بسته آموزشی تغذیه در بحران

بسته آموزشی تغذیه در بحران

اسلاید 1: بسته آموزشي تغذيه در بحران

اسلاید 2:  در ضمن درتهيه اين بسته آموزشي، افراد زير نيز همکاري داشته‌اند که از تمامي آنان تقدير و تشکر به عمل مي‌آيد:کبري احمدي پور، کارشناس بهداشت عمومي شهرستان قزوين احمد آقا عليخاني ، معاون امداد و نجات و درمان جمعيت هلال احمر استان قزوين عبداله آقا عليخاني ، رئيس جمعيت هلال احمر شعبه تاكستان .داوود ارجيني ، رئيس جمعيت هلال احمر شهرستان بوئين زهرا .مرتضي اينالو ، كارمند جمعيت هلال احمر شهرستان بوئين زهرا ابوالفضل بهرامي، کارشناس بهداشت محيط شهرستان بوئين زهراروح اله چگيني ، رئيس جمعيت هلال احمر شهرستان طارم سفلي .فاطمه فتاح ، داوطلب جمعيت هلال احمر استان قزوين مريم كوگير چگيني ، داوطلب جمعيت هلال احمر شهرستان طارم سفلي ميترا مرادي ،كارشناس مامائي شهرستان طارم سفلي(شهر سيردان)

اسلاید 3: چرا غذا مي خوريم ؟ همه موجودات زنده از جمله انسان براي رشد و ادامه زندگي خود به غذا احتياج دارند. اگر غذا به اندازه لازم و کافي به بدن انسان نرسد ، ضعف و بيماري بوجود مي آيد.نيازهاي غذايي انسان

اسلاید 4: نيازهاي غذايي:غذاها از مواد مختلفي تشکيل شده اند که وجود هريک از آنها براي سلامت انسان لازم است.تغذيه درست يعني خوردن و به دست آوردن مقدار لازم و کافي از هريک از موادي نظير ويتامينها، آهن، کلسيم و ... که باعث تندرستي مي گردند .(رفع نيازهاي غذايي) نيازهاي غذايي انسان

اسلاید 5: تعريف غذا : غذا به موادمايع يا جامدي گفته مي شود که از راه دهان مصرف مي شوند و ضمن برطرف کردن حس گرسنگي نيازهاي بدن را نيز تأمين مي کنند. بنابراين غذا اعمال زير را انجام مي دهد : انرژي يا حرارت لازم براي انجام اعمال مختلف بدن مثل نفس کشيدن و فعاليتهايي مثل فکر کردن يا ورزش و ... را تأمين مي کند .  تأمين مواد اوليه براي رشد و نمو (بخصوص در کودکان خردسال)  ترميم و جانشين کردن سلولها و بافتهاي مختلف بدن که در اثر فرسودگي از بين مي روند .نيازهاي غذايي انسان

اسلاید 6: منظور از تعادل و تنوع در برنامه غذايي چيست؟ منظور از تعادل ياتوازن اين است که انواع مختلفي از مواد غذايي متناسب با نياز بدن تأمين شود به طوري که مصرف زياد يک نوع ماده غذايي باعث عدم مصرف انواع ديگر مواد غذايي نشود . همانطور که در هرم راهنماي غذايي مشاهده مي کنيد استفاده روزانه از تمام گروه هاي غذايي با توجه به ميزان سهم هر گروه در ايجاد تعادل در برنامه غذايي روزانه نقش مهمي دارد . نيازهاي غذايي انسان

اسلاید 7: هرم يا مثلث غذايي يک راهنماي غذايي روزانه براي افراد مي باشد که تعادل ، تنوع و ميزان سهم مورد نياز از گروههاي غذايي را نشان مي دهد . هرم يا مثلث راهنماي غذايي از 5 گروه اصلي مواد غذايي تشکيل شده است . شکل هرم به نحوي ترسيم شده است که قاعده يا پايين آن را گروه نان و غلات تشکيل مي دهد که بزرگترين قسمت از هرم را تشکيل داده و نشانگر اين است که يک فرد بايد بيش از هر غذاي ديگر ، غذاهاي غله اي مصرف کند .هرم راهنماي غذايي

اسلاید 8: گروههاي بعدي گروه سبزيها و سپس گروه ميوه ها هستند که گروه سبزيها قسمت بزرگتري نسبت به گروه ميوه‌ها را تشکيل مي دهد که نشانگر اينست که ميزان سهم مورد نياز روزانه از گروه سبزيها بيشتراز گروه ميوه‌ها مي‌باشد.گروه شير و لبنيات و گروه گوشت و حبوبات در طبقه بالايي قرار دارند و ميزان سهم آنها در برنامه غذايي روزانه کمتر از گروههاي پائين مي باشد ،هر چند که اين دو گروه از اهميت زيادي در برنامه غذايي روزانه برخوردار هستند در رأس هرم که بخش کوچکي را تشکيل مي دهد چربي ها ،روغن ها و شيريني ها قرار دارند که اين بدان معني است که ميزان مصرف اين مواد بايستي به کمترين حد رسانده شود . هرم راهنماي غذايي

اسلاید 9: براي تنظيم رژيم غذايي روزانه ازاصطلاحي به نام ( سهم غذايي ) استفاده مي شود .منظور از يک سهم غذايي در هر گروه غذايي ،مقدار غذايي است که داراي ارزش غذايي مشابه با ساير موادغذايي از همان گروه مي باشد . به طور مثال يک ليوان شير به عنوان يک سهم از گروه شير و لبنيات از نظر ارزش غذايي معادل يک ليوان ماست از همان گروه است . هرم راهنماي غذايي

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12: هرم راهنماي غذايي نشان مي دهد که يک برنامه غذايي مناسب بايد شامل تمام گروههاي غذايي (5 گروه) باشد و ميزان سهم مورد نياز از هر کدام از گروههاي غذايي را از پائين به بالا مشخص کند. همچنين هرم راهنماي غذايي بر مصرف بيشتر غلات ،ميوه ها و سبزيها که بخش وسيعتري را اشغال مي کند ، در برنامه غذايي روزانه تأکيد دارد و افراد راتشويق مي کند که مواد غذايي حاصل از گياهان را حتماًدر برنامه غذايي روزانه بگنجانند .لازم به ذکر است غذاهاي يک گروه نمي توانند به جاي غذاهاي گروه ديگر مصرف شود و هيچکدام از گروههاي غذايي هرم از گروه ديگر مهمتر نيستند .

اسلاید 13: گروه هاي غذايي بر اساس راهنماي غذايي1ـ گروه نان و غلات

اسلاید 14: اين گروه به علت داشتن مواد نشاسته اي بعنوان مواد تأمين کننده انرژي محسوب مي شود و علاوه بر ترکيبات نشاسته اي و فيبر ،ويتامينهاي گروه «ب» ، آهن ، پروتئين و منيزيم را نيز تأمين مي کنند که در رشد و سلامت اعصاب نقش مهمي دارند . اهميت غذائي اين گروه :

اسلاید 15: شامل غلات کامل مانند گندم ، جودوسر ، ارزن ، برنج ، انواع ماکاروني (لازانيا ، رشته فرنگي ، رشته پلويي و رشته آشي) و انواع نان مي باشد . مواد غذايي اين گروه :

اسلاید 16: ميزان توصيه شده روزانه از اين گروه بر اساس هرم راهنماي غذايي 11-6 سهم مي باشد .  يک سهم نان از گروه نان و غلات برابر با يک برش نان معادل 30 گرم به اندازه يک کف دست نان تافتون، سنگک، بربري و چهار کف دست نان لواش مي باشد .  يک سهم از گروه نان و غلات برابر با ليوان غلات آماده خوردن (برشتوک و شيرين گندمک) مي‌باشد.  يک سهم از گروه نان و غلات برابر با نصف ليوان برنج پخته و انواع ماکاروني پخته مي باشد . توجه به اين نکته ضروري است که ويتامين هاي گروه «ب » بيشتر در سبوس يا پوسته غلات قرار دارند. به همين دليل بر مصرف غلات همراه با پوسته يا آرد کامل غلات يعني آرد همراه با پوسته تأکيد مي شود. ميزان توصيه شده :

اسلاید 17: گروه هاي غذايي بر اساس راهنماي غذايي2ـ گروه سبزيها

اسلاید 18: شامل انواع سبزي هاي برگي مانند کاهو ، اسفناج و سبزي هاي نشاسته اي مانند سيب زميني ، ذرت و ... مي باشد. مواد غذايي اين گروه:

اسلاید 19: دومين گروه از هرم راهنماي غذايي گروه سبزيها مي باشد که به علت داشتن فيبر ،ويتامين «ث »، فولات ،پتاسيم و منيزيم از اهميت زيادي برخوردار است.مصرف سبزي هاي سبزتيره و سبزيهاي برگ دار از اهميت زيادي برخوردار است زيرا سبزي هاي با رنگ سبز تيره ويتامين« آ » بيشتري دارند.مصرف اين گروه از مواد غذايي نقش مهمي در سلامتي و شادابي افراد دارد . همچنين مصرف سبزيجات بخصوص سبزيجات خام ضدعفوني شده همراه با غذا، ميزان جذب آهن را افزايش داده و باعث کاهش ميزان کم خوني فقر آهن مي گردد. اهميت غذايي اين گروه :

اسلاید 20: مصرف توصيه شده روزانه از اين گروه بر اساس هرم راهنماي غذايي 5-3 سهم مي باشد.  يک سهم ازگروه سبزي ها برابر با يک ليوان سبزيهاي خام برگدار مانند اسفناج و کاهو مي باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با نصف ليوان سبزيهاي پخته يا خام خرد شده مي باشد. يک سهم از اين گروه برابر با نصف ليوان نخود سبز ، ذرت ، لوبيا سبز ، هويج خرد شده ، جوانه گندم و قارچ پخته مي باشد. يک سهم از اين گروه برابر با يک گوجه فرنگي متوسط ، يک عدد سيب زميني متوسط مي باشد. لازم به ذکر است سبزيهايي مانند گوجه فرنگي و فلفل دلمه اي غني از ويتامين « ث » هستند که توصيه مي شود همراه با غذا به ويژه غذاهاي گوشتي مصرف شوند. اين سبزيها در ترميم زخمها نيز نقش مهمي دارند. سبزيهاي به رنگ سبز تيره و زرد تيره و نارنجي مثل اسفناج ، هويج و گوجه فرنگي داراي ويتامين «آ» هستند که در افزايش مقاومت بدن در برابر عفونتها و جلوگيري از خشکي پوست و سلامت چشم و بينايي نقش مهمي دارند . ميزان توصيه شده :

اسلاید 21:

اسلاید 22: گروه هاي غذايي بر اساس راهنماي غذايي3ـ گروه ميوه ها

اسلاید 23: اين گروه در هرم راهنماي غذايي در کنار گروه سبزيها قرار مي گيرد و به دليل داشتن فيبر ، ويتامين «ث »ويتامين «آ» و پتاسيم بايد در رژيم غذايي روزانه گنجانده شود.اهميت غذايي اين گروه :

اسلاید 24: ميوه هاي غني ازويتامين «ث » شامل انواع مرکبات يعني: پرتقال، نارنگي ، ليمو ترش ، ليمو شيرين، نارنج ، انواع توتها مي باشد که در ترميم زخمها و افزايش جذب آهن غذا نقش مهمي دارندو توصيه مي شود بعد از خوردن غذاهاي گوشتي و حبوبات از اين گروه مصرف شود.ميوه هاي غني از ويتامين «آ » عبارتند از: طالبي ،خرمالو ، شليل و هلو . مصرف اين گروه از ميوه ها نيز در جلوگيري از خرابي و خشکي پوست و افزايش مقاومت بدن در برابر عفونت و سلامت چشم نقش مهمي دارد . مواد غذايي اين گروه :

اسلاید 25: ميزان توصيه شده روزانه از گروه ميوه ها 4-2 سهم مي باشد . يک سهم از گروه ميوه ها شامل يک عدد ميوه متوسط مانند: پرتقال ، سيب ،هلو ، موز ، ليموشيرين و غيره مي باشد .  يک سهم از اين گروه برابر با ربع طالبي متوسط مي باشد .  يک سهم از اين گروه برابر نصف ليوان حبه انگور يا انار مي باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با نصف تا سه چهارم ليوان آب ميوه مي‌باشد. يک سهم از اين گروه برابر با ربع ليوان خشکبار (انواع برگه، کشمکش ،توت و انجير خشک و ...) مي‌باشد. ميزان توصيه شده :

اسلاید 26: گروه هاي غذايي بر اساس راهنماي غذايي4ـ گروه شير و لبنيات

اسلاید 27: در سومين رديف راهنماي غذايي، گروه شير و لبنيات قراردارد که غذاهاي اين گروه بهترين منبع تأمين کلسيم، ويتامين «ب 2 »، پروتئين و ويتامين «ب 12» مي‌باشد.بنابراين در رشد، محکم شدن استخوانها و دندان‌ها و سلامت پوست نقش مهمي دارند.افرادي که در رژيم روزانه از مواد غذايي اين گروه مصرف نكنند در سنين بالاتر دچار پوکي استخوان مي‌شوند و در افرادي که در مرحله رشد قرار دارند مانند کودکان کمبود کلسيم باعث تأخير رشد آنان خواهد شد. مواد غذايي گروه شير و لبنيات به 3 گروه کم چرب، با چربي متوسط و پر چرب تقسيم مي‌شوند که هرچه ميزان چربي اين مواد بيشتر باشد ميزان توليد انرژي آنها بيشتر مي‌شود و در گروه پر چرب آن ميزان ويتامين «آ » نيز بيشتر است. اهميت غذايي اين گروه:

اسلاید 28: شامل: شير، پنير، ماست، کشک و بستني مي‌باشد. مواد غذايي اين گروه:

اسلاید 29: ميزان توصيه شده روزانه اين گروه 3-2 سهم مي‌باشد و براي نوجوانان و زنان باردار و شيرده و يائسه به دليل رشد سريع و جلوگيري از پوکي استخوان مصرف روزانه 3 سهم از اين گروه توصيه مي‌شود. براي زنان باردار و شيرده که سن آنها زير 20 سال است مصرف روزانه 4 سهم يا بيشتر از اين گروه توصيه مي‌شود. يک سهم از گروه شير و لبنيات برابر با يک ليوان شير مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با يک ليوان ماست مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با يک ليوان کشک مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با 45-30 گرم پنير (به اندازه يک قوطي کبريت پنير) مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر نصف ليوان بستني مي‌باشد. ميزان توصيه شده:

اسلاید 30: گروه هاي غذايي بر اساس راهنماي غذايي5ـ گروه گوشت و حبوبات

اسلاید 31:

اسلاید 32: مهمترين مواد مغذي اين گروه شامل: پروتئين، فسفر،ويتامينهاي «ب 12 » و « ب 6 »، روي، منيزيم و آهن مي‌باشد. گروه گوشت و حبوبات به علت نقشي که در رشد و خون سازي دارد از اهميت ويژه اي برخوردار است. آهن موجود در اين گروه باعث خون سازي شده و از کم خوني فقر آهن جلوگيري مي‌کند. همانطوريکه قبلا اشاره شد آهن موجود در غذاهاي گوشتي همراه با مواد غذايي غني از ويتامين «ث » (ميوه‌ها و سبزي‌ها) بهتر جذب مي‌شود.زناني که در سنين باروري قرار دارند به ويژه زنان باردار و دختران نوجوان نياز به آهن روزانه بيشتري دارند،لذا بايستي در برنامه روزانه خود از منابع آهن دار يعني گروه گوشت و حبوبات به اندازه نياز بدن مصرف کنند. اهميت غذايي اين گروه:

اسلاید 33: مواد غذايي اين گروه شامل: انواع گوشت قرمز و گوشت پرندگان ، ماهي ، حبوبات (عدس ، نخود ، لوبيا و ماش) ، تخم مرغ و مغزها (گردو ـ بادام ـپسته و...) مي‌باشد.مواد غذايي اين گروه:

اسلاید 34: سهم مورد نيازاز اين گروه 3-2 سهم مي‌باشد .  يک سهم از گروه گوشت و حبوبات برابر با 60 گرم گوشت قرمز، گوشت پرندگان و ماهي پخته مي‌باشد. يک سهم از اين گروه برابر با 60گرم گوشت چرخ کرده مي‌باشد .  يک سهم از اين گروه برابر با 1 عدد تخم مرغ مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با ربع ليوان انواع مغزها مانند : گردو، پسته ، بادام و... مي‌باشد.  يک سهم از اين گروه برابر با 60گرم جگر يا دل مي‌باشد . ميزان توصيه شده :

اسلاید 35: اين مواد غذايي داراي انرژي قابل توجهي هستند ولي به دليل اينکه مواد مغذي اندکي را شامل مي‌شوند ميزان سهم روزانه برايشان در نظر گرفته نشده است و بعنوان گروه غذايي نيز در نظر گرفته نمي شود . اين مواد غذايي شامل: کره ، مارگارين ، پيه ، دنبه ، انواع روغن ، خامه ، مايونز ، انواع سس‌ها ، چيپس سيب زميني و سر شير و پنير خامه اي مي‌باشد . همينطور انواع آب نبات، شکلات،انواع شيريني‌هاي خشک و تر ، نوشابه‌هاي گازدار ، شربت ها ، مرباها ، شکر ، عسل و انواع ژله که غني از شکر مي‌باشد جزء اين دسته مواد غذايي هستند .چربيها ، روغنها و شيريني‌ها

اسلاید 36: ميزان مصرفي روزانه از اين مواد غذايي بايد نسبت به ساير گروه‌ها بسيار کمتر باشد بخصوص افرادي که فعاليت بدني کم دارند و يا اضافه وزن دارند بايستي ميزان مصرف اين نوع مواد غذايي را محدود نمايند. به طور کلي مصرف اين مواد غذايي انرژي زا به دليل زمينه ساز بودن براي بيماريهاي قلبي عروقي و فشار خون، از دوران کودکي و نوجواني بايد محدود شود.چربيها ، روغنها و شيريني‌ها

اسلاید 37:  تغذيه با شير مادر تا پايان 2 سالگي  زياد كردن تعداد دفعات تغذيه با شير مادر هنگام ابتلا به اسهال كودك و دادن آب و مايعات و غذاي كافي به كودك مبتلا به اسهال يا بيماريهاي عفوني ديگر  استفاده از تمام گروه‌هاي غذايي در برنامه غذايي روزانه  شروع به موقع غذاي كمكي براي كودكان(‌در پايان شش ماهگي )  مصرف چاي حداقل 2 ساعت بعد از غذا و يا يكساعت قبل از غذا  اهميت دادن به صبحانه به عنوان يك وعده اصلي غذاي روزانه بويژه در مورد دانش آموزان  استفاده از آرد سبوس دار براي تهيه نان  استفاده از سبزيجات خام و ضدعفوني شده همراه غذا بعضي عادتهاي درست غذايي

اسلاید 38:  عدم مصرف بيش از حد نوشابه‌هاي گازدار  مصرف آب ميوه‌هاي طبيعي و تازه  كم مصرف كردن غذاهاي پرچرب و يا سرخ كردني و مصرف غذاهاي آب پز يا بخار پز شده  كم مصرف كردن نمك  مصرف غذاها ي گوشتي همراه با سبزيجات تازه و غني از ويتامين « ث »  استفاده از مرغ و ماهي بصورت آب پز يا بخار پز در برنامه غذايي بعضي عادتهاي درست غذايي

اسلاید 39: بعضي عادتهاي غلط غذايي قطع شير مادر در پايان 6 ماهگي قطع ناگهاني شيردهي در مورد كودكان شيرخوار و عدم جايگزيني شير گاو و پاستوريزه شده در برنامه غذايي آنان  عدم استفاده از تمام گروههاي غذايي بويژه گروه سبزيها و ميوه‌ها دررژيم غذايي  مصرف چاي همراه يا بلافاصله بعد از غذا  استفاده از آرد بدون سبوس براي تهيه نان عدم استفاده از سبزيها در برنامه غذايي روزانه مصرف نوشابه‌هاي گازدار

اسلاید 40: بعضي عادتهاي غلط غذايي مصرف زياد غذاهاي پرچرب و سرخ كردني عدم مصرف سبزيهاي تازه همراه با غذاهاي گوشتي  مصرف بيش از حد غذاهاي آماده و فانتزي مانند پيتزا،همبرگر، چيپس و.... مصرف بيش از حد غذاهاي تند و پر ادويه در برنامه غذايي مصرف برنج بصورت آبكش يا صافي  سرخ كردن مواد غذايي در حرارت بالا

اسلاید 41: بعضي عادتهاي غلط غذايي

اسلاید 42: 1 ) برنامه تغذيه همگاني: اين برنامه، غذا براي كل جمعيت بلا ديده را فراهم مي‌آورد كه بايستي از طريق مواد غذايي مناسب حداقل روزانه 2100 كيلو كالري انرژي و 50 گرم پروتئين را برا ي هر فرد در اوايل بحران تأمين نمايد.تغذيه در بحران شامل موارد ذيل مي باشد :

اسلاید 43: 2ـ برنامه تغذيه تكميلي: برنامه تغذيه تكميلي غذاي اضافي براي گروههاي آسيب پذير (مادران باردار و شيرده ـ كودكان زير 5 سال – سالمندان)وآنهايي كه نياز به نوتواني تغذيه اي (بيماران) دارند را تأمين مي‌كند.تغذيه در بحران شامل موارد ذيل مي باشد :

اسلاید 44: 3ـ برنامه تغذيه درماني: برنامه تغذيه درماني جهت كاهش ميزان مرگ و مير در كودكاني كه از سوءتغذيه شديد رنج مي‌برند تدوين مي‌گردد. همچنين ارائه مشاوره تغذيه به افراد رنجور و بيمار در جهت استفاده بهينه از منابع غذايي موجود و كم كردن خطر بعضي از بيماريها مثل فشار خون، ديابت، بيماريهاي قلبي را نيز شامل مي‌گردد.تغذيه در بحران شامل موارد ذيل مي باشد :

اسلاید 45: 4ـ آموزش تغذيه به مديران و افرادي كه در ارتباط با آماده سازي براي شرايط بحران ملي و پاسخگويي به آنها درگير هستند و به كل جمعيت : در جهت استفاده بهينه از گروههاي مواد غذايي و آگاهي خانواده‌ها درمورد نحوه تغذيه افراد در سنين مختلف و مراقبت بيشتر افراد آسيب پذير بايد برنامه آموزشي چهره به چهره و گروهي در منطقه تدوين گردد. همچنين آموزش روتين و سلسله مراتبي بر اساس طرح درس به كليه پرسنل وافراد درگير در بحران الزامي به نظر مي‌رسد.تغذيه در بحران شامل موارد ذيل مي باشد :

اسلاید 46: در اين برنامه بايد سبد غذايي مناسب براي گروههاي مختلف جهت تأمين متوسط انرژي و پروتئين و ديگر ريز مغذي‌هاي مورد نياز را پيش بيني نماييم كه اين سبد غذايي به تفكيك گروههاي سني به شرح زير مي‌باشد:ـ در نخستين روزهاي بحران برآورد سريعي از كودكان زير يكسال صورت گرفته و در صورت نياز شير خشك تهيه و ارائه گردد.ـ برنامه تغذيه همگاني بايد در سه بخش تنظيم گردد: 1- قبل از بحران 2- حين بحران3 – بعد از بحران 1ـ برنامه تغذيه همگاني:

اسلاید 47: الف)‌ در مرحله قبل از بحران و سه روز اول بحران: مواد غذايي كه مي‌توان از آنها استفاده و در انبارها ذخيره نمود كه شامل موارد زير مي‌باشند: 1- نان 2-كنسرو ماهي3- كنسرو لوبيا 4- كنسرو عدس 5- كنسرومرغ و انواع خورشت‌ها 6- بيسكويت (مادر و...)7-آجيل‌هاي بسته بندي شده8- شير استريل 9- مربا 10– كلوچه 11- كيك 12- خرماي خشك13- كشمش 14- پياز15-آبميوه بسته بندي شده 16-انجير خشك و ديگر ميوه‌هاي خشك و خشكبار 17ـ رب و... 18- يك ونيم ليتر آب (جهت آشاميدن)‌19- روغن مايع20- چاي كيسه اي 2- قند حبه اي 22- شير خشك ـ وسائل همراه بسته غذايي:1-در بازكن 2-قاشق و چنگال و بشقاب و ليوان (يك بار مصرف) ـ لوازم بهداشتي: ژل ضد عفوني كننده(تيوپي)1 تيوپ يا صابون جامد (1 قالب)‌  در سه روز اول بحران بايد سبد غذايي بتواند 2200 كيلو كالري انرژي و 70 گرم پروتئين را در اختيار فرد قرار دهد و به دليل نبود امكانات گرم كردن و آماده سازي غذا، بهتر است حتي الامكان از مواد غذايي كه به راحتي قابل مصرف هستند استفاده گردد.

اسلاید 48: الف) سبد غذايي يكنفر در شرايط بحران (3 روز اول بحران)نمونه اول

اسلاید 49: نمونه اول (براي هر روز)نمونه دوم(براي هر روز)ب) در مرحله حين بحران (از روز سوم تا پايان هفته اول)

اسلاید 50: ج) در مرحله بعد از بحراني (از پايان روز هفتم به بعد) هفته دوم و سومنمونه اول

اسلاید 51:

اسلاید 52:

اسلاید 53: توجه: از آنجا يي كه تامين امكانات جهت طبخ و آماده سازي غذا بستگي به نوع، وسعت و شدت بحران دارد لذا در صورت وجود امكانات لازم مي‌توان بعد از هفته اول مستقيماٌ از جيره‌هاي توصيه شده براي هفته سوم به بعد استفاده كرد.برنامه روزانه هفته سوم به بعد

اسلاید 54: سهميه هفتگي اقلام غذايي براي يك خانواده دو نفره در مرحله سوم بعد از بحران

اسلاید 55: متوسط انرژي و پروتئين مورد نياز روزانه اين گروه سني به ترتيب 850 كيلو كالري و 14 گرم مي‌باشد. با توجه به اينكه 60% نيازهاي غذايي اين گروه سني بايد از طريق شير مادر تأمين شود، بنابراين در صورتي كه مادران به اهميت شير مادر آگاه باشند و مورد حمايت تغذيه اي نيز قرار بگيرند، نيازهاي كودك شير خوار نيز تا حدود زيادي از طريق شير آنان تأمين خواهد شد. شير خشک صرفاً زماني جهت کودکان توصيه مي‌شود که به دلايل مختلف از جمله چند قلو بودن، مشکلات گوارشي، فوت يا بيماري مادر توانايي مصرف شير مادر را ندارند. از آنجايي که مصرف سفيده تخم مرغ بصورت خام يا پخته براي کودکان زير يک سال ممنوع مي‌باشد بنابراين صرفاًمحتواي انرژي بر زرده تخم مرغ محاسبه گرديده، در اين خصوص لازم است تا مادران آگاهي لازم را در اين مورد کسب نمايند. 1ـ سبد غذايي پيشنهادي جهت تأمين كليه نيازهاي غذايي كودكان 6 تا 12 ماهه

اسلاید 56:

اسلاید 57: 1 - بادمجان 2- گوجه فرنگي 3-اسفناج 4-عسل 5-سفيده تخم مرغ 6-پنير 7-انواع توت 8- شيرگاو 9-آلبالو 10-گيلاس 11-خربزه 12-کيوي 13-انگور 14-بادام زميني 15 –کشمش مواد غذايي ذيل براي کودکان زير يک سال ممنوع مي‌باشد:

اسلاید 58: جدول 1: معادل هر واحد از ميوه

اسلاید 59: جدول 2: معادل هر واحد سبزي‌هاي برگي

اسلاید 60: جدول 3: معادل هر واحد از ديگر سبزيها

اسلاید 61: سبد غذايي پيشنهادي براي تأمين نيازهاي غذايي دختران 7 تا 18 سال، حداقل بايد حاوي 2200 كيلو كالري انرژي و 50 گرم پروتئين در روز باشد.  دختران 7 تا 18 ساله حدود 74/12 % از جمعيت تحت پوشش را تشكيل مي‌دهند. بر اساس جدول فوق مواد غذايي قابل محاسبه و ارائه به خانواده‌هاي آنها مي‌باشد. دختران 7 تا 18 سال

اسلاید 62:  با توجه به اين که 1 واحد ميوه و سبزي در ميوه‌ها وسبزي‌هاي مختلف تفاوت مي‌کند بنابراين بر اساس جدول 1 و 2 و بر حسب ميوه و سبزي موجود در منطقه و امکان تهيه فصلي آنها نسبت به تهيه اقلام اقدام و تحويل خانواده‌ها مي‌شود.حدوداٌ2/1% جمعيت منطقه بين 6 تا 12 ماه سن دارند که ارقام ارائه شده در جدول ضربدر تعداد کودکان 12-6 ماهه شده و به صورت هفتگي يا ماهانه ارائه گردد.سعي شود در تحويل سبزيجات و ميوه جات تنوع را رعايت کرده و يک نوع ميوه هر روز به خانواده‌ها داده نشود.2-کودکان يک تا دوسال متوسط انرژي و پروتئين مورد نياز روزانه اين گروه سني به ترتيب در حدود 1100كيلو كالري و 16 گرم پروتئين مي‌باشد که حداقل 30% آن مي‌بايست از طريق شير مادر تأمين گردد.

اسلاید 63:

اسلاید 64: سبد غذايي مطلوب دوران سالمندي بايد براي مردان حداقل حاوي 2500 كيلو كالري انرژي و 56 گرم پروتئين و براي زنان حاوي 2000 كيلو كالري انرژي و 46 گرم پروتئين باشد كه جهت ارائه يك سبد غذايي واحد،‌ تأمين نيازهاي ميانگين دو گروه جنسي مد نظر قرار گرفته است. سنين بيش از 50 سالگي حدود 20% از جمعيت تحت پوشش را تشكيل مي‌دهند كه بر اساس جدول فوق مواد غذايي قابل محاسبه وارائه به آنان مي‌باشد. سنين بيش از 50 سالگي

اسلاید 65: سبد غذايي پيشنهادي جهت تأمين كليه نيازهاي غذايي بالغين ( 18 تا 50 سال ) بايد حداقل در مردان حاوي2800 كيلو كالري انرژي و 56 گرم پروتئين و در زنان حاوي 2200 كيلو كالري انرژي و 46 گرم پروتئين باشد كه به جهت ارائه يك سبد غذايي واحد، تأمين نياز‌هاي ميانگين اين دو گروه جنسي مد نظر قرار گرفته شده است. بالغين 18 تا 50 ساله حدود 2/37 % از جمعيت تحت پوشش را تشكيل مي‌دهند كه بر اساس جدول فوق، مواد غذايي قابل محاسبه و تحويل به خانواده‌هاي آنان مي‌باشد. بالغين 18 تا 50 سال

اسلاید 66: سبد غذايي مطلوب براي كليه نيازهاي غذايي زنان باردار يا شيرده: بايد براي زنان باردار حداقل حاوي 2500 كيلو كالري انرژي و 60 گرم پروتئين و براي زنان شيرده بايد حاوي 2600 كيلو كالري انرژي و 65 گرم پروتئين باشد كه جهت ارائه يك سبد غذايي واحد، تأمين مقادير مورد نياز زنان شيرده مد نظرقرار گرفته است. افراد در دوران بارداري و شيردهي حدود 5% از جمعيت را تشكيل مي‌دهند كه بايد از كل جمعيت زنان كسر شود و بر اساس جدول فوق مواد غذايي آنها محاسبه و ارائه گردد.دوران بارداري يا شيردهي

اسلاید 67: غذاي اضافي را براي گروه‌هاي آسيب پذير و آنهايي كه نياز به نو تواني تغذيه اي دارند، تأمين ميكند و زماني مورد نياز است كه سوء تغذيه كودكان شايع شده و يا خطر شيوع آن بالا باشد. گروههاي آسيب پذير و در معرض خطر: كودكان زير 5 سال، مادران شيرده و مادران باردار و سالمندان و..... نوزادان زير شش ماه انحصاراٌ با شير مادر يا در موارد استثنايي به مقدار كافي از جايگزين مناسب شير مادر تغذيه شوند. كودكان بين 24-6 ماه به غذاهاي مكمل مقوي، پر انرژي دسترسي داشته باشند.2) برنامه تغذيه تكميلي

اسلاید 68: زنان باردار و شيرده به حمايت و مواد غذايي اضافي نياز دارند. حفاظت، ارتقاو حمايت از مراقبت‌هاي تغذيه اي و نيز تغذيه دختران نوجوان مورد توجه خاص قرار گيرد. اطلاعات تغذيه اي مناسب، امكانات تحصيل و آموزش در اختيار افراد متخصص، كمك رسان و سازمان‌هايي كه بر تغذيه نوزادان و كودكان نظارت دارند، قرار گيرد. دسترسي افراد سالمند به غذاهاي مغذي مناسب و حمايت تغذيه اي آنها ارتقاء داده شود.  خانواده‌هايي كه اعضايي با بيماري‌هاي مزمن دارند، شامل افراد مبتلا به HIV/ AIDS و آنهايي كه دچار معلوليت‌هاي خاص هستند، به غذاي مغذي دسترسي داشته و از حمايت تغذيه اي كافي برخوردار باشند. نظام‌هاي اجتماعي براي مراقبت از افراد آسيب پذير وجودداشته باشد.2) برنامه تغذيه تكميلي

اسلاید 69: جهت ارائه مشاوره و رژيم غذايي به افراد بيمار از جمله بيماران قلبي ـ عروقي، مبتلا به افزايش فشار خون، ديابت يا كودكان دچار بيماري سوء تغذيه و حساسيتها ي غذايي مثل فنيل كتونوريا، گالاكتوزمي و موارد مشابه و همچنين مادران باردار و شيرده و افرادي كه نياز به رعايت يك سري توصيه‌هاي غذايي دارند، بطور مثال: در بيماران ديابتي نبايد كربوهيدرات دريافتي آنها بيش از 40 %كل انرژي دريافتي باشد؛ نياز به وجود كلينيك‌هاي مشاوره تغذيه در مناطق آسيب ديده احساس مي‌شود و كارشناسان مستقر در اين مراكز،‌اقدام به ارائه دستورات غذاي مي‌نمايند. بنابراين در هنگام نصب اردوگاه، بايد چادري را جهت مشاورين تغذيه در كنار تيم درماني و بهداشتي منطقه در نظر گرفت.3) برنامه تغذيه درماني

اسلاید 70: يكي از روشهاي بسيار مهم در نگهداري مواد غذايي استفاده از انبارهاي مناسب است كه مجهز به وسايل لازم براي اين كارباشند. انبارهاي مناسب براي نگهداري موادغذايي بايد در برابر رطوبت، حرارت و حشرات و جوندگان نفوذ ناپذيربوده و داراي نور، تهويه و قفسه بندي مناسب باشند. در انبارهاي بزرگ بايد دستگاههاي مورد نياز براي كنترل درجه حرارت و رطوبت نيزموجود باشند. روي هم انباشتن مواد غذايي به ويژه آنهايي كه تنفس ميكنند،مانند: غلات،حبوبات،سبزيها و ميوه‌ها كار خوبي نيست و براي جلوگيري از فساد آنها بايد در ظروف، كيسه‌ها و گوني‌هاي مناسب قرارداده شوند واين ظروف و كيسه‌ها را با فاصله معيني روي هم يا كنار هم گذاشت.نگهداري مواد غذايي در انبار يا چادر امدادي

اسلاید 71:  براي بازكردن دهانه پاكت و پلاستيك مواد غذايي نبايد به درون آن فوت كرد. چيدن مواد در انبارها و جاسازي پالت‌ها بايد به گونه اي انجام گيرد كه راههاي عبور خاصي جهت رفت و آمد در انبارها وجود داشته باشد و دسترسي به مواد انبار شده ساده انجام شود.در انبارها بايد كالاهاي مشابه و همگن در قفسه‌هاي مجزا چيده شوند و جنس در انبار جابجا شود به گونه اي كه هر جنس كه وارد انبار مي‌گردد در هنگام خروج، به زمان ماندن آن در انبار توجه شود و به نوبت از انبار خارج گردد. بايد سعي شود براي هر كالا كارت مخصوص تهيه و در قفسه مربوطه نصب شود تا محل و جايگاه هر كالا در انبار مشخص و دسترسي به آن آسان باشد.توجه:

اسلاید 72:  مواد غذايي بايد به صورت مرتب و در حد مجاز روي همديگر چيده شوند و از چيدن مواد غذايي زياد روي هم به علت فشار و... خودداري نماييد. مواد حاوي چربي و روغن وآلوده كننده در محلي مناسب نگهداري شوند تا سبب آلودگي ساير اجناس نگردند. در صورت وجود مواد شوينده و شيميايي آنها را در محل خنك نگهداري نمايند تا واكنش شيميايي انجام نشود و همچنين بايد از مواد غذايي دور نگهداشته شوند تا بو نگيرند. براي تميزي و نظافت بهتر، لازم است اشياء اضافي مانند كارتن‌هاي خالي، شيشه‌هاي اضافي و قوطي‌هاي خالي را بلافاصله از انبار خارج كرد. براي حمل و نقل و جابجايي مواد غذايي بايد از وسايل نقليه مخصوص و مجهز به اتاقك محفوظ ومناسب، تميز وبهداشتي استفاده كرد. از قراردادن مواد غذايي در بيرون انبار خودداري گردد.توجه:

اسلاید 73: 1ـ تورم در ظرف، زنگ زدگي سطح داخلي و كنده شدن لعاب قوطي كنسرو2ـ تغيير رنگ محتويات از حالت طبيعي و بوي نامطبوع و غير طبيعي آن3ـ نشت محتويات قوطي به خارج براي شناسايي كنسروجات و قوطي‌هاي فا سد بايد به عوامل زير توجه داشت:

اسلاید 74:  تغذيه حادثه ديدگان از غذاهاي متداول با در نظر گرفتن عادات غذايي در منطقه وقوع حادثه، به طرق زير امكان پذير است:الف ) مواد غذايي خشك غير قابل فساد:اين موادرا به طور هفتگي به هر خانوار اسكان داده شده در چادر تحويل مي‌دهند كه با آموزش توصيه‌هاي بهداشتي اقدام به تهيه غذاي دلخواه خود نمايند.ب ) فرآوردهاي لبني و پروتئيني و ميوه و آبميوه:اين مواد بايد بطور روزانه به آسيب ديدگان تحويل داده شوند زيرا اين مواد فسادپذيري بالايي دارند.پ ) غذاهاي كنسرو شده و شير استريليزه شده:همراه با ماندگاري طولاني (تاريخ مصرف )در هفته ارائه گردد.براي شناسايي كنسروجات و قوطي‌هاي فا سد بايد به عوامل زير توجه داشت:

اسلاید 75: بعد از چند روز اول بحران جهت پيشگيري از كمبود غذايي آسيب ديدگان، دادن غذاي گرم به آنان ضروري است.آشپزخانه بايد داراي شرايط بهداشتي مناسب باشد كه به بخشي از اين شرايط اشاره مي‌شود:1ـ كف آشپزخانه بايد سنگكاري با شيب مناسب به سمت كف شور باشد تا فاضلاب حاصل از پخت و پز به داخل چاه جاذب دفع شود. در اينگونه مواقع براي جلوگيري از پرشدن سريع چاه حوضچه چربي گير در قبل از ورود فاضلاب به چاه جاذب تعبيه مي‌شود و چربي و مواد جامد در مرحله اول گرفته مي‌شوند.ديوار آشپزخانه بايد سنگكاري يا كاشيكاري شود و در صورت استفاده از ديگر امكانات بايد قابل شستشو بودن آن مد نظر قرار گيرد و در تمام موارد بايد تلاش گردد از مواد قابل شستشو مثل فلز آلومينيوم استفاده گردد و ضد زنگ بودن آن مورد تأكيد مي‌باشد. تهيه و توزيع مواد غذايي

اسلاید 76: نصب هواكش برقي جهت تهويه هواي آشپزخانه ضروري است.امكاناتي چون كپسول آتش نشاني جهت اطفاء حريق‌هاي احتمالي و جعبه كمكهاي اوليه جهت انجام كمك‌هاي اوليه در مواردي كه كاركنان آشپزخانه دچار جراحت‌هاي سطحي مي‌شوند لازم مي‌باشد. درب وپنجره بايد مجهز به توري و ازجنس ضد زنگ (ترجيحاً آلومينيوم) و فاقد درزو شكاف باشد. كارگران شاغل در آشپزخانه بايد داراي كارت تندرستي بوده و دوره فشرده بهداشت مواد غذايي را گذرانده باشند. انتخاب كارگران از بين افراد داوطلب محلي اشكال نداردولي بايد كساني را بكار گرفت كه دچار بحران روحي نبوده و علاقه مند به فعاليت باشند.تهيه و توزيع مواد غذايي

اسلاید 77:  جهت توزيع غذا بايد حتي المقدور از ظروف يكبار مصرف استفاده نمود. تجارب نشان داده كه شستشوي ظروف در منطقه بحران زده به خوبي انجام نمي گيرد و اين امر احتمال شيوع بيمارهاي واگير در منطقه را افزايش مي‌دهد. البته بايد براي دفع بهداشتي ظروف يكبار مصرف در منطقه نيز چاره انديشي شود. ماشينهاي حمل مواد غذايي بايد سر پوشيده باشند تا از نشستن گردو غبار برروي آنها جلوگيري شود.ظروف يكبار مصرف حاوي مواد غذايي بايد در داخل نايلون گذاشته و درب آن بسته شود.فاصله بين محل تهيه غذا و مصرف آن نبايد زياد باشد چون احتمال رشد ميكروارگانيسم‌ها در آن زياد مي‌شود.بنابراين لازم است محل آشپزخانه در نزديكي محل منطقه بحران زده باشد. بايد آموزشهاي لازم نيز به افراد بحران زده داده شود كه سريعاً مواد غذايي خود را مصرف نموده و از نگهداري آن خودداري نمايند. توزيع كنندگان مواد غذايي در منطقه بحران زده بايد توجه نمايندكه ميان وعده نيز در نظر بگيرند تا افراد مجبور به نگهداري مواد غذايي بعد از توزيع براي ساعتهاي بعدي نباشند.مراجعه بازرسان بهداشت محيط به چادرها و توصيه‌هاي بهداشتي از جمله عدم نگهداري مواد غذايي مي‌تواند بسيار تأثير گذارباشد.تهيه و توزيع مواد غذايي

اسلاید 78: به دليل مستعد بودن منطقه براي شيوع بيماريهاي واگير لازم است ظروف مورد استفاده جهت پخت و پز و كف آشپزخانه به طور مرتب در پايان كار با پر كلرين 5 در هزار گندزدايي شود. براي اين منظور 5 گرم پركلرين در يك ليتر آب حل كرده ظروف را در آن قرار مي‌دهيم و بعد از 10 دقيقه آن را خارج كرده شستشو مي‌نمائيم. براي كف نيز 5 گرم پركلرين را دريك ليتر آب حل كرده وبر روي سطوح مي‌پاشيم و بعد از 15 دقيقه آنرا آبكشي مي‌نماييم. يك قاشق غذا خوري تقريباً معادل15 گرم پركلرين مي‌باشد. غذاهاي پخته بايد سريعاً مصرف شوند، در غير اينصورت با استفاده از وسايل سرمازا نگهداري و قبل از مصرف مجدد حداقل براي 10-5 دقيقه در دماي 70 درجه سانتيگراد جوشانده شوند.شستشو ي ظروف و آشپزخانه

اسلاید 79: غذاهاي پخته و خام در كليه مراحل تهيه و توزيع و نگهداري بايد مجزا باشند.در ادامه اين مبحث به شرط نگهداري مواد غذايي در هنگام اضطرار بايد پرداخت.در اين خصوص، نبود سيستم جمع آوري و دفع صحيح زباله مي‌تواند موجب تكثير و افزايش مگس، موش و موجودات موذي ديگر و ساير عوامل انتقال بيماريها گردد و متعاقب آن، بايد از ارائه خدمات تهيه مواد غذايي و عدم آلودگي آن مطمئن بود.بهتر است از مواد تازه جهت ذخيره سازي مواد غذايي استفاده كرد. در اين اوقات مواد كهنه تر بايد اول مصرف شوند.ظروف سرپوشيده و داراي درب براي نگهداري مواد غذايي مناسب است. غذاهاي آلوده و مسموم را بايد معدوم كرد تا از گسترش آلودگي جلوگيري شود. از روزنامه‌ها و كاغذهاي باطله و پاكت مستعمل نبايد براي بسته بندي مواد غذايي استفاده شود. مواد غذايي مقاوم به فساد از قبيل شكر، آردبرنج و موادي از اين دست در شرايط دور از رطوبت و غبار و گرد و خاك، آلودگي و خارج از دسترس حشرات و جوندگان در مدت كوتاه بايد نگهداري شوند.اگر در شرايط بحران، دستگاههاي سرد كننده وجو د نداشته باشند بايد در مكان دورتر آنها را نگهداري كرد و در موقع استفاده و به ميزان مصرف روزانه، مواد را بين حادثه ديدگان توزيع كرد.شستشو ي ظروف و آشپزخانه

اسلاید 80: 1ـ مواد غذايي خريداري شده بايد مشخصاتي طبق مفاد ماده 11 قانون مواد خوراكي و آرايشي و بهداشتي را داشته باشند (‌به ويژه پروانه ساخت،‌ تاريخ توليد و تاريخ انقضاء يا اعتبار ). 2ـتوصيه مي‌شود آبليمو ( به عنوان ضد عفوني كننده مواد غذايي ) نيز در داخل بسته‌ها قرار گيرد.3ـ مواد غذايي اي كه در كنار همديگر چيده مي‌شوند حتي الامكان تاريخ‌هاي انقضا يكسان داشته باشند و در غير اين صورت اطمينان حاصل شود كه قبل از اتمام كمترين تاريخ انقضاء به مصرف خواهند رسيد.مواردي كه در انتخاب مواد غذايي و چيدن آنها در كنار يكديگر بايد مورد توجه قرار گيرند:

اسلاید 81: 4ـ از قراردادن مواد غذايي اي كه نياز به نگهداري در يخچال ( پنير، تخم مرغ، گوشت، سوسيس، ماست ) ‌يا در شرايط خاص ( سيب زميني، ميوه‌ها،‌پياز) را دارند در كنار مواد غذايي عادي ( نگهداري در شرايط عادي) خودداري گردد زيرا ايجاد چنين شرايطي هزينه بر است. 5ـ از قراردادن مواد شوينده (‌به خصوص پودر رخت شويي كه در مقوا بسته بندي شده ) در كنار مواد غذايي حتي الامكان خودداري گردد زيرا علاوه بر احتمال آلوده نمودن غذا، ممكن است سبب بو گرفتن غذاي موجود نيز گردد.مواردي كه در انتخاب مواد غذايي و چيدن آنها در كنار يكديگر بايد مورد توجه قرار گيرند:

اسلاید 82: قبل از هر چيز در اين خصوص بايد به توليد كننده بسته مورد نظر اطلاعات خاص ارائه شود.( مانند وزن نهايي،‌ وزن تك تك بسته‌هاي داخل جعبه و شكل آنها ) تا بر اساس اطلاعات موجود بهينه ترين بسته بندي معرفي گردد.1ـ توصيه مي‌شود در شرايط بحراني نان،‌آب و مواد شوينده ( به ويژه پودر رختشويي و صابون جامد )‌به صورت مجزا توزيع گردد.به ويژه اينكه بسته‌هاي شرينگ شده آب به فراواني قابل دسترس مي‌باشند ( براي روزهاي اول بحران )‌. در رابطه با نان نيز در صورت بالا بودن مدت دوره نگهداري مي‌توان از مواد ضد كپك در حد مجاز استفاده كرد.ضمن اينكه هنگام بسته بندي نان در كيسه‌هاي فريزر بايد بعد از خنك شدن ( نه داغ)‌ اين اقدام مورد توجه باشد ( جلوگيري از تعريق و كپك زدگي سريعتر )‌.پيشنهادات براي بسته بندي به صورت واحد ( انواع بسته‌هاي كوچك ):‌

اسلاید 83: 2ـ با توجه به بندهاي مربوط به مشخصات بسته بندي، پيشنهاد مي‌گردد از جعبه‌هاي كارتني استفاده شود. ضمن اينكه در اين خصوص در ارتباط با وزن نهايي جعبه‌ها، كارتنهاي يك لايه،‌ دو لايه و چند لايه در بازار موجود مي‌باشند. در ضمن مي‌توان به مردم توصيه كرد اين جعبه‌ها را سالم به ستاد بحران تحويل نمايند ( براي بسته بندي مجدد).جهت بالا بردن مقاومت جعبه‌ها به رطوبت، مي‌توان آن را در كيسه‌هاي B. O. P.P شرينگ يا در كيسه‌هاي عادي پلي مري قرار داده و دوخت حرارتي يا مكانيكي انجام داد. البته پيشنهاد مي‌گردد قبل از قراردادن بسته‌هاي كوچكتر در جعبه، داخل آن را يك كيسه نايلوني قرارداده ( همانند بسته بندي كشمش ) و بعد بسته‌ها را در آن چيد ( به طوريكه توزيع وزن روي سطح جعبه (كف جعبه ) حتي الامكان يكنواخت باشد )‌.اين عمل مانع از خروج بسته‌ها به صورت مجزا در هنگام متلاشي شدن كارتن مي‌گردد. ضمن اينكه مي‌توان در كف كارتن از فوم (‌e. ps) استفاده كرد ( جهت اين اقدام ونيز به عنوان ضربه گير ).پيشنهادات براي بسته بندي به صورت واحد ( انواع بسته‌هاي كوچك ):‌

اسلاید 84: 3ـ توصيه مي‌شود در صورت قراردادن نان در داخل جعبه ( يا كيسه فريزر )‌يك بخش در كف و بخشي ديگر در روي بسته‌ها قرار گيرد ( ضربه گيري ).4ـ در صورتي كه وزن كارتن‌ها زياد واحتمال متلاشي شدن جعبه كارتني وجود داشته باشد، مي‌توان از نوارهاي پلي مري به جاي نوار چسب نايلوني دورتادورجعبه استفاده نمود.پيشنهادات براي بسته بندي به صورت واحد ( انواع بسته‌هاي كوچك ):‌

اسلاید 85:

اسلاید 86: پيروز باشيد