفاوت میانگین برای گروه های مستقل و آزمون رابطه مجذور کامل یا آزمGGGون دقیق فیشر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 17مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و مقدار Pکمتر از 05/0از لحاظ آماری معنی دار تلقی شد. مالحظات اخالقی: تمام شرکت کنندگان با اخذ رضايت وارد مطالعه شده اند. قبل از اجراي تحقيق اهداف مطالعه به بیماران اعالم شده است. در صورت تمایل شرکت کنندگان مي توانستند در هر بخشي از تحقيق که بخواهد از مطالعه خارج شوند. آنالیز آماری: با توجه به ماهیت متغیر های مطالعه در اهداف اختصاصی ،در مورد متغیر های کیفی فراوانی های مطلق و نسبی و درمورد متغیر های کمی میانگین ،میانه ،دامنه تغییرات و انحراف معیار انGGGGدازه گیری شده و با توجه به استقالل گروه ها برای مقایسه متغGGGیر های کیفی جهت انجام مقایسGGGه از آزمون آماری کای دو ( )k²و آزمون تفاوت میانگین استفاده شد .جهت قضاوت آماری سطح معنی داری 05/0مالک تصمیم گیری می باشد .برای تجزیه تحلیل داده ها از برنامGGGGGه نرم افزاری SPSSنسخه 17استفاه شد. یافته ها : در فاصله زمانی یک ساله که این مطالعه انجام گرفته است 250 ،بیمار با شکایاتی از قبیل گرفتگی بینی ,ترشحات پشت حلق و سایر عالیم مشکوک به سینوزیت به درمانگاه گوش ,حلق و بینی امام رضا(ع) مراجعه نموده اند که در این میان 100بیمار با توجه به تاریخچه بیماری ,معاینات بالینی و یافته های پاراکلینیکی مبتال به سینوزیت مزمن بودند. ميانگين سنی این بیماران برابر ،30.34کم سن ترین بیمار 14سال و مسن ترین بیمار 60سال سن داشتند. نمودار :4-1پراکندگی و میزان فراوانی بیماران بر اساس سن سینوزیت مزمن در این بیماران در 37درصد با انحراف سپتوم ،در 2/34درصGGGGد با آلرژي ،در22 درصد با ناهنجاري آناتوميک و در 8/6درصد با پوليپ بيني همراه بوده است ،خوشبختانه در هیچکدام از بیماران تومورهای داخل بینی عامل سینوزیت نبوده است. از میان این بیماران 70درصد مرد و 30درصد زن هستند. نمودار :4-2درصد فراوانی بیماران بر اساس جنسیت از کل نمونه مورد بررسی 53 ،درصد انحراف بینی داشته اند 30 ،درصد انحراف سپتوم بGGGه سمت راست و 23درصد انحراف سپتوم به سمت چپ دارند. نمودار :4-3درصد فراوانی بیماران بر اساس انحراف تیغه بینی در اغلب بیماران عالیم سینوزیت بیش از 3ماه بوده است: در 42درصد بیماران عالیم 3تا 6ماه وجود داشته است .در 29درصد بیماران عالیم 6تا 12ماه طول کشیده است و در 29درصد باقیمانده عالیم سینوزیت بیش از یک سال طول کشیده است. نمودار :4-4درصد فراوانی بیماران بر اساس مدت زمان ابتال به سینوزیت طبق گزارشات اخذ شده از سی تی اسکن سینوس های این بیماران ,در 5/41درصGGGGد بیماران سینوس اتمویید ،در 3/9درصد بیماران سینوس اسفنویید ،در 1/13درصد بیماران سینوس فرونتال و در 36درصد بیماران سینوس ماگزيالري درگیر بوده است. تمامی بیماران حداقل یک دوره تحت درمان دارویی ( خودسرانه یا تحت نظر پزشGGGک) برای درمان این بیماری قرار گرفته بودند. از میان این بیماران 12بیمار سابقه سپتوپالستی داشته اند. از میان 53بیماری که انحراف سپتوم داشته اند میزان انحراف بینی در 17درصد بیماران به نحوی بوده است که که منجر به بسته شدن دهانه سینوس و گرفتگی کامل بینی و ایجاد عالمت در آنها شده است. سابقه تروما : برای متغیر سابقه تروما ،فراوانی و درصد محاسبه و نمودار ستونی آن رسم شده است. از کل نمونه مورد بررسی 38 ،درصد سابقه تروما دارند نمودار :4-5درصد فراوانی بیماران بر اساس سابقه تروما علل ماژور: شکایت اصلی و علت اصلی مراجعه بیماران شامل: احساس فشار در صورت ( 56درصد) ،خونريزي بيني ( 6درصد) ،احساس پري در صورت (42 درصد) ،انسداد بيني ( 86درصد) ،خروج ترشحات چرکي از بيني ( 28درصGGد) ،ترشGGحات چرکي پشت حلق ( 54درصد) ،تغيير رنگ ترشحات خلفي ( 6درصد) و کاهش حس بويايي (4 درصد) بوده است. نمودار :4-6درصد فراوانی بیماران بر اساس شکایت اصلی علل مینور: از میان سایر علل کم اهمیت تر مراجعه بیماران به پزشک می تGGوان از :سردرد ( 1/54درصGGد) ،تب ( 7/2درصد) ،بوی بد دهان ( 2/62درصد) ،خستگی ( 1/8درصد) ،سرفه ( 4/5درصد) و احساس فشار در گوش ( 6/21درصد) نام برد . نمودار :4-7درصد فراوانی بیماران بر اساس شکایت همراه رابطه انحراف تيغه بيني و جنسيت: براي آزمون اين فرضيه از آزمون خي‌دو استفاده شده است .فرض صفر در این آزمون مستقل میشGGود. بودن متغيرها است .اگر سطح معنی‌داری آزمون کمتر از 05/0باشد فرض صفر رد ‌ یعنی بین پارامترها رابطه وجود خواهد داشت. ‏Gر ‏Gون برابG ‏Gني‌داري آزمG خيدو برابر ،0/100درجه آزادي برابر 2و سطح معG مقدار آزمون ‌ معنيداري آزمون کمتر از 05/0است فرض اسGGتقالل دو ‌ 001/0است .با توجه به اينكه سطح ‏Gنيداري وجGGود دارد .در ميشود .يعني بین انحراف تيغه بيني و جنسيت رابطه مع‌ G متغير رد ‌ زنان انحراف راست و در مردان انحراف چپ بیشتر است. رابطه انحراف تيغه بيني و سابقه تروما: براي آزمون اين فرضيه از آزمون خي‌دو استفاده شده است .فرض صفر در این آزمون مستقل میشود. بودن متغيرها است .اگر سطح معنی‌داری آزمون کمتر از 05/0باشد فرض صفر رد ‌ یعنی بین پارامترها رابطه وجود خواهد داشت. خيدو برابر ،43/47درجه آزادي برابر 2و سطح معني‌داري آزمون برابر مقدار آزمون ‌ معنيداري آزمون کمتر از 05/0است فرض اسGGتقالل ‌ 001/0است .با توجه به اينكه سطح ‏Gود ‏Gنيداري وجG دو متغير رد مي‌شود .يعني بین انحراف تيغه بيني و سابقه تروما رابطه مع‌ G دارد. رابطه انحراف تيغه بيني و سابقه سپتوپالستي: براي آزمون اين فرضيه از آزمون خي‌دو استفاده شده است .فرض صGGفر در این آزمGGون معنیداری آزمون کمتر از 05/0باشد فرض صفر رد ‌ مستقل بودن متغيرها است .اگر سطح میشود .یعنی بین پارامترها رابطه وجود خواهد داشت. ‌ خيدو برابر ،87/36درجه آزادي برابر 2و سطح معني‌داري آزمون برابر مقدار آزمون ‌ معنيداري آزمون کمتر از 05/0است فرض اسGGتقالل ‌ 001/0است .با توجه به اينكه سطح ‏Gنيداري ‏Gه مع‌ G دو متغير رد مي‌شود .يعني بین انحراف تيغه بيني و سابقه سپتوپالستي رابطG وجود دارد .در بیمارانی که سابقه سپتوپالستي ندارند انحراف راست بیشتر است. رابطه انحراف تيغه بيني و سن: برای آزمون این فرضیه ،از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده شده است .فرض صفر در آنGGالیز واریانس برابر بودن میانگین متغير وابسته در تمام سطوح متغیر مستقل است .اگر سطح معGGنی داری آزمون کمتر از 05/0باشد فرض صفر رد خواهد شد .رد فرض صفر به معنGGGای ارتباط داشتن متغیرها است. سطح معنی داری آنالیز واریانس برابر 407/0است .با توجه به بزرگتر بودن سطح معنی‌داری نمیشود .در نتیجه بین انحراف تيغه بيني و سن رابطه آنالیز واریانس از ،05/0فرض صفر رد ‌ معنیداری وجود ندارد. ‌ بحث سینوزیت به عنوان یک علت مهم و شایع موربیدیتی در تمام سنین رو به افزایش است .از جمله عوامGGل زمینه ساز این بیماری می توان از انحراف تیغه میانی بینی نام برد .در این مطالعه به بررسی فراوانی انحراف سپتوم بینی در بیماران مبتال به سینوزیت مزمن در مرکز آموزشی درمانی امام رضGGGا در سال 1392پرداخته شده است. در این مطالعه % 40بیمارانی که عالیم مشکوک به سینوزیت داشته اند ،مبتال به سینوزیت مزمن بGGوده اند. ‏Gع ‏Gا %58در جوامG شیوع گزارش شده در مورد انحراف سپتوم بینی در گروه های مورد مطالعه %12تG مختلف متفاوت است (.)26 دقیقی و همکاران در سال 2007شیوع انحراف بینی را %34و سینوزیت در ارتباط با آن را %65بیان کردند(.)21 ‏Gان ‏Gه نشG ‏Gد کG در مطالعه شیخی و همکاران همه بیمارن عالوه بر سینوزیت دارای انحراف بینی بوده انG دهنده ی ارتباط قوی بین این دو می باشد(.)33 شیوع انحراف بینی در مطالعه اویگا بر اساس سی تی اسکن % 40بوده است(.)1 از بین 100بیمار بررسی شده در این مطالعه که مبتال به سینوزیت مزمن بGGوده انGGد 53درصGGد بیماران انحراف تیغه بینی داشته اند که شبیه به مطالعات مشابه قبلی می باشد. از بین این بیمارن 38درصد سابقه ترومای بینی را ذکر می کردند. در مطالعه شیخی و همکاران بیشترین فراوانی سینوزیت مزمن مربوط به گروه سنی 20-29سال و کمترین فراوانی مربوط به گروه باالی 50سال بوده است(.)33 در مطالعه ی ما نیز بیشترین فراوانی سینوزیت مزمن مربوط به گروه سنی 20تا 40سال می باشد علت شایعتر بودن این بیماری در این سنین می تواند مربوط به در معرض تروما بودن بیشGGتر این گروه ،عدم کمپلیانس دارویی مناسب و نیز ارتباط بیشتر افراد این گروه با مواد آلرژن باشد. در مطالعه شیخی و همکاران ارتباط قوی بین شدت انحراف بینی و میزان شدت سینوزیت وجGGود داشته است و نتایج آن نشان داد که انحراف شدید بینی ،%2/30متوسط %2/44و خفیف%6/25 موارد وجود دارد و توزیع فراوانی سینوزیت بر حسب شدت آن شGGامل سGGینوزیت خیلی شGGدید ،%22شدید ،%6/16متوسط %4/39و خفیف %22می باشد(.)33 در این مطالعه بین سن و وجود انحراف سپتوم بینی ارتباط معنی دار وجود نداشته اسGGت ولی این ارتباط در مورد جنسیت /سابقه تروما /سابقه سپتوپالستی و انحراف سپتوم بینی معGGنی دار بGGوده است. Arslanو همکاران شیوع کونکابوالزا را در %30بیماران مبتال به سینوزیت مزمن ذکر نمGGGGوده اند(. )2 Jorissenو همکاران کونکابولوزا را از عوامل موثر در شیوع سGGینوزیت مزمن قلمGGداد نمGGوده اند(.)32 علل سینوزیت مزمن در بیماران این مطالعه در 37درصد انحراف سپتوم ،در 2/34درصد آلرژي، در 9/21درصد ناهنجاري آناتوميک (کورناهای هیپرتروفیک ،کونکا بولGGوزا) و در 8/6درصGGد پوليپ بيني است و در هیچکدام از بیماران تومورهای داخل بینی عامل سینوزیت نبوده است. بنابر گزارشهای فوق و نتایج حاصل از مطالعه حاضر ،کونکابولوزا را می توان از عوامل زمینه ساز سینوزیت مزمن در نظر گرفت. در این مطالعه شایعترین علت شناخته شده ی انحراف سپتوم بینی تروما می باشد. در میان بیماران مورد بررسی در این مطالعه 12مورد تحت عمل جراحی سپتوپالسGGGتی قرار گرفته اند .شایان ذکر است ارزیابی میزان تاثیر عمل جراحی سپتوپالستی در درمان سینوزیت مزمن نیازمند بررسی تمامی بیمارانی که تحت عمل جراحی سپتوپالستی قرار گرفتGGه انGGد و پیگیری آنها جهت تعیین میزان عود سینوزیت مزمن است که این اطالعات در این مطالعه قابل دسترسی و ارزیابی نبوده است. در این بررسی بیشتر بیماران مبتال به سینوزیت مزمن مذکر بوده اند. در مطالعه شیخی و همکاران نیز فروانی سینوزیت مزمن و انحراف سپتوم بینی در افراد مذکر شایعتر بوده است(.)33 با توجه به اینکه شایعترین علت زمینه ساز سینوزیت در این بررسی انحراف تیغه بینی بوده کGGه این ریسک فاکتور در افراد مذکر شایعتر بوده (هم به صورت مادرزادی و هم اکتسابی) علت این امر نیز قابل توجیه می باشد. نتیجه گیری سینوزیت مزمن در افراد مذکر شایعتر است. در محدوده سنی 20-40سالگی سینوزیت مزمن شایعتر است. شایعترین عامل شناخته شده مساعد کننده سینوزیت مزمن ،انحراف سپتوم بینی می باشد. شایعترین علت شناخته شده ی انحراف بینی در بیماران مورد بررسی در این مطالعه تروما می باشد. بیشترین فراوانی درگیری سینوس ها مربوط به سینوس اتموئید است. با توجه به ارتباط سینوزیت مزمن با انحراف سپتوم بینی بنظر می رسGGGد تعGGGیین روش های درمانی و پروفیالکسی موثر بر سینوزیت در افراد دارای انحراف سپتوم بینی ضرورت زیادی داشته باشد. پیشنهادات انجام مطالعه ای جهت بررسی تاثیر سپتوپالستی در میزان بروز مجدد سینوزیت بر روی بیماران مبتال به سینوزیت مزمن و انحراف بینی که تحت سپتوپالستی قرار گرفته اند. انجام مطالعه در سطوح باالتر و جامعه آماری بزرگتر بررسی سوش های باکتریایی و نیز قارچی ایجاد کننده سینوزیت و نیز مقایسه درمان های مختلف موثر بر این عوامل بررسی تاثیر فاکتورهایی از قبیل مصرف سیگار ،آسم و ...در نتیجه عمل جراحی سپتوپالسGGتی و عود سینوزیت منابع 1. Dewees S. Nose and paranasal sinuses. In: Cummings C, editor. Otolaryngology - head and neck surgery.Philadelphia: Mosby; 1991. p. -19.111 2. Arslan H, Aydınlıoğlu A, Bozkurt M, Egeli E. Anatomic variations of the paranasal sinuses: CT examination for endoscopic sinus surgery. Auris Nasus Larynx. 1999;26(1):39-48. 3. Mays S. Nasal septal deviation in a mediaeval population. American journal of physical anthropology. 2012;148(3):319-26. 4. Tsai T-L, Lan M-Y, Ho C-Y. There is no structural relationship between nasal septal deviation, concha bullosa, and paranasal sinus fungus balls. The Scientific World Journal. 2012;2012. 5. Uygur K, TÜz M, Doğru H. The correlation between septal deviation and concha bullosa. Otolaryngology--Head and Neck Surgery. 2003;129(1):336. 6. Gencer ZK, Ã M, Okur A, KaraÃSavuÅŸ S, Saydam L. The effect of nasal septal deviation on maxillary sinus volumes and development of maxillary sinusitis. European Archives of Oto-Rhino-Laryngology 2119; .5-1 7. Collet S, Bertrand B, Cornu S, Eloy P, Rombaux P. Is septal deviation a risk factor for chronic sinusitis? Review of literature. Acta oto-rhinolaryngologica belgica. 2000;55(4):299-304. 8. Aktas D, Kalcioglu MT, Kutlu R, Ozturan O, Oncel S. The relationship between the concha bullosa, nasal septal deviation and sinusitis. Rhinology. 10. Van Cauwenberge P, Watelet J. Epidemiology of chronic rhinosinusitis. Thorax. 2000;55(Suppl 2):S20. 11. Benninger MS, Ferguson BJ, Hadley JA, Hamilos DL, Jacobs M, Kennedy DW, et al. Adult chronic rhinosinusitis: definitions, diagnosis, epidemiology, and pathophysiology. Otolaryngology-Head and Neck Surgery. 2003;129(3):S1-S32. 12. Gliklich RE, Metson R. The health impact of chronic sinusitis in patients seeking otolaryngologic care. Otolaryngology-Head and Neck Surgery. 1995;113(1):104-9. 13. Bhattacharyya N. The economic burden and symptom manifestations of chronic rhinosinusitis. American journal of rhinology. 2003;17(1):27-32. 14. Zinreich SJ. Imaging of chronic sinusitis in adults: X-ray, computed tomography, and magnetic resonance imaging. Journal of Allergy and Clinical Immunology. 1992;90(3):445-51. 15. Bhattacharyya N, Fried MP. The accuracy of computed tomography in the diagnosis of chronic rhinosinusitis. The Laryngoscope. 2003;113(1):125-9. 16. Sobin J, Engquist S, Nord CE. Bacteriology of the maxillary sinus in healthy volunteers. Scandinavian journal of infectious diseases. 1992;24(5):633-5. 17. صفحه/ 16 فصل/ 1999 سال/ کتاب تصویربر داری تشخیصی/ کاسه چشم و گرد ن،فصل سینوسها/پیتر آرمسترانگ 4 تا436. 18. Hwang PH, Irwin SB, Griest SE, Caro JE, Nesbit GM. Radiologic correlates of symptombased diagnostic criteria for chronic rhinosinusitis. Otolaryngology--Head and Neck Surgery. 2003;128(4):489-96. 19. James B, Snow JR, Ballenger JJ. Ballengers Otorhinolaryngology Head and nech surgery 16th ed. Hamilton, BC Decker 2003: 547- 560 20. Elahi MM, Frenkiel S, Fageeh N. Paraseptal structural changes and chronic sinus disease in relation to the deviated septum. The Journal of otolaryngology. 1997;26(4):236-40. 21. Stallman JS, Lobo JN, Som PM. The incidence of concha bullosa and its relationship to nasal septal deviation and paranasal sinus disease. American Journal of Neuroradiology. 2004;25(9):1613-8. 22. Watelet J-B, Cauwenberge PV. Applied anatomy and physiology of the nose and paranasal sinuses. Allergy. 1999;54(s57):14-25. 23. Elahi B. Ostoeology, 9th ed. Tehran, Jeihon 1987;167, 172, 173, 176, 208. 24. Cummings CW. Otolaryngology head & neck surgery, 2, 4th ed. Philadelphia, Mosby 2005; 1183-1195. 25. Mayers EN, Blueston CD, Brachmann DE, Krause CJ. Advances in otolaryngology-Head &neck surgery, 1st ed. St Louis, Mosby 1996: 255-266 26. Perez-Pinas I, Sabate J, Carmona A, Catalina-Herrera C, Jimenez-Castellanos J. Anatomical variations in the human paranasal sinus region studied by CT. Journal of anatomy. 2000;197(02):221-7. 27. Harar R, Chadha N, Rogers G. The role of septal deviation in adult chronic rhinosinusitis: a study of 500 patients. Rhinology. 2004;42(3):126-30. 28. New definitions issued by experts in treatment of upper respiratory disorders. Otolaryngol Head Neck Surg 2003;13: 702 29. Dykewicz MS. Rhinitis and sinusitis. J Allergy Clin Immunol 2002; 111(2). بررسي مقايسه‌اي وضعيت آناتوميك ديواره جانبي بيني بيماران مبتال به.)1380( . نادریان م, زادانفرخ ه.30 -427 : 26 شماره،8 سال. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران.سينوزيت مزمن و اجساد نرمال بروش آندوسكوپي 424 31. Hosemann W., Minimally Invasive Endonasal sinus surgery. 1th ed, Thieme., Boston 200, 2-8. 32. Jorissen M, Hermans R, Bertrand B, Eloy P. Anatomical variations and sinusitis. Acta otorhino-laryngologica belgica. 1996;51(4):219-26. مجله. بررسی تاثیر انحراف سپتوم بینی در ایجاد سینوزیت مزمن.)1389( . ترکزاده آ، یثربی م، شیخی م.33 568-573 ،5 شماره:2 دوره.دانشکده دندانپزشکی اصفهان 34. Li L, Han D, Zhang L, Li Y, Zang H, Wang T, et al. Aerodynamic investigation of the correlation between nasal septal deviation and Chronic rhinosinusitis. The Laryngoscope. 2012;122(9):1915-9. 35. Smith KD, Edwards PC, Saini TS, Norton NS. The prevalence of concha bullosa and nasal septal deviation and their relationship to maxillary sinusitis by volumetric tomography. International journal of dentistry. 2010;2010. 36. Gencer ZK, Özkırış M, Okur A, Karaçavuş S, Saydam L. The effect of nasal septal deviation on maxillary sinus volumes and development of maxillary sinusitis. European Archives of Oto-Rhino-Laryngology. 2013;270(12):3069-73. 37. Sazgar AA, Massah J, Sadeghi M, Bagheri A, Rasool E. The incidence of concha bullosa and the correlation with nasal septal deviation. B-ENT. 2007;4(2):87-91. 38. Joe JK, Ho SY, Yanagisawa E. Documentation of variations in sinonasal anatomy by intraoperative nasal endoscopy. The Laryngoscope. 2000;110(2):229-35. پايان