برنامه کنترل دخانیات و نقش کارکنان بهداشتی در کنترل دخانیات

برنامه کنترل دخانیات و نقش کارکنان بهداشتی در کنترل دخانیات

اسلاید 1: وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی معاونت سلامت مركز سلامت محيط و كار دبيرخانه ستاد کشوری کنترل دخانيات برنامه كنترل دخانيات و نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانياتمهندس خديجه محصليشهريور 1390

اسلاید 2:

اسلاید 3: وضعيت موجود در جهان درحال حاضر 1/30 ميليارد نفر از جمعيت جهان سيگاري هستند.84 % ‌از افراد سيگاري دركشورهاي درحال توسعه زندگي مي‌كنند. دركشورهاي در حال توسعه حدوداً سالانه 3/4 درصد افزايش مصرف ديده مي‌شود.

اسلاید 4: وضعيت موجود در ايران طبق بررسي انجام شده در سال 1386 :3 درصد دانش آموزان 15-13 سال سيگار مي كشند ( 5/1 درصد پسران و 0/9 درصد دختران)26/1درصددانش آموزان15-13سال سايرمواددخاني(عمدتاقليان)مصرف مي كنند.(31/9 درصد پسران ،19/5 درصد دختران)9/7 درصد دانش آموزان 15 – 13 سال غير سيگاری ها مستعد سيگاري شدن طي يكســـال آينده مي باشند. در مقايسه دو طرح سال 1382 و 1386: درصد افراد سيگاري از 2 درصد به 3 افزايش يافته است درصد مصرف كنندگان ساير مواد دخاني عمدتاً قليان از 12/1 درصد به 26/1 افزايش يافته است. درصد غير سيگاري هاي مستعد به سيگار ي شدن طي يكسال آينده از 12/6 به 9/7 كاهش يافته است.

اسلاید 5: طبق بررسي انجام شده در سال 1386 :12/27 درصد جمعيت 64- 15 سال مصرف كننده مواد دخاني هستند.(23/2 درصد مردان و1/08درصد زنان )11/39 درصد جمعيت 64- 15 سال مصرف كننده مواد دخاني بصورت روزانه هستند(21/7 درصد مردان و 0/9 درصد زنان)ميانگين تعداد نخ سيگار مصرفي روزانه افراد سيگاري 11/66 مي باشد ( 12/3 نخ در مردان و 11نخ در زنان)طبق بررسي انجام شده در سال 1386 :12/27 درصد جمعيت 64- 15 سال مصرف كننده مواد دخاني هستند.(23/2 درصد مردان و1/08درصد زنان )11/39 درصد جمعيت 64- 15 سال مصرف كننده مواد دخاني بصورت روزانه هستند(21/7 درصد مردان و 0/9 درصد زنان)ميانگين تعداد نخ سيگار مصرفي روزانه افراد سيگاري 11/66 مي باشد ( 12/3 نخ در مردان و 11نخ در زنان)

اسلاید 6: پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانياتمصرف دخانيات يكي از مهمترين عوامل تهديدكننده سلامتي و شايع ترين عامل قابل پيشگيري مرگ و مير در جهان است .بيش از 4000 ماده شيميايي در دود سيگار شناسايي شده است . بسياري از آنها سمي و بعضي راديواكتيو هستند. بيش از 40 نوع از آنها بويژه قطران سرطانزا هستند. علت توليد مواد شيميايي متفاوت و بسيار زياد سيگار وابسته به درجه حرارت بسيار بالاي آن ميباشد (تا 900 درجه سانتي گراد) كه اين حرارت بالا در انتهاي روشن سيگار فرد سيگاري توليد ميشود.

اسلاید 7: پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانياتاستعمال دخانيات سبب ايجاد 14 بيماري كشنده از قبيل بيماريهاي قلبي و عروقي، سرطانهاي ريه، ناي، مري، معده ، مثانه و همچنين انسداد مزمن ريوي و .... مي گردد.90 درصد سرطانهاي ريه، 40 درصد ساير سرطانها؛ 50 درصد بيماريهاي قلبي و 75 درصد بيماريهاي مزمن ريوي در سيگاريها بروز مي نمايد. 30درصد مرگهاي ناشي از سرطان در سيگاريها ومصرف كنندگان ساير مواد دخاني رخ مي دهد.

اسلاید 8: در كشورهاي كم درآمد و متوسط اكثرا در اوايل دهه 20 عمر خود مصرف دخانيات را آغاز ميكنند.بيش از 40% نوجوانان 13 تا 15 ساله در معرض استنشاق دود تحميلي حاصل از مصرف دخانيات توسط والدين قرار دارند.ساليانه 700 ميليون كودك در جهان در معرض دود تحميلي سيگار والدينشان قرار ميگيرند.كودكان والدين سيگاري معادل 8 نخ سيگار در سال دود دريافت مينمايند.پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات

اسلاید 9: <<

اسلاید 10: پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانياتاستعمال دخانيات سبب اعتياد به نيكوتين مي شود.استعمال دخانيات علت بيماريهاي مرگبار و ناتوان كننده است و در مقايسه با ديگر عادات خطرناك ، خطر مرگ زود هنگام آن بسيار بالاست.نيمي از استعمال كنندگان دراز مدت نهايتا به دليل مصرف دخانيات مي ميرند و از ميان اينها نيمي در طي سالهاي مولد و ثمر بخش مياني عمر خواهند مرد و 20 تا 25 سال از عمر خويش را از دست خواهند داد.سالانه بيش از 5 ميليون نفر در جهان در اثر بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات جان خود را از دست مي دهند.

اسلاید 11: پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيا ت در ايران مواجه با دود سیگار،قلیان ومواد دخاني اطرافیان باعث ایجاد و تشدید بیماریهای تنفسی،آسم وعفونت گوش میانی میشودنوزادانيكه بوسيله مادران سيگاري به دنيا مي آيند از وزن لحظه تولد كمتري برخوردار بوده و با خطرات بزرگتري از جانب بيماريهاي دستگاه تنفسي روبرو هستند و در مقايسه با نوزادان مادران غير سيگاري احتمال بيشتري مي رود كه از سندرم مرگ ناگهاني نوزادان تلف شوند.

اسلاید 12: پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانياتسالانه 60 هزار نفر در اثر استعمال دخانيات مي ميرند .سالانه 1740 ميليارد تومان در اثر استعمال دخانيات دود مي شود .سالانه 3480 تا 5220 ميليارد تومان صرف درمان بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات مي شود.

اسلاید 13: مضرات مصرف قليانبر خلاف بسیاری از عقاید وباورهای سنتی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بی شماری مواد سمی است.نیکوتین حاصل از دود قلیان همانند سایر مواد دخانی اعتیاد آور است.مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف 50 تا 200 پک میزنند كه هر پک حاوی 0/15 تا یک لیتر دود می باشد. به عبارت دیگر هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100 نخ یابیشتر سیگارمصرف می کند. منواکسید موجوددر دود قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشترواثرات آن نیز چه برای مصرف کننده وچه برای افراد درمعرض دودتحمیلی فراتر میباشد. خطر انتقال بیماریهای عفونی بدلیل استفاده مشارکتی افرادازقلیان وجود دارد. توتون وتنباکوی استفاده شده در قلیان از نازلترین انواع توتون وتنباکوهای موجود است که در واقع خطرناکترین آن میباشد .چاقي شكمي يكي از عوارض شايع مصرف قليان است كه عامل و تشديد كننده بسياري از بيماري ها همچون ديابت، فشار خون بالا و ... مي باشد.

اسلاید 14: هزينه هاي مالي واجتماعي مصرف دخانياتهزینه های تحمیلی بر فرد سیگاری و اعضای خانواده پول از دست رفته برای خرید مواد دخانی که میتوانست صرف خرید غذا، لباس، مسکن و سایر نیازهای پایه شود درآمد از دست رفته به علت ابتلا به بیماریها و مرگ زودرس هزینه ابتلا به بیماریها و مرگ زودرس هزینه زمان از دست رفته اقوام برای مراقبت از سیگاری بیمار شده هزینه مرگها و بیماریها در اطرافیان یگاریها که در تماس با دود سیگار آنها هستند پرداختهای بالاتر برای خرید بیمه درمان سایر هزینه ها شامل آتش سوزی

اسلاید 15: هزينه هاي مالي واجتماعي مصرف دخانياتهزینه ها ی برجامعه از دست رفتن درآمد ارزی کشور برای واردات سیگار از دست رفتن زمینهای قابل کشت برای مواد مغذی برای کشت توتون هزینه تحمیلی به کارفرمایان به علت غیبت کارگران سیگاری از محل کار، کاهش بهره وری آنان، افزایش میزان حوادث در سیگاریها، آتش سوزیها در محل کارقطع هکتارها درخت برای تهیه کاغذ سیگار، آتش سوزیها در محل کار،تخمین زده میشود در سال 2000، 10% مرگهای ناشی از آتش سوزی به علت سیگار بوده است، و هزینه ای معادل 27 میلیارد دلار آمریکا

اسلاید 16: قوانين موجود و تعهدات ملي وبين الملليآيين نامه اجرايي قانون اصلاح ماده 13 موادخوردني، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي مصوبه آذرماه 1379 مجلس شوراي اسلامي درخصوص ممنوعيت عرضه و استعمال مواددخاني در اماكن مشمول اين قانونکنوانسيون جهانی کنترل دخانيات مصوب آبان ماه1384مجلس محترم شورای اسلامیقانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات مصوب مهر ماه 1385 مجلس محترم شوراي اسلاميآيين نامه اجرايي قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات مصوب مهر ماه 1386 دولت

اسلاید 17: قانون جامع کنترل ومبارزه ملی با دخانيات مصوب مهرماه1385مجلس محترم شورای اسلامیاهم مفاد قانون جامع کنترل دخانيات(تعهدات ملي):ممنوعيت هر نوع تبليغ، حمايت، تشويق مستقيم و غيرمستقيم و يا تحريك افراد به استعمال دخانياتايجاد زمينه هاي گسترش مراكز دولتي و غيردولتي ترك دخانياتادغام برنامه كنترل دخانيات در نظام بهداشتي كشورافزايش قيمت سيگار و مواد دخانيممنوعيت فروش به زير 18 سال و توسط آنهاممنوعيت عرضه و استعمال مواددخاني در اماكن عموميمبارزه با تجارت غيرقانوني محصولات دخاني

اسلاید 18: آئين نامه اجرايي قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات مصوب مهر ماه 1386 هيأت محترم دولتالزامات مطرح شده در آيين نامه اجرايي قانون :تعريف ويژگيهاي تبليغات و اماكن عمومي تعيين ضوابط پروانه فروش مواد دخانيشرح وظايف سازمانها نحوه برخورد با متخلفين برنامه ريزي مناسب جهت كاهش و جايگزيني تدريجي زراعت توتون و تنباكو شرايط برخورد با كالاهاي دخاني تشكيل دبيرخانه ستاد و شرح وظايف دبيرخانه مي باشد

اسلاید 19:

اسلاید 20: جايگاه برنامه در كشوردر حال حاضر مطابق ماده 1 قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات ستاد كشوري كنترل دخانيات در وزارت بهداشت با تركيب زير تشكيل شد:وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بعنوان رئيس ستادوزير فرهنگ و ارشاد اسلاميوزير آموزش و پرورشوزير بازرگانيفرمانده نيروي انتظاميدو نفر از كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي به عنوان ناظررئيس سازمان صدا و سيما بعنوان ناظرنماينده يكي از سازمان غيردولتي مرتبط با دخانيات به انتخاب وزارت بهداشت دبير ستاد معاون سلامت و دبيرخانه ستاد در مركز سلامت محيط و كار مستقر مي باشد.

اسلاید 21: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين افزایش قیمت محصولات دخانی تولید داخل به میزان 10 درصدقیمت هر نخ سیگار و 20 درصد سیگار وارداتی از سال 1385 تدوین لایحه الزام الصاق برچسب ها با شماره سریال ویژه شرکت دخانیات ایران در بسته بندیهای محصولات دخانی و درج عبارت ”مخصوص فروش در ایران“ بر روی کلیه بسته بندیهای فراورده های دخانی وارداتی به منظور پیشگیری وکنترل تجارت غیر قانونی محصولات دخانی

اسلاید 22: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانينممنوعیت جامع تبلیغ محصولات دخانی در صدا وسیما،روزنامه ها ،مجلات و سایر رسانه هاجلوگیری از خصوصی سازی صنعت دخانیات به منظور پیشگیری از افزایش تولیداجرای برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی در خصوص مضرات استعمال دخانیات و استنشاق تحمیلی دود مواد دخانی از طریق صدا وسیما وسایر رسانه های ملی ومحلیایجاد نظام مراقبت و پایش استعمال دخانیات و نظارت وارزشیابی فعالیت دانشگاههای سراسر کشور در زمینه کنترل دخانیات

اسلاید 23:

اسلاید 24: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانينتدوین وتصويب دستور العمل تعیین ظوابط پروانه فروش محصولات دخانیتدوین وتصويب دستورالعمل اجرایی الصاق هشدارهای بهداشتی بر روی بسته های سیگار وسایر مواد دخانی (توتون وتنباکو) تولید داخل ،وارداتی وتصاویر مربوطه

اسلاید 25: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانينممنوعيت استعمال دخانيات در سازمانها و نهادهاي موضوع ماده 18 قانون رسيدگي به تخلفات اداري : ابلاغ اجراي ممنوعيت استعمال دخانيات به كليه نهادهاي موضوع ماده 18 قانون رسيدگي به تخلفات اداري ابلاغ قانون به كليه دانشگاههاي علوم پزشكي سراسر كشور و معاونتهاي تابعه اين وزارت و سایر دستگاههاانجام برنامه هاي اطلاع رساني در خصوص اجرای قانونپيگيري و نظارت در خصوص عدم استعمال دخانيات درواحدهاي تابعه اين وزارت و سایر وزارتخانه ها از طریق مسئولین مربوطه

اسلاید 26: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانيناعمال ممنوعيت عرضه و استعمال مواد دخاني در اماكن عمومي و مراكز تهيه و توزيع مواد غذايي مطابق ماده 11 قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات و ماده 7و 8 آئين نامه اجرايي آن و همچنين مطابق آئين نامه اجرايي قانون اصلاح ماده 13 مواد خوردني ، آشاميدين ، آرايشي و بهداشتي و پيگيري اجراي مطلوب مفاد قانوني مذكور با همكاري نيروي انتظامي و مراجع قضائي ، اقدام به ممنوعيت عرضه واستعمال مواد دخاني بويژه قليان در اماكن و مراكز تهيه و توزيع مواد غذايي گرديد.

اسلاید 27: Article 8: Protection from Exposure to tobacco Smoke

اسلاید 28: اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين راه اندازي مراكز مشاوره پيشگيري و ترك دخانيات مطابق ماده 9 قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات و با هدف ادغام برنامه كنترل دخانيات در نظام بهداشتي كشور به منظور ارائه خدمات مشاوره اي پيشگيري از استعمال دخانيات در بين گروههاي هدف نوجوان و جوان و كليه افراد تحت پوشش و ارائه خدمات ترك به افراد سيگاري علاقه مند بر ترك اين مراكز در دانشگاههاي سراسر كشور راه اندازي شد.در حال حاضر در هر دانشگاه حداقل يك مركز مشاوره ودرمجموع140مرکزمشاوره درسراسر کشور راه اندازي شده است.

اسلاید 29:

اسلاید 30: در نتايج حاصل از مراكز مشاوره ايجاد شده ميزان موفقيت دوره هاي ترك پس از پايان دوره آموزشي يكماهه تا ميزان 60 درصد و در پايان پيگيري يكساله تا ميزان 20 درصد بوده است كه در مقايسه با كشورهاي موفق(12 درصد)از ميزان بالايي برخوردار هستند.

اسلاید 31: نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانياتارايه الگوي مناسب وغير سيگاري با رفتارهاي اجتماعي سالمايجاد محيط كاري (مركز بهداشتي و درماني)عاري از دخانيات با همكاري سايرينجلب همكاري كليه كاركنان مركزدرجهت كمك به برنامه كنترل دخانيات و انجام اقدامات پيشگيرانهآگاه سازي افراد جامعه درخصوص مضرات استعمال دخانياتآگاه سازي مصرف كنندگان مواد دخاني در مورد مضرات استعمال دخانيات وفوايد ترك آنكمك به افراد سيگاري علاقه مند به ترك دخانيات و فراهم كردن دسترسي مناسب به راهبردهاي تركتهيه الگوهايي از كسانيكه موفق به ترك دخانيات شده اند با جلب حمايت عمومي براي ترك

اسلاید 32: نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانياتتهيه الگوهايي از كسانيكه موفق به ترك دخانيات شده اند با جلب حمايت عمومي براي تركارتقاء آگاهي جامعه در خصوص ترفندهاي تبليغاتي صنايع دخاني جهت فروش محصولاتشانرساندن پيام هاي بهداشتي كنترل دخانيات توسط معلمين ،مديران وساير كاركنان مدارس،دانشكدهها،بيمارستانها، كارخانجات، رهبران محلي و... به گروههاي هدف سيگاري وغير سيگاريرساندن پيام هاي بهداشتي كنترل دخانيات توسط معلمين ،مديران وساير كاركنان مدارس،دانشكدهها،بيمارستانها، كارخانجات، رهبران محلي و... به گروههاي هدف سيگاري وغير سيگاري

اسلاید 33: نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانياتاعمال ممنوعيت استعمال دخانيات در اماكن عمومي باهمكاري واحدهاي مرتبطكمك به اجراي مفاد قانون جامع كنترل ومبارزه با دخانيات وآيين نامه ودستورالعمل هاي مربوطهدر گير كردن ساير ارگانها در كنترل دخانيات از راه تماسهاي رسمي وجلسات وآموزشهاي سازمان يافته تلاش در جهت افزايش دانش وتوانمندي درخصوص جديد ترين مطالعات وروشهاي كنترل دخانيات

اسلاید 34:

اسلاید 35: سلامت باشید