صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحیم
Logical Framework Approach(LFA)
Goal Oriented Project Planning
رویکرد چارچوب منطقی
برنامه ریزی برای پروژه مبتنی بر هدف نهایی
دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)
دکتر عبدالرضا بابامحمودی
صفحه 2:
مقدمه
* تحلیل مبتنی بر چارچوب منطقی :در دهه ۱۹۶۰ توسط تيمى به
راهنمایی لبون روزفبرگ در سازمان فضایی ایالات متحده امریکا-
ناسا ابداع و به کار گرفته شد. با وجود انتقادات گسترده اولیه بر رویکرد
مزبور به تدریج در سازمانها و کشورهای مختلف مورد توجه قرار
كرفت و در جهل سال اخير, همواره بدعنوان بخشى جدايىنايذير از
رويدهاى اجرايى مربوط به مديريت برنامدها و يروزهها و همجنين»
ارزيابى آنها بوده است.
صفحه 3:
کاربید
رویکرد چارچوب منطقی مجموعهای از ابزار طراحی را ارایه میکند که
در صورت بهرهگیری خلاقانه میتوان از آن برای طرحریزی» طراحی»
اجرا و ارزیابی پروژهها سود جست.
چارچوب منطقی رویکردی ساختاریافته و منطقی برای تنظیم اولویتها
و تعیین نتایج و فعالیتهای مربوط به یک پروژه است.
با استفاده صحیح از رویکرد مزبور میتوان سازکاری رسا و کارامد برای
توسعه مفهوم یک پروژه در تمامی اسناد مربوط به طرح آن ایجاد کرد.
همچنین» چارچوب منطقی قادر به ایجاد زمینهای برای ارزیابی
اثربخشىء کارایی و روایی یک پروژه است.
صفحه 4:
مزايا
* جارجوب منطقى بهعنوان بخشى از تحليل منطقى است كه در بر
كيرنده زنجيره نتايج است. اين رويكرد ريشه در درى يايهاى افراد از
برنامهها و جكونكى تجسم آنان از فرايند اجرا دارد. رويكرد مزبور
طرحى از مولفههاى برنامه و جكونكى ارتباط بين آنها را ترسيم
مى كند. بنابراين» برخورداری از فرایندی نظاممند و سلسلهمراتبی برای
طرحریزی پروژههاء برنامهها و راهبردهای خرد و کلان از مهمترین
ویژگیهای الگوی یاد شده است.
صفحه 5:
"رویکرد مزبور کمک میکند تا
> وضعیت موجود شامل: شناسایی الزامات ذینفعان و تعریف اهداف مربوط مورد
بررسی و تحلیل قرار گیرد.
رابطهاى على بين وروديهاء فرايندهاء خروجيهاء ييامدها و اهداف بهصورت
عمودى ايجاد شود.
مفروضاتى تعريف شود تا منطق يروزه بر آن استوار شود.
مخاطرات بالقوه موجود بر سر راه دستیابی به اهداف و پیامدها شناسایی شود.
>
۲
Vv
نظامی برای نظارت و ارزیابی عملکرد پروژه مستقر شود.
فرایندی ارتباطی و یادگیرانه ین ذینفعان شامل: ارباب رجوع» طراحان»
تصمیمگیران سیاستگزاران و مجریان ایجاد میکند.
Vv
صفحه 6:
ماتریس چارچوب منطقی
* ماتریس چارچوب منطقی نتایج فرایند را به اختصار نشان
میدهد و پروژه را در قالبی استاندارد به طراحان» سیاستگزاران و
مدیران ارایه میکند.
* همچنین بهعنوان مرجعی برای مدیریت چرخه پروژه مورد
استفاده قرار میگیرد
صفحه 7:
دو مر حله اساسی
* رویکردهای مختلفی برای چارچوب منطقی وجود دارد.
بهطور کلی میتوان گفت که چارچوب منطقی دارای دو
مرحله اساسی تحلیل و طرحریزیاست.
صفحه 8:
جدول ماتر؛
صفحه 9:
تشریح واژگان کلیدی رویکرد چارجوب منطقی
» قبل از تشریح نحوه بکارگیری چارچوب. منطقی بهتر است برخی واژگان کلیدی آن
بهدقت تشریح شود. اهم واژههای مورد استفاده در این رویکرد و مفهوم آنها بهصورت
زیر است:
۰ - اثر (هدف عینی یا مشهود توسعهای/ هدف کلی نهایی
» ایجاد بهبود در یک وضعیت بهصورت اقتصادی یا اجتماعی که بهعنوان پاسخی به
نیازهای جامعه هدف در یک چشمانداز درازمدت قلمداد میشود.
مد (هدف عینی پروژه. منظور یا مقصود از پروژه
٠ وضعیت مطلوب در پایان یا درست يس از طول عمر پروژه بهصورت دستاوردهای
عملکردی (بهعنوان نتیجه تغییر در دانش و رفتار)
۰ - خروجیها (نتایج پروژه. موارد قابل ارایه[
٠ محصولات و خدمات تولیدی یا شایستگیها و ظرفیتهای مستقیم ایجاد شده ناشی از
اقدامات پروژه.
صفحه 10:
تشریح واژگان کلیدی رویکرد چارچوب منطقی(ادامه)
- فعالیتها و اقدامات(مولفهها یا اجزای پروژه)
وظلیف ویژه انجام شده با استفاده از منابع و روشهای مختلف بهمنظور دستیابی به خروجیهای مطلوب.
- شاخ
خصیصههایی که بهصورت صحیح و دقیق از نظر کمی و کیفی قابل سنجش يا لاقل قابل تشریح است و تغییر
در وضعیت رأ نشان میدهد.
- ابزار با
نشان میدهد کجاء با چه شیوهای و در چه قالبی میتوان به اطلاعات مربوط به دستیابی به اهداف و نتایج حاصله
دست یافت.
- ورودیها
نهادههای فیزیکی و غیر فیزیکی (کارکنان, تجهیزات و مواد) و نیازمندیهای مالی برای انجام فعاليتهاى
طرحریزی شده و مدیریت پروژه
- مفروضات
وضعیتهایی که میتواند بر پیشرفت پروژه تاثیر گذارده ولی تحت کنترل مستقیم مدیر پروژه نیست. یک فرض
عبارتی مثبت از یک وضعیت است که تحقق آن برای دستیابی به اهداف پروژه ضروری است. یک مخاطره
عبارتی منفی از یک وضعیت است که در صورت تحقق, ممکن است از دستیابی به اهداف پروژه جلوگیری کند
صفحه 11:
نکات قابل توجه
پیامد و خروجی چندان ساده نیست. در جنين
ن شود. بهعنوان مثال: "ایجاد پایگاه
- در بسیاری از مواره ت
مواردی بهتر است مقصود اصلی پروژه تعیین ز
رايانهاى براى ثبت و تحليل كارامد اطلاعات". در اينجاء ایجاد پایگاه اطلاعاتی
رآيانهاى در خد يك مقضود كلى با عتوان توسعه ظرفيت محلى ذخيرهسازى و
مدیریت اطلاعات است. در نتیجه, پایگاه اطلاعاتی یک خروجی بهشمار میآید.
- هنگام فورموله کردن اهداف باید ثابتقدم و نامتناقض بود از افعال
مصدری (برای انجام چیزی) یا گذشته مطلق باید استفاده کرد.
- بايد بدخاطر سيرد كه جارجوب منطقى همواره بهعنوان يك بيش تويسٍ
باقى خواهد ماند؛ زیرا فقط تصویری لحظهای از یک وضعیت را در زمانی
میدهد. بنابراین» ممکن است تطبیق ماتریس با تغیبر در وضعیت ناشی از گذشت
زمان ضروری بهنظر رسد. از اینروه باید از بکارگیری ابزارهای بسیار صلبی که خطر
محدود کردن مدیر پروژه بهجای کمک کردن به او را دارد باید دوری گزید.
oO
صفحه 12:
نحوه بكار كيرى جار جوب منطقى
زمان استفاده:
* از رویکرد مزبور میتوان در مقاطع مختلف چرخه مدیریت پروژه, همچون: شناسایی, آمادهسازی, تقویم زمانی»
اجراء نظارت و ارزیابی استفاده کرد. در صورتی که از این رویکرد برای مفهومسازی بهجای سازکار استاندارد
طراحی پروژه استفاده شود. دارای قابلیت بهتری برای بکارگیری گسترده و انعطافپذیر خواهد بود.
نقطه شروع:
* نقطه شروع مرسوم همان تحلیل مشکل از طریق ذینان ( تعیین علایق و قابلیتهای عملگران مختلف)؛
تحلیل اهداف (تصویری از وضعیت بهبوديافته در آينده) و كزينش راهبردهاى مناسب (يا توجه به اهداف)
است. برای هر یک از موارد یاد شده بايد بدصورت زير أقدام كرفة
- برای برنامهها و راهبردهابهتر است از تعریف اهداف توسعه مورد نظر شروع شود.
. - بهجای رویکرد مشکلمحور بهتر است تنگناهای مورد انتظار شناسایی شود.
۰ - یک رویکرد ميانبر كه مستقيما نيازها را با خروجیهای پروژه مرتبط میکند.
صفحه 13:
افراد در گیر در کار
* کار طرحریزی و مدیریت پروژه را همواره باید به عنوان یک وظیفه
تیمی مورد توجه قرار داد. این امر مستلزم ایجاد فرصت مناسب برای
ذینفعان بهمنظور ارایه ورودیهای مناسب برای فرایند و محصول
چارچوب منطقی است. در شرايط آرمانى» چارچوب مزیور بهعنوان یک
فرایند مشورتی برای مجموعه افراد دخیل در فعالیتهای مربوط مد نظر
قرار میگیرد.
صفحه 14:
نقاط قوت و ضعف این روش
تقاط قوت بالقوه
ایجاد ارتباط منطقى بين
هدف و وسیله
قرار دادن فعالیتها در
محدودهای وسیعتر از محیطظ
عینی
ترغیب به آزمون مخاطرات
الزام به قابل سنجش بودن
اهداف
کمک به ایجاد سازکار نظارت
د انرا
برقرارى ارتباط بين تحليل
مشكل و تنظيم اهداف
مجسوسازى و راحتى نسب
برای درک
قابل بکارگیری بهصورت
مشکلات/ دآمهای معمول
سادهسازى قا حد زنجيره
خطى
غفلت از راهبردهاى جايكزين
ثابت تلقی کردن اهداف نهایی
دستیابی به اجماع در اهداف
عدم تحلیل جدی مفروضات و
مخاطرات
یافتن شاخصهای قابل سنجش
برای اهداف سطوح بالاتر و
پروژههای نرمافزاری
نقبزنی بهدا تمرکز بر
اطلاعات در دسترس و
شاخصهای انتخاب شده
تمرکر پر مشکلات برآی تعییر
در حاشیه قرار دادن مخاطرات
تمرکز بر محصول بهجای فرایند
تلقی اشتباه از رویکرد چارچوب
gee nage cee em رز
صفحه 15:
تدریس کارگاهی جار جوب منطقی
پروژه
دکتر عبدالرضا بلبامحمودی
صفحه 16:
راز موفقیت یک پروژه چیست؟
تعهد در انجام کار 0 6
تعریف دقیق مالکیتها
تعریف دقیق اهداف و يرهيز از ايده
تعريف شبكه فعاليتها تا يايين ترين
ظرفيت مديرت ريسكها
انعطاف يذيرى
حضور فعال ذينفعان در برنامه ريزى بروزه
طراحى اهداف مبتنى بر جارجوب منطقى
پروزه(۱۳۸)
صفحه 17:
LFA sok
بررسى مى كند 2
مبتنى بر اهداف نهايى است
با محوریت همه ذینفعان طرا i
۱ حی می شود
اجماع گرا طراحی میشود
بر روابط منطقی متمرکز ميشود
بر حس مشترک افراد به صورت سیستماتیک
متمرکز می شود ۱ 1
صفحه 18:
FS ۱۱۳۸ چرا
به اين وسیله امکان سنجی و بررسی ارتباط
اجزا بروزه و يايدارى أن بررسى ميشود
موقعيتها و ضعفهاى يروزه مشخص ميشود
از خطاها تا جايى كه ممكن است اجتناب
ميشود
تسهيلات و امكانات لازم براى رسيدن به
اهداف معين ميشود
شاخصهاى دستيابى به اهداف معين ميشود و
اهداف قابل سنجش ميشوند
صفحه 19:
٩کام برای انجام تجزیه تحلیل های LFA
* تجزیه و تحلیل زمینه انجام پروژه
* تجزیه و تحلیل ذینفعان
* تجزیه و تحلیل مسئله و موقعیت
۶ تجزیه و تحلیل اهداف
۴ تجزیه و تحلیل برنامه ها
* برنامه ریزی فعالیتها
* برنامه ریزی منایع و ورودیها
* شناخت شاخصها و سنجه ها
* تجزیه و تحلیل ریسکها
* تجزیه و تحلیل پیش فرضها
صفحه 20:
گام اول :تجزیه و تحلیل زمینه انجام پروژه
اين يروزه در جه زمینه ای باید انجام شود؟
این پروژه زیرمجموعه چه سیستم بزرگتری اسک-
اين يروزه درجه محيطى بايد انجام شود؟
براى انجام يروزه جه تغييراتى بايد انجام شود؟
جه عواملي بايدمحقق شوند تا بروزةبيا موفقيت
تجزيه و تحليل شرايط زمينه با ابزا L "SWOT"
ابزارهای مشابه انجام میشود؟
صفحه 21:
LFA میتملنند نقشریکملداشته بساشند
ابزاری برای شناسایی و محاسبه
سازمان ,محیط و شرایط
9 Strengths = ;
* Weaknesses
° Opportunitie:. sw
* Threats
Posinv
EXTERNAL
صفحه 22:
گام دوم :تجزیه و تحلیل ذینفعان
ذینفعان کسانی هستند که می تواند در پروژه
اعمال نظر کنند و صاحب منافع هستند و یا از آن
تاثیر می پذیرند
بايد نقشه نفوذ آنان تعیین شود و نقشی که ایفا
می کنند معلوم گردد
اثرات مثبت و منفی حضور هر كدام بايد معین شود
بايد معین شود کدامیک از ذینفعان «
بایدحضور داشته باشند و کدام یک «
صفحه 23:
AQ عاد
كام دوم :تجزيه و تحليل ساقي
چهار گروه اصلى ذينفعان 2
٠ بهره برداران
٠ مجريان
2 عوامل تامين كننده بودجه
* تصمیم گیرندگان
صفحه 24:
تجزیه و تحلیل مشکل بسیار ضروری
است
صفحه 25:
گام سوم :تجزیه و تحلیل مسئله و موقعیت
شناسایی ريشه های مسئله
تعیین مسئله اى كه بايد حل
تمرکز روی یک مسئله
تعيين ريشه ها و نتايج مسئله
sly حل مسئله به شیوه ای پایدا يشه ها
مسئله بايد كنترل شود 8 °
صفحه 26:
جرااز درخت مسئله استفاده مى| ف بك ۱
در خت اهداف در خت مسئله
اهداف كلى «ح اثرات
1 1
اهداف عينى يروزه« 2ح مسئله اصلی
1 1
نتایج >= ريشه ها
صفحه 27:
صفحه 28:
گام چهارم: تجزیه و تحلیل اهداف در سه سطح
اهداف کلی/اهداف توسعه ای: معمولا سطح این اهداف OMS ۱
است از قبیل سلامت و رفاه اجتجاعی و معمولا این اهداف 10 تا 15 سال
نعد از اتمام پزوژه حاصل مشوند
اهداف پروژه / مقصود از انجام پروژه: اين اهداف اثر
میم العا مروووررة امك يع معصولات پوووه به آبی دیل بآیدمت.
شوند .مثلا پروژه تحقیقاتی منجر به تولید نتایجی میشود که آن نتایج منجر
به اين اهداف میشوند .اين اهداف از لحظه پایان پروژه تا سه سال بعد
محقق میشوند.
محصول پروژه /اولین نتایج پروژه:
نتایج یا خدماتی که مستقیما در اثر انجام پروژه حاصل می شوند یعنی
درون داد بعد از طی فرایند منجر به برون داد خواهد شد و اين برون
داد اولین محصول ملموس پروژه است.محقق شدن آن کوتاه ترین بازه
زمانی را دارد
صفحه 29:
۱
ee ee ae
1
!
2 3
a 9 0 3
۱ 1Q-Lw 15 LG
ف 4
!
2 ی Q-Lw 3 Li
2
57 و
را پس از پایان پروژه 5
۵
Cw bh No
BD we
صفحه 30:
Se اهداف کلی(توسعه ای)
* این اهداف ,منافع بلند مدت اقتصادی و اجتماعی هستند که اين
پروژه در کنار سایر پروژه ها به رسیدن به آنها کمک می کند
* یک oon به تنهایی:باعتبدید آمدن آن تخواهد شند بلکه سهمن
از آن هدف بزرگ خواهد داشت
* دستیابی به اين اهداف درنهایت باعث ایجاد موقعیتی برتر برای
ذینفعان و بهره برداران از پروژه خواهد شد
* مثال:
1- افزایش سرمایه اجتماعی
2- رشد اقتصادی در منطقه
3- تامین: پایدار مواد غذاین:در منطقه ۷
4- ارتقاء سطح: شلامت
صفحه 31:
oS اهداف پروژه
٠ اصلی ترین دلیل تعریف یک پروژه جدید هستند
۰ این اهداف منتج از حل مسئله اصلی است
* منافع سرمایه گذاران در پروژه و مجریان را تامین می کند
۶ مثال:
1- افزايش کارایی کارکنان بخش !ا
2-كاهش خطرات عامل ) دن متطقهلا بز سلاتت مردم
3- افزايش كيفيت آب آشاميدنى مردم در شهر ا
4- افزايش توان نگارش مقالات در پژوهشگاه
صفحه 32:
محصول پروژه /اولین نتایج پروژه
* به دلایل ایجاد مسئله ای که باعث شده پروژه
بنويسيد توجه كنيد
٠ اولين برون داد يروزه رامعين كنيد
۶ خدماتى كه به بهره برداران از يروزه ميدهيد توجه
* مثال:
1- بهبود وسايل حمل و نقل در من
2- افزایش دانش مادران در شيرد
3- کاهش دودزایی خودرو های نش
صفحه 33:
اهداف پروژه باید 5۱۸۵5 باشد
9 Specific de
۰ Measurable /
٠ Accurate or Approved
* Realistic
* Time bound
objectives
صفحه 34:
1 0001 oe.
گام پنجم:بر نامه ریزی فعالیتها
۰ فعالیتهایی که ريشه های مسئله اصلی را مهار میکند
۰ اقداماتی که در پروژه باید انجام شود تا به محصول
مورد نظر برسیم
٠ به صورت یک کار باید تعریف شود
* تعیین ابزار رسیدن به هدف است نه فقط a
مثال:
1- تاسیس مراکز توانبخشی درمان اعتیاد
2- آموزش کارکنان بخش سلامت
2- بازسازی جاده از۸ تا8
صفحه 35:
گام ششم:برنامه ریزی منابع و ورودبها
* نیروی انسانی ماهر 4
٠ منابع مالی
a تجهیزات ٠
2 قوانین و پیش فرضها ٠
Qi
صفحه 36:
گام هفتم:
شناخت شاخصه ها و سنجه ها
باید مطالعاتی انجام شود تا معین گردد موفقیت را با چه ابزاری
بسنجیم
* این اقدام باعث می شود تا اهدافی که مبهم تعریف شده اند
بازشناسی شوند
۶ شاخصه ها و سنجه ها باید به اين بر" ۳ '
1- برای چه کسی
2 چه چیزی ۷
3- چه زمانی
4چقدر
5- با چه کیفیتی
صفحه 37:
BP مزع ری
* شناسایی عواملی که هفکن است دز زوند
اجرای پروژه اختلال ایجا کنند و در نتیجه روی
نتایج تاثیر بگذارند
* ریسکهای درونی و بیرونی باید ae
* استراتژی های جایگزین wb طراحو؟ 3 2
* مدیریت ریسک باید برنامه ریزی و
صفحه 38:
گام نهم:تجزیه و تحلیل پیش فرضما 2
* پروژه از منظر اجتماعی,حقوقی,سیاسی و مالی
مورد بررسی قرار مى كيرد
در اين بخش به شرایطی می پردازيم که برای
موفقیت پروژه ضروری است Ll در کنترل مدیران
پروژه نیست
در تمامى سطوح سه كانه تعيين هدف بايد به اين
توجه شود
۰ مثال:
1- به موقع رسیدن تجهیزات
2- بات سیاسی ذر کشور
3- عدم تغییر قوانین قبل از اتمام پروژه
صفحه 39:
جرا بر گامهای مختلف در ۲۸ تاکید میشود؟ a 0
4
۰ 1-گام اول تا چهارم تضمین کننده حفظ ارتباط
(Relevanceysl :>1
9 گام پنجم تا هفتم امکان پذیری و موفقیت پروژه
(Feasible)
۰ گام هشتم و نهم ثبات و (Sustainable) sylub
صفحه 40:
منابع اینترنتی برای اطلاعات مفید درمورد LFA
www.google.com/logical framework approach
http://www. ausaid.gov.au/ausguide/
ausguidelines/1.html
http://Igausa.com/logframe_approach.htm
http://www.cgiar.org/isnar/gender/hambly.htm
http://www.pcm-group.com/
services_helpdesk_faq.jsp
http://europa.eu.int/comm/europeaid/
evaluation/methods/PCM_Manual_EN-
march2001.pdf
صفحه 41:
LFA matrix/Log Frame
صفحه 42:
ترجمه جدول ماتریسی LFA
فرضها و ریسکها ابزار سنجش شاخص توضیح
هدف کلی(توسعه ای)
هدف پروژه
محصول پروژه
فعالیت
منابع مورد نیاز
1
8
55
صفحه 43:
منطق عمودی و منطق افقی
Figure 1: Vestal ana Horizontal Logic of the Project Programme Planaing Mateix
Eacinineate | سس
Condes @ tie and d Be 5
تاه هه | مس سيد
الس ممه
ا
RESULTS / QUTPLITS|
VERTICAL LOGIC (1)
yy eee” | teas GE | EEE
2 تت
ACTWITES/ NPUTS| RESAUNCESEEDEO FOR MmETATIN
| [umonevermseces, Soto
ا tte
ره امه همکد )مه دم منوت نس
VERTICAL LOGIC (2)
صفحه 44:
منطق عمودی و منطق افقی
* منطق عمودی: ایجاد ارتباط منطقی بین هدف و وسیله
* منطق افقی: تضمین سنجش پذیری فعالیتها و اهداف
صفحه 45:
af Ze
میزان کارایی ۳۸ به کاربر آن مربوط
مى شود
| ۵اموفقتر و بهتر از کایبر آزنیست |
صفحه 46:
خلاصه به زبان انگلیسی
Relevant, Feasible and Sustainable
projects/programs - success!
Participation & ownership!
٠ Joint approach to project
Make problem analysis with
accuracy /time to correctly analyze
causes & effects
Connection problems and
objectives
Add analysis such as cost effectiveness and
gender, study on environmental aspects and
make a clear division of responsibilities
LFA during a// phases of the project
صفحه 47:
کارعملی
(- کامهای نان :زا در نک بپروژه فرغبی به سنوریت اتقواذی ind ol
۲- ماتریس آن پروژه را ترسیم کنید
۳- چند نفر به کلاس ارائه کنند و توسط مدرس اصلاح لازم صورت گیرد
۴- گروه بندی انجام شود
۵- به صورت گروهی پروژه ای طراحی کنید
۶- مراحل نه گانه و طراحی ماتریس را انجام دهید
۷- همه گروهها در کارگاه کارخود را ارائه کنند و توسط مدرس اصلاح انجام شود
صفحه 48:
پیروز و سیبلند باشید
دکتر عبدالرضا بلبامحمودی
srm@dr.com
