بهداشت آب در خانه

بهداشت آب در خانه

اسلاید 1: مرکز بهداشت استان اصفهانگروه بهداشت محیطبهداشت آب

اسلاید 2: مقدمهپیامد های نامطلوب بهداشتی در نتیجه مصرف آب ناسالم ،عدم کفایت بهسازی محیط و پایین بودن سطح بهداشت ، بروز خواهد کرد. اسهال های عفونی به تنهایی سهم بزرگ دربیماریهای مرتبط با آب ناسالم دارند.گندزدایی آب در محل مصرف با استفاده از کلر(گندزداها ) بموازات تهیه و تدارک مخازن مطمئن برای مردمی که با آب سالم بطور معمول دسترسی ندارند ، همچنین انجام آموزشهای بهداشتی ، صورت می گیرد .

اسلاید 3: آب آشامیدنی سالم آبی را سالم و بهداشتی گویند که عوامل فیزیکی،شیمیایی بیولوژیکی یا مواد رادیونوکلوئیدی آن در حدی باشد که آشامیدن آن در کوتاه مدت یا دراز مدت عارضه سویی برای مصرف کننده ایجاد نکند.

اسلاید 4: آلودگی آب1)خطر زیست شناختی2)خطر شیمیایی

اسلاید 5: خطرهای زیست شناختیخطرهای زیست شناختی شامل بیماریهای منتقله بوسیله آب به سبب عوامل زنده موجود در آب می باشد. مهمترین بیماریهایی که از این طریق قابل سرایت به انسان میباشد عبارتست از بیماریهای عفونی روده ای مانند وبا... بیماریهای انگلی (بیلارزیازیس)،بیماریهای ویروسی(هپاتیت،فلج اطفال) وتک یاخته ها مانند اسهال آمیبی، ژیاردیازیس و.......

اسلاید 6: خطرهای شیمیاییامروزه به علت گسترش واحدهای صنعتی وتجاری و استفاده از سموم دفع آفات و کودهای کشاورزی بر میزان آلودگی شیمیایی آبها افزوده شده است.موادی همچون ارسنیک-سرب-کرم-سلنیوم-کادمیوم-جیوه-سیانور-مواد رادیو اکتیو-منگنز-روی-فلوئور-مواد پاک کننده-مواد فنلی و غیره می تواند در آب بصورت محلول و یا معلق اضافه شود و ایجاد آلودگی شیمیایی آب گردد .

اسلاید 7: خصوصیات باکتریولوژی آب آشامیدنیکیفیت باکتریولوژی آب آشامیدنی را می توان از طریق نمونه های متوالی که در طول مدت زمان معینی جمع آوری شده ارزیابی کرد.خطر عمده ای که همراه آب آشامیدنی میباشدعبارتست از احتمال آلودگی آن بوسیله فاضلاب یا مدفوع انسانی اگر چنین آلودگی رخ داده باشد ممکن است آب باعث انتقال باکتریهای بیماریزای روده ای گردد.

اسلاید 8:

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14: نمونه برداری آب

اسلاید 15: نمونه برداريتعريف نمونه برداري : فرايند برداشت قسمتي از آب است كه نمايانگر كل آن فرض مي شود.نمونه برداري باتوجه به هدف آزمون بايد به نحوي انجام شود كه نمونه تهيه شده نمايانگر كل باشند، بطور كلي هدف از نمونه برداري تعيين كيفيت آب و مطابقت با استانداردها و پايش كارايي فرايند تصفيه آب، تعيين نوع و منبع آلودگي انجام مي شود.باتوجه به تأثير عوامل مختلف مانند درجه حرارت، زمان نگهداري و انتقال نمونه بر رشد و تكثير ميكروارگانيسم ها، كاربرد اصول صحيح نمونه برداري براي انجام آزمون هاي ميكروبيولوژي و قضاوت در مورد نياز قابليت شرب و كيفيت شيميايي آب داراي اهميت بسيار است.

اسلاید 16: ظروف نمونه برداريبراي نمونه هاي معمول (نمونه برداري از شير، و آب استخرهاي شنا)بايد از ظروف تميز و سترون استفاده كنيد گنجايش ظروف بايد براي انجام تمام آزمون هاي مورد درخواست مناسب باشد.

اسلاید 17: براي انجام برخي از آزمون ها مانند آزمون ميكروارگانيسم هاي زير حجم هايي از نمونه به شرح ذيل لازم است :الف. براي گونه هاي مختلف ميكروارگانيسم ها براي هر ميكروارگانيسم 250 ميلي ليترب . براي گونه هاي ويبريوكلرا سه ليتر تا پنج ليترپ . براي گونه هاي لژيونلا يا گونه هاي سالمونلا، تا يك ليترت . براي ويروس ها، كيست ژيارديا، اووكيست كريپتوسپوريديوم و آميب بسته به نوع آب ده ليتر تا چند صد ليتر يا بيشتر مورد آزمون قرار مي گيرد.

اسلاید 18: سترون سازي ظروف(بطري ها)بطري ها را پس از تميز كردن با آب يون زدايي شده و يا آب مقطر آبكشي كنيد سپس بطري را در اتوكلاو با دماي (°C3±121) به مدت 15 دقيقه سترون كنيد. در صورت لزوم بطري ها را در آون براي مدت حداقل 1 ساعت در دماي (°C10±170)سترون كنيد. (تاريخ سترون سازي ظروف بايد قابل رديابي باشد)در صورتي كه سترون سازي ظروف با هيچ روش ديگري امكان پذير نيست مي توانيد ظروف و درپوش آن را با غوطه وري در آب جوش براي مدت حداقل 30 دقيقه گندزدايي كنيد.

اسلاید 19: غيرفعال سازي ماده گندزدا با تيوسولفات سديم1/ . ميلي ليتر(دو قطره)از محلول تيوسولفات 18 گرم در ليتر به ظروف باگنجايش 100 ميلي ليتر اضافه كنيد اين تعداد باعث خنثي سازي حداقل 2 تا 5 ميلي گرم در ليتر كلر آزاد باقيمانده مي شود كه براي بيشتر نمونه هاي آب كافي است

اسلاید 20: كنترل كيفي ظروف نمونه برداريمقدار 20 تا 50 ميلي ليتر آگار مغذي ذوب شده(پليت كانت آگار) را درون بطري بريزيد و بوسيله چرخاندن بطري ستروني در حاليكه آگار سرد مي شود (درصورت لزوم استفاده از جريان آهسته آب)ديواره هاي ظروف را بالايه ايي از آگار بپوشانيد سپس ظروف را در دماي (°C2±22) براي مدت 5 روز گرمخانه گذاري كنيد. پس از پايان اين مدت نبايد رشد قابل مشاهده اي در بطري ها ديده شود.

اسلاید 21: نمونه برداري1- آب آشاميدني از شير آبنمونه برداري از شير آب داراي اهداف مختلف به شرح زير است:الف. تعيين كيفيت آب در شبكه اصلي توزيع آبب . تعيين كيفيت آب در شبكه توزيع هنگام تحويل به شير كه ممكن است بوسيله شبكه داخلي ساختمان تغيير يابد.پ . تعيين كيفيت آب همانطور كه مصرف مي شود براي مثال به محض اينكه از شير(احتمالاً آلوده)جريان مي يابد.

اسلاید 22: نمونه برداري از شير براي اهداف مختلف

اسلاید 23: 2-آب در تصفيه خانه و مخازن ذخيرهدر مخازن ذخيره و تصفيه خانه ها، نمونه هاي خاص بايد از شيرهاي تعبيه شده در قسمت خروجي اصلي و ساير نقاط نمونه برداري برداشته شود، براي نمونه برداي از شيرهايي كه قابل سترون سازي با شعله باشد استفاده كنيد اين شيرها همچنين بايد تميز برچسب­گذاري شده و مخصوص نمونه برداي باشد.

اسلاید 24: آب چشمه و چاهآزمون آب چاه با اهداف مختلف انجام مي شود.1) آگاهي از كيفيت سفره آب زيرزميني2) آگاهي از كيفيت آب چاه3) آگاهي از كيفيت آب به همان صورت كه مصرف مي شود.بسته به مصرف آزمون به دليل تفاوت هاي بين چاه هاي بدون پمپ و چاههاي داراي پمپ دائمي انتخاب روش­هاي مختلف نمونه­برداري لازم است. در جداول زير بسته به مصرف نمونه برداري روش هاي مختلف ارائه شده بايد انتخاب شود.

اسلاید 25: نمونه برداری از آب چاه براي اهداف مختلف در چاه هاي با پمپ دائمي و شير و يا خروجي فلزي

اسلاید 26: چاه هايي كه در آن پمپ دائمي نصب شده است معمولاً داراي شير يا خروجي فلزي هستند بسته به هدف نمونه برداري پمپ كردن زياد و گندزدايي شير با شعله لازم استپمپ كردن زياد(حداقل 3 بار)براي آب زيرزميني بدين مناسبت كه پمپ كردن تا زمان تثبيت درجه حرارت آب و هدايت الكتريكي انجام شود براي نمونه برداري از آب چاه فقط خروج كوتاه آب براي غلبه بر اثر گندزدايي شير كافي است.براي نمونه برداري از آب همان طور كه استفاده مي شود پمپ كردن و گندزدايي شير لازم نيست.

اسلاید 27: آب استخرهاي شنابراي بررسي معمول آب استخرهاي شنا با استفاده از گيره بلند نمونه برداري نمونه هاي زير سطحي را از عمق 10-30- از قسمت مقابل ورودي آب برداشت كنيد.نقاط نمونه برداري(بسته به هدف نمونه برداري)بايد نشانگر كيفيت آب در محلي باشد كه اكثريت شناگران از آن استفاده مي كنند يا محلي كه در آن وجود آلودگي انتظار مي رود نمونه هاي زير سطحي C20- تا C30- را از عمق m1 تا m5/1 برداريد.

اسلاید 28: فاضلاببراي نمونه برداري از فاضلاب از دستكش هاي يكبار مصرف و يا گيره سترون استفاده كنيد تا احتمال خطر ايجاد عفونت در نمونه بردار را به حداقل برسانيد پس از نمونه برداري قسمت بيروني بطري را تميز كنيد و يا پس از قراردادن بطري ها دركيسه­هاي تميز آن را به طور جداگانه از آب آشاميدني منتقل كنيد.

اسلاید 29: برگه هاي نمونه برداريهر بطري بايد داراي برچسب شناسايي باشد و بايد پيش از نمونه برداري و يا بلافاصله پس از آن برگه هاي نمونه برداري را تكميل كنيد برگه ها حداقل بايد نشانگر تاريخ ، زمان، محل نمونه برداري و نام نمونه بردار، منبع نمونه ها، درجه حرارت باشد

اسلاید 30: حمل و نقلفاصله زماني بين نمونه برداري و آزمون بايد تا حد امكان كوتاه باشد براي آب هاي آشاميدني بهتر است آزمون در همان روز نمونه برداري انجام شود. بهتر است حمل و نقل نمونه ها در دماي (°C3±5) نگهداري شود براي مثال مي توانيد از كيسه هاي يخ استفاده كنيد.براي آزمون هاي ميكروبيولوژي (به جز آزمون ويروس ها)بايد از يخ زدن نمونه ها پيشگيري كنيد

اسلاید 31: حداقل تعداد نمونه براي آزمون باكتريهاي نشانگر آلودگي در شبكه توزيع

اسلاید 32: مقادير پيشنهادي و قابل قبول براي حداكثر زمان و درجه حرارت نگهداري نمونه آب

اسلاید 33: نمونه برداري آزمون هاي فيزيكو شيميايينمونه برداري براي آزمايشات فيزيكوشيميايي باتوجه به تعداد و نوع منابع آب بايد انجام شود و فركانس و تواتر نمونه برداري به جمعيت تحت پوشش بستگي ندارد. معمولاً نمونه برداري براي آزمون هاي شيميايي هر 6 ماه تا يكسال يكبار انجام مي شود ولي درصورت بروز موارد يا شرايط خاص اين تعداد مي تواند افزايش يابد.جنس ظروف قابل استفاده در نمونه برداري براي آزمون هاي شيميايي معمولاً پلي اتيلني و شيشه اي مي باشد ولي با توجه به انجام برخي از آزمون ها بايد به انتخاب نوع ظرف دقت نمود.

اسلاید 34: حداكثر زمان نگهداري توصيه شده و شرايط نگهداري نمونه از نظر دما و افزودن نگهدارنده ها درخصوص نمونه هاي شيميايي را باتوجه به دستورالعمل ها بايد رعايت نمود بعنوان مثال آزمايشات نيترات و نيتريت بايد در اسرع وقت انجام شود در غيراينصورت باتوجه به حداكثر زمان توصيه شده تا زمان آزمايش بايد در يخچال نگهداري شود. بعضی ازآزمایشات را باید در فيلد انجام داد مانند كلر باقيمانده، دي اكسيد كربن (CO2) اكسیژن محلول طبق(روش الكترود)