صفحه 1:
صفحه 2:
see IS
(Co ار
ی و ی اه میت بت متسه سیم
how pou wil do رس رت ۱
صفحه 3:
Coes دکتر مرتضی موسی خانی
BUR eTOC rye Or Riera Watt
۷ تعیین دورنمای سازمان
00 eis ran toot is Be
صفحه 4:
0 دکتر مرتضی موسی خالی
” هدف گذاری با آگاهی از فرصتهای سازمانی و محیطی
EC TRC S US Pei eNtep Ce rETNC Wa)
4 هدف كذارى
” تلاش فكرى قبل از تلاش بدنى براى رسيدن به هدف
صفحه 5:
ری دکتر مرتضی موسی خالی
پیتر دراکر:
۱ Re YB wee TPS EEO TE
Peper خلا ا ا اا
براى انجام اين تصميمات و سنجش و مقايسه نتايج به دست آمده با انتظارات
از طریق فراگرد بازخور. ,
1 O'Ornel, Oeivick
برنامه ریزی شامل انتخاب از مبان شقوق مختلف عملیات آینده برای کل
1 0
ares vy)
صفحه 6:
ee a دکتر مرتضی موسی خانی
ارائه طرقی برای عملیات آینده که متضمن نتایج معین با هزینه
مشخص و در دوره زمانى معلوم است. برنامه ريزى اقدام عقلانى
براى اث نهلان, بهره بردارى, ايجاد و كنترل ماهيت, جهث,
دامنه, سرعت و آثار تغيييات است.
ب يي يت الث مات
صفحه 7:
3
ae
9
Be
s
صفحه 8:
00 دکتر مرتضی موسی خانی
*** برنامه ريزى ماهيتا با بيش بينى همراه است.
se) ل ا ل
* برنامه ریزی یک نظام تصمیم گیری است,
cy ا sie ene none 1
0 E Ts ECE DIETS oY SCTE DEO S IY
SEDI VOCS TO CD er De REN Mure enetendG tt) nope
صفحه 9:
520000 دکتر مرتضی موسی خالی
ا 0 0
ف ا 00
7 از نظر جامعیت
ا ۱
aaa neki Tengu aka eal
,و0 و6
صفحه 10:
ویژگیهای یک برنامه ریزی خوب دکتر مرتضی موسی خالی
(0) هدفهای برنامه باید روشن, مشخص و قابل فهم باشند.
el eames Ok)
(©) برنامه بايد كاملا متعادل و در عين حال قابل انعطاف باشيد.
(6) هر برنامه بايد داراى محدوديت زمانی باشد.
(6) برنامه بایستی با همکاری کارکنان تهیه شود.
(©) بروحدت برنامه ريزى از جانب مديران مختلف تاكيد شده است.
| Lee Tera Cer oT
صفحه 11:
دکتر مرتضی موسی خانی
صفحه 12:
صفحه 13:
جهار مرحله اصلى در برنامه ريزى دکتر مرتضی موسی خانی
صفحه 14:
انواع برنامهها دکتر مرتضی موسی خانی
رویه ها و روشظ
قوانیزو مقررات 7 a
._رنامه هاو فعلإتها AU 3 جزيي و كمي
0 3
10 0200000
صفحه 15:
انواع برنامه ریزی به لحاظ زمانی دکتر مرتضی موسی خالی
7 برنامه ريزى كوتاه مدت ی
| 521111
” برنامه ريزى بلند مدت i
صفحه 16:
انواع برنامه ريزى به لحاظ ماهيت دکتر مرتضی موسی خانی
** برنامه ريزى استراتزيك سا توت گرا
* برنامه ریزی عملیاتی سود مس هه
۲ لاس6 Oey ۹(ِ
صفحه 17:
| دکتر مرتضی موسی خالی
تس ۱9
را به تفکر دراز مدت, آینده
ا ا 1
دور ترغیب می کند.
صفحه 18:
فرآيند برنامه ريزى استراتزيك ذكتز مرضي موسى خاني
ل ل له
Pre bs be kao oe)
Loy ye eee cer c=
(OOO nooo erent Ma a Oey
شت لاسن iy
مرحله 0 0
مرحله 2 تصمیم گیری در مورد استراتژی مطلوب
مرحله و اجرای استراتژی جدید
مرحله 0 . کنترل و سنجش جدید در عمل
صفحه 19:
SSeS see دکتر مرتضی موسی خانی
اتمه و موس مت
صفحه 20:
برنامه ريزى عملياد دکتر مرتضی موسی خالی
پیش بینی عملیات برای
نيل به هدفهاى معين با
توجه به امكانات و
محدوديتها و خطوط
oe ees
برنامه ریزی جامع.
صفحه 21:
برنامه ريزى تخصصى دکتر مرتضی موسی خالی
برنامه ریزی نیروی انسانی
برنامه ریزی مادی و تولیدی
برنامه ریزی مالی
صفحه 22:
Facer دکتر مرتضی موسی خانی
مرحله اول
تعیین موجودی نیروی انسانی
مرحله دوم
al yt آتی سار
صفحه 23:
اصندوة
کارمند دفتر
|] 5 | 3 |. | 521 3 |] 3
Beare
0
| 0
مرب
|
CO OGG
oO
مدير قسمت
1
4 a
3
د
3 ee
344
Feet
re Ere ener e Te. Se Tyee
صفحه 24:
دکتر مرتضی
موسی خانی
صفحه 25:
نمودار سازمانى و يرسنلى سازمان (الف) در سال آينده دکتر مرتضی موسی خانی
pepe yee ee
0221111111315
صفحه 26:
فنون برنامه ريزي تم مس
دار كانت
ee بحراني C.P.M
O..0. = Orted Puk Ortod
CC Rt AC na Rd
صفحه 27:
خرید ماشین آلات و انتقل
3
3
3
>
3
ماه سوم
باه چهارو | ماه پنجم | دا۵ ششم
نمودار گانت
صفحه 28:
انت
كان
نمودار
در
2
a
صفحه 29:
دکتر مرتضی موسی خانی
پایان نازككاريسفت کاري زد را در
طراحي و تهیه ۲
1/30 2/207" ° 3/30 = 4/1_~—Ss«G/30
vat
صفحه 30:
دکتر مرتضی موسی خانی
تجدید نظر و ارزيابي پروژه
صفحه 31:
دکتر مرتضی موسی خانی
0 خوشبینانه
0 » <محتملترین
0
صفحه 32:
دکتر مرتضی موسی خانی
ل ea هر مرا +120 A0+ 3
6 6
oe
[eeu mee ele me) ems Peed ial oes
۱0/۹2 اب 08
صفحه 33:
دامهاي مهم در مسیر برنامهريزي موفق دکتر مرتضی موسی خالی
۱۳ ۱ STE CTC Lars Sac ee eres)
Bye Serco errant orp Tom is cnr er Cerne grr)
Se erro esas
Se WS ay Sindy gle ye dees jared diy oS Ua
مدیریت عالي؛ به طور مستقیم درگیر برنامهريزي نباشد.
۱ Oi coe ete ee Sic)
CSD eee es eee Te Lents ve CREO bcs)
واگذار گردد
9. كوتاهي در آمر تدوین و تعریف اهداف (یه صورت واضح)» به منزله مبناي تلظیم
ات
صفحه 34:
دکتر مرتضی موسی خانی
. كوتاهي در امر درگیر ساختن مدیران اجرايي مهم در فراگرد برنامهريزي
۱ neb oes nen Ome]
۱ ee rr se)
. مجزا پنداشتن فراگرد برنلمريزي جامع از سایر جنبههاي فراگرد مدیریت
©. استفاده از طرحها و برنامههاي انعطافنايذير و بيجيدماي كه مانع نوآوري در سازمان
كد
SOE DEEL ا ا ل Tee Ses <Te SS BYTS cS Te)
مدیریت عالي.
۱ و
25220151101 0 0 yy apa
دکتر مرتضی موسی خانی
Planning
دکتر مرتضی موسی خانی
Terminology
Plan or Planning:
to think carefully about something you want to achieve and
decide exactly how you will do it.
Source:
تعاریف برنامه ریزی
دکتر مرتضی موسی خانی
تعیین هدف و راههای رسیدن به آن
تعیین دورنمای سازمان
تعیین وضع مطلوب بر اساس مطالعه وضع موجود
تعاریف برنامه ریزی ...
دکتر مرتضی موسی خانی
هدف گذاری با آگاهی از فرصتهای سازمانی و محیطی و
شناخت محدودیتها و تصاویر سازمانی و محیطی
هدف گذاری
تالش فکری قبل از تالش بدنی برای رسیدن به هدف
تعاریف برنامه ریزی ...
دکتر مرتضی موسی خانی
پیتر دراکر:
برنامه ریزی فرآیند مستمری اسIIت از تصIIمیمات سیسIIتماتیک بIIا در دسIIت داشIIتن بهIIترین اطالعIIات
ممکن نسبت به آینده ,سIازماندهی منظم کوششIهای الزم بIرای انجIام این تصIمیمات و سIنجش و
مقایسه نتایج به دست آمده با انتظارات ,از طریق فراگرد بازخور.
Koontz, O’Donnell, Weihrich
برنامIIه ریIIزی شIIامل انتخIIاب از میIIان شIIقوق مختلIIف عملیIIات آینIIده بIIرای کIIل
سازمان که این کIIار مسIIتلزم انتخIIاب هIIدفهای سIIازمان و تعIIیین راههIIای دسIIت
یافتن به آنهاست.
تعریف جامع
دکتر مرتضی موسی خانی
ارائIIه طIIرقی بIIرای عملیIIات آینIIده کIIه متضIIمن نتIIایج معین بIIا هزینIIه
مشخص و در دوره زمانی معلوم است .برنامه ریزی اقدام عقالنی
بIIرای اثIIر نهIIادن ,بهIIره بIIرداری ,ایجIIاد و کنIIترل مIIاهیت ,جهت,
دامنه ,سرعت و آثار تغییرات است.
Source: Hudson, Cyril L., “Business Organization and Operation” , London: Staples Press, 1970
دکتر مرتضی موسی خانی
Future
Now
ویژگیهای برنامه ریزی
دکتر مرتضی موسی خانی
برنامه ریزی ماهیتا با پیش بینی همراه است.
قبل از اینکه عملی انجام پذیرد بایستی نوع کار و چگونگی انجام آن را معلوم کرد.
برنامه ریزی یک نظام تصمیم گیری است.
اتخاذ تصمیمات نسبت به آنچه باید برای دست یابی به هدفها در آینده انجام پذیرد.
برنامه ریزی بر نتایج مطلوبی تاکید دارد که در آینده به دست می آید.
حصول اطمینان نسبت به تامین هدفهای عمده سازمانی در زمان مورد نظر.
ماهیت برنامه ریزی
دکتر مرتضی موسی خانی
از جهت کمک به رسیدن به هدفها و مقاصد
از لحاظ اولویت آن نسبت به سایر وظایف مدیریت
از نظر جامعیت
از حیث بازدهی نتایج برنامه ها
Source: Koontz Harold, O’Donnell Cyril, Weihrich Heinz, “Essential of Management” , New York: McGraw – Hill
Book Company, 1988
ویژگیهای یک برنامه ریزی خوب
دکتر مرتضی موسی خانی
( )1هدفهای برنامه باید روشن ,مشخص و قابل فهم باشند.
( )2یک برنامه خوب باید ساده و جامع باشد.
( )3برنامه باید کامال متعادل و در عین حال قابل انعطاف باشد.
( )4هر برنامه باید دارای محدودیت زمانی باشد.
( )5برنامه بایستی با همکاری کارکنان تهیه شود.
( )6بروحدت برنامه ریزی از جانب مدیران مختلف تاکید شده است.
Source: Chandan, J.S, “Management: Theory and Practice” , New Delhi: Vikas Publishing House PVT. LTD,
1987
دکتر مرتضی موسی خانی
برنامه ریزی در کلیه سطوح مدیریت
عالی
مقدار زمان
صرف شده در
میانی
برنامه ریزی
سرپرستی
منبع :موسی خانی و منشی زاده نائین – “سازمان و مدیریت” -جلد یک – دانشگاه آزاد اسالمی 1384 -
تخصیص زمان برنامه ریزی در حالت ایده آل
دکتر مرتضی موسی خانی
Source:
دکتر مرتضی موسی خانی
چهار مرحله اصلی در برنامه ریزی
A
Step 3
Step 1
Step 2
Determine
Step 4
Establish
Define the
Aide
the Goals
Present
Situation
and
Develop a
Set of
Actions
barriers
B
C
D
E
Source:
دکتر مرتضی موسی خانی
انواع برنامهها
1
رسالت یا
كليوكل
ان
ماموریتها
2
اهداف بلند مدت
3
4
5
رویه ها و روش ها
قوانین و مقررات
اهداف کوتاه مدت
استراتژیها
خط مشی ها
6
وسيع
7
برنامه ها و فعالیتهای عملیاتی
8
بودجه و برنامه های مالی
طرحها و پروژه ها
ومحدود
9
10
جزيي و كمي
انواع برنامه ریزی به لحاظ زمانی
دکتر مرتضی موسی خانی
برنامه ریزی کوتاه مدت
Short-term planning
برنامه ریزی میان مدت
Mid-term Planning
برنامه ریزی بلند مدت
Long-term Planning
انواع برنامه ریزی به لحاظ ماهیت
دکتر مرتضی موسی خانی
برنامه ریزی استراتژیک
Strategic Planning
برنامه ریزی عملیاتی
برنامه ریزی تخصصی
Operational Planning
Specialized Planning
برنامه ریزی استراتژیک یا جامع یا بلند مدت
دکتر مرتضی موسی خانی
یک باور و تلقی است که مدیران
را بIIه تفکIIر دراز مIIدت ,آینIIده
نگIIری و پیش بیIIنی افIIق هIIای
دور ترغیب می کند.
فرآیند برنامه ریزی استراتژیک
مرحله 1
تعیین و تدوین اهداف آینده سازمان
مرحله 2
شناخت اهداف و استراتژیهای موجود
مرحله 3
تجزیه و تحلیل شرایط محیطی سازمان
مرحله 4
تجزیه و تحلیل منابع و امکانات سازمان
مرحله 5
شناخت وضع موجود سازمان
مرحله 6
تعیین تغییرات مورد لزوم در استراتژیها
مرحله 7
تصمیم گیری در مورد استراتژی مطلوب
مرحله 8
اجرای استراتژی جدید
مرحله 9
کنترل و سنجش جدید در عمل
دکتر مرتضی موسی خانی
دکتر مرتضی موسی خانی
فرايند مديريت استراتژيك
بررسي محيط
خارجي :
شناخت عوامل
استراتژيك :
_ ملي
_ فرصت ها
_ جهاني
_ تهديدها
شناخت وضع
موجود :
-چشم انداز
SWOT
_ چشم انداز
_ ماموريت جديد
_ ماموريت
_ اهداف جديد
_ اهداف
_ استراتژي جديد
تدوين استراتژي :
پياده سازي استراتژي از
طريق تغيير :
_ استراتژي شركتي
_ فرهنگ
_ استراتژي تجاري
_ ساختار
_ استراتژي هاي وظيفه اي
_ مديريت منابع انساني
_ تكنولوژي اطالعات
_ استراتژي ها
بررسي محيط
داخلي :
_ شايستگي هاي محوري
_ هم افزايي
_ ارزش سازي
شنلخت عوامل
استراتژيك :
_ نقاط قوت
-نقاط ضعف
Source: Richard; L Daft; “Management”, 2001
برنامه ریزی عملیاتی
دکتر مرتضی موسی خانی
پیش بینی عملیات برای نیل
به هدفهای معین بIIا توجIIه
بIIه امکانIIات و محIIدودیتها
و خطوط کلی ترسیم شIIده
در برنامه ریزی جامع.
برنامه ریزی تخصصی
برنامه ریزی نیروی انسانی
برنامه ریزی مادی و تولیدی
برنامه ریزی مالی
دکتر مرتضی موسی خانی
دکتر مرتضی موسی خانی
مراحل برنامه ریزی نیروی انسانی
مرحله اول
تعیین موجودی نیروی انسانی
مرحله دوم
بررسی اهداف آتی سازمان
مرحله سوم
برآورد نیروی انسانی مورد نیاز سازمان
مرحله چهارم
برآورد عرضه نیروی انسانی
مرحله پنجم
مقایسه عرضه و تقاضا
------پیش بینی نیازهای نیروی انسانی واحد ------در سال
نوع شغل
تعداد
پرسنلی
موجود
افزایش ها
کاهش ها
بازنشستگی
انتقال
یا
ارتقاء
انتقال
یا
ارتقاء
خروج از
خدمت
نیازهای
جدید
پرسنلی
دکتر مرتضی موسی خانی
نیازهای
خالص
پرسنلی
مدیر قسمت
1
0
0
0
1
0
حسابدار
1
0
0
0
1
0
سرپرست
1
0
1
1
1
0
کمک حسابدار
1
0
0
1
2
0
صندوقدار
3
0
1
0
2
1
کارمند دفتر
6
2
1
1
6
2
مالحظات
دکتر مرتضی موسی خانی
نمودار سازمانی و پرسنلی سازمان (الف)
:آمادگی و توانایی ارتقا
سن
به هیچ وجه آمادگی ارتقا ندارد
عنوان شاغل
نحوه ی عملکرد
فعال آمادگی ارتقا ندارد
توانایی ارتقا
64مدیر کل سازمان
آماده برای ارتقا پس از 5سال
آماده برای ارتقا پس از 3سال
نام شاغل
نام جانشین
آقای شیبانی
آماده برای ارتقا پس از 1سال
آقای شباهنگ
آماده برای ارتقا
49
59
مدیر فروش
آقای پاک سرشت
مدیر فنی
آقای شباهنگ
آقای اکبری
آقای فاضل
60مدیر امور اداری
62
مدیر تحقیقات
آقای علیزاده
آقای حسینی
آقای مرتضوی
آقای ناصحی
:نحوه ی عملکرد
غیر قابل قبول
39
رئیس تولید
آقای اکبری
پائین تر از متوسط
آقای رضوانی
متوسط
37رئیس تعمیرات
باالتر از متوسط
خوب
عالی
آقای ناصحی
آقای احمدی
40رئیس حسابداری
آقای ربیعی
35
رئیس خدمات
آقای مرتضوی
دکتر مرتضی موسی خانی
نمودار سازمانی و پرسنلی سازمان (الف) در سال آینده
مدیر کل سازمان
60
آقای شباهنگ
آقای پاک سرشت
50
مدیر فروش
مدیر فنی
40
آقای پاک سرشت
مدیر امور اداری
41
آقای اکبری
آقای فاضل
آقای مرتضوی
آقای ناصحی
39
مدیر تحقیقات
آقای ناصر
رئیس تولید
آقای رضوانی
آقای قلی زاده
38
رئیس تعمیرات
آقای ناصحی
برای استخدام اقدام شود
نشان دهنده ی سن افراد می باشد
آقای رحمانی
30
رئیس خدمات
آقای خوشرو
آقای علی آبادی
36
رئیس حسابداری
آقای ربیعی
آقای آرین
دکتر مرتضی موسی خانی
فنون برنامهريزي
نمودار گانت روش مسير بحراني C.P.M -فن ارزشيابي و بازنگري برنامه PERT
C.P.M. = Critical Path Method
PERT = Program Evaluation & Review Technique
دکتر مرتضی موسی خانی
دکتر مرتضی موسی خانی
دکتر مرتضی موسی خانی
روش مسير بحراني
C.P.M
5عايق سقف
50
5
40
40
4
3
پايان نازككاريسفت كاري
طراحي و تهيه
نقشه و جواز
20
نصب اسكلت
6/30
1/1
4/1
2/30
2/20
30
1
2
فونداسيون
1/30
دکتر مرتضی موسی خانی
تجديد نظر و ارزيابي پروژه
Optimistic
خوشبينانه
تخمين
Pestimistic
بدبينانه
محتمل ترين Most Probably
O + 4.M
= +P
6
2
Xميانگين
P-o
6
2
=
واريانس
دکتر مرتضی موسی خانی
48
2
39
3
31
2 4
17
46
6/25
26خوشبينانه
4 × 30محتملترين
40بدبينانه
دکتر مرتضی موسی خانی
=48+39+46+17+31
=181
186
40+120+25
= X
=
6
6
2
25-40
=2+3+4+2+6/25=17/25
=
6
2
زمان احتمالي پايان زمان اجرا +شروع
=7/1 17
181
1/1
دامهاي مهم در مسير برنامهريزي موفق
دکتر مرتضی موسی خانی
در مسير برنامهريزي موفق دامهايي وجود دارد كه اگر برنامه ريزان دقت نكنند ،گرفتار
آنها خواهند شد؛ به طوري كه ممكن است برنامههايشان به شكست بينجامد .برخي از
مهمترين دامهاي مذكور عبارتند از:
.1تفويض كردن وظيفه برنامهريزي توسط مديريت عالي به ديگران به گونهاي كه ديگر
مديريت عالي ،به طور مستقيم درگير برنامهريزي نباشد
.2درگير شدن مديريت عالي در مسائل جاري به طوري كه وقت كافي براي برنامهريزي
نداشته باشد و برنامهريزي به مثابه يك وظيفه بيارزش و فاقد اعتبار به سطوح پايين
واگذار گردد
.3كوتاهي در امر تدوين و تعريف اهداف (به صورت واضح) ،به منزله مبناي تنظيم
برنامههاي بلند مدت
دکتر مرتضی موسی خانی
.4كوتاهي در امر درگير ساختن مديران اجرايي مهم در فراگرد برنامهريزي
.5عدم استفاده از برنامهها به مثابه معيار واقعي ارزيابي عملكرد مديران
.6كوتاهي در امر ايجاد و تقويت جو موافق و حامي برنامهريزي
.7مجزا پنداشتن فراگرد برنامهريزي جامع از ساير جنبههاي فراگرد مديريت
.8استفاده از طرحها و برنامههاي انعطافناپذير و پيچيدهاي كه مانع نوآوري در سازمان
ميگردند
.9عدم بازنگري و ارزيابي نكردن برنامههاي بلندمدت روساي بخشها و واحدها توسط
مديريت عالي
.10تمايل مديريت عالي به اخذ تصميم بر مبناي احساسات و بينش خود هر چند كه اين
تصميمها با برنامههاي رسمي سازمان در تضاد باشند