برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر

برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیممقدم مدعوین محترم را به کلاس آموزشی برنامه کودکان گرامی می داریممرکز بهداشت شهرستان پاوه - بهداشت خانواده

اسلاید 2: برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر

اسلاید 3: نمودار مقایسه ای تغذیه با شیر مادر شهرستان در سال87

اسلاید 4: نمودار مقایسه ای درصد قطع شیردهی شهرستان در سال87

اسلاید 5: اهمیت تغذیه انحصاری با شیر مادرتغذیه با شیر مادر روش بی نظیری برای تامین غذای مناسب جهت رشد و تکامل مطلوب شیرخواران است و یک بخش مکمل فرایند باروری با اثرات مهم بر سلامت مادران است.از نظر اسلام شیر مادر اولین تغذیه حلال و طیب جهت کودکان است.مادرانی که می خواهند فرزند خود را کامل شیر دهند باید تا 2 سال به آنها شیربدهند.

اسلاید 6: مزایای شیر مادرمزایای شیردهی برای مادر:انقباض رحم و کاهش خونریزی پس از زایمانجلوگیری از حاملگی در صورت تغذیه انحصاری با شیر مادرکاهش سرطان پستان ،تخمدان و دهانه رحماز دست دادن وزن اضافه شده طی حاملگی و مناسب شدن اندام راحت بودن مادر، ایجاد روابط عاطفی محکم بین مادر و فرزنداسترس و اضطراب کمتر مادر

اسلاید 7: مزایای شیردهی برای شیرخواررشد مطلوب کودکاولین واکسن نوزاد ( بخصوص شیر روزهای اول کلستروم یا آغوز)تامین نیاز غذایی شیرخوار در 6 ماه اول ( طوری که حتی کودک به آب هم نیاز ندارد)سهل الهضم بودنجلوگیری ازسوءتغذیه و آلرژی و آسم در کودک کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی در بزرگسالیتغییر ترکیب شیر با رشد شیرخوار و در هر وعده شیردهیافزایش ضریب هوشی در حد 9 واحد کاهش عفونتهای تنفسی در کودکان تمییز ، گرم ،در دسترسکاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای اسهالی و عفونت های گوارشی به میزان 25 برابر کمتر از کودکان تغذیه شده با شیر مصنوعی

اسلاید 8: وضعیت صحیح شیردهیمادر در وضعیت راحتی قرار گیردسر شیرخوار در زاویه آرنجصورت کودک روبروی پستان مادر و چانه چسبیده به پستانتمام نوک و هاله پستان در دهان نوزاد لب پایین به بیرون برگشته باشد صدای قورت دادن شیر شنیده شود

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14:

اسلاید 15: جهت موفقیت و تداوم شیردهی باید بلافاصله پس از تولد شیردهی شروع شود . بهترین راه افزایش شیر مادر مکیدن مکرر پستان توسط شیرخوار و بخصوص در شب است. شیردهی باید برحسب تقاضای شیرخوار صورت گیرد .

اسلاید 16: مصرف قطره مولتي ويتامين و يا آ+دبنا بر توصيه كميته كشوري تغذيه :از روز 15 بعد از تولد شروع ميشود.روزانه 400 واحد ويتامين د موردنياز است كه با دادن 20 قطره آ + د يا 25 قطره مولتي ويتامين تامين ميشودمصرف آ + د يا مولتي ويتامين تا 24 ماهگي ادامه يابد

اسلاید 17: برقراري و استمرار شيردهي   شير دادن هر چه زودتر بعد از زايمان شروع شود.  مكيدن مكرر طفل، سلامتي، نشاط و آرامش مادر عوامل موثري در موفقيت مادر براي شيردهي است ناراحتي و نارضايتي مادر، نگراني و تشويق او بيشترين اثر را بر كاهش شير خواهد داشت.  شستشوي پستانها با آب روزي يكبار كافي است -  برنامه غذايي مادر، دريافت كالري كافي، اجتناب از كاهش وزن و مصرف شير خيلي مهم است اگر مادر به شير حساسيت دارد مي تواند از ساير جانشين هاي شير مثل ماست ، پنير، كشك استفاده كند و يا روزانه 1 گرم كلسيم بصورت مكمل دارويي مصرف كند.

اسلاید 18: نشانه هاي كفايت شير مادرخواب راحت براي 2 تا 4 ساعت بعد از شير خوردن افزايش وزن مطلوب شير خوار بر اساس منحني رشد دفع ادار 6 تا 8 بار به صورت كهنه كاملا خيس در 24ساعت ( درصورتيكه شير خوار به جز شير مادر مايعات ديگري مصرف نكند) دفع مدفوع 2 تا 5 بار در روز (با افزايش سن تعداددفعات آن كم ميشود (شادابي پوست، هوشياري و سلامت ظاهري شيرخوار اگر شيرخواري هر دو پستان را تخليه كند و به خواب نرود يا خوابش سبك باشد و بعداز چند دقيقه بيدار شود و كمتر از حد طبيعي وزن بگيرد نشانه كمبود شير است

اسلاید 19: مضرات استفاده از بطری و پستانکسردرگمی شیرخوارکاهش میل مکین در شیرخوارکم شدن شیر مادرافزایش ابتلا به عفونتها به دلیل انتقال الودگیپوسیدگی دندانجفت نشدن دندانهااختلال خواب و ....

اسلاید 20: دوشیدن و ذخیره کردن شیربرای دوشیدن شیر بهتر است ابتدا مادر دوش بگیرد به نوزاد فکر کند و سپس شروع به دوشیدن شیر کند بهتر است این کار پس از شیردهی نوزاد صورت گیرد زیرا در این حال جریان شیر برقرار شده است .هر سینه به مدت 5-7 دقیقه دوشیره شود.تقریبا“ 100 سی سی شیر جهت یک وعده نوزاد کافی است .شیر دوشیده شده در حرارت اتاق تا 4 ساعت در یخچال ( 2 تا 4 درجه) تا 48 ساعت و در جایخی یخچال تا 2 هفته قابل نگهداری است

اسلاید 21:

اسلاید 22: تغذیه کمکی

اسلاید 23: زندگي كودكان و زنان حقيقي ترين شاخص توانايي جوامع و ملت ها است .اگر خردسال ترين و آسيب پذيرترين افراد به حال خود رها شوند تا راه خود را بتنهايي بيابند ، كشور حقوق مردم خود را نقص و آينده خود را به عنوان شريكي برابر در اقتصاد جهاني تباه مي كند. كارول بلامي مدير اجرايي صندوق كودكان ملل متحد

اسلاید 24: اهميت توجه به رشد كودك :در هفته سوم بارداري هر دقيقه 250000 سلول مغزي تكثير مي يابد.دور سركودك 6ساله 90 درصد دورسر يك فرد بالغ است، اما قد او 70 درصد قد يك فرد بالغ است.انرژي مورد نياز مغز كودكان دو برابر بزرگسالان است.

اسلاید 25: موقع تولد يك نوزاد سالم با وزن سه و نيم كيلو:2 ميليارد سلول دارد.100 ميليارد نرون (سلول عصبي) دارد.اين كودك در4-5 ماهگي دوبرابر وزن هنگام تولد ( 7 كيلو) و در يك سالگي سه برابر (5/10 كيلو) خواهد شد.

اسلاید 26: ابتلا شيرخواران به كمخوني ناشي از كمبود آهن: 9 امتياز ضريب هوشي را كمتر ميكند.تولد نوزاد با وزن كم: 5 امتياز ضريب هوشي را كمتر ميكند.نوزادان محروم از شير مادر 9 امتياز ضريب هوشي كمتري دارند.همزمان با شروع غذای کمکی قطره آهن به میزان 15 قطره در روز به کودک داده میشود

اسلاید 27: فقر وركود توسعه اقتصادي و اجتماعيسوء تغذيهافزايش بيماريها با شدت بيشتر و طولاني ترتاخير رشد جسمي وذهنيعدم كسب مهارتهاي پيچيدهتوليد كمتروواردات بيشتر

اسلاید 28: سؤتغذيه باعث افزايش خطر مرگ كودكان مي شوداز 4/10 ميليون مرگ كودكان زير پنج سال كه در سال 1995 در كشورهاي در حال توسعه رخ داده حدود نيمي از انها با سؤ تغذيه ارتباط داشته است. حتى يك كم وزني خفيف كودك احتمال خطر مرگ را افزايش مي دهد.تقريباهشتاد درصد مرگهاي مرتبط با سؤتغذيه بر اثر انواع خفيف يا متوسط سؤتغذيه بوده است.

اسلاید 29: نمودار مقایسه ای مرگ نوزادی در سال87

اسلاید 30: نمودار مقایسه ای مرگ زیر یکسال در سال87

اسلاید 31: نمودار مقایسه ای مرگ زیر 5 سال در سال87

اسلاید 32: تغذیه 6 تا 12 ماهگی

اسلاید 33: اهميت تغذيه 6 تا 12 ماهگي:فعاليت كودك بيشتر شده و در نتيجه نياز او به انرژي نيز بيشتر ميشود.هنوز غذاي اصلي او شير مادر است و دادن غذا نبايد موجب كم كردن تعداد دفعات شيردهي شود.حجم معده كودك كوچك است و نبايد آنرا با غذاهاي رقيق وحجيم پر كرد.زمان شكل گيري عادتهاي غذايي كودك است , ايجاد عادتهاي غذايي خوب مثل مصرف غذاهاي كم نمك و تنوع غذايي به حفظ سلامتي او در سالهاي بعدي عمر كمك ميكند.

اسلاید 34: تكامل تغذيه اي شيرخواران: نوزادي كه هنگام تولد فقط قدرت مكيدن دارد ، حدود 6 ماهگي ميتواند مواد غذايي را كه كمي از شير مادر غليظ تر است با قاشق بخورد . حدود 7 تا 8 ماهگي قادر است از فنجان نيز استفاده كند و غذاهاي داراي تكه هاي نرم را بخورد. حدود 9 ماهگي علاقه مند است قاشق را با دست بگيرد ،اگرچه قاشق را پر ميكند ولي وقتي به دهان ميرساند تقريبا خالي شده است. حدود 10 ماهگي ميتواند غذاها را گاز بگيرد و توانايي او براي جويدن كامل بيشتر شده است.

اسلاید 35: ادامهدر 11 ماهگي ميتواند با انگشتانش مواد غذايي را بردارد و به دهان بگذارد.بعد از 12 ماهگي او دوست دارد احساس استقلال بيشتري داشته باشد ، به همين دليل توصيه مي شود هنگام غذا يك قاشق به دست كودك داده و با قاشق ديگري به كودك غذا داده شود. بين 12 تا 15 ماهگي براي گرفتن فنجان و قاشق از دست بزرگترها تلاش زيادي ميكند و بالاخره تا پايان 2 سالگي در اين امر مهارت كامل پيدا ميكند.

اسلاید 36: عوامل خطر در اين دوران:شيردهي ناكافي شروع غذاي كمكي زودتر ازپايان شش ماهگيشروع غذاي كمكي ديرتر از پايان شش ماهگي تغذيه كودك با غذاهاي رقيق و يا شكم پر كنروشهاي نادرست غذا دادن به كودك رعايت نكردن اصول بهداشت غذاي كودك

اسلاید 37:

اسلاید 38: ماه هفتم زندگيغلات (آرد برنج)انواع سبزيجاتگوشت قرمز و مرغروغن

اسلاید 39: ماه هشتم زندگيزرده تخم مرغانواع نان آب ميوه انواع پوره حبوباتماست

اسلاید 40: ماه نهم و دهمغذاهاي سفت) كته)انواع حبوباتانواع ميوه خرما و بيسكوئيت

اسلاید 41: ماه يازدهم و بالاترانواع ماهيانواع ميوه پنير پاستوريزه تخم مرغغذاي خانواده

اسلاید 42: مقوي كردن: اضافه كردن موادي كه فقط انرژي غذا را بيشتر ميكند.مغذي كردن: اضافه كردن موادي كه علاوه بر انرژي، پروتئين و ويتامين واملاح غذا را بيشتر ميكند.

اسلاید 43: توصيه هاي كاربردي براي كودكان در سال دوم زندگي:ادامه تغذيه با شيرمادردادن شيرمادر بعد از غذادادن 5وعده غذا در روزمصرف غذاي خانواده با توجه به مقوي و مغذي سازي آن غذا خوردن كودك بصورت فعالانه ( بطوري كه كودك غذا را با دست يا انگشت بردارد).مصرف تنقلات مفيدادامه مصرف مولتي ويتامين و آهن تا پايان 2 سالگيتوجه به احساس استقلال كودك

اسلاید 44: توصيه هاي تغذيه‌اي در بيماريهاي شايع

اسلاید 45:

اسلاید 46: علل افت تغذيه در كودك مبتلا به اسهال كاهش دريافت غذا : بي اشتهائي و عادت غلط غذايي كاهش جذب غذا: عبور سريع مواد غذايي ، كاهش دي‌ساكاريداز و غلظت اسيدهاي صفراوي افزايش نياز به غذا : افزايش نيازهاي متابوليكي ترميم آسيب وارده به روده جبران پروتئين از دست رفته

اسلاید 47: اثرات تغذيه بر اسهال كاهش دوره بيماري و شدت اسهال ترميم مخاط روده و بازگشت سريع تر عملكرد لوزالمعده پيشگيري از افت وزني و سؤ تغذيه

اسلاید 48: تغذيه كودك مبتلا به اسهال تغذيه در اسهال حاد آبكي: به كودك بيشتر از معمول مايعات داده شود : ORS ، سوپ ، لعاب برنج ، دوغ و آب به كودك بيشتر از معمول غذا داده شود: شير ، غذاي كمكي ( در بچه‌هاي بالاي 6 ماه ) ، ماست ، تخم مرغ ، غلات ، غذاهاي نشاسته‌اي ، گوشت ، ماهي ، حبوبات ، سبزيجات نيمي از انرژي دريافتي غير از شير باشد.

اسلاید 49: حداقل 6 وعده غذا در روز دريافت نمايد. غذهاي كودك تازه و خوب پخته شده باشد. مخلوط شير و غذا بهتر تحمل مي شود. از دادن نوشيدني هاي تجاري شيرين پرهيز شود. بعد از قطع اسهال غذاهاي توصيه شده ادامه يابد. ( تا دو هفته بعد يك وعده غذاي اضافي) در زمان استفراغ ، در حجم كمتر و به دفعات بيشتر مايعات داده شود.

اسلاید 50: تغذيه در اسهال پايدار كودك زير 6 ماه با علائم دهيدراتاسيون و يا سؤ تغذيه شديد بايد به بيمارستان ارجاع داده شود. نيمي از انرژي از شير و بقيه از غذاهايي خصوصاً فرآورده‌ تخميري نظير ماست باشد. روزانه حداقل 6 وعده غذا مصرف نمايد و در برنامه غذايي حبوبات گوشت ، ماهي ، تخم مرغ گنجانده شود. اطمينان از دريافت ويتامين ها و املاح حاصل شود. 5 روز بعد مجدداً براي مراقبت مراجعه نمايد: در صورت قطع اسهال : ادامه حداقل روزانه يك وعده غذاي اضافي تا يكماه بعد درصورت عدم توقف اسهال به بيمارستان ارجاع داده شود.

اسلاید 51: تغذيه كودك مبتلا به عفونت حاد تنفسي تغذيه در هنگام بيماري : در زير 6 ماهگي : افزايش تغذيه با شير مادر بعد از 6 ماهگي: غذاهاي كمكي با ميزان كالري بيشتر در حجم كمتر دادن غذاهاي حاوي غلات ، حبوبات ، گوشت ، مرغ با كمي روغن مايع يا كره دادن فرآورده‌هاي لبني و تخم مرغ دادن مايعات غذايي گرم نظير سوپ تميز نمودن بيني از ترشحات قبل از تغذيه دادن مقداري عسل با چاي ولرم ( بعد از يكسالگي)

اسلاید 52: تغذيه بعد از بيماري در عفونت حاد تنفسي بمدت دو هفته يا تا وقتيكه كودك دوباره به وزن طبيعي برسد روزي يك وعده غذاي اضافي داده شود.

اسلاید 53: تغذيه كودك تب دار تب سبب كاهش اشتهاء و افزايش متابوليسم بدن مي شود. افزايش تغذيه با شير (مادر) و تعداد دفعات تغذيه حتي با حجم كم توصيه مي شود.

اسلاید 54: توصيه هاي كلي تغذيه‌اي براي كودكان بيمار قبل از دادن غذا به كودك بايد دستها و صورت او شسته شود زيرا به كودك احساس آرامش ميدهد. در حالتي كه كودك خواب آلود است به او غذا داده نشود. با صبر و حوصله بيشتري به كودك بيمار غذا داده شود. تداوم شيردهي به مادران كودكان شيرخوار تأكيد شود. از غذاهايي كه در حالت سلامت ، كودك بيشتر به آنها علاقه دارد داده شود. براي نرم كردن غذاي كودك ، كمي كره يا روغن ترجيحاً روغن مايع و يا شير به غذا اضافه شود. كم خوردن بهتر از هيچ نخوردن است .(تغذيه با حجم كم و دفعات بيشتر) مصرف شير در كودك بيمار منعي ندارد. كودك بيمار نياز به پرهيز غذائي شديد ندارد.

اسلاید 55: حوادث و سوانح

اسلاید 56: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت و صندوق كودكان ملل متحد ( یونیسف ) سالیانه 830 هزار كودك و نوجوان زیر 9 سال در حوادث مختلف كشته می شوند كه 260 هزار فقره آن به علت تصادفات جاده ای و 175 هزار مورد نیز بر اثر غرق شدگی است. بر اساس این گزارش همچنین سالانه 96 هزار كودك بر اثر سوختگی ، 46 هزار نفر به علت سقوط از ارتفاع و 45 هزار كودك نیز به علت مسمومیت جان می بازند . 

اسلاید 57: پیشگیری از حوادث و سوانح در کودکانسوختگیدر زمان بغل کردن کودکان مایعات داغ و چای ننوشید و سیگار نکشید.کودک را در معرض مایعات داغ و وسایل سوزاننده قرار ندهید.پیش از حمام کردن کوک دمای آب را با پشت دست خود امتحان کنید تا مطمئن شوید که آب ولرم باشداشیای سنگین یا ظرف های حاوی مایعات داغ را روی میز نگذاریددر پریزهای برق ، محافظ پلاستیکی قرار دهیدسقوطهرگز کودک را وقتی محافظ گهواره یا تخت خواب باز یا پایین است تنها نگذاریدهرگز کودک خود را در جاهای بلند مانند میز، تخت خواب بدون حفاظ ، نیمکت و صندلی تنها رها نکنیددر هیچ سن و سالی کودک را در روروک نگذاریددر ابتدا و انتهای راه پله ها قرار دهید کودک خود را در جاهای بلند و بدون محافظ تنها رها نکنید

اسلاید 58: غرق شدگی و خفگیهرگز کودک را در تشت آب یا وان تنها رها نکنیداشیاء کوچک یا نوک تیز را دور از دسترس کودکان قرار دهیدکودک را به شکم نخوابانیدشیرخوار را قنداق نکنیدمحیط زندگی کودک را عاری از دود نگهداریدکیسه های پلاستیکی یا بادکنک ها را نزدیک کودک قرارندهیدمسمومیتمواد شیمیایی و داروها را دور از دسترس کودک قرار دهیدمواد سمی را در ظروف مخصوص ریخته و دور از دسترس کودکان قرار دهید

اسلاید 59: حوادث ترافیکیاز صندلی مخصوص کودک در اتومبیل استفاده کنیدصندلی عقب اتومبیل ایمن ترین محل برای کودکان در هنگام رانندگی استصدمات بدنیکودک را با حیوانات خانگی تنها نگذاریداز نگهداری حیوانات در محل زندگی خودداری کنیداز محل کودک در هر زمان مطلع باشیدبه کودک بیاموزید با افراد غریبه صحبت نکندشماره تلفن فوریت ها را به کودک آموزش دهید

اسلاید 60:

اسلاید 61: کودکان خود را آموزش دهید تا با فراگیری مهارت های لازم دچار تصادفات خیابانی و جاده ای نشوند. کودکان از مهدکودک تا کلاس سوم ابتدایی (۵ تا ۱۰ سال ) در حال فراگیری استقلال اند. آنها از پیاده روی ، دوچرخه سواری و بازی در خارج ازمنزل لذت فراوانی می برند اماهنوز از خطرات ترافیک و تردد خودروها مطلع نیستند. شما می توانید قوانین امنیتی را به آنها آموزش دهید.

اسلاید 62: مواردی که دانستن آنها برای والدین ضروری است: ۱) اغلب والدین تصور می کنند کودکان توانایی رویارویی با ترافیک را دارند در حالی که در واقع آنها هنوز برای این خطر آمادگی ندارند. ۲) کودکان تاقبل ازسن ۱۰ سالگی ، مهارت های لازم برای رویارویی با شرایط خطرآفرین را ندارند. ۳) پسران بیش از دختران در اثر جراحات ناشی از تصادفات خیابانی یا برخورد با ماشین ها جان خود را از دست می دهند. ۴) دوچرخه وسیله نقلیه موردعلاقه کودک است اما نباید به کودک اجازه داد تا قبل از یادگیری قوانین راهنمایی و آشنایی با علائم رانندگی وترافیک درجاده ها و خیابان ها دوچرخه سواری کند. این والدین هستندکه با رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی کودک خود را نیز وادار به رعایت می کنند. ۵) کودکان، اغلب قبل از این که در مورد چیزی فکر کنند ، عکس العمل نشان می دهند. یعنی ممکن است کاری را که والدین یا راننده ها انتظار دارند انجام ندهند. ۶) کودکان تصور می کنند اگر آنها راننده را ببینند پس راننده هم حتماً آنها را خواهد دید. ۷) آنها درک درستی از سرعت ندارند و تصور می کنند خودرو هر زمان که لازم باشد متوقف می شود.

اسلاید 63: تصادف با خودرو یاموتوسیکلت اغلب زمانی رخ داده است که کودکان نزدیک منزل مشغول بازی بوده اند. تمایل آنان به پریدن وسط خیابان یک امر غریزی است و این اتفاقی است که راننده اصلاً انتظار آن را ندارد. تصادف کودکان ۷ تا ۱۲ ساله با خودرو، اغلب هنگام دوچرخه سواری اتفاق افتاده است که جراحات ناشی از این تصادف اکثراً در ناحیه سر و مغز است. این جراحات می تواند منجر به فلج شدن یاحتی مرگ کودک شود. این موارد برای حفظ سلامت و امنیت کودک توصیه می شود. ۱) برای کودک خود محدودیت هایی تعیین کنید: محدودیت های مکانی از جمله جای مناسب برای دوچرخه سواری یا راه رفتن برای آنها تعیین کنید. تا قبل از سن ۱۰ سالگی از آنها انتظار نداشته باشید که متوجه شرایط باشند و خود مسئولیت امنیت خود را به عهده بگیرند. ۲) عادات صحیح قدم زدن را به کودک آموزش دهید؛ به کودکان خود نحوه عبور از خیابان را آموزش دهید و این فرصت را به آنها بدهید که وقتی همراه شما هستند، عبور از خیابان را امتحان کنند. ۳) جای مناسب و امنی برای قدم زدن ، بازی و دوچرخه سواری کودک خود انتخاب کنید. جاهایی دور از خیابان، دور از محل پارک خودروها و مسیر تردد آنها پیدا کنید. به کودک خود خاطرنشان کنید که فقط درمناطق موردنظر بازی کنند. بهترین جا می تواند حیاط های دارای حصار، پارکها یا زمین های مخصوص بازی باشد. ۴) مثال هایی برای آنها بزنید. کودکان با مشاهده رفتار والدین بسیاری از عادات رفتاری را فرا می گیرند بنابراین عبور صحیح از خیابان یا استفاده از کلاه ایمنی هنگام موتورسواری به کودک آموزش می دهدکه باید این شیوه را دنبال کند. وقتی مشغول رانندگی هستید، به محدودیت سرعت توجه کنید و کمربند ایمنی خود را ببندید تا کودک نیز از شما پیروی کند.